Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki

im. Haliny Konopackiej

w Pruszkowie

Wydział Wychowania Fizycznego i Turystyki

Kierunek: wychowanie fizyczne

imię nazwisko?

Numer albumu …?

POSTAWY WOBEC DOPINGU FARMAKOLOGICZNEGO STUDENTÓW WYŻSZEJ SZKOŁY KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI W PRUSZKOWIE

Praca magisterska wykonana pod kierunkiem dr...............?

Pruszków, rok?

Pani …............?

wyrażam serdeczne podziękowanie

za cenne wskazówki i pomoc w

czasie pisania tej pracy.

• Oświadczenie autora pracy

Oświadczam, że ta praca dyplomowa została napisana przeze mnie samodzielnie i nie znajdują się w niej treści, które zostały uzyskane z naruszeniem obowiązującego prawa. Potwierdzam także identyczność przedstawionego wydruku pracy z jej zapisem elektronicznym załączonym do złożonych egzemplarzy pracy.

Jednocześnie stwierdzam, że praca ta nie była podstawą uzyskania tytułu zawodowego w innej szkole.

Wyrażam zgodę na udostępnienie mojej pracy w Czytelni Biblioteki WSKFiT, bez prawa kopiowania pracy lub jej fragmentów.

Pruszków, dnia…………… Podpis autora pracy

……………………………..

Oświadczenie promotora pracy

Oświadczam, że ta praca została opracowana pod moim kierunkiem i według mojej wiedzy spełnia warunki stawiane pracom dyplomowym koniecznym do przedstawienia w procedurze nadania tytułu zawodowego magistra.

Pruszków, dnia…………. Podpis promotora

…………………………..

• STRESZCZENIE

Imię nazwisko?:Postawy wobec dopingu farmakologicznego studentów Wyższej Szkoły Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie

W części pierwszej przedstawiono problematykę dopingu w literaturze przedmiotu. Zamieszczono w niej historię i powstanie Wyższej Szkoły Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie. Celem badań było zbadanie i przedstawienie oceny postaw studentów wobec dopingu farmakologicznego. Zastosowano ankietę-skala PDF(3), opracowaną przez Marię Mikołajczyk, która składała się z dwóch części: pierwsza przedstawiająca fundamentalne kwestie dopingu(wynik, ideologia, moralność i zdrowie), a także druga poświęcona problemowi walki z dopingiem (kontrola i karalność).Zbadano dwie grupy: Pierwsza grupa to studenci wychowania fizycznego studiów stacjonarnych, a także druga grupa to studenci wychowania fizycznego studiów niestacjonarnych.

Najważniejsze wyniki-Doping postrzegany jest jako oszustwo, studenci prezentują negatywną postawę wobec dopingu farmakologicznego

Słowa kluczowe: doping, środki dopingujące, postawa.

SUMMARY

imie nazwisko?: Attitudes towards doping pharmacological students of the Halina Konopacka Higher School of Physical Culture and Tourism in Pruszków

In part I shows religious doping in literature of the subject. See the history and formation of the Halina Konopacka Higher School of Physical Culture and Tourism in Pruszków. Objective of the study was to investigate and assess the attitudes of students towards doping pharmacological. Applied survey-PDF (3) scale, developed by Maria Mikołajczyk, which consisted of two parts: the first showing of the fundamental questions of doping (result, ideology, morality and health), as well as the other devoted to the problem of the fight against doping (prosecuting). It was examined in two groups: the first group of the students of physical education studies stationary, as well as the second group are the students of physical education studies non-. Main results:-Doping seen as fraud-negative attitude vis-à-vis Students present doping pharmacological

Key words: doping, attitude.

• SPIS TREŚCI

• WPROWADZENIE

Sport ciągle się rozwija i z dnia na dzień zaskakuje nas nowymi możliwościami i wiedzą dotyczącą stosowania dopingu.

Sportowcy, aby wygrać próbują coraz to nowych środków, aby stać się sławniejszym i osiągać coraz to lepsze wyniki. Przyczyną, która zachęca ich do stosowania, mogą być nagrody, nacisk mediów, możliwość bycia najlepszym, chęć rywalizacji. Sportowcy bardzo często używają różnego rodzaju środków dopingu. Wzrasta stopień trudności w wielu konkurencjach sportowych, a sportowcy stosują doping. Doping bywa uznawany za warunek osiągania sukcesów sportowych. Doping jest szkodliwy dla zdrowia i oficjalnie jest zabroniony w sporcie, czasami nawet może doprowadzić do załamania sportowca a także do śmierci, jeżeli jest nieumiejętnie przyjmowany.

Niemal od samego początku zorganizowanych działań antydopingowych trwają dyskusje o ich zasadności. Stosowanie dopingu jest doskonale ukrywane przez sportowców, jednak w dzisiejszych czasach można go już wykryć. Zwolennicy dopingu uważają go za czynnik postępu, umożliwiającego popychania naprzód ludzkich możliwości.

Stosowanie różnych substancji dopingujących jest bardzo rozpowszechnione i

w przyszłości również tak może być. Walka sportowców jest zacięta, każdy chce zdobyć jak najlepszy wynik i „wspina” się wyżej. Ciężka wieloletnia praca prowadzi sportowców do osiągnięcia zamierzonego wyniku sportowego.

Sport cały czas się rozwija, organizowane są różne zawody sportowe, które przyciągają wzrok dla kibiców. Sportowcy z chęci wygranej starają się wypaść jak najlepiej i niestety czasami sięgają po doping. Rozczarowaniem jednak dla obserwatorów staje się to, że nasi ulubieńcy oszukiwali. Sport przez takie sytuacje traci swój piękny urok a kibice są rozczarowani tym co się stało.

Doping to temat bardzo ciekawy, który postanowiłam napisać. Niepokojącym jest zjawisko, iż po doping sięgają ludzie młodzi, gdzie stało się już to problemem społecznym. To właśnie ludzie młodzi są bardzo podatni na wszelkie zmiany zachodzące w organizmie, a przede wszystkim te, które są wywołane działaniem hormonów.

Ich przyjmowanie może wywołać poważne konsekwencje.

Doping jest zagrożeniem dla zdrowia i życia człowieka i o tym trzeba mówić. Jednak sprzedawanie ich na czarnym rynku nie ułatwia sprawy.

Niestety lista środków dopingujących wciąż się poszerza, i cały czas pojawiają się nowe substancje. Walka z dopingiem jest trudna ponieważ sportowcy kosztem własnego zdrowia coraz częściej ryzykują. Dla wielu sportowców zdobycie mistrzostw jest o wiele ważniejsza niż własne zdrowie. Zwalczaniem dopingu w sporcie zajmuje się Światowa Komisja Antydopingowa.

Celem badań było zbadanie oceny postaw studentów wychowania fizycznego, wobec dopingu farmakologicznego.

• 1. ANALIZA LITERATURY

• 1.1 POWSTANIE I HISTORIA WYŻSZEJ SZKOŁY KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI IM. HALINY KONOPACKIEJ W PRUSZKOWIE

Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie istnieje od 1999 roku. Jest jedną w Polsce uczelnią niepubliczną prowadzącą kierunek wychowanie fizyczne w połączeniu z kierunkiem turystyka i rekreacja. Szkoła prowadzi dwa kierunki studiów: turystyka i rekreacja a także wychowanie fizyczne. W siedzibie uczelni prowadzone są studia stacjonarne i niestacjonarne, a na wydziale zamiejscowym w Warszawie studia niestacjonarne w kierunku wychowanie fizyczne. Po pierwszym roku szkoła przeszła pozytywnie akredytację Państwowej Komisji Akredytacyjnej na wychowaniu fizycznym a także na turystyce i rekreacji. Uczelnia niepubliczna oferuje dla swoich studentów studia I stopnia a również studia II stopnia na kierunku wychowanie fizyczne. W 2007 roku odbyła się pierwsza konferencja naukowa dla studentów pod tytułem „ Rola sportu i turystyki w przeciwdziałaniu agresji i przemocy w szkole”

Uczelnia na samym początku współpracowała z basenem w Grodzisku Mazowieckim, również zajęcia odbywały się w wynajmowanych salach konferencyjnych na terenie Pruszkowa. Rok później uczelnia postanowiła zainwestować poprzez adaptację na ulicy Staszica 1. Wówczas zaczęła się rozwijać i poszerzać Uczelnia, poszerzono księgozbiór bibliotece, zbudowano aule, pracownię komputerową i potrzebne laboratoria przedmiotowe. W Wyższej Szkole Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie jest własna biblioteka posiadająca kilka tysięcy pozycji w wersji papierowej i medialnej.

WSKFiT organizuje różne kursy instruktorskie na terenie kraju: w Warszawie, Pruszkowie, Lublinie a także w Szczecinie.

Od roku 2006 działa klub AZS WSKFiT, gdzie studenci uczestniczą w różnych imprezach sportowych i zawodach w kraju i za granicą.

W 2008 roku uczelnia udostępniła dla swoich studentów siłownię, rok później została ona udostępniona bezpłatnie dla studentów, która jest czynna w dni robocze.

Od 2000 roku działa Biuro Karier, gdzie wraz z innymi uczelniami wymieniają doświadczenia, o możliwościach organizowanie imprez sportowych dla studentów, targów pracy, prowadzenie bazy danych pracodawców a także studentów.

Współpracuje także z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Warszawie, gdzie uzyskują informację o proponowanych miejscach pracy, szkoleniach a także aktywizacji absolwentów bezrobotnych.

Zakres kompetencji określa statut uczelni. Rada szkoły jest najwyższym organem i składa się z 5 członków. Przewodniczącym jest rektor. Organami kolegialnymi WSKFiT są: Rady szkoły i Rady wydziałów.

Rada wydziału uchwala plany studiów, jak i programy nauczania, opiniuje wnioski zatrudnieniu nauczycieli, definiuje kierunki działalności szkoły.

Organami WSKFiT są, powoływanymi na cztery lata są: Rektor, kanclerz i Dziekan.

Dziekan prowadzi nadzór nad działalnością wydziału. Ustala terminy pisania egzaminów prac dyplomowych, zajmuje się sprawami urlopów dla studentów oraz nagrodami, jeżeli się im należą. Funkcję głównego księgowego pełni kwestor.

W ramach uczelni funkcjonują również jednostki ogólnouczelniane, do których zaliczmy:

- Studium językowe,

- Centrum Dydaktyczno Badawcze,

- Centrum obsługi sieci komputerowej,

- Biblioteka.

Uczelnia posiada wysoką jakość kształcenia. Własne pracownie specjalistyczne. które są dostępne dla studentów. Organizowane są różne obozy dla studentów w bardzo ciekawe miejsca w Polsce. Studenci, kończący Uczelnię są przygotowani do pracy w obsłudze ruchu turystycznego i w dziedzinie rekreacji, hotelach, domach wypoczynkowych, ośrodkach rekreacyjnych. Kierunek posiada pozytywną ocenę Państwowej Komisji Akredytacyjnej.(www.wskfit.pl 12.01.2011).

