ANDRZEJ PEREPECZKO

DZIKA MRÓWKA POD ŻAGLAMI

Cypniew

1996

ROZDZIAŁ PIERWSZY
O TYM, JAK DZIKA MRÓWKA WSPINA SIĘ NIEOMAL NA SAM WIERZCHOŁEK SZKOLNEJ SŁAWY, SKĄD ŚCIĄGA GO W NIESPODZIEWANY SPOSÓB PAN OD PRZYRODY

- Chłopcy! Wstawać! Już siódma! - głos mamy wdarł się brutalnie w senne marzenia obu braci - bliźniaków, a szczególnie Dzikiej Mrówki, który zawsze twierdził, że ma najwspanialsze sny zawsze tuż, tuż przed obudzeniem i że właśnie wtedy „wchodzą one dopiero w kolor” co miało oznaczać, że ma sny kolorowe.

Tym razem śniło mu się, że jest kapitanem dużego żaglowca, który po wielu, bardzo wielu dniach i tygodniach pływania dotarł wreszcie do jakiegoś nieznanego lądu i właśnie w tej chwili on, dowódca odkrywczej wyprawy, ma wylądować na piaszczystej plaży rozłożonej u stóp gęstego palmowego lasu. A wszystko we wspaniałych kolorach! Piasek plaży był jasnozielonkawy, woda w morzu żółtoróżowawa, palmy za to miały liście jaskrawopomarańczowe, a nad wszystkim wisiało olbrzymie błękitne słońce zawieszone na jasnozłotym niebie.

- Ale fajnie! - dzielny kapitan Dzika Mrówka spoglądał na nieodległy brzeg przez szkło długiej prawdziwie morskiej lunety i już miał wydać rozkaz do opuszczenia łodzi, na różową wodę, gdy wtem usłyszał dobiegający go z dala, spośród pomarańczowych liści palmowych, tubalny głos:

CHŁOPCY! WSTAWAĆ!!

JUŻ SIÓDMA!!!

Dzika Mrówka otworzył oczy. Z przyzwyczajenia spojrzał w prawo, tam, gdzie przez ostatnie dwa miesiące widział okrągły iluminator okrętowej kabiny, w której odbywał wraz z bratem bliźniakiem podróż „do serca czarnej Afryki” - jak w myślach nazywał swój rejs na statku.

Okrągły iluminator jednak, zwany na statku „bulajem”, znikł gdzieś, a na jego miejscu znalazł się pęknięty kij hokejowy z wypisanym czarnym tuszem wynikiem jakiegoś sławnego meczu i datą tego epokowego wydarzenia.

- Ojej... - wyrwało się na pół śpiącemu Markowi.

- Skończyły się wakacje - jęknął z niekłamanym żalem. - Tak było fajnie, a teraz... Prawda, Jarek?

Jego Brat nie potwierdził jednak smutnych rozważań Dzikiej Mrówki, spał bowiem smacznie dalej, a jedynym widomym efektem maminego budzenia było szczelne przykrycie głowy kołdrą.

- Dlaczego nie wstajecie? Przecież idziecie obaj do szkoły. - Mama spojrzała znowu na chłopców. Włączyła radio i z głośnika doleciał głos jednego z braci Damięckich śpiewającego na raźną melodię: „Żeby do szkoły nareszcie można było iść, żeby do szkoły...”

- Mamo - jęknął Dzika Mrówka nurkując pod kołdrę - miej litość. Od samego rana tak nas torturować... A może by jeszcze dzisiaj nie iść do szkoły? Przypłynęliśmy dopiero wczoraj, to chyba należy się nam choć z jeden dzień na rozpakowanie rzeczy.

- Jakie znów rozpakowanie? - zdziwiła się mama. - Przecież wczoraj sama rozpakowałam wasze rzeczy. I już namoczyłam, bo wszystko takie brudne i zapuszczone. Czy na statku w ogóle nie prali bielizny?

- Praliśmy. Sami - z dumą odezwał się Dzika Mrówka.

- Widać, że sami... Teraz nie wiem, czy dopiorę. Wstawajcie, bo i tak spóźniliście się przez ten rejs na rozpoczęcie roku szkolnego. Prawie cały tydzień.

- Eee... To tym bardziej. Dzień mniej, dzień więcej... A chyba należy nam się, mamo, choć jeden dzień na aklimatyzację.

- Niby dlaczego?

- Bo zmiana klimatu, zmiana otoczenia. I wszystko inne. O, na przykład: ja całą noc nie mogłem spać, bo nie kiwało.

- Nie udawaj, spałeś jak suseł, a Jarek jeszcze śpi, że nie mogę go obudzić...

- Jaro zawsze był bardziej prymitywny ode mnie...

Dzika Mrówka nie dokończył tego zdania, gdyż nagle śpiący dotąd głęboko, ukryty całkowicie pod kołdrą, Jego Brat poderwał się, złapał stojący przy tapczaniku drewniak i cisnął nim w brata - bliźniaka. Marek w ostatniej chwili wykazał refleks godny hokeisty i uchylił się przed nadlatującym pociskiem, który wyrżnął w ścianę z taką mocą, aż spadł zawieszony na niej obrazek.

- O, widzi mama, że Jarek jest bardziej prymitywny. Ma mama najlepszy dowód! - krzyknął Dzika Mrówka, chwytając za poduszkę z zamiarem ciśnięcia jej w brata - bliźniaka. Mama jednakże nie dosłyszała zapewne tych słów, uznała bowiem, że obaj synowie nareszcie się obudzili i wycofała się czym prędzej do już, już mającego wykipieć mleka.

W przytulnym trzypokojowym mieszkaniu na pierwszym piętrze zapanował zwyczajny, coporanny harmider. Najpierw bracia - bliźniacy kłócili się w pokoju, podczas ubierania się, po chwili kłótnia przeniosła się do łazienki, z której oczywiście obaj chcieli jednocześnie korzystać. Mama miotała się między kipiącym mlekiem a mającą się przypalić jajecznicą dla synów, tata zaś, który tego dnia miał dzień wolny i udawał że śpi czekając, aż chłopcy wyjdą z domu, aby wreszcie w spokoju zjeść wraz z żoną śniadanie osłodzone resztkami wspaniałej wczorajszej szarlotki, słysząc synowskie krzyki z łazienki mruczał pod nosem: „trzeba chyba dobudować drugą łazienkę z części kuchni”.

Postanowienie takie robił tata zawsze, gdy zdarzyło mu się być rankiem w domu, jednak kończyło się to wyłącznie na pobożnych zamiarach, głównie wskutek wrodzonej niechęci taty do wszelkich prac domowych, a po części i dlatego, że w trakcie synowskich łazienkowych kłótni tata zwykł być zapadać w ponowną, krótką co prawda, ale jakże słodką drzemkę.

Wreszcie synowie, połknąwszy naprędce śniadanie, wypadli jeden przez drugiego z domu, zostawiając - jak zwykle - otwarte na roścież wejściowe drzwi. W domu zapanowała błoga cisza...

- Mrówka - powiedział Jego Brat do Marka, biegnącego tuż obok, gdyż - też jak zwykle - wypadli z domu na ostatnią chwilę i bardzo już niewiele czasu zostało im na drogę do szkoły.

- No?

- Myśmy rzeczywiście spóźnili się na rozpoczęcie roku.

- W rzeczy samej - przytwierdził lekko zdyszany Marek. - I co z tego?

- Może oni coś już przerobili. I teraz trzeba będzie nadgonić.

- Martwisz się? Daliśmy sobie radę z przemytnikami?

- No, niby tak, ale... - zaczął Jarek.

- Nie ma żadnego „ale” - przerwał Dzika Mrówka. - Pomogliśmy policji złapać szajkę groźnych przestępców?

- No, właściwie...

- A widzisz. Uratowaliśmy pełnomorską jednostkę?

- Niby tak. Ale to była tylko łódź rybacka...

- Rybacka - prychnął Marek - ale łowiła na pełnym morzu?

- Fakt.

- Widzisz. Więc uratowaliśmy pełnomorską jednostkę pełną rozbitków?

- Było ich tam tylko dwóch...

- A ilu mogło być na takiej małej łodzi? Stu?

- No, tyle to nie...

- A widzisz. Więc jak myślisz, nie damy sobie rady w szkole?

- No, niby fakt.

Przez chwilę biegli obaj w milczeniu.

- Jaro - odezwał się znowu Dzika Mrówka.

- O co chodzi?

- Dzisiaj powinien być „nasz dzień” w szkole.

- Fakt...

- I ja już mam plan...

- Jaki plan?

- Plan działania na dzisiaj w szkole...

- Niby czego?

- Eee, nie mam czasu ci tłumaczyć. Już za późno. Tylko pamiętaj, żebyś mi nie przeszkadzał. Twoje zadanie to tylko potakiwać.

- Potakiwać? Ale jak ty zmyślasz...

- Zmyślasz, zmyślasz... Co za gadanie. Najwyżej czasami trochę uzupełniam rzeczywistość. A to nic złego przecież. Na świecie wszystko trzeba upiększać, no nie, mama zawsze to powtarza, kiedy każe nam czyścić buty albo sprzątać stale w pokoju, albo jak kupuje kwiaty do wazonu...

- Fakt. Ale to chyba nie to samo.

Tak pogadując i podbiegając dopadli do szkoły niemal tuż, tuż przed dzwonkiem. Wbiegli obaj równocześnie do swojej klasy, gdzie powitał ich zgodny, chóralny okrzyk:

- Aaaaaaaaaaaaaa!!! - wrzasnęło naraz ze czterdziestu młodych przedstawicieli żeńskiej i męskiej części rodzaju ludzkiego.

Jarek zatrzymał się, nieco zaskoczony, w drzwiach klasy, Dzika Mrówka natomiast nie stracił ani na moment animuszu. Rzucił w kąt stary chlebak ojca, w którym Markowi najlepiej nosiło się książki, i zeszyty, i drugie śniadanie, i pantofle gimnastyczne, i całą masę jeszcze innych najdziwniejszych rzeczy, i wskoczył z rozpędu na jeden ze stolików.

- BWANA KUBWA!!! - wrzasnął, takie bowiem słowa udało mu się zapamiętać z „W pustyni i w puszczy”.

Po tym okrzyku w klasie zapanował jeszcze większy tumult i wrzask.

- CIIIISZAAA! - głos Dzikiej Mrówki zapanował przez sekundę nad wrzeszczącą klasą.

Gdy hałas doszedł do normalnego poziomu, to znaczy - szyby przestały już brzęczeć w oknach, a przerażone ptaki za oknami nie uciekały już w popłochu do pobliskiego lasu - Dzika Mrówka, podrygując na stoliku i bębniąc dłońmi po uniesionym do góry krześle, zawołał:

- Dzika Mrówka i Jego Brat witają klasę po odkryciu Czarnego Lądu!

- AAAAAA! - zawyła znów klasa.

- Nie AAAAAA - odkrzyknął z dezaprobatą Marek. - Od teraz klasa będzie wołała inaczej: HOO - HO! W takt tamtamu - zabębnił dłońmi w krzesło.

- HOO - HO! - posłusznie odwrzasnęła klasa.

- Teraz lepiej - zawyrokował Dzika Mrówka.

- A więc, na konto naszego powrotu, ogłaszam w klasie Wielki Dzień!

- HOO - HOO!

- W czasie podróży wykryliśmy statek prawdziwych piratów!

- HOOO - HO!

- Potem uratowaliśmy tonący okręt na pełnym morzu!

- HOOO - HO! - zawyła radośnie klasa, ale Dzika Mrówka dostrzegł, że Jego Brat patrzy na niego z wyraźną dezaprobatą, więc czym prędzej zabębnił jeszcze energiczniej w krzesło i odwrócił się w drugą stronę.

- Na pełnym morzu i pełny rozbitków!

- HOOO - HO!

- Pełny rozbitków ledwo żywych!

- HOOO - HO!

- Ujęliśmy bandę niebezpiecznych portowych opryszków!

- HOOO - HO! - okrzyk klasy zabrzmiał nieco ciszej, a część młodych słuchaczy spojrzała jakby z lekkim niedowierzaniem na wciąż podrygującego na stoliku w tanecznym rytmie Marka. Ten odwrócił się i spojrzał ostro na swego brata, a Jarek jakby pod hipnotycznym wpływem owego ostrego spojrzenia kiwnął potakująco głową i mruknął:

- Fakt!

- HOOO - HO! - krzyknęła teraz zgodnym chórem klasa.

- Dalsze szczegóły naszej wielkiej wyprawy na dużej przerwie - oznajmił Dzika Mrówka. - Tymczasem ogłaszam założenie Klubu!

- HOOO - HO!

- Będzie to Klub Podróżników i Odkrywców!

- HOOO - HO!

- Taki jak Klub Sześciu Kontynentów w telewizji!

- HOOO - HO!

- Co tam sześciu - zadecydował momentalnie Dzika Mrówka. - My założymy Klub Siedmiu Kontynentów!

- HOOO - HO! - wrzasnęła połowa klasy.

- Ale kiedy kontynentów jest tylko sześć - odezwało się kilkoro co światlejszych z drugiej połowy.

- To nic - odkrzyknął Dzika Mrówka w zapale - odkryjemy siódmy!

- HOOO - HO! - zabrzmiało entuzjastycznie.

Dźwięk dzwonka ledwo przedarł się przez tumult i hałas panujący w klasie.

- Ojejej - odezwał się głos w kącie - dziś mieli już pytać. Zapowiedzieli powtórkę materiału z poprzedniego roku.

Dzika Mrówka spojrzał w tym kierunku z wyraźną pogardą we wzroku.

- Dziś nie będą pytać! - ogłosił złażąc ze stolika i podnosząc z kąta rzucony niedbale stary chlebak.

- Skąd wiesz? - odezwał się ten z kąta z niedowierzaniem, ale jednocześnie z nadzieją w głosie.

- Bez strachu. Dzisiejsze lekcje biorę na siebie - w głosie Dzikiej Mrówki zabrzmiała taka pewność, że ten z kąta odłożył nawet na bok książkę, do której miał właśnie zajrzeć.

W tym momencie otworzyły się drzwi i do klasy weszła Pani Od Polskiego. Była to dość korpulentna osoba w średnim wieku, o której jej koleżanki i koledzy z pokoju nauczycielskiego mówili, że składa się w dziewięćdziesięciu procentach z serca, a pozostałe dziesięć procent zajmują oczy. Pani Od Polskiego miała opinię najlepszej w całej szkole, do niej też udawali się ci wszyscy, którzy mieli jakiekolwiek kłopoty z jakiegokolwiek powodu i Pani zawsze znajdowała jakąś życzliwą i pomocną radę, a oczy rzeczywiście miała ogromne. Bardzo duże i bardzo niebieskie.

Pani Od Polskiego była wychowawczynią klasy, do której chodzili Dzika Mrówka i Jego Brat.

Przy sprawdzaniu obecności, czytając nazwiska Marka i Jarka, Pani Od Polskiego zauważyła z uśmiechem.

- O, wróciliście już chłopcy. I jak tam było?

- Proszę pani, oni uratowali rozbitków! - odezwała się Jola, która siedziała w pierwszej ławce, tuż koło stolika pani.

- Proszę pani, a oni byli w Afryce! - Zosia spod okna nie chciała być gorsza od swej koleżanki.

- I oni widzieli prawdziwą corridę - wyrwał się Zenek, którego w czasie sprawdzania obecności zdołał już powiadomić o tym fakcie Marek.

- Zaraz, zaraz - powiedziała Pani podnosząc swe bardzo duże oczy znad dziennika - nie wszyscy od razu, bo nic nie rozumiem. Najlepiej niech chłopcy sami powiedzą coś o sobie.

Obaj bracia - bliźniacy wstali.

- Gdzieście byli, chłopcy? - zapytała Pani, ale zanim Jarek zdążył otworzyć usta, Dzika Mrówka wystartowała jak karabin maszynowy.

- Bo my, proszę pani, najpierw odpłynęliśmy z Gdańska, a potem, jak się Bałtyk skończył to był Kanał Kiloński, a za Kanałem to już Morze Północne, ale tam był sztorm. I w Londynie widzieliśmy pałac królewski i zmianę gwardii królewskiej, a ja nawet brałem czynny udział w tej paradzie, i potem zwiedzaliśmy Muzeum Techniki, i tam poznaliśmy takiego pana, Anglika, który nam pozwolił wszystkim kręcić. I jeszcze gabinet figur woskowych, gdzie są kosmonauci i aktorzy filmowi, i w ogóle wszyscy...

- Dobrze, dobrze, Marku - roześmiała się Pani - nie tak szybko, bo nic nie zrozumiemy. A poza tym nie powinieneś zaczynać swego opowiadania od „bo my”, przecież wiesz, że tak się nie powinno ani pisać, ani mówić. Tyle razy wam powtarzałam.

Dzika Mrówka przytaknął i zaczął jeszcze raz, pilnie tym razem bacząc, aby nie zacząć zdania ani od „bo my”, ani od „więc”, ani w inny sposób, o którym Pani Od Polskiego mówiła, że jest niepoprawny. Zwolnił też nieco tempo opowiadania.

Gdy doszedł do Morza Północnego i gdy stwierdził, że „wtedy właśnie zerwał się taki sztorm, że nie można było ani stać, ani siedzieć, ani leżeć, a ze stołu wszystko spadało”, Pani spytała z wyraźnym niepokojem w głosie.

- A jak wyście się czuli w takim sztormie?

Dzika Mrówka machnął lekceważąco ręką.

- My to bezproblemowo, ale pasażerowie... - tu zrobił znaczącą przerwę. - I proszę Pani, ja mam pomysł na kiwanie na statku.

- Pomysł? - zdziwiła się Pani Od Polskiego. - Na kiwanie?

- No właśnie - przytaknął Dzika Mrówka z dumą.

- A jaki to pomysł?

- To trzeba narysować - stwierdził Marek. - Czy mogę?

Nie czekając na zezwolenie podszedł do czarnej tablicy i białą kredą narysował na niej taki obrazek.

- To jest wzburzone morze - objaśnił. - Fale się robią wtedy, gdy nad wodą wieje wiatr.

Pani i cała klasa patrzyła na Dziką Mrówkę stojącego przy tablicy. On tymczasem narysował drugi rysunek.

- Tutaj nie ma fal, bo na wodzie jest lód - stwierdził.

- No, dobrze - powiedziała Pani - ale gdzież ten twój sposób na kiwanie?

- A właśnie - podchwycił z dumą w głosie Marek - zaraz to wyjaśnię. I narysował trzeci rysunek.

- Na Grenlandii przez cały rok jest mróz. I wystarczy tam ustawić duże wentylatory, które by przez specjalne kanały dmuchały mroźne powietrze na morze. A kiedy zamarznie taki pas wody, żeby się na nim zmieścił statek, to nie będzie tam kiwać, bo nie będzie fali, no nie? Lód nie musi być gruby, żeby statek mógł spokojnie po nim pływać i wtedy wszystko będzie O.K.

- No, no - roześmiała się Pani Od Polskiego - obawiam się, że nikt nie zatwierdzi ci patentu ani nie zrealizuje twego pomysłu.

- Z Edisona też się śmieli na początku - mruknął Dzika Mrówka pod nosem.

W tym momencie zabrzmiał dzwonek.

- Ojej, już koniec lekcji - zawołała Pani Od Polskiego. - A miałam wam zrobić powtórkę z poprzedniego roku. Musimy to odłożyć na jutro.

Odchodząc od tablicy Dzika Mrówka mrugnął porozumiewawczo do klasy i zrobił minę na temat: „widzicie, nie mówiłem!”

Następną lekcją była matematyka. I na tej lekcji Dzika Mrówka był bohaterem dnia. Okazało się, że Pitagoras - jak Pana Od Matematyki nazywały od niepamięci kolejne uczniowskie pokolenia - jest przeciwnikiem walki byków.

- Ależ oczywiście, panie profesorze - zgodził się natychmiast Dzika Mrówka. - Myśmy z bratem też uważali, że taki byk nie ma żadnych szans. On jeden, a przeciwko niemu tylu ludzi z rozmaitymi ostrymi narzędziami.

Na namiętnej dyskusji o walce byków, która wkrótce przemieniła się w monolog Pitagorasa z rzadka jedynie przerywany potakiwaniem Dzikiej Mrówki, minęła niepostrzeżenie druga lekcyjna godzina. I tym razem obeszło się bez pytań z powtórki materiału.

Dzika Mrówka i Jego Brat pławili się w promieniach coraz większej sławy, która błyskawicznie przeniknęła ściany klasy i poczęła się rozszerzać na całą szkołę. Ich przygody, przenoszone pantoflową pocztą znaną metodą „usta - uszy”, olbrzymiały coraz bardziej i nabierały coraz większej atrakcyjności w miarę upływu czasu i oddalenia od macierzystej klasy.

Gdy rozpoczynała się trzecia lekcja, nawet Jarek począł wierzyć prawie we wszystko, o czym z niezmordowanym zapałem opowiadał Dzika Mrówka. Na trzeciej lekcji była tego dnia przyroda. Przedmiotu tego uczył młody pan, który zaledwie parę lat temu był jeszcze studentem Uniwersytetu Warszawskiego.

- O, jesteście chłopcy - zauważył pan od przyrody przy sprawdzaniu obecności.

Dzika Mrówka, rozzuchwalony dotychczasowym powodzeniem, podniósł się natychmiast i mrugnął porozumiewawczo do klasy, co miało oznaczać: „patrzcie na swego kolegę w akcji, trzecią lekcję też macie z głowy”. I zaczął opowiadać o podróży. Jednakże gdy dotarł w swej opowieści zaledwie do Londynu, zorientował się, że jego koleżanki i koledzy słuchają tego samego już po raz trzeci.

Może ich to znudzić - pomyślał - trzeba dodać coś nowego.

Myśl tę błyskawicznie wcielił w czyn. Zresztą na zastanawianie się nie była absolutnie czasu, bowiem pan od przyrody począł wykazywać pewne zniecierpliwienie i Dzika Mrówka zdał sobie sprawę, że nie może ani na sekundę przerwać swojej opowieści.

Zatem podczas wyjścia z Londynu dodał mgłę, w czasie której o mały włos nie doszło do tragicznego zderzenia z dużym statkiem pasażerskim płynącym w górę Tamizy, na Zatoce Biskajskiej uzupełnił podróż gwałtownym sztormem, w czasie którego radiotelegrafista odebrał kilka wezwań o ratunek, wreszcie po Sewilii zdecydował, że wypada uzupełnić odwiedzane porty o Casablankę.

- Casablanca? - Pan Od Przyrody przerwał Dzikiej Mrówce z wyraźnym zainteresowaniem. - A więc byliście w Casablance?

- Oczywiście - Dzika Mrówka trochę się zmieszał i spojrzał na brata, jakby szukając u niego pomocy w trudnej sytuacji, Jarek jednak uparcie patrzył cały czas w okno, dostrzegając widać coś niezmiernie ciekawego w widocznym z jego miejsca wierzchołku drzewa.

- No i jak, podobała się wam? - pytał dalej Pan Od Przyrody.

- Bardzo nam się podobała. Takie arabskie miasto... Ale potem popłynęliśmy do Safi - Dzika Mrówka poczuł nagle gwałtowną potrzebę przeskoczenia w swym opowiadaniu do następnego portu, ucieczki z Casablanki, w której przecież ani on, ani Jego Brat nigdy w życiu nie byli.

- Zaraz, zaraz - Pan był nieubłagany. - Zostańmy jeszcze przez chwilę w Casablance. Mówiłeś, że zwiedzaliście wszędzie muzea?

- No właśnie - podchwycił Marek. - I w Londynie w Muzeum Techniki...

- A w Casablance byliście w muzeum?

- W Casablance... w muzeum... to... właściwie... bardzo przelotnie - Dzika Mrówka zaczął się nagle podejrzanie jąkać, zacinać i zupełnie wypadł z dotychczasowego rytmu.

- A wielki meczet oglądaliście?

- Wielki meczet?

- A pałac królewski?

- Pałac... - powtórzył niepewnie Marek coraz bardziej zmieszany i cały czerwony. - Pałacu tośmy nie widzieli...

- To może pamiętasz jak wyglądała droga z portu do miasta?

- No właściwie... - zaczął Dzika Mrówka. Spojrzał raz jeszcze na swego brata, ale ten uparcie gapił się w okno, chciał więc rozejrzeć się w rozpaczliwej próbie szukania pomocy po klasie. Był przyzwyczajony, ze w takich sytuacjach podbramkowych, gdy nie było wiadomo jaką dać odpowiedź, zawsze w klasie znalazła się jakaś pomocna dusza i zawsze ktoś coś tam podpowiedział. Ale teraz - o zgrozo - Dzika Mrówka usłyszał tu i ówdzie najwyraźniej ironicznie śmieszki swych koleżanek i kolegów i uświadomił sobie w tej chwili, że w całej klasie nikt przecież nie był w Casablance i że nikt mu pomóc - choćby nawet chciał - nie może.

Muszę ratować się sam - pomyślał i poczuł nagle pot za kołnierzem.

- Droga z portu... - zaczął - no, jak droga - przypomniał sobie nagle drogę z portu do miasta w Safi. - Chyba w Casablance będzie podobnie - pomyślał i wypalił.

- No, droga to taka ulica wzdłuż portowego muru z jednej strony a z drugiej to były bazary.

- I nic więcej? Żadnej zieleni? Żadnych drzew?

Pan Od Przyrody najwyraźniej się zdziwił.

- Nie, tam w ogóle prawie nic nie rośnie. Piach i pustynia - Dzika Mrówka miał wciąż przed oczyma arabskie, marokańskie miasteczko Safi.

- Ejże - powiedział Pan. - A ty naprawdę byłeś w Casablance?

Dzika Mrówka zamilkł i stał ze spuszczonymi oczyma. Śmieszki w klasie rozlegały się coraz głośniejsze.

- A ty, Jarku, co powiesz na ten temat? - Pan Od Przyrody podszedł do stolika, przy którym siedzieli Dzika Mrówka i Jego Brat. - Byliście w Casablance czy nie?

Jarek wstał i patrząc wciąż w okno powiedział.

- W Casablance tośmy wcale nie byli - i głośno odetchnął. A po chwili dodał jeszcze jedno słowo. - Fakt! - i usiadł z rozmachem na krześle, wciąż nie odrywając oczu od okna.

- No to jak, mój panie? - Pan Od przyrody zwrócił się teraz znów do Dzikiej Mrówki. - Miałeś pecha, bo akurat ja w Casablance byłem. Jeszcze jako student Uniwersytetu wyjechałem na praktykę do Maroka. Byłem w Casablance i w Rabacie, i w Marakeszu, i w Safi.

- W Safi tośmy byli naprawdę - wyrwał się Marek.

- Safi już nieważne, Marku - powiedział Pan - znacznie ważniejsze jest to, że, delikatnie mówiąc, minąłeś się z prawdą.

Dzika Mrówka stał w dalszym ciągu bez ruchu ze spuszczoną głową cały czerwony i żadne rozsądne słowo nie przychodziło mu do głowy, co zdarzało się - jak dotychczas - niezwykle rzadko.

- Przepraszam - zdołał jedynie bąknąć pod nosem.

- Nie masz co przepraszać, bo ja się nie gniewam - uśmiechnął się Pan Od Przyrody - ale po co to zrobiłeś?

- On ma taką bujną fantazję - odezwała się Ulka, siedząca pod oknem razem z Zosią. Była to drobna dziewczynka o dwóch grubych jasnych warkoczach, które zawsze nosiła przerzucone do przodu, bowiem gdy nosiła je z tyłu, chłopcy z całej klasy znajdowali jakąś nadzwyczajną przyjemność w ciągłym ich pociąganiu. W tej męczącej Ule zabawie celował w poprzedniej klasie, zwłaszcza przez kilka zimowych miesięcy, właśnie Dzika Mrówka.

Ula była drobniutka i zazwyczaj bardzo nieśmiała. Odzywała się bardzo rzadko i przeważnie tylko wtedy, gdy ją ktoś o coś zapytał. Od dokuczających jej chłopców opędzała się bez większej energii i parę razy zdarzyło się, że gdy nie dawali jej spokoju, zaczynała cichutko płakać.

A teraz nagle odezwała się. Nie pytana i w dodatku w mocno napiętej sytuacji klasowej, gdy ulubieniec wszystkich, Dzika Mrówka, bohater hokejowych rozgrywek międzyszkolnych i pomysłodawca wszystkich udanych klasowych kawałów, stał ze spuszczoną głową, zakłopotany i zawstydzony. Fakt ten był tak niesłychany i niespodziewany, że w klasie umilkły wszelkie chichoty i szepty, a wszyscy - jak na komendę - odwrócili się w kierunku Uli. Nawet Dzika Mrówka na moment zapomniał o swoim kłopotliwym położeniu i gapił się z niezbyt mądrze otwartą buzią na cichutką i zawsze milczącą Ulę. Spojrzał też ze zdziwieniem i Pan Od Przyrody, zaraz jednak uśmiechnął się do Uli.

A Ula, przerażona widocznie nadzwyczajnie swoją odwagą, siedziała czerwona na buzi jak piwonia i czuła, że jeszcze chwila, a rozpłacze się nagle żałośnie. I wtedy dopiero będzie wstyd! A w klasie zapanowała na moment pełna prawdziwego zdumienia cisza, którą przerwał nagle poważny, spokojny głos Jego Brata.

- Fakt!

Wszyscy ryknęli na cały głos śmiechem. Roześmiał się nawet Pan od Przyrody. Nie śmiał się tylko Dzika Mrówka ani Jego Brat.

- To bardzo ładnie, że próbujesz go tłumaczyć - powiedział w końcu, gdy w klasie ucichło co nieco. Pan do Uli - ale co innego bujna fantazja, a co innego... no mniejsza o to, wiecie wszyscy doskonale, o co mi chodzi.

- A ty Marku, chyba też wyciągniesz jakieś wnioski z tego pechowego dla ciebie zdarzenia. Bo ja osobiście uważam, że najlepiej jest trzymać się prawdy. No, ale dosyć tych dalekich podróży do Londynu i Casablanki - Pan spojrzał z uśmiechem na stojącego wciąż Marka. - Siadaj. A my wróćmy do rzeczywistości. Na dzisiaj zapowiadałem powtórkę. Zostało nam jeszcze sporo czasu. Więc może ktoś na ochotnika. Co? Nie ma chętnych? Wobec tego będę musiał sam zdecydować, kto ma odpowiadać, trudno.

Na innych lekcjach Marek już nie próbował „brać na siebie” całej godziny. A na dużej przerwie podszedł do Uli, która stała w grupie dziewczynek w rogu szerokiego korytarza i powiedział przy wszystkich.

- Dziękuję ci, Ulka. I przepraszam, że ci dokuczałem ostatniej zimy. Nie wiedziałem, że jesteś taką fajną dziewczyną. Ale za mało się odzywałaś.

- Za to ty zbyt dużo - roześmiała się Wirginia, na którą wszyscy wołali Winia. Była to najodważniejsza ze wszystkich dziewczyn i zawsze powtarzała, że na pewno miała być chłopcem, ale coś tam musiało się pomylić. Albo bocianowi, albo jej rodzicom. Ale ona i tak na swoim postawi, mówiła, i wybierze jakiś naprawdę męski zawód. Albo marynarza, albo lotnika, albo jeszcze nie wiadomo co, ale na pewno coś bardzo ciekawego i takiego, że wszystkim naokoło odbierze oddech ze zdumienia. - Gdybyś nie gadał za dużo - mówiła dalej Winia - to by może dotarło dc ciebie, że Ulka odzywa się. Rzadko, bo rzadko, to prawda, ale jak coś powie, to ho, ho!

- Fakt! - wtrącił na to Jego Brat.

I wszyscy znowu roześmieli się tak głośno, że aż Pani Woźna spojrzała w ich kierunku bardzo podejrzliwie i mruknęła pod nosem:

- Oho, już wrócił ten piegowaty obwieś ze swoim bratem. Tylko patrzeć, a znów zaczną się jakieś kłopoty.

Gdy obaj bracia wracali do domu, Dzika Mrówka początkowo nie odzywał się ani słowem. Dopiero gdy wbiegli na drewniane schody wiodące na pierwsze piętro ich domu, Marek zatrzymał się nagle i powiedział do brata:

- Jaro, ale to wszystko wyszło niefajnie.

- Fakt - potwierdził Jego Brat.

- Mamie to lepiej nic nie mówić, bo się zmartwi, co?

- Fakt - znowu przytaknął zgodnie Jarek.

Oczywiście pierwszym pytaniem mamy, gdy otworzyła drzwi swym synom, było:

- No i jak tam, chłopcy, w szkole?

- Eee, w szkole jak w szkole. Nic ciekawego - mruknął Dzika Mrówka. - Prawda Jaro? - spojrzał na brata.

- Fakt - Jarek skrzywił usta i kiwnął potakująco głową.

- Chłopcy, umyjcie ręce i siadajcie do stołu. Obiad gotowy.

