Przeciwpożarowe zabezpieczenie techniczne
· Stałe urządzenia gaśnicze SUG
Obowiązek stosowania stałych urządzeń gaśniczych, do których zalicza się stałe urządzenia gaśnicze wodne (tryskaczowe i zraszaczowe), parowe, pianowe, gazowe i aerozolowe, proszkowe reguluje § 23 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 121, poz. 1138).
Zgodnie z ww. rozporządzeniem stosowanie stałych urządzeń gaśniczych, związanych na stałe z obiektem, zawierających zapas środka gaśniczego i uruchamianych samoczynnie we wczesnej fazie rozwoju pożaru, jest wymagane w:
1) archiwach, wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;
2) muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;
3) ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o znaczeniu krajowym.
Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z § 23 ust.3 w strefach pożarowych i pomieszczeniach wyposażonych w stałe urządzenia gaśnicze gazowe lub z innym środkiem gaśniczym mogącym mieć wpływ na zdrowie ludzi powinny być zapewnione warunki bezpieczeństwa dla osób przebywających w tych pomieszczeniach, zgodnie z odpowiednimi Polskimi Normami dotyczącymi tych urządzeń.
Natomiast stosowanie stałych urządzeń gaśniczych wodnych jest wymagane w:
1) budynkach handlowych lub wystawowych:
a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 10000 m2,
b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8000 m2;
2) budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 600;
3) salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 3000;
4) budynkach użyteczności publicznej wysokościowych;
5) budynkach zamieszkania zbiorowego wysokościowych.
· Obowiązek stosowania systemu sygnalizacyjno-alarmowej jest wymagany w:
1) budynkach handlowych lub wystawowych:
a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5000 m2,
b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 2500 m2;
2) teatrach o liczbie miejsc powyżej 300;
3) kinach o liczbie miejsc powyżej 600;
4) budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 300;
salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1500;
5) szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych, oraz w sanatoriach - o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;
6) szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
7) domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
8) zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób niepełnosprawnych w budynku;
9) budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;
10) budynkach zamieszkania zbiorowego, w których przewidywany okres pobytu tych samych osób przekracza 3 doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
11) budynkach zamieszkania zbiorowego nie wymienionych w pkt 11, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 50;
12) archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;
13) muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;
14) ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zasięgu krajowym, wojewódzkim i resortowym;
15) centralach telefonicznych o pojemności powyżej 10000 numerów i centralach telefonicznych tranzytowych o pojemności 5000-10000 numerów, o znaczeniu miejscowym lub regionalnym;
16) garażach podziemnych, w których strefa pożarowa przekracza 1500 m2 lub obejmujących więcej niż jedną kondygnację podziemną;
17) stacjach metra (kolei podziemnych);
18) dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób;
19) bankach, w których strefa pożarowa zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię przekraczającą 500 m2;
20) bibliotekach, których zbiory w całości lub w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.
Jednocześnie, zgodnie z § 26. 1. ww. rozporządzenia MSWiA, w przypadku wyposażenia obiektów w stałe urządzenia gaśnicze można zrezygnować z wyposażania ich w instalację sygnalizacyjno-alarmową. Możliwość ta nie oznacza zwolnienia z obowiązku połączenia urządzeń z komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej w sposób zapewniający automatyczne przekazywanie informacji o pożarze.
· Zasady dotyczące podłączania systemów sygnalizacji pożaru do PSP
Obowiązek założenia i odpowiedniego połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych dla obiektów wyżej wymienionych określa art. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r Nr 147 poz. 1229). Zgodnie z w.w. artykułem właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, obowiązany do założenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, zobowiązany jest połączyć te urządzenia z najbliższą komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, o ile w tym budynku, obiekcie lub na terenie nie działa jego własna jednostka ratownicza. Sposób połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych systemu sygnalizacji pożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany uzgodnić z właściwym terenowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej (§ 27 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów).
· Dźwiękowe systemy ostrzegawcze
Stosowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego, umożliwiającego rozgłaszanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych dla potrzeb bezpieczeństwa osób przebywających w budynku, nadawanych automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej, a także przez operatora, jest wymagane w:
1) budynkach handlowych lub wystawowych:
a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 10000 m2,
b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8000 m2;
2) salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1500;
3) kinach i teatrach o liczbie miejsc powyżej 600;
4) szpitalach i sanatoriach o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;
5) budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;
6) budynkach zamieszkania zbiorowego:
a) wysokich i wysokościowych, lub
b) o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
7) stacjach metra (kolei podziemnych);
8) dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób.
W stosunku do ww. obiektów wzniesionych przed dniem 26 lipca 2003 r. wymagania powyższe obowiązują od dnia 27 lipca 2005 r., natomiast w stosunku do obiektów wzniesionych po 26 lipca 2003 r wymagania powyższe obowiązują od 12 stycznia 2004 r.
· Gaśnice -zasady rozmieszczania
Zgodnie z nowym rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów - uległy zmianie zasady rozmieszczenia gaśnic w budynkach.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem MSWiA:
1. Obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne lub przewoźne, spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic.
2. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie.
3. Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych:
1) na każde 100 m2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, nie chronionej stałym urządzeniem gaśniczym:
a) zaliczonej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,
b) PM, o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2,
c) zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem,
2) na każde 300 m2 powierzchni strefy pożarowej nie wymienionej w pkt. 1), z wyjątkiem zaliczonej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV.
4. Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczane:
1) w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
- przy wejściach do budynków,
- na klatkach schodowych,
- na korytarzach,
- przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz,
2) w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki),
3) w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki.
5. Przy rozmieszczaniu gaśnic wymagane jest spełnienie następujących warunków:
1) odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek do najbliższej gaśnicy, nie powinna być większa niż 30 m,
2) do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m.