• 1.2 CHARAKTERYSTYKA DOPINGU FARMAKOLOGICZNEGO

Stosowanie dopingu farmakologicznego jest bardzo rozpowszechnione. Nielegalne środki zwiększają szanse na polepszenie wyniku sportowego. W 1966-1996 roku w Medline pod hasłem doping zanotowano 504 opozycje, które dotyczyły metod wykrywania na ten temat. Problem dopingu dotyczy także sportu wyczynowego, gdzie jest on bardzo starannie ukrywany.

Doping farmakologiczny tworzy własną rzeczywistość. Na a astmę oskrzelową choruje 11% narciarzy biegowych w Szwecji i 15% w Finlandii, 17% fińskich pływaków i 11 amerykańskich piłkarzy oraz 7-26 %lekkoatletów w Stanach Zjednoczonych. W Los Angeles 11% sportowców podawało, iż występuje u nich schorzenie i wywalczyło miejsca medalowe.

Poważnym problemem jest rozpowszechnianie stosowania, głównie substancji androgenno-anabolicznych, wśród młodzieży, która zajmuje się sportem rekreacyjnie. Substancje dopingujące są bardzo szkodliwe, a uszkodzenia organizmu bywają nieodwracalne. Wspomaganie wysiłku fizycznego stale wzrasta.

Negatywną rolę odgrywają również czasopisma dla sportowców, które dotyczą nielegalnego stosowania dopingu farmakologicznego, również treści zawarte w internecie nie są bezpieczne dla młodzieży, gdyż związane są rozpowszechnianiem na rynku fałszywych preparatów.

Sportowcy stosują w dopingu olbrzymie ilości preparatów np. substancje androgenno-anaboliczne, sterydy, hormon wzrostu, hormony tarczycy, insulina (Mędraś M. 2004).

Potrzeba rywalizacji sportowej jest bardzo ważna. W atmosferze upadku etyki sportowej powstało zagadnienie dopingu sportowego. Gdy zaczęły zawodzić inne środki fałszowania wyniku sportowego, sięgnięto do dopingu.

Zaczęto sztucznie wpływać na zawodnika podając mu środki farmakologiczne, aby zwiększyć jego możliwości osiągnięcia zwycięstwa.

( Jota A, Jasiak H.,1998).

• 1.2.1 HISTORIA DOPINGU

„Doping ma bardzo długą i ciekawą historię. Według Międzynarodowej Federacji Medycyny Sportowej jest to rozmyślne lub nieumyślne stosowanie przez sportowca środków lub metod zabronionych. Pochodzenie słowa doping nie jest jasne. W dialekcie flamandzkim doop oznacza każdą lepką substancję używana jako smar lub środek pobudzający”.( Mędraś M., 2004 , s 77).

Holenderscy koloniści pili wywar z korzeni i ziół, gdzie dosypywano strzelniczego prochu, gdzie miało to zwiększyć moc, nabój nazywał się dobo, a jego picie to doping.

W 1889 roku po raz pierwszy opublikowano słowo doping, gdzie zamieszczony był w słowniku angielskim i oznaczał mieszaninę opium i narkotyków stosowaną u koni.

W 1933 roku słowo doping znalazło się w leksykonach sportowych. ( Mędraś M., 2004).

Jednym z najstarszych środków dopingujących, znanym 5 tysięcy lat temu w Chinach - była to przęśle, roślina bogata w efedrynę. W starożytności już sporządzano mikstury, wywary z ziół i grzybów w celu polepszenia kondycji fizycznej. (Różański H.,2008).

Już 3000 lat p.n.e w Chinach żuto grudki rośliny Epherda, które działały w sposób pobudzający. W miejscowości Teby tuż przed igrzyskami zabraniano picia wina atletom. Kapłan wówczas sprawdzał oddech zawodnika czy nie czuć zapachu alkoholu. ( Mędraś M., 2004).

Historia dopingu farmakologicznego to ostatnie kilkadziesiąt lat. Doping znany był już w starożytności. Sport pełnił wówczas bardzo istotną role. Organizowano olimpiady w czasie których zawieszano nawet działania wojenne.

Sportowcy z największych regionów spotykali sie w jednym z miast aby przez kilka dni rywalizować w różnych dyscyplinach (głównie lekkoatletycznych).

Doping sięga 5 wieku p.n.e. Stosowano wówczas sterydy naturalne. Odpowiednie kompozycje roślin czy ziół wywoływały odpowiednie efekty. Ważny również jest doping psychologiczny, który wyraża się w wielu formach: oklaski, okrzyki, śpiewy, wywieszanie transparentów, wymachiwanie flagami, koszulkami, szalikami, uderzanie w bębny, granie na trąbkach, meksykańska fala itd. Doping psychologiczny ma pozytywny wpływ na wydolność organizmu. Około 100 lat temu zaczęto stosować takie środki dopingujące, jak alkohol, kokaina, kofeina. W 1904 podczas igrzysk Thomas Hicks (USA) zwyciężył w biegu maratońskim i zaraz za metą stracił przytomność na kilka godzin. Następnie przyznał się, że wypił bezpośrednio przed zawodami brandy wymieszane ze strychniną, co działało jak stymulant.

W latach pięćdziesiątych do sportu wkroczyły sterydy anaboliczne i od tamtej pory, mimo coraz ostrzejszych działań zmierzających do wyeliminowania dopingu, staje się on problemem coraz poważniejszym. W 1966 r. zaczęto stosować testy antydopingowe po raz pierwszy w trakcie Europejskich Mistrzostw Lekkoatletycznych.

Dwa lata później MKOL uruchomił procedurę wyrywkowych testów antydopingowych w trakcie letnich i zimowych Igrzysk Olimpijskich i od tego czasu stały się one stałym elementem Olimpiad. W latach 70. i 80. XX w. wiele międzynarodowych organizacji sportowych, zaczęło tworzyć pierwsze jednostki organizacyjne do walki z dopingiem. Początkowo było to robione w formie tworzenia komitetów antydopingowych, które otrzymywały budżety na organizowanie przetargów na wyrywkowe pobieranie próbek płynów ustrojowych zawodników w czasie zawodów i wykonywanie ich analiz przez wyspecjalizowane firmy. Podobne struktury zaczęły tworzyć też narodowe związki sportowe, które chciały eliminować dopingujących się zawodników zanim ich przyłapanie na zawodach międzynarodowych spowoduje skandal. W połowie lat 80. XX w. narodowe związki sportowe przestały ograniczać się tylko do testów na zawodach lecz także zaczęły przeprowadzać kontrole w trakcie treningów. Doping jako taki jest karalny tylko w nielicznych krajach (np. we Włoszech), stosowanie niedozwolonych związków chemicznych i technik medycznych jest w wielu krajach ścigane na podstawie innych przepisów.(www.sterydy.info.17.05.2011).W wielu krajach wiele substancji i technik stosowanych w dopingu nie jest jednak zabroniona i dlatego korzystanie z nich nie jest nielegalne w świetle ogólnego prawa danego państwa. Przez ostatnie 2500 lat w sporcie a także w dopingu wiele się zmieniło. (www.sterydy.info.17.05.2011).

• 1.2.2 DEFINICJE DOPINGU

W ostatnich latach obserwuje się zjawisko rywalizacji sportowej, jak również wyrównania osiągnięć finalistów, wyrażanego w setnych częściach punktów. Sportowcy z chęci rywalizacji i wygranej podsunęła dla niektórych nieuczciwych sportowców sposób zwiększenia wydolności fizycznej i psychicznej drogą farmakologiczną. Jednak tę zbrodniczą działalność inicjują opiekunowie zawodników. Stosowanie środków farmakologicznych kończy się zazwyczaj zaburzeniami zdrowia, a również może doprowadzić do śmierci.(Łobożewicz T., 1978).

Wielka encyklopedia zdrowia podaje definicję, iż doping jest to zespół czynników psychologicznych i farmakologicznych zwiększających zdolność do wysiłku fizycznego kosztem uruchomienia naturalnych rezerw organizmu. Doping farmakologiczny może jednakże prowadzić do nieodwracalnych, niekorzystnych zmian w ustroju, dlatego jest zakazany przez międzynarodowe organizacje sportowe (Twardosz W. , 2003).

Następną definicje podaje (Kozłowski S, Rewerski W., 1980 s.44)„dopingiem farmakologicznym jest podawanie osobom zdrowym i zażywanie przez osoby zdrowe substancji fizjologicznych lub zewnątrzpochodnych w jakiejkolwiek postaci. Podawany niewłaściwymi drogami, który jest osiągnięciem sportowca”.

(Jethon Z.,1997,s.323)”definiuje doping jako używanie niedozwolonych substancji w celu podwyższenia sztucznej zdolności wysiłkowej w przygotowaniu treningowym lub w okresie startu. Powoduje on uszkodzenie zdrowia lub obniżeniu fizycznego dobrostanu”. Listę środków uchodzących za doping podała po raz pierwszy Komisja Edukacji Pozaszkolnej Rady Europy obradująca w 1963 roku w Strasburgu.

W 1933 roku w leksykonach sportowych pojawiła się następna definicja dopingu, gdzie w 1952 roku została ona zmodyfikowana przez Niemiecką Federację Medycyny Sportowej. Doping oznaczał leczniczy środek, który został podany sportowcowi przed zawodami, który miał na celu zwiększyć osiągnięcia sportowe bez względu na to czy był on skuteczny czy też nie.(Wysoczański R., 1991).

Istnieją dwa pojęcia, które związane są z dopingiem farmakologicznym, pierwszy nieświadomy, który polega na podaniu jakiegoś środka bez zgody zawodnika np. dosypanie czegoś do kawy, dosypanie czegoś do jedzenia.

Drugim pojęciem jest,, anty-doping”, który polega na podaniu, w jakiejkolwiek formie i postaci, środka farmakologicznego, którego działanie ma wyraźnie obniżyć wynik sportowy przeciwnika np. przez zmniejszenie jego refleksu, wywołanie skurczu oskrzeli.(Kozłowski S,RewerskiW.,1980,s.147).

Doping farmakologiczny można podzielić na dwie grupy i długotrwały-krótkotrwały. Każdy z nich jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Pierwszy, polega na stosowaniu leków przez długi czas, przez wiele miesięcy, tygodni nawet lat. Do tej grupy leków zaliczamy sterydy anaboliczne np. testosteron. Doping stosują tu sportowcy przy dyscyplinach siłowych, takich jak miotacze, zapaśnicy, kulturyści. Drugi rodzaj dopingu- krótkotrwały polega na stosowaniu leku jednorazowo przed zawodami, bądź też w trakcie trwania zawodów. Przykładem leku może tu być amfetamina. Tego rodzaj dopingu stosują najczęściej piłkarze, hokeiści a także kolarze.( Jota A, Jasiak H.,1998).

