Temat 2 - przemiany polskiego dyskursu publicznego 1 - 1.03 (Czyżewski i Poprawa)

Poprawa

Język polityki - należy analizować go, biorąc pod uwagę zjawiska pozasystemowe (czyli różnego rodzaju konteksty np. historyczno - polityczny, zmiany społeczne, formy komunikowania w obrębie mediów itd.)., które warunkują powstawanie tekstów o charakterze propagandowym. Istotność:

• Perswazji

• Manipulacji

• Teorii polityki

Język polityki może być uznawany za wersję stylu publicystycznego lub jako pewien wariant stylowy tekstów o charakterze propagandowym.

Ważne jest określenie ustroju, w którym analizuje się język; ustrój demokratyczny lub totalitarny ma swój indywidualny pakiet cech, które wpływają na użycie języka np. w totalitaryzmie jest on skrępowany przez organy instytucjonalne.

Język polityki może mieć propagandowy charakter, dzięki czemu przyczynia się do manipulacji społeczeństwem.

Komunikat propagandowy - ma charakter informacyjny, oddziałuje na odbiorcę za pomocą funkcji impresywnej (apelacyjnej).

Typy zachowań językowych (jako mechanizmy propagandy)

• Emocjonalizacja odbioru - rozbudzanie sympatii i antypatii.

• Wspólnota świata i języka - wytwarzanie poczucia zbiorowego działania w imieniu grupy.

• Symplifikacja rozkładu wartości - podział wartości na świat „nasz” i świat „onych”.

• Mechanizm odbioru bezalternatywnego - odbiorca ma być zwolniony od wysiłku intelektualnego, aby bezrefleksyjnie przyjąć ofertę propagatora.

Cechy nowomowy

• Dominacja wartościowania nad znaczeniem

• Rytualność języka

• Żywioł magiczności

• Arbitralność decyzji i znaczeń

• Antykomunikacyjność

Język niezwykle manipulacyjny, ponieważ z jednej strony pozyskiwano ideologicznego sojusznika, do walki z wrogiem obowiązującej ideologii, a z drugiej przedstawiano obywatel zakłamany obraz rzeczywistości.

• Wypowiedzi jednokierunkowe

• Język o charakterze rytualnym (dostarczanie nośnych haseł

Język po 1989r.

- następstwo przemiany ustrojowej po 1989r.

- po Okrągłym Stole charakteryzował się ostrym sprzeciwem wobec przeszłości komunistycznej, jak również społeczną satysfakcją ze zmiany ustroju.

- polemiki parlamentarne - jawią się jako zachowania wulgaryzujące i brutalizujące przestrzeń społecznej komunikacji.

- powstają etykiety, służące deprecjonowaniu przeciwnika.

- hasła o charakterze populistycznym, demagogicznym, wprowadzające wartościującą domenę świata NASZEGO i ONYCH.

Współczesny dyskurs

- odejście od rytualnych form komunikowania się polityków z obywatelami i dramaturgicznością środków wyrazu.

- język jako podstawowe narzędzie o władzę (polityka stała się bardziej komercyjna).

- w warunkach demokratycznych ukształtowały się nowe rytuały życia publicznego i owe typy sytuacji komunikacyjnej(np. debaty, uliczne demonstracje, pisma polityczne itd.).

- zmienia się sposób wypowiedzi - postrzegana jako atrakcyjna forma dostarczania odbiorcom medialnej rozrywki.

- pluralizm języka (wynikający ze zróżnicowania ideologicznego poszczególnych organizacji/partii politycznych).

- wyodrębnienie idiolektów (słów sztandarowych) - słowa, które wartościują ideologię danej partii (mity, symbole, ideologia przekonań.

- ekspansja potoczności - słowa kolokwialne, wulgarne, naruszające etykietę.

- powrót do schematu my - oni (ujmowanie rzeczywistości). - naruszenie zasady kooperacji między partnerami dyskursu.

- ekspresywny

Kreatywność językowa - taki wybór środków wypowiedzi, który miałby poruszyć i zaszokować odbiorców oraz przedstawić polityka jako osobę twórczą i oryginalną (zapadającą w pamięć odbiorców).

Czyżewski

Przemiany sfery publicznego komunikowania się.

Faza 1 - spory o ważność i nieważność.

- po czerwcowych wyborach '89 w związku z tym, że zaczyna budować się system demokratyczny różne grupy społeczne i orientacje polityczne zaczynają sygnalizować problemy dla nich zgoła ważne.

- spory o prawomocną hierarchię ważności spraw publicznych (pomijanie lub unieważnianie określonych stanowisk lub treści SEPIZACJA / nagłaśnianie określonych spraw i podkreślanie ich ważności DESEPIZACJA).

- wybory 1993 i ich znaczenie

- Solidarność przegrywa wybory na rzecz ugrupowań postkomunistycznych.

- niefortunna strategia Solidarności w definiowaniu hierarchii spraw publicznych.

- PRZEDSTAWICIEL - jest sposobem argumentacji, w świetle którego publicznie prawomocny układ spraw uważanych za ważne i nieważne należy ustalać w oparciu o obraz opinii publicznej.

- ŚWIATŁY OBYWATEL - publicznie prawomocny układ spraw uważanych za ważne i nieważne ustalać należy w oparciu o wiedzę a w tym teorie ekonomiczne i systemy światopoglądowe. Chce, aby to społeczeństwo podporządkowało się poglądom władzy.

- Solidarność obrała kierunek światłego obywatela; chcieli szybkich, ostrych reform.; brak POŚREDNIKA tłumaczy pozycje przedstawiciela i światłego o.

Faza II - rytualny chaos

- dwubiegunowość areny politycznej - obozy Solidarności i obóz postkomunistyczny.

- RYTUALNY CHAOS - świadek sporów na scenie politycznej lub w środkach masowego przekazu odnosi nieodparte wrażenie, że porozumienie między przeciwstawnymi stronami jest z gruntu niemożliwe, a stronom nie chodzi o nic więcej, aniżeli o nagłaśnianie własnych racji.

- rytualny chaos narastał i upowszechniał się w niektórych audycjach telewizyjnych i debatach parlamentarnych w latach 1989-1993.

- wykorzystywanie przez mass media rytualnego chaosu - pogoń za newsem.

Faza III - uwiedzenie

- rok 1995 kiedy to Kwaśniewski zostaje prezydentem.

- wykorzystywanie mass mediów w kampanii prezydenckiej,

- środki masowego przekazu ulegają manipulacji i „uwiedzeniu” przez masy, którym zależy na tym, aby pozwolono im na bierność i milczenie (pasywność i bierność).

- kampania Kwaśniewskiego sposobem na „uwiedzenie” mas (istotne jest kreowanie medialnego wizerunku.)

- instrumentalizacja elit symbolicznych.

Upadek elit symbolicznych na potrzeby medialnego rozgłosu.

---