ROZDZIAŁ DRUGI
W KTÓRYM PRZED DZIKĄ MRÓWKĄ ODKRYWAJĄ SIĘ NAGLE NICZYM NIE OGRANICZONE HORYZONTY

Tegoroczne święta Bożego Narodzenia były dla marynarskiej rodziny Dzikiej Mrówki i Jego Brata świętami szczególnymi, bo po raz pierwszy od kilku lat tata spędzał okres świąteczno - noworoczny w domu, w rodzinnym gronie. Tak się bowiem układały dotychczas rejsy taty, że wieczerzę wigilijną spożywał na kolejnych statkach i mama Marka i Jarka zapraszała na Wigilię swoją samotnie mieszkającą przyjaciółkę, po pierwsze dlatego, żeby nie spędzała ona świąt samotnie, a po drugie, żeby przy wigilijnym stole zasiadała, jak jakiś tam zwyczaj każe, koniecznie parzysta liczba biesiadników.

Przyjaciółkę mamy obaj bracia bliźniacy nazywali ciocią Irenką, mimo że pokrewieństwa między obu paniami nie było żadnego. Bardzo ją lubili. Nie tylko dlatego, że przychodząc zawsze przynosiła im jakieś bardzo fajne i pomysłowe upominki, ale przede wszystkim dlatego, że była bardzo wesoła. Lubili też jeździć do cioci Irenki, która była profesorką bardzo oryginalnego i rzadko spotykanego przedmiotu. Uczyła mianowicie kwiaciarstwa w podgdańskim Technikum Ogrodniczym i obaj chłopcy przepadali za buszowaniem w cieplarniach i szklarniach przyszkolnego gospodarstwa kwiatowego, w których było zawsze bardzo ciepło i wilgotnie i gdzie można było sobie wyobrażać z dużą dozą prawdopodobieństwa, że jest się w podzwrotnikowej dżungli intensywnie pachnącej najrozmaitszymi egzotycznymi kwiatami. Poza tym ciocia Irenką grała zawsze kolędy na pianinie i była głównym filarem wigilijnego kwartetu. Teraz jednak był w domu tata, co automatycznie zapewniało parzystą liczbę wigilijnych biesiadników i chłopcy nie wiedzieli czy bardziej cieszyć się z obecności taty na Wigilii, czy bardziej smucić z nieobecności cioci Irenki.

- Fatalna sprawa - powiedział nawet kiedyś Dzika Mrówka do Jego Brata - jeżeli cioci Ireny nie będzie na Wigilii, to i kolęd nie będzie i w ogóle tak jakoś inaczej, a i bilans prezentowy wypadnie raczej minusowo.

- Jak to? - zdziwił się Jarek. - Za to będzie tata.

- Oj, ty frajerze - obruszył się Dzika Mrówka - od taty i tak zawsze prezenty leżały pod choinką. Od taty, od mamy, od jednej babci i od drugiej, a osobno od cioci Irenki. A jak ciocia Irenka nie przyjdzie, coroczny bilans nie będzie się zgadzał.

- Fakt - przytaknął z wyraźnym smutkiem Jego Brat.

- A widzisz! Skomplikowana sytuacja.

Jak się okazało, mama też była w pewnej rozterce, bo z jednej strony tradycja - rzecz święta, z drugiej zaś żal jej było samotnej przyjaciółki. Na szczęście sprawa nadzwyczaj się uprościła. Tuż, tuż przed samymi świętami doszły bowiem do mamy bardzo pomyśle wieści, że ciocia Irenka poznała nadzwyczaj miłego pana w średnim wieku, który wyrażał niedwuznaczną chęć zostania w najbliższym czasie przyszywanym wujkiem obu bliźniaków. Tak więc był i wilk syty i owca cała. Na Wigilii mogła być ciocia Irenka i ilość biesiadników pozostawała parzysta.

Tego co się zaczęło dziać w domu Marka i Jarka w ciągu ostatnich kilku dni przed świętami - nie da się opisać. Mama wpadła w istny szał przygotowań i poczęła spędzać całe dnie i większość nocy w kuchni. Ucierała, dodawała, mieszała, ubijała, przepuszczała przez maszynkę, siekała, kroiła, soliła, słodziła, rozpaczała, że nie urośnie, biadała, że wykipi, piekła, smażyła, dusiła, przypalała, a cały dom był postawiony do góry nogami. Chłopcy chodzili na palcach i starali się jak najdłużej przebywać na rozmaitych treningach i meczach sparingowych, tata zaś został całkowicie wprzęgnięty w kołowrotek przedświątecznych przygotowań.

Skrobał, obierał, utłukiwał w starym moździerzu, ukręcał drewnianą pałką w glinianej misie, którą mama wniosła do wspólnego gospodarstwa w ramach skromnego wiana, a ileś tam lat temu ta sama gliniana misa wchodziła z kolei w skład znacznie większego posagu mamy mamy, czyli babci Basi. I - o dziwo! - tata wcale, ale to wcale, nie narzekał. Wydawał się nawet zupełnie szczęśliwy z tej racji, że może nareszcie okres Świąt Bożego Narodzenia spędzić w zaciszu domowego ogniska. Chociaż w rzeczywistości może i było troszkę inaczej... Dzika Mrówka usłyszał bowiem raz, jak tata powiedział do słuchawki w czasie rozmowy telefonicznej te swym kolegą, też marynarzem.

- Wiesz stary, zastanawiam się czy urlop w zimie to najlepszy pomysł. Pogoda nie za bardzo, zimno, deszcz, a na Morzu Śródziemnym tymczasem słońce świeci, stary. Albo w takim Rio de Janeiro.

Chłopcom, jak zwykle, zostało przydzielone zrobienie dokładnych porządków w całym domu, a jako nagroda wylizanie glinianej miski o bogatej rodzinnej tradycji.

Największy jednak bałagan i galimatias ma, na szczęście, swój koniec. I chociaż wydawało się to zupełnie niemożliwe, jednak w wigilijne popołudnie znikły z kuchni garnki, misy i brytfanny, z całego mieszkania intensywny zapach gotowanych, pieczonych i smażonych potraw, a reprezentacyjny róg w głównym pokoju niewielkiego mieszkania zajęła wysoka choinka ustrojona w ręcznie robione przed wielu laty zabawki, bibułkowe łańcuchy, złocone orzechy i malutkie czerwoniutkie rajskie jabłuszka. Mama bowiem miała nad wyraz tradycyjne obyczaje i gusty i uważała, że choinkę właśnie w ten sposób należy ubierać. Żadne tam bombki, żadne migające japońskie lampki, żadne sztuczne szklane sople.

A gdy wreszcie na niebie zabłysła pierwsza gwiazdka, wszyscy zasiedli przy rozsuniętym na tę okazję stole zasłanym bielutkim obrusem, pod którym chrzęściło tu i ówdzie siano. Zasiedli mama i tata, ciocia Irenka z prawie że wujkiem, i wreszcie Dzika Mrówka z Jego Bratem. Obaj chłopcy zajęli taktycznie miejsca tuż koło choinki, pod którą piętrzyły się przygotowane paczki, ale do nich za wcześnie zaglądać nie było można.

Na Wigilię mama przygotowała przepisane tradycją dwadzieścia cztery potrawy. A więc obowiązkowy barszcz z przepysznymi grzybowymi uszkami, a więc karp, a więc kluski z makiem, a więc słodka kutia i tyle jeszcze innych wspaniałych potraw.

Gdy po przełamaniu się opłatkiem i złożeniu życzeń, podczas których mama obowiązkowo się popłakała, jako że oczy miała umieszczone w wybitnie mokrym miejscu (co wielokrotnie podkreślał tata), zasiedli wreszcie do pierwszego dania, do barszczu z uszkami, Dzika Mrówka zapytał mamy:

- Mamo, a dlaczego nigdy nie robisz takiego wspaniałego barszczu jak na Wigilię? Ja to bym jadł taki codziennie.

- Gdybyś miał taki codziennie - odpowiedziała na to mama - to by nie wydawał ci się taki smaczny.

Przy następnych daniach Dzika Mrówka już nie zadawał takich pytań, tylko jadł, aż mu się uszy trzęsły.

Po którymś tam daniu tata, bawiąc się kryształowym kieliszkiem o rubinowym zabarwieniu, któremu intensywności dodawało jeszcze czerwone wytrawne wino, odezwał się:

- A wiesz, Miciu (bo tata mówił - podobnie jak i czasem obaj chłopcy - do mamy „Miciu”), że to jest najwspanialsza wieczerza wigilijna, jaką jadłem od wielu lat - i ucałował rękę mamy.

Mama w odpowiedzi tylko uśmiechnęła się, odgarniając rudy kosmyk włosów, który uparcie spadał jej na czoło i pocałowała tatę w policzek.

- Przesadzasz - powiedziała po chwili - przecież na statkach macie doskonałych kucharzy.

- No, Miciu, nastrój wigilijny zależy nie tylko od kucharzy i od najlepszych potraw. To raz. A po drugie, nie każdy okrętowy kucharz umie gotować „po domowemu”. Zresztą warunki na statku zupełnie inne. - Tu tata odchylił się w krześle, rozpiął dyskretnie kamizelkę opinającą jego, jak mawiał, „pierś marynarza” (choć mama była zdania, że ta „pierś” jest stanowczo za nisko) i w dalszym ciągu okręcał w palcach kieliszek wina. - Ot, weźmy chociażby Wigilię sprzed dwóch lat - zaczął. - Pływałem wtedy na „Stefanie Batorym”. To była taka świąteczna podróż z Gdyni do Nowego Jorku i z powrotem. Z Polski wyszliśmy dzień przed Wigilią, pora wieczerzy wypadła zatem na Morzu Północnym. A tego dnia akurat Północne nie było w nadzwyczajnym humorze. Zresztą, co tu ukrywać, wiało nielicho i statkiem - mimo stabilizatorów - kołysało wcale nieźle.

Wigilię kucharze przygotowali dla wszystkich jednakową. I dla pasażerów i dla całej załogi, choć na co dzień menu jest zdecydowanie odmienne. Czego tam nie było? Samych ryb na zimno ze sześć rodzajów. Pstrągi, faszerowane szczupaki i karp po żydowsku, łosoś i węgorze. Barszcz z uszkami też był oczywiście, ale uszka z paczki. To chyba zrozumiałe, bo gdyby dla półtora tysiąca ludzi chcieli tak się bawić i tak celebrować te uszka jak ty, Miciu - tu znowu pocałował mamę w rękę - to Wigilia byłaby tak całkowicie gotowa na Wielkanoc. A i tak musieli uwijać się przez cały dzień i chyba poprzednią noc też, żeby wszystko przygotować na czas; nic więc dziwnego, że żadna z potraw nie była taka dopieszczona jak te tutaj, Miciu.

A że - jak mówiłem - akurat Morze Północne nie żartowało, więc z pasażerów bardzo tylko niewielu było obecnych na wieczerzy i prawie wszystko z pasażerskich jadalni poszło do mesy oficerskiej i załogowej. W efekcie Wigilię jedliśmy przez trzy dni, od śniadania przez obiad do kolacji. I wiecie co, chłopcy, obrzydł mi wtedy barszczyk z grzybowymi uszkami, obrzydły łososie, kurczaki w galarecie z pomarańczami i inne równie wytworne dania. Była to chyba najdłuższa Wigilia w moim życiu.

Tato upił łyk wina, zjadł - niby przez pomyłkę - kolejny kawałek olbrzymiego sernika i dalej snuł wigilijno - marynarskie wspomnienia.

- W czasie ostatniej Wigilii znowu dla odmiany staliśmy w jednym z zachodnioafrykańskich portów. Akurat po przeszło trzytygodniowym oczekiwaniu na redzie podeszliśmy nareszcie poprzedniego dnia do nabrzeża. Na dworze upał. Lepki, wilgotny, tropikalny upał. Nawet w nocy temperatura nie spadała chyba poniżej trzydziestu stopni. A przy tym ta przerażająca wilgotność. Zdawało się, że człowiek oddycha samą wodą, że w ogóle zabrakło powietrza.

Niebo czarne jak smoła, a gwiazdy na nim jakby kto ponabijał złotych gwoździ jeden koło drugiego. Tam daleko na południu, chociaż jeszcze przed równikiem, jeszcze na północnej półkuli, jak zresztą pamiętacie chłopcy - zwrócił się do synów, którzy jednocześnie przytaknęli ochoczo - widać już całkiem inne konstelacje. Nasza Wielka Niedźwiedzica wisi nad samym horyzontem, a z drugiej strony wyłazi już wspaniały Krzyż Południa. Gdy wyjrzysz przez bulaj, to zamiast pokrytych śniegiem świerków, jak przystało na uczciwe Boże Narodzenie... - tu tata przerwał na chwilę, wspomniał widocznie swoje dziecinne czasy, gdy mieszkał w podgórskiej, daleko na południu Polski położonej miejscowości, gdzie na Boże Narodzenie był i przyzwoity śnieg, i mróz, i gdzie za oknami rosły świerki, a nie było takiej deszczowo - brzydkiej pogody, jak zimą na Wybrzeżu... - to zamiast ośnieżonych świerków - dokończył tata po chwili - widzisz same palmy. I gdzie tu może być mowa o bożonarodzeniowym nastroju!

Wigilia niby była taka, jak należy. I barszcz, i ryba, i inne potrawy, ale my wszyscy w białych koszulach z krótkimi rękawami. Nie pasowało to do Wigilii ani trochę. W mesie zrobiło się gorąco mimo klimatyzacji, bo jak tylu chłopa na raz przez dłuższy czas posiedzi w zamkniętym pomieszczeniu, to i klimatyzacja nie pomaga.

A po wieczerzy, gdy wyszedłem na pokład, to zamiast kolęd od portu niosło tamtamami. Nie powiem, nawet lubię tam - tamy - tu tata uśmiechnął się porozumiewawczo do obu synów, którzy jęk na komendę opuścili oczy i zaczerwienili się obaj jednocześnie - ale na Wigilię i od tam - tamów wolałbym kolędy. Ale kto tam miał kolędować, ja się pytam. Miejscowe chłopaki najwyżej mogliby występować w jasełkach w charakterze diabłów. Nie potrzebowaliśmy smarować twarzy na czarno.

I powiem wam, że wtedy wcale mi się nie wydawało, że dopiero co wstałem od Wigilii. Choć, powtarzam, niby wszystko było jak należy. Bo i potrawy, i choinka w kącie mesy z bombkami i takimi mrugającymi lampeczkami... Ale zupełnie nie ten nastrój, co trzeba.

Albo dla odmiany - powiedział tata po chwili, odstawiwszy kryształowy kieliszek o rubinowym zabarwieniu i nabijając fajkę tytoniem - Wigilia parę lat temu na Północnym Atlantyku. Sztormowaliśmy wtedy już trzeci dzień bez przerwy, ładunek przesunął się dość niebezpiecznie w ładowni, fale poniosły nam za burtę jedną z szalup. Po prostu zerwało ją z żurawików i zniknęła w nocnych ciemnościach. Nawet nie bardzo było wiadomo, kiedy to się stało. Radio łapał raz po raz wołania o ratunek, ale nikomu nie mogliśmy pomóc; sami ledwo telepaliśmy się po oceanie.

O wieczerzy wigilijnej nikt nawet nie myślał, a przyznam się wam teraz, tylko kilku z nas pamiętało, że to właśnie tego dnia jest akurat 24 grudnia. Przez cały czas, od wczesnego ranka, wszyscy pracowaliśmy w ładowni, żeby jakoś przesunąć ładunek z powrotem na swoje miejsce. Kilku pasażerów, których wieźliśmy, leżało na pół przytomnych w swoich kabinach i żegnało się z życiem albo przysięgało, że już nikt nigdy więcej nie namówi ich na morską podróż.

I kiedy wreszcie wyleźliśmy pod wieczór z ładowni, brudni i nieludzko zmordowani, i kiedy dowlekliśmy się resztami sił do mesy, przyszedł kucharz, mocno już starszy człowiek, tuż, tuż przed emeryturą, który całe życie spędził na statkach, a ściślej mówiąc przy garnkach w statkowych kambuzach. I ten starszy marynarz przyniósł w bańce, takiej w jakich się wozi mleko, wspaniały, gorący, aromatyczny barszcz z uszkami. Z prawdziwymi, wigilijnymi uszkami z grzybami. I rozlewał ten barszcz do kubków, bo w talerzu nic by się nie utrzymało, tak nami wtedy jeszcze rzucało, mimo, że sztorm już skręcał kark. W jaki sposób zdołał on te uszka zrobić, jak udało mu się w takiej chwiejbie ugotować taki wspaniały barszcz, on sam tylko wiedział. A gdy na domiar stary kucharz wyciągnął z kieszeni swego białego fartucha (bo muszę wam powiedzieć, że kucharz objawił się nam wtedy w czyściutkim, białym, odświętnym - rzec można - fartuchu i w olbrzymiej ukrochmalonej, kucharskiej czapie, co wspaniale kontrastowało z naszymi brudnymi ciuchami), a więc kiedy kucharz wyciągnął z kieszeni paczkę kruchych opłatków i podzielił się z nami wszystkimi, kapitan kazał mi wydać z magazynu na swój rachunek parę butelek whisky dla całej załogi, a jedną, największą, dla kucharza. I powiedział wtedy tak ładnie i ciepło, że z takimi marynarzami jak kucharz można pływać w najgorszą pogodę i na najbardziej sakramenckim oceanie.

Tata skończył i zapadła cisza w pokoju przy świątecznie zastawionym stole, pod pięknie ubraną choinką, ale obu chłopcom zdawało się, że wyraźnie słyszą głuchy grzmot rozbijającej się o pokład sztormowej fali i zawodzące, ponure i groźne wycie sztormowego wiatru.

- Eech, Miciu, prawdę mówi przysłowie, że w domu najlepiej - powiedział wreszcie tata.

A potem - po tym wspaniałym monologu - było niecierpliwe otwieranie paczek z podchoinkowymi prezentami, a jeszcze potem ciocia Irenka siadła do pianina i zaczęła grać kolędy.

Tata - teraz już całkiem otwarcie rozpiąwszy przyciasną nagle kamizelkę - rozsiadł się wygodnie w głębokim fotelu, zapalił aromatycznie pachnącą fajkę i zamyślił się głęboko, machinalnie nucąc kolędy. Może wspominał inne swoje Wigilie, i te na morzu, i te w czasie wojny jeszcze, a może myślał o tych wszystkich marynarzach, co w ten wieczór, najbardziej rodzinny ze wszystkich wieczorów w roku, płynęli daleko przez morza i oceany całego świata...

Przez cały świąteczny okres, przez Sylwestra i Nowy Rok, jak również przez cały styczeń tata był w domu. Początkowo na urlopie, a potem na tak zwanych „dniach wolnych”, które mu - jako pływającemu marynarzowi - należały się w zamian za niedziele i rozmaite święta spędzone w rejsach.

Trochę z tego powodu było nawet nieporozumień w domu. Tata bowiem uważał - nie bez pewnej słuszności - że owe „dni wolne” są dla niego dniami świątecznymi. Chciał więc te dni spędzać jak na święto przystało. Wstawał z łóżka trochę później niż na przykład w zwykły dzień urlopowy, dłużej nieco golił się w łazience i bardziej skrapiał wodą kolońską, ubierał się staranniej i był najwyraźniej mocno zdziwiony faktem, że obaj synowie poszli w ten „świąteczny” dzień do szkoły, i że żona musi coś tam znowu w sklepie kupić, że musi iść do krawcowej i że w ogóle cała rodzina nie jest odpowiednio ubrana i w odświętnym, uroczystym nastroju.

Obaj bracia - bliźniacy podchwycili nawet punkt widzenia taty i poczęli sobie skrzętnie przypominać, które to niedziele i świąteczne dni spędzili na statku w morzu, aby sobie udzielić „dni wolnych” w tych dniach tygodnia, kiedy rozkład lekcji był wyjątkowo nieprzychylny, jednakże mama stanowczo sprzeciwiła się takim nowatorskim pomysłom. W tym stanowisku utwierdził mamę tata, po dłuższej bowiem z mamą dyskusji prowadzonej przyciszonymi głosami za zamkniętymi drzwiami kuchni, wyraził swoje wątpliwości, czy Jarkowo - Markowe władze szkolne będą respektować obyczaje i przepisy panujące w marynarce handlowej.

- Żeby to była chociaż Szkoła Morska - powiedział na koniec tata i tym stwierdzeniem zakończył dyskusję, burząc nadzieje obu swoich synów.

Gdzieś tam na przełomie stycznia i lutego, siedząc przy kolacji tata powiedział do mamy:

- Miciu, dostałem zaproszenie na dwie osoby na sobotę. Nie poszłabyś ze mną?

- Zaproszenie? - zapytała mama. - Dokąd?

- Na takie żeglarskie spotkanie.

- Żeglarskie? - zdziwiła się mama. - A co ty masz wspólnego z żeglarstwem?

- Tata przecież pływa - wtrącił się Jarek.

- No, pływa - przytaknęła mama - oczywiście, że pływa, ale przecież tata jest marynarzem, a nie żeglarzem.

- Teraz to rzeczywiście nie jestem - westchnął jakby z ukrytym żalem tata - ale kiedyś byłem, w HOMIE w Gdyni.

- W czym? - Dzika Mrówka przeniósł swe aktualne zainteresowania z telewizora na to, co mówił tata.

- W HOMIE - powtórzył tata - w Harcerskim Ośrodku Morskim. Było nas tam kilkudziesięciu zapaleńców. I żeglarstwa i harcerstwa. Wydobywaliśmy zatopione w czasie wojny jachty, łataliśmy je jak i czym się dało, remontowaliśmy. Sami pletliśmy liny i samiśmy szyli żagle. Co prawda na pływanie pod tymi żaglami to już nie za wiele czasu zostało, ale mimo to frajdy i uciechy mieliśmy co niemiara. Stare czasy, dawne dzieje - tata znowu westchnął z dość żałosną nutą w głosie.

- Co tak ciężko wzdychasz? - zapytała mama, sprzątając ze stołu po kolacji.

- A bo to były piękne czasy. Żagle na maszcie, szum rozcinanej dziobem wody, słone bryzgi fal... Coś pięknego.

- No wiesz - mama wzruszyła ramionami - teraz też masz szum rozcinanej dziobem wody, a bryzgów słonych fal też nie brakuje. Więc za czym tu tęsknić?

Tata zamyślił się, jakby coś sobie przypominając.

- Oj, Miciu, Miciu - powiedział wreszcie po dobrej chwili milczenia - może ja ci tego nie umiem wytłumaczyć, ale pływanie na statku i pływanie pod żaglami to dwie zupełnie różne sprawy. Najzupełniej różne. I musisz mi uwierzyć na słowo, że jest naprawdę tak, jak mówię.

- Ale co z tym zaproszeniem? - przypomniała sobie mama. - Co to za okazja i dlaczego ciebie akurat zaprosili?

- A właśnie, właśnie. Widzisz, starzy koledzy sobie o mnie przypomnieli. Właściwie to spotkałem przedwczoraj jednego. A okazja jest specjalna, bo nie będzie to zwyczajne żeglarskie czy klubowe zebranie, narada czy nawet żeglarski sejmik. To doroczne spotkanie polskich kaphornowców.

- Kogo? - zapytali równocześnie i mama, i Dzika Mrówka, i Jego Brat.

- Kaphornowców - powtórzył tata - czyli inaczej mówiąc zebranie żeglarskiego bractwa, do którego może należeć tylko taki żeglarz, który opłynął Przylądek Horn pod żaglami.

- A dlaczego akurat ten Przylądek, a nie inny? - zaciekawił się Dzika Mrówka.

- Ba... - powiedział tata i wyciągnął fajkę z jednej kieszeni, a skórzany kapciuch z tytoniem z drugiej, co było sygnałem, że zaraz rozpocznie się jeden z dłuższych tatowych monologów.

- Widzicie - rozpoczął tata, gdy uporał się już z fajką, tytoniem i zapałkami i gdy osłonił się mgiełką aromatycznego dymu - Przylądek Horn, jak zapewne wiecie, jest to najbardziej na południe wysunięty skrawek kontynentu amerykańskiego. Leży on zresztą na wysepce, a nie na stałym lądzie, ale to nie ma większego znaczenia, bo droga morska z Oceanu Atlantyckiego na Pacyfik i odwrotnie prowadziła w dawnych latach, przed zbudowaniem Kanału Panamskiego, właśnie wokół Przylądka Horn. Leży on poniżej 55° szerokości południowej, czyli, żeby tam dopłynąć, trzeba najpierw pokonać ryczące czterdziestki i wyjące pięćdziesiątki.

- Co trzeba pokonać? - Dzika Mrówka przerwał ojcu. - Co to takiego te „ryczące” i „wyjące”?

- Wzdłuż czterdziestego stopnia szerokości południowej rozciągają się wokół naszej ziemi niemal nieprzerwanie olbrzymie przestrzenie wodne. Mówię „niemal nieprzerwanie”, bo gdybyście spojrzeli na globus i przejechali palcem wzdłuż tegoż właśnie czterdziestego stopnia, to na drodze napotkalibyście jedynie stosunkowo wąski pas lądu w Południowej Ameryce no i jeszcze Nową Zelandię. A poza tym wokół całej kuli ziemskiej nic tylko woda i woda. Same oceany: Atlantycki, Indyjski i olbrzymi Pacyfik. I właśnie na tych szerokościach przez okrągły niemal rok wieją niezwykle silne zachodnie wiatry sztormowe, a rozhuśtane wichrem fale są tam najdłuższe i najwyższe.

Po wodach tych - mimo sztormów - żeglowały od dawna statki. Oczywiście były to żaglowce, pływające na przykład z Europy do Australii po wełnę, do Azji po herbatę i tak dalej. Angielscy marynarze, którym nieraz przyszło pokonywać te burzliwe obszary, nazwali je „Roaring Forties”, co po polsku znaczy właśnie „ryczące czterdziestki”.

Później ochrzczono jeszcze bardziej burzliwe obszary wzdłuż pięćdziesiątego stopnia szerokości południowej nazwą „wyjące pięćdziesiątki”.

- A tata tam pływał? - Dzika Mrówka znowu przerwał ojcu.

- Owszem - powiedział tata.

- Ojej - Marek zdołał tylko jęknąć z wyraźnym podziwem, ale i zazdrością w głosie.

- No, no - roześmiał się tata - ja pływałem na dużym statku i to samym skrajem ryczących czterdziestek. W rejsie do Australii, w czasach, gdy Kanał Sueski był zablokowany. Owszem, było burzliwie i sztormowe, ale to nic w porównaniu z tym, co musieli przeżywać żeglarze. Myśmy mieli do dyspozycji kilka lub kilkanaście tysięcy koni mechanicznych, oni tylko płótno żagli i własne ręce.

- To musi być straszne - westchnęła mama, która zdążyła już posprzątać ze stołu i siadła w głębokim fotelu z włóczkową robótką w pracowitych rękach.

- Straszne i bardzo fajne jednocześnie - powiedział tata w nagłej zadumie. - A wracając do Hornu, to starzy znajomi spod żagli nazywali te wody: „kocioł szatana”.

- Ho, ho - wtrącił z podziwem Dzika Mrówka, któremu bardzo spodobała się ta oryginalna nazwa.

- Ponieważ wokół Hornu wieją przeważnie silne sztormowe wiatry zachodnie - mówił dalej tata - więc droga statku żaglowego ze wschodu na zachód była niezwykle uciążliwa. Ciągłe zwroty, ciągłe halsowanie pod wiatr...

- Halsowanie? - znowu przerwał Marek. - A co to znaczy?

Tata spojrzał na syna z lekkim zniecierpliwieniem i zdziwieniem, że można nie wiedzieć co to halsowanie, ale po chwili wyjaśnił.

- Halsowanie to jest prowadzenie żaglowego statku pod wiatr według zmienianych kursów. Ale już mi tak ciągle nie przerywaj, bo nigdy nie dopłyniemy do tego Przylądka Horn.

Otóż w dawnych latach, gdy po morzach pływały tylko żaglowce i gdy nie było jeszcze Kanału Panamskiego, kapitanowie tych statków nigdy nie wiedzieli, ile czasu zabierze im pokonanie Hornu ze wschodu na zachód. Czasem trwało to kilka dni, ale na przykład fregata „Suzanne” w 1909 roku walczyła z wiatrem i falami koło Przylądka Horn aż dziewięćdziesiąt dziewięć dni, czyli przeszło trzy miesiące!

- Ojej, aż trzy miesiące - zdziwił się Jarek - to dłużej niż nasz afrykański rejs.

- Znacznie dłużej - przytwierdził tata. - A było i tak, że kapitan po kilkunastu dniach nieudanych prób przejścia wokół Hornu pod wiatr zawracał i gnał z wiatrem wokół kuli ziemskiej, żeby z drugiej strony podejść do zachodnich wybrzeży Południowej czy Północnej Ameryki.

- Naokoło świata? - zdziwili się obaj chłopcy, nawet mama podniosła głowę znad robótki.

- Zdarzało się - mruknął tata i wypuścił kłąb dymu z fajki. - I właśnie dlatego, że na tych wodach jest aż tak trudno pływać, marynarze postanowili założyć związek kaphornowców. Najpierw - jeszcze przed wojną w 1937 roku we Francji - utworzono „Związek żeglarzy Cape Hornu”. Do klubu tego należeli początkowo marynarze z żaglowych statków towarowych, którzy pod żaglami przeszli Horn. Kapitanów tamtych statków nazywano „albatrosami Hornu”, a oficerów i marynarzy „malamokami”.

Ale mijały lata. Po wykopaniu Kanału Panamskiego statki opuściły trudny szlak dookoła Hornu, a i żaglowych statków handlowych zabrakło na świecie. Tych, co na żaglach opłynęli Horn, było coraz mniej i dopiero kiedy szlakiem tym zaczęli pływać żeglarze na jachtach, można było myśleć o kontynuowaniu stowarzyszeń zrzeszających ludzi, którzy pod żaglami pokonali Przylądek Horn.

- A Polacy też tam pływali?

- Owszem. Już przed wojną, w 1937 roku, opłynął Horn „DAR MORZA”. Oczywiście pod żaglami. A na jachcie pod polską banderą po raz pierwszy Krzysztof Baranowski. W 1973 roku na jachcie „POLONEZ”, w drodze z zachodu na wschód. Po nim opłynęli Horn inni. Jacht „EUROS”, „KONSTANTY MACIEJEWICZ”, „OTAGO”, „COPERNICUS”.

- To dużo! - wtrącił Dzika Mrówka z błyszczącymi oczyma.

- Ano, dużo - przytaknął tata pykając fajkę - szczególnie, jeżeli weźmie się pod uwagę fakt, że z Polski jest na Przylądek Horn bardzo, ale to bardzo daleko. No i dlatego zdecydowano się założyć i w Polsce Bractwo Kaphornowców, na którego doroczne spotkania - jako dawny żeglarz - dostałem zaproszenie w charakterze gościa.

- No więc jak, Miciu - tata zwrócił się do mamy - pójdziesz ze mną w sobotę?

- Bo ja wiem - zastanawiała się mama, licząc jednocześnie bardzo uważnie oczka w robótce - nie bardzo mam się w co ubrać...

- Eee, Miciu - odezwał się tata.

- Dla ciebie to nieważne - oburzyła się mama - tobie się pewnie wydaje, że to takie moje widzimisię. A poza tym ja się na żeglarstwie nie znam i zresztą., w domu tyle roboty. Idź lepiej sam.

- Tato - zawołał Dzika Mrówka - to może ja pójdę z tobą.

- Możesz iść - przystał tata - ale może by Jarek chciał iść - zwrócił się do swego drugiego syna.

- Eee - wtrącił Dzika Mrówka - on się nie interesuje żeglarstwem.

- A ty się interesujesz? - tata zdziwiony spojrzał na Dziką Mrówkę.

- Oczywiście, że tak - przytwierdził chłopak z zapałem.

- Od kiedy?

- Od dzisiaj, tato - w głosie Marka brzmiało tak silne przekonanie, że tata nawet się nie roześmiał, choć miał na to bardzo wielką ochotę.

- No to jak z wami, chłopcy - zapytał po chwili - który idzie ze mną w sobotę?

- To już niech Piksówa idzie - wspaniałomyślnie zgodził się Jego Brat.

- To bardzo ładnie z twojej strony - mama pochwaliła Jarka, a zwracając się do Marka dorzuciła. - A ty mógłbyś podziękować bratu.

Dzika Mrówka już miał lekceważąco machnąć ręką, ale przerwał w połowie ten gest i wyciągnął dłoń do brata - bliźniaka.

- Dziękuję - mruknął.

- Nic wielkiego - odparł Jego Brat. - Mam ciekawą książkę do czytania. Fakt.