Na początku doping farmakologiczny stosowali sportowcy, którym nie udawało się w zawodach, nie radzili sobie z poprzeczką, która została im postawiona, później podczas rozwoju sportu, zawodnicy wysokiej rangi zaczęli próbować dopingu, który miał im pomóc w ulepszenie własnych wyników. Jednak wiemy, że każdy doping farmakologiczny, prowadzi do uszczerbku na zdrowiu a stosowanie jego jest nielegalne.

Doping farmakologiczny, który jest definiowany jako używanie niedozwolonych substancji lub innych środków farmakologicznych w celu podwyższenia zdolności wysiłkowej sportowca w jego przygotowani sportowym albo w okresie startu. Mogą, one spowodować uszkodzenia dla zdrowia. (Jethon Z.,1997).

Podawanie osobom zdrowym i zażywanie substancji zewnątrzpochodnych lub w jakiejkolwiek postaci w niewłaściwych dawkach również dotyczy definicji dopingu farmakologicznego. (Kozłowski S, Reweski W.,1997).

Słowo doping ma różne pochodzenie, stało się przedmiotem wielu kontrowersyjnych poglądów. Istnieją zwolennicy poglądu, że holenderscy koloniści zamieszkujący w XVII wieku osadę Nieuk Amsterdam (dziś Nowy Jork), pili wywar z różnych korzeni i ziół, do którego dla zwiększenia mocy dosypywano strzelniczego prochu.

Doping farmakologiczny krótkotrwały polega na stosowaniu leku jednorazowo, przed zawodami lub nawet w trakcie ich trwania. W tym wypadku klasycznymi lekami dopingującymi są: amfetamina, efedryna( Jota A, Jasiak H.,1998).

Napój ten nazywano ,,doop”, a jego picie ,,doping”. Ta nazwa zaczęła się kojarzyć z czymś niebezpiecznym. Zaczęto, bowiem dodawać do,,doopu” różne podniecające, trujące rośliny, które nieraz powodowały śmiertelne powikłania (Rewerski W, Kozłowski S., 1980).

Koncepcja dopingu dotyczy także stosowania przez sportowców określonych klas środków farmakologicznych. Przykładem tego może być, stwierdzenie w moczu lub płynach ustrojowych sportowca ściśle określonego związku lub metabolizmu. Za doping uznaje się nie tylko zażywanie przez sportowców środków zakazanych, ale także wszystkie rodzaje manipulacji i metody utrudniające ich wykrycie oraz ilościowe określenie (Sankowski H., 2001).

Doping sfingowany lub nieświadomy, który polega na podaniu środka dopingującego bez wiedzy, wbrew czystym zamiarom sportowca(Kozłowski S., Rewerski W., 1980,s.147).

• 1.2.3 SKUTKI DOPINGU

Jak wiadomo z różnych przeprowadzonych badań wiemy, że doping jest bardzo niebezpieczny i szkodliwy dla zdrowia, a czasami nawet może zawodnika doprowadzić do śmierci, jego zażywanie może również doprowadzić do dyskwalifikacji.

Jak poznać czy ktoś bierze sterydy?

U osób biorących sterydy obserwujemy: po zwykłym sportowym treningu;

- agresywne zachowanie lub stan apatii;

- nieprzyjemny zapach negatywnych ust;

- tłusta negatywnych oleistym odcieniu skóra, trądzik na skórze pleców i piersi;

-podwyższenie ciśnienia krwi, czerwone lub fioletowe plamy na skórze;

Kwestia negatywnych skutków zdrowotnych związanych ze stosowaniem dopingu, wzbudza duże emocje To, co dla jednych ludzi wydaje się być oczywiste pomimo inni skłonni są negować. Główną przyczyną nieporozumień odnośnie faktycznego oddziaływania steroidów na zdrowie, jest rozpiętość dawek przyjmowanych pomimo celach terapeutycznych pomimo dopingowych. Zwykle mogą one nieść za sobą ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

To mieszanie różnych leków, nie tylko zresztą steroidów, ale i środków pobudzających, osłonowych na wątrobę dodatkowo zwiększa ryzyko powikłań zdrowotnych Dodatkowym aspektem przyjmowania steroidów w celach dopingowych, jest stosowanie kilku specyfików jednocześnie. Jednak pomimo wielokrotnym ostrzeżeniom ludzie chętnie po niego sięgają i nie zdają sobie sprawy z konsekwencji. Młodzież przyjmująca wszelkie anabolityki to wielki problem ówczesnego świata, młodzi ludzi nie zdają sobie sprawy jak wiele złego mogą one wyrządzić (Nowosielski K., 2002).

Zakazanymi środkami dopingowymi są wszelkie substancje, które zwiększają zdolność organizmu do wysiłku fizycznego. Każdy środek dopingujący wywołuje dla zdrowia niekorzystne następstwa zdrowotne. Istnieje bardzo dużo negatywnych skutków u osoby zażywającej doping, np. na ciele człowieka pojawiają się rozstępy, przez szybki przyrost masy ciała, trądzik, łysienie.

Do psychicznych skutków należą: agresja, depresja, wrażliwość, bezsenność, zaburzenia osobowości, złe nastawienie wobec innych ludzi. (Nowosielski K., 2002).

Niebezpieczne są również te, które dotyczą fizjologii człowieka, gdzie stosowane w małych dawkach, przy wysiłku fizycznym mogą prowadzić do niekorzystnych skutków takich jak zmęczenie i uczucie senności. Działają również na podwzgórze, które zmniejszają pobudliwość ośrodka sytości a także zmniejszają łaknienie, czasami nawet powodują zaburzenia rytmu serca i podwyższają ciśnienie we krwi, które mogą doprowadzić do śmierci.

Dalszymi skutkami stosowania dopingu mogą być niepłodność, zanikanie jąder, przerost prostaty u mężczyzn, wykształcenie się cech męskich u kobiet (zarost, łysienie, pojawianie się męskich narządów płciowych), wykształcanie się cech żeńskich u mężczyzn (narządy płciowe żeńskie, rozrost piersi, sutków).

U kobiet z kolei mogą zanikać gruczoły sutkowe, zanika owulacja i cykl miesiączkowy (lub jest znacznie zaburzony).Kości stają się bardzo kruche i łamliwe, gdzie może dojść do niemiłych kontuzji podczas wypadku. Do fizycznych niepożądanych skutków przyjmowania steroidów anaboliczno-endogennych zalicza się specyfika zachowania towarzysząca podczas ich przyjmowania, a także zakażenie się wirusem HIV oraz wirusem wywołującym wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C, pojawiające się wskutek dzielenia się igłami podczas wzajemnego robienia sobie zastrzyków.

Do podstawowych reakcji niepożądanych doustnych form steroidów w odniesieniu do wątroby należą np.: plamica wątrobowa(występowanie w tym narządzie licznych jamek wypełnionych krwią), krwiaki, gruczolaki, nowotwory, w tym także złośliwe, żółtaczka cholestatyczna związana z zastojem żółci. Również przyczyną zgonów wśród osób przyjmujących steroidy w celach dopingowych, są zmiany patologiczne w obrębie układu krążenia. (Nowosielski K., 2002).Dla kobiet, zażywających steroidy również jest bardzo niebezpieczny, pojawia się wówczas maskulinizacja, czyli pojawienie się cech męskich, trwałe obniżenie głosu, zaburzenia menstruacyjne, zmniejszenie piersi, pojawienie się łysienia typu męskiego, wzrost owłosienia ciała tym twarzy.

Negatywne działanie steroidów na układ odpornościowy jest związane ze wzmożonym wydzielaniem kortykosteroidów, nieżyt górnych dróg oddechowych i większa zapadalność na grypę. Według sportowców doping ma również pozytywne skutki takich jak: wzrost zaufania i podwyższenie progu bólu, efektywniejsze radzenie sobie z wysiłkiem fizycznym, redukcję zmęczenia, zwiększenie motywacji do działania, polepszenie kondycji psychicznej.( Kozłowski S, Rewerski W., 1980).

Zwiększenie masy mięśniowej -przyrost objętości wody w tkance powodują, że następuje przyrost masy mięśniowej. Zwiększenie siły -kurczliwe elementy tkanki mięśniowej zwiększają się przy ciężkim i długotrwałym treningu, jak i przy odpowiednim odżywianiu. Zwiększenie wytrzymałości -pod wpływem sterydów stan kortyzolu we krwi jest podwyższony.W sporcie stosowane są bardzo srogie kary, za ich używanie, zawodnik zostaje skreślony z listy zdyskwalifikowany z zawodów na cztery lata, a jeżeli sytuacja miała miejsce podczas igrzysk, mistrzostw to zawodnik zostaje zawieszony do końca następnych igrzysk.

• 1.3 ŚRODKI DOPINGUJĄCE I ICH CHARAKTERYSTYKA

Każdy środek dopingujący ma działanie uboczne i na każdy organizm może reagować inaczej. Podczas stosowania dopingu oszukujemy nie tylko innych ludzi, ale również i siebie.

I Klasyfikacja środków dopingujących:

Środki dopingujące:

A. Środki pobudzające(stymulanty) zaliczamy do nich amfetaminę oraz inne związki pokrewne

B. Środki narkotyczne przeciwbólowe (narkotyki), np., morfina, peptydyna oraz inne związki pokrewne

C. Środki anabolityczne:

1) steroidy anaboliczno-endogenne, np., nandrolon, testosteron i inne związki pokrewne

2) inne środki anaboliczno-androgenne, np.,klenbuterol

D. Środki moczopędne (diuretyki) np., furosemid ora inne związki

E. Hormony peptydowe i inne pochodne np. hormon wzrostu oraz inne związki

II Metody dopingu:

1. Doping krwią

2. Manipulacje farmakologiczne, chemiczne i fizyczne

III. Środki, których stosowanie podlega ograniczeniom:

1. Alkohol.

2. Marihuana.

3. Środki znieczulające miejscowo.(Jaskólski A., 2005).

Leki moczopędne-stosowane w dyscyplinach sportowych, których niezbędne jest utrzymane stałej masy ciała jednak stosowanie ich doprowadza do zaburzeń elektrolitowych. Są również przyczyną zaburzeń pracy serca, spadku ciśnienia tętniczego we krwi.

Środki pobudzające( stymulanty)- działają one bezpośrednio na centralny lub obwodowy układ nerwowy. Zawodnicy stosują np. pochodne amfetaminy do wzmożenia agresji i zapału do walki, zmniejszenie uczucia wyczerpania i zmęczenia. Leki z tej grupy nie poprawiają wyników przez wpływ na fizjologiczne procesy związane z wysiłkiem fizycznym, ale maskują objawy zmęczenia. Do środków tych zaliczamy: amfetamina, kokaina-jeżeli jej stężenie przekracza 12 mg/ml., efedryna, strychnina

.( Mędraś M., 2004).

