kryzysy finansowe, małecki, pyt i odp(1)


1.Co to jest recesja?

2. Kryzysy walutowe: generacje (1,2,3), eklektyczne, przykłady państw.

3. kryzysy bankowe (formy pomocy państwa)

4. kryzysy w strefie euro (jakie objął państwa, jakie są zagrożone)

5. TEORIA ZYGMUNTA BAUMANA

6. Przebieg kryzysu w Polsce, czynniki i dlaczego tak przebiegał?

7. Kryzys globalny, od czego się zaczął, jakie kryzysy w czasie niego wystepowały.

8. Kryzysy bankowe - jakie były, w których państwo pomagało bankom, a kiedy nie.

9. Globalizacja rynków finansowych zalety i wady

10. Agencje raitingowe.

11. jakie systemy kursu walutowego stwarzają największe i najmniejsze warunki do kryzysu.

12.Hipoteza pamięci instytucjonalnej

13. OBLIGACJE SEKURYTYZACJI CDO, TRANSZE SEKURYTYZACJI

14. Kryzys zadłużeniowy w Polsce, porozumienie z klubem paryskim i londyńskim.

15. Pro cykliczność co to jest?

16. Systemy gwarantowania depozytów (co to jest, czemu to służy?)

17. bąble spekulacyjne na rynkach aktywów.

18. Sekurytyzacja.

19. co składa się na mechanizm akcelatora finansowego

20. Bańka bankowa

21. PROBLEMY Z PŁYNNOŚCIĄ NA RYNKACH PIENIĘŻNYCH W CZASIE KRYZYSU

22. Rynek substandardowy kredytów hipotecznych w USA.

23. Transfer ryzyka kredytowego. Jakie są metody?

24. Cykle koniunkturalne.

1.Co to jest recesja?

Recesja - Zjawisko makroekonomiczne polegające na znacznym zahamowaniu tempa wzrostu gospodarczego, skutkujące nawet spadkiem produktu krajowego brutto. Powodem recesji najczęściej jest zła polityka pieniężna albo nadmierna lub niedostateczna ingerencja państwa w system finansowy, bądź gospodarkę. Recesje obserwowane do połowy XX wieku były najczęściej połączone z niską inflacją lub nawet deflacją , w drugiej połowie XX wieku częste były też recesje z wysoką inflacją tzw. hiperinflacją.

Kryzys ogólnogospodarczy, spadek PKB w 2 kolejnych kwartałach

2. Kryzysy walutowe: generacje (1,2,3), eklektyczne, przykłady państw.

Kryzys walutowy - jest sytuacja, kiedy inwestorzy rynków finansowych tracą zaufanie do danej waluty. Przejawia się to nagłą i masową wyprzedażą waluty (tzw. atak spekulacyjny), która powoduje gwałtowny spadek kursu waluty i rezerw walutowych. Skutkiem czego jest dewaluacja waluty. Zazwyczaj kryzysy walutowe prowadzą do dalszego pogorszenia sytuacji kryzysowej gospodarki.

Przyczyny powstawania kryzysu walutowego


Każdemu kryzysowi walutowemu, niezależnie przyczyn, zawsze towarzyszy:

Kryzysy tego rodzaju występowały najczęściej na przełomie lat 70. i 80. XX wieku (kryzysy w Meksyku, Argentynie, Brazylii). Zasadniczą przyczyną pojawiania się ich było przyjęcie nieprawidłowej polityki makroekonomicznej, która była nie do pogodzenia ze stałym lub sztywnym kursem walutowym. W krajach tych prowadzono ekspansywną politykę fiskalną (wydatki z budżetu były większe od dochodów), natomiast deficyty finansowano z kredytów banku centralnego. Prowadziło to do nadmiernego i niekontrolowanego zwiększania inflacji, a następnie problemów z utrzymaniem kursu w określonym przedziale wahań. W tych okolicznościach możliwe było również przeprowadzenie ataku spekulacyjnego z dużym prawdopodobieństwem powodzenia. Podstawową przyczyną powstania kryzysu jest czynnik wewnętrzny w postaci niewłaściwej polityki fiskalnej.

Kryzysy te pojawiały się w latach 1992-1993 w krajach zachodniej Europy (Francja, Wielka Brytania) należących w tym okresie do mechanizmu ERM. Ów system narzucał stosowanie kursu stałego z wąskim przedziałem wahań (± 2,25%). Powstawały zatem problemy z utrzymaniem kursu w tym paśmie, co stwarzało sprzyjającą sytuację do przeprowadzenia ataku spekulacyjnego na walutę, który z kolei był bezpośrednim czynnikiem wystąpienia kryzysu. Kryzysy drugiej generacji są zatem wywoływane, w odróżnieniu od poprzednich, przez czynnik zewnętrzny w postaci ataku spekulacyjnego.

