Kolorem niebieskim wyróżnione zostały najbardziej podstawowe czasowniki niemieckie, które należy znać.
Czasowniki niemieckie z przyimkami
Przyimki łączące się z celownikiem (Dativ) lub biernikiem (Akussativ):
Do tych przyimków spośród wszystkich tworzących rekcję czasownika należą: an, auf, in, über, unter, vor.
Są to przyimki niemieckie po których może występować (w zależności od kontekstu albo Dativ [celownik] albo Akkusativ [biernik]).
a) Ich gehe in die Schule. (Idę do szkoły.)
b) Ich bin in der Schule. (Jestem w szkole.)
W przykładzie 'a' został użyty Akkusativ (biernik), zaś w przykładzie 'b' Dativ (celownik). Powinieneś wiedzieć, że czasowniki niemieckie wyrażające ruch (czasowniki określające przemieszczanie się lub zmianę stanu) łączą się z Akkusativem, czasowniki niemieckie niewyrażające ruchu łączą się z Dativem.
Zwróć uwagę:
Przyimki te łączą się z dwoma przypadkami, tj. Dativem (celownik, odpowiadający na pytania: komu?, czemu?, gdzie?) i Akkusativem (biernik, odpowiadający na pytania: kogo?, co?, dokąd?). Jednakże nie zawsze należy sugerować się przypadkiem, którym posłużylibyśmy się po polsku. Dla przykładu, do czasownika "myśleć" po polsku zadamy pytanie o kim?, o czym? Są to pytania narzędnika, który w języku niemieckim (5 przypadek polskiej deklinacji) nie występuje. Stąd też takie „myślenie po polsku” nie zawsze jest przydatne i może wprowadzić uczącego się w błąd.
Czasowniki łączące się z przyimkiem an:
denken an + A - myśleć o
Seit 4 Tagen denke ich an dich. (Od czterech dni myślę o Tobie.)
sich erinnern an + A - przypominać sobie coś/ kogoś
Erinnerst du dich an meine Mutter? (Przypominasz sobie moją mamę?)
Uwaga!
Czasownik niemiecki „sich erinnern an” ma dwa znaczenia, przypominać sobie i pamiętać.
Np. Er erinnert sich an mich nicht mehr. (On mnie już nie pamięta.)
gewinnen an + D - zyskiwać na
Der Dollar gewinnt an Wert. (Dolar zyskuje na wartości.)
glauben an + A - wierzyć w
Glaubst du an Gott? (Wierzysz w Boga?)
grenzen an + A - graniczyć z
Polen grenzt an Russland. (Polska graniczy z Rosją.)
sich gewöhnen an + A - przyzwyczaić się do
Man muss sich daran einfach gewöhnen. (Do tego trzeba się po prostu przyzwyczaić)
leiden an + D - cierpieć na
Sie leidet an einer unheilbaren Krankheit. (Ona cierpi (choruje) na nieuleczalną chorobę.)
schreiben an + A - pisać do
Ich schreibe einen Brief an meinen Opa. (Piszę list do mojego dziadka.)
sterben an + D - umrzeć na
Er ist an dem Krebs gestorben. (On umarł na raka.)
teilnehmen an + D - brać udział, uczestniczyć w
Ich will sehr an einem Deutschkurs im Ausland teilnehmen. (Bardzo chcę uczestniczyć w kursie niemieckiego za granicą.)
vorbeigehen an + D - przechodzić obok
Wenn sie jeden Tag zur Arbeit geht, geht sie an meiner Schule vorbei. (Każdego dnia kiedy ona idzie do pracy, przechodzi obok mojej szkoły.)
sich wenden an + A - zwracać się do
Wenn ein Schüler ein Problem hat, kann er sich jederzeit an den Lehrer wenden. (Kiedy uczeń ma problem, zawsze może zwrócić się do nauczyciela.)
zweifeln an + D - watpić w
Meine Mutter zweifelt an meinen Absichten. (Moja mama wątpi w moje zamiary.)
arbeiten an + D - pracować nad
Herr Müller hat alle Hände voll zu tun und schon seit 4 Tagen arbeitet sehr fleißig an diesem Projekt. (Pan Müller ma pełne ręce roboty i już od czterech dni bardzo pilnie pracuje nad tym projektem.)
ändern an + D - zmieniać w czymś
Er ändert etwas an seinem Projekt. (On zmienia coś w swoim projekcie.)
sich anpassen an + A - dostosować się do
Du musst dich an die neue Situation anpassen, genauso wie in der Armee. (Musisz dostosować się do nowej sytuacji, tak samo jak w wojsku.)
appellieren an + A - apelować do
Der Präsident appelliert an die Menschen. (Prezydent apeluje do ludzi.)
sich beteiligen an + D - uczestniczyć w
Ich beteilige mich an dem Kongress. (Ja uczestniczę w kongresie.)
erkennen an + D - rozpoznać po
Als ich ihn sah, erkannte ich ihn sofort an seinem Schirm. (Jak go zobaczyłem, od razu poznałem go po jego parasolu)
erkranken an + D-zachorować na
Wir wollen eine sehr traurige Nachricht sagen - er erkrankte an dem Krebs. (Chcemy obwieścić bardzo smutną wiadomość - on zachorował na raka)
fehlen an + D - brakować czegoś
Vater, es fehlt an dem Toilettenpapier, vergiss nicht ihn zu kaufen. (Tato, brakuje papieru higienicznego, nie zapomnij go kupić.)