Wnętrze stylowej kawiarni powoli wypełniało się schodzącymi się gośćmi. Połowa sali zastawiona była ciężkimi ławami i stołami z ciemnego drzewa. Pod gotycko sklepionym niskim sufitem wisiały różnokolorowe flagi marynarskiego kodu sygnałowego, a na jednej ze ścian postrzępiona biało - czerwona bandera z białym orłem. W głębokich wnękach wysokich okien ustawiono modele sławnych jachtów. Był tu „Polonez”, był „Euros”, były też i inne. Goście z wolna zajmowali miejsca. Tata wraz z Markiem siedli na ławie pod ścianą.

- Tato - szepnął przejęty Dzika Mrówka - a dlaczego przy tym dużym stole nikt nie siada?

- To jest miejsce dla kaphornowców. Ale oni wejdą wszyscy razem z Grotmasztem.

- Z kim, tato?

- No, z przewodniczącym Bractwa, wybieranym raz na trzy lata spośród kapitanów jachtów, które opłynęły Przylądek Horn. Nosi on właśnie tytuł Grotmaszta, co symbolizuje główny maszt na statku żaglowym.

- A kto jest teraz tym Grotmasztem?

- Krzysztof Baranowski. Już ci mówiłem, że on pierwszy opłynął Przylądek Horn na polskim jachcie i do tego w samotnej żegludze, co - moim zdaniem - liczyć się powinno podwójnie.

- A ci dwaj panowie, tato? - szepnął znów Marek wskazując na dwóch zaaferowanych mężczyzn, kręcących się koło głównego stołu. Jeden z nich drobny, szczupły i niezwykle ruchliwy, nosił granatową żeglarską marynarkę z błyszczącymi guzikami, drugi, wysoki i raczej tęgawy z długimi sumiastymi wąsami i niewielką bródką, miał na sobie ciemny marynarski mundur ze złotymi dystynkcjami na rękawach.

- Ci dwaj? - powtórzył tata. - Jeden z nich jest sekretarzem redakcji „Głosu Wybrzeża”, pod którego protektoratem i opieką to całe zebranie się odbywa. Zresztą to też zawołany żeglarz.

- Opłynął Przylądek Horn? - pytał dalej chłopak.

- Nie, Hornu nie opłynął, ale nie tylko Horn się liczy w żeglarskich wyczynach. Taki Teliga nie opłynął Hornu, a był przecież znakomitym żeglarzem. Albo taki Jaworski czy Remiszewska. Na przykład ten pan opłynął na maleńkim jachcie całą Islandię. To też był nielada wyczyn żeglarski.

- A ten drugi to też żeglarz?

- Ten drugi to tak zwany Mistrz Ceremonii. O ile wiem, teraz już nie jest żeglarzem. Kiedyś, dawno temu, byliśmy razem w harcerskiej morskiej drużynie, ale on poszedł potem do Szkoły Morskiej. Pływał przez ileś tam lat, a teraz jest wykładowcą w tej samej szkole, którą ukończył i pisze książki o morzu, a raz na rok pomaga prowadzić zebranie Bractwa Kaphornwców.

- A dlaczego właśnie on, jeżeli to nie żeglarz?

- Tego to już nie wiem. Nie zawracaj głowy, gdybym wiedział, że będziesz tak marudził, to bym cię nie zabrał ze sobą.

Nagle od wejścia dał się słyszeć przenikliwy, długi, jednostajny świst. Wszyscy obecni odwrócili głowy. Przy drzwiach ustawił się szpaler żeglarzy z żółtymi chustami zawiązanymi na lewym ramieniu, a środkiem wszedł młody wysoki mężczyzna. Trzech pierwszych żeglarzy gwizdało przeciągle na cienkich długich gwizdkach.

- Tato - Dzika Mrówka pociągnął ojca za rękaw.

- Ten wchodzący to właśnie Grotmaszt - szepnął ojciec. - Ci z żółtymi chustami to kaphornowcy, którzy świstem bosmańskim i honorowym szpalerem witają swego Grotmaszta.

Grotmaszt i bracia kaphornowcy weszli do kawiarnianej sali i przy oklaskach zebranych gości zajęli miejsca przy honorowym stole.

Grotmaszt w kilku słowach powitał przybyłych na spotkanie braci z Kaphornowego Bractwa Żeglarskiego oraz zaproszonych gości.

- To o mnie - pomyślał w tym momencie z wewnętrzną dumą Dzika Mrówka.

- A teraz przypomnimy wspólnie kaphornowską rotę ślubowania.

Wszyscy obecni na sali wstali. Wąsaty Mistrz Ceremonii zaczął czytać silnym głosem tekst roty, a po nim zebrani kaphornowcy powtarzali głośnym chórem.

„Członkowie Bractwa Kaphornowców, przywołując pamięć wszystkich żeglarzy, którzy kiedykolwiek opłynęli Przylądek Horn i wszystkich żeglarzy, którzy ulegli przemocy jego groźnych wód, przywołując pamięć wszystkich zwycięskich jachtów i pamięć jachtów, które znalazły grób w głębinach Cieśniny Drake'a, zrzeszają się dobrowolnie, przyjmują za obowiązujący Regulamin Bractwa Kaphornowców i oświadczają, ze będą czujnie strzec honoru polskiego żeglarza, wiernie strzec sławy biało - czerwonej bandery, służyć pomocą, radą i doświadczeniem wszystkim żeglarzom, którzy jej kiedykolwiek i gdziekolwiek będą potrzebowali”.

A potem do przewodniczącego podszedł starszy, całkiem siwy mężczyzna, Grotmaszt osobiście zawiązał mu na lewym ramieniu żółtą chustę i założył ciężki, odlany w metalu, medal na szyję. Następnie Mistrz Ceremonii odczytał treść dużego dyplomu, który wręczył nowo przyjętemu bratu.

Uroczystości dopełniło wypicie toastu dużym, ciężkim, ozdobnym kuflem pełnym piwa.

- Tato, tato - szepnął znów Dzika Mrówka do ojca cichutko, żeby nie przeszkadzać w uroczystej ceremonii.

- O co chodzi? - tata nachylił się do syna.

- A ten starszy pan to też żeglarz? - zapytał Marek.

- I tak i nie. To sławny marynarz, Alojzy Kwiatkowski. Był radiotelegrafistą na polskich szkolnych statkach. Jeszcze na starym „Lwowie” i potem wiele lat na „Darze Pomorza”. To on przepłynął po raz pierwszy równik na statku pod polską banderą, a było to w roku 1923, on też był radiooficerem na „Darze Pomorza”, kiedy ten piękny statek opłynął Przylądek Horn. I właśnie dlatego dziś go przyjęto do Bractwa Kaphornowców jako honorowego członka.

- Aha - szepnął Marek patrząc z podziwem na człowieka, który tyle lat spędził na morzu.

Potem były przemówienia i śpiewy żeglarskie, potem jedzono gorące parówki i pito obowiązkowy marynarski rum w glinianych kieliszkach. Na koniec Mistrz Ceremonii oznajmił, że mistrz ludwisarski z dalekiego Przemyśla, jeden z ostatnich już specjalistów w tej zanikającej dziedzinie, ofiarował Bractwu Kaphornowców piękny okrętowy dzwon, który uroczyście zawieszono nad biesiadującymi braćmi i na którym Grotmaszt wydzwonił pierwsze cztery podwójne uderzenia zwane po żeglarsku „szklankami”.

A potem - po części oficjalnej - zebrani goście i bracia kaphornowcy toczyli długo w noc rozmowy. Były to wspominki dalekich rejsów, były też plany przyszłych, coraz śmielszych i trudniejszych, morskich, żeglarskich podróży.

A Dzika Mrówka chłonął wszystko szeroko otwartymi uszami i jeszcze szerzej otwartymi oczyma. Kręcił się koło taty, który - jak się okazało - znał tu prawie wszystkich, a w każdym bądź razie wszystkich najważniejszych.

- Tato, tato, a ta pani to Remiszewska?

- Tak, synku, chodź, to cię z nią zapoznam.

- A dlaczego na tamtego pana wszyscy wołają „Kuba”?

- To, widzisz synku, takie przezwisko. I wszyscy go znają jako „Kubę”, a jest to nasz doskonały żeglarz, specjalista regatowiec, Kazimierz Jaworski.

- To każdy wielki żeglarz musi mieć jakieś przezwisko? - zainteresował się nagle Marek.

- No, musieć to nie każdy musi. Ale wielu je posiada. Ot, na przykład taki „Kuba” Jaworski, „Zyga” Perlicki i jeszcze wielu innych. Apana Kwiatkowskiego z „Daru Pomorza” wszyscy marynarze przezywają „Dziadzia”. I od razu każdy wie, o kogo chodzi.

- Aha! - mruknął Dzika Mrówka wyraźnie zadowolony. Bo ja też mam przezwisko - pomyślał z dumą. - Jak wielcy żeglarze i sławni marynarze.

Pod koniec interesującego spotkania uwagę chłopca zwrócił młody jeszcze człowiek z dużą brodą zdobiącą pełną, bez przerwy uśmiechniętą twarz. Mówił on po polsku, jednak z wyraźnie obcym akcentem.

Okazało się, że jest to sławny żeglarz czechosłowacki Richard Konkolski, który opłynął samotnie świat na maleńkim jachcie „NIKE”.

Do domu wracał Dzika Mrówka z tatą bardzo zamyślony. Tata natomiast był niezwykle ożywiony i gadatliwy i przez całą drogę opowiadał synowi o swych dawnych już przygodach pod białymi żaglami.

- Tato - Markowi w pewnym momencie udało się przerwać potok ojcowskiej wymowy - a dlaczego członek Bractwa ma prawo spluwania na nawietrzną i gwizdania na pokładzie?

- Skąd ci to przyszło do głowy? - szczerze zdziwił się tata.

- Przeczytałem w Regulaminie, który był wydrukowany na ostatniej stronie zaproszenia - wyjaśnił Dzika Mrówka.

- Ach, tak. Nawet o tym nie wiedziałem - uśmiechnął się tata. - Otóż widzisz, po pierwsze każdy klub chce mieć jakieś przywileje, a więc kaphornowcy też. A po drugie wiedz o tym, że na jachcie nie wolno pod żadnym pozorem gwizdać ani pluć na nawietrzną. I stąd takie wyróżnienie dla tych, co pokonali Horn na żaglach.

- Ale dlaczego nie wolno, tato?

- Dowiesz się, jak może kiedyś zostaniesz żeglarzem. A zresztą - dodał tata po chwili - spróbuj splunąć pod wiatr. Szczególnie pod silny wiatr. Wtedy sam się przekonasz, dlaczego nie można - tata roześmiał się głośno, widocznie do własnych wspomnień.

Trzeba będzie spróbować - postanowił w myślach Dzika Mrówka. I przyszło mu też nagle na myśl, że ocean jest znacznie, ale to bardzo znacznie większy od hokejowego lodowiska...

ROZDZIAŁ TRZECI
W KTÓRYM DZIKA MRÓWKA PODEJMUJE NIEZWYKLE WAŻNĄ DECYZJĘ ZMIANY HOKEJOWEGO KIJA NA RUMPEL STEROWY, A SZTUCZNEGO LODOWISKA NA SZEROKIE WODY MÓRZ I OCEANÓW I STAWIA PO RAZ PIERWSZY BIAŁY ŻAGIEL

Już w najbliższy poniedziałek po pamiętnym spotkaniu Bractwa Kaphornowców Dzika Mrówka wybrał się zaraz po szkole do pobliskiej czytelni.

- Poproszę jakąś książkę o żeglarstwie - powiedział miłej pani bibliotekarce.

- O żeglarstwie mamy bardzo dużo książek - roześmiała się pani - ale o co ci konkretnie chodzi?

- Dużo? - zdziwił się Marek. - No to będę czytał po kolei.

- Według alfabetu? - znowu roześmiała się. - A może jednak lepiej powiesz mi, co cię głównie interesuje.

- Chciałbym poznać duże wyprawy żeglarskie.

- Polskie?

- Polskie i w ogóle. Takie wie pani - zaczął tłumaczyć Marek - co i dookoła świata, i przez ryczące czterdziestki.

- Przez co? - pani bibliotekarka zapytała zdziwiona.

- No, wie pani, wyprawy żeglarskie wzdłuż czterdziestego stopnia szerokości południowej. Tam są bardzo burzliwe wody i dlatego angielscy marynarze nazwali je „Roaring Forties” - wyjaśnił z wcale nie ukrywaną dumą Dzika Mrówka.

- Oho, ho, to widzę, że doskonale się orientujesz - zdziwiła się pani - a skąd ty to wiesz?

- Bo ja, proszę pani, znam kilku naszych żeglarzy. I pana Baranowskiego znam, i panią Remiszewską znam, i pana „Kubę” Jaworskiego też...

- Znasz ich? - zainteresowała się pani bibliotekarka - naprawdę? A dobrze ich znasz? Bo może byś kogoś z nich w moim imieniu poprosił do nas do biblioteki na spotkanie z młodzieżą. Sporo moich czytelników interesuje się żeglarstwem.

- No, tak za dobrze to ja ich nie znam... - Dzika Mrówka zająknął się i zaczerwienił. - To raczej mój tata - dodał po chwili.

- Tak też i myślałam - roześmiała się pani bibliotekarka. - Ale wróćmy do książek. Widzę, że liznąłeś co nieco z żeglarskich wyrażeń, ale trzeba by tę twoją wiedzę jakoś uporządkować. Trzeba zatem zacząć chyba od początku.

- No, właśnie i ja tak bym chciał - podchwycił Dzika Mrówka szczęśliwy, że pani bibliotekarka zmieniła temat rozmowy na mniej kłopotliwy - ale tak prawdę mówiąc zupełnie nie wiem, gdzie jest ten początek.

- Trzeba było od razu tak mówić - pani bibliotekarka odwróciła się, wzięła jakąś książkę z półki i podała ją Markowi.

- Masz tutaj książkę, która najlepiej wprowadzi cię w żeglarski temat. Zresztą tytuł mówi sam za siebie. Napisał ją znany żeglarz, może też twój „znajomy” - uśmiechnęła się pani bibliotekarka - pan Włodzimierz Głowacki, a zatytułował pięknie: Wspaniały świat żeglarstwa.

- Dziękuję pani - powiedział Marek udając, że nie dosłyszał uwagi pani bibliotekarki.

- A jak przeczytasz tę książkę, dam ci inne. Pisane przez rozmaitych sławnych żeglarzy o ich równie sławnych rejsach. Ot, choćby książki twojego znajomego - pani bibliotekarka zmrużyła figlarnie jedno oko - Krzysztofa Baranowskiego: Kapitan Kuk i Droga na Horn. Albo też twojej znajomej, pani Teresy Remiszewskiej, pod pięknym tytułem: Z goryczy soli moja radość. I jeszcze Leonida Teligi: Samotny rejs Opty i Dariusza Boguckiego: Islandzki rejs i Do brzegów Grenlandii, i cały szereg innych. A na tamtej półce masz książki obcych żeglarzy: Anglików, Francuzów, Włochów i innych.

- Ojejej - zatroskał się Dzika Mrówka - to ja mam czytania na cały miesiąc.

- Chyba przez miesiąc nie dasz rady - powiedziała pani bibliotekarka - przecież musisz się uczyć.

Dzika Mrówka machnął tylko ręką, co miało oznaczać, że teraz NAJWAŻNIEJSZE są sprawy żeglarskie i zasiadł przy stole nad Wspaniałym światem żeglarstwa.

Czytał aż do zamknięcia czytelni, a wychodząc uprosił panią bibliotekarkę, żeby mu wypożyczyła książkę do domu.

Następnego dnia wypadał - jak zwykle we wtorek - trening hokejowy i mama była już przyzwyczajona, że obaj jej synowie natychmiast po zjedzeniu obiadu znikali z domu. W każdym bądź razie nigdy nie trzeba ich było ani poganiać, ani nawet przypominać, co częstokroć okazywało się konieczne w przypadku innych - zarówno pozaszkolnych jak i nawet szkolnych obowiązków.

Tym razem jednak Marek, zamiast szykować się do treningu, zaraz po obiedzie położył się na swym tapczaniku z książką w ręku i pogrążył w lekturze.

Zdziwiona tym mama zajrzała raz i drugi do pokoju synów i wreszcie, zerknąwszy na zegar wiszący w kuchni na ścianie, nie wytrzymała.

- Chłopcy, macie dziś trening? - zapytała.

- Oczywiście, zaraz wychodzę - odezwał się Jarek, Marek natomiast wydawało się, że zupełnie nie usłyszał pytania; w dalszym bowiem ciągu leżał nieporuszony na swym tapczaniku i był cały pochłonięty treścią czytanej książki.

- Marku - mama zwróciła się do drugiego z synów. Chłopak znowu nic nie odpowiedział.

- Marku - powtórzyła mama nieco już głośniej.

- O co chodzi, mamo? - Dzika Mrówka oderwał wreszcie wzrok od stronic książki.

- Masz dzisiaj trening - przypomniała mama.

- Ojej - skrzywił się Dzika Mrówka - no to co z tego? Czy ja muszę chodzić na wszystkie treningi? - I znów wrócił do czytania książki.

Mamę aż zamurowało ze zdziwienia. Jej syn, taki entuzjasta hokeja, czołowy napastnik drużyny, który nawet w afrykański rejs chciał brać hokejowe wyposażenie, żeby - jak mówił - „nie wyjść z wprawy”, który wybił w domu niejedną szybę hokejowym krążkiem w czasie swoich słynnych „suchych zapraw”, nagle nie chce iść na trening.

- Co ci się stało? - zapytała.

- A co mi się miało stać? - Marek podniósł głowę znad książki. - Po prostu nie mam ochoty.

- Czyś ty nie chory? - zaniepokoiła się mama i przytknęła dłoń do czoła chłopca.

- Ojej, mama to od razu ze wszystkim przesadza. Nic mi nie jest.

- A co ty tam tak pilnie studiujesz? - mama zwróciła uwagę na czytaną przez Marka książkę.

- No, widzi mama - ożywił się Dzika Mrówka - taki Vito Dumas opłynął samotnie cały świat na jachcie w czasie wojny, a Zaruski, gdy pierwszy raz wypłynął jachtem na morze, miał już 59 lat.

- O czym ty mówisz? - zdziwiła się mama.

- O żeglarstwie - odparł syn. - Bo niech mama weźmie pod uwagę taki fakt. - Dzika Mrówka usiadł na swym tapczaniku. - Ile metrów ma boisko hokejowe? No ile?

- Nie wiem. - Mama była wyraźnie zaskoczona niespodziewanym pytaniem syna. - I po co mi to wiedzieć?

- To ja mamie powiem. Lodowisko ma 30 metrów szerokości i 61 metrów długości. To dużo?

- No, dużo - mama nie bardzo wiedziała, o co synowi chodzi.

- Wcale że nie dużo! - zaperzył się syn.

- A co - wtrącił się Jego Brat - chciałbyś powiększyć?

- Ty to jak rąbniesz - oburzył się Dzika Mrówka - a po co powiększać?

- Nie kłóćcie się, chłopcy - mama patrzyła z niepokojem na Marka. - A ty powiedz, o co ci chodzi.

- O to, że takie hokejowe lodowisko jest małe, a morze bardzo duże - wypalił Marek.

- Ale wymyślił - roześmiał się Jego Brat lekceważąco. - Ruszyło ciele ogonem i udaje filozofa.

- Ty nic nie rozumiesz - Marek był tak zaaferowany, że nawet nie zareagował na braterską wyraźną obelgę. - No bo zrozum. Na łyżwach jak się trochę tylko na lodowisku rozpędzisz, to musisz od razu skręcać albo hamować, żeby nie wlecieć na bandę.

- Fakt - przytwierdził Jego Brat.

- Zresztą co ty tam wiesz. Zapomniałem, że przez cały mecz sterczysz w bramce, jak kołek w płocie, i nigdzie się nie rozpędzasz.

- No, no, nie pozwalaj sobie. Myślisz, że to łatwo wyłapać taki mały krążek?

- Chłopcy, nie kłóćcie się - mama znowu uznała za konieczne interweniować w rozmowę synów, bo wyraźnie już pachniało awanturą. - Spóźnicie się na trening.

Marek wstał ze swego tapczanika i zaczął się ubierać, nie przestając jednocześnie mówić.

- A bo widzi mama, przyszło mi tak do głowy, że na lodowisku człowiek jest za bardzo ograniczony, a za to żeglarz jest zupełnie nie ograniczony. Jakby tak wypłynąć jachtem na przykład z Gdańska, to można by przepłynąć cały Bałtyk, a potem przez Kattegat i Skagerrak na Morze Północne. A stąd już tylko kawałek na Ocean Atlantycki. Przez Kanał La Manche i Zatokę Biskajską, no nie? I wtedy prosto na dół. Albo do Kanału Panamskiego, albo jeszcze niżej, aż na koniec Ameryki Południowej. A dalej już Pacyfik i jeszcze dalej Ocean Indyjski... I tak można wciąż dalej i dalej, i nie ma nigdzie żadnej bandy, przed którą trzeba by było zawracać.

- O czym ty mówisz, synku? - mama patrzyła na Dziką Mrówkę z coraz wyraźniejszą troską.

- Jak to o czym? - oburzył się Marek, podsuwając mannie czytaną przed chwilą książkę. - O żeglarstwie. Niech mama przeczyta tytuł: Wspaniały świat żeglarstwa.

- Dzisiaj jeszcze pójdę na hokejowy trening, ale chyba zrezygnuję z tego sportu i przerzucę się na żeglarstwo. To dopiero jest frajda! No, nie? - zwrócił się do swego brata.

- Fakt - Jarek przytaknął machinalnie, ale po sekundzie zorientował się i zreflektował.

- Coś ty? - powiedział zdziwiony. - Rzucić hokej?

- A co wielkiego? Są już nowi, to niech oni biegają w kółko po maleńkim lodowisku. A my - wypiął dumnie pierś - na szerokie wody!

Jarek miał wyraźnie niezdecydowaną minę, ale nim zdążył cokolwiek powiedzieć, odezwała się mama.

- Żeglarstwo? Bój się Boga, synku, to niebezpieczne. Tyle wody dookoła!

- A tata przecież pływał na jachtach i nic mu się nie stało.

- Wtedy, kiedy pływał na jachtach, jeszcze go nie znałam. Na pewno bym mu nie pozwoliła - broniła się mama.

- A teraz mu pozwalasz pływać - triumfował Marek.

- Teraz to tata pływa na dużych statkach, a nie na takich łupinach.

- Ale statki też toną... - zaczął Marek, ale mama przerwała mu gwałtownie.

- Żebyś w złą godzinę nie powiedział. I ani mi się waż myśleć o żeglarstwie. Zająłeś się hokejem i wystarczy. To bardzo ładny sport, wyrabiający energię i spostrzegawczość. No i bezpieczny.

- Oj, mamo, mamo. A zapomniała mama, co dawniej wciąż mówiła, że na lodowisku można zostać kaleką. Nie pamięta mama?

- Może i tak mówiłam - wykręcała się mama - ale co hokej to nie żeglarstwo. Tam się można łatwo utopić.

- A w hokeju można dostać krążkiem w głowę. Wie mama, z jaką szybkością leci taki twardy krążek. Rumplem sterowym w głowę trudniej dostać niż kijem hokejowym, no nie? Poza tym na lodzie można złamać nogę albo rękę. Mało to było wypadków na rozmaitych meczach albo i na treningach nawet. Prawda, Jaro? - zwrócił się do brata.

- Fakt - mruknął Jarek. - Co fakt to fakt - przytwierdził.

- Nic mi nigdy o tym nie mówiliście - mama patrzyła z niepokojem to na jednego, to na drugiego syna. - Gdybym wiedziała... No, to może rzeczywiście nie idźcie dziś na ten trening - dorzuciła z niepokojem w głosie.

- Niech się mama tak znowu nie przejmuje - zawołał Marek już z przedpokoju - nasz trener przez tyle lat grał w hokeja. W ligowej drużynie, a nawet w reprezentacji Polski. I nic mu się nigdy nie stało. Zdrów jak rydz. Nawet nogi sobie nigdy nie skręcił. To i nam nic nie będzie. No, ale czas na nas. Lecimy, Jaro - zawołał do brata - już późno. Będziemy musieli biec przez całą drogę, bo się spóźnimy, a wiesz jak trener tego nie lubi.

- Fakt - Jarek mocował się z oporną kurtką.

- Nie guzdraj się - poganiał go Marek. - Zawsze muszę czekać na ciebie.

- Ale toś ty czytał, a nie ja - odciął się Jarek.

- Czytałem, czytałem. Za to teraz nie czytam, tylko czekam na ciebie. Fakt? - przedrzeźniał brata - bliźniaka.

- No niby fakt - zgodził się Jego Brat.

Obaj wypadli z hałasem na schody. Ledwo mama zdążyła ta nimi zawołać „a uważajcie na siebie”, gdy bracia - bliźniacy wybiegli na ulicę, zapewne wcale nie słysząc maminego ostrzeżenia.

- Tego jeszcze brakowało - powiedziała mama do siebie zamykając wejściowe drzwi za synami. - Żeglarstwo! Także coś - wzruszyła ramionami.

Weszła do pokoju chłopców, aby - jak zwykle - pochować do szaf rozrzucone elementy garderoby obu, a szczególnie Marka, który cały pokój, ba, całe mieszkanie uważał za jedną wielką szafę. W trakcie sprzątania spostrzegła leżącą na tapczaniku Dzikiej Mrówki otwartą książkę. Przeczytała tytuł rozdziału. - „Rozkwitające żagle” - powiedziała do siebie. - Piękny tytuł. Naprawdę piękny.

Obaj bracia długo czekali pod drzwiami swego mieszkania.

- Zadzwoń jeszcze raz - powiedział Jarek. - Może mama wyszła?

- Eee, mówiła, że będzie przez cały czas - Dzika Mrówka nacisnął raz jeszcze dzwonek.

Drzwi się otworzyły i stanęła w nich mama w okularach na nosie. W ręku trzymała otwartą książkę.

- Ach, to wy? - spojrzała jakby półprzytomnie na synów. - Dlaczego tak wcześnie? Już po treningu?

- Treningu nie było - odezwał się Jarek.

- Nie było? Dlaczego?

- Bo pan trener ma pękniętą kość w lewej nodze - oznajmił Dzika Mrówka. W jego głosie zabrzmiał jakiś dziwny ton.

- Trener? Pękniętą kość? A co się stało? - zawołała mama.

- Na łyżwach. Upadł tak nieszczęśliwie - wyjaśnił Jarek.

- A widzisz, mówiłeś, że tyle lat gra w hokeja ten wasz trener i nic. - Mama miała wyraźną pretensję do Marka.

- Oj, mówiłem, mówiłem. Bo tyle lat grał i rzeczywiście nic mu nie było. Widocznie powiedziałem w złą godzinę. No i widzi mama, że hokej wcale nie jest taki bezpieczny...

- Ale żeglarstwo też nie. Właśnie czytałam o rozmaitych katastrofach jachtów. - Mama potrząsnęła trzymaną w ręku książką - Jachty potonęły i ludzie też.

- No, zdarza się - mruknął Dzika Mrówka - ale niechby mama policzyła, ile jachtów utonęło, a ile przepłynęło szczęśliwie. I morza, i oceany różne, i dookoła świata nawet.

Po kilku dniach przed południem mama odebrała telefon ze szkoły, do której uczęszczali obaj synowie. Dzwoniła wychowawczyni klasy.

- Jeżeli pani ma czas, to prosiłabym bardzo o przyjście do szkoły - powiedziała pani wychowawczyni.

- Co się stało? - zapytała mama bardzo przestraszona.

- Nic takiego - uspokoiła ją pani - naprawdę nic groźnego. Po prostu chciałam z panią porozmawiać.

- Proszę pani - usłyszała mama w pokoju nauczycielskim od pani wychowawczyni - pani syn...

- Który? - spytała mama.

- Młodszy - powiedziała pani - to jest, przepraszam, chciałam powiedzieć mniejszy.

- Marek - westchnęła Mama. - Co on znowu przeskrobał?

- Może i nic takiego poważnego - uśmiechnęła się pani - ale ostatnio pani syn wcale nie uważa na lekcjach. Ciągle zajmuje się czymś innym. Sama przyłapałam go już trzykrotnie na czytaniu książek. Odebrałam mu je nawet, ale po lekcjach oddałam, bo były z biblioteki. To samo mówią mi koleżanki i koledzy.

- A jakie to były książki? - zapytała mama.

Pani wychowawczyni spojrzała na mamę z wyraźnym zdziwieniem w oczach osłoniętych grubymi szkłami okularów.

- Jakie książki? - powtórzyła pytanie. - A czy to takie istotne?

- Wie pani - mama zmieszała się trochę - wydaje mi się... - przerwała.

- Dokładnie tytułów nie pamiętam - powiedziała po chwili pani wychowawczyni - ale wydaje mi się, że były to książki o jakichś rejsach, jachtach...

- Ach, tak - westchnęła mama - obawiałam się tego...

- Czego się pani obawiała? - zdziwiła się pani.

- Miałam ostatnio dość długą dyskusję z synem. Właśnie na temat żeglarstwa. I oczywiście mieliśmy z synem zdecydowanie różne zdania. Myślałam, że udało mi się go przekonać, bo przestał w domu czytać książki żeglarskie, ale widzę, że on...

- To pani mu odradzała? - Wychowawczyni jakby się zdziwiła i popatrzyła trochę niedowierzająco na mamę.

- Oczywiście - zaczęła mama, ale jakoś niezbyt pewnie.

- Mniejsza o to. Ostatecznie zainteresowania pani syna są wysoce pozytywne, bo przecież żeglarstwo jest chyba bardzo odpowiednie dla młodych ludzi. Oni przecież muszą się jakoś wyżyć.

- Ale ja wolałabym, żeby nie akurat w ten sposób - przerwała gwałtownie mama.

- To już sprawa między panią a pani synem. Ja ze swej strony wolałabym na przykład, żeby Marek czytał raczej w domu.

- Oczywiście, oczywiście, bardzo panią przepraszam za mojego syna. Powiem mu, oczywiście - mama wstała i szykowała się już do wyjścia.

- Jeszcze chwileczkę - pani wychowawczyni wstała i podeszła do szafki stojącej w rogu nauczycielskiego pokoju. Wyjęła stamtąd małe zawiniątko i odwróciła się do mamy.

- To pani? - zapytała rozwijając duże, białe... prześcieradło.

- Jak to? - mama patrzyła całkowicie zaskoczona. - Dlaczego pani o to pyta? Nie rozumiem...

- Ja też nie bardzo, ale zaręczam pani, że to nie mój pomysł Więc... - wychowawczyni położyła prześcieradło na stole - czy to pani?

Mama podeszła do białego płótna. W jego rogu zauważyła wyhaftowany pomarańczową nitką ozdobny monogram M. K.

- Tak - powiedziała z niewymownym zdziwieniem - tak, to moje. Sama haftowałam ten monogram dla Marka. Bo widzi pani - wyjaśniła - ja mam na wszystkim wyhaftowane monogramy. Taki już rodzinny obyczaj. Moja mama też haftowała. Ale skąd się wzięło tu, w szkole?

- Ba, o to niech pani już spyta swego syna. Tego mniejszego. Marka.

- Znowu on - westchnęła mama - co ja mam z tym chłopakiem...

- No, wcale nie jest tak źle, może on trochę zbyt żywy, ale to dobry chłopak. I nie uczy się źle...

- Ja to wiem - mama spojrzała z wdzięcznością na panią - to bardzo dobry chłopak. Tylko te zwariowane pomysły...

- Może mu to przejdzie z wiekiem - powiedziała na pożegnanie pani wychowawczyni.

- Wątpię - cichutko szepnęła mama, ale było to powiedziane bardziej do siebie niż do pani.

W domu, po powrocie chłopców ze szkoły, odbyła się wielce burzliwa rozmowa.

- Co to jest? - zapytała mama Marka, pokazując mu przyniesione ze szkoły prześcieradło.

- Jak to co - Dzika Mrówka doskonale udał zdziwienie. - Chyba prześcieradło.

- Nie pajacuj - rozgniewała się mama - po co zabrałeś je do szkoły? I co to wszystko ma znaczyć? To czytanie książek na lekcjach, to prześcieradło... Że też ja nigdy nie mam ani chwil spokojnej. Ciągle się boję, że ty znowu coś wymyślisz.

- Ojej - zajęczał Marek - zaraz to mamie wszystko dokładnie wytłumaczę. Bo to było tak. Ja założyłem w naszej klasie KŻK.

- A to co znowu?

- No, Klub Żeglarskich Kibiców. I ja zostałem Prezesem albo inaczej GKBŻNM.

- Czym?! Co to znaczy?

- Główny Kibic Białych Żagli Na Maszcie - wyjaśnił z dumą Dzika Mrówka. - I ja im wszystkim przynosiłem materiały, no, niby książki. Ale pani mi zabrała i był problem, bo zabrakło podstaw teoretycznych dla KŻK. Potem przyszły bardzo ładne słoneczne dni i przy oknie trudno było wysiedzieć. Bo i kaloryfery i słońce...

- A co to ma wspólnego z prześcieradłem? - przerwała mama.