Kryzysy należące do tej grupy pojawiły się po raz pierwszy w latach 1997-1998 w krajach Azji Południowo-Wschodniej (Malezja, Indonezja, Korea Południowa). Sytuacja makroekonomiczna tych państw była w owym okresie bardzo dobra - występowały nadwyżki budżetowe oraz niska inflacja, toteż pojawienie się kryzysu było dużym zaskoczeniem zarówno dla inwestorów, jak i agencji ratingowych. Po przeprowadzeniu badań dowiedziono, że kryzysy azjatyckie były skutkiem złego działania elementów mikroekonomicznych tj. przedsiębiorstw, a w szczególności banków, które podejmowały nadmierne ryzyko w związku z udzielanymi kredytami. Kryzysy te zatem, podobnie, jak kryzysy pierwszej generacji, wywoływane są przez czynnik wewnętrzny.

3. kryzysy bankowe (formy pomocy państwa)

Istnieją różne definicje tego zjawiska, ale żadna nie określa kryzysu bankowego w sposób sparametryzowany. Kryzys bankowy to poważne załamanie się sektora bankowego. W jednej z publikacji Międzynarodowego Funduszu Walutowego stwierdzono, że kryzys bankowy to rzeczywisty i potencjalny run na banki (panika bankowa) bądź ich upadłości, które powodują zawieszenie regulowania zobowiązań przez banki względnie wymagają od rządu udzielenia pomocy na dużą skalę, aby tego uniknąć. Kryzys bankowy to sytuacja, w której znaczna część sektora bankowego traci bezpieczeństwo. Można to odnosić zarówno do liczby upadłości (upadłości masowe), jak i udziału poszczególnych banków w rynku. Symptomem kryzysu jest wzrost należności zagrożonych oraz powstanie strat w sektorze bankowym. W praktyce często utożsamiania się pojęcia kryzys bankowy i kryzys finansowy.

Kryzysy bankowe pojawiły się praktycznie wraz z powstaniem banków. Już nawet w czasach starożytnych doszukać się można kryzysów bankowych (rok 33 n.e.), kiedy to w wyniku zatonięcia kilku statków, buntu niewolników, defraudacji, zarazy oraz rozrzutnej polityki państwa upadło kilka domów bankowych w Rzymie.

Cechą w zasadzie nieodpartą jest interwencja rządu - kryzys wymusza jej podjęcie w celu przywrócenia bezpieczeństwa.

Kryzysy bankowe często występowały w minionych 2 dekadach. Wg statystyki MFW w latach 1975-1997 miały miejsce 54 kryzysy, w tym 12 w krajach wysoko rozwiniętych.

Przebieg kryzysu

- zaburzenia (wynikające ze zmiany w koniunkturze gospodarczej, deregulacja działalności bankowej, zmiany ustrojowe)

- boom kredytowy i inwestycyjny (może być wspomagany przez politykę rządu i banku centralnego)

- dążenia do opamiętania (de facto studzenia koniunktury; Nadzór bankowy, bank centralny oraz gremia rządowe próbują wpłynąć na banki, aby te obniżyły tempo wzrostu akcji kredytowej)

- załamania powodującego obniżenie wartości wcześniej podjętych inwestycji

- działania mające na celu przywrócenie zaufania i poprawę kondycji sektora bankowego

III typy kryzysów bankowych:

• kryzysy przegrzanej koniunktury dotyczące krajów uprzemysłowionych (Hiszpania, Norwegia, Finlandia, Szwecja, USA, Japonia) - grupa I,

• kryzysy transformacji dotyczące krajów przechodzących transformację systemową (Litwa, Łotwa, Estonia, Rosja, Ukraina, Gruzja, Kirgistan, Bułgaria, Polska) - grupa II - Cechą charakterystyczną tych kryzysów było ich ukryte występowanie praktycznie od początku przemian i długotrwały charakter.

• kryzysy nierównowagi wewnętrznej i zewnętrznej oraz utraty zaufania inwestorów dotykające pozostałe rynki wschodzące (Meksyk, Argentyna, Tajlandia, Indonezja, Malezja, Korea, Filipiny) - grupa III - duży wzrost gospodarczy, silny wzrost cen na rynkach nieruchomości i papierów wartościowych, po których następowało zazwyczaj silne załamanie koniunktury. Zarażanie kryzysem rynków sąsiednich.

Formy Pomocy:

• tworzenie instytucji odpowiedzialnych za przeprowadzenie restrukturyzacji,

• wsparcie kapitałowe banków (quasi-nacjonalizacja),

• konsolidację banków,

• sprzedaż części bądź całości przedsiębiorstwa bankowego,

• tworzenie banków pomostowych (bridge banks),

• przekazywanie bankom papierów wartościowych w celu poprawy ich wyników finansowych,

• pożyczki na restrukturyzację,

• wydzielenie z banków złych długów i przekazanie ich do specjalnych spółek,

• kupno przez państwo bądź specjalną instytucję należności zagrożonych.

Najczęstszymi przyczynami kryzysów bankowych były:

PRZYKŁADY

- Japonia (od 1990 r.)