sich halten an + A - trzymać się czegoś
Der Schüler hält sich nicht an das Thema. (Uczeń nie trzyma się tematu.)
hängen an + D - być przywiązanym do kogoś
Ich hänge an dir. (Jestem do Ciebie przywiązany.)
liegen an + D - zależeć na/od,
Es liegt daran, ob du ausreichend Geld haben wirst. (To zależy od tego, czy będziesz miał wystarczająco pieniędzy.)
liefern an + A - dostarczać komuś
Der Schüler muss unbedingt seinen Aufsatz an den Lehrer liefern. (Uczeń koniecznie musi dostarczyć swoje wypracowanie nauczycielowi.)
mangeln an + D - brakować czegoś
Es mangelt an Brot. (Brakuje chleba.)
sich rächen an + D - zemścić się na
Er rächt sich an seinem Kollegen. (On mści się na swoim koledze.)
scheitern an + D - rozbijać się o
Woran ist diese Idee gescheitert? (Dlaczego, z jakiego powodu upadł ten pomysł?)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem auf:
antworten auf + A - odpowiadać na
Die Schülerin muss auf eine schwierige Frage antworten. (Uczennica musi odpowiedzieć na trudne pytanie.)
aufpassen auf + A - uważać na
Pass auf die Kinder auf! (Uważaj na dzieci!)
sich freuen auf + A - cieszyć się na
Die Kinder denken schon nicht mehr an die Schule und freuen sich sehr auf die Sommerferien. (Dzieci już nie myślą o szkole i bardzo cieszą się na wakacje.)
hoffen auf + A - mieć nadzieję na
Wir hoffen auf ein Treffen, vielleicht am Donnerstag um 8 Uhr? (Mamy nadzieję na spotkanie, może w czwartek o ósmej?)
verzichten auf + A - zrezygnować z czegoś
Du musst entscheiden, du verzichtest entweder auf die Schule oder auf die Arbeit. (Musisz zdecydować, rezygnujesz albo ze szkoły albo z pracy.)
sich vorbereiten auf + A - przygotowywać się do
Die Studenten bereiten sich schon 7 Stunden auf die Prüfung vor. (Studenci już 7 godzin przygotowują się do egzaminu.)
warten auf + A - czekać na
Wartest du hier sehr lange auf mich? (Długo tutaj na mnie czekasz?)
achten auf + A - uważać na
Achte auf das Kind! (Uważaj na dziecko!)
ankommen auf + A - zależeć od
Es kommt nur auf dich an (To zależy tylko od Ciebie.)
aufmerksam machen auf + A - zwracać uwagę na
Ich möchte dich auf diese Möglichkeit aufmerksam machen. (Chciałbym zwrócić uwagę na tą możliwość.)
sich auswirken auf + A - oddziaływać na
Das wirkt sich negativ auf ihn aus. (To źle na niego działa.)
basieren auf + D - opierać się na
Das basiert auf einer alten Regel. (To bazuje/opiera się na jakiejś starej zasadzie.)
beruhen auf + D - opierać się na
Das beruht nur auf dem Wissen. (To opiera się tylko na wiedzy.)
sich beschränken / begrenzen auf + A - ograniczać się do
Ich beschränke mich nur auf das Notwendigste. (Ograniczam się tylko do najkonieczniejszego.)
sich berufen auf + A - powoływać się na
Er beruft sich auf ein Gesetz. (On powołuje się na prawo/ustawę.)
bestehen / beharren auf + D - obstawać przy czymś
Obwohl er mich sehr überredet, bestehe ich auf meiner Meinung. (Chociaż on mnie bardzo przekonuje, zostaję przy moim zdaniu.)
sich beziehen auf + A - odnosić się do
Wir beziehen uns auf Ihr Schreiben. (Odnosimy się do Pana pisma.)
Eindruck machen auf + A - robić wrażenie na
Das hat wirklich einen große Eindruck auf mich gemacht. (To zrobiło na mnie naprawdę wielkie wrażenie.)
sich einstellen auf + A - nastawiać się na
Die Firma hat sich auf den Export eingestellt. (Firma nastawiła się na export.)
hinweisen auf + A - wskazać / zrobić uwagę na
Worauf soll ich hinweisen? (Na co powinienem zwrócić uwagę?)
sich konzentrieren auf + A - koncentrować się na
Ich konzentriere mich auf meine Zukunft, deshalb lerne ich so viel. (Koncentruję się na swojej przyszłości, dlatego się tak dużo uczę.)
rechnen auf + A - liczyć na
Du kannst auf mich jederzeit rechnen. (Zawsze możesz na mnie liczyć.)
zurückführen auf + A - dać się czymś wyjaśnić
Das ist nur auf seinen Fleiß zurückzuführen. (To można wyjaśnić jedynie jego pracowitością.)
zurückkommen auf + A - powrócić do
Darauf kommen wir später zurück. (Do tego wrócimy później.)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem in:
einladen in + D - zapraszać na
Susan, könnte ich dich heute um 19 Uhr ins Cafe einladen? (Susan, mógłbym zaprosić Cię dzisiaj o 19 do kawiarni?)
sich irren in + D - pomylić się w
Ich habe mich in Noten geirrt. (Pomyliłem się w ocenach.)
