Scenariusz przedstawienia Nie palę papierosów

Autorka: Joanna Chołuj

· Osoby: Narrator, Stary Palacz, Młody Palacz, Śmierć, Dobry Duch, Zły Duch, Żona, Dziecko, Nikotyna, Profesor
· Wystrój: plakaty, rysunki, ulotki wykonane przez uczniów
· Muzyka: niespokojna
· Miejsce: aula, klub, itp.

Wchodzi narrator i mówi:

- Witam serdecznie wszystkich zebranych. Za chwilę obejrzą Państwo krótkie przedstawienie, które zilustruje szkody, jakie pociąga za sobą palenie papierosów. Proszę więc o uważne wysłuchanie treści. Tytuł przedstawienia brzmi: „Nie palę papierosów”.

Narrator wychodzi. Na scenie na krześle siedzi Stary Palacz otumaniony dymem papierosowym (dym z kadzidełka), zasypia i ma omamy.
Zwiększona ilość dymu, pojawia się niespokojna muzyka, z dymu wyłania się Śmierć, towarzyszy jej szara chichocząca postać. Śmierć zbliża się do otumanionego dymem Starego Palacza, za nią podąża towarzyszka chichocząc. Śmierć zatrzymuje się przed Starym Palaczem i budzi go.

Śmierć:
- Człowieku, nadszedł Twój czas, obudź się!

Stary Palacz budzi się i z przerażeniem spogląda na przybysza:
- Czy to jakieś żarty? Kim jesteście? Co tu robicie? Czy to bal przebierańców?
Chce coś jeszcze mówić, ale przerywa mu kaszel, który „usadza” go na krześle.

Śmierć zwraca się do swej towarzyszki - Nikotyny:
- Nikotyno, moja droga kuzynko, to jest Twój niewolnik, a moja ofiara?
Nikotyna lawiruje wokół Starego Palacza, wywołując kaszel; mówi do Śmierci:

Nikotyna:
- Tak kuzynko, mój niewolnik, a twoja ofiara.

Stary Palacz odpycha Nikotynę; do Śmierci:
- Nie-wol-nik..., ofiara..., ja?!!!!! Chyba wam się coś poplątało.

Śmierć ostrym tonem zawraca się do Starego Palacza, sadzając go na krześle:
- Nie udawaj niewiniątka, nałogowcu, lepiej posłuchaj co wasi naukowcy mówią o mojej kuzynce Nikotynie i jej wspólniku tytoniu. Ona działa tak jak ja, tyle że wolniej.

Narrator odczytuje informacje o tytoniu i nikotynie. Palacz słucha tego z przerażeniem. Nikotyna lawiruje wokół niego, powodując kaszel. Śmierć stoi koło Starego Palacza, niewzruszona.
Narrator:
- Nikotyna to alkaloid zawarty w liściach i nasionach tytoniu - rośliny przywiezionej z Ameryki Południowej przez Kolumba. Liście tytoniu mają swoisty zapach, gorzki smak. Głównym składnikiem jest nikotyna (0,68-4,5%) i od jej ilości zależy szkodliwe działanie tytoniu. Nikotyna jest gwałtowną trucizn, działa żrąco na błony śluzowe. Przy zatruciach powoduje silne poty, ślinotok, nudności, biegunki, zawroty głowy, w końcu omamy i drgawki. Dawka od 40-60 mg jest śmiertelna, a jest to maleńka kropelka. Taką kroplę zawiera jedna paczka papierosów; gdyby je od razu wypalić, można ducha wyzionąć!
Jako odtrutka przy lżejszych zatruciach nikotyną dobrze działają: kawa, świeże powietrze.
W cięższych przypadkach konieczne jest płukanie żołądka, sztuczne oddychanie, koniak,
ewentualnie środki wymiotne. Nikotyna jest szczególnie szkodliwa dla dzieci. Dym tytoniowy
zawiera także: tlenek węgla, siarkowodór, cyjanowodór, zasady purynowe. U stałych palaczy
występują: katar sienny, bóle okolicy serca, zaburzenia wzroku, skurcze podudzia.
U początkujących palaczy występują ostre objawy zatrucia: wymioty, poty, biegunka.
Ponadto nikotyna niszczy prostacyklinę - hormon tkankowy przeciwdziałający
zakrzepom w tętnicach.

Stary Palacz zwraca się do Śmierci z przerażeniem:
- Ale to nie moja wina, zmuszono mnie, co chcesz teraz zrobić?

Śmierć:
- Chcę, byś posłuchał, co ma do powiedzenia nieżyjąca już sława medycyny, Pan Profesor.

Profesor podchodzi do wcześniej przygotowanego plakatu i pokazuje, co znajduje się w dymie tytoniowym i jak te substancje działają na organizm:
- Posłuchaj, człowieku - palenie papierosów jest procesem chemicznym, w wyniku którego powstaje wiele groźnych trucizn. Dym tytoniowy składa się z ponad 40000 związków chemicznych, w tym ponad 40 to substancje rakotwórcze. Wszystkie one są wprowadzane do organizmu palacza i tych, którzy przebywają w mikrośrodowisku zanieczyszczonym dymem tytoniowym. Co tu mamy? Aceton - trujący rozpuszczalnik organiczny, naftyloamina - substancja rakotwórcza, cyjanowodór - silnie trujący kwas, toluen - rakotwórczy rozpuszczalnik przemysłowy, dwumetylonitrozoamina - silna substancja rakotwórcza, benzopiren - silny środek rakotwórczy, chlorek winylu - stosowany w produkcji plastiku.

Stary Palacz wstaje poirytowany:
- Dość już, dość mam tego.