Możliwości i sposoby zapobiegania kryzysom bankowym

- wymogów płynnościowych i kapitałowych,

- tworzenia rezerw (przykład Hiszpanii),

- kontroli nad operacjami pozabilansowymi

- stosowania dźwigni finansowej.

- niedopuszczania do nadmiernego udziału kredytów w walutach zagranicznych udzielanych podmiotom krajowym.

  1. kryzysy w strefie euro (jakie objął państwa, jakie są zagrożone)

otwarty kryzys wystąpił w Grecji (początek 2010), Irlandii (listopad 2011), Portugalii (wiosna 2011), Hiszpanii (marzec 2012).

Panstwa zagrozone kryzysem Wlochy, a bzc moze Belgia, Francja

Kryzys zadłużeniowy w strefie euro w 2010 r. -cechy charakterystyczne

Kryzys zadłużeniowy w strefie euro w 2010 r. - geneza

Dynamika jednostkowych kosztów pracy (koszty płac rosną szybciej niż wydajność) - kraje tracą konkurencyjność międzynarodową co prowadzi do deficytów handlowych spada eksport, co powoduje powstanie deficytów w obrotach bieżących, a w konsekwencji zwiększanie się długu międzynarodowego)

Ceny obligacji skarbowych (najniższe zawsze w Niemczech) krajów Unijnych miały podobną cenę. Panowało przekonanie, że wszystkie obligacje Euro są bezpieczne. Okazało się jednak, ze nie.

Deficyty i zadłużenie tych krajów stawały się coraz większe, głównie po to by ratować upadające systemy bankowe (Irlandia).

W tym przypadku banki funkcjonujące na rynku irlandzkim są zbyt duże (obroty sięgają 900% PKB Irlandii) Aby je ratować Irlandia musi ponieść koszt 30% PKB (dopuszczalne 3% deficytu). Zwiększa się tym samym dług publiczny.

Kryzys zadłużeniowy w strefie euro w 2010 r. - przebieg

Możliwości i sposoby zapobiegania kryzysom zadłużeniowym

5. TEORIA ZYGMUNTA BAUMANA

Dwie absolutnie podstawowe wartości bez których godne i sensowne ludzkie życie jest niemożliwe:

Bezpieczeństwo bez wolności to zniewolenie.

Znalezienie złotego środka między wolnością i bezpieczeństwem okazuje się praktycznie niemożliwe

  1. Przebieg kryzysu w Polsce, czynniki i dlaczego tak przebiegał?

Polska była jedynym krajem Unii Europejskiej i jedynym z nielicznych w całej gospodarce światowej, w którym nie doszło do recesji, a jedynie do znacznego spowolnienia wzrostu gospodarczego (z 6,8% w 2007 r. i 5,0% w 2008 r. do 1,7% w 2009 r., ale już około 4% w 2010 i 2011r.)

Dlaczego kryzys w Polsce przebiegł stosunkowo łagodnie?(CZYNNIKI)

Dlaczego i nas objął ten kryzys

-Polska stanowi część globalnej gospodarki

-nasz region stał się jednym z epicentrów kryzysu i mało kto chciał zauważyć, że sytuacja w Polsce i Czechach istotnie różniła się od innych krajów regionu.

-Dlatego transmisja impulsów kryzysowych do Polski następowała poprzez wszystkie możliwe kanały

Kanały finansowe:

*giełdę papierów wartościowych

*rynek pieniężno-kredytowy

*kurs walutowy

*główny kanał- kanał realnej sfery gospodarki

7. Kryzys globalny, od czego się zaczął, jakie kryzysy w czasie niego wystepowały.

(nie wiem czy chodzi o taka odpowiedz, zawarłam tu slajdy dotyczące kryzysu finansowego i jego rodzajów, nie wiem czy wszystkie wystąpiły w czasie tych 5 lat trwania, znalezienie jasnej odpowiedzi w tych slajdach jest ciężkie)

0x01 graphic

Faza I

Wystąpił chroniczny kryzys płynności na międzybankowych rynkach pieniężnych. Wynikał on z utraty wzajemnego zaufania uczestników tych rynków, ponieważ nikt do końca nie wiedział, co kto komu jest winien i czy jest w stanie oddać zaciągnięty dług. Sytuacja ta zmusiła banki centralne do wielokrotnego i dokonywanego na ogromną skalę zasilania banków w płynność.

- W tym okresie kryzys koncentrował się jeszcze przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych. Systematycznie zwiększała się tam liczba zagrożonych upadłością instytucji kredytowych , dochodząc w sierpniu 2008 r. do 117, a od początku tego roku do końca sierpnia zbankrutowało już 12 mniejszych banków komercyjnych . Poza Stanami Zjednoczonymi kryzys przejawiał się praktycznie tylko brakiem płynności na rynkach pieniężnych oraz spadkiem cen akcji na giełdach.