übersetzen in + A - przetłumaczyć na
Der Übersetzer muss den Text ins Polnische übersetzen. (Tłumacz musi przetłumaczyć tekst na język polski.)
sich verlieben in + A - zakochać się w
Hast du dich wirklich in meine Schwester verliebt? (Naprawdę zakochałeś się w mojej siostrze?)
ankommen / eintreffen in + D - przybyć do
Ich komme heute Abend um 22.00 Uhr in Berlin an. (Przyjeżdżam/przybywam dzisiaj wieczorem o 22.00 doBerlina.)
sich auskennen in + D - orientować się w
Ich kenne mich in dieser Stadt überhaupt nicht aus. Wo sind wir denn? (W ogóle się w tym mieście nie orientuję. Gdzie właściwie jesteśmy?)
bestehen in + D - polegać na
Worin besteht der Unterschied zwischen Liebe und Begierde? (Na czym polega różnica pomiędzy miłością a pożądaniem?)
einteilen in + A - podzielić na
Teilen Sie bitte diesen Text in 3 gleiche Abschnitte ein! (Proszę podzielić ten tekst na trzy równe części!)
eintreten in + A - wejść do
Treten Sie das Zimmer ein und fühlen Sie sich bitte wie zu Hause! (Proszę wejść do pokoju i czuć się jak u siebie w domu!)
sich vertiefen in + A - zagłębić się w
Wenn ich die Freizeit habe, vertiefe ich mich in ein interessantes Buch und lese ihn sogar den ganzen Tag. (Kiedy mam wolny czas, zagłębiam się w jakąś interesującą książkę i czytam nawet cały dzień.)
verwandeln in + A - przeobrazić się w/zmieniać się w
Das kochende Wasser verwandelt sich in Dampf. (Wrząca woda zamienia się w parę wodną.)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem über:
sich ärgern über + A - złościć się z powodu
Ich ärgere mich über das schlechte Wetter. (Złoszczę się z powodu złej pogody.)
sich aufregen über + A - denerwować się z powodu
Die Schüler regen sich über die sehr schwierige Klassenarbeit auf. (Uczniowie denerwują się z powodu bardzo trudnej klasówki.)
berichten über + A - relacjonować coś
Worüber berichtet die Zeitung? (Co relacjonuje gazeta?)
diskutieren über + A - dyskutować o
Die Familie diskutiert über ihre zu große Ausgaben. (Rodzina dyskutuje o ich za dużych wydatkach.)
entscheiden über + A - decydować o
Wer entscheidet darüber? (Kto o tym decyduje?)
erzählen über + A - opowiadać o
In diesem Brief möchte ich dir über meinen Urlaub erzählen. (W tym liście chcę Ci opowiedzieć o moim urlopie.)
sich freuen über + A - cieszyć się z
Vielen Dank! Ich freue mich unglaublich über diese Information. (Bardzo dziękuję! Niesamowicie cieszę się z tej informacji.)
herrschen über + A - panować nad
Er herrschte lange über dieses Land. (Długo panował nad tym krajem.)
informieren über + A - informować o
Wenn du den Verdächtigten siehst, vergiss nicht mich darüber zu informieren. (Jeśli zobaczysz podejrzanego, nie zapomnij mnie o tym poinformować.)
sprechen über + A - rozmawiać o
Sie haben schon seit 2 Stunden nur über Sport gesprochen! (Już od dwóch godzin rozmawiali tylko o sporcie!)
sich unterhalten über + A - rozmawiać o
Worüber unterhalten sie sich eigentlich? (O czym oni właściwie rozmawiają?)
sich beklagen / beschweren über + A-uskarżać się na
Er beklagt sich über die Mitarbeiter. (On uskarża się na współpracowników.)
denken über + A-sądzić o czymś
Was denkst du darüber? (Co o tym sadzisz?)
klagen über + A-skarżyć się na
Sie klagt über schlechte Zeiten. (Ona skarży się na złe czasy.)
lachen über + A-śmiać się z
Wir lachen über den Witz. (Śmiejemy się z dowcipu.)
nachdenken über + A-zastanawiać się nad / rozmyślać o
Ich denke über die Folgen nach. (Rozmyślam nad konsekwencjami.)
schreiben über + A-pisać o
Er schreibt über sie. (On pisze o niej.)
staunen über + A-dziwić się czymś
Sie staunen über die Leistung. (Oni dziwią się osiągnięciami.)
verfügen über + A-dysponować czymś
Sie verfügt über gute Sprachkenntnisse. (Ona dysponuje dobra znajomością języków.)
sich wundern über + A-dziwić się z powodu
Ich wundere mich über die Technik. (Zadziwia mnie technika.)
Czasowniki łączące się z przyimkiem unter:
leiden unter + D - cierpieć z powodu
Sie leidet unter der Einsamkeit. (Ona cierpi z powodu samotności.)
verstehen unter + D - rozumieć pod czymś
Was verstehst du unter diesem Begriff? (Co rozumiesz pod tym pojęciem?)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem vor:
Angst haben vor + D - bać się czegoś
Hast du wirklich Angst vor Schlangen? (Naprawdę boisz się węży?)
sich fürchten vor + D - bać się czegoś
Sie früchtet sich vor nichts. (Ona się niczego nie boi.)
schützen vor + D-chronić przed
Schütze dich vor ihm. (Chroń się przed nim.)
warnen vor + D-ostrzegać przed
Ich warne dich vor ihm. (Ostrzegam cię przed nim.)