- Zaraz, zaraz, po kolei. No i wtedy ja przyniosłem prześcieradło, żeby zasłonić się od słońca. Ale ktoś otworzył lufcik, aby przewietrzyć klasę i wtedy prześcieradło... no, wydęło się. Zupełnie jak żagiel. Przywiązałem wtedy dwa szoty na dolnych rogach...

- Coś przywiązał?

- Szoty. To takie linki do naciągania żagli. Wtedy można było regulować, żeby prześcieradło nie wydymało się za bardzo. I się z tego zrobił żagiel i było bardzo fajnie. Ale pani wychowawczyni to się nie podobało, no i zabrała i spytała czyje jest to prześcieradło. Wtedy ja powiedziałem, że moje, a pani, że porozmawia z rodzicami. Na to ja, że najlepiej z mamą, a nie z rodzicami.

- A dlaczego ze mną?

- Bo ja powiedziałem pani wychowawczyni... ale niech się mama nie złości...

- Coś takiego powiedział?

- Ojej, mamo, no zrozum, sytuacja była dramatyczna, można powiedzieć podbramkowa, musiałem się ratować - Dzika Mrówka mówił coraz szybciej.

- Ale coś w końcu o mnie powiedział, na litość boską - mama przerwała chaotyczny potok synowskiej wymowy.

- No powiedziałem, że mama nie będzie się gniewać o prześcieradło, jeżeli się dowie, że to w dobrej sprawie...

- Niby w jakiej dobrej sprawie? - mama wciąż nie rozumiała.

- Jak to w jakiej? Wiadomo, że w żeglarskiej. Bo ja powiedziałem, ze mama też jest entuzjastką żeglarstwa.

- Ja? - zdumiała się mama. - Jak mogłeś?

- A kto się zaczytywał we Wspaniałym świecie żeglarstwa? No kto? Przez dwa dni obiadu nie było na czas przez tę książkę. Ale tata nic nie mówił i wcale nie narzekał, jak się dowiedział, że to przez TĘ książkę. Więc jeżeli tata się nie złościł, to pomyślałem sobie, że i mama też się na mnie nie będzie gniewać. Prawda? - tu Dzika Mrówka popatrzył przymilnie na mamę.

- I co ja mam z tobą zrobić, mój ty urwipołciu zwariowany, mój ty żeglarzu - roześmiała się mama.

- No i bardzo dobrze - podsumował Dzika Mrówka.

- Fakt - odezwał się milczący dotąd Jego Brat. - Ale ja ci mówiłem w szkole... - zaczął znowu po chwili.

- A tam, mówiłeś, mówiłeś - Dzika Mrówka niecierpliwie machnął ręką - najważniejsze, że się wszystko dobrze skończyło. I że postawiliśmy już pierwszy żagiel - dodał z dumą.

- Ale prześcieradła to mi zostaw w spokoju - zaznaczyła z nutką groźby w głosie mama, zabierając się do zmywania naczyń po obiedzie.

- Ojej, mama to musi zawsze tak spłycić zagadnienie - jęknął z żalem Dzika Mrówka - my tu o białych żaglach na maszcie, a mama o przyziemnych prześcieradłach...

ROZDZIAŁ CZWARTY
TU KTÓRYM OKAZUJE SIĘ, ŻE ŻADNA PRZYJEMNOŚĆ NIE PRZYCHODZI ŁATWO

- A wiesz, kochana Bożenko, że Marek ma jednak bardzo dobre serce. Od czasu tej szkolnej afery żaglowo - prześcieradłowej, no wiesz, mówiłam ci przecież, nawet do szkoły mnie wzywali, dobrze, że męża nie ma w domu, bo znowu by się zdenerwował... A więc od tego czasu Marek jest jakby przemieniony, zupełnie inny. Wynosi mi śmieci za każdym razem, kiedy go tylko o to poproszę, bez żadnego gadania, bez żadnego „a dlaczego akurat ja”, nawet z Jarkiem jakby trochę mniej się kłócił i bił. No, jednym słowem wyraźna poprawa. W szkole też się na niego nie skarżą, a na wywiadówce wychowawczyni nawet go pochwaliła. Że się udziela na lekcjach. I zapisał się do kółka geograficznego...

Mama już od kilkunastu minut blokowała kabel telefoniczny na linii Oliwa - Wrzeszcz, gdzie mieszkała jej dawna, serdeczna przyjaciółka, z którą co najmniej trzy razy tygodniowo, nie licząc niedziel, przeprowadzała telefoniczne konferencje. Głównym tematem tych rozmów były - oprócz zagadnień podstawowych, jakimi są wzory i fasony sukienek oraz aktualne wymagania i tendencja światowej mody damskiej - sprawy związane z wychowaniem dzieci. Przyjaciółka mamy, pani Bożenka, też zresztą żona marynarza, była także matką dwóch chłopców, tyle tylko, że nie bliźniaków. Starszy miał nawet na imię Jarek i wybierał się nieodmiennie, od wielu już lat, do Szkoły Morskiej, młodszy zaś, Wiesiek, mniej więcej w wieku Dzikiej Mrówki i Jego Brata, grał nawet w tej samej co Marek drużynie hokejowej, na razie jednak nie zdradzając żadnych dodatkowych konkretnych zainteresowań.

.... tak, tak, do geograficznego - potwierdziła mama do słuchawki - ja też się trochę zdziwiłam. Nie tym, że akurat do geograficznego, ale że w ogóle gdzieś się chciał zapisać. Bo dotychczas to tylko hokej i hokej.

...

- Właśnie, właśnie, zupełnie jak twój Wiesiek. Ale teraz chyba już mu trochę przeszło. W domu już dawno nic nie potłukł odprawiając te swoje suche treningi. Na lodowisko chodzi bez zapału i coraz bardziej narzeka na hokej. Nawet zaczęłam się martwić. Że niebezpieczny, że wypadki na lodowisku i takie różne rzeczy.

...

- No, w sumie to chyba jednak lepiej. Więcej siedzi w domu. A jak nie w domu, to w czytelni czy bibliotece. Wciąż czyta jakieś książki. Dużo geograficznych i żeglarskich.

...

- Skąd wiem? Przyznam ci się, że jak wieczorem Marek zasypia, to mu podbieram książkę i nieraz czytam do późna w nocy. Bardzo ciekawe sprawy. Ale potem muszę rano dosypiać, kiedy już chłopcy pójdą do szkoły. Wracając do Marka, to mam nadzieję, że po prostu nareszcie zmądrzał.

...

- Poważnie tak myślisz? Eeee... Chyba nie masz racji. Znam przecież Marka doskonale i nie wydaje mi się, żeby mógł coś knuć albo, jak ty to, Bożenko, mówisz, żeby się „przyczaił”.... O, Boże, gadam tu z tobą i gadam, a tymczasem już późno. Muszę na gwałt szykować obiad, bo chłopcy niedługo przyjdą ze szkoły, a oni zawsze głodni jak wilki. Już nastarczyć nie mogę z tym wiecznym szykowaniem jedzenia. Ręce mi dosłownie opadają. No to, pa, pa, moja kochana.

...

- Ja też żałuję, że tak krótko. Zadzwoń do mnie jutro, to sobie pogadamy. Pa, pa...

Mama odłożyła słuchawkę telefonu i westchnąwszy ciężko pobiegła do kuchni nastawić zupę i obierać kartofle na obiad.

Po drodze rzuciła okiem do pokoju chłopców i - jak zwykle - skrzywiła się na widok leżących na środku pokoju pantofli domowych obu braci. Już, już miała podnieść je i postawić na miejsce, w ostatniej jednak chwili przypomniała sobie niedawną rozmowę z mężem o środkach wychowawczych, jakie należało stosować w stosunku do dorastających synów.

- Miciu - powiedział tata niezwykle stanowczo i zdecydowanym tonem, którego dotychczas używał w domu nader rzadko - proszę cię o jedno. Od dziś nie ma żadnego wyręczania chłopców w ich codziennych domowych obowiązkach. Żadnego sprzątania za nich, żadnego ścielenia łóżek, żadnego chowania do szaf pozostawionych na krzesłach rzeczy. Nie zdążyli rano, muszą zrobić porządek, kiedy wrócą ze szkoły. Inaczej nie będzie obiadu. Na statku - mówił dalej tata - nikt za nich nic nie robił i dawali sobie doskonale radę...

- Aż za bardzo - w tym miejscu mama nie wytrzymała i musiała się wtrącić, przypomniały się jej bowiem wszystkie przygody chłopców w rejsie z tatą do Afryki, które opłaciła kilku co najmniej nieprzespanymi nocami po ich powrocie, gdy uświadomiła sobie, jakie to niebezpieczeństwa czyhały na jej synów wypuszczonych lekkomyślnie spod skrzydeł matczynej, najlepszej opieki.

Tata jednak nie zwrócił wcale - o dziwo! - uwagi na maminą wstawkę i wygłaszał dalej swoje poglądy na temat metod wychowawczych, które - jak zdecydowanie podkreślił - należy zacząć stosować od razu w stosunku do obu synów, a w szczególności do Marka, czyli Dzikiej Mrówki, on to bowiem przysparza swymi pomysłami szczególnie dużo kłopotów.

- Przestańmy ich wreszcie, Miciu, traktować jak maleńkie, niezaradne dzieci - powiedział tata na koniec.

Mama chciała w tym miejscu zaoponować, mając w zanadrzu setki gotowych argumentów potwierdzających jej racje, jednakże dalszy ciąg tamtej pamiętnej rodzicielskiej dyskusji został przerwany wpadnięciem do mieszkania obu braci, sprzeczających się zajadle na tematy żeglarsko - hokejowe. Dzika Mrówka - jak to się zdarzało ostatnio coraz częściej - wychwalał „błękitny sport” (jak zaczął nazywać żeglarstwo) i coraz też częściej krytykował „biały sport”, czyli hokej. Jego Brat, czyli Jarek, bronił natomiast ze zwykłym mu spokojem i flegmą hokejowego lodowiska i czaru czarnego krążka.

Pokój obu braci począł też stopniowo zmieniać swój wystrój. O ile dawniej dominowały w nim symbole „białego sportu”, a więc afisze z hokejowych rozgrywek, złamany kij, pięć czarnych krążków złożonych w olimpijski symbol i tym podobne motywy dekoracyjne, o tyle teraz w części pokoju zajmowanej przez Dziką Mrówkę zaczęły stopniowo pojawiać się jakieś na pół zardzewiałe szekle, kausze, wytrawione wodą morską drewniane bloki do lin, a nawet jakaś stara, postrzępiona i brudna biało - czerwona banderka. Gdy mama zaproponowała kiedyś swemu synowi, że ją upierze, poceruje i podszyje, Dzika Mrówka spojrzał z nie ukrywanym oburzeniem.

- No wie mama - zawołał - tego to ja się po mamie nie spodziewałem.

- O co ci chodzi, synku? - spytała mama, nie rozumiejąc powodu oburzenia.

- Przecież właśnie taka banderka ma wartość.

- Ale jakby ją uprać i podcerować... Przecież brudna i cała postrzępiona.

- A mama wie, gdzie ona się ubrudziła i co ją postrzępiło? - Dzika Mrówka powiedział to takim tonem, jak by to najmniej banderka powróciła tylko co z kosmosu albo nawet z samego księżyca.

- Nie wiem - przyznała szczerze mama. - A ty wiesz?

- No... właściwie... - zaczął niepewnie Marek, po chwili jednak dodał.

- Ale na pewno ubrudziła się na jachcie, prawdziwym, morskim jachcie. A wystrzępił ją prawdziwy, najprawdziwszy morski wiatr. Bo dostałem ją od jednego takiego, który należy do klubu.

- To mówisz, że morski wiatr - zastanowiła się mama - a niby czym to się taki morski wiatr różni od innych wiatrów? Tyle razy byłam na plaży, gdy wiał wiatr od morza. No i wiatr jak wiatr. Dmuchał i tyle. Wszystko jedno z której strony. Taki sam na morzu, jak i na lądzie.

- Oj, mamo, mamo - zajęczał Marek. - Jak mama może mówić takie herezje! Morski wiatr to zupełnie coś innego. Widzi mama - Marek szukał odpowiedniego przykładu przez moment - to tak, jakby mama porównała marynarza i górala. Niby i to człowiek i to człowiek, a jednak coś innego, prawda? - zawołał uradowany, że znalazł tak proste wyjaśnienie.

- No, niby prawda... - zaczęła mama, ale Marek nie dał jej dokończyć.

- Niech mama zaczeka - zawołał. Podbiegł do biblioteki, wyciągnął opasły tom encyklopedii na litery „Frang - Im” i zaczął wertować kartki.

- O, jest - ucieszył się - niech mama słucha. „Halny wiatr - polska nazwa wiatru typu fen; występuje w Karpatach i Sudetach, po ich stronie zawietrznej, przy przechodzeniu mas powietrza przez grzbiety górskie; wieje od szczytów ku dolinom, silny, porywisty, powoduje ocieplenie i spadek wilgotności względnej”. A więc widzi mama - triumfował Marek - jest „górski wiatr”?

- Pewno, że jest - mama wzruszyła lekko ramionami - każdy o tym wie, nie trzeba aż szukać w encyklopedii. Ale ty mówiłeś o morskim wietrze.

- Niech mama zaczeka - Dzika Mrówka wyciągnął inny tom, tym razem na litery „Bli - Deo”.

- „Bryza” - zaczął czytać, ale po chwili zamilkł mamrocząc jedynie cicho pod nosem. - Jest... - ucieszył się znów. - Jest. „Najsilniej rozwinięte są bryzy mórz i oceanów. Bryzy morskie wieją w dzień z morza na ląd, począwszy od godzin przedpołudniowych do zachodu słońca”... Albo „sztorm” - Dzika Mrówka wyciągnął już następną książkę - „Bardzo silny, porywisty wiatr o prędkości 90 - 102 kilometrów na godzinę i więcej, wiejący nad obszarami mórz i oceanów”.

- No widzi mama - triumfował Marek - że są morskie wiatry.

- Widzę, widzę - roześmiała się mama - ale w dalszym ciągu wydaje mi się, że jak zwał, tak zwał, ale w końcu i tak, i tak, na jedno wychodzi. Wiatr to wiatr, wszystko jedno jaki. Czy lądowy, czy morski. A mnie zawsze jednakowo głowa boli, jak wiatr wieje. I jak tu odróżnić jeden od drugiego?

- Mama to jest jednak uparta - skrzywił się Marek. Żeby prawidłowo odróżniać wiatry, trzeba być prawdziwym żeglarzem - tu Marek wypiął lekko pierś i podniósł nieco swą drobną twarzyczkę do góry.

- To niby o sobie mówisz? - włączył się Jego Brat, który wszedł do pokoju pod koniec dyskusji. - Taki z ciebie żeglarz, jak, nie przymierzając, z naszego Pitagorasa baletnica.

Dzika Mrówka już, już miał się obrazić na brata wątpiącego w jego żeglarskie talenty, gdy jednak usłyszał porównanie, roześmiał się nagle na cały głos. Pitagoras bowiem, czyli inaczej Profesor Od Matematyki, był - przy doskonałej znajomości swego przedmiotu - człowiekiem, którego nawet przy bardzo wybujałej wyobraźni niemożliwe było porównać do baletnicy. Przy niewielkim wzroście ważył chyba ze 120 kilogramów i wyglądał, jak chodzący wzór na objętość kuli V = 4/3ΠR³. Dzika Mrówka wyobraził sobie Pitagorasa z gracją wbiegającego na scenę w takt melodii na swych króciutkich, grubiutkich nóżkach, ubranego w krótką, sztywno sterczącą baletową spódniczkę.

Mama, która znała dobrze Pana Od Matematyki, też nie mogła powstrzymać się od śmiechu, mimo że zdawała sobie sprawę, iż jest to wybitnie niepedagogiczny śmiech... I tak zakończyła się dyskusja na temat morskich wiatrów, a mama zapomniała nawet przypomnieć Markowi, żeby schował do biblioteki wyciągnięte książki. W efekcie biało - czerwona banderka wisiała nadal nad łóżkiem Dzikiej Mrówki taka, jak była: brudna i mocno wystrzępiona.

Znowu minęło parę tygodni, tata powrócił z kolejnego rejsu do rodzinnego domu w Gdańsku - Oliwie, a mama - jak zwykle w takim wypadku - wpadła w trans ekstra porządków i Wielkiego Pieczenia Ciast i SERNIKA na cześć POWRACAJĄCEGO Z MORZA. Pod koniec uroczystego powitalnego obiadu, gdy na stole pojawiła się kawa dla mamy i taty, a dla obu braci ulubiony przez nich koktajl złożony w połowie z soku pomarańczowego a w połowie z grejpfrutowego, Dzika Mrówka z pełną buzią smakowitego ciasta powiedział:

- Ja mam taki problem...

- Kiedy masz pełną buzię, to nie mów - zwróciła uwagę mama.

Marek z trudem przełknął olbrzymi kęs sernika, aż mu oczy wyszły na wierzch i cały poczerwieniał na twarzy. Mama już, już chciała uderzyć syna dłonią w plecy metodą wypróbowaną przez wiele pokoleń mam, jako najbardziej skuteczną przy wszelkich dławieniach się, ale Marek wypił parę łyków wspaniałego koktajlu, otarł łzy, które napłynęły mu do oczu, zaczerpnął głęboko powietrza i powtórzył:

- Ja mam taki problem...

- Jaki znowu problem? - zapytał tata, a mama spojrzała z wyraźnym niepokojem na swego syna, Dzika Mrówka bowiem powiedział te słowa nader poważnym tonem.

- Coś ty znowu nabroił? - zapytała wyraźnie przestraszona.

- Niech się mama nie boi - pośpieszył z wyjaśnieniem Dzika Mrówka - absolutnie nic z tych rzeczy...

- Fakt - przytwierdził Jarek pochłaniający powoli, ale z niezwykłą systematycznością, już trzeci kawałek sernika.

- Jak wiedziałeś, to dlaczego nic nie mówiłeś - zwróciła się mama do Jarka z wymówką.

- Kiedy ja nic nie wiem.

- To dlaczego mówisz „fakt”? - indagowała uparcie mama.

- Dlatego, że Mrówka nic nie zbroił. Ani w szkole, ani na treningu, ani nigdzie. I dlatego powiedziałem: „fakt”.

Mama odetchnęła głęboko i z roztargnienia wzięła drugi kawałek sernika mimo niezwykle sumiennego i konsekwentnego dbania o linię, jak to określała, a „głodzenia się”, jak określali to obaj jej synowie.

- Mamo, czy mama da mi dojść do głosu? - jęknął zrozpaczony Dzika Mrówka.

- Mów, mów, synku, nikt ci przecież nie przeszkadza - powiedziała mama, a Marek tylko spojrzał na tatę, jakby w nim szukał współczucia i zrozumienia, tata jednakże zajęty był niezwykle pilnym mieszaniem cukru w filiżance aromatycznej kawy.

- No więc mam taki problem, że chcę się zapisać do klubu żeglarskiego - wypalił Dzika Mrówka.

- Bój się Boga! - wykrzyknęła mama.

- No i bardzo dobrze! - powiedział tata.

Oboje rodzice powiedzieli to jednocześnie, jednocześnie też spojrzeli na siebie. A na oboje patrzył z niepokojem Marek.

- Hm, hm - mruknął po chwili tata - a do jakiego klubu?

Zanim jednak chłopak zdążył odpowiedzieć, znowu włączyła się mama.

- Przecież masz tyle zajęć z hokejem. I treningi i mecze. I suche zaprawy - zaczęła wyliczać.

- Z hokejem koniec! - oznajmił Dzika Mrówka stanowczo.

Po tym oświadczeniu tata spojrzał na Micie, a Micia na tatę, oboje jednak nic nie powiedzieli. Odezwał się za to Jarek.

- Poważnie? - zapytał.

- Jak najpoważniej - przyświadczył Dzika Mrówka.

- Frajerze - powiedział flegmatycznie Jarek.

- Dlaczego zaraz „frajerze” - zaperzył się Marek: - I co ciebie to w ogóle obchodzi? I tak grasz przecież w innej drużynie.

- Fakt - stwierdził Jego Brat. - Ale jak ty zrezygnujesz, to kto mi będzie strzelał na bramkę? Zanudzę się na meczu, zamarznę na kość, jak nie będę miał ruchu...

- No... są przecież inni strzelcy - powiedział Dzika Mrówka, ale tak jakoś bez przekonania. Wyraźnie było widać, że tych innych strzelców nie bierze bardzo poważnie.

- Eee... inni - Jego Brat wydął lekceważąco wargi - inni tylko próbują, a ty Mrówa strzelasz. Zawsze, kiedy ty jesteś na boisku, mam najwięcej roboty w bramce. Fakt.

- Poważnie, Jaro? - Dzika Mrówka był najwyraźniej zdziwiony pochwalnymi opiniami Jego Brata.

- Jak mówię, to mówię. Fakt - potwierdził raz jeszcze Jego Brat.

Dzika Mrówka nic na to nie odrzekł, nie omieszkał jednakże spojrzeć na tatę i mamę z miną na temat: „widzicie sami, jakiego macie syna”. Przez moment zapadła cisza przy stole, Dzika Mrówka bowiem pod wpływem niespodziewanych braterskich pochwał zapomniał o czym zaczął mówić, a nawet wyglądał tak, jakby w ogóle zapomniał języka w buzi.

- No więc jak? - tata przerwał wreszcie przedłużającą się ciszę. - Czy w takiej sytuacji zrezygnujesz z hokeja?

- No... - zaczął niezbyt pewnie Dzika Mrówka, po chwili jednak dodał - jednak chyba żeglarstwo lepsze. Ja już mamie mówiłem, że na lodowisku to tylko tam i z powrotem, a na morzu, ho, ho, na morzu to można wszędzie...

- Ano, masz rację synu - powiedział tata i zapalił fajkę. Mama spojrzała na tatę, w jej spojrzeniu wyraźnie było widać dezaprobatę, ale nic nie powiedziała i zaczęła sprzątać ze stołu.

- Widzisz, synu - tata wstał od stołu i rozsiadł się wygodnie w obitym skórą fotelu, puszczając od czasu do czasu kłęby aromatycznego dymu z fajki - ja też sobie tak pomyślałem, gdy miałem mniej więcej tyle lat, ile ty teraz.

Jak wam już mówiłem, byłem wtedy harcerzem. Wodnym harcerzem, jak się wtedy mówiło. W harcerskiej drużynie żeglarskiej. Na początku, na samym początku, tuż po wojnie, było znacznie więcej dobrych chęci niż możliwości. Nie było ani na czym pływać, ani gdzie. Prawie wszystko, co nadawało się do pływania w portach Gdańska i Gdyni, leżało zatopione na dnie basenów i wód przybrzeżnych. W ostatnich tygodniach i dniach przed wyzwoleniem Wybrzeża, gdy hitlerowcom robiło się coraz ciaśniej, pozostała jedyna droga ucieczki dla tych wszystkich, którzy jak ognia bali się spotkania z żołnierzami nacierających armii. Tą drogą było morze. Niemcy, a szczególnie ci, którzy specjalnie „zasłużyli się” w czasie wojny na Wybrzeżu, teraz opuszczali w pośpiechu nadmorskie miasta. Ładowali się całymi tysiącami na statki stojące w Gdyni. Razem z rodzinami i całym swoim mieniem. Statki wychodziły potwornie przeładowane i starały się uciec na zachód, na tereny, do których jeszcze nie dotarły wojska zwycięskiej ofensywy.

Początkowo uciekano na dużych statkach pasażerskich i transportowcach. Nie wszystkim udało się przedrzeć przez Bałtyk. Wiele z tych statków zostało zatopionych wraz z uciekinierami. Potem było coraz trudniej. Pod koniec, gdy zabrakło już statków w portach Wybrzeża, niektórzy Niemcy próbowali uciekać na jachtach. Większość tych jachtów została zatopiona w morzu i zginęła bezpowrotnie dla żeglarstwa. Ale i te, które pozostały aż do zdobycia Gdańska i Gdyni w portach, nie nadawały się do użytku. Hitlerowcy topili je, wrzucając do wnętrza kadłubów granaty i ładunki wybuchowe, drewniane jachty palili. Zniszczyli też baseny jachtowe. Na przykład w Gdyni cały falochron basenu, w którym przed wojną stały polskie jachty, był całkowicie zniszczony.

Naprawdę zupełnie nie wiadomo, po co Niemcy tak dokładnie to wszystko zniszczyli. Przecież basen jachtowy nie przedstawiał żadnej wartości jako obiekt wojskowy. Tak samo jachty. Ale niszczono wszystko niezwykle starannie, żeby nic, co wpadnie w nasze ręce, nie nadawało się do użytku.

Dlatego my musieliśmy zaczynać zupełnie od początku. A nawet jeszcze gorzej niż od początku, bo żeby w ogóle cokolwiek zacząć, trzeba było oczyścić ten olbrzymi śmietnik. A w śmietniku - oprócz zniszczonych jachtów, hangarów i wyciągów - były też miny. Rozbrajali je saperzy. Dopiero potem my mogliśmy tam wejść.

Chłopcy, co to była za radość, kiedy udało nam się podnieść pierwszy drewniany jacht z wody! Załataliśmy go jako tako klepkami, wymyliśmy, wyszorowali dokładnie, skombinowaliśmy gdzieś cudem trochę białej farby i pomalowali go, wreszcie z kilku ocalałych na pół sparciałych żagli zszyliśmy jeden lichy komplet. Ożaglowanie było gaflowe i jacht nosił dwa tylko żagle: grota i foka. Biedniusieńkie to było, bloczki zacinały się raz po raz, szoty i fały pękały ustawicznie i co chwila trzeba było stawać w dryfie i szplajsować je czyli splatać. Gdy po raz pierwszy udało nam się wypłynąć za poszczerbiony w czasie wojny falochron, dumni byliśmy na pewno bardziej niż teraz ktokolwiek ze sławnych żeglarzy po opłynięciu dokoła świata czy po pokonaniu Przylądka Horn.

Daleko to wtedy nie pływaliśmy. Dużo jeszcze było obszarów zaminowanych i niebezpiecznie było wypuszczać się „w nieznane”, a ponadto Wojsko Ochrony Pogranicza nie pozwalało absolutnie przebywać na morzu po zapadnięciu zmroku. Takie wtedy były jeszcze niespokojne czasy. Ale dobre było i to, co było.

Pamiętam też swój kurs żeglarski latem 46 roku w Postominie, tak bowiem wtedy nazywała się Ustka. I zgadnijcie, kto był jednym z moich ówczesnych instruktorów - wykładowców, kto mnie w Postominie uczył żeglarstwa? Nigdy byście nie zgadli. A to wasz dobry znajomy.

- Znajomy? - zdziwili się chłopcy.

- No, można go tak nazwać. Co prawda on was nie zna, ale za to wy znacie go bardzo dobrze. I spotykacie się z nim nawet bardzo często. Chyba co tydzień.

- On nas nie zna, a my się z nim spotykamy? - zdziwił się Dzika Mrówka. - Tata nas puszcza w maliny. Przecież to niemożliwe.

- A właśnie, że możliwe. Bo wtedy, w 46 roku, w Postominie jednym z instruktorów był pan Michał Sumiński.

- Pan Sumiński! - krzyknęli chłopcy. - Ten ze Zwierzyńca? Ten z wąsami?

- Ten samiuteńki - roześmiał się tata - ale wtedy, o ile sobie przypominam, chyba nie miał wąsów, no a o Zwierzyńcu ani w ogóle o telewizji nikt nawet i nie myślał.

Wracając do naszej historii, przypłynął potem ze Szwecji zamówiony jeszcze przed wojną duży jacht, który nazwano „Generał Zaruski”. Właśnie na nim przez kilka lat kapitanował Michał Sumiński. Wyciągano też z wody coraz więcej jachtów, zaczęto szyć nowe żagle i pleść nowe liny. I tak to się wszystko zaczęło...

- A tata długo żeglował? - zapytał zasłuchany w ojcowską opowieść Dzika Mrówka.

- Zaledwie parę lat, bo potem była matura i zacząłem pracować na statkach. Wtedy już nie miałem ani czasu, ani możliwości.

- A w regatach tata brał udział?

- Brałem. Chyba w 48 roku. Start i meta były obok zakończenia mola w Sopocie.

- No i co? Wygraliście?

- Nie za bardzo. Prawdę mówiąc musieliśmy przerwać wyścig i wycofać się z regat.

- Dlaczego?

- Długo by mówić. Tak pokrótce sprawa wyglądała w ten sposób: w czasie drugiego okrążenia (okrążeń było trzy) przy boi, gdzie musieliśmy wykonać zwrot, wpakował nam się przed dziób taki duży, piękny jacht. Jak się potem okazało, na jego pokładzie był Ktoś Bardzo Ważny i tego Kogoś nasz kapitan zobaczył w ostatniej chwili. Miał dwie możliwości do wyboru: albo wpakować się prosto na tamten jacht i zniszczyć (a przynajmniej uszkodzić) oba, albo zrobić gwałtowny zwrot przez rufę na silnym wietrze i zderzyć się z boją. My mieliśmy absolutnie prawo pierwszeństwa, ale co z tego. Po pierwsze szkoda byłoby takiego pięknego jachtu, a po drugie nie wiadomo, jak by to było z naszym prawem drogi ze względu na tego Kogoś Bardzo Ważnego. Dlatego nasz kapitan, zresztą mój kolega - obecnie jest kapitanem na jednym z polskich statków i to on właśnie spotkał przypadkowo na pełnym morzu Leonida Teligę wtedy, kiedy już wszyscy w Polsce martwili się brakiem wiadomości o Wielkim Samotniku - otóż nasz kapitan zdecydował się na ryzykowny przy takiej pogodzie zwrot. Przy zwrocie porwał się nam grot, wpadliśmy na boję, a potem, tylko na foku, podchodziliśmy chyba z pięć razy do mola w Sopocie, zanim nam się to udało.

Potem zresztą przestaliśmy przy molo prawie dwa dni i dwie noce, bo sztorm się taki rozhulał, że nie można było ryzykować sztormowania do Gdyni, gdzie był nasz port. Narwało wtedy żagli co nie miara, a jeden z jachtów, chyba „Janek”, został nawet wyrzucony na plażę. Ratowaliśmy wtedy tamtą załogę, zimno było diabelnie, a oni przemoczeni do suchej nitki i osłabieni tak, że zębem na ząb nie trafiali.

My też mieliśmy już dość, bo spaliśmy na jachcie, a że molo nie dawało żadnej osłony od wiatru, szarpało nami w dół i w górę przez cały ten czas.

Pamiętam, że tuż przy molo zatonął wtedy taki mały stateczek przybrzeżnej żeglugi. Wiatr wepchnął go pod pomost, przyszła fala, zalała całego i poszedł na dno, ledwo konduktor zdążył z niego wyskoczyć z torbą z biletami i pieniędzmi.

- Konduktor? - zdziwili się chłopcy patrząc z niedowierzaniem na tatę.

- A tak, konduktor, bo ten stateczek należał bodajże do Miejskich Zakładów Komunikacyjnych. Tak jak tramwaje, autobusy i trolejbusy. Dokładnie pamiętam, że ten facet miał tramwajarską czapkę na głowie.

- A mówiłam, że to całe żeglarstwo jest niebezpieczne - wtrąciła mama, która pozmywała już naczynia po obiedzie i wróciła do pokoju.

- Oj, Miciu - żachnął się tata - tamten stateczek zupełnie niepotrzebnie stał po nawietrznej sopockiego mola. My staliśmy po zawietrznej, więc nic nam się nie stało.

- Po zawietrznej czy po nawietrznej, wszystko jedno. Najważniejsze, że zatonął - stwierdziła mama, wyraźnie dążąc do zakończenia żeglarskiej dyskusji.

- No, Mrówa - powiedział tata wstając z fotela i ponownie nabijając wygasłą już fajkę - skończymy wieczorem naszą rozmowę o twoim klubie. A teraz, chłopcy, do lekcji.

- Oj, tato - zawołali obaj chłopcy chórem - tak fajno tata opowiadał. Lekcji nie mamy prawie wcale. Zrobimy raz, dwa.

- Jak zrobicie to „prawie wcale”, to pogadamy - uciął krótko tata, a chłopcy wiedzieli, że kiedy tata powie coś takim właśnie tonem, nie ma co liczyć na odwołanie.

Efekt wieczornej rozmowy byt taki, że Dzika Mrówka zapisał się do klubu żeglarskiego składając jednocześnie rezygnację w klubie hokejowym. Trener Marka, pan Staszek, był niepocieszony.

- Same nieszczęścia na mnie spadają tego roku - narzekał. Tyle lat jeżdżę na łyżwach i musiałem złamać nogę w taki głupi sposób. Ledwo mi się zrosła, teraz znów ty zwalniasz się z klubu ni z tego, ni z owego. Rozbija mi to koncepcję szkolenia ataku, Cały rok roboty na nic.

