: Co nam może powiedzieć nieboszczyk
rodzaje i przyczyna śmierci
* obrażenia w następstwie urazu mechanicznego
* ocena "zażyciowości"
rodzaje i przyczyna śmierci
W medycynie sądowej ważne jest rozróżnienie dwóch pojęć: rodzaju i przyczyny śmierci. W praktyce wyróżnia się trzy rodzaje śmierci:
naturalną - czyli wynikającą ze starzenia i zużycia organizmu
z przyczyn samoistnych - chorobowych - czyli skutek chorób, zwyrodnień, stanów zapalnych itp.
gwałtowną - czyli powodowana przez różnorakie czynniki zewnętrzne.
Nietrudno się domyślić, że to właśnie śmierć gwałtowna jest głównym przedmiotem zainteresowania lekarzy medycyny sądowej.
Każdy zgon gwałtowny klasyfikuje się jako jeden z trzech rodzajów:
wypadek;
samobójstwo;
zabójstwo.
Przyczyna śmierci jest pojęciem w pewnym sensie bardziej ścisłym niż rodzaj - lekarz musi określić jakiego narządu choroba lub zaprzestanie działania spowodowało zgon. Przyczyną śmierci może być
np.: zatrucie tlenkiem węgla, uduszenie w przypadku utonięcia itp.
obrażenia w następstwie urazu mechanicznego
Bardzo ważnym pojęciem przy badaniu urazu mechanicznego, jest określenie narzędzia, które było przyczyną powstania urazu. Ze względu na to, iż może być to nie tylko młotek lub siekiera, ale także schody, poręcz czy też asfaltowa droga, wprowadzono pojęcie:
urazu czynnego - czyli zadanego narzędziem trzymanym w ręku, rzuconym itp. oraz
urazu biernego - powstającego w wyniku upadku na daną powierzchnię lub przedmiot.
Im większa jest powierzchnia, na którą działa dane narzędzie, tym lżejsze powoduje obrażenia. Ważna jest także okolica ciała i rodzaj narzędzia jakim zadano obrażenia. Uraz "zaokrąglonej" części nas - np. głowy, bywa przeważnie znacznie poważniejszy niż kiedy występuje na naszym "płaskim" kawałku - np. w okolicy grzbietu.
ocena "zażyciowości"
Bardzo istotne bywa określenie, czy dane obrażenia powstały po śmierci, czy jeszcze za życia ofiary. Bada się wtedy tzw. cechy
zażyciowości. Są to przede wszystkim:
podbiegnięcia krwawe (sugillationes) - zwane potocznie siniakami. Stwierdzenie siniaków na ciele ofiary świadczy o przyżyciowym powstaniu obrażenia. Występowanie siniaków i krwiaków zależy od utrzymania krążenia krwi, jeśli ono ustanie siniak się nie utworzy. Zaznaczyć jednak należy, iż czasem siniaki mogą nie wystąpić (np. w przypadku przejechania przez pociąg), lub też mogą zniknąć (np. mogą zostać wypłukane w zwłokach długo przebywających w wodzie).
* cechy zapalne gojenie się ran - obrzęki, nacieki leukocytarne, ziarnina itp.)
* krwotok wewnętrzny lub zewnętrzny - o objętości przekraczającej 500 ml
* ogniska zachłystowe krwią w płucach - powstaje wówczas bardzo charakterystyczny obraz tzw. "płuca lamparciego" - na przekroju płuca widać nieregularne ciemnoczerwone plamy różnej wielkości.
* zatory tłuszczowe w płucach - jeśli stwierdza się je w wycinkach pobranych ze wszystkich płatów płuc.
W zależności od rozmiaru i cech specyficznych możemy obrażenia podzielić na:
* stłuczenia;
* otarcia - powstałe na skutek tarcia, uderzenia zgniecenia. Czasem z odwzorowaniem powierzchni narzędzia działającego na skórę. Czasami błędnie jako otarcia interpretowane są ukąszenia owadów i tzw. rumień pieluszkowy.
* zranienia;
* zmiażdżenia;
* złamania i wyłamania kości;
* rozkawałkowanie.
Innym kryterium podziału jest narzędzie jakie spowodowało uraz. Obrażenia mogą być zadane:
narzędziem: twardym, tępym, tępokrawędzistym, ostro krawędzistym, tnącym, kończystym, ostro kończystym.
Najczęściej spotykanym obrażeniem jest pospolity siniak.
Słowniczek
Obrażenie - zmiana anatomiczna, która powstaje w wyniku działania na ciało energii kinetycznej, elektrycznej lub postrzału).
Narzędzie- każdy przedmiot, który godząc w ciało wywołuje zmiany anatomiczne (więc także twarde podłoże, obuta noga itp.)
Powszechnie uznaje się że siniaki nie mogą powstać pośmiertnie. Nie jest to do końca prawdziwe. Podbiegnięcia mogą powstać po zgonie, kiedy to znaczna ilość krwi napływa do naczyń i może powodować pęknięcie kapilar.