Przyimki łączące się z biernikiem (Akkusativ):
Do tych przyimków spośród wszystkich przyimków tworzących rekcję należą: durch, für, gegen, um.
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem durch:
dividieren durch + A - dzielić przez
Wie viel ist 9 dividiert durch 3? 9 dividiert durch 3 ist drei. (Ile jest 9 podzielone przez 3? Dziewięć podzielone na trzy jest trzy.)
ersetzen durch + A - zastapić czymś
Im Text gibt es Wiederholung. Man muss dieses Wort durch ein anderes ersetzen. (W tekście jest powtórzenie. Te słowo trzeba zastąpić innym.)
fließen durch + A - przepływać przez
Der Verkehr fließt durch den Tunnel. (Ruch uliczny przepływa przez tunel.)
teilen durch + A - dzielić przez
Die Miete wird durch drei geteilt. (Czynsz jest dzielony przez trzy.)
Czasowniki łączące się z przyimkiem für:
sich bedanken bei jemandem für + A - podziekować komuś za coś
Ich möchte mich bei dir für den schönen Brief bedanken. (Chcę Ci podziękować za ten piękny list.)
danken für + A - dziękować za
Meine Damen und Herrn, wir danken Ihnen sehr für Ihre Ankunft. (Panie i Panowie, bardzo Państwu dziękujemy za Państwa przybycie.)
sich entscheiden für + A - zdecydować się na
Könntest du mir wählen helfen? Ich hab' wirklich keine Ahnung, wofür ich mich endlich entscheiden soll. (Mógłbyś mi pomóc wybrać? Nie mam naprawdę pojęcia, na co mam się w końcu zdecydować.)
sich [bei jemandem] entschuldigen für + A - usprawiedliwiać się u kogoś za
Der Schüler hat sich 20 Minuten verspätet und jetzt muss sich bei der Klassenlehrerin entschuldigen. (Uczeń spóźnił się 20 minut i teraz musi się usprawiedliwiać u wychowawczyni klasy.)
halten für + A - uważać za
Er hält sich für einen modernen Mann. (Uważa się za nowoczesnego mężczyznę.)
sich interessieren für + A - interesować się czymś
Als ich noch 7 Jahre alt war, interessierte ich mich schon für Deutsch. (Jak jeszcze miałem 7 lat, to już interesowałem się językiem niemieckim.)
sein für + A - być za
Bist du dafür oder dagegen? (Jesteś za czy przeciw?)
sorgen für + A - zadbać o coś / troszczyć się o
Morgen fahre ich ins Gebirge, könntest du 4 Tage für mein Kind sorgen? (Jutro rano jadę w góry, czy mogłabyś się przez cztery dni zajmować moim dzieckiem?)
bürgen für + A - gwarantować coś
Der gute Name der Firma bürgt für hohe Qualität. (Dobra nazwa firmy gwarantuje wysoką jakość.)
sich eignen für + A - nadawać się do
Sie ist einfach zu schwach und eignet sich nicht für diesen Beruf. (Ona jest za słaba i po prostu nie nadaje się do tego zawodu.)
sich einsetzen für + A - opowiadac się za
Ich setze mich für deinen Vorschlag ein, weil er ganz interessant ist. (Opowiadam się z Twoją propozycją, ponieważ jest całkiem interesująca.)
jemandem garantieren für + A - ręczyć za
Ich garantiere für ihn. (Ręczę za niego)
gelten für + A - odnosić się do
Das gilt auch für dich. (To się odnosi też do Ciebie.)
kandidieren für + A - kandydować do
Er hat sich immer für die Politik interessiert und kandidiert jetzt für den Präsidenten. (On zawsze interesował się polityką i teraz kandyduje na prezydenta.)
kämpfen für + A - walczyć o
Die Sklaven kämpfen für die Freiheit. (Niewolnicy walczą o wolność.)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem gegen:
sein gegen + A - być przeciwko
Ich bin gegen Rauchen, weil das der Gesundheit schadet. (Jestem przeciwko paleniu, ponieważ ono szkodzi zdrowiu.)
kämpfen gegen + A- walczyć przeciwko
Er kämpf gegen seine Feinde. (On walczy przeciwko swoim wrogom.)
sich versichern gegen + A - ubezpieczyć się od
Er hat sich gegen Diebstahl versichert und das war sehr gute Entscheidung. (Ubezpieczył się od kradzieży i to była bardzo dobra decyzja.)
verstoβen gegen + A - wykroczyć przeciw
Er verstieß gegen Gesetz über die Einkommensteuer. (On popełnił wykroczenie przeciw ustawie o podatku dochodowym.)
sich wehren gegen + A - bronić się przed
Warum wehrst du dich eigentlich gegen meine Hilfe? (Dlaczego właściwie bronisz się przed moją pomocą?)