Steroidy anaboliczne- są to substancje, które maja działanie jak męski hormon testosteron. Do użytku weszły w latach 50-tych XX w. i były podawane pacjentom, którzy mieli niedobór naturalnych androgenów albo choroby powodującej spadek masy ciała. Szczególnie popularne jest przyjmowanie steroidów w dyscyplinach szybkościowo-siłowych oraz w sportach walki. Podaje je się w formie doustnej, a także dożylnej z dodatkowymi ilościami białka. Celem stosowania jest zwiększenie siły, mocy i prędkości. Steroidy anaboliczne mogą hamować wydłużenie kości przez uwapnienie nasad kości długich, pobudzać ośrodkowy układ nerwowy, zatrzymać wodę w organizmie, powodować Wzrost ciśnienia tętniczego we krwi, przerost mięśnia sercowego, niewydolność wieńcową, oraz zaburzenia rytu serca.

Zażywanie tych oto steroidów anabolicznych zwłaszcza przez młodych sportowców, może prowadzić do nieodwracalnych niekorzystnych zmian, fizjologicznych jak i psychicznych.

Przykłady sterydów:

- Oxymetholon (Anapolon)

- Boldenone - Undecylenate

Narkotyczne środki przeciwbólowe ( narkotyki) zmniejszają odczuwanie bólu niezależnie od rodzaju jego pochodzenia i przyczyny. Związki te ograniczają nadmierne pobudzanie układy nerwowego, zmniejszają napięcie mięśni. Podnoszą one próg bólowy i umożliwiają kontynuowanie walki sportowej mimo odniesionych urazów. Preparaty tej grupy mogą wywołać świąd skóry, zaparcia, utrudnienia oddawania moczu, suchość w jamie ustnej, zaczerwienienie twarzy, zwężenie źrenic. (Jaskólski A., 2005).

Doping krwią( przetaczanie)- doping polegający na przetaczaniu własnej krwi , względnie jej preparatów zawierających krwinki czerwone. Podanie od 900-1800ml dodatkowej krwi, powoduje zwiększenie przenoszenia tlenu przez krew o mniej więcej 100ml. Badania wykazały, że dzięki dodatkowej ilości krwi podczas wysiłku standardowego submaksymalnego, może on zwiększyć wydolność tlenową (5-13%) oraz zmniejszyć częstość skurczów serca i stężenie kwasu mlekowego w krwi, a to może doprowadzić do zmniejszenia pojemności minutowej serca, zmniejszenie zawartości tlenu w naczyniach włosowatych, co grozi zmniejszeniem wielkości poboru tlen.

Alkohol- najpowszechniejszy bardzo znany środek dopingujący, jednak wpływający hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. Przyjmowanie tego środka ma działanie dwufazowe: najpierw pobudza(gdzie jest stymulantem), a potem hamuje( depresant). Dla niektórych jest to środek uspokajający, a dla innych jest to specyfik redukujący ból i drżenie mięśniowe. Dużo, jednak zależy od dawki jaką wcześniej zażyliśmy przed zawodami.

Hormon wzrostu- nazywany także somotropiną, który polega na stymulowaniu syntezy białek, rozwoju kości, wzrostu lipolizy i stężenia glukozy we krwi. Hormon jest zjawiskiem o działaniu anabolicznym. Stosowany przed pokwitaniem powoduje gigantyzm, a po zakończeniu wzrastana na zniekształcaniu proporcji ciała. Zażywanie tego środka jest osłabieniem stawów i choroby serca.

Amfetamina- Polega na uwalnianiu dopaminy i noradrenaliny z miejsc ich magazynowania oraz hamowaniu ich zwrotnego wchłaniania. Objawami, które mogą wystąpić to opóźnione uczucie zmęczenia oraz znaczne pobudzenie psychoruchowe i poprawa samopoczucia. Niebezpieczeństwo, które związane może być z przyjmowaniem dopingu amfetaminowego, jest też związane ze zwiększeniem częstości skurczów serca oraz ciśnienia Tętniczego krwi. Częste przyjmowanie tego środka może także doprowadzić do zaburzeń rytmu serca, drżenie palców, wybuchowość a także może doprowadzić do skłonności samobójstw.

Kofeina- polega na polepszeniu zużywania lipidów jako substratu energetycznego w czasie wysiłków długotrwałych. Kofeina działa bezpośrednio bądź przez adrenalinę. Kofeina działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy , powodując bóle głowy, bezsenność i nadpobudliwość. Występuje w ziarnach kawy, w liściach herbaty, kakao, czekoladzie. Jeden kubek kawy może zawierać 150-250mg kofeiny, a napoje z jej dodatkiem- około 50mg tej substancji. Do przekroczenia stężenia kofeiny we krwi powyżej 12mg/ml, co jest uznawane za dawkę dopingującą, może doprowadzić, wypicie od 4-7 filiżanek mocnej kawy(600-800mg kofeiny).

Morfina-zaliczana do leków przeciwbólowych. Jej działanie jest przyczynowe czyli łagodzi źródło bólu .W zależności od dawki może powodować senność bądź zmniejszać aktywność ruchową. Dłuższe przyjmowanie tego leku, może doprowadzić do uzależnienia. W sportach walki, morfina ma zastosowanie jako środek podwyższający próg bólowy.(Jaskólski A., 2005).

• 1.4 PROBLEMATYKA POSTAW

Problematyką postaw człowieka zajmuje się psychologia społeczna. Postawa to przekonania i uczucia, które kształtują relacje na przedmioty, osoby i zdarzenia. Jeżeli dana osoba myśli że jakiś człowiek jest fałszywy, czuje do niego niechęć i zachowuje się niegrzecznie.(Myers G.D,2003).

W 1918 roku W.I. Thomas i F. Znaniecki wprowadzili do psychologii pojecie postawy. Stwierdzili, że postawa jest to gotowość jednostki do reagowania w określony sposób na odpowiednie obiekty np. rzeczy, ludzie i inne obiekty. Nie ma precyzyjnej odpowiedzi, czym tak naprawdę jest postawa, wielu psychologów, twierdzi, że, jest to trwała ocena, która może być pozytywna bądź też negatywna.

Postawa obejmuje trzy komponenty: poznawczy, emocjonalny i behawioralny. Poznawczy, czyli nasze własne poglądy lub przyjęte od innych. Wiedza ta może być nieprawdziwa lub stereotypowa. Emocjonalny, czyli uczucia, upodobania, przekonania, przypuszczenia, wątpienia. Behawioralny- zachowanie względem danego przedmiotu wynikające z nastawienia uczuciowego. (Aronson E, Wilson T, Akert R.,1994).

Elementem postawy jest komponent emocjonalny, czyli reakcje emocjonalne wobec podmiotu postawy, i komponent poznawczy, czyli nasze własne myśli i przekonania o przedmiocie postawy, i komponent behawioralny-są to działania, które dają się zaobserwować wobec przedmiotu postawy. Na przykład, postawa wobec konkretnego modelu samochodu. Występuje wówczas reakcja afektywna, gdzie można tu zauważyć nasze własne emocje i uczucia, które wzbudza ten samochód. Uczuciami tymi są: poczucie podniecenia i przyjemności estetycznej, gdy sami patrzymy na ten samochód, zaobserwować również możemy uczucie gniewu i złości. Jeżeli wówczas myślimy, o paliwie, komforcie jazdy a także jak ten samochód wygląda, występuje reakcja poznawcza. Gdy myślimy o jeźdźcie próbnej i czy naprawdę chcemy kupić dany samochód występuje reakcja behawioralna. Postawy są przedmiotem ogromnego zainteresowania wśród wielu psychologów społecznych.(Aronson E, Wilson T, Akert R., 1994).

W otaczającym nas świecie znajduje się wiele różnych przedmiotów stanowiących jego części składowe. Wśród tych przedmiotów jest duża grupa. Są to przedmioty o charakterze społecznym, a więc ludzie i produkty ich działalności. Człowiek, poznając otaczający go świat, poznaje będące jego elementami przedmioty, a w trakcie tego procesu poznawania ustosunkowuje się do nich, to znaczy kształtuje sobie postawy do tych przedmiotów. (Mika S., 1998).

Przykłady:

1.Jesteśmy gdzieś na wycieczce w górach Stołowych w miejscu zwanym Szczelińcem. Po obejrzeniu labiryntu skalanych przejść kształtujemy sobie stosunek do tego konkretnego przedmiotu, który jest fizycznym tworem przyrody.

2. Młody nauczyciel przystępuje po raz pierwszy do pracy w szkole. Po jakimś czasie kształtuje się u niego postawa do własnej działalności, wówczas stwierdza że bardzo ją lubi.

Praca jaką wykonuje młody nauczyciel ma charakter konkretny, z drugiej strony kiedy mówimy o postawie do pracy, mamy na myśli przedmiot o abstrakcyjnym charakterze. Jeżeli zanalizujemy te przykłady to przekonamy się że postawa składa się z kilku elementów. Człowiek posiadający jakąś postawę w stosunku do jej przedmiotu w jakiś charakterystyczny sposób się zachowuje. Jeżeli mam pozytywną postawę do Szczelińca, to kiedyś być może wrócę w to miejsce. Jeśli natomiast ukształtowała się negatywna postawa do Szczelińca, gdzie z jakiś powodów nie spodobało mi się tam np. budził mój lęk, że się w nim zgubię, będę unikał ponownego znalezienia się w tym samym miejscu. Ponadto w rozmowach na temat wakacji w górach będę wygłaszał się o niej pozytywnie bądź negatywnie. Jeżeli młody nauczyciel lubi swoją pracę. Ma do niej postawę pozytywną, dobrze wykonuje swoją pracę i się do niej dobrze przykłada. Mając pozytywną czy negatywną postawę do jakiegoś przedmiotu, nie tylko mamy tendencję do zachowywania się w określony sposób wobec przedmiotu postawy, ale przeżywamy w związku z nim określone uczucia czy emocje. Gdy mamy postawę pozytywną, Są to uczucia dodatnie, kiedy jest to postawa negatywna, to wówczas przeżywane uczucia są różne, są to uczucia ujemne.Poza zachowaniami i uczuciami w skład postawy wchodzą procesy poznawcze dotyczące jej przedmiotu. Ważnym elementem postawy są przekonania odnoszące się do jej przedmiotu.(Mika S., 1998).

• 1.4.1 CECHY POSTAWY

Wszystkie postawy posiadają takie cechy jak: treść przedmiotowa, zakres, kierunek, siłę, złożoność, trwałość i zawartość. Przedmiot postawy jest najważniejszą charakterystyką postawy. Treść przedmiotowa oznacza to do czego kierujemy myślenie, działanie człowieka. Przedmiotem postawy może być wszystko co istnieje dla ludzi i ma lub miało jakieś znaczenie za względu na zaspokojenie ich potrzeb - wartość pozytywną bądź negatywną, aspekt historyczny.( Mika S., 1998).