- Pomimo bardzo znacznych strat ujawnionych przez liczne duże instytucje finansowe praktycznie nie doszło do ich bankructw lub wymuszonych przejęć. Wyjątkami od tej reguły były tylko amerykański bank inwestycyjny Bear Stearns i brytyjski bank hipoteczny Northern Rock. Pomoc banków centralnych potrzebna była ze względu na problemy z płynnością, a nie wypłacalnością banków.

- Instytucje finansowe, które poniosły bardzo duże straty i pilnie potrzebowały dokapitalizowania były w stanie je uzyskać bez pomocy władz publicznych.

FAZA II

W pierwszej kolejności ofiarami kryzysu okazały się wielkie amerykańskie banki inwestycyjne, nie posiadające własnej bazy depozytowej i silnie uzależnione od finansowania zewnętrznego, często krótkoterminowego.

Spośród piątki wielkich amerykańskich banków inwestycyjnych dwa zostały przejęte przez banki komercyjne (Bear Stearns przez JP Morgan Chase - jeszcze w marcu 2008 r., a Merill Lynch przez Bank of America), a trzeci, Lehman Brothers, zmuszony został do ogłoszenia upadłości.

W połączeniu ze zgodą Rezerwy Federalnej na przekształcenie się dwóch pozostałych wielkich banków inwestycyjnych, Morgan Stanley i Goldman Sachs, w holdingi finansowe, oznacza to koniec amerykańskiej bankowości inwestycyjnej w takiej postaci, w jakiej istniała ona przez ostatnie 75 lat.
 

Ogromne środki publiczne przeznaczone zostały na ratowanie instytucji finansowych zagrożonych niewypłacalnością. Pakiety ratunkowe, idące już w biliony dolarów, obejmowały wykup „złych” aktywów, pomoc kredytową, a nawet przejściową nacjonalizację.

- AIG (USA) - 85 mld USD i 150 mld USD;

Rodzaje kryzysów finansowych.

8. Kryzysy bankowe - jakie były, w których państwo pomagało bankom, a kiedy nie.

Rząd nie udzielał pomocy finansowej bankom zagrożonym upadłością.

Państwa zaangażowały się w pomoc dla zagrożonych banków nie dopuszczając do ich upadłości.

Skala tej pomocy była bardzo znaczna:

- w Norwegii 3,20% PKB

- w Finlandii 11,56% PKB

- w Szwecji 4,47% PKB

Państwa występowały nie tylko w roli „ratowników”, ale i inwestorów. Formy wsparcia obejmowały m.in. udzielanie gwarancji kredytowych , tworzenie specjalnych spółek celowych przejmujących złe aktywa od banków oraz bezpośrednie wnoszenie kapitału.

Dla uniknięcia wspierania akcjonariuszy banków przeżywających kłopoty przyjęto zasadę, że jakiekolwiek zaangażowanie kapitałowe państwa prowadzi do proporcjonalnej redukcji udziałów dotychczasowych akcjonariuszy.

9. Globalizacja rynków finansowych zalety i wady

WADY:

a)szybkie rozprzestrzenienie się na wszystkie główne światowe rynki finansowe kryzysu początkowo typowo lokalnego.

b)kolejne „wtórne” wstrząsy do których dochodziło na poszczególnych rynkach finansowych także pociągały za sobą prawie natychmiastowe i poważne reperkusje na innych, bardzo często odległych rynkach

c)sprzyjające warunki dla występowania pokusy nadużycia (moral hazard) i to na różnych szczeblach: przede wszystkim nie bankowych instytucji finansowych udzielających kredytów hipotecznych na rynku subprime, ale najprawdopodobniej również i instytucji nadzorujących rynki finansowe w USA, a nawet polityków amerykańskich, za których przyzwoleniem rynek kredytów hipotecznych w tych krajach mógł tak funkcjonować.

d)brak przejrzystości wielu rynków finansowych w następstwie po pierwsze stosowania niezwykle skomplikowanych i trudnych do wyceny instrumentów finansowych, a po drugie niedostatecznych wymóg ich ewidencjonowania.

ZALETY:

a)optymalizacja alokacji zasobów w skali całej gospodarki światowej

b)rozwój licznych płynnych i efektywnie funkcjonujących rynków finansowych

10. Agencje raitingowe.

Agencje ratingowe to prywatne firmy, które zajmują się oceną ryzyka inwestycji w papiery dłużne wypuszczane przez konkretne podmioty, takie jak banki, instytucje finansowe i inne spółki, państwa czy samorządy, przydzielając odpowiednie ratingi kredytowe według własnej skali oraz oceną wiarygodności samych instrumentów dłużnych. Na tej podstawie inwestorzy, kredytodawcy i podmioty kupujący obligacje podejmują decyzje inwestycyjne na rynku finansowym. Na świecie jest wiele agencji ratingowych, ale w świecie finansów najbardziej liczą się trzy amerykańskie spółki: Standard & Poor's, Moody's Investors Service oraz Fitch Ratings (ta ostatnia z francuskim udziałem większościowym). Z polskich agencji ratingowych, które dedykowane są polskiemu rynkowi, można wymienić AFS i EuroRating.