Czasowniki łączące się z przyimkiem um:
bitten um + A - prosić o
Der Verbrecher bittet den Präsidenten schon 2 Jahre um Begnadigung. (Przestępca już od dwóch lat prosi prezydenta o ułaskawienie.)
es geht um + A - chodzi o
Es geht nur darum, dass ich heute dort mit dir wirklich nicht gehen kann. (Chodzi tylko o to, że dzisiaj naprawdę nie mogę iść tam z Tobą.)
es handelt sich um + A - chodzi o
Wenn man nicht weiß, worum es sich handelt, handelt sich es immer ums Geld. (Jeżeli nie wiadomo o co chodzi, zawsze chodzi o pieniądze.)
sich kümmern um + A - troszczyć się o
Die Mutter kümmert sich um Kind. (Mama troszczy się o dziecko.)
sich bemühen um + A-starać się o
Ich bemühe mich um gute Noten. (Staram się o dobre oceny.)
Jdn. beneiden um + A-komuś zazdrościć czegoś
Ich beneide ihn um seine Energie. (Zazdroszczę mu energii.)
sich bewerben um + A-ubiegać się o
Die Ausländer bewerben sich um ein Visum. (Obcokrajowcy ubiegają się o wizę.)
sich streiten um + A-kłócić się o.
Sie streiten sich um Unsinn. (Oni kłócą się o głupstwo.)
trauern um + A-opłakiwać kogoś / smucić się z powodu
Alle trauern um den Verstorbenen. (Wszyscy opłakują zmarłych.)
Przyimki łączące się z celownikiem (Dativ):
Do tych przyimków spośród wszystkich przyimków tworzących rekcję należą: aus, bei, mit, nach, von, zu.
Czasowniki łączące się z przyimkiem aus:
bestehen aus + D - składać się z
Dieses interessantes Buch besteht aus siebzehn Kapiteln. (Ta interesująca książka składa się z siedemnastu rozdziałów.)
sich befreien aus + D - uwalniać/zwalniać z
Mein Mann liebt mich sehr und wollte mich aus der Gefahr befreien. (Mój mąż bardzo mnie kocha i chciał mnie uwolnić od niebezpieczeństwa.)
sich ergeben aus + D - wynikać z
Woraus ergibt sich das? (Z czego to wynika?)
folgen aus + D - wynikać z
Woraus folgt das? (Skąd to wynika?)
resultieren aus + D - wynikać z
Deine schlechte Noten resultieren einfach aus der Faulheit. (Twoje złe oceny wynikają po prostu z lenistwa.)
stammen aus + D - wywodzić się z
Ich stamme aus der Schweiz. (Pochodzę ze Szwajcarii.)
werden aus + D - stać się/ ”wyrosnąć” z
Er will einfach nicht lernen. Was ist denn aus ihm geworden? (On się po prostu nie chce uczyć. Co z niego wyrosło?)
Czasowniki łączące się z przyimkiem bei:
helfen bei + D - pomagać w
Leider mache ich schon Schluss, weil ich noch meiner Mutter beim Kochen und Aufräumen helfen muss. (Niestety już kończę, ponieważ musze jeszcze pomóc mojej mamie przy gotowaniu i sprzątaniu.)
anrufen bei + D - zatelefonować do
Frau Kleinschmidt, rufen Sie bitte um 18 Uhr bei der Firma an! (Pani Kleinschmidt, proszę zadzwonić do firmy o 18.)
beklagen bei + D - poskarżyć się u
Beklage bei dem Chef! (Poskarż się szefowi!)
bleiben bei + D - pozostać przy
Vielen Dank für Ihren neuen Vorschlag, jednoch bleibe ich bei miener Meinung. (Dziękuję bardzo za nową propozycję, jednak zostanę przy moim zdaniu.)
herauskommen bei + D - wyjść/wynikać z.
Musst du wirklich den ganzen Tag am Computer spielen? Dabei ist nichts herausgekommen. (Naprawdę musisz cały dzień grać na komputerze? Nic z tego nie wynika.)
vorbeikommen bei + D - wpaść do kogoś
Kommen Sich bei mir vorbei? (Wpadnie Pani do mnie?)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem mit:
anfangen mit + D - zaczynać coś / od
Wenn er in 5 Minuten nicht kommt, fangen wir mit dieser Mathematikprüfung ohne ihn an. (Jeśli nie przyjdzie w ciągu pięciu minut, zaczynamy ten egzamin z matematyki bez niego.)
beginnen mit + D- zaczynać coś / od
Wir beginnen mit dem Unterricht um 8 Uhr. (O 8 zaczynamy lekcje.)
sich beschäftigen mit + D - zajmować się czymś
Zur Zeit beschäftige ich mich nur mit der Arbeit und mit der Lehre. (Obecnie zajmuję się tylko pracą i nauką.)
streiten mit + D - kłócić się z
Es ist schlecht, wenn die Eheleute miteinander streiten. (Jest źle, kiedy małżeństwo się ze sobą kłóci.)
telefonieren mit + D - rozmawiać przez telefon z
Gestern habe ich 4 Stunden mit meinem Bruder telefoniert. (Wczoraj cztery godziny rozmawiałem przez telefon z moim bratem.)
etwas zu tun haben mit + D - mieć do czynienia z
Er hat nie etwas mit diesem Beruf zu tun gehabt. (Nigdy nie miał nic do czynienia z tym zawodem.)