Aktualnie, zgodnie z Polską Normą PN-EN-2:1998 „Podział pożarów”, w celu klasyfikacji różnego rodzaju pożarów i uproszczenia wszelkich powołań się na te rodzaje pożarów, wprowadzono następujące oznaczenia:
Grupa pożarów A: Pożary materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli.
Grupa pożarów B: Pożary cieczy i materiałów stałych topiących się.
Grupa pożarów C: Pożary gazów.
Grupa pożarów D: Pożary metali.
· Zasady stosowania zabezpieczeń przeciwpożarowych obiektów
I . W związku z częstymi zapytaniami dotyczącymi garażowania samochodów zasilanych gazem płynnym w garażach - Biuro Rozpoznawania Zagrożeń informuję, co następuje.
W przepisach techniczno-budowlanych dotyczących garaży nie wyróżnia się garaży przeznaczonych dla pojazdów samochodowych zasilanych gazem płynnym. Należy przy tym dodać, że przepisy dotyczące ruchu drogowego oraz przepisy dotyczące warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia - nie wprowadziły, podobnie zresztą, jak i w innych krajach Europy, obowiązku oznakowania pojazdów zasilanych gazem płynnym w sposób wyróżniający je od innych pojazdów.
Należy jednak stwierdzić, że warunki techniczne dla pojazdów przystosowanych
do zasilania gazem określają szereg istotnych wymagań technicznych dla instalacji samochodowych, w tym również takich, które będą zapewniać ich szczelność (niedopuszczalny wypływ gazu również po zatrzymaniu silnika).
Jednocześnie informuje się, że warunki techniczno-budowlane dla budynków nie dopuszczają stosowania instalacji gazowych dla gazu cięższego od powietrza
w pomieszczeniach, których poziom podłogi znajduje się poniżej otaczającego terenu.
II. Biuro Rozpoznawania Zagrożeń wychodząc naprzeciw licznym zapytaniom, dotyczącym rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690), które weszło w życie z dniem 16 grudnia 2002 r., wyjaśnia, co następuje:
1. W myśl postanowień § 234 ust. 1 przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpożarowego powinny mieć klasę odporności ogniowej (EI) wymaganą dla tych elementów. Także przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne w miejscu przejścia przez elementy oddzielenia przeciwpożarowego powinny być wyposażone w przeciwpożarowe klapy odcinające o klasie odporności ogniowej (EI), równej klasie odporności ogniowej elementu oddzielenia przeciwpożarowego - § 268 ust. 4. Wymagania te dotyczą m.in. przejść w stropach międzykondygnacyjnych stanowiących oddzielenia przeciwpożarowe, spełniających wymagania określone w § 232 ust. 4, w tym także między kondygnacjami stanowiącymi odrębne strefy pożarowe, połączonymi klatkami schodowymi i szybami dźwigowymi zamykanymi drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30. Analogiczne wymagania obowiązują w przypadku prowadzenia instalacji bądź przewodów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w wydzielonych pożarowo szachtach
i szybach, przy przejściach tych instalacji przez ściany wydzielające.
2. W wyjściach ewakuacyjnych z garażu, w tym będących jednocześnie wjazdem lub wyjazdem z tego garażu, o których mowa w § 278 ust. 1 rozporządzenia, drzwi powinny spełniać wymagania określone w § 239 i § 240 nawet, jeżeli ten wjazd lub wyjazd zamykany jest unoszoną bramą garażową, poprzez zastosowanie bramy z odpowiednimi drzwiami. Tak jak w dotychczas obowiązujących przepisach, brama podnoszona nie zawierająca drzwi ewakuacyjnych nie może być traktowana jako wyjście ewakuacyjne.
Uzgodnienia z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych wymagają następujące rodzaje projektów budowlanych:
1) budynku zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL I lub ZL II;
2) budynku należącego do grupy wysokości: średniowysokie, wysokie lub wysokościowe, zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III, ZL IV lub ZL V;
3) budynku niskiego zawierającego strefę pożarową o powierzchni przekraczającej 1.000 m2, zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III, obejmującą kondygnację nadziemną inną niż pierwsza;
4) budynku niskiego zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL V i mającego ponad 50 miejsc noclegowych;
5) obiektu budowlanego innego niż budynek, przeznaczonego do użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego, w którym przewiduje się możliwość jednoczesnego przebywania w strefie pożarowej ponad 50 osób na powierzchni do 2.000 m2;
6) budynku zawierającego strefę pożarową produkcyjną lub magazynową, wolno stojącego urządzenia technologicznego lub zbiornika poza budynkami oraz placu składowego albo wiaty, jeżeli zachodzi co najmniej jeden z następujących warunków:
a) strefa pożarowa produkcyjna lub magazynowa wymienionych obiektów budowlanych ma powierzchnię przekraczającą 1.000 m2 oraz gęstość obciążenia ogniowego przekraczającą 500 MJ/m2,
b) występuje zagrożenie wybuchem;
7) garażu wielopoziomowego;
8) obiektu budowlanego objętego obowiązkiem wykonania systemu sygnalizacji pożarowej lub stałych urządzeń gaśniczych;
9) parkingu dla pojazdów przewożących ładunki niebezpieczne;
10) przeciwpożarowego zbiornika wodnego oraz stanowiska czerpania wody do celów przeciwpożarowych;
11) tunelu o długości ponad 100 m.
W wypadku rozbudowy lub przebudowy obiektów, o których mowa powyżej, uzgodnienie jest wymagane, gdy ze względu na charakter lub rozmiar robót jest niezbędne sporządzenie projektu budowlanego.
Na wniosek projektanta lub inwestora mogą być uzgadniane projekty budowlane nie wymienione powyżej.