Dzika Mrówka już, już miał się zapytać pana trenera, jaki jest - w przeciwieństwie do głupiego - mądry sposób łamania nóg na łyżwach, zrezygnował jednakże, czuł bowiem podświadomie, że pytaniem tym nie wprowadzi pana Staszka w lepszy humor zmilczał więc i postanowił to zagadnienie przemyśleć samodzielnie.

Mimo że pan Staszek przytoczył wiele argumentów przemawiających za pozostaniem Marka w drużynie. Dzika Mrówka był twardy w swoim postanowieniu i nie chciał zostać w klubie nawet do zakończenia sezonu. Już za niecałe dwa tygodnie rozpoczynał się bowiem KURS ŻEGLARSKI.

Szykując się do tego KURSU widział już oczyma wyobraźni białe łopoczące żagle na wysokich masztach, przed dziobem bezkres błękitnej rozjaśnionej słońcem wody, a przy rumplu sterowym siebie. Dziką Mrówkę, kapitana morskiej żeglugi jachtowej.

Tymczasem... ale nie ubiegajmy faktów.

Kurs żeglarski w klubie, do którego zapisał się Marek - Dzika Mrówka, rozpoczął się bardzo wczesną wiosną. Już na kilka dni przedtem chłopak chodził niezwykle podekscytowany, a nawet zaczął szykować „komplet wyposażenia żeglarskiego”, jak określił przygotowywany zestaw.

Przede wszystkim rozpoczął od dokładnej penetracji miejskiego targowiska, które w środy i soboty wypełniał różnoraki tłum handlujących. Oprócz sprzedawczyń serów, jajek, grzybów, marchwi i innych jarzyn czy owoców, w rogu targawiska zgromadzili się ludzie sprzedający najrozmaitsze, często niezwykle dziwaczne, przedmioty. Można tam było znaleźć stare monety, dawno wycofane z obiegu banknoty, które niegdyś przedstawiały poważną wartość, a dziś warte były niewiele więcej niż zadrukowany papier; można było zobaczyć fragmenty jakichś mechanizmów niewiadomego przeznaczenia, dalej - posegregowane według wielkości - znajdowały się klamki najrozmaitszych typów, zardzewiałe klucze o dziwnych kształtach, zamki do drzwi, krany, resztki starych zegarów i tym podobnych rupieci, zdolnych zafascynować niejednego młodego człowieka o nawet średnio rozwiniętej wyobraźni, a co dopiero Dziką Mrówkę, którego wyobraźnia pracowała - jak twierdzili niektórzy z kolegów - na najwyższych obrotach. Tam też, po kilkudniowych poszukiwaniach, Marek odnalazł, ukryty wśród innych rupieci, a następnie kupił - po długim i pełnym napięcia targu - wspaniały, choć z wyraźnymi śladami wieloletniego używania, prawdziwy nóż żeglarski. Krótki, gruby, pękaty, oprócz solidnego ostrza z doskonałej stali posiadał prawdziwy marspikiel, bez którego - co już Markowi było wiadome - nie można było sobie wyobrazić żadnych poważnych żeglarskich robót linowych.

Tam też znalazł małą zgrabną szeklę, która po wielogodzinnym odczyszczaniu z rdzy i słonych nalotów okazała się doskonała do zawieszenia właśnie owego żeglarskiego noża na pasku.

Udało mu się także przehandlować z byłym kolegą z hokejowej drużyny zupełnie jeszcze dobry kask z ochroną na podbródek na sztormową kurteczkę z kapturem o wspaniale krzykliwym, jaskrawożółtym kolorze. Trochę żal było Dzikiej Mrówce pozbywać się pamiątkowego dlań hokejowego kasku, z drugiej jednak strony kurteczka była naprawdę wspaniała. Powiedział sobie tedy, Marek „nic to” i zdecydował, że dla żeglarstwa warto ponosić największe choćby ofiary, no i dokonał zamiany.

Gdy mama zobaczyła ten ostatni nabytek syna, załamała się i krzyknęła.

- A gdzieżeś ty znalazł takie paskudztwo?

- Co też mama mówi - oburzył się Dzika Mrówka - żadne paskudztwo, tylko prawdziwa, żeglarska, pełnomorska sztormanka. Niech mama obejrzy dokładnie.

Mama obejrzała, a nawet przymierzyła i stanęła przed lustrem. Sztormanka pasowała na nią jak ulał, może była tylko ciut, ciut przyciasna tu i ówdzie.

- No wiesz, może rzeczywiście nie jest to aż takie paskudztwo - powiedziała po chwili do syna, okręcając się przy tym przed lustrem i bezskutecznie usiłując zobaczyć, jak też leży z tyłu. - Żeby nie ten przeraźliwy kolor.

- Kolor jest klasa. Z daleka widać go będzie na wodzie. Aż w oczy kłuje - dowodził Marek.

- Na wodzie? - podchwyciła mama. - A niby dlaczego na wodzie?

- No, jak na przykład wypadnie się za burtę - powiedział Marek, ale już w tym samym momencie pożałował tego, mama bowiem zbladła gwałtownie i szybko zdjęła z siebie jajecznicowatą kurteczkę.

- Coś ty powiedział? - popatrzyła na syna, a oczy jej wyraźnie się przy tym zapociły. - Że jak wypadnie się za burtę? Dobrze wiedziałam, dlaczego nie chciałam zgodzić się na ten twój klub żeglarski. Jak ty masz zamiar na morzu WYPADAĆ ZA BURTĘ...

- Ale nie mam zamiaru, mamo - jął zapewniać Marek - tak mi się tylko głupio powiedziało. Zresztą gdyby nawet, to jeszcze nie tragedia, przecież każdy na jachcie ma kapok.

- Co ma? - zapytała mama.

- Kapok - powtórzył Marek - no taki pas ratunkowy - wyjaśnił.

W dniu kiedy Dzika Mrówka po raz pierwszy poszedł po południu na kurs żeglarski starannie zapakowawszy do torby jajecznicowatą szturmankę, a do pasa przytroczywszy na szekli żeglarski nóż, pogoda była zupełnie nijaka. Ot, takie sobie zwykłe wczesnowiosenne, niezdecydowane, szare popołudnie. Ani słońce, ani deszcz i Marek miał nawet o to do natury pretensję. Bo w taki dzień, kiedy ON rozpoczynał KURS ŻEGLARSKI, powinno albo świecić słońce „na cały regulator”, takie od ucha do ucha, od którego wszystkim dokoła byłoby i radośniej i uroczyściej, albo - co też nie byłoby najgorsze - w TAKI dzień powinien być prawdziwy, silny, sztormowy wiatr, który by niósł ostry, zacinający deszcz. Wtedy Dzika Mrówka mógłby ubrać się w swój jaskrawożółty sztormiak, wtedy mógłby przedzierać się przez sztorm i deszcz, wtedy musiałby pokonać na swej DRODZE NA MORZE pierwsze duże trudności.

Kiedy Marek wrócił do domu, dawno zapadł wieczór i Jarek był już po kolacji. Mama jednak czekała cierpliwie na swego drugiego syna, odgrzewając raz po raz jedną z jego ulubionych potraw: leniwe pierożki. Inna rzecz, że Dzika Mrówka miał dość tych „ulubionych potraw” i zawsze powtarzał zasłyszane gdzieś powiedzonko, że „jedzenie może być dobre, byleby go było dużo”.

Teraz było i dobre, i dużo, Marek jednak siadł do kolacji bez zwykłego entuzjazmu.

- Jak było? - zapytał Jego Brat, tkwiący już w fotelu przed telewizorem, bo właśnie leciał jakiś western, w dodatku z Jamesem Stewartem w roli głównej.

- Zwyczajnie - mruknął Dzika Mrówka i udał, że jest bardzo zajęty jedzeniem.

Jego Brat więcej nie pytał, szczególnie że akurat James Stewart wpadł był w jakieś bardzo groźne tarapaty, z których właściwie nie było już żadnego wyjścia.

W kuchni była jednak mama i od razu wyczuła z zachowania Dzikiej Mrówki, że coś było nie tak, jak jej syn się spodziewał.

- Nie masz żadnych kłopotów? - spytała wreszcie bezpośrednio, nic jej bowiem lepszego nie przychodziło do głowy, żaden obojętny temat, od którego można by było zgrabnie przejść do tego właśnie pytania.

- Nie, dlaczego? - Dzika Mrówka podniósł głowę znad na pół już opróżnionego talerza leniwych pierogów.

- Tak sobie pomyślałam - powiedziała mama i udała, że pilnie zmywa jakieś garnki.

- A jak ci poszło na kursie? - zapytała znowu po chwili.

- Dobrze - odparł chłopak z wyraźną niechęcią.

- Interesujący ten kurs? - mama nie dawała za wygraną. Marek nic nie odpowiedział, co zresztą nie wynikało ze złego wychowania, tylko z tego, że miał usta całkowicie wypchane pierożkami.

Dopiero gdy zjadł pierożki, gdy przełknął już ostatniego i popił gorącą herbatą, powiedział nagle:

- Bo wie mama, co ja mamie pawiem? - i nie czekając odpowiedzi na to retoryczne niby - pytanie, kontynuował: - Z tym kursem to lepsza lipa. Ja myślałem, że kurs żeglarski to kurs żeglarski. Że zaczniemy pływać na jachtach, że będą nas uczyli, jak stawiać żagle, jak splatać liny, jak sterować, jak robić zwroty i takie tam różne inne rzeczy. A tymczasem...

- Co tymczasem? - podchwyciła mama.

- Tymczasem to taka sama szkoła jak w szkole, tyle że jeszcze gorsza, bo po południu i ciasno tam i nawet nie ma porządnej tablicy. Ten pan maluje wciąż kredą na tej małej tablicy i dyktuje. Jakieś wektory, jakieś rozkłady sił, jakieś kąty natarcia i same takie rzeczy.

Jak bym chciał się uczyć matematyki, to bym się zgłosił do Pitagorasa, do kółka matematycznego, a nie na kurs żeglarski. Tam każą wciąż tylko pisać, rysować, notować. I jeszcze każą nam się tego nauczyć na drugi wykład, bo pan powiedział, że będzie pytał. Jeszcze tylko brakuje klasówki albo i dziennika ze stopniami! Chociaż dziennik to nawet i jest. Sprawdzają obecność na każdej godzinie. Zupełnie jak w szkole - powtórzył Dzika Mrówka i skrzywił się z niesmakiem.

- A to źle czy dobrze? - rozległ się nagle głos taty, który tymczasem przyszedł do domu i od dłuższej chwili stał, nie zauważony przez mamę i Marka, w drzwiach wiodących z korytarza do kuchni i słyszał całą synowską wypowiedź.

- Pewno, że źle - stwierdził chłopak.

- To ty byś chciał od razu na jachty, pod żagle, pływać w dalekie rejsy?

- Pewno, że tak. Każdy by chciał...

- No tak, rozumiem. To jasne. Ale widzisz, na świecie już tak jest, że po pierwsze, nie od razu Kraków zbudowano i trzeba wszystko powolutku, krok po kroku, a po drugie... Po drugie każda przyjemność kosztuje i za wszystko trzeba płacić. Pieczone gołąbki nie lecą same do gąbki - zakończył tata sentencjonalnie i pogłaskał syna po głowie.

- Ale nie martw się - dodał. - Wszystkie początki zawsze są trudne, za to potem przyjemność będzie tym większa, im trudniej przyszło ją zdobyć.

Mama spojrzała w tym momencie na tatę z wyraźnym podziwem i widocznym na pierwszy rzut oka zdziwieniem, a nawet wydawało się przez moment, że chciała coś powiedzieć, ale ostatecznie zabrała się z wielką energią do wycierania pomytych talerzy.

ROZDZIAŁ PIĄTY
W KTÓRYM PEŁNO JEST SKROBAKÓW, SZCZOTEK, PĘDZLI, PUSZEK Z FARBĄ I BĄBLI NA RĘKACH ORAZ POWSTAJĄ WIELKIE PLANY, A DZIKĄ MRÓWKĘ PRZEŚLADUJĄ ROZMAITE PRZECIWNOŚCI LOSU

Po kolejnej szkolnej wywiadówce, na której okazało się, że Marek uczy się zupełnie nieźle i na której mama uspokoiła się trochę co do przyszłych losów jednego ze swych synów - bliźniaków, Dzika Mrówka uzyskał cichą akceptację swoich żeglarskich namiętności. A że i na kursie teoretycznym sytuacja jakoś się zaczęła klarować, wykłady stały się znacznie bardziej zrozumiałe i jaśniejsze, żeglarsko - astronomiczno - meteorologiczne zainteresowania Marka nie tylko nie słabły, ale nawet rozwijały się coraz bujniej.

Jakoś tak wraz z nadejściem pierwszych cieplejszych dni rozpoczęły się pierwsze „zajęcia praktyczne”, jak poinformowano na kursie adeptów żeglarskiej sztuki i przyszłych „jachtowych wilków morskich żeglugi wspaniałej” (tak dobrotliwo - złośliwie nazywał młodych kursantów szef szkoleniowy klubu, stary żeglarski doświadczony wyjadacz, który z niejednego morza wodę pijał).

Przystań klubowa leżała oczywiście nad wodą. Co prawda - ku pewnemu rozczarowaniu Marka - nie bezpośrednio nad brzegiem morza, tylko nad jedną z wiślanych odnóg przecinających Gdańsk. Sytuację - w opinii Dzikiej Mrówki - ratował nieco fakt, że tuż, tuż obok klubowej przystani znajdowały się miejsca o wspaniale brzmiących nazwach, jak na przykład: „Nabrzeże Szyprów”, „Nabrzeże Retmanów”, a dalej, za mostem, „Nabrzeże Flisaków” i dzielnica Sienna Grobla czy wreszcie Polski Hak, tak bardzo z historią Gdańska i morską historią Polski związany. A jeszcze dalej, wraz z biegiem Martwej Wisły do morza, rozciągał się wspaniały, długi na wiele kilometrów gdański port, błyskała ognikami spawanych konstrukcji Stocznia Gdańska i Remontowa, gdzie szykowały się do kolejnych, bardzo dalekich rejsów, najróżniejsze statki. I tą Martwą Wisłą można było wypłynąć - obok pięknego pomnika Bohaterów Westerplatte - na szerokie wody Gdańskiej Zatoki.

Mogłoby być lepiej - myślał Marek, dochodząc wraz z nowymi kolegami do klubowej przystani jachtowej - przystań mogłaby leżeć bezpośrednio nad pełnym morzem, żeby od razu za falochronem widać było szeroko i daleko, tak jak na przykład w Gdyni, w basenie jachtowym; ale i tak też nie jest źle. W końcu co port, to port. I do tego bardzo stary, z historią jak należy. Prawdziwie pełnomorski.

Dzika Mrówka z kolegami dotarł wreszcie do przystani. Na dużym placu tkwiły na specjalnych drewnianych stojakach jachty powyciągane z wody na zimowy sen. Przykryte brezentami, pozbawione smukłych masztów, nie wyglądały ani zgrabnie, ani elegancko. Trudno było przypuścić, że właśnie te oto - mniej lub bardziej bezkształtne - bryły w połatanych pokrowcach, z zaciekami brudu i rdzy na burtach, z odłupanymi płatami lakieru, potrafią zgrabnie lawirować po nie ograniczonych niczym wodach mórz i oceanów, że potrafią rozcinać dziobami atakujące fale, że w ogóle potrafią pływać.

Zimujących jachtów było sporo, jako że klub, do którego wstąpił Marek, był klubem zamożnym i z wieloletnią już tradycją.

Chłopcy weszli na teren przystani i stanęli między jachtami rozglądając się ciekawie.

- Mieliśmy się zgłosić do klubowego bosmana - Dzika Mrówka przypomniał kolegom.

- Ale gdzie on? I jak wygląda? - zapytał Janek, zwany dla swej niepośledniej tuszy Baleronem.

- Trzeba poszukać - zdecydował Marek i ruszył w kierunku drewnianego baraku.

- A cóż to, ROBASZKOWIE ŚWIĘTOJAŃSCY!!?? - tubalny głos doleciał nagle od strony jednego z jachtowych kadłubów, z którego ściągnięto już szary brezentowy kokon.

Dzika Mrówka drgnął gwałtownie. Zaskoczyła go nie tyle tubalność i nagłość okrzyku, ile słowa, dość oryginalnie sformułowane.

„Robaszkowie świętojańscy!” - powtórzył w myśli i nagle stanął mu w pamięci, jak żywy, pan Wacek, magazynier ze statku, na którym wraz ze swym bratem - bliźniakiem odbył - pod opieką taty - wspaniałą wyprawę do afrykańskich brzegów. On też mówił podobnie: „Robaczek świętojański”.

I przypomniały się Markowi od razu i brudne talerze z wirówki, i jeszcze brudniejsze filtry, i gorący zaduch okrętowej maszynowni, w której przepracował tyle godzin w powrotnym rejsie z afrykańskiego Kaolacku do polskiego Gdańska.

Wszyscy chłopcy, jak jeden, spojrzeli w kierunku, skąd dochodził tubalny głos, dudniący echem jak w głębi cembrowanej studni, nikogo jednak w pobliżu jachtu nie zauważyli.

- No i co tak stoicie, robaszkowie? Nie słyszycie, że do was mówię? Co was tak zamurowało, że wyglądacie jak sople lodowe na sopockim molo w czasie najgorszej zimy stulecia, robaszkowie świętojańscy? HĘ? - zahuczało znów od strony jachtu.

- Kiedy nie widzimy, kto nas woła! - jako pierwszy odważył się odezwać Dzika Mrówka.

- Nie widzicie, HE, HE! - zadudniło znów głębokim basem. - Bo nie umiecie patrzeć, robaszkowie mili!

Nad pokład odsłoniętego spod brezentowej powłoki jachtu wypłynęła najpierw olbrzymia, zmierzwiona, jasno - blond grzywa włosów, potem szeroka, mocno ogorzała twarz, ozdobiona rozwichrzoną brodą i sumiastymi wąsami. Dalej ukazały się dwie ogromne, jak bochenki, dłonie, z paluchami jak wcale niemałe kiełbaski - parówki, szeroka i okrągła, jak pokrywa od dużej beczki, pierś, okryta poplamionymi farbami starym swetrem.

- Dzień dobry panu! - Dzika Mrówka powiedział grzecznie do olbrzyma na jachcie. - Czy pan jest klubowym bosmanem?

- A co, robaszkowie świętojańscy, czy wyglądam na kogoś innego? Może pomyśleliście, że jestem baletnicą albo sekretarką pana dyrektora?

Dzika Mrówka i jego koledzy wyobrazili sobie olbrzyma na pokładzie jachtu w charakterze baletnicy i wybuchnęli zgodnym śmiechem.

- No, no - zahuczał znów olbrzym - tylko bez zbytniej poufałości, robaszkowie świętojańscy! Otóż wiedzcie, że JA tu jestem BOSMANEM. I nikt inny nie ma tu nic do rządzenia. ZROZUMIALE ROBASZKOWIE ŚWIĘTOJAŃSCY?

- Zrozumiałe! - odkrzyknęli chłopcy chórem.

- Mówi się: zrozumiałe, panie bos - pouczył ich Bosman - ale na pierwszy raz wybaczam.

Wynurzył się już teraz całkowicie z wnętrza jachtu, wylazł na pokład w całej okazałości swej pokaźnej tuszy, ukazując chłopcom równie poplamione jak sweter stare dżinsowe spodnie, z trudem opinające obfite bosmanowe kształty, po czym zeskoczył z pokaźnej wysokości tkwiącego na stojaku jachtu z wdziękiem i lekkością prawie dorosłego hipopotama.

Chłopcom wydało się, że są świadkami lekkiego trzęsienia ziemi, a Dzika Mrówka gotów był nawet przysiąc, że wyraźnie usłyszał głębokie westchnienie ulgi, jakie wydał uwolniony od nadmiernego ciężaru jacht.

- Wy - tu, chłopcy, do roboty - ni to zapytał, ni to stwierdził Bosman.

- My na kursie... żeglarskim kursie - powiedział dość nieśmiało Baleron.

- Na kursie! - zahuczał Bosman. - To zrozumiałe, że na kursie, bo inaczej by was tu nie było. Ale co innego wykłady na kursie, a co innego tu, w moim królestwie. Zrozumiałe, robaszkowie?

- Zrozumiałe - powtórzył ten i ów.

- Nie bardzo dosłyszałem - Bosman osłonił potężne ucho, z którego wyłaziły kępki włosów, jeszcze bardziej potężną dłonią. - Zrozumiałe czy nie, hę?

- Zrozumiałe - odkrzyknęli chłopcy chórem.

- No, to już lepiej - mruknął basem Bosman - ale, o ile sobie przypominam, zostaliście już poinstruowani, jak macie odpowiadać mili robaszkowie świętojańscy, hę?

- Zrozumiałe, panie bos! - wrzasnęli wszyscy, a najgłośniej wrzasnął oczywiście Dzika Mrówka.

- No, prawie zupełnie dobrze - Bosman zmrużył porozumiewawczo jedno oko. - Chyba będą z was żeglarze, robaszkowie. Teraz przydzielimy robotę. Widzicie tę krypę? - wskazał grubym paluchem na odsłonięty spod brezentu odrapany jacht.

- Widzimy! - wrzasnęli chłopcy, a widząc oczekiwanie malujące się wyraźnie na bosmanowej twarzy, dodali pośpiesznie - panie bos!

- Teraz dobrze, robaszkowie - twarz Bosmana rozciągnęła się w uśmiechu. - To będzie wasz jacht. Ty, ty, ty, i ty - wskazał paluchem na Dziką Mrówkę, Balerona, Chudego Mańka i Ryżego, którego tak nazywali, choć wcale nie był ani rudy, ani piegowaty. - W tamtej szopie dostaniecie narzędzia od magazyniera, a ty - wskazał na Marka - będziesz brygadzistą, robaszku, i zgłosisz się do mnie po szczegółowe instrukcje. Jak się nazywasz, robaszku?

- Dzika Mrówka - podpowiedział Baleron, zanim Marek zdążył otworzyć usta.

- Niby jak robaszku, hę! - zdziwił się Bosman. - Dzika co?

- Dzika Mrówka - powtórzył Baleron.

- Które imię, a które nazwisko, hę, robaszku? - zapytał Bosman Marka, który stał teraz cały czerwony i zły na Balerona, jak wszyscy diabli.

- Ja się nazywam Marek - powiedział, ale Bosman mu przerwał.

- Dla mnie możesz być Mrówką. Też przyjemne zwierzę, robaszku świętojański. Ale u mnie będziesz nie „Dzika Mrówka”, tylko „Dziki Mrówka” albo jeszcze lepiej „Dziki Mrówek”, bo nie jesteś dziewczyną, robaszku, tylko chłopakiem jak się patrzy. Na razie trochę za mało masz ciała, robaszku świętojański - tu poklepał się po potężnym brzuchu - ale z wiekiem przybierzesz nieco na wadze i będziesz wyglądał jak prawdziwy mężczyzna.

Marek spojrzał na bosmański brzuch i spróbował w wyobraźni przyczepić go do swojej niepokaźnej postaci, ale w żaden sposób mu się to nie udawało. Albo ten brzuch był za wielki, albo on zdecydowanie za mały, albo wreszcie wyobraźnia za słaba.

- A skrótowo, żeby języka nie męczyć, będę na ciebie wołał Dziki. O.K.? Zrozumiałe?

- Zrozumiałe, panie bos - odrzekł Marek, w jego głosie jednak daremnie było szukać entuzjazmu.

- No to O.K., robaszku - ucieszył się hałaśliwie Bosman. - A wy - zwrócił się do pozostałych - zdejmijcie brezent z tamtej łajby. To będzie wasz statek. Są jakieś pytania, robaszkowie świętojańscy?

- Panie bos - odważył się Marek.

- Hę? - obrócił głowę bos. - O co chodzi, Dziki?

- Ja chciałem się zapytać, panie bos - powiedział Marek żałujący już swojej śmiałości - czy pan kiedyś pływał na statkach?

- HĘ? - zdziwił się Bosman - że jak, robaszku? Czy pływałem na statkach? A dlaczego, robaszku, pytasz nagle o to?

- Bo ja, panie bos, poznałem marynarza, który mówił tak jak pan, panie bos.

- Niby jak mówił, hę?

- Tamten marynarz mówił też „robaszku świętojański” panie bos. On mówił „robaczku” a nie „robaszku”, ale...

- Tak mówił, robaszku, HĘ? - zahuczał Bosman - a gdzieś ty go poznał, Dziki?

- Na statku, panie bos. W czasie rejsu do Afryki Zachodniej.

- To ty, robaszku, znasz Wacka? - ryknął uradowany Bosman. - To mój brat, robaszku. Rodzony brat!

- Ale on niepodobny do pana, panie bos - wyrwało się Markowi, który pamiętał doskonale Magazyniera ze statku, chudego, choć żylastego człowieka.

- Niepodobny, robaszku - roześmiał się Bosman. - Pewno, że niepodobny. On waży ze trzy razy mniej ode mnie. I zawsze tak było. Jeszcze w domu nasza mama mówiła, że gdyby nas dwóch dodać i podzielić na pół, to by miała dopiero dwóch chłopaków o przyzwoitej wadze. Wackowi to trzeba było do kieszeni wkładać różne ciężary, odważniki, ciężkie śruby, klucze, łożyska kulkowe, żeby go nie porwał wiatr. Teraz trochę się poprawił, ale jeszcze jak szyjemy ubranie u krawca, to bierzemy razem sześć metrów, jak na dwa normalne garnitury, i krawiec z tego szyje dwa eleganckie ubranka, jedno dla mnie z czterech i pół metra, a drugie dla Wacka z półtora. Ale, ale, coś ty robił na tym statku, Dziki?

- Pracowałem z panem Wackiem, panie bos - odparł Marek.

- Pracowałeś, robaszku świętojański? - zdziwił się Bosman.

- Tak, bo nam tata kazał. To znaczy mnie i mojemu bratu. Ale on pracował na pokładzie, a ja w maszynie.

- Ho, ho, Dziki, to widzę, że z ciebie też marynarz. A ja pływałem. Dosyć długo, pływałem, robaszku, ale teraz, robaszku świętojański, już nie pływam - Bosman powiedział to jakoś mało radośnie i przez chwilę było cicho.

- No, dosyć gadania, robaszkowie - Bosman jakby strzepnął z szerokich barków niewidzialny ciężar i krzyknął tak tubalnym głosem, aż wygrzewający się na stercie desek czarny kot wyskoczył wysoko w górę ze zjeżoną groźnie sierścią.

Magazynier wydał grupie Marka druciane szczotki i stalowe skrobaczki.

- Myśmy mieli dostać narzędzia - powiedział Dzika Mrówka.

- Narzędzia? - powtórzył magazynier i popatrzył na chłopca znad okularów, które miał opuszczone nisko na wydatny nos.

- Pan bosman powiedział, że mamy dostać narzędzia...

- To i dostaliście - Magazynier wzruszył ramionami i wrócił do swojej roboty.

- To są narzędzia? - Dzika Mrówka popatrzył na prawie zużyte, mocno zdarte druciane szczotki i zardzewiałe nieco skrobaczki. Potem popatrzył na swych kolegów i dostrzegł w ich oczach pytanie.

- Brać narzędzia i idziemy na jacht - zakomenderował.

Mógł bosman nazwać ten szmelc narzędziami, mogę i ja - pomyślał. Chłopcy - o dziwo - posłuchali Marka bez słowa sprzeciwu i powędrowali czteroosobową grupką do odrapanego jachtu.

Przed kozłem stał Bosman w całej krasie swej potężnej postaci.

- Co mamy robić, panie bos? - zapytał Dzika Mrówka.

- Sprawa prosta jak drut, robaszku, i jasna jak słońce - zahuczał bosmański bas. - Widzicie, robaszki, że ta łajba ma drewniane poszycie, no nie?

Chłopcy przytaknęli zgodnie.

- Na drewnianej łajbie trzeba, robaszkowie świętojańscy - Bosman zaczął mentorskim tonem - przed każdym sezonem zedrzeć starą farbę do żywego, potem oskrobać, wygładzić, sprawdzić, utkać, udychtować, zaszpachlować, zeszlifować, pociągnąć podkładem raz, drugi, trzeci, potem parę razy lakier... I święto lasu, robaszki świętojańskie, z zewnętrzną konserwacją kadłuba i można rzucać na wodę. Potem tylko to samo od środka, potem osadzi się maszt, splecie nowe olinowanie, założy kausze i szakle, naciągnie sztagi i wanty...

Bosman przerwał na moment wyliczankę i spojrzał na Marka.

- Cóżeś to. Dziki, tak pomarkotniał?

- Czy to już wszystkie prace, panie bos, przed sezonem? - zapytał Marek nieśmiało.

- Ano prawie że, robaszku - roześmiał się Bosman - tylko jeszcze trzeba obszyć żagle, uszyć parę nowych, sprawdzić ruchomy takielunek i można łapać wiatr, robaszki świętojańskie. Zrozumiałe, hę?

- Zrozumiałe, panie bos - w głosach chłopców nie było ani śladu pierwotnego zapału.

- No to i bardzo dobrze - huknął Bosman. - A teraz do ROBOTY!!

W pierwszej godzinie praca szła jeszcze jako tako i trochę tylko wierciło w nosie od drobnych odprysków starej farby i zeskrobywanego lakieru. Najgorzej szło skrobanie tych miejsc kadłuba, w których trzeba było pracować rękoma wyciągniętymi nad głową. Ręce mdlały niezwykle szybko w mało wygodnej pozycji, resztki farby i rozmaite śmiecie wpadały do oczu, a gdy się je zamykało lub opuszczało głowę, nie było widać co się czyści czy skrobie i zostawały głębokie ślady od skrobaczki na żywym drewnie. W drugiej godzinie na dłoniach wyskoczyły pierwsze bąble i coraz trudniej było utrzymać „narzędzia” w obolałych rękach.

Chłopcy pracowali w coraz głębszym milczeniu. Chyba jednak myśli mieli bardzo podobne do siebie, gdy bowiem pod koniec drugiej godziny Baleron odezwał się mało radosnym głosem, że nie myślał, iż pływanie pod żaglami jest takie męczące nikt się nie roześmiał i nikt nie zaprzeczył.

Dzika Mrówka też był już bardzo zmęczony. I na jego dłoniach wyskoczyły bąble, a jeden nawet pękł i ze środka wylał się przeźroczysty płyn, ale poczuł się nagle odpowiedzialny za swoich kolegów. Dopiero teraz zdał sobie sprawę, że wyznaczono go na szefa tego małego zespołu.

- Nie jest tak źle - mruknął bez specjalnego co prawda przekonania. Odpowiedziała mu cisza i słychać było tylko nieprzyjemny, drażniący zgrzyt skrobaczek po drewnie.

- Oskrobiemy kadłub, pomaluje się, postawi jacht, a potem już przez całe lato będzie pływanie, chłopaki - powiedział znowu Dzika Mrówka trąc prawe oko, w które wpadł mu okruch oskrobanej dopiero co farby.

- To my na tym jachcie? - zapytał po długiej chwili Baleron.

- Ja myślę - przytaknął Marek. - I wiecie co? Jacht nie jest, co prawda nowy, ale popatrzcie jakie to zdrowe drewno. I kształty też w porządku. Musi mieć dobrą szybkość na silnym wietrze...

- Myślisz? - z powątpiewaniem odezwał się Ryży.

- Jestem pewny - Dzika Mrówka zaczął się coraz bardziej zapalać - sam zresztą zobacz. Tam, od środka, gdzie ty skrobiesz, tego nie widać, ale chodź tutaj...

Ryży oderwał się z wyraźną ulgą od roboty i podszedł ciężko do rufy jachtu, gdzie pracował Marek. Spojrzał i podrapał się w głowę.

- No i jak? - zapytał Dzika Mrówka.

- Bo ja wiem... - zawahał się Ryży.

- Eee, nie znasz się na tym - osądził Marek.

- A ty może się znasz...

- No jak tam, robaszkowie - zahuczało w pobliżu. - Macie już klar z kadłubem?

- Jeszcze nie całkiem - odpowiedział Dzika Mrówka, skrobiąc zawzięcie nad głową mocno wygięty kształt rufy.

- Eee - zahuczało znowu - coś wam to słabo idzie, robaszkowie świętojańscy. Jeszcze połowy jednej burty nie oskrobaliście. I to byle jak. Kto to ma po was poprawiać, robaszkowie?

- Myśleliśmy... - zaczął Dzika Mrówka.

- Tu nie trzeba myśleć, robaszku, tu trzeba pracować.

Bosman wziął z rąk Marka skrobaczkę, spojrzał na nią krytycznie. - I ty, robaszku, chcesz taką skrobaczką coś zrobić?

- Takie narzędzia dostaliśmy...

- Takie dostaliśmy, takie dostaliśmy - w głosie Bosmana zabrzmiała nuta ironii. - I co z tego, robaszkowie. Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz, robaszku, nieprawdaż? Tak samo z narzędziami. Jak sobie przygotujesz, tak popracujesz. I co z tego, że dostaliście skrobaczki tępe jak - nie przymierzając - żółtodziobi żeglarze. Trzeba je było sobie naostrzyć. Ot tak... - robaszkowie świętojańscy.