Postawy nie są wprawdzie jednorodne, lecz wszystkie posiadają takie cechy, jak: treść przedmiotową, zakres, kierunek, siłę, złożoność, zwartość i trwałość. Treść przedmiotowa wskazuje czego postawa dotyczy. W przypadku postaw wobec ludzi, zdrowia, zawodu i pracy treściami przedmiotowymi są ludzie, zdrowie, zawód i praca.

Zakres postawy informuje o liczebności jej przedmiotów. Postawy wobec studentów można ująć w kontinuum, poczynając od studenta poprzez grupę ćwiczeniową, rok, wydział i uczelnię, a na ośrodku akademickim i ogólnopolskiej społeczności studenckiej kończąc.

Kierunek postawy uwidacznia się w uszeregowaniu postaw studentów wobec studiów od zdecydowanie pozytywnych, do coraz mniej pozytywnych poprzez obojętne i częściowo negatywne aż do jednoznacznie negatywnych. Odkładając te postawy na osi z polem dodatnim i ujemnym wówczas postawy obojętne wypadłyby w punkcie zerowym, ale takie postawy są rzadkie. Z kierunkiem blisko spokrewniona jest siła postawy. Postawy krańcowo pozytywne i krańcowo negatywne są silniejsze niż postawy umiarkowane. Od tej reguły zdarzają się jednak częste odstępstwa.

Złożoność i zwartość to cechy postawy, które ściśle się wiążą z występowaniem znanych nam już trzech komponentów w każdej pełnej postawie. Brak lub niemal brak jednego z nich wskazuje, że mamy do czynienia z postawami jeszcze się kształtującymi i dlatego nie są one pełne.

Komponent poznawczy w postawie wobec pracy społecznej u osoby może być ogólnikowy. Pracę tę dana osoba uważa za celową, bo akceptuje ją ktoś, kogo ona uznaje za autorytet, a ponadto osoba A lubi pracować społecznie, czyli bez wynagrodzenia. Natomiast osoba B posiada w swojej postawie bogatszy składnik poznawczy, bowiem rozumie społeczny, gospodarczy i polityczny sens tego rodzaju pracy. Podobnie mniej lub bardziej złożony może być komponent uczuciowo motywacyjny postawy. Jeden student lubi przewodniczącego uczelnianej organizacji ZSP, który inspiruje działalność społeczną. Inny student ceni przewodniczącego za jego koleżeńskość, pracowitość i kulturę osobistą i próbuje go naśladować. W przypadku komponentu tycznego mamy również różnorodne sytuacje. Niezadowolony z kolegi przewodniczący może mu spokojnie i w życzliwy sposób wyjaśnić powody swego niezadowolenia, może też to samo przekazać koledze podniesionym głosem, gestykulować, używać mocnych określeń i wytworzyć nerwową atmosferę. Widzimy, że te trzy komponenty w poszczególnych postawach różnie się przedstawiały. Tworzyły konstelacje, w których odmiennie kształtowała się złożoność i zwartość przykładowo wskazanych postaw. Zwartość wskazuje przede wszystkim na zgodność między omówionymi składnikami postawy. Ostatnią z analizowanych siedmiu cech postawy jest trwałość. Z upływem czasu postawy ulegają zmianie, tak jak zmienia się rzeczywistość społeczna i jej poszczególne składniki.

http://www.socjologia.xcq.pl/cechy-postawy.html (9.05.2001).

Określenie i komponenty postawy

Zachowanie człowieka jest efektem współdziałania otoczenia (fizycznego i społecznego), natury i osobowości. Podczas rozwoju psychospołecznego jednostki jej procesy poznawcze i emocjonalne oraz tendencja do działania są organizowane w miarę trwałe systemy, zwane postawami. Są to systemy pozytywnych bądź negatywnych ocen i emocji oraz „pro” lub „contra” tendencji do działania. Graficzne ujęcie postawy wskazuje, że jest ona stosunkiem człowieka do jakiegoś obiektu, składa się z trzech elementów, z których pierwsze dwa stanowią jej stronę wewnętrzną, a trzeci zewnętrzną. Postawa wyrażana jest werbalnie lub motorycznie. Każda postawa składa się z komponentu poznawczego, emocjonalnego i zachowaniowego, zwanego też behawioralnym. http://www.socjologia.xcq.pl/okreslenie-i-komponenty-postawy.html (9.05.2011)

Proporcja między poszczególnymi elementami postawy bywa różna, ale w pełnej postawie wszystkie muszą być reprezentowane, chociaż obserwowalny jest w zasadzie tylko trzeci z nich.

Na komponent poznawczy postawy składają się wiadomości o jej przedmiocie, przekonania, przypuszczenia lub wątpienia. Najważniejszym z tych składników są przekonania. Przekonanie jest intelektualnym stanem pewności o realności lub słuszności jakiegoś przedmiotu lub zjawiska. Postawa zwykle składa się z wielu różnych przekonań. W skład postawy religijnej mogą wchodzić przekonania dotyczące istnienia Boga, życia pozaziemskiego, cudów, historii kościoła i jego roli w społeczeństwie itp. Natomiast w postawie pracowniczej mieszczą się przekonania o wartości wykonywanej pracy, jej warunkach, stosunku przełożonego do nas itp.

Komponent emocjonalny, zwany też emocjonalno-motywacyjnym, składa się z uczuć wyższych, czyli takich jak: radość, miłość, zachwyt, szacunek oraz z odpowiadających tym uczuciom przeciwieństw. Uczuciowy element postawy obejmuje uczucia moralne, estetyczne, społeczne, religijne i inne, które zwykłe jednostka przejawia w odpowiednich sytuacjach i zachowaniach. Ściśle z nimi zazębiają się motywy, czyli pragnienia, dążenia, aspiracje i życzenia, odzwierciedlające psychospołeczne potrzeby człowieka. Proste emocje i motywy wynikające z potrzeb biologicznych w postawie człowieka nie mają większego znaczenia.

Trzecim komponentem postawy jest zachowanie, zwane też komponentem behawiorystycznym. Składa się on z reakcji mimicznych, pantomimicznych, wokalnych, werbalnych i działań, czyli czynności zorganizowanych i ukierunkowanych na cel, jakimi są pomoc, opieka, oddanie czci, unikanie, przeszkadzanie itp. Behawiorystyczny składnik postawy jest bardzo istotny, bowiem umożliwia diagnozowanie i podział postaw na werbalne i niewerbalne, zwane też motorycznymi. Typową formą reakcji werbalnych i manifestacją postaw są opinie, których nie należy utożsamiać z przekonaniami, gdyż opinie nie zawsze je wyrażają. Odwrotnie, często są tylko przypuszczeniami, powątpiewania-mi i przewidywaniami. Wskazane elementy przejawiają się w każdej postawie, lecz w różnych proporcjach. W postawie matki wobec jedynaka czy postawie religijnej analfabety zapewne dominuje komponent emocjonalny nad poznawczym. W postawie zdrowotnej sytuacja kształtuje się zwykle przeciwnie, bowiem niezbędna jest w niej wiedza medyczna. Ilustracją występowania trzech komponentów postawy niech będzie postawa wobec socjalizmu. Komponent poznawczy obejmuje tu wiedzę o tym obiekcie postawy i znajomość dzieł klasyków naukowego komunizmu oraz przekonanie o słuszności ich tez; komponentem emocjonalnym jest przyjaźń wobec krajów realizujących ten ustrój lub o niego walczących, a behawioralnym komponentem są dyspozycje do popierania tych krajów, które budują socjalizm lub o niego dopiero prowadzą walkę. W każdej pełnej postawie jaskrawo zaznaczają się dwie jej strony, czyli wewnętrzna, która może być uświadamiana i badana introspekcyjnie. Polega to na ujęciu w kategorie słowne stanów psychicznych przeżywającego je człowieka, i strona zewnętrzna, która dostępna jest poznaniu obiektywnemu, ekstraspektywnemu. Do badania obu aspektów postawy pożądane są odrębne metody i techniki badawcze oraz dobre przygotowanie metodologiczne, szczególnie ważne w toku badań tak delikatnej sfery, jaką są wszelkie postawy, a przede wszystkim postawy społeczne.

• 1.4.2 SCHEMAT KSZTAŁTOWANIA POSTAWY

Kiedy mowa jest o kształtowaniu postaw, należy zwrócić uwagę , gdyż ma ona wiele różnorodnych powiązanych ze sobą celów.

Kształtowanie się postaw jest zdeterminowane głównie czynnikami społecznymi (wpływami oddziałującymi w otoczeniu, w którym przebywają ludzie), a tylko w nieznacznym stopniu pewnymi czynnikami wewnętrznymi, np. motywacją.

Kształtowanie postaw i możliwości ich zmiany. (Strealu J., 2001).Większość psychologów posługuje się tzw. trójskładnikową definicją postawy, która zakłada istnienie trzech komponentów postawy, są to:

- element emocjonalny - określający stosunek wartościujący jednostki do danego zjawiska;

- element poznawczy - obejmujący wiedzę jednostki, jej przekonania, opinie;

- element behawioralny - czyli reakcje jednostki wobec danej osoby czy zjawiska.

Czynniki te oddziałują zgodnie z następującym schematem komunikacji:

Nadawca ---------------- Przekaz ---------------- Kanał ---------------- Odbiorca

Kiedy mówimy o kształtowaniu i zmianach postaw , może chodzić o wiele różnorodnych, powiązanych ze sobą celów. (Mika S., 1980).

Możemy mieć na uwadze stwarzanie nie istniejącej jeszcze postawy. Na przykład sprawa z dziećmi, które przychodzą po raz pierwszy do szkoły. Wówczas wyrabiamy u nich pozytywne postawy do różnych obowiązków i przedmiotów szkolnych, postawy, o jakich nie miały dotychczas najmniejszego pojęcia. Kształtowanie od nowa postaw, które dotąd nie istniały, bywa łatwiejsze niż zmiana postaw.

Ktoś pali papierosy, zapewne ma postawę pozytywną do palenia papierosów, i znów chcemy ją zmienić na postawę negatywną oraz doprowadzić do tego, żeby przestał palić papierosy . ( Mika S., 1980).

Nadawca - jakiś człowiek, bez względu na to, bez względu na to czy mamy do czynienia ze środkami masowego przekazu, czy z przedstawicielem jakiejś instytucji.

W szkole najczęściej nadawcą jest nauczyciel. Nadawca, produkuje pewien przekaz( komunikat)Nauczyciel, jako nadawca w ciągu swojej działalności wychowawczej każdego dna produkuje dużo przekazów, najczęściej o werbalnym charakterze.