Jak zarabiają agencje ratingowe? Pierwotnie oceny ryzyka kredytowego różnych podmiotów nie były udostępniane za darmo, a jedynie inwestorom-subskrybentom publikacji firm ratingowych, którzy wnosili odpowiednie opłaty. Aktualnie tylko małe amerykańskie agencje ratingowe opierają się na takim modelu biznesowym. Natomiast wielkie agencje ratingowe swoje dochody czerpią ze sprzedaży swoich usług bezpośrednio podmiotom, które w związku z emisją obligacji czy zaciąganiem kredytu chcą zostać ocenione pod względem wiarygodności i ryzyka kredytowego.

Agencje ratingowe- firmy zajmujące się oceną wiarygodności kredytowej podmiotów pożyczających pieniądze np. spółek, banków, funduszy, organizacji i rządów państw, a także oceną samych instrumentów dłużnych.

11. jakie systemy kursu walutowego stwarzają największe i najmniejsze warunki do kryzysu.

Kurs walutowy - cena danej waluty wyrażona w innej walucie. W czasie kryzysu walutowego spada kurs waluty,

System (reżim) kursów walutowych - rodzaj polityki kursów walutowych.

Wyróżniamy 9 takich rodzajów reżimów:

  1. Brak własnej waluty - system ten zakłada, że dany kraj stosuje jako środek płatniczy walutę innego kraju lub grupy krajów. Oznacza to rezygnację z własnej, niezależnej polityki walutowej.

  2. Izba walutowa (ang. currency board) - zakłada formalne zobowiązanie się do wymiany wybranej waluty obcej po sztywnym kursie.

  3. Kurs sztywny (ang. fixed peg) - zakłada związanie waluty krajowej z kursem innej waluty lub koszykiem walut.

  4. Kurs płynny w paśmie wahań (ang. horizontal band)- zakłada określenie dopuszczalnych granic wahań kursu. W sytuacji zbliżania się kursu do granic, interweniuje bank centralny.

  5. Kurs pełzający (ang. crawling peg) - zakłada okresowe korekty kursu danej waluty, która dokonywana jest w określony sposób, często w oparciu o zmiany wybranych wskaźników (np. poziomu cen).

  6. Kurs pełzający w paśmie wahań (ang. crawling band) - podobnie jak kurs pełzający zakłada okresowe korekty kursu danej waluty, która dokonywana jest w określony sposób, często w oparciu o zmiany wybranych wskaźników (np. poziomu cen), przy czym dopuszcza również granicę wahań kursu waluty.

  7. Kurs płynny kierowany (ang. managed floating) - zakłada kształtowanie się poziomu kursu walutowego na rynku, dopuszcza jednak interwencje władz ( nie ma jej ustalonych zasad).

  8. Kurs płynny (ang. independent floating) - zakłada kształtowanie się poziomu kursu na rynku.

  9. System współpracy - zakłada wspólną walutę grupy państw (unia walutowa)

Wybór systemu kursu walutowego a zagrożenie kryzysem walutowym

Samo załamanie kursu walutowego, stanowiące istotę kryzysu walutowego, może mieć różny przebieg w zależności od obowiązującego w danym kraju reżimu walutowego. W reżimach walutowych o mniej lub bardziej stałym kursie załamanie kursu walutowego następuje po okresie gwałtownego zmniejszania rezerw walutowych danego kraju. Działając bowiem zgodnie z logiką takiego systemu, władze danego kraju starają się możliwie długo podtrzymywać kurs swojej słabnącej waluty, interweniując na rynku walutowym. Rezygnują z tego dopiero wówczas, gdy staje się oczywiste, że i tak nie przyniesie to spodziewanego rezultatu. Z kolei w reżimie kursów płynnych załamanie kursu waluty nie towarzyszy zmniejszenie poziomu rezerw walutowych, gdyż na rządzie danego kraju nie ciąży zobowiązanie do obrony kursu swej waluty. Największe warunki do wybuchu kryzysu są wtedy, gdy zarówno obywatele danego kraju jak i cudzoziemcy tracą zaufanie do stabilności kursu waluty danego kraju. Aby ograniczyć straty, wszyscy oni starają się jak najszybciej pozbyć takiej waluty, wymieniając ją - często w sposób paniczny- na inne waluty.

12. Hipoteza pamięci instytucjonalne

Wyróżniamy trzy szczeble:

1) Pracownicy banków

2) Kierownictwo banków

3) Zewnętrzni inwestorzy (wierzyciele, udziałowcy, nadzorcy)

13. OBLIGACJE SEKURYTYZACJI CDO, TRANSZE SEKURYTYZACJI

Cechą charakterystyczną CDO jest też to, iż emitowane są one w kilku, najczęściej trzech, transzach:

- o najniższym poziomie ryzyka (senior tranche),

- o średnim poziomie ryzyka (mezzanine tranche)

- o najwyższym poziomie ryzyka (equity tranche).