W tym momencie Bosman wyciągnął zza cholewy skórzanego kozaczka swoją własną skrobaczkę, przesunął z lubością palcem po ostrzu, podszedł do jachtu i przejechał zgrabnym ruchem wzdłuż burty. Pod bosmańską ręką pozostał szeroki równy ślad czystego drewna.

- Ot, tak robaszkowie - powtórzył Bosman i spojrzał spod oka na swoje dzieło.

- Panie bos - odezwał się Marek.

- O co chodzi. Dziki?

- Chciałem się zapytać...

- HĘ? - Bosman mruknął prawie zachęcającym tonem.

- Chciałem się zapytać, czy my - zrobił ręką gest obejmujący siebie i swych kolegów - będziemy załogą tego jachtu, co go skrobiemy?

- HĘ? - powtórzył Bosman, ale tym razem w jego tonie nie było ani śladu zachęty. - Niby wy, robaszkowie świętojańscy, załogą TEGO jachtu?

I Bosman roześmiał się na cały głos, aż czarny kot, który ułożył się do snu na stercie desek, skoczył znów na cztery nogi ze zjeżonym ze strachu włosem.

- A skąd ci to przyszło do głowy, Dziki? Przecież wy jeszcze nic nie umiecie, nawet chodzić po pokładzie nie potraficie, a to jacht regatowy. Regatowy - powtórzył z naciskiem. - Za parę lat to może i owszem, ale teraz, od razu...

- A na czyim my będziemy pływać, panie bos?

- Wy, robaszkowie? Jak wam dobrze pójdą egzaminy teoretyczne i praktyka tu, u mnie, to spróbujecie swych sił najpierw na „Optymistach”, a potem może na „Cadetach”.

- Które to, panie bos?

- Na razie leżą w hangarze... - bosman niedbałym i wyraźnie lekceważącym ruchem ręki ukazał kierunek.

- A to my je będziemy skrobać potem? - zapytał domyślnie Dzika Mrówka bez specjalnego entuzjazmu zresztą.

- Skrobać, eee, tamtych nie trzeba, tamte plastikowe - Bosman machnął ręką co najwyraźniej oznaczało, że plastik to coś znacznie, ale to znacznie gorszego niż prawdziwe drewno.

Po naostrzeniu skrobaczek praca rzeczywiście poszła znacznie lepiej i ostatecznie czterej chłopcy uporali się jakoś z opornym kadłubem. Wyglądał teraz znacznie lepiej niż na początku, choć bez pokrycia farbą był jakiś taki trochę „goły” - jak słusznie zauważył Baleron.

Eeech, popłynąć na takim - myślał Dzika Mrówka wracając tramwajem do domu... I już w jego myślach poczęła się budzić wizja dalekiego, ciekawego, samotnego rejsu.

To by było zupełnie coś ekstra - Marek puścił wodze swej bujnej fantazji. - Taki jacht, jak ten cośmy skrobali. Zdrowe drewno, piękne kształty. I wewnątrz dużo miejsca. Akurat w sam raz na zapasy. Bo trzeba wziąć sporo. Wodę przede wszystkim i konserwy, i zapasowe żagle, i liny. I jakieś dobre radio, żeby można było wszędzie złapać muzykę. Tylko którędy i dokąd płynąć, żeby było naprawdę fajnie i żeby zadziwić innych? - zastanawiał się Marek biegnąc od tramwaju do domu.

Wpadł, nie zrzucił nawet kurtki ani nie zmienił butów, czego zawsze wymagała Micia i o co wiecznie były między mamą i synami regularne utarczki i wpadł do swego pokoju. Wyciągnął duży Atlas Świata i na kawałku papieru zaczął szkicować trasę przyszłej samotnej żeglugi.

Najlepiej będzie od razu nanieść trasę na mapę - pomyślał Dzika Mrówka, a że u niego od pomysłu do czynu droga była bardzo krótka, wyciągnął spod sterty książek, zeszytów i sportowych czasopism kawałek kalki i szybko naszkicował na niej kontury lądów i oceanów.

Tu mamy RÓWNIK - narysował kreskę rozcinającą mapę świata na północną i południową półkulę. Tu niżej RYCZĄCE CZTERDZIESTKI, a obok WYJĄCE PIĘĆDZIESIĄTKI - znowu dwie kreski odcięły dolne obszary ziemskiego globu.

- No to możemy startować - powiedział głośno i wyjechał mazakiem z kółka, koło którego było napisane „Gdańsk”.

- Przez Bałtyk, Morze Północne i Kanał La Manche, a dalej przez Atlantyk do Nowego Jorku. Tam oczywiście odpowiednie powitania, no i zresztą nic dziwnego, po raz pierwszy taki młody żeglarz przepłynął samotnie Atlantyk. Z Nowego Jorku duży skok aż do Przylądka Dobrej Nadziei w Afryce, potem ostry zwrot aż pod Przylądek Horn w Ameryce Południowej i stamtąd skosem przez Atlantyk do Europy i do Gdyni czy Gdańska.

Podniósł głowę znad mapy.

- Wcale to nieźle wygląda - powiedział. - Już nawet wiem, jak nazwać taki rejs. WIELKIE „X” PO ATLANTYKU albo ATLANTYCKIE WIELKIE „X”.

- Doskonała nazwa - ucieszył się i podpisał pierwszą mapkę.

- Ale w ten sposób za mato będzie zwiedzania - zreflektował się po chwili. - Dwa, góra trzy porty. Może lepiej wykombinować inny rejs. Na przykład: WOKÓŁ TRZECH OCEANÓW.

Marek naszkicował szybko drugą mapkę. Kropkami zaznaczył na niej kolejną samotną trasę.

Objeżdżamy wokoło cały Atlantyk. Grenlandia, Kanada; Stany Zjednoczone, do Zatoki Meksykańskiej, na Kubę, wokół Południowej Ameryki, brzegami Brazylii i Argentyny, potem wzdłuż Chile i Kalifornii aż po Alaskę. Dalej wzdłuż Kamczatki i brzegów Chin do Australii. I to byłby drugi Ocean. Pozostaje już tylko Indyjski. Przy brzegach Indonezji, Birmy, Bangladeszu, Indii, Cejlonu i znów Indii i Pakistanu aż po Morze Czerwone, naokoło Afryki no i do Europy.

W ten sposób zaliczam wszystkie kontynenty. I oczywiście porty. Można by ułożyć trasę tak, żeby tych portów była równa liczba. Na przykład pięćdziesiąt albo jeszcze lepiej sto.

I wtedy znowu gotowy piękny tytuł na reportaże z podróży: „Sto portów i trzy oceany.”

Dzika Mrówka wysunął z przejęciem język i zapatrzył się na narysowane przed chwilą mapki.

- Nie, to chyba nie TO. W żeglarstwie turystyka nie jest najważniejszą sprawą - zdecydował.

I narysował trzecią mapkę.

SOLO DOOKOŁA ŚWIATA - napisał i zamyślił się głęboko.

- Właściwie to już było - mruknął pod nosem. - Nic nowego. Bo i Teliga i Baranowski i tylu innych. Nie, to nie jest BOMBA.

SOLO NON STOP DOOKOŁA ŚWIATA - napisał drugi tytuł.

- To już wygląda znacznie lepiej. - Przekrzywił głowę i skreślił słowo „świata”.

- Przecież jak się płynie „dookoła”, to wiadomo od razu dookoła czego - stwierdził.

Szybko rzucił trasę na mapkę. Zdecydowana gruba linia wiodła wokół Przylądka Horn i Przylądka Dobrej Nadziei. Cały prawie czas wzdłuż wyjących pięćdziesiątek.

- Trasa zupełnie niezła - Dzika Mrów podrapał się w głowę. Teraz tylko pomyśleć, w którą stronę; czy ze wschodu na zachód, czy odwrotnie? - Baranowski płynął z zachodu na wschód, to ja przeciwnie - zdecydował i odważnie postawił odpowiednie strzałki.

- Marek! Obiad na stole! - usłyszał głos Mici. Poderwał się, bo przypomniał sobie nagle, że jest bardzo, ale to bardzo głodny, gdy wtem przyszła mu do głowy genialna myśl i powstrzymała wpół ruchu.

Przecież dookoła świata non stop i samotnie płynęło już dwóch żeglarzy, a teraz szykuje się trzeci. Ale ja wytnę nielichy numer!

Machnął szybko jeszcze jedną mapkę. Obleciał grubą kreską wokół świata przez trzy oceany, podciągnął ją aż pod Nowy Jork i nagle zawrócił ostrą pętlą z powrotem na Atlantyk.

- Ale się zdziwią dziennikarze - cieszył się. - Taki młody żeglarz wraca z olbrzymiego rejsu samotnie non stop dookoła świata, wszyscy szykują się na entuzjastyczne powitania, ja tymczasem robię zwrot i jakby nigdy nic odchodzę na ocean!

- Marku! - dobiegło z kuchni.

- Ojej, Miciu, zaraz przyjdę. Teraz wpadł mi nagle genialny pomysł do głowy.

- Pomysł pomysłem, a zupa stygnie.

- Ojej, Miciu...

- A więc ja robię zwrot, dziennikarze pytają mnie przez radio co się stało, a ja niby nic mówię:

- ZAWRACAM I LECĘ JESZCZE RAZ DOOKOŁA NON STOP!

- Ale bomba! I jeszcze podaję im tytuł na pierwsze strony dzienników!

- DUBLET SOLO NON STOP!

- W tej drodze podchodzę tylko pod większe porty jak Melbourne, Buenos Aires, Rio de Janerio, potem okrążam Wielką Brytanię i lecę prosto do Gdańska.

- Marku! Przychodź w tej chwili! Nie dość, że czekam na ciebie z obiadem, odgrzewam raz po raz, to jeszcze teraz się grzebiesz i grzebiesz.

Marek spojrzał pełnym entuzjazmu wzrokiem na ostatnią mapkę i pobiegł do kuchni.

- Miciu, TO JEST TO! - krzyknął uradowany.

- Marku, bój się Boga! - w oczach widać było wyraźne przerażenie.

- Co się stało?

- Ręce - wyjąkała mama - popatrz na swoje ręce.

Marek spojrzał i wzruszył ramionami.

- Ręce jak ręce - mruknął - no to już umyję... Niech mama nie narzeka.

- Nie, o to chodzi - jęknęła mama takim zbolałym głosem, że aż Marek się zatrzymał w drodze do łazienki.

- No to o co, mamo?

- Jakie ty masz ręce, synku... - Mama miała łzy w oczach. Podeszła, wzięła rękę syna i odwróciła dłonią do góry.

Ręka Dzikiej Mrówki rzeczywiście nie wyglądała zbyt pięknie. Cała pokryta świeżymi, podeszłymi płynem bąblami, zadrapaniami, jakimiś brunatno - czarnymi wżerkami... Wszystkie paznokcie były połamane, a na kciuku widniało świeże rozcięcie.

- Coś ty robił, synku? - jęknęła mama.

- No... - zaczął Marek - przygotowywaliśmy jacht do sezonu.

- Jacht... - powtórzyła mama - do sezonu... Daj, zajodynuję ci, zabandażuję, żeby nie było infekcji.

- Ale co też mama - żachnął się Marek - nie trzeba.

Wyszarpnął rękę z matczynej dłoni, poszedł do łazienki i zaczął szorować obie ręce mydłem i szczotką. Szorował długo i zajadle, choć bolało go wściekle, aż musiał zęby zaciskać. Przecież jeżeli ma być żeglarzem...

Z prawie domytymi rękoma zasiadł do stołu i pochłonął w błyskawicznym tempie niewiarygodne masy jedzenia, bo po prawie całodziennej pracy głodny był naprawdę solidnie.

- Mamo, ile potrzeba jedzenia na jednego człowieka na jeden rok? - zapytał pochłaniając drugi kotlet i trzecią porcję smakowitych frytek.

- Zależy dla jakiego człowieka - odparła zaskoczona Mama.

- No... - Dzika Mrówka nagarnął na talerz czwartą porcję frytek - na przykład dla takiego człowieka, jak ja.

- Dla takiego jak ty - roześmiała się mama - to trzeba bardzo dużo jedzenia. Pojęcia nawet nie mam ile. Ale co ci nagle do głowy przyszło?

- Nic, nic, mamo, spytać się nawet nie można? - Dzika Mrówka wrócił do jedzenia z nowym zapałem.

To musi być duży jacht - myślał. - Nawet bardzo duży, żeby pomieścić wszystkie zapasy. I wody dużo. I mąkę, i cukier; i konserwy, i dużo innych rzeczy. Ale z wodą to można chyba inaczej - zastanowił się przez chwilę. - Przecież na statku, jak byliśmy z tatą w rejsie, to w maszynowni produkowali wodę słodką z wody słonej, z morskiej wody. A tej to przecież na pewno nie zabraknie.

Tak rozmyślając nad poważnymi problemami Dzika Mrówka zjadł machinalnie trzeci kotlet, cztery kawałki babki i popił dwiema salaterkami kompotu.

Mama przez cały czas obiadu patrzyła ze współczuciem na Markowe ręce, ale nic już nie mówiła i nie zaproponowała synowi ani jodyny, ani białych bandaży. Zdała sobie nagle sprawę, że Marek to już nie jest taka sama Dzika Mrówka, jej ukochany mały urwipołeć. Wydał jej się nagle znacznie większy niż był w rzeczywistości i jakby jednocześnie znacznie starszy.

Następne zajęcia praktyczne w jachtowej przystani pod niezwykle czujnym okiem klubowego Bosmana nie były już tak bardzo męczące, jak pierwsze zetknięcie Dzikiej Mrówki ze skrobaniem, drucianą szczotką i oporną farbą. Już chłopcy nauczyli się właściwie przygotowywać narzędzia, już ręce ich stwardniały nieco, a po pierwszych bolesnych bąblach pozostały tylko twarde zgrubienia na dłoniach.

Roboty jednak było bardzo dużo i wydawało się, że nigdy jej nie zabraknie. Po czyszczeniu i konserwacji kadłuba przyszła kolej na przegląd i uzupełnienie takielunku, potem „na warsztat” weszły żagle i Dzika Mrówka, który dotychczas raczej niewiele miał do czynienia z igłą i nitką, innym nieco okiem spojrzał na rozmaite mamine dłubaniny w celu doprowadzenia do stanu używalności poszczególnych części garderoby obu synów.

Najrozmaitsze prace przeciągały się w godziny i dnie, a końca wcale nie było widać. Nic też dziwnego, że Dzika Mrówka zaczął się coraz poważniej zastanawiać, czy pomysł samotnego „rejsu nie wiadomo dokąd” (jak określił to krótko i dobitnie, choć bez należytego szacunku, Jego Brat czyli Jarek, gdy Marek zapoznał go z naniesionymi na mapki trasami) był najszczęśliwszym z pomysłów.

Do licha - myślał patrząc na jacht, co prawda już pięknie wygładzony i pokryty wielokrotnie odpowiednimi warstwami zabezpieczających farb, ale jeszcze wcale nie gotowy do najkrótszego choćby rejsu, a co dopiero do dalekich podróży - przecież gdy będę pływał sam, to i sam będę musiał to wszystko zrobić. Sam będę musiał przygotować jacht do rejsu. A jeżeli nawet zrobiliby to moi klubowi koledzy, nawet gdyby mi pomogli, to i tak trzeba się liczyć z tym, że w drodze może to i owo nawalić.

Weźmy choćby taki takielunek ruchomy. Przecież wszyscy żeglarze w swoich pamiętnikach z dalekich rejsów piszą o tym, że coś pękło, coś nawaliło, coś się rozerwało. I Remiszewska, i Baranowski, i Teliga, i wszyscy Wielcy Samotnicy.

- No i wtedy co? - zapytał głośno Marek sam siebie, aż przechodzący właśnie obok Bosman spojrzał nieco zdziwiony na chłopca.

- Mówiłeś coś, Dziki? - zahuczał swoim basem, który jednak brzmiał teraz już znacznie łagodniej niż pierwszego dnia, a nawet wydawało się, że dźwięczą w nim wyraźne nutki sympatii.

- Nie, panie bos, ja tylko tak głośno myślałem - powiedział speszony nieco chłopak.

- HO, HO? - roześmiał się hukliwie Bosman - ostro zaczynasz. Będzie z ciebie doskonały materiał na samotnego żeglarza.

- Na samotnego żeglarza? - powtórzył Dzika Mrówka wielce zdziwiony, że Bosman tak dobrze czyta w jego myślach. Zdziwił się i zaczerwienił jednocześnie, bo mu się nagle zrobiło jakoś wstyd tych bardzo osobistych przecież marzeń.

- No pewno, Dziki. Widziałem paru takich po powrocie z długiego rejsu. Mówili sami do siebie na głos. Zostało im to z rejsu, kiedy rozmawiali ze sobą, żeby nie zapomnieć gadania i ludzkiego głosu. Ale ty jesteś lepszy. Oni gadali ze sobą po rejsie - Bosman znowu roześmiał się na całe gardło.

- Pan ze mnie żartuje, panie bos - Marek był zły na siebie, że to akurat Bosman był tego świadkiem i teraz będzie wiedziała już cała przystań, że Dzika Mrówka gada sam ze sobą.

- Żarty, żartami, Dziki, a nigdy nic nie wiadomo - Bosman powiedział to już wcale bez śmiechu, serio, i zabrał się do swojej roboty.

Mimo jednak tak nieoczekiwanej zmiany stanowiska Bosmana, Dzika Mrówka zaczął się zastanawiać, czyby nie zmienić swych planów.

No bo samemu to jednak nie za fajnie - rozmyślał. - Na taką dużą podróż jacht musi być niemały. Zapasy jedzenia, wody, żagli, lin i innych rzeczy. Samemu trzeba będzie jacht oskrobać, samemu zaszpachlować po parę razy. Sam będę musiał spleść wszystkie sploty i zakonserwować. Samemu trzeba będzie gotować, samemu podawać do stołu i samemu sprzątać i zmywać naczynia. Brrr.... Nie ma komu wydać polecenia, nie ma komu rozkazywać. I co to za kapitan, kiedy nie ma załogi i nie ma komu kapitanować? Eee, to już chyba lepiej być kapitanem jachtu z załogą. Wtedy przynajmniej można wydać rozkaz, a potem przypilnować, żeby robota była dobrze wykonana.

Wezmę brata na załoganta - postanowił w końcu. Dwóch braci i w dodatku bliźniaków, to też nie brzmi źle - myślał wracając do domu. Prawie tak samo jak SOLO. I można by nazwać rejs GEMINI, co - jak wiadomo - oznacza konstelację Bliźniąt. Zresztą jacht też można by nazwać GEMINI.

Jego Brat jednakże odniósł się do entuzjastycznego projektu Dzikiej Mrówki znacznie bardziej sceptycznie. Zaczytany akurat w jakiejś pasjonującej go książce udał, że słucha projektów Marka, na pytanie jednak, czy się zgadza, odmruknął mało grzecznie.

- Daj mi święty spokój, Mrówa. I nie zawracaj mi głowy.

- Jaro - zdenerwował się Marek - czyś ty słyszał co ci mówiłem? - Nabrał podejrzenia, że Jego Brat wcale nie uważał.

- A co takiego mówiłeś? - Jarek podniósł wreszcie głowę znad książki.

- O rany, Jaro, ja już z tobą tracę cierpliwość - krzyknął Dzika Mrówka.

- Eee - skrzywił się Jarek. - Powtarzasz po Mici. Mógłbyś sam coś wymyślić. Fakt!

- Kiedy właśnie wymyśliłem - Marek podniósł jeszcze bardziej głos. Złapał kartki z mapkami rejsu i podsunął je Jarkowi pod oczy.

- A coś ty takiego wymyślił? I dlaczego aż tak krzyczysz? - do pokoju wszedł tata, który właśnie przed dwoma dniami wrócił z rejsu, a że statek poszedł do stoczni na okresowy remont, miał w perspektywie kilka tygodni pobytu w domowych pieleszach.

- Nic takiego - Marek usiłował wsunąć mapki pod książkę.

- Pokaż coś tam wymalował? - tata wziął mapki do ręki.

- Atlantyckie Wielkie X, Wokół Trzech Oceanów, Solo non stop dookoła. Dublet solo non stop! - przeczytał głośno. - Co to za rejsy? Przyznam się, że o takich nie słyszałem. Skądeś to wygrzebał?

- Kiedy to ja... - zaczął Marek i nie bardzo wiedział, jak skończyć.

- No mów, przecież nic złego chyba się nie stało - zachęcał tata.

- Pewno, że nie. Ja te trasy wymyśliłem - wypalił chłopak nagle i zaczerwienił się.

- Wymyśliłeś? - zdziwił się tata. - A po co?

- A bo bym chciał popłynąć!

- Sam? - zapytał tata patrząc na mapki.

- Właściwie to chciałem sam. Ale chyba będzie lepiej z Jarkiem. We dwóch. Mam już nawet nazwę. „GEMINI DUBLET NON STOP”.

- No, no - tata pokiwał głową - a kiedy ty byś chciał płynąć?

- Choćby na drugi rok. Póki jesteśmy młodzi.

- Oj, Mrówka, chyba nieco przesadzasz. Boję się, że jesteście raczej za młodzi. No i widzisz, taki rejs to nie przelewki. Chyba za wcześnie na takie wielkie plany. Jeszcze nawet nie przepłynąłeś jednej mili pod żaglem, a już roją ci się rejsy dokoła świata.

- Kiedyś trzeba zacząć - Dzika Mrówka z żalem patrzył na swoje tak pięknie zaplanowane i tak ładnie wyrysowane trasy.

- Pewno, że tak. Ja w twoim wieku też wędrowałem palcem po mapie. No i część z tych moich podróży się sprawdziła. Ale minęło sporo, sporo lat. Nic nie przychodzi tak od razu. Na wszystko przyjdzie czas, ale też na wszystko trzeba sobie zapracować.

- Ja już zapracowuję - powiedział Marek i wyciągnął do taty swoje mocno spracowane dłonie.

Tata wziął je do ręki, pomacał palcem zgrubienia wyrosłe na miejscu dawnych bąbli i pogłaskał nagle syna po głowie.

- Bardzo dobrze, Mrówka, bardzo dobrze - powiedział.

- Nie przesadzaj - wtrąciła się mama, która akurat w tym momencie weszła do pokoju chłopców. - Żebyś ty widział jego ręce pierwszego dnia! Jedna rana. I nawet nie dał sobie opatrzyć. Dobrze, że żadne zakażenie się nie wdało.

- Ależ, Miciu - tata uśmiechnął się do syna porozumiewawczo - każdy początek jest trudny. A chłopakowi nic się nie stanie, jak trochę popracuje.

Marek przypomniał sobie w tej chwili o nodze skaleczonej właśnie dzisiaj starym gwoździem, który przebił złośliwie gumową zelówkę w prawym trampku i utkwił jeszcze bardziej złośliwie w stopie. Oczywiście nie powiedział nic Bosmanowi, a tylko wytarł stopę chusteczką o mocno podejrzanym stopniu czystości.

Może by teraz zajodynować... - pomyślał, ale zrezygnował z tego zamiaru. Na pewno mama zaczęłaby od razu rozpaczać i lamentować, a tak to się zagoi same.

Niestety, stopa nie chciała się sama zagoić, a wprost przeciwnie, już następnego dnia rano zaczęła pobolewać. Widocznie albo gwóźdź był za bardzo zardzewiały, albo też chusteczka nie miała własności dezynfekcyjnych, na co zapewne liczył Dzika Mrówka.

Po południu chłopak już zaczął kuleć, a noga bolała coraz bardziej.

- Co ci jest? - Micia oczywiście dojrzała, że syn utyka. Co ci się stało w nogę?

- Eee, nic takiego mamo - Marek w dalszym ciągu starał się zbagatelizować sprawę i nawet przez godzinę udało mu się przy mamie nie kuleć, dłużej jednak nie mógł wytrzymać.

Gdy zdjął but i skarpetkę okazało się, że prawa stopa jest zaczerwieniona i spuchnięta.

Mama zaczęła lamentować i biadolić, umyła dokładnie Markowi nogę, kazała w czymś wymoczyć i przyłożyła kompres, zawinęła bandażem i kazała się położyć, przez cały czas narzekając, że z tego żeglarstwa nic dobrego nie wyjdzie. Na nic bowiem nie zdały się początkowe wykręty Dzikiej Mrówki, że nogę skaleczył ot, tak sobie, w szkole czy w domu. Mama przyparła go do muru i w ogniu krzyżowych pytań wszystko się wydało. I to, że stało się to wczoraj rano i to, że na przystani, i nawet to, że gwóźdź był zardzewiały. Prawdziwym jednak „gwoździem do trumny” był moment, gdy mama na własne oczy ujrzała synowską chusteczkę do nosa, którą tenże „zdezynfekował” ranę od gwoździa.

- No tak - mama pokiwała głową - wiedziałam, że z tego nic dobrego nie wyniknie. Już lepszy był hokej.

- Ale instruktor złamał nogę - wtrącił Marek - a krążkiem można nawet zabić...

- Teraz to mówisz. A jak grałeś w hokeja to twierdziłeś, że hokej jest najbezpieczniejszym sportem.

- Ależ mamo...

- Nie ma żadnych ależ. Marsz do łóżka. I co dwie godziny zmiana kompresu i moczenie nogi. Może to pomoże.

Niestety nie pomogło. Na drugi ranek stopa była czerwonosina i spuchnięta tak, że o włożeniu buta nie było nawet mowy.

Lekarz, do którego mama zawiozła Marka po obiedzie, popatrzył tylko, pomacał ostrożnie nogę, ucisnął tu i tam i powiedział:

- To trzeba przeciąć. Koniecznie. Ale ja tu nie mam warunków na taki zabieg. Dam pani skierowanie do szpitala. Na ostry dyżur.

- NA OSTRY DYŻUR??? - twarz mamy wydłużyła się gwałtownie, a Dzika Mrówka poczuł nagle, że coś go bardzo mocno ścisnęło w okolicach serca albo żołądka.

- Tak, proszę pani, do szpitala - doktor powiedział to zupełnie obojętnym tonem, jakby wcale nic się nie stało. - O której godzinie syn jadł ostatnio?

- O trzeciej... nie, chyba koło pół do czwartej. Ale dlaczego pan pyta? - mama patrzyła wyraźnie zdziwiona na lekarza.

- Bo znieczulenie całkowite można aplikować dopiero po sześciu godzinach od ostatniego posiłku i po pięciu od ostatniego napoju. Wobec tego pani zgłosi się z synem około dziesiątej wieczorem.

- Znieczulenie całkowite? - mama wyraźnie nie rozumiała lekarza.

- No - doktor zawahał się - znieczulenie całkowite albo inaczej uśpienie.

Teraz mama już nic nie powiedziała, Dzika Mrówka zaś poczuł jak to coś, co ściskało go za serce i żołądek, ścisnęło jeszcze mocniej.

Mama machinalnie wzięła skierowanie i pomogła synowi naciągnąć na spuchniętą nogę skarpetkę i domowy pantofel taty.

- Panie doktorze - odezwała się mama wychodząc - a nie można by poczekać z tym do jutra rana, bo to zawsze lepiej w dzień...

- Osobiście nie radziłbym czekać - doktor powiedział to takim tonem, że mama o nic już nie pytała.

W domu nastąpiła drobna namiastka sądnego dnia.

Po pierwsze mama zażyła dość dużą porcję uspokajających kropli, po drugie zmobilizowała tatę z samochodem do „całkowitej dyspozycji” - jak powiedziała, po trzecie napuściła do wanny ciepłej wody i wyszorowała dokładnie całego syna z wyjątkiem nogi wysuniętej w górę, ponad brzeg wanny.

- Żebyś mi wstydu nie przyniósł, jak cię rozbiorą do zabiegu - powiedziała.

Po czwarte zaś przygotowała dla syna małą wyprawkę złożoną z czystej piżamy, kilku chustek do nosa, dwóch książek do czytania, czterech pomarańczy i tabliczki czekolady.

- To na wypadek, jeżeli cię zostawią w szpitalu po zabiegu - wyjaśniła.

Kilka minut po godzinie dziewiątej tata, mama i kulejący Dzika Mrówka wsiedli do samochodu i tata pojechał do Akademii Medycznej, która akurat tego dnia pełniła ostry dyżur chirurgiczny.

Do izby przyjęć dokuśtykał mocno przejęty zaistniałą sytuacją Marek, wsparty na ramieniu chyba jeszcze bardziej przejętej mamy. Tata zajął taktycznie - wyczekujące miejsce w samochodzie, „żeby być na wszelki wypadek w pogotowiu, Miciu” - jak powiedział.

O jakiego rodzaju pogotowie chodziło, nikt nie miał pojęcia, a już chyba najmniej sam tata, który uważał, że jego wrodzona niechęć do lekarzy, szpitala, krwi i wszelkiego rodzaju chorób jest wystarczającym usprawiedliwieniem dla przyjętego stanowiska.

Mama trzęsącą się z wrażenia ręką podała siostrze po drugiej stronie okienka skierowanie i nie omieszkała przy tym opowiedzieć całej historii związanej ze skaleczeniem nogi, ze szczególnym uwzględnieniem zgubnego - jej zdaniem - wpływu prac żeglarskich na stan zdrowia dolnych kończyn syna.

Po chwili zjawił się młody lekarz, spojrzał na skierowanie i zapytał mamę.

- A gdzie ten pacjent?

- Tutaj - mama wskazała na syna siedzącego potulnie na krzesełku w poczekalni.

- Niech wejdzie - zarządził lekarz.

Marek pokuśtykał do drzwi wiodących do ambulatorium, a mama oczywiście za nim.

- Pani będzie uprzejma poczekać - powiedział grzecznie, ale stanowczo lekarz.

- Kiedy ja z dzieckiem zaczęła mama, ale lekarz przerwał jej może odrobinę mniej grzecznie, za to odrobinę bardziej stanowczo.

- Dziecko? Chyba nieco wyższe od pani... Chłopak sam sobie da radę. Niech pani z syna nie robi niedorajdy.

- Siadaj no, synu - zwrócił się do Dzikiej Mrówki - i pokaż nogę.

Marek, zaciskając nieco zęby z bólu, ściągnął skarpetkę z opuchniętej fioletowawosinej stopy. Lekarz spojrzał tylko i nawet nie schylił się ani nie pofatygował dotknąć.

- W porządku - zatarł ręce, jakby nagle bardzo się ucieszył. - Typowa, klasyczna ropowica śródstopia nogi prawej, pani Zosiu - zwrócił się do pielęgniarki, która zapisała to w jakiejś książce.

- Kiedy jadłeś, synu? - lekarz zapytał Marka...

- Około trzeciej po południu.

- A nie piłeś nic potem?

- Nie, nic nie piłem od obiadu..

- W porządeczku - lekarz ponownie zatarł ręce. - Zaczekamy parę minut na anestezjologa i załatwimy to raz, dwa.

Marek, mimo że był dosyć przestraszony, nie mógł powstrzymać ciekawości i zapytał.

- A kto to ten anestezjo... jakoś tam, panie doktorze?

- To taki pan od usypiania pacjentów, synu.

- Od usypiania? Gazem?

- Nie, skąd, dostaniesz tylko zastrzyk. Niczego nie poczujesz. Tylko drobniutkie ukłucie... Nie ma się czego bać.

- Ja się nie boję, panie doktorze...

- No to i dobrze, bo już myślałem, że to ze strachu tak zbladłeś. Ale jeżeli nie, nie ma o czym mówić.

Po paru minutach pielęgniarka wyszła z pokoju zabiegowego i zawołała Marka.

- Połóż się - pokazała mu coś niby rozkładany fotel, coś niby wysoki stół na kółkach przykryty białym prześcieradłem. W pokoju ostro pachniało lekarstwami i specyficzną wonią szpitala. Było chłodno, a ściany wykładane błękitnymi kafelkami wcale nie były przytulne ani miłe.

- Mam się rozebrać? - zapytał Marek przyzwyczajony do tego, że u lekarza zawsze trzeba się rozebrać co najmniej do pasa.

- Nie, po co? - odparła pielęgniarka. - Wystarczy tylko podwinąć prawą nogawkę.

Marek położył się i w tym momencie do pokoju wszedł lekarz w towarzystwie mężczyzny i kobiety. Oboje - w przeciwieństwie do lekarza, który miał na sobie biały fartuch - ubrani byli w jaskrawozielone fartuchy i takież same czepki na włosach oraz maseczki na twarzach.

- Dlaczego zielone? - pomyślał Dzika Mrówka i jakoś mu się to dziwnie skojarzyło z „zielonymi stworami z niezidentyfikowanych latających obiektów”.

Zielona kobieta wzięła w ręce jego lewą rękę i podwinęła rękaw koszuli.

- To nie będzie bolało, poczujesz tylko lekkie ukłucie.

Jednocześnie odezwał się lekarz.

- Teraz będę ci myć nogę spirytusem. Jeszcze ci nic nie robię. Poczujesz tylko zimno.