sich abfinden mit + D - pogodzić się z
Er bekommt immer Dreien und hat sich schon mit seinem Schicksal abgefunden. (On zawsze dostaje trójki i chyba pogodził się już ze swoim losem.)
jemanden ärgern mit + D - rozgniewać kogoś czymś,
Mein Sohn hat mich mit seinen schlechten Noten geärgert. (Mój syn rozgniewał mnie jego złymi ocenami)
aufhören mit + D - przestawać / skończyć z
Ich habe eine Entscheidung getroffen, endlich mit dem Rauchen aufzuhören. (Zdecydowałem wkońcu skończyć z paleniem.)
kämpfen mit + D - walczyć z
Sie kämpfen mit den Feinden. (Oni walczą z wrogami)
rechnen mit + D-liczyć się z czymś
Warum muss man immer mit dir rechnen? Bist du Gott? (Dlaczego zawsze każdy musi się z Tobą liczyć? Jesteś Bogiem?)
sprechen mit + D - rozmawiać z
Ich habe mit ihm gesprochen (Rozmawiałem z nim.)
sich unterhalten mit + D - konwersować / rozmawiać z
Wir haben uns sehr lange mit dem Lehrer über unsere Noten unterhalten. (Bardzo długo rozmawialiśmy z nauczycielem o naszych ocenach.)
versorgen mit + D - zaopatrywać w
Dise Firma versorgt uns mit verschiedenen Waren, nämlich mit Milch, Käse und Butter. (Ta firma zaopatruje nas w różne produkty, mianowicie w mleko, sery i masła.)
zusammenstoβen mit + D - zderzyć się z
Das Auto ist in der Ramielińksa Strasse mit der Straßenbahn zusammengestoßen. (Samochód na ulicy Ramielińskiej zderzył się z tramwajem.)
Czasowniki łączące się z przyimkiem nach:
sich erkundigen nach + D - dowiadywać się o coś
Zuerst muss man sich nach der Gesundheit des Patienten erkundigen. (Najpierw trzeba się dowiedzieć o zdrowie pacjenta.)
fragen nach + D - pytać o
Der Fußgänger fragt den Polizisten nach dem Weg. (Przechodzeń pyta policjanta o drogę.)
sich sehnen nach + D - tęsknić za
Ich sehne mich nach der Familie. (Tęsknię za rodziną.)
suchen nach + D - szukać czegoś, kogoś
Ich suche nach der Telefonnummer an meine Oma. (Szukam numeru do mojej babci.)
anstehen nach + D - stać w kolejce po coś
Ich stehe nach den Kartoffeln an. (Stoję w kolejce po ziemniaki.)
duften nach + D-pachnieć czymś
Es duftet nach Veilchen. (To pachnie fiołkami.)
greifen nach + D-siegać po
Er greift nach dem Sieg. (On sięga po zwycięstwo.)
riechen nach + D-pachnieć czymś
Es riecht hier nach Kaffee. (Tutaj pachnie kawą.)
rufen nach + D-wołać kogoś
Die Muter ruft nach dem Kind. (Matka woła dziecko.)
sich richten nach + D-kierować się czymś
Er richtet sich nach den höheren Zielen. (On kieruje się wyższymi celami.)
schmecken nach mit + D-mieć smak czegoś
Das schmeckt nach dem Apfel. (To ma smak jabłka.)
streben nach + D-dążyć do
Wir streben nach Wohlstand. (My dążymy do dobrobytu.)
Czasownki łączące się z przyimkiem von:
abhängen von + D - zależeć od
Das hängt leider nicht von uns, wir können wirklich nichts tun. (Niestety to nie zależy od nas, naprawdę nic nie możemy zrobić.)
erfahren von + D - dowiedzieć się o
Peter hat sich von dem Preis der Fahrkarten nach Berlin erfahren. (Piotrek dowiedział się o cenę biletów do Berlina.)
sich erholen von + D - odpocząć, wydobrzeć po
Nach 5 Tagen kann ich mich endlich von dieser Arbeit erholen. (Po pięciu dniach w końcu mogę odpocząć od tej pracy.)
erzählen von + D - opowiadać o
Mutti, könntest du mir das Märchen von dem Rotkäppchen erzählen? (Mamusiu, mogłabyś mi opowiedzieć bajkę o czerwonym kapturku?)
halten von + D - sądzić o
Was hälst du davon? (Co o tym sądzisz?)
hören von + D - słyszeć o
Verziehung, leider habe ich von diesen Leuten nichts gehört. (Przepraszam, niestety nic nie słyszałem o tych ludziach.)
träumen von + D- marzyć / śnić o
In der Nacht habe ich von dir geträumt. (W nocy śniłem o Tobie.)