Sekurytyzacja jest procesem, w którym dłużne papiery wartościowe, takie jak obligacje czy certyfikaty inwestycyjne, są sprzedawane bezpośrednio inwestorom.

14. Kryzys zadłużeniowy w Polsce, porozumienie z klubem paryskim i londyńskim.

Do lat 70-tych Polska nie miała zadłużenia zagranicznego. Gierek zmienił politykę. Władze polskie przyjęły strategię przyspieszenia wzrostu gospodarczego w oparciu o import kapitału i technologii z krajów wysoko rozwiniętych. Wobec dużej dostępności w tym okresie kredytów na międzynarodowych rynkach finansowych, zadłużenie Polski w walutach wymienialnych zwiększyło się bardzo szybko (z praktycznego zera na początku lat 70' do 8.4 mld USD pod koniec 1975 roku i 22.4 mld USD pod koniec 1979 r.). Polska zadłużyła się w prywatnych firmach, ubezpieczonych w agencjach rządowych. Podstawowym mankamentem okazało się niewłaściwe wykorzystanie tych kredytów. Tylko 1/5 z nich została wykorzystana na finansowanie inwestycji. Od roku 1981 Polska okazała się niezdolna do obsługi swojego zadłużenia zagranicznego. Rozwiązanie kryzysu zadłużeniowego Polski stało się możliwe dopiero po roku 1989 dzięki:

-zmianie ustroju politycznego Polski (dzięki temu zyskała poparcie krajów zachodnich, zwłaszcza USA)

-ewolucji stanowisk wierzycieli (wierzyciele zrozumieli, że nie odzyskają swoich wierzytelności i należy częściowo umorzyć zadłużenie)

Porozumienie z Klubem Paryskim

W kwietniu 1991 r. udało się uzyskać bezprecedensową redukcję aż o 50% naszego liczącego około 33 mld USD długu wobec wierzycieli publicznych

W rzeczywistości porozumienie to było dość złożone, a redukcja długu dokonywana w dwóch etapach: w latach 1991 i 1994 (przy czym drugi etap uwarunkowany był zrealizowaniem programu gospodarczego uzgodnionego z MFW).

Ponadto wierzyciele mogli wybierać między trzema opcjami:

a)redukcja kapitału

b)redukcja odsetek

c)kapitalizacją odsetek i bardzo znacznym odroczeniem wszystkich płatności

każda z trzech opcji miała dawać taką samą redukcję długu w wyrażeniu wartości zaktualizowanej netto (Net Present Value).

Konstrukcja porozumienia była taka, żeby umożliwić Polsce „wyrośnięcie z długu”.

Niezależnie od opcji wybranej przez wierzycieli, przez pierwsze trzy lata nasze płatności ograniczały się do 20% pierwotnie należnych odsetek.

Przez następnych 10 lat spłaty kapitału pozostawały bardzo ograniczone.

Porozumienie z klubem Londyńskim

Jeszcze trudniejsze okazały się negocjacje z bankami komercyjnymi

Ostateczne porozumienie dotyczące wynoszącego już wtedy ponad 14 mld USD długu zawarte zostały dopiero we wrześniu 1994 r.

Polska uzyskała redukcję długu (w wyrażeniu wartości zaktualizowanej netto) o 49,2% a więc prawie tak samą jak w przypadku Klubu Paryskiego.

Porozumienie to było bardziej złożone niż porozumienie z Klubem Paryskim.

Po pierwsze część długu (blisko 3,3 mld USD) została przez Polskę wykupiona ze znacznym dyskontem. Cena wykupu wyniosła 41 centów za 1 USD długu średnio i długoterminowego i 38 centów za 1 USD długu krótkoterminowego.

Po drugie pozostała część długu została zastąpiona przez obligacje wyemitowane przez polski rząd (tzw. obligacje Brady'ego).

Wierzyciele mieli wybór pomiędzy aż pięcioma rodzajami obligacji:

a)30-letnie obligacje dyskontowe (Discount Bonds). Dyskonto wynosiło 45% a kapitał tych obligacji był w pełni zabezpieczony zerokuponowymi obligacjami rządu amerykańskiego zakupionymi przez polski rząd i zdeponowanymi na specjalnym, zablokowanym rachunku.

b)30-letnie obligacje parytetowe (Par Bonds) o obniżonym i stopniowo wzrastającym oprocentowaniu.

c)pozostałe trzy rodzaje obligacji (25-letnie obligacje restrukturyzacyjne, 20-letnie obligacje dla zaległości odsetkowych i 30-letnie obligacje dla kredytów rewolwingowych) miały zastosowanie do określonych części zadłużenia.

Na sfinansowanie porozumienia z Klubem Londyńskim (zakup zero kuponowych amerykańskich obligacji skarbowych) Polska uzyskała kredyt od MFW.

Dopiero porozumienie z Klubem Londyńskim oznaczało uregulowanie naszych stosunków ze wszystkimi wierzycielami i umożliwiło Polsce powrót na międzynarodowe rynki finansowe.