- A jak będę zasypiał, to mi pani powie? - zapytał Dzika Mrówka.

- Powiem ci, powiem - pielęgniarka uśmiechnęła się do Marka.

Chłopak uspokojony popatrzył prosto w sufit, gdzie świeciła się duża i jasna, ale nie rażąca oczu lampa. Poczuł lekkie ukłucie w rękę i przyjemne ciepło rozchodzące się od dłoni w stronę łokcia.

Powiedzą mi, kiedy będę zasypiał - pomyślał jeszcze - to na pewno jakaś próba.

Zwidziały mu się nagle bardzo kolorowe wyspy koralowe. Jasnobłękitny ocean, białe piany przybojowej fali rozbijające się o niewidoczną rafę, a dalej jaskrawozłocisty piasek niewysokiego atolu i zielone pióropusze wspaniałych palm. I on na pokładzie jachtu zdążającego z szumem rozcinanej wody prosto w wąski kanał, wiodący do okrągłego atolu.

Wtem usłyszał jakiś kobiecy głos.

- Marku! Marku!

- Too doo mnieee? - chciał zapytać, ale poczuł, że język odmawia mu posłuszeństwa.

Zasypiam, pewno zasypiam - pomyślał - i wołają mnie, żeby sprawdzić czy już śpię.

Nagle poczuł, że ktoś z lekka puka go w czoło.

- Kto mnie puuuka? - wybełkotał z trudem. I nagle przyszła mu do głowy przerażająca myśl, że nie zasnął i że zaraz go będą krajali na żywca!

Otworzył czym prędzej zamknięte oczy i pierwszą rzeczą, na którą natrafił jego wzrok, była uniesiona nieco w górę jego prawa noga. Pielęgniarka właśnie kończyła ją bandażować.

- To już po wszystkim? - zdziwił się Marek.

- Ano po wszystkim - uśmiechnęła się siostra. - Doktor wyskrobał ci wszystko dokumentnie. A był już najwyższy czas. Dłużej nie można było czekać.

- To ja spałem?

- Spałeś. Oczywiście. - A jak długo? - Trzy minuty!

- Trzy minuty? Niemożliwe.

- No, to może trzy i pół. Ale nie więcej. Na pewno.

- A mówiłem coś przez sen? - zapytał Marek po chwili.

- Nie, nic. Dlaczego pytasz? Śniło ci się coś?

- Tak - Marek przypomniał sobie jaskrawozłocisty atol na błękitno - białym oceanie.

- A co takiego? - zainteresował się lekarz, który nie opodal mył ręce.

- Wyspy Południowego Pacyfiku - odpowiedział bez namysłu Marek.

- Ho, ho, ho - zdziwił się lekarz. - Wyspy, powiadasz, Południowego Pacyfiku? Dlaczego?

- Bo ja tam popłynę!

- Popłyniesz? To ty będziesz marynarzem?

- Marynarzem to jeszcze nie wiem, ale będę żeglarzem!

- Ho, ho - powiedział znów lekarz - nawet nie wiedziałem, że miałem na stole może przyszłego Baranowskiego. No dobra, synu. Teraz tylko usztywniający bandaż gipsowy i za dwa dni do kontroli do chirurga.

Po powrocie ze szpitala Dzika Mrówka był przez kilka najbliższych dni, w czasie których zresztą chora noga zaczęła się bardzo szybko goić, bohaterem w oczach licznie odwiedzających go kolegów i koleżanek ze szkoły. Wszystkim bowiem po trosze imponował kolega z klasy, który był „całkowicie znieczulony”, którego „uśpili na ostrym dyżurze” i któremu podczas uśpienia śniły się w kolorze, jak żywe, Wyspy Południowego Pacyfiku!

Jednego popołudnia, gdy Marek leżał jeszcze w łóżku z gipsowym opatrunkiem na nodze i - co tu ukrywać - nudził się trochę bo na telewizję było nieco za wcześnie, a czytaniem książek już się zmęczył, zadźwięczał dzwonek i mama, która poszła otworzyć drzwi, powiedziała:

- Ależ proszę bardzo... Marek na pewno się ucieszy. - I po chwili, stanąwszy w drzwiach pokoju chłopców, oznajmiła: - Marku, masz bardzo miłego gościa.

Za mamą wsunęła się do pokoju Ulka. W ręku trzymała kwiatek, do którego przywiązana była mała laleczka - maskotka.

- To dla ciebie z życzeniami, żebyś szybko wyzdrowiał - powiedziała i zaczerwieniła się przy tym aż po czubki jasnych włosów splecionych jak zwykle, w gruby warkocz.

- Dziękuję... - Marek, niezwykle zaskoczony i zmieszany, zapomniał, jak się to mówi, języka w buzi.

Laleczka - maskotka ubrana była w mundur marynarski i białą marynarską czapkę. Gęsta siwa broda okalała twarz, której marynarskiego uroku dodawała obowiązkowa fajka.

- Bardzo ładna maskotka - mama w tym momencie zdecydowała się przerwać panującą w pokoju nieco niezręczną ciszę - wstawię kwiatek do wody - dodała i wyszła do kuchni.

- Co w szkole? - zapytał niezbyt oryginalnie Marek.

- Po staremu - odrzekła Ulka i znowu zapadła cisza.

- A wiesz - powiedziała po chwili Ulka - zaczęłam chodzić na kurs...

- Na żeglarski?... - podchwycił żywo Dzika Mrówka. - Nie...

- No to na jaki? - spytał zawiedziony, a w jego głosie można było dodatkowo wyczuć zdziwienie, że może istnieć na świecie jeszcze jakikolwiek inny rodzaj kursów poza żeglarskimi.

- Na basen pływacki - wyjaśniła Ulka. - Uczę się pływać...

- To fajnie - ucieszył się jednak Marek, oceniając błyskawicznie, że pływanie ma w końcu coś wspólnego z żeglarstwem. - Ale co ci nagle przyszło do głowy?

- A bo chciałam się zapisać do żeglarskiego klubu, tak jak ty i inni chłopcy. Ale mi powiedzieli, że muszę mieć obowiązkowo kartę pływacką...

- Wiadomo... - wtrącił Marek.

- No i dlatego zapisałam się na naukę pływania. I już trochę umiem, ale jeszcze jakoś mi nie wychodzi skakanie na głowę. A instruktor mówi, że bez tego nie da rady...

- No pewno...

- Jeżeli się nauczę, to na drugi rok może się zapiszę do klubu żeglarskiego...

- Fajno. Może ja cię będę instruował - powiedział Marek. - I może cię wezmę do swojej załogi - dorzucił po chwili protekcjonalnie, bo przyszło mu nagle do głowy, że gdyby miał takiego załoganta w planowanych rejsach, to jemu samemu, jako KAPITANOWI, już na pewno odpadłoby gotowanie i (co ważniejsze!) zmywanie. Szczególnie rozmaitych garów, tych najbardziej tłustych, bo ostatecznie z talerzami to jeszcze, jeszcze...

Mama w ciągu tych kilku dni Markowej rekonwalescencji bez przerwy powracała do tematu, którego myślą przewodnią było stwierdzenie, że „z tego twojego żeglarstwa to naprawdę nic dobrego nie wyjdzie” i ubolewanie nad przypadkiem, jaki wydarzył się jej synowi. Jednak mamine biadolenia zlikwidował dość zdecydowanie tata, który stwierdził ze stoickim spokojem i pewnością siebie :

- Nie narzekaj, Miciu. Zawsze gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą.

I tym zakończył wszelkie domowe dyskusje na temat kolejnej przygody Dzikiej Mrówki i kolejnej przeszkody na drodze do żeglarskich rejsów, przygód i laurów.

ROZDZIAŁ SZÓSTY
W KTÓRYM SŁOŃCE ZNAJDUJE SIĘ PO NIEWŁAŚCIWEJ STRONIE, ALE MIMO TO DZIKA MRÓWKA WYRUSZA W SWÓJ PIERWSZY, SAMODZIELNY REJS

Nieszczęsna noga, która Dzikiej Mrówce sprawiła tyle bólu, a mamie mnóstwo niepokoju i obaw, na szczęście bardzo szybko się zagoiła i po kilku dniach chłopcu pozostały tylko kolorowe wspomnienia Wysp Południowego Pacyfiku, a na stopie lekko fioletowa blizna. Pogoda też była coraz lepsza i coraz wyraźniej rozwijała się wiosna. A że w dodatku przygotowanie regatowego jachtu do żeglarskiego sezonu zostało szczęśliwie zakończone podczas operacji i okresu rekonwalescencji Marka, cały świat przedstawiał mu się w coraz bardziej pociągających różowych barwach.

Jedyną ciemniejszą chmurką na błękitnym niebie najbliższej przyszłości był egzamin z teoretycznej wiedzy żeglarskiej, który miał być ukoronowaniem kończącego się kursu. Dzika Mrówka spędzał więc całe popołudnia między sztagami, halsami, kilwaterami, grotami, bezanami, kliwrami i całą masą innych równie tajemniczo i egzotycznie brzmiących nazw.

- Żebyś ty choć połowę tego czasu, który poświęcasz na naukę żeglarstwa, przeznaczył na wiadomości konieczne w szkole, to by chyba zabrakło dla ciebie piątek u profesorów - zauważył kiedyś może odrobinę ironicznie tata, gdy dostrzegł syna siedzącego ni mniej, ni więcej, tylko nad podręcznikiem astronawigacji przeznaczonym dla studentów wyższych szkół morskich. - Czyżby na waszym kursie był aż tak wysoki poziom? - tata przerzucił kilkoma ruchami studiowaną przez syna książkę.

- Nie całkiem - odrzekł chłopak.

- Jak to nie całkiem? Co znaczy nie całkiem? - tata był wyraźnie zaskoczony.

- Nasz wykładowca powiedział, że jeżeli będzie się znało coś nadobowiązkowo, to będzie zapisane na plus - wyjaśnił niezbyt chętnie Marek.

- Ale kujon! - odezwał się z kąta pokoju Jego Brat.

- Ho, ho, ho, toś ty taki pilny? - tata najwyraźniej zdziwił się nadzwyczajną pilnością swego syna. - A dlaczego akurat wybrałeś astronawigację?

- Bo mi się to bardzo podoba, tato - wyznał Dzika Mrówka. - Tam bardzo daleko, o miliony kilometrów, gwiazdy, a my tu, na ziemi, mierzymy ich położenie i już wiemy, gdzie jesteśmy na morzu. I nie trzeba żadnych drogowskazów ani tabliczek takich, jak z nazwami ulic czy nazwami miast na stacjach. Wystarczą tylko gwiazdy i hokus, pokus, raz, dwa i mamy dokładną pozycję.

- No, no, no. Nie tak raz dwa, nie tak hokus pokus - roześmiał się tata.

- Tata nie wierzy we własnego syna - zaperzył się Marek. - Możemy zrobić próbę!

- Próbę? Jaką znów próbę?

- Ano taką, że ja zdejmę pozycję. Ze słońca i z gwiazd.

- A czego pozycję chcesz niby zdjąć? - zapytał rozbawiony tata.

- No, na przykład naszego domu. Zgoda, tato?

- Zgoda. Ale może zagramy. Jeżeli zrobisz dobrą pozycję, to wygrywasz, jeżeli pomylisz się w granicach większych niż, powiedzmy - dajmy sporą tolerancję - dziesięć mil, wtedy przegrywasz. No to jak? Teraz zgoda?

- Zgoda, ale jaka stawka, tato?

- Stawka? - zastanowił się tato. - Jeżeli wygrasz, przez trzy dni zapraszam cię na duże lody.

- Brawo, tato, już czuję ich niebiański smak.

- Stop, stop, nie tak prędko. Nie mów hop, dopóki nie przeskoczysz - tata poklepał syna protekcjonalnie po ramieniu - ale jeżeli przegrasz... - tu tata zawiesił głos - jeżeli przegrasz, to będziesz mi przez dziesięć dni czyścił codziennie buty.

- Eee, to niesprawiedliwe - skrzywił się Dzika Mrówka. - Z jednej strony trzy porcje lodów, a z drugiej dziesięć dni czyszczenia butów.

- Nie dziesięć dni tylko dziesięć razy, przecież wystarczy czyścić raz dziennie - sprostował tata.

- Na jedno wychodzi - nie darował Marek - może być najwyżej łeb za łeb. Sztuka za sztukę.

- Wtedy czyszczenie butów za drogo by mnie kosztowało - roześmiał się tata. - O ile znam ciebie; to dwie kulki lodów cię nie zaspokoją.

- Ależ tato, przecież jak przegram, to JA będę ci musiał czyścić buty. ZA DARMO. A tata mówi, że to za drogo!

- A rzeczywiście - roześmiał się tata - przekonałeś mnie. To niech już będzie pięć do pięciu. O.K.?

- O.K. - zgodził się Dzika Mrówka z entuzjazmem, jako że bardzo lubił lody. A już szczególnie waniliowe z bakaliami, jakie sprzedawali u „Eskimosa” w starym Gdańsku, nie opodal przystani na Motławie. - Ale u „Eskimosa” - zastrzegł więc sobie.

- Niech będzie u „Eskimosa” - zgodził się tata.

Za dwa dni wypadała niedziela i Marek wraz ze swym bratem już wczesnym rankiem ruszyli w niedaleką podróż. Ponieważ chłopak chciał zrobić jedną z linii pozycji ze słońca podczas kulminacji, potrzebny był mu pomiar wysokości jego położenia nad horyzontem w ściśle określonym momencie. Niestety jednak słońce znajdowało się w stronie południowej, a morze i linia horyzontu po stronie wprost przeciwnej od ich domu, czyli na północ.

Jedyną więc radą było udać się na Hel, gdzie sytuacja była zdecydowanie korzystna.

Dzika Mrówka wziął pożyczony z klubu sekstant do chlebaka, w którym znajdowało się już obfite drugie śniadanie przygotowane troskliwymi rękoma Mici.

- Niech mama da mi jakąś plastikową torebkę - marudził Marek - bo mi jeszcze ten tłuszcz z kanapek zapaskudzi lustra i szkła w sekstancie.

- Nic ci nie może zapaskudzić. Dałam ci samą chudziutką szyneczkę - odrzekła mama, zapakowała jednakże synowskie kanapki najpierw w serwetkę, potem w pergamin i w końcu włożyła wszystko do plastikowej torebki, do której dołożyła jeszcze dwa jajka na twardo i po wczesnym pomidorze dla każdego.

- Ojej mamo - bronił się Marek - tyle mam nosić? Przecież na obiad wrócimy do domu.

- Po pierwsze znam wasze apetyty - mama uparcie obstawała przy swoim - po drugie na morzu nigdy nic nie wiadomo. Zapytajcie ojca.

Ten prawdziwie marynarski argument przeważył ostatecznie sprawę i chłopcy wyszli z mocno wyładowanym dużym chlebakiem, w którym normalnie mieściły się przecież wszystkie książki i zeszyty Dzikiej Mrówki wraz z wcale pokaźnym drugim śniadaniem, zabieranym normalnie do szkoły.

- Jaro - powiedział Dzika Mrówka do Brata, skoro tylko zniknęli za zakrętem, z pola maminego widzenia - coś mi się wydaje, że najlepiej będzie cały ten „suchy prowiant” zjeść zaraz. Znacznie łatwiej nosić w brzuchu, niż w plecaku.

Jarek początkowo oponował pamiętając mamine przykazania, żeby zjedli jak już będą na miejscu, na Helu, ale ostatecznie uległ bratu. Doszedł bowiem do słusznego wniosku, że Dzika Mrówka nie będzie się zbyt długo wahał i zdecyduje się na całkiem samodzielne zlikwidowanie zbędnego ładunku w chlebaku.

Pokaźna zawartość plastikowego worka znikła w oka mgnieniu, a nieliczni przechodnie niedzielni spoglądali z jawnym zdumieniem na dwóch młodych chłopaków, wcale nie wyglądających na niedożywionych, pożerających z wilczym apetytem ogromne pajdy chleba. Wszelkie ślady zostały natychmiast zatarte przez wrzucenie łupek od jaj do ulicznego kosza, torebka plastikowa natomiast została starannie zwinięta i schowana do chlebaka, Micia bowiem zawsze nakazywała obu synom przynoszenie torebek ze szkoły.

Ponieważ do początku turystycznego sezonu na Wybrzeżu było jeszcze ładnych parę tygodni, na przystani w Sopocie nie było tłoku i po niedługim czasie wodolot „Poświst” niósł obu braci ponad wodami Gdańskiej Zatoki na Hel.

Warunki do obserwacji na Helu były doskonałe i w momencie, gdy słońce znalazło się w kulminacji, wielce przejęty Marek odczytał na sekstancie jego wysokość nad linią horyzontu.

Tak się mu to podobało i tak się zapalił do „łapania słońca”, że w czasie drogi powrotnej, którą odbywał z bratem już nie na wodolocie, a na małym starym stateczku przybrzeżnej żeglugi, postanowił wypróbować swoje zdolności „na pełnym morzu” - jak oznajmił Bratu.

Kiedy więc mały biały stateczek opuścił helski porcik i wyszedł na lekko sfalowaną wodę Gdańskiej Zatoki, Dzika Mrówka wyszedł wraz z Bratem na górny pokład. Pasażerów było niewielu, a ci nieliczni, którzy wybrali się na wiosenną morską wycieczkę, chronili się przed chłodnym wiatrem do osłoniętych pomieszczeń.

Dzika Mrówka wyciągnął ze sfatygowanego chlebaka sekstant i wycelował na horyzont, w kierunku, gdzie świeciło jaskrawe słońce.

- Uważasz - mówił do Jarka - teraz, jak będę obracał alidadą...

- Czym? - wtrącił Jego Brat.

- No przecież wyraźnie mówię, alidadą - zniecierpliwił się Marek - i nie przeszkadzaj, bo muszę złapać słońce.

- Ale jak chcesz złapać słońce, jeżeli patrzysz na morze? - zdziwił się Jarek.

- Po pierwsze nie na morze, a na linię horyzontu, a po drugie chcę złapać odbicie słońca w tym tutaj lusterku, które jest przymocowane do alidady i wtedy odczytam na limbusie kąt.

- Na jakim znowu limbusie?

- Gdybyś chodził na kurs, to byś się tak głupio nie pytał - burknął zaaferowany pomiarami Marek.

Jarek już, już miał odpowiedzieć swemu bliźniaczemu bratu w sposób, na jaki zasługiwało jego niegrzeczne zachowanie, gdy wtem dojrzał tuż za plecami Marka pilnie obserwującego horyzont i usilnie manipulującego małą śrubką przy tym, jak mu tam, limbusie, masywnego mężczyznę w marynarskiej czapce i takimże mundurze.

- I coś tam zobaczył, chłopcze? - odezwał się Marynarz.

Marek odwrócił się gwałtownie, zmieszał, zaczerwienił i bąknął niepewnie, bez specjalnego związku z pytaniem.

- Ja... proszę pana... właśnie... sekstant...

- To, że sekstant, sam widzę - roześmiał się Marynarz. - W końcu coś niecoś na ten temat wiem. Bo tak się akurat składa - zwrócił się do obu braci - że jestem kapitanem na tej jednostce.

- My przepraszamy, panie kapitanie! - Jego Brat uważał, że w tym momencie właśnie tak trzeba było powiedzieć.

- Nie ma za co - roześmiał się znów Pan Kapitan. - Wcale się nie gniewam. A skąd masz ten sekstant?

- Z klubu. Z żeglarskiego klubu - ośmielił się Dzika Mrówka. - I chciałem poćwiczyć... chciałem złapać wysokość słońca w czasie kulminacji, a z naszego domu w Oliwie nie widać horyzontu, bo słońce jest nie z tej strony co potrzeba.

- Słońce nie z tej strony! - Pan Kapitan roześmiał się jeszcze głośniej. - Ha, ha, ha, to jest dobrze powiedziane, chłopcze. Słońce nie z tej strony co potrzeba! Trzeba było je przesunąć. Nic prostszego, chłopcze. O Koperniku mówią, że „wstrzymał słońce, ruszył ziemię”, a teraz ty przesunąłbyś słońce na tę stronę co potrzeba i o tobie też mówiliby, jak o Koperniku. A tobie jak na imię?

- Marek - odparł Dzika Mrówka, który nie bardzo wiedział czy Pan Kapitan z niego kpi, czy tylko żartuje.

- Bardzo ładnie. Mój syn też ma na imię Marek. Mniej więcej w twoim wieku. Pewno wtedy była moda na to imię. A twój kolega jak ma na imię?

- To brat - powiedział Dzika Mrówka - a na imię ma Jarek.

- Też ładnie - pochwalił Pan Kapitan. - Pewno rok czy dwa lata wcześniej, w tym roku, w którym on się urodził, inne imiona były modne.

- Kiedy on się urodził w tym samym roku co ja i ja jestem starszy - zawołał Marek, dla którego sprawa starszeństwa była zawsze bardzo ważnym problemem.

- Jak to w tym samym roku? - nie rozumiał Pan Kapitan.

- My jesteśmy bliźniakami.

- Bliźniacy? - zdziwił się Pan Kapitan - zupełnie nie jesteście podobni.

- Tak też bywa - stwierdził z całą powagą Dzika Mrówka.

- Ale jak jesteście bliźniakami, to dlaczego ty jesteś starszy?

- Bo mama mi tak mówiła - powiedział Marek.

- Nieprawda, mama mówiła tak o mnie. Fakt - wtrącił Jarek.

- Może wasza mama sama dobrze nie wie? - Pan Kapitan roześmiał się znowu. - Podobacie mi się chłopaki - powiedział. - A może byście tak zaczęli u mnie pracować? Na statku. Przydałby mi się na pokładzie taki jeden fachowiec z sekstantem do oznaczania pozycji. Szczególnie w sezonie.

- Z sekstantem? - zdziwił się Marek, który wziął na poważnie słowa Pana Kapitana. - Do oznaczania pozycji? Tu, na Zatoce?

- Ha, ha, ha - roześmiał się Pan Kapitan. - Jasne, że nie potrzeba. Przecież ja Zatokę znam jak własny pokój. A na dodatek mam radar i zawsze jesteśmy w zasięgu brzegu. Ale pomyślcie, chłopaki, jaka to by była uciecha dla wczasowiczów z głębi kraju. Rejs statkiem na Hel, a tu taki młody marynarz łapie słońce sekstantem. Ha, ha, ha. Miałbym najlepsze wycieczki zapewnione na cały sezon.

Tak rozmawiając i żartując ani się chłopcy spostrzegli, jak zbliżyli się do wejścia do gdańskiego portu.

- No, chłopaki, ja teraz już muszę do sterówki. Szerokie morze się skończyło, trzeba uważać. No to cześć! A pamiętajcie, jak będziecie latem na przystani, to was zabiorę bez biletu. Obu Tylko przywieźcie koniecznie sekstant! - mrugnął do braci okiem porozumiewawczo, trochę po łobuzersku.

- Fajny jest ten kapitan - powiedział Dzika Mrówka, gdy Pan Kapitan zniknął w sterówce. Wydawało się wprost nieprawdopodobieństwem, że taki olbrzymi mężczyzna zmieścić się może w takiej małej i ciasnej sterówce...

- Fakt - przytwierdził Jego Brat.

Statek wchodził już do portu.

Obaj bracia prawie zdążyli na obiad. „Prawie”, bo właściwie zwykła godzina obiadowa dawno już minęła, ale mama tak przeciągała w tym dniu gotowanie, smażenie i odsmażanie, że gdy chłopcy wpadli zziajani do domu, mama akurat wnosiła do pokoju wazę z dymiącą zupą. Tata coś tam podjadał w kuchni, „małe Conieco” - jak zwykł był mówić, a konkretnie śledziki marynowane osobiście przez Micię. Oczywiście tata jadł nie dlatego, że był już bardzo głodny i że nie mógł doczekać się na spóźniający się obiad. O, nie. Podkurek, czyli owo „małe Conieco” służyć miało - jak twierdził uparcie tata - jedynie w celu zaostrzenia apetytu.

- W celu zaostrzenia czego? - dziwiła się w takich momentach mama. - Apetytu? Przecież nie można ostrzyć czegoś już tak ostrego, jak twój apetyt. Co jak co, ale na brak apetytu i na bezsenność to już narzekać nie możesz.

- Ależ Miciu - zwykł był mawiać w takich razach tata i, korzystając z zamieszania wywołanego dyskusją, dokładał sobie drugą porcję doskonałych, aromatycznych, marynowanych śledzi na talerz.

- I jak się udała wyprawa po słońce! - zapytał tata przy deserze.

- W dechę, tato - zaczął Jarek, ale Marek (jak zwykle!) nie dał skończyć bratu i włączył się natychmiast.

- Złapało się słońce... obojętnie - powiedział z wysoce nonszalancką miną. - I na lądzie, to znaczy na Helu, i na morzu. Parę razy nawet. W czasie powrotnego rejsu do Gdańska.

- Ho, ho, - skwitował tata.

- I pan kapitan... - znów zaczął Jarek, ale tym razem przerwała mu mama.

- Kapitan, jaki kapitan? - zapytała.

- Normalny, na tym statku, którym wracaliśmy - włączył się Dzika Mrówka. - Bardzo fajny. Chciał mnie zamustrować. Na pomocnika.

- Nie ciebie, tylko nas - zawołał Jarek. - Nie przesadzaj. Mówił, żebyśmy razem przyszli w sezonie.

- Niby i mówił - lekceważąco skrzywił się Marek - bo nie chciał tobie zrobić przykrości. Dobrze wychowany. Ale przecież wiadomo, że głównie chodziło o sekstant i o mnie. Może nie?

- Niby fakt - przytaknął zgodny Jarek - ale mówił o nas obu.

- Nie kłóćcie się, chłopaki - przerwał tata - po pierwsze do lata daleko, po drugie trzeba znać się na żartach. A marynarze lubią żartować. Sam pamiętam, jak mojego kolegę, było to w czasie jednego z pierwszych naszych rejsów, posłali z maszyny na mostek z olbrzymim kluczem i młotem. Do podregulowania kompasu, jak mu powiedzieli, bo kapitan pilnie wzywa kogoś z marynarzy z narzędziami. I polazł mój kolega usmarowany jak wielkie nieszczęście, bo pracował akurat w kotłowni i był czarny jak diabeł, polazł do góry na czyściuteńki mostek, z olbrzymim kluczem i jeszcze większym młotem do regulacji delikatnego kompasu. A jak go Stary zobaczył na mostku, a Stary był pedant i wielki zwolennik czystości, wpadł nieomal w szał. Zadzwonił do pierwszego mechanika, żeby przysłał ludzi do szorowania czarnych śladów na drewnianej bielutkiej podłodze na mostku i na skrzydle. Cała awantura była z tego i oba działy nieomal pobiły się ze sobą w morzu. Pewno tak samo wyglądała sprawa z waszym mustrowaniem i z waszym kapitanem.

- Kapitan był naprawdę - zaperzyli się obaj bracia, tym razem (o dziwo!) zgodnie i jednogłośnie.

- Wielki mi tam kapitan - tata wzruszył trochę lekceważąco ramionami. - Raz bierze namiar na komin swego domu w Brzeźnie, a drugi raz na trzecie drzewo na lewo od starej chałupy na Helu czy na budkę ratownika na plaży w Sopocie. Ot i cała nawigacja.

- Ale byle kto nie może być kapitanem, choćby i na takim stateczku - powiedziała mama. - W końcu trzeba coś umieć. W każdej pracy i na każdym stanowisku.

- No niby racja, Miciu - zreflektował się tata i pocałował mamę w rękę, za co mama natychmiast odwdzięczyła mu się promiennym uśmiechem i dodatkowym kawałkiem szarlotki, z wyjątkowo dużą porcją bitej śmietany na wierzchu.

- Ale, ale - przypomniał sobie tata - a jakie są wyniki owych słonecznych pomiarów?

- Jeszcze nie zdążyłem policzyć. Wziąłem tylko pomiar wysokości słońca podczas kulminacji.

- No to policz i zobaczymy. Czy lody, czy czyszczenie butów.

- Z samej kulminacji nie da rady - bronił się Dzika Mrówka. - Jeszcze wieczorem, przed zmierzchem, złapię gwiazdy. Wtedy dopiero...

- Dobrze - zgodził się tata - zaczekamy zatem do kolacji.

Prawie całe popołudnie Dzika Mrówka zajęty był jakimiś żmudnymi obliczeniami. Wertował liczne, i grube książki, mierzył coś na mapie, dodawał, odejmował, dzielił, mnożył. Minę przy tym miał coraz mniej wyraźną.

- Co ci tam wyszło? - zapytał tata, gdy zbudził się z popołudniowego przeglądania tygodników i wszedł do pokoju chłopców.

- Jeszcze właściwie... - zaczął niepewnym głosem Marek. - Chyba coś... - starał się przykryć ręką zapisaną kartkę.

- Pokaż, pokaż - roześmiał się tata.

- To niby ma być szerokość geograficzna? - zapytał popatrzywszy na starannie podkreślone literki i cyfry.

- Bo widzi tata... - bąknął czerwony jak burak Marek.

- Właśnie widzę - tata otworzył atlas leżący obok. - Ta szerokość wyszła ci jakoś nie za bardzo. 41°05' szerokości północnej - przeczytał z kartki. - To znaczy, że my jesteśmy mniej więcej gdzieś między Neapolem i Rzymem.

- Ale tato - Dzika Mrówka starał się odebrać ojcu kompromitującą jego nawigacyjne umiejętności kartkę.

- To mi przypomina słyszaną kiedyś anegdotę - roześmiał się tata. - Mianowicie syn któregoś tam króla angielskiego, czyli następca tronu, służył angielskim zwyczajem w marynarce wojennej. I kiedyś miał obliczyć pozycję okrętu. Mierzył tak jak i ty, liczył, rachował i wreszcie przyniósł wyniki oficerowi wachtowemu, który miał je sprawdzić. A ten oficer, starszy już człowiek, całe życie pływał po morzach i choć nie dochrapał się wysokiego stopnia, zawód swój znał doskonale. Ale też czuł przed członkiem rodziny królewskiej, a tym bardziej następcą tronu, należyty respekt. Spojrzał więc na wyniki księcia, stanął na baczność i zdjął czapkę z głowy.

- Dlaczego pan to robi, sir? - zdziwił się młody następca tronu.

- Bo, Wasza Książęca Mość - odpowiedział oficer - według obliczonej przez Waszą Książęcą Mość pozycji znajdujemy się teraz dokładnie w środku Katedry Westminsterskiej w Londynie.

- Ale, tato - Dzika Mrówka rzucił zabójcze spojrzenie w stronę śmiejącego się Jego Brata - ja jeszcze sprawdzę. Złapię gwiazdy i policzę dokładnie...

- Chcesz sprawdzić, czy nasz dom nie stoi w okolicach Neapolu - roześmiał się tata. - Oho, Miciu, czuję, że przez najbliższy czas będę miał naprawdę czyste buty!

- Tata mówił, że poczeka do kolacji - bronił się Marek.

- Mówiłem, to i zaczekam - zgodził się tata.

Przed zmierzchem Marek i Jarek wybrali się razem na dach. Pokłócili się przy tym oczywiście i o mało co nie wypuścili z rąk wypożyczonego z wielkim trudem z klubu sekstantu. Precyzyjnemu, wyposażonemu w liczne szkiełka i lusterka przyrządowi nawigacyjnemu na pewno nie wyszedłby na zdrowie upadek z niewysokiego co prawda, ale bądź co bądź trzypiętrowego domu...

Ostatecznie jednak doczekali się pięknych gwiazd na niebie. Dzika Mrówka rozpoznał je i określił, a następnie zmierzyli wysokość nad widocznym z dachu morskim horyzontem.

A potem, do samej kolacji, Dzika Mrówka prowadził żmudne obliczenia, aby znaleźć trzy linie pozycyjne, które - zgodnie z teoretycznymi wiadomościami, przeczytanymi przez chłopca w niezwykle mądrych podręcznikach - powinny się były przeciąć w jednym punkcie. No, może nie tak bardzo dokładnie w jednym - myślał chłopak, rysując na mapie pierwszą linię wynikającą z obliczeń pracowicie spisanych na całym stosie kartek.

Dzika Mrówka długo przykładał do mapy nawigacyjne ekierki, które też pożyczył w klubie. Starannie odmierzył kąt. Wreszcie pociągnął ołówkiem. Podniósł głowę i uważnie spojrzał na efekt swojej pracy. Skrzywił się. Pociągnięta bowiem ołówkiem linia przebiegała dość daleko od punktu na mapie, w którym umiejscowił bez zbytnich trudności ich dom.

Może z drugą będzie lepiej - pocieszał się Marek w myślach i energicznie zabrał się do dalszych obliczeń.

Druga jednak linia pozycyjna jeszcze bardziej odsunęła się od punktu w którym według wszelkich danych powinien znajdować się ich rodzinny dom.

Cała nadzieja w trzeciej - łudził się jeszcze Marek, choć początkowy optymizm uleciał już, jak powietrze z przekłutego balonika.