Przekaz- zbiór treści, których zadaniem czy funkcją jest modyfikacja postaw człowieka, do którego został on skierowany. Treści te mogą mieć różną postać. Najczęściej mają one charakter werbalny, bądź charakter obrazowy na przykład reklamy. Przekaz, który został wyprodukowany przez nadawcę, jest przesyłany jakimś kanałem. Na przykład wzrokowym( np. materiał pisany, obrazy, film, plakaty), kanałem słuchowym kiedy słuchamy jakiegoś przekazu. Stworzony przez nadawcę przekazywany kanałem, dociera do odbiorcy, którym jest człowiek. W warunkach szkolnych odbiorcami są uczniowie.(Mika S., 1980).

Odbiorca- cechy odbiorcy pełnią dużą rolę w procesie modyfikacji jego postaw przez przekaz. Mówiąc o cechach odbiorcy, ma się na myśli dwie różne sprawy: (Mika S., 1980).

A oto przykłady:

1. Cechy odbiorcy ( np. kiedy mówimy o cechach osobowości np. poziom lęku, samoocena odbiorców .

2. Sposób, w jaki odbiorca odbiera przekaz przesyłany mu przez nadawcę. Wówczas nadawca może odbierać treści przekazu biernie, np. tylko ich słuchając, lub aktywnie, np. przekazując je następnie innym osobom.

• 2. CEL BADAŃ I PYANIA BADAWCZE

Cel pracy badawczej to ogólne zadania tej pracy- zagadnienia, które mamy nadzieję zbadać i wyjaśnić w wyniku badania.(Olivier P., 1999).

Celem badań było dokonanie oceny postaw studentów wobec dopingu farmakologicznego przez dwie grupy: osoby studiów niestacjonarnych i stacjonarnych. Do realizacji badań posłużyła ankieta- skala PDF (3) , która przeprowadzona była w Wyższej Szkole Kultury Fizycznej i Turystyki w Pruszkowie.

Zostały postawione następujące pytania badawcze:

Pytania główne:

1) Jak określają doping studenci wychowania fizycznego?

2) Jak oceniane jest zjawisko dopingu w środowisku studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych?

Pytania szczegółowe:

1) Jakie są przyczyny stosowania środków farmakologicznych przez studentów?

2) Czy kontrole antydopingowe są potrzebne?

3) Czy korzystanie z dopingu uważają za oszustwo w celu polepszenia własnego wyniku?

4) Czy studenci znają skutki zażywania środków dopingujących ?

5) Jaka jest świadomość badanych na temat dopingu?

• 3. MATERIAŁ I METODY BADAŃ

3.1 MATERIAŁ BADAŃ:

Badaniem objęto dwie grupy.

1. Grupa I- studenci wychowania fizycznego studiów niestacjonarnych

Badanie przeprowadzone zostało na 30-osobowej grupie- studenci studiów niestacjonarnych studiujących w Wyższej Szkole Kultury Fizycznej i Turystyki w Pruszkowie. Najstarsza osoba miała 50 lat, a najmłodsza 22 lata. Grupa liczyła 20 mężczyzn i 10 kobiet. Sporty, które uprawiali były różnorodne, 5 osób miało wysokie osiągnięcia sportowe np. złoty medalista Europy w skoku w dal, srebrna medalistka Europy w skoku o tyczce. Większość osób nie uprawiała żadnego sportu, czasami tylko rekreacyjnie: jazda na rowerze, bieganie, chodzenie na siłownię.

1. Grupa II- studenci wychowania fizycznego studiów stacjonarnych

Badani to studenci studiów stacjonarnych Wyższej Szkole Kultury Fizycznej i Turystyki w Pruszkowie - 30 osób. Mężczyźni w wieku 24-40 lat, także kobiety w wieku od 25-35 lat. Najmłodsza osoba to 24 lata. Sporty, które uprawiali były różne. Połowa z nich nie uprawiała żadnego sporu, czasami rekreacyjnie. Zdarzały się osiągnięcia sportowe, wśród studentów takie jak: złota medalistka świata skoku o tyczce, srebrny medalista europy w biegu. Łącznie przebadano 60 osób.

3.2 METODY BADAŃ:

Metoda, jaka została wykorzystana to ankieta, była nią skala „PDF (3)” , która opracowana została przez Marię Mikołajczyk( Zakład Psychologii AWF- Warszawa)

Na pytania można było odpowiadać „nie”, „raczej nie”, „trudno powiedzieć”, „tak”, „raczej tak”, które dotyczyły dopingu. Ankieta składa się z dwóch części. Badany ma do dyspozycji 5 stopniową skalę.

5pkt- nie ; 4pkt- raczej nie ; 3pkt- trudno powiedzieć ; 2pkt- raczej tak ; 1pkt-tak

Część pytań skłaniał do zaprezentowania poglądów na temat stosowania dopingu farmakologicznego przez sportowców z perspektywy wyniku, moralności i zdrowia, ideologii. Pozostała wymagała ustosunkowania się analizy badanych wobec walki z dopingiem, biorąc pod uwagę kontrolę antydopingową i karalność.

Badane postawy podzielone są szczegółowo na:

- wynik sportowy, do którego podwyższenia i uzyskania stosowany jest doping farmakologiczny (Wynik)

- ideologię, czyli pojęcie fair play, czysta gra sportowa (Ideologia)

- moralność, która polega na szacunku do ustalonych zasad, ustosunkowaniu się do naruszalności zasad (Moralność)

- zdrowie, będące wyznacznikiem życia i funkcjonowania ludzkiego ciała (Zdrowie)

W pierwszej grupie- studenci wychowania fizycznego studiów stacjonarnych badany został stosunek do przyjmowania i stosowania dopingu farmakologicznego, natomiast w grupie drugiej-studenci studiów niestacjonarnych badania dotyczyły walkę z dopingiem.

• 4.WYNIKI BADAŃ WŁASNYCH

• 4.1 WYNIKI I CZĘŚCI ANKIETY-STOSUNEK DO PRZYJMOWANIA DOPINGU FARMAKOLOGICZNEGO

Skala PDF dzieli się na dwie części, pierwsza z nich określa stosunek respondentów do przyjmowania i stosowania dopingu farmakologicznego w której skład wchodzą: wynik, ideologia, moralność i zdrowie. Otrzymane wyniki przedstawiają się następująco:

Tabela 1 Rozkład wyników-Wynik

Grupy Punkty	I GRUPA		II GRUPA
Przedział punktowy	Liczba osób	%	Liczba osób	%
1-5 niski	0	-	0	-
6-10 średni	5	16,6	9	30
11-15 wysoki	25	83,3	21	70

Analizując- 5 osób zarówno w I jak II badanej grupie osiągnęło wynik średni, wynik wysoki obu grupach osiągnęło 25 osób. Otrzymany wysoki wynik ukazuje, iż 83% badanych w obu grupach nie uznaje dopingu jako podstawy pełnego osiąganie wyników sportowych. Doping nie jest w , ich opinii niezbędnym towarzyszem w osiąganiu celów sportowych, a co za tym idzie to nie w nim badani widzą pomocnika w treningu.

Powyższa tabela ukazuj w jaki sposób respondenci wypowiadali się w zakresie stosowania dopingu w celu podwyższenia wyniku sportowego. W pierwszej grupie 5 badanych osiągnęło średni wynik, natomiast aż 25 osób czyli 83,3% respondentów wynik wysoki. Daje to jasne przedstawienie stosunku badanych do stosowania dopingu farmakologicznego w sporcie.Ponad80% nie uznaje dopingu jako podstawy pełnego osiągania sukcesów sportowych.

Doping nie jest w ich opinii niezbędny elementem w osiąganiu celów sportowych.

W przypadku II grupy- 9 osób czyli 30% przedstawia niezbyt zdecydowane zdanie na temat wspomagania kariery sportowej dopingiem, przy czym 21 osób (70%) waśnie potwierdza tezę I grypy i nie w stosowaniu dopingu widzi pomocnika w kształtowaniu kariery sportowej.

Tabela 2 Rozkład wyników- Ideologia

Grupy Punkty	I GRUPA		II GRUPA
Przedział punktowy	Liczba osób	%	Liczba osób	%
1-5 niski	0	-	-	-
6-10 średni	2	6,6	9	30
11-15 wysoki	28	93,3	21	70

W przypadku analizy aspektu ideologicznego czyli procesu rozumienia, respektowania zasady fair play w sporcie budującym faktem jest, iż nikt z badanych w obu grupach nie osiągnął niskiego wyniku. W przypadku pierwszej grupy wynik średni uzyskało 2 osoby(6,6%)-osoby te, nie określiły praktycznie swojego stosunku w kwestii czystej gry sportowej, w drugiej grupie było to 9osób(30%) aż 28osób czyli 93,3% badanych pierwszej grupy oraz 21 badanych(70%) drugiej grupy stanowczo twierdzi, iż doping powoduje u sportowców brak stosowania się do zasad fair play. Sportowcy na dopingu stają się „maszynami” do bicia rekordów a ich przekonania i czyny są dalekie, od tych które prezentuje prawdziwy sportowiec. Pytania dotyczące aspektu ideologicznego poruszają sens rywalizacji sportowej przy stosowaniu równocześnie dopingu. Praktycznie, 93,3% respondentów, zarówno I i II grupy stwierdziło, iż doping powoduje u sportowców upodabnianie się do maszyn, które przeznaczone są tylko do zdobywania rekordów i uprawiania spotu tylko w jednym, mało „sportowym” celu.

Tabela 3 Rozkład wyników- Moralność

Grupy Punkty	I GRUPA		II GRUPA
Przedział punktowy	Liczba osób	%	Liczba osób	%
1-5 niski	0	-	0	-
6-10 średni	4	13,3	14	46,6
11-15 wysoki	26	86,6	16	53,3

Biorąc pod uwagę uzyskane wyniki punktowe-nikt nie osiągnął niskiego wynik, średni, natomiast 26 osób wysoki. Badani swoimi odpowiedziami, dają jednoznacznie opinie (86,6%) na temat zasad moralnych związanych ze stosowaniem niedozwolonego dopingu farmakologicznego. Analizując- doping jest oszustwem, a stosowanie go, to podważanie zasad czystego sportu i „zabicie” starej zasady fair play. W przypadku II grupy wyniki przedstawiają się z minimalną różnicą 46,6% czyli 14 badanych osiągnęło wynik średni, natomiast 53% wysoki. Świadczy to o dość pełnej świadomości w zakresie poprawnych zachowań w sporcie, które kształtują osobowość i charakter każdego zawodnika, oraz o wysokim poziomie wiedzy w zakresie historii i kultury sportu.

Jednak biorąc pod uwagę II grupę otrzymane wyniki ukazują, iż nie ma możliwości, aby przekonać całe społeczeństwo o słuszności zakazu czy negowania dopingu w sporcie.

Każdy członek społeczeństwa, ma własne, indywidualne przekonania, co w tej sytuacji dało się zauważyć w otrzymanym badaniu. Nie jest to jednak sytuacja problemowa, gdyż nikt z respondentów w obu omawianych postawach nie wykazał się najniższym wynikiem punktowym (1-5).