überzeugen von + D-przekonać o
Ich bin nicht davon überzeugt. (Nie jestem o tym przekonany.)
sich verabschieden / Abschied nehmen von + D - pożegnać się z
Wir verabschieden uns von ihm. (My się z nim żegnamy.)
absehen von + D-abstrahować od
Sehen wir einmal davon ab! (Abstrahujmy w końcu od tego!)
befreien von + D-uwolnić od
Befreien Sie mich von ihm! (Niech mnie Pan od niego uwolni.)
berichten von + D-relacjonować coś / donosić o czymś
Die Journalist berichtet von dem Krieg. (Dziennikarz donosi o wojnie.)
handeln von + D-traktować o czymś
Wovon handelt der Text? (O czym traktuje ten tekst?)
profitieren von + D-skorzystać z
Ich habe von dem Praktikum viel profitiert. (Dużo skorzystałam z tej praktyki.)
unterscheiden von + D-odróżniać od
Man kann ihn von seinem Bruder nicht unterscheiden. (Jego nie można odróżnić od brata.)
verstehen von + D-znać się na czymś
Verstehst du etwas von den Autos. (Znasz się na samochodach?)
zeugen von + D-świadczyć o czymś
Das zeugt von einem großen Fortschritt. (To świadczy o dużym postępie.)
Rekcja czasownika w języku niemieckim - Czasowniki łączące się z przyimkiem zu:
beitragen zu + D - przyczyniać się do
Wer will dazu beitragen? (Kto chce się do tego przyczynić?)
einladen zu + D - zapraszać na
Ich möchte dich zu mir einladen, aber leider renoviere ich zur Zeit mein Haus. (Chciałbym Ciebie do mnie zaprosić, ale niestety obecnie odnawiam mój dom.)
sich entschlieβen zu + D - zdecydowac się na
Ich kann mich nicht dazu entschlossen (Nie mogę się na to zdecydować.)
gehören zu + D - należeć do
Zu wem gehört das? (Do kogo to należy?)
gratulieren zu + D - gratulowac z okazji
Ich gratuliere dir zum Geburtstag. (Gratuluję Ci z okazji Twoich urodzin.)
berechtigen zu + D-uprawniać do
Das Abitur berechtigt zum Studium. (Matura uprawnia do studiów.)
dienen zu + D-służyć do
Die Schere dient zum Schneiden. (Nożyczki służą do cięcia.)
sich entwickeln zu + D-rozwinąć się
Dieses Land hat sich zu einem Industrieland entwickelt. (Ten kraj rozwinął się gospodarczo.)
führen zu + D-prowadzić do
Wozu führt diese Politik? (Do czego prowadzi taka polityka?)
übergehen zu + D-przejść do
Gehen wir zum nächsten Thema über! (Przejdźmy do następnego tematu!)
verhelfen zu + D-dopomóc w
Wozu kann ich dir verhelfen? (W czym mogę ci dopomóc?)
werden zu + D-stawać się czymś
Die Ausnahme wird zur Regel. (Wyjątek staje się regułą.)
zwingen zu + D-zmuszać do
Die Eltern zwingen mich zum Lernen. (Rodzice zmuszają mnie od nauki.)
Czasowniki wymagające dopełnienia w odpowiednim przypadku:
W języku niemieckim oprócz połączeń czasowników z konkretnymi przyimkami istnieje również grupa takich czasowników, które wymagają jedynie dopełnienia w danym przypadku (bez stosowania przyimków.) Tak więc nie używa się wtedy przyimków, lecz odpowiedniego przypadku w języku niemieckim.
+ N - Nominativ (mianownik)
Czasowniki w języku niemieckim - wymagające dopełnienia w mianowniku:
sein + N-być
Es scheint, sie ist eine gute Krankenschwester. (Wydaje się, że ona jest dobrą pielęgniarką.)
werden + N-stać się / zostać (dotyczy osoby)
Wir wünschen uns, damit unser Sohn Arzt wird. (Życzylibyśmy sobie, aby nasz syn został lekarzem.)
bleiben + N-zostać
Er ist sein ganzes Leben lang ein armer Mensch geblieben. (On przez całe swoje życie był biednym człowiekiem)
scheinen + N-wydawać się
Sie scheint eine gute Partie für ihn zu sein. (Ona wydaje się być dobrą partią dla niego.)
Czasowniki wymagające dopełniacza (Genitiv):
gedenken + G- wspominać, pamiętać
Am Karfreitag gedenken wir des Todes von Jesus Christus. (W Wielki Piątek wspominamy śmierć Jezusa Chrystusa.)
sich bedienen + G-posługiwać się
Um den Text ins Deutsche zu übersetzen, muss ich mich eines Wörterbuchs bedienen. (Aby przetłumaczyć ten tekst na niemiecki, muszę się posłużyć słownikiem.)
sich erfreuen + G-cieszyć się czymś
Meine Großeltern erfreuen sich bester Gesundheit. (Moi dziadkowie cieszą się dobrym zdrowiem.)
bedürfen + G-wymagać
Mein Chef bedürfe der Teilnahme an der Arbeit. (Mój szef wymaga zaangażowania w pracy.)
sich enthalten + G-powstrzymać się
Wir konnten uns des Lachens nicht enthalten (Nie mogliśmy się powstrzymać od śmiechu.)
sich entsinnen + G-przypominać sobie
Er kann sich seiner Jugendzeit nicht entsinnen.(On nie może sobie przypomnieć swojej młodości.)
sich erbarmen + G - zlitować się
Sie hat sich des hungrigen Hundes erbarmt und ihn gefüttert.(Ona zlitowała się nad głodnym psem i nakarmiła go.)
sich rühmen + G-chwalic się
Du solltest dich deiner Dummheit nicht rühmen.(Nie powinieneś się chwalić swoją głupotą.)