Trzecia linia pozycyjna zachowała się podobnie jak dwie poprzednie i ostatecznie na mapie wszystkie trzy stworzyły dość duży trójkąt, obejmujący nie tylko Oliwę, dzielnicę Gdańska, gdzie mieszkał Dzika Mrówka z Jego Bratem i Rodzicami, ale sięgający jednym wierzchołkiem pod Elbląg, drugim poza Wejherowo, trzecim zaś wyskakujący głęboko w Morze Bałtyckie.

Na nic - pomyślał ze wstydem Dzika Mrówka. Chciałbym w tej chwili, żeby mapa z kompromitującym jego astronawigacyjne umiejętności trójkątem zapadła się głęboko pod ziemię albo spłonęła i znikła bez śladu. A w każdym razie, żeby nie wpadła w ręce taty.

Niestety, w tym właśnie momencie rozległo się wołanie Mici, że kolacja na stole, o czym zresztą donosiły już od kilkunastu minut smakowite zapachy dochodzące z kuchni i tata wszedł do pokoju chłopców.

- No i jak tam, Mrówa? - zapytał spoglądając na mapę. - O ile znam się na nawigacji, to ten trójkącik jakby trochę za duży - roześmiał się, ale spojrzawszy na wyraźnie zmartwioną twarz syna dorzucił. - Ostatecznie, jak na pierwszy raz, nie jest wcale tak źle - pogładził chłopca po włosach. - W końcu nasz dom znajduje się WEWNĄTRZ trójkąta.

Dzika Mrówka spojrzał na tatę i nie bardzo wiedział, czy tata żartuje, czy mówi poważnie, z miny ojca bowiem nie można było niczego wywnioskować. W każdym bądź razie Jarek też nie roześmiał się, choć miał na to jeszcze przed chwilką dużą ochotę. Bo rzeczywiście, ich dom był WEWNĄTRZ trójkąta utworzonego przez trzy linie pozycyjne, a że trójkąt liczył sobie rozpiętość kilkudziesięciu mil? No, trudno...

W stosunku do powierzchni oceanu kilkadziesiąt mil to nie jest tak wiele - pocieszył się w myślach Dzika Mrówka i był naprawdę wdzięczny tacie, który w tym momencie powiedział, jak gdyby nic zupełnie się nie stało.

- Chłopcy, czas na kolację. Micia już nas wołała. A czuję, że warto się pośpieszyć - dodał, wciągając nosem smakowite i podniecające apetyt zapachy.

Tylko przy kolacji tata, na pozór bez żadnego związku z gwiezdnymi pomiarami, opowiedział Mici i chłopcom historyjkę o Pierwszym Oficerze na jakimś statku Ten Oficer bez przerwy kłócił się z Kapitanem i wciąż mu robił jakieś kawały. A że Kapitan był wyjątkowo czuły na temat swych nawigacyjnych umiejętności, ów Pierwszy Oficer zapytał pewnego razu przez tubę podpływającego pod burtę statku pilota, kiedy stali już na redzie Bombaju: „Czy to naprawdę Bombaj?” A że spytał na cały głos, tak że było słychać i na innych statkach, a w dodatku ubrał się w galowy mundur z dystynkcjami Pierwszego Oficera, więc wściekłość kapitana po takiej odżywce swego zastępcy, jako też niepomierne zdziwienie Pilota na motorówce były zupełnie zrozumiałe. Co kapitan powiedział wtedy swemu Pierwszemu Oficerowi, kroniki na szczęście nie zanotowały.

Mimo niezbyt precyzyjnych wyników pomiarów gwiazd i słońca, egzamin Dzikiej Mrówki na kursie żeglarskim wypadł pomyślnie. Nawet bardzo dobrze. Niewątpliwie na wynik wpłynął fakt, że w zakres wymaganej na stopień żeglarza wiedzy nie wchodziły wiadomości z zakresu astronawigacji.

A w kilka dni później, już po egzaminie, Dzika Mrówka, ubrany w jaskrawopomarańczowy, widoczny już z daleka kapok, zajął miejsce w dwuosobowej pomalowanej na czerwono łodzi żaglowej typu „Cadet”, zwanej „żeglarską szkółką podstawową”. Chłopak był niezwykle przejęty, choć starał się usilnie robić minę na temat: „co mi tam, w końcu to nic wielkiego”.

Wraz z Dziką Mrówką wsiadł do łodzi instruktor, pan Janek.

- No to zaczynamy, Dziki! - zawołał wesoło, gdyż i on przejął od Bosmana Klubu sposób zwracania się do Marka.

Dzika Mrówka zaczynał oto swoje żeglowanie, tego dnia miał po raz pierwszy - co prawda pod czujnym okiem instruktora - ująć własną ręką rumpel sterowy.

- Stawiać grot! - zakomenderował Pan Janek.

Marek szybko zaczął wybierać odpowiednią linkę. Wiedział już doskonale, że linka ta nazywa się fałgrota i że podnosi ona duży biały żagiel na maszcie. Tak samo jak - znał na pamięć nazwy wszystkich lin i linek na tej łodzi i na wielu innych typach łodzi i jachtów. Podobnie jak nazwy żagli, od najprostszych: grota i foka maleńkich jednostek, aż go niezwykle fachowo brzmiące marsle dolne i górne, bramy i bombramy. Ale co innego znać wszystko na pamięć i umieć pokazać na obrazku, a zupełnie co innego samemu stawiać żagle. Choćby na tak maleńkiej jednostce, jak czerwony „Cadet”.

Nad głową Dzikiej Mrówki począł wspinać się biały płat grota, łopocąc na lekkim wietrze. Jeszcze kilka ruchów, jeszcze sprawne obłożenie liny na knadze i JUŻ!!

BIAŁE ŻAGLE NA MASZCIE! - zdołał pomyśleć z dumą Dzika Mrówka, ale Pan Janek wydawał już kolejny rozkaz i nie było czasu na zachwyty.

Rozkazy goniły jedne za drugim. Dzika Mrówka zwijał się jak w ukropie, jedne liny wybierał, drugie luzował, a „Cadet” tymczasem odsunął się od nabrzeża, białe żagle nad głowami Pana Janka i Marka naprężyły się, złapały wiatr, i łódź poczęła nabierać prędkości.

- A ster - przypomniał Pan Janek - łap się za rumpel, Dziki. Steruj na tamtą bojkę i wybierz mocniej grota, bo łopocze. Nie słyszysz?

Dzika Mrówka rzeczywiście niewiele słyszał. I niewiele też widział z wrażenia: Bo oto jego łódź płynie!

PŁYNIE! Posłuszna każdemu drgnięciu ręki jego, Dzikiej Mrówki, zaciśniętej kurczowo na drzewcu rumpla. A żagiel łapie wiatr, łapie też coś nieuchwytnego, coś, czego przecież, nie można zobaczyć przez najsilniejszą nawet i najdoskonalszą lornetkę, ale co JEST, co wypełnia białe płótno grota z czarną literą „C” w górnym rogu i numerem naszytym poniżej, co wypełnia trójkątny niewielki fok. I co pcha łódź coraz szybciej, coraz szybciej prosto na główny nurt wodny.

Nad głową „białe żagle na maszcie”, pełne świeżego wiatru, przy sterze DZIKA MRÓWKA, na niebie słońce, a przed dziobem otwierająca się szeroko, coraz szerzej przestrzeń wodna.

Droga na Bałtyk. NA ATLANTYK.

ROZDZIAŁ SIÓDMY
KTÓRY MIAŁ ZAKOŃCZYĆ SIĘ WSPANIAŁYM ZWYCIĘSTWEM REGATOWYM, ALE OKAZAŁO SIĘ, ŻE ŚRODEK CIĘŻKOŚCI ZAŁOGI ZNAJDUJE SIĘ STANOWCZO ZA WYSOKO

Od symbolicznego dla Dzikiej Mrówki momentu podniesienia po raz pierwszy żagla na maszcie i pierwszego, w miarę samodzielnego, wyjścia na niezbyt na razie szerokie wody, upłynęło sporo czasu. Marek spędzał w tym okresie każdą nieomal wolną chwilę pod żaglami. Pływał na łodziach klasy „Cadet” - początkowo, z instruktorem, a po kilku, coraz bardziej udanych próbach, już tylko z kolegą, takim samym jak Dzika Mrówka nowicjuszem. Potem upodobał sobie przez pewien czas maleńkie, zwrotne, jednoosobowe „Optymisty” o śmiesznym trochę kształcie dziobu i charakterystycznym, nie spotykanym na żadnym innym typie łodzi, trapezowym kształcie jednego żagla.

Na tychże żaglowych łodziach, zwanych popularnie „żeglarskim przedszkolem”, nabierał coraz większej sprawności i biegłości w manewrowaniu, ku zadowoleniu, a nawet pewnemu zdziwieniu żeglarskiego instruktora klubu, który nieraz z nabrzeża obserwował postępy i żeglarskie wyczyny Dzikiej Mrówki. W miarę upływu czasu miał on coraz mniej krytycznych uwag, wykrzykiwanych przez trzymany w ręku przenośny głośnik wzmacniający wielokrotnie głos tak, że instruktorskie słowa niosło głośnym echem nad całym akwenem przeznaczonym na żeglarską szkółkę dla początkujących zdobywców oceanów.

- Brawo, brawo, Dziki - powiedział wreszcie kiedyś do Marka, a pochwała w ustach instruktora miała podwójną wartość; był to bowiem człowiek nader skąpy w ich udzielaniu.

Po egzaminie praktycznym Marek mógł już zupełnie samodzielnie pływać na maleńkim żaglowym stateczku, choć jeszcze na bardzo ograniczonym obszarze. Któregoś dnia instruktor, zawoławszy Marka do swej maleńkiej komóreczki, ciasnego pokoiku w klubowym baraczku, zapytał:

- Chciałbyś startować w regatach?

Dzika Mrówka, który nie należał przecież do zbyt małomównych, zaniemówił na moment.

- Co to, mowę ci odjęło? - zaśmiał się instruktor.

- Ja... w regatach? - wyjąkał wreszcie Marek.

- Wyobraź sobie, że ty. W regatach „Optymistów”.

- Ale przecież słyszałem, że tam startują sami starsi. Ci co w tym sezonie skończyli kurs.

- No to co? Nie dasz rady? Myślałem, że już dobrze wyczuwasz łódź. Zwroty masz opanowane wcale, wcale... No to jak?

- Ja bardzo chętnie - Dzika Mrówka odzyskał swoją zwyczajną śmiałość. Poczuł, że duma i zadowolenie zaczyna go rozpierać. - Ja oczywiście...

- Tak też myślałem. A więc musimy się przygotować. Bo, chłopie, regaty to nie przelewki. W regatach trzeba czuć wiatr, jego siłę, kierunek i każdziutką, najlżejszą choćby zmianę. W regatach wszystko się liczy, Dziki. Najważniejsze, żeby dokładnie przewidzieć, co zrobi twój konkurent, a nawet co dopiero MA ZAMIAR zrobić. I uprzedzić go. Zrobić to samo o ułamek sekundy wcześniej albo zrobić zupełnie coś innego, co będzie lepsze od tego, co on ma zamiar zrobić. Kapujesz?

- Kapuję, panie instruktorze! - odpowiedział Dzika Mrówka z takim zapałem, że instruktor roześmiał się na cały głos.

- No dobra, dobra, na razie to chyba kapujesz niewiele - instruktor wyciągnął z szuflady kawałek papieru.

- Uważaj - powiedział. - Jesteś w punkcie A i chcesz jak najszybciej dostać się do punktu B, w którym jest zakotwiczona boja - narysował sytuację na kartce. - A wiatr wieje tak jak ta strzałka. Kapujesz?

- Kapuję - powiedział Marek patrząc na rysunek. - To znaczy, że mam płynąć prosto pod wiatr.

- Oczywiście - potwierdził instruktor.

- No to trzeba halsować - Dzika Mrówka już wyobrażał sobie siebie na łodzi i czuł niemal wiatr wiejący prosto w dziób.

- Bardzo dobrze - pochwalił instruktor - ale to też oczywiste. Teraz pytam, jak halsować? Spróbuj narysować.

Marek wziął flamaster, narysował dwie linie łączące jacht z bójką i oznaczył kąt między kursem jachtu i linią wiatru.

- A pod jakim kątem będziesz halsował? - zapytał instruktor.

- Jak najostrzej do wiatru - odparł Marek - bo wtedy będziemy mieli najkrótszą drogę - dodał dumny troszeczkę, że może wykazać swe wiadomości.

- Droga najkrótsza, zgoda, ale w ten sposób nie wygrasz, bo przy kursie bardzo ostro na wiatr będziesz miał najmniejszą prędkość. Kapujesz?

Marek nic nie odpowiedział, ale w tej chwili pożałował, że był przez moment z siebie dumny.

- Nic się nie martw - pocieszył go instruktor - do regat jeszcze dość daleko. Jest trochę czasu na naukę. No, kombinuj dalej.

Marek pomyślał chwilę, popatrzył na rysunek i wyrysował drugi kurs łączący punkty A i B. Tym razem kąty były znacznie większe.

Instruktor popatrzył na rysunek i powiedział.

- Teraz to przesadziłeś w drugą stronę.

- Ale prędkość... zaczął Marek.

- Owszem, szybkość będziesz miał dużą, ale zysk na szybkości nie wyrówna ci, chłopie, straty na długości drogi. W tym wypadku prawda leży - jak zresztą najczęściej bywa - pośrodku. O w ten sposób:

I szybkość będzie dość dobra i droga nie za długa.

- Rzeczywiście - mruknął Dzika Mrówka wyraźnie zmartwiony. Oczyma wyobraźni widział już inne łodzie przechodzące przed nim linię bojki.

- Ale to trudno tak wyznaczyć najlepszy kąt - zauważył. - W czasie regat...

- A pewnie, że trudno. I nikt go też nie wyznacza.

Marek spojrzał na instruktora nie bardzo rozumiejąc o co chodzi. Przecież przed chwilą rysowali kursy i oznaczali kąty, a teraz instruktor mówi, że kątów nikt nie wyznacza. Więc jak?

- Gdybyś chciał, Dziki, rysować kąty albo je obliczać, to na pewno wszystkie łodzie byłyby już dawno na mecie, a ty malowałbyś i malował te swoje obrazki przed linią startu. To muszą być odruchy. Ty musisz CZUĆ, jaki kąt NAJLEPSZY w danym momencie; przy danym kursie i przy takim akurat wietrze i fali, to wszystko trzeba brać pod uwagę. I to, że inna łódź może ci zabrać wiatr i to, że po zwrocie za boją możesz znaleźć się w niewygodnej pozycji i nic ci z tego nie przyjdzie, że minąłeś ją jako pierwszy. Trzeba umieć atakować, trzeba też umieć odpierać ataki.

- Ojej - jęknął Dzika Mrówka.

- A właśnie - podchwycił instruktor. - Nic za darmo. Najpierw będziesz się musiał jeszcze sporo poduczyć teoretycznie, żeby rozważyć poszczególne możliwości, a potem przerabiać je praktycznie. Ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć. BEZ TRENINGÓW NIE MA WYNIKÓW - podkreślił głosem i spojrzał na Dziką Mrówkę.

- No to jak? Zaczynamy? - zapytał.

- Zaczynamy - zdecydował Marek.

- Tak też i myślałem - ucieszył się instruktor. - Daj rękę. Na przypieczętowanie umowy.

Podali sobie dłonie. Dzikiej Mrówki była mała, a instruktora duża, mocna, opalona.

Jeszcze tego samego popołudnia po rozmowie z instruktorem Dzika Mrówka z wielkim zapałem zabrał się do studiowania problemów związanych z olbrzymią dziedziną żeglarskiej wiedzy, jaką okazała się teoria regat.

- Coś tam znowu przytargał? - spytał Marka Jego Brat, gdy Dzika Mrówka wrócił z torbą pełną książek, które natychmiast zaczął niezwykle pilnie studiować.

- Grunt to naukowe podejście do zagadnienia - stwierdził tonem wyższości Marek.

- A jakie to znowu zagadnienie? - zapytała mama, zaniepokojona poważnie faktem, że jej syn po powrocie z żeglarskiego treningu nie rzucił się, jak zazwyczaj, na jedzenie; tylko poszedł do swego pokoju i nawet nie zaczął się kłócić ze swym bratem - bliźniakiem.

- Drobiazg, mamo - Marek dość przekonywająco udawał lekceważący stosunek do poruszanego tematu - mam startować w regatach, więc trzeba trochę na ten temat poczytać - tu niedbałym ruchem ręki wskazał na leżące książki o wymownych tytułach: Żeglarstwo regatowe, Regaty, Żeglarstwo regatowe prawie bez tajemnic.

- W regatach? - powtórzyła zdziwiona mama. - W jakich znowu regatach?

- Po pierwsze nie „znowu”, a po drugie w klasie „Optymist” - zakomunikował dumnie Marek i wyciągnął czystą kartkę.

- Miciu - powiedział - niech tylko mama spojrzy...

- Ale kolacja... - mama była wyraźnie zaniepokojona tym, co się w kuchni mogło przypalić, wykipieć czy zesmażyć na węgiel.

- Dobrze, dobrze - Dzika Mrówka machnął lekceważąco ręką, że niby kolacja nieważna, co mama skwitowała jedynie uniesieniem brwi - kolacja nie zając, nie ucieknie. Lepiej niech mama zapozna się z taką sytuacją.

Chłopak kilkoma szybkimi ruchami nakreślił parę kresek na kartce papieru.

- Tu mama widzi pięć jachtów. Wszystkie płyną na kursie wolnym, w tym wypadku fordewindem. Kapuje mama?

- Jak proszę? - zapytała machinalnie mama.

- Przepraszam, Miciu - zreflektował się Marek. - Chciałem spytać, czy mama rozumie sytuację.

- No... - powiedziała mama dość niepewnie - a właściwie co to znaczy fordewind, bo właśnie zapomniałam.

- Oj, mamo, mamo - jęknął Dzika Mrówka - tyle razy mówiłem. Fordewing to po prostu pełny wiatr.

- Aha - mruknęła mama, ale nie za bardzo pewnym głosem.

- No, wiatr wiejący prosto z tyłu jachtu - dorzucił Marek.

- Teraz to jasne - ucieszyła się mama.

- No więc widzi mama - Marek wrócił do rysunku. - Cztery jachty A, B, C i D są w przedzie i idą „łeb w łeb”. A ja tymczasem - tu Marek wskazał na jacht narysowany grubą, czerwoną krechą z napisem „Dzika Mrówka” - z tyłu, za prowadzącymi jachtami i najdalej od boi, przy której trzeba zrobić zwrot w lewo. I co ja mam teraz zrobić??

- Przede wszystkim umyć ręce, a potem zjeść kolację, bo już gotowa - zdecydowanym głosem oznajmiła mama.

- Ojej, mama stale o jednym. W tej sytuacji to ja, mamo, prowadzę takie zagranie taktyczne: zwalniam szybkość - to raz. Jachty A, B, C i D zejdą się do kupy i w czasie zwrotu będą przeszkadzały jeden drugiemu. A wtedy między jachtami i znakiem kursowym wytworzy się luka i ja pcham się prosto w te lukę. Wychodzę zaraz po zwrocie na pierwszą, no może na drugą pozycję.

Marek triumfalnie przeciągnął na rysunku grubą czerwoną krechę przecinającą kursy konkurencyjnych jachtów.

- Teraz wystarczy tylko wykorzystać pozycję nawietrzną, złapać jachty A, B, C i D w „stożek”, wykorzystać właściwie halsowanie, potem ustawić się tak, żeby jacht A znalazł się w sytuacji beznadziejnie nawietrznej, dojść do mety, w ostatniej chwili rzucić się na taśmę i wygrać wyścig. I co mama na to?

- Ja na to, mój ty mały komputerku, mój ty zwycięzco regatowy, że ołówkiem na papierze bardzo łatwo wszystko narysować i wyliczyć. Ja też każdego pierwszego, gdy dostaję pensję taty, robię plany wydatków na cały miesiąc. I wszystko niby się zgadza, a jak minie dwa; trzy tygodnie okazuje się, że jest zupełnie inaczej - mama odgarnęła włosy spadające na oczy, machnęła ręką z rezygnacją i pobiegła do kuchni, skąd dotarł do pokoju przykry raczej zapach przypalonego mleka.

- Z mamą to w żaden sposób nie można porozmawiać na poważne tematy - mruknął Dzika Mrówka do Jarka, ale Jarek nawet nie podniósł głowy znad książki, opisującej kolejne przygody Pana Samochodzika.

- Z tobą też nie można. Człowiek może liczyć tylko na WŁASNE SIŁY - Dzika Mrówka westchnął głęboko z wyraźnym żalem i pretensją do całego otaczającego go, obojętnego świata.

Dni wypełnione w przeważającej części żeglarskimi treningami i taktycznymi rozważaniami teoretycznej natury, a w znacznie mniejszym stopniu szkołą i odrabianiem lekcji, mijały bardzo szybko i ani się Dzika Mrówka obejrzał, gdy nadszedł DZIEŃ REGAT.

Marek od samego ranka był niezwykle podekscytowany i z niecierpliwością czekał na moment startu. Po raz nie wiadomo który przeglądał swą łódź, na której miał wystąpić pierwszy raz w wyścigach. Badał wszystkie linki i śrubki, oglądał żagiel.

- Cześć, Marku - usłyszał nagle dziewczęcy głos, gdy pochylony w łodzi sprawdzał, czy ster chodzi wystarczająco lekko.

Zdziwiony podniósł głowę. Nad nim, na nabrzeżu, stała Ulka ubrana w jasnoczerwoną sukienkę w duże białe grochy.

- Cześć! Wyglądasz jak biedronka - powiedział i uradowany, i zmieszany jednocześnie.

- Biedronka? - zdziwiła się Ulka - przecież biedronka ma czarne kropki. A moje są białe.

- Rzeczywiście - mruknął nieco skonfundowany Dzika Mrówka - ale ty możesz być taka inna, SPECJALNA BIEDRONKA. Po prostu lepszego gatunku. Bardzo zresztą rzadkiego - dorzucił.

- Niech będzie - zgodziła się śmiejąc dziewczynka. - Jak się czujesz?

- Po japońsku - odrzekł Marek.

- Po japońsku? - zdziwiła się. - To niby JAK?

- JAKÓ - TAKO? - roześmiał się Dzika Mrówka. Roześmiała się znowu.

- Przyszłam, żeby popatrzeć - dodała.

- Aha - przytaknął.

Na dłuższą rozmowę nie było jednak czasu, bo trzeba było odbijać od nabrzeża.

Dzika Mrówka sprawnie podniósł żagiel i ruszył na wody basenu. Uważnie lustrował przeciwników, którzy w olbrzymiej większości byli znacznie od niego starsi, zarówno wiekiem jak i żeglarskim stażem. Dla wielu zawodników nie były to już pierwsze regaty, a kilku z nich miało już za sobą zwycięstwa odniesione na różnych akwenach i przy rozmaitych pogodach.

- No, zobaczymy co ONI pokażą - myślał w duchu i na zapas już przeżywał w wyobraźni wszystkie możliwe i niemożliwe warianty rozpoczynającego się wyścigu.

Na dziesięć minut przed godziną startu, gdy podano już pierwszy sygnał zwany sygnałem ostrzeżenia, tuż przed metą zgromadziło się kilkadziesiąt łodzi z postawionymi żaglami. Zrobił się niesamowity tłok i ścisk, każdy bowiem z zawodników chciał wystartować z jak najlepszej pozycji. Ale o tę NAJLEPSZĄ pozycję było niezmiernie trudno.

Pogoda była słoneczna i w miarę wietrzna. Akurat taka w sam raz na małe regaty - jak powiedział instruktor żeglarski, który wchodził w skład sędziowskiego kompletu.

Po pięciu minutach padł drugi strzał z rakietnicy, tak zwany sygnał przygotowania, i od tego momentu zaczęły obowiązywać przepisy regatowe. Nie wolno już było pomagać sobie wiosłem; wszystko teraz zależało od wiatru i żagli, a właściwie od żeglarskich umiejętności zawodników.

Dzika Mrówka, napięty i podekscytowany, z wielkim trudem ustawił swą łódź blisko prawej boi, ograniczającej linię startu. Co prawda większość pozostałych zawodników zgromadziła się przy lewej boi, gdzie były nieco lepsze warunki, Marek jednak nie przejmował się tym zbytnio.

Jest ich tam więcej - myślał starając się tak ustawić swoją łódź w stosunku do wiatru, aby w momencie startu posiadać dużą szybkość i był niedaleko linii startowej - w takim tłoku trudniej zyskać przewagę. Jeden drugiemu będzie przeszkadzać, jeden drugiemu zabierze wiatr, może ktoś się z kimś zderzyć i w rezultacie dwie, trzy łodzie wyskoczą do przodu, a reszta zostanie z tyłu. Ja będę miał dłuższą drogę, ale za to pewniejsze szansę.

Łódź Dzikiej Mrówki nabierała szybkości. Linia mety była coraz bliżej. Teraz ważne było, żeby nie przejść przez nią przed sygnałem startu, żeby nie popełnić falstartu, bo wtedy szanse na dobre miejsce spadają do zera.

Oj, chyba za szybko - przestraszył się Dzika Mrówka, patrząc na wskazówki sekundnika na swoim zegarku i jednocześnie wzrokiem mierząc odległość, jaka mu pozostała do linii startu - trzeba trochę zwolnić.

Wyostrzył bieg łodzi bardziej na wiatr. Łódź zwolniła wyraźnie; teraz z kolei młody sternik zaczął się obawiać, że nie zdąży punktualnie na linię startu.

Na szczęście w tym momencie rozległ się sygnał startowy: ponowny strzał z rakietnicy. Jednocześnie flagi na maszcie sygnałowym na przystani zostały ściągnięte w dół.

Rozpoczęły się REGATY.

Dzika Mrówka pchnął nieco rumpel sterowy, aby nabrać prędkości, balastując jednocześnie swoim ciałem. Łódź była tuż tuż przed linią startu. Po obu stronach kilkudziesięciu młodych chłopców starało się teraz nabrać szybkości, starało się wyskoczyć do przodu, starało się zająć dogodne pozycje w stosunku do wiejącego wiatru.

Na białym żaglu łodzi Dzikiej Mrówki widniały naszyte litery OPP i numer 101. Z przodu płynęła łódź z numerem 402, a tuż za rufą znajdował się numer 18.

Marek zmierzył wzrokiem odległość dzielącą go od numeru 402. Wynosiła ona około 5 - 6 metrów.

Dużo! - zmartwił się.

Jednak tamta łódź, mimo wyraźnych wysiłków jej sternika, nie przyśpieszała tak znacznie jak „ 101” Dzikiej Mrówki.

Widocznie musiał zbytnio wyhamować przed linia startu, żeby nie zrobić falstartu - ocenił Marek czując jednocześnie, że jego łódź nabiera coraz większego pędu.

Wszystkie trzy łodzie szły prawym halsem.

Po kilkunastu sekundach odległość od 402 zmalała do 2 - 3 metrów.

Teraz zwrot - zdecydował Dzika Mrówka.

Błyskawicznie zmienił położenie steru, wybierając jednocześnie szoty żagla. Łódź skręciła ostro, żagiel przez moment załopotał i już OPP 101 pochylał się na przeciwnym halsie nabierając szybkości. W chwilę potem taki sam zwrot zrobił „402”. Szli teraz obaj lewym halsem z tym, że łódź Dzikiej Mrówki wysforowała się nieco do przodu, lecz była znacznie niżej od boi, przy której należało dokonać zwrotu.

Ten hals jest mniej korzystny - zorientował się Dzika Mrówka już po kilkudziesięciu sekundach i postanowił wrócić na poprzedni, prawy hals.

Znowu szybkie, zgrane ruchy steru i wybranie linek szotowych. Gwałtowny zwrot tuż, tuż przed dziobem idącego nie opodal „402”.

Jako zawietrzny mam prawo drogi - Dzika Mrówka usprawiedliwiał sam siebie, bo zwrot był nieco ryzykowny.

Teraz wyraźnie odbił od „402”, który jeszcze przez kilkanaście co najmniej metrów szedł lewym, niekorzystnym halsem.

Jednego mam z głowy - pomyślał Marek i spojrzał w lewo, gdzie znajdowała się większa część zawodników, którzy ruszyli do wyścigu bliżej lewego ograniczającego linię startu znaku.

Z zamętu startowego na czoło wydostały się trzy jachty i wszystkie były teraz w nieco lepszej pozycji niż „101” Dzikiej Mrówki.

Nie jest źle - pomyślał Marek z dumą. - Jestem już CZWARTY.

Zbliżali się do znaku kursowego. „101” Dzikiej Mrówki szedł prawym halsem, trzy pozostałe łodzie lewym.

Tamtym dwóm nie dam rady - ocenił Marek swoje szansę - ale spróbuję z tym trzecim.

Trzecia łódź nosiła numer „100” i zbliżała się coraz bardziej do miejsca, w którym sternik musiał zdecydować się na zwrot, jeżeli chciał przed Dziką Mrówką minąć lewą burtą znak kursowy.

Marek wyostrzył nagle kurs swej „101” tak, że dziób łodzi patrzył teraz PONIŻEJ znaku i wydawało się, że płynąc tym kursem Dzika Mrówka nie zdoła ominąć znaku kursowego lewą burtą, a tym samym będzie musiał wykonać rozmaite skomplikowane manewry.

W tej sytuacji sternik nadpływającej „Setki” nie zaryzykował zwrotu na prawy hals, nie mógłby bowiem zmieścić się w żaden sposób między znakiem a łodzią Dzikiej Mrówki. Nie pozostawało mu nic innego, jak odpaść od wiatru, przejść za rufę „101” i dopiero potem zmienić hals.

Marek na to tylko czekał. Natychmiast wyostrzył, jak mógł najbardziej, swój kurs na wiatr i choć stracił przy tym nieco na szybkości, udało mu się minąć znak kursowy lewą burtą, nie dotykając go na szczęście, bo równałoby się to dyskwalifikacji. Zawiedziony i zdezorientowany nieco sternik „100” dopiero teraz wykonywał zwrot za rufą łodzi Dzikiej Mrówki.

Załatwiłem jeszcze jednego. Teraz jestem już TRZECI! - triumfował Marek.

Miał przed sobą tylko dwie łodzie. Z tej odległości widział wyraźnie ich numery. Na czele szedł numer „12”, a kilka metrów za nim „64”. Wszyscy trzej płynęli teraz kursem wolnym, mając wiatr z prawej burty, czyli inaczej mówiąc płynęli prawym baksztagiem.

Przez dłuższy czas nic się nie zmieniało i trzy łodzie płynęły z różnymi zresztą szybkościami.

Trzeba zaatakować - pomyślał Dzika Mrówka widząc, że zbliżają się do drugiego znaku kursowego.

Zmienił dość nagle kurs, tak że swym żaglem zasłonił wiatr „64”, a gdy tamten wyraźnie zwolnił, Marek gwałtownie odpadł od wiatru i idąc prawie pełnym wiatrem nabrał szybkości. Tym sposobem przeszedł tuż za rufą „64” na korzystną przed zwrotem pozycję wewnętrzną.

- Zaraz go będę miał - powiedział głośno sam do siebie, wciskając się swoją łodzią między „64” i znak kursowy, wokół którego właśnie w tym momencie prowadząca „12” dokonywała zwrotu. Za znakiem Dzika Mrówka i jego „OPP 101” znaleźli się już na drugiej pozycji.

- Jestem DRUGI! - nieomal krzyknął Marek radośnie. - Został jeszcze tylko JEDEN! Dobrze, że Ulka przyszła - pomyślał. - Niech zobaczy, jak się ATAKUJE! jak się WYGRYWA!!!

Postanowił atakować przy następnym zwrocie. Dochodząc do znaku ostro pchnął sterem i jednocześnie podniósł się nieco, ponieważ żagiel zasłonił mu widoczność i Marek stracił z oczu zarówno prowadzącą „12”, jak i znak kursowy. Wychylił się zatem w bok. Nagle poczuł silne uderzenie w ramię. Zachwiał się i chwycił instynktownie przelatującego na drugą stronę bomu. W tym momencie stracił grunt pod nogami.

Wszystko odbyło się tak błyskawicznie, że właściwie Marek nigdy potem nie mógł odtworzyć tych ułamków sekund, które definitywnie odebrały mu wspaniałe regatowe ZWYCIĘSTWO. A było ono - zdawało się - w zasięgu wyciągniętej ręki! Wtedy poczuł jedynie przenikliwy chłód wody, która nagle otoczyła go ze wszystkich stron, a gdy bijąc na oślep rękoma wydostawał się na powierzchnię, uderzył głową o coś miękkiego i mokrego, coś, co mu nie pozwalało zaczerpnąć powietrza w płuca.

Żagiel - pomyślał i resztką rozsądku zmusił się do zanurkowania pod wodę. Odepchnął się silnie nogami oblepionymi dresem i obciążonymi gumowymi tenisówkami, machnął parę razy rękoma i ponownie