Tabela 4 Rozkład wyników Zdrowie

Grupy Punkty	I grupa		II grupa
Przedział punktowy	Liczba osób	%	Liczba osób	%
1-5 niski	0	-	0	-
6-10 średni	1	3,3	6	20
11-15 wysoki	29	96,6	24	80

Pierwsza badana grupa uzyskała bardzo wysoki wynik punktowy bo aż, 96,6% to jest 29 z 30 badanych osób, natomiast badani drugiej grupy to 93,3% w najwyższym wyniku punktowym. Analizując- prawie cała badana grupa uważa, iż doping farmakologiczny w sporcie jest bezsensownym, a przede wszystkim nieprawidłowym zjawiskiem działającym bardzo negatywnie na zdrowie i cały organizm sportowca. Jest to pocieszający i budujący fakt świadomości osób ściśle związanych z kulturą fizyczną.

W I badanej grupie tylko jedna osoba tj. 3,3% osiągnęła wynik poniżej 11 punktów, natomiast w grupie studentów niestacjonarnych były to dwie badane osoby czyli 6.6% grupy.

Podsumowując otrzymane wyniki plasują się na podobnych poziomach. Grupa II-obejmująca, studentów stacjonarnych wykazała się słabszym(16,6% różnicy) wynikiem punktowym, co świadczyć może o mniejszej świadomości w zakresie szkodliwości dopingu farmakologicznego.

Tabela 5 Maksymalny i minimalny wynik

MOTYW WYNIK	W		J		M		Z
		I GR	II GR	I GR	II GR	I GR	II GR	I GR	II GR
MAKS.MOŻLIWY DO UZYSKANIA WYNIK	15	15	15	15	15	15	15	15
MAKSYMALNY UZYSKANY WYNIK	15	13	15	14	15	13	15	14
MINIMALNY MOŻLIWY DO UZYSKANIA WYNIK	3	3	3	3	3	3	3	3
MINIMALNY UZYSKANY WYNIK	8	8	10	9	8	7	10	9

Z powyższej tabeli wynika, iż możliwym, maksymalnym wynikiem do uzyskania w przypadku wszystkich badanych postaw dla obu grup był wynik równy 15.Osiągnięty najwyższy wynik punktowy dla pierwszej grupy w każdej badanej postawie to 15 punktów. W przypadku drugiej grupy najwyższy osiągnięty wynik to:

-wynik 13 punktów

-ideologia 14 punktów

-moralność 13 punktów

-zdrowie 14 punktów

Różnice pomiędzy osiągniętymi wynikami stanowią od jednego do dwóch punktów.

Możliwy minimalny wynik do uzyskania to 3.

Minimalne osiągnięte wyniki w obu grupach to:

-wynik w I i II grupie 8

-ideologia w przypadku I grupy to 10 natomiast II grupa-9punktów

We wszystkich przypadkach II grupa osiągnęła wynik o 1 punkt mniejszy niż grupa I.

Tabela 6 Wyniki średnie

Postawa Wynik	WYNIK		IDEOLOGIA		MORALNOŚĆ		ZDROWIE
		I gr	II gr	I gr	II gr	I gr	II gr	I gr	II gr
Średnia	12,6	9,9	13,4	11,1	12,1	9,4	13,6	10,8
Liczba osób, które uzyskały-wynik powyżej średniej	18	22	13	15	18	22	18	24
Liczba osób, które uzyskały-wynik poniżej średniej	12	8	17	15	12	8	12	6

WYNIK: Średnia dla I grupy wynosi 12,6, a w przypadku I gr. badanych 18 osób uzyskało wynik powyżej średniej. Natomiast 12 osób poniżej średniej.

IDELOGIA: Średnia dla I grupy wyniosła 12,03, a w przypadku Igr badanych 13 osób uzyskało wynik powyżej średniej. Natomiast 17 osób poniżej.

MORALNOŚĆ: Średnia dla Igr wyniosła 12,1, a w przypadku I gr. badanych 18 osób uzyskało wynik powyżej średniej. Natomiast 12 osób poniżej.

ZDROWIE: Średnia dla Igr wynosi 13,6 w przypadku I gr. badanych 1 osób wynik powyżej średniej. Natomiast 12 osób poniżej średniej.

Wykres 1. wyniki uzyskanych średnich w badaniu obu grup

Przedstawione wyniki uzyskanych średnich w badaniu obu grup ukazuje delikatne różnice omówione przy poszczególnych, badanych postawach. Grupa I- studenci stacjonarni uzyskali nieco wyższe średnie co potwierdza sytuację dotyczącą większej wiedzy tej grupy w zakresie szkodliwości i skutków negatywnych płynących ze stosowania dopingu farmakologicznego.

• 4.2 WYNIKI II CZĘĆI ANKIETY-WALKA Z DOPINGIEM

Skala PDF dzieli się na dwie części, druga z nich określa stosunek respondentów do walki z dopingiem farmakologicznym. Badane aspekty to:

1. kontrola antydopingowa, czyli zasady, przepisy i procedury bez których sportowiec nie może brać udziału w rywalizacji sportowej (KON)

2. karalność-czyli karane za stosowanie dopingu farmakologicznego w sporcie i wszystkie konsekwencje i odpowiedzialności związane z tym stosowaniem (KAR)

Tabela 7 Rozkład wyników- kontrola antydopingowa

Grupy Przedział punktowy	I grupa		II grupa
		Liczba osób	%	Liczba osób	%
1-5 (niski)	0	-	0	-
6-10 (średni)	2	6,6	8	26,6
11-15 (wysoki)	28	93,3	22	73,3

Pytając badanych o kontrole antydopingowe zarówno badani I jak i II grupy 93% (28 osób) twierdzi, iż kontrole antydopingowe są zasadne i bardzo potrzebne. Niestety 6,6% respondentów ma zdanie nie, aż tak bardzo jasno sprecyzowane, co świadczyć może o niższej świadomości lub delikatnym przyzwoleniu stosowaniu dopingu. Większość respondentów wierzy, iż kontrole są potrzebne. Jednak w obliczu 6% innego zdania należałoby podjąć prace, które zwiększyły by świadomość i podejście do powszedniego stosowania kontroli antydopingowych.

Kolejnym elementem i wielkim krokiem w kierunku walki z dopingiem w sporcie jest stosowanie karalności.

Tabela 8 Rozkład wyników -karalności za stosowanie dopingu w sporcie

Grupy Przedział punktowy	I grupa		II grupa
		Liczba osób	%	Liczba osób	%
1-5 (niski)	0	-	0	-
6-10 (średni)	10	33,3	22	73,3
11-15 (wysoki)	20	66,6	8	26,6

W pierwszej badanej grupie 20 osób (66,6%) uważa że karanie zawodników stosujących doping jest jak najbardziej zasadne i jest jednym wyjściem z sytuacji, gdzie doping jest oszustwem. Badani nie skłaniają się w większość do bezwzględnej dożywotniej kwalifikacji zawodników. Karanie według nich powinno być mniej drastyczne. Jednak analizując indywidualne odpowiedzi respondentów większość z nich twierdzi, iż aby uwolnić sport od dopingu należy surowo karać zawodników przyłapanych na ich stosowaniu. Należałoby biorąc pod uwagę powyższe wyniki opracować surowe kary-jednak nie przekreślające ostatecznie karier sportowych.

Analizując drugą grupę badanych 26,3% wypowiada się za surową karalnością. Przyglądając się indywidualnym wynikom 22osoby twierdzi, iż trudno powiedzieć jaka jest wina zawodników stosujących doping, badani uważają, iż zawodnicy tacy padają ofiarą procederu dopingu.

Nie jest to sytuacja pocieszająca, zwłaszcza że większość respondentów, tej grupy nie jest za dożywotnią dyskwalifikacją zawodników stosujących i przyłapanych na dopingu jednak badani Ci są w większości zwolennikami innego surowego karania. Taka sytuacja spowodowana jest tym, że respondenci II badanej grupy czyli studenci zaoczni, to są ludzie, którzy mają rodziny, a co za tym idzie dzieci i w ten sposób podświadomie chcą je chronić przed niepotrzebnym i zgubnym narażaniem zdrowia.

Tabela 9 Zestawienie maksimum i minimum w badanych grupach

POSTAWY WYNIK	KONTROLA		KARALNOŚĆ
		I GRUPA	II GRUPA	I GRUPA	II GRUPA
Maksymalny możliwy do uzyskania wynik	15	15	15	15
Maksymalny otrzymany wynik	15	14	14	12
Minimalny możliwy do uzyskania wynik	3	3	3	3
Minimalny otrzymany wynik	9	9	7	8

W przypadku kontroli obie grupy uzyskały maksymalny wynik, natomiast w przypadku kary grupa pierwsza o stopień niższy niż maksymalny do uzyskania, grupa druga o 2 stopnie niższy. Minimalny uzyskany wynik w przypadku zarówno kontroli i kary wobec stosowania dopingu farmakologicznego.

Wykres 2. Zestawienie ogólne wyników dla obu badanych grup

Tabela 10 Wyniki średnie

POSTAWY LICZBA OSÓB	KONTROLA		KARALNOŚĆ
		I GRUPA	II GRUPA	I GRUPA	II GRUPA
Średnia	13,3	11,3	11,3	9,6
Liczba osób z wynikiem powyżej średniej	15	15	17	14
Liczba osób z wynikiem poniżej średniej	15	15	13	16

Z powyższej tabeli wynika iż I grupa respondentów w obu badanych aspektach uzyskała wyższe średnie, niż grupa II.

Średnia kontrola II grupa=11,3%

Średnia karalność II grupa=9,6%

Wykres 3. Porównanie uzyskanych średnich

KONTROLA

Przedstawione wyniki uzyskanych średnich obu badanych grup pokazują, iż wynik grupy pierwszej ułożyły się podobnie. W przypadku kontroli 50% badanych(15osób) uzyskało wynik powyżej średniej i 15 osób- 50 % poniżej.

KARALNOŚĆ

W kwestii karalności grupa pierwsza: 17 osób (56,6%) uzyskała wyniki powyżej średniej co daje (43% poniżej średniej) natomiast grupa druga 16 osób poniżej średniej (53,3%) co daje 46,6% (14 osób) powyżej średniej.Takie ułożenie wyników świadczy o większej i pełniejszej wiedzy, a przede wszystkim poważniejszym i konkretnym podejściu do problematyki kontroli antydopingowej, co w rezultacie prowadzi do popierania karalności stosowania dopingu farmakologicznego.