15. Pro cykliczność co to jest?

-Pro cykliczność polega na wzmacnianiu cyklicznych wahań koniunkturalnych

Przyczyny pro cykliczności akcji kredytowej banków:

Cykliczne zmiany:

Dwie pierwsze przyczyny są akceptowane również i przez ekonomię neoklasyczną, gdyż nie są sprzeczne z teorią racjonalnych oczekiwań.

16. Systemy gwarantowania depozytów (co to jest, czemu to służy?).

Służy ochronie osób powierzających swoje środki pieniężne bankom oraz działanie na rzecz

bezpieczeństwa i stabilności systemu bankowego

a) gwarancje powinny obejmować tych deponentów, którzy nie dysponują odpowiednimi środkami, aby we właściwy sposób ocenić kondycję finansową banków

b) ochroną powinni zostać objęci deponenci wszystkich legalnie działających instytucji depozytowych,

c) należy wyraźnie rozgraniczyć interwencje podejmowane przed upadłością banku oraz wypłaty środków gwarantowanych po upadłości,

d) reguły i procedury wypłat środków gwarantowanych powinny zostać określone w sposób bardzo wyraźny i przejrzysty

17. bąble spekulacyjne na rynkach aktywów.

Bąbel spekulacyjny - nadmierny wzrost cen akcji w okresie poprzedzającym wybuch kryzysu (dot. kryzysów giełdowych). Najczęstszą bezpośrednią przyczyną pęknięcia bąbla spekulacyjnego jest:

-zmiana polityki pieniężnej na bardziej restrykcyjną (wzrost stóp procentowych),

-efekt wzrostu konkurencyjności dłużnych instrumentów finansowych,

-efekt wpływu oczekiwania odnośnie do przyszłego kształtowania się koniunktury gospodarczej,

-efekt wzrostu kosztów kredytów zaciąganych na zakup akcji.

Inną częstą przyczyną jest zarażenie się kryzysem z innego kraju.

18. Sekurytyzacja.

Sekurytyzacja to nowoczesna operacja finansowa umożliwiająca przedsiębiorstwom, instytucjom finansowym i bankom pozyskanie kapitału. Nazwa operacji pochodzi od securities oznaczającego papiery wartościowe. Jest to zamiana należności na papiery wartościowe. Ma zastosowanie wówczas, gdy w ramach stosunków wierzycielsko-dłużniczych podmioty decydują się na zamianę aktywów np. w postaci należności, na papiery wierzycielskie (akcje) lub dłużne (papiery komercyjne, obligacje), ale takie, które są łatwiej zbywalne niż np. klasyczne należności. (S. Owsiak 2003 s. 744)

Innymi słowy polega ona na emisji krótkoterminowych dłużnych papierów wartościowych pod zastaw należności, którymi są najczęściej wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów hipotecznych, pożyczek samochodowych, pożyczek na zakupy ratalne, należności z tytułu umów leasingowych, opłat czynszowych, rachunków telefonicznych itp.

Sekuratyzacja jest nadaniem płynności aktywów, które są jej pozbawione. 

19. co składa się na mechanizm akcelatora finansowego

Akcelerator finansowy obrazuje sprzężenie zwrotne między zmianami stanu koniunktury i wielkością akcji kredytowej banków.

Mechanizm akceleratora finansowego

Cykliczne zmiany:

* Wartość zastawów 

* Wartość netto firm ubiegających się o kredyt

* Współczynnika adekwatności kapitałowej banków

20. Bańka bankowa

- nie znalazłam nic takiego jak bańka bankowa poza jednym artykułem. Tutaj macie link do niego: https://pracownia4.wordpress.com/2013/01/08/co-sie-faktycznie-dzieje-w-islandii/#more-6834

Bańka bankowa na podstawie artykułu wyżej:

-upadanie banków z powodu zbyt dużego zadłużenia w danym państwie

21. PROBLEMY Z PŁYNNOŚCIĄ NA RYNKACH PIENIĘŻNYCH W CZASIE KRYZYSU

Obecny kryzys trwa już ponad 5 lata, to jest od sierpnia 2007 roku.

Zainicjowało go załamanie na amerykańskim rynku sub-standardowych kredytów hipotecznych, które, poprzez mechanizmy omówione w dalszej części wykładu, szybko przeniosło się na inne rynki finansowe.

W dotychczasowym przebiegu tego kryzysu można już wyraźnie wyodrębnić trzy fazy:

- pierwszą, która trwała do końca sierpnia 2008 r.

- drugą, od września 2008 r., kiedy to, po ogłoszeniu 14 września tego roku bankructwa amerykańskiego banku inwestycyjnego Lehman Brothers, kryzys zdecydowanie zaostrzył się .