Profesor podchodzi do niego i mówi spokojnie:
- Racz wysłuchać do końca, ja też kiedyś paliłem - i finał już znasz. Ty jeszcze możesz się uratować. Tak więc na czym to zakończyliśmy? Amoniak - parząca substancja, drażniący gaz, arsen - metal ciężki, ibupren - środek rakotwórczy, polon - pierwiastek promieniotwórczy, fenol - trujący środek dezynfekujący, butan - łatwopalny gaz, nikotyna - o niej przed chwilą tylu ważnych rzeszy się dowiedziałeś ... Myślę, że Ci wystarczy ta porcja wiadomości?!

Stary Palacz
- Tak, mam już dość.

Śmierć:
- Mówiłeś przed chwilą, że to nie twoja wina, że cię zmuszono... Krótką masz pamięć! Przypomnij sobie, nie kłam, przypomnij pierwszy zapalony papieros.

Stary Palacz lekceważąco:
- Wiesz, jakoś nie mogę sobie przypomnieć.

Śmierć:
- Przypomnisz sobie niebawem. Kuzynko, przygotuj miejsce dla naszego przyjaciela, będzie miał tyle dymu, ile dusza zapragnie.
Nikotyna wychodzi.

Śmierć:
- Zanim wybierzemy się w podróż, wysłuchaj kilku prawd o paleniu papierosów, a każda prawda to gwóźdź do twojej trumny.
Po wyczytaniu każdej prawdy Śmierć wyciąga jeden gwóźdź i pokazuje go przerażonemu Palaczowi.

Narrator:
- 1. Co roku z powodu raka dróg oddechowych umiera 80 tys. osób.
2. Z powodu chorób wywołanych paleniem tytoniu co 5 minut umiera jeden człowiek, codziennie 300, a rocznie tyle ilu mieszkańców liczy Słupsk czy Koszalin.
3. W Polsce jest ok. 13 milionów palaczy, z tego 9 mln. to mężczyźni i ok. 4 mln kobiety, co drugi zmarły w wieku 39-59, a wiec ludzie w wieku produkcyjnym.
4. Palące kobiety w ciąży zwiększają ryzyko poronień o ok. 40%
5. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia palacze żyją przeciętnie krócej o 8-10 lat.

Śmierć:
- Uzbierało się tego sporo, wystarczy skoczyć po deski, możemy zacząć budowę. Ale do rzeczy. Przywrócę teraz chwile z twojego życia, kiedy dokonałeś życiowego wyboru.

Dużo dymu. Śmierć wychodzi wraz z przerażonym palaczem. Na scenie pojawia się Młody Palacz i Żona - siedzą na krzesłach - dziecko klęczy przy matce lub matka trzyma na rękach Dziecko - dużą lalkę. Młody Palacz pali papierosa wydmuchując duże ilości dymu na Żonę i Dziecko. Śmierć ze Starym Palaczem stoją obok.

Żona:
- Ciągle palisz, nie widzisz, że szkodzisz sobie, mnie a nade wszystko dziecku?! Co zrobiłeś najmłodszemu dziecku, urodziło się słabe, z niedowagą, a starsze kaszle jak 60-letnia staruszka. Niszczysz nam życie!

Młody Palacz:
- Kochanie, mówiłaś, że ładna pogoda?!

Żona:
- Mam tego dość! Odchodzę, robię to dla dobra naszych dzieci!

Młody Palacz:
- Nie zapomnij zamknąć drzwi!

Młody Palacz zostaje sam, wpatruje się w papierosy:
- Cóż „koledzy”, zostaliśmy sami.
Wychodzi. Zostają Śmierć i Stary Palacz.

Stary Palacz:
- Popełniłem jeden błąd, a tu nie dają żyć człowiekowi.

Śmierć:
- Cicho, to jeszcze nie koniec. Chodź.
Wychodzą za scenę. Pojawiają się Zły Duch, Dobry Duch i Młody Palacz między nimi. Stary Palacz chce do nich iść, lecz Śmierć go zatrzymuje.

Dobry Duch do Młodego Palacza, palącego papierosa:
- Dlaczego palisz to świństwo? Zgaś to! Trujesz siebie!

Młody Palacz chce rzucić papierosa, gdy nagle zjawia się Zły Duch.

Zły Duch:
- Stary, po co rozmawiasz z tym maminsynkiem, co ma jeszcze mleko pod nosem. Paląc dajesz świadectwo męskości!

Dobry Duch:
- Nie słuchaj go. Rzuć palenie, a nie pożałujesz, zaufaj mi.

Zły Duch:
- Spław go i delektuj się.

Młody Palacz:
- Racja, spadaj duszku!
Dobry Duch odchodzi ze spuszczoną głową.

Zły Duch:
- Jesteś swój chłop, popatrz na reklamy papierosów. Przecież tu są same okazy zdrowia! A dziewczyny... szkoda słów! Wiem jedno, zrobiłeś dobry wybór, chodź, popalimy sobie razem.

Młody Palacz:
- Racja, po co przejmować się maminsynkiem. Masz ognia?

Wychodzą. Śmierć rozmawia ze Starym Palaczem.

Śmierć:
- Widzisz, czym się stałeś?! Wrakiem człowieka opuszczonego przez wszystkich, masz tylko papierosy. Lecz przyszedł czas by odpokutować winy.

Stary Palacz:
- Po co ta mowa ... Poprawię się, obiecuję!

Śmierć:
- Wiele razy obiecywałeś, lecz teraz nie ma litości.
Śmierć zabiera palacza wśród dymu i niespokojnej muzyki.

Narrator po wyjściu Śmierci:
- Dziękujemy za uważne wysłuchanie treści. Zostały tu przedstawione tylko niektóre wady palenia papierosów.