sich schämen + G-wstydzić się
Ich schäme mich meiner früheren Taten. (Wstydzę się za moje wcześniejsze czyny.)
sich annehmen + G-podjąć się czegoś
Er hat sich dieses Projektes nicht angenommen, weil es zu schwer war. (Nie podjął się tego projektu, ponieważ był zbyt trudny.)
der Meinung / Ansicht sein + G-być zdania
Ich bin der Meinung, dass das Klonen verboten werden soll. (Jestem zdania, że klonowanie powinno zostać zabronione.)
guter / schlechter Laune sein + G-być w dobrym / złym humorze
Unsere Lehrerin ist heute schlechter Laune. (Nasza nauczycielka jest dziś w złym humorze)
anklagen + G-oskarżać o coś
Er ist des dreifachen Mordes angeklagt worden.(On został oskarżony o potrójne morderstwo.)
verdächtigen + G-podejrzewać o coś
Man verdächtigt ihn des Diebstahls. (Podejrzewa się go o kradzież.)
Czasowniki wymagające celownika (Dativ):
ausweichen + D-wyminąć
Der Autofahrer wollte der Straßenbahn ausweichen und hat den Unfall verursacht. (Kierowca samochodu chciał wyminąć tramwaj i spowodował wypadek.)
ähneln + D-być podobnym
Ich ähnle meiner Oma. (Jestem podobna do mojej babci.)
begegnen + D-spotkać
Wem bist du während des Spaziergangs begegnet? (Kogo spotkałeś podczas spaceru?)
zustimmen + D-zgadzać się
Ich stimme dir zu. (Zgadzam się z tobą.)
beiwohnen + D-uczestniczyć, być obecnym
Obwohl ich krank bin, will ich diesem Gerichtsverhandlung beiwohnen. (Mimo że jestem chory, chcę uczestniczyć w tej sprawie sądowej.)
folgen + D-iść za kimś, następować
Ich gewinne den Eindruck, dass jemandem mir die ganze Zeit folgt. (Mam wrażenie, że ktoś cały czas za mną idzie.)
sich nähern + D-zbliżać się
Wir näheren uns des Ziels. (Zbliżamy się do celu.)
zuhören + D-przysłuchiwać się
Das Kind hört dem Gespräch der Eltern zu. (Dziecko przysłuchuje się rozmowie rodziców.)
gehören / angehören + D-należeć / przynależeć
Wem gehört dieser Regenschirm? (Do kogo należy ten parasol?)
sich anpassen + D-dostosować się do
Ich muss mich des Arbeitgebers anpassen. (Muszę dostosować się do pracodawcy.)
sich anschlieβen + D-przyłączyć się do
Du kannst dich der Gruppe anschließen. (Możesz przyłączyć się do grupy.)
beibringen + D-nauczyć kogoś czegoś
Ich kann ihm kein fließendes Sprechen beibringen. (Nie mogę go nauczyć płynnego mówienia.)
gehorchen + D-słuchać kogoś
Ihre Tochter wollte ihr nie gehorchen, weil sie immer alles besser gewusst hat. (Jej córka nigdy nie chciała jej słuchać, ponieważ zawsze wszystko wiedziała lepiej.)
mitteilen + D-poinformować kogoś
Ich möchte euch diese herrliche Information mitteilen. Ich bin schwanger. (Chciałabym się podzielić z wami tą wspaniałą wiadomością. Jestem w ciąży)
nachlaufen + D-uganiać się za kimś
Der Hund läuft der Katze nach. (Pies ugania się za kotem.)
beimessen+ D-przypisywać coś komuś
Dieser Affäre wird übertriebene Bedeutung beigemessen. (Tej aferze przypisywano zbyt duże znaczenie.)
Czasowniki wymagające biernika (Akkusativ):
anrufen + A-zatelefonować
Du musst mich sofort anrufen.(Musisz natychmiast do mnie zadzwonić.)
beneiden + A-zazdrościć komuś
Ich beneide dich um deine Begabung.(Zazdroszczę ci twojego talentu.)
heiraten + A-poślubić kogo
Warum hast du ihn eigentlich heiratet? (Dlaczego właściwie wyszłaś za niego za mąż?)
nennen + A-nazywać kogoś
Sie hat ihn einen Esel genannt. (Ona nazwała go osłem.)
stören + A-przeszkadzać
Störe mich nicht! Ich versuche mich zu konzentrieren. (Nie przeszkadzaj mi! Próbuję się skoncentrować.)
unterbrechen + A-przerywać
Unterbrecht mich nicht, ich muss arbeiten. (Nie przerywajcie mi, musze pracować.)
genieβen + A-delektować się
Wir haben uns den Abend genossen, den wir zusammen verbracht haben. (Delektowaliśmy się wieczorem, który spędziliśmy razem.)
lassen + A-zostawiać, kazać, pozwalać
Ich lasse ihn die Schuhe reparieren. (Każę mu naprawić buty.)
vergessen + A-zapominać
Leider habe ich total den Termin vergessen. (Niestety całkowicie zapomniałem o tym terminie.)
es gibt + A-jest, są
Hier gibt es keine Ratten. (Tutaj nie ma żadnych szczurów.)
überlegen + A-przemyśleć, zastanawiać się
Ich muss mir allein meine Fehler überlegen. (Sama muszę przemyśleć swoje błędy.)