- trzecią, od początku 2010 r. kiedy to rozpoczął się kryzys zadłużeniowy w strefie euro

Wystąpił chroniczny kryzys płynności na międzybankowych rynkach pieniężnych. Wynikał on z utraty wzajemnego zaufania uczestników tych rynków, ponieważ nikt do końca nie wiedział, co kto komu jest winien i czy jest w stanie oddać zaciągnięty dług. Sytuacja ta zmusiła banki centralne do wielokrotnego i dokonywanego na ogromną skalę zasilania banków w płynność.

- W tym okresie kryzys koncentrował się jeszcze przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych. Systematycznie zwiększała się tam liczba zagrożonych upadłością instytucji kredytowych , dochodząc w sierpniu 2008 r. do 117, a od początku tego roku do końca sierpnia zbankrutowało już 12 mniejszych banków komercyjnych . Poza Stanami Zjednoczonymi kryzys przejawiał się praktycznie tylko brakiem płynności na rynkach pieniężnych oraz spadkiem cen akcji na giełdach.

- Pomimo bardzo znacznych strat ujawnionych przez liczne duże instytucje finansowe praktycznie nie doszło do ich bankructw lub wymuszonych przejęć. Wyjątkami od tej reguły były tylko amerykański bank inwestycyjny Bear Stearns i brytyjski bank hipoteczny Northern Rock. Pomoc banków centralnych potrzebna była ze względu na problemy z płynnością, a nie wypłacalnością banków.

- Instytucje finansowe, które poniosły bardzo duże straty i pilnie potrzebowały dokapitalizowania były w stanie je uzyskać bez pomocy władz publicznych.

W pierwszej kolejności ofiarami kryzysu okazały się wielkie amerykańskie banki inwestycyjne, nie posiadające własnej bazy depozytowej i silnie uzależnione od finansowania zewnętrznego, często krótkoterminowego.

Spośród piątki wielkich amerykańskich banków inwestycyjnych dwa zostały przejęte przez banki komercyjne (Bear Stearns przez JP Morgan Chase - jeszcze w marcu 2008 r., a Merill Lynch przez Bank of America), a trzeci, Lehman Brothers, zmuszony został do ogłoszenia upadłości.

W połączeniu ze zgodą Rezerwy Federalnej na przekształcenie się dwóch pozostałych wielkich banków inwestycyjnych, Morgan Stanley i Goldman Sachs, w holdingi finansowe, oznacza to koniec amerykańskiej bankowości inwestycyjnej w takiej postaci, w jakiej istniała ona przez ostatnie 75 lat.

Ogromne środki publiczne przeznaczone zostały na ratowanie instytucji finansowych zagrożonych niewypłacalnością. Pakiety ratunkowe, idące już w biliony dolarów, obejmowały wykup „złych” aktywów, pomoc kredytową, a nawet przejściową nacjonalizację.

22. Rynek substandardowy kredytów hipotecznych w USA.

Obecny kryzys trwa już ponad 5 lata (od sierpnia 2007r.). Globalny kryzys finansowy zaczął się od amerykańskiego rynku substandardowych kredytów hipotecznych (udzielano kredyty kredytobiorcom, którzy nie mieli żadnej zdolności kredytowej). Takich kredytobiorców określono terminem NINJA (No Income, No Job, No Assets).

Dlaczego amerykańskie nie bankowe instytucje finansowe udzieliły takich substandardowych kredytów hipotecznych aż na kwotę blisko 700 mld USD, skoro jedynym ich zabezpieczeniem był wzrost cen nieruchomości, który nie mógł trwać wiecznie:

-po pierwsze mogły tak postąpić nie będąc objęte nadzorem bankowym (ani wewnętrznym, ani zewnętrznym)

-po drugie, dzięki globalizacji i inżynierii finansowej mogły one pozbyć się ryzyka związanego z tymi kredytami odsprzedając je tworzonym przez banki funduszom sekurytyzacyjnym. Banki pozbywały się ryzyka co powodowało --->Fundusze sekurytyzacyjne, dzięki wykorzystaniu instrumentów CDO, przekształcały te kredyty w instrumenty o ratingu inwestycyjnym. Sekurytyzacja polega na tym, że rozmaite wierzytelności niepłynne w tym kredyty bankowe są zamieniane na płynne papiery wartościowe. Fundusz skupował kredyty i na ich bazie emiotował obligacje (CDO).

Można wskazać na dwie zasadnicze przyczyny kryzysu na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych:
-nadmierne zadłużanie się gospodarstw domowych w tym kraju, szczególnie rodzin o niskich dochodach, w instytucjach finansujących nieruchomości mieszkaniowe;
-specyficzny mechanizm udzielania kredytów mieszkaniowych w USA, a następnie sprzedaży należności hipotecznych i emisji na ich podstawie papierów wartościowych.

23. Transfer ryzyka kredytowego. Jakie są metody?

( tu też nie mam pewności czy to miał na myśli autor pytania)

Inne lub dodatkowe czynniki mogące powodować podejmowanie przez banki nadmiernego ryzyka kredytowego

24. Cykle koniunkturalne.