• 4.3 PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ

Celem niniejszej pracy było zbadanie i przestawienie oceny postawy studentów wobec dopingu farmakologicznego. Badaniu poddane zostały dwie grupy studentów. I grupa to studenci stacjonarni, II grupa to studenci niestacjonarni. Podczas badania najważniejszym celem było dokonanie oceny podejścia studentów do stosowania dopingu oraz pociągania do odpowiedzialności. Wyniki badań dostarczają informacji o postawach badanej grupy osób. Wgłębiając się w analizę można sformułować następujące wnioski. Większość badanych zarówno I jak i II grupy prezentuje negatywną postawę wobec niedozwolonego dopingu farmakologicznego. Na pytanie dotyczące niezbędności dopingu we współczesnym sporcie respondenci I grupy w 50 procentach odpowiedzieli, iż doping nie jest niezbędny, to dzięki niemu sport wiele zyskuje. Młodzi ludzie, którzy zaczynają swoją karierę w sporcie, na początku powinni być uświadamiani i umoralniani, że stosowanie dopingu farmakologicznego w sporcie nie jest dobre, stosowanie tych używek bardzo źle wpływa na organizm ludzki i jest to po prostu nielegalne. To dzięki sumiennej i uczciwej pracy sportowca można uzyskać zadowalający nas wynik. A dzięki temu, wynagrodzeniem za ciężką pracę, będzie sam wynik jaki uzyskamy. Stosując doping w sporcie powinniśmy zdawać sobie sprawę jakie to negatywne skutki za sobą ciągnie stosowanie dopingu. Stosujący sportowcy powinni się zastanowić nad tym, jaki dają przykład dla początkujących sportowców do naśladowania. Pytając badanych o kontrole antydopingowe, większość osób twierdzi że kontrole są potrzebne a również należy podjąć walkę z dopingiem i stosować surowe kary za ich stosowanie. Należy za wszelką cenę karać zawodników przyłapanych na ich stosowaniu. Większość studentów nie uznaje dopingu jako podstawy pełnego osiągania sukcesów sportowych. Doping nie jest w ich opinii niezbędnym elementem w osiąganiu celów sportowych.

• PIŚMIENNICWO

1. Aronson E, Timothy D., Psychologia społeczna, Warszawa 1997

2. Antczuk S., Cieślarczyk M., Jak napisać pracę dyplomową, Siedlce 2004

3. Demel M., Pedagogika zdrowia, Warszawa 1980

4. Granowska W., (red.), Doping zabija sport, Warszawa 2006

5. Jaskólski A., Jaskólska, Podstawy fizjologii Wysiłku Fizycznego, Wrocław 2005

6. Jota A., Jasiak H., Leksykon sportu dla wszystkich, Warszawa 1998

7. Kozłowski S., Rewerski W. J(red.), Doping, Warszawa 1980

8. Mędraś M., Refleksje o dopingu,” Gazeta Lekarska Pismo Izb Lekarskich”, nr 04/99

9. Mika S., Wstęp do psychologii społecznej, Warszawa 1972

10. Mądrzycki T., Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw,

Warszawa 1997

11. Olivier P., Jak pisać prace magisterskie, Kraków 1999

12. Puchalski P., Przygoda mojego kolegi, ku przestrodze, 2008 nr 8

13. Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Wrocław 1997

14. Roonikier A., Fizjologia sportu, Warszawa 2001

15. Różański S., Doping,2008 nr 11

16. Szwarc A., Doping między prawem a życiem „Magazyn Olimpijki”,2007 nr 7

17. Wach A., Odpowiedzialność prawna osób trzecich w sprawach dopingowych, „Sport Wyczynowy”,2004 nr 9

18. Wysoczański R., Walka z dopingiem bez alternatywy „Sport wyczynowy”, 2002

19. Zaczyński W., Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1997

20. Żukowski R., Doping samo zło, ”Trening”, 1991, nr 2

ŹRÓDŁA INTERNETOWE:

(http://www.socjologia.xcq.pl/cechy-postawy.html).

www.sterydy.info.pl (17.05.2011).

( http://www.socjologia.xcq.pl/okreslenie-i-komponenty-postawy.html)(9.06.2011).

(www.wskfit.pl 12.01.2011).

• SPIS TABEL

Tabela 1 Rozkład wyników-Wynik 35

Tabela 2 Rozkład wyników- Ideologia 36

Tabela 3 Rozkład wyników- Moralność 36

Tabela 4 Rozkład wyników Zdrowie 37

Tabela 5 Maksymalny i minimalny wynik 39

Tabela 6 Wyniki średnie 40

Tabela 7 Rozkład wyników- kontrola antydopingowa 42

Tabela 8 Rozkład wyników -karalności za stosowanie dopingu w sporcie 42

Tabela 9 Zestawienie maksimum i minimum w badanych grupach 43

Tabela 10 Wyniki średnie 44

• SPIS WYKRESÓW

Wykres 1. Wyniki uzyskanych średnich w badaniu obu grup

Wykres2. Zestawienie ogólne wyników dla obu badanych grup

Wykres 3. Porównanie uzyskanych średnich

• Aneks

ZAŁĄCZNIK I: WYNIKI BADAŃ UZYSKANE W SKALI „PDF” MARII MIKOŁAJCZYK PRZEZ GRUPĘ I

	BADANIE - GRUPA I
		WYNIK	IDEOLOGIA	MORALNOŚĆ	ZDROWIE	KONTROLA	KARALNOŚĆ
1	15	15	13	15	15	13
2	13	13	13	14	13	10
3	10	10	8	10	9	8
4	15	12	13	15	15	14
5	15	15	13	15	15	14
6	13	12	13	13	12	12
7	13	12	11	14	13	10
8	12	13	10	14	13	10
9	13	15	13	15	14	13
10	14	13	13	15	14	13
11	12	12	11	12	12	11
12	15	14	13	15	13	10
13	14	15	14	15	15	13
14	12	12	12	12	12	11
15	14	15	13	15	13	12
16	12	12	13	14	15	13
17	14	15	13	15	15	12
18	15	15	13	15	14	12
19	15	14	14	15	14	13
20	12	12	11	13	12	9
21	15	13	14	14	15	13
22	11	14	12	13	13	10
23	8	10	9	10	9	7
24	14	14	14	15	15	13
25	8	13	12	13	15	13
26	15	15	13	14	14	12
27	15	15	15	15	14	13
28	9	13	10	12	13	11
29	11	12	11	13	12	9
30	10	12	11	12	12	10

ZAŁĄCZNIK II : WYNIKI BADAŃ UZYSKANE W SKALI „PDF” MARII MIKOŁAJCZYK PRZEZ GRUPĘ II

Załącznik III

SKALA PDF(3) opr. Maria Mikołajczyk

Imię i nazwisko( pseudonim) ……………………………… płeć …..M……K………

Rok urodzenia………………..Data badania…………………………………………

Szkoła(zawód)…………………………..Uprawnienia dyscyplina sportu……………

Staż sportowy…….lat ….Największe osiągnięcia sportowe……………………….....

Poniżej znajdziesz zbiór różnych twierdzeń na temat dopingu farmakologicznego w sporcie oraz skale, na których możesz wyrazić swój stosunek do nich. Przy każdym twierdzeniu wybierz i otocz kółkiem jeden punkt na skali- ten, który wyraża opinię najbliższą Twojemu poglądowi.

1. We współczesnym sporcie doping Nie Raczej nie trudno powiedzieć raczej tak tak

farmakologiczny jest niezbędny.

2. Korzystanie z dopingu farmakologicznego Nie Raczej nie trudno powiedzieć raczej tak tak

jest oszustwem.

3. Doping farmakologiczny jest bezsensowny, Nie Raczej nie trudno powiedzieć raczej tak tak

gdyż grozi utratą zdrowia.

4. Dzięki dopingowi farmakologicznemu Nie Raczej nie trudno powiedzieć raczej tak tak

sport wiele zyskuje (padają nowe rekordy

a zawodnicy przekraczają granice swoich możliwości).

5. Korzystanie z dopingu przez niektórych Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

zawodników przekreśla sens rywalizacji sportowej.

6. Kontrola antydopingowa powinna być Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

bardziej skuteczna i powszechnie stosowana

7. Zawodnicy przyłapani na stosowaniu dopingu Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

powinni być karani bezwzględną dożywotnią dyskwalifikacją.

8 . Ponieważ wiadomo, że wielu zawodników Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

uważa środków dopingujących, stosowanie ich jest

uzasadnioną obroną przed nieuczciwością innych.

9. Doping nie jest wcale tak niebezpieczny dla Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

zdrowia, jak twierdzą jego przeciwnicy.

10. Przy dzisiejszym poziomie sportu trudno Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

jest uzyskać dobry wynik bez środków dopingujących.

11. Karanie zawodników przyłapanych Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

na stosowaniu dopingu jest , gdyż zawodnicy

są przede wszystkim ofiarami tego procesu.

12. Doping farmakologiczny przekształca ludzi Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

w maszyny do bicia rekordów.

13. Udoskonalenie kontroli antydopingowej Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

jest jednym z ważniejszych zadań dla działaczy sportowych.

14. Aby uwolnić sport od dopingu należy Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

surowo karać zawodników przyłapanych na

stosowaniu środków dopingujących.

15. Doping farmakologiczny w sporcie podważa Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

zasady moralne współczesnych społeczeństw.

16. Należy zrezygnować z kontroli Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

antydopingowej, gdyż jest kosztowna i mało skuteczna.

17. Ryzyko negatywnych skutków Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

zdrowotnych jest dla każdego rozsądnego

człowieka wystarczającym argumentem przeciw dopingowi.

18. Próby uwolnienia sportu od dopingu Nie Raczej nie Trudno powiedzieć raczej tak tak

farmakologicznego są skazane na niepowodzenie

-należy więc ich zaprzestać

i pogodzić się z faktem, że współczesny sport jest inny niż był dawniej.

W

I

M

Z

KONTROLA

KARA

CZ 1

CZ2

OG

	BADANIE - GRUPA II
		WYNIK	IDEOLOGIA	MORALNOŚĆ	ZDROWIE	KONTROLA	KARALNOŚĆ
1	11	10	11	11	12	9
2	9	12	8	12	9	8
3	8	12	10	10	11	9
4	12	11	12	12	12	11
5	8	10	10	10	10	9
6	11	12	9	10	13	9
7	10	11	11	13	11	10
8	12	12	12	12	13	9
9	8	11	9	9	10	9
10	9	11	7	10	9	8
11	11	10	12	12	11	10
12	12	12	12	14	14	10
13	12	13	9	11	12	11
14	11	10	10	12	12	9
15	11	10	13	14	10	9
16	11	12	10	12	11	11
17	12	10	11	13	10	10
18	9	10	9	10	9	9
19	12	12	12	12	11	8
20	12	12	9	12	12	11
21	12	12	12	12	12	12
22	13	14	12	14	13	11
23	12	12	10	13	13	11
24	12	10	11	11	11	10
25	12	11	12	13	11	11
26	9	11	10	11	12	9
27	12	12	11	11	13	8
28	11	9	12	13	9	9
29	9	12	8	12	12	10
30	11	12	11	12	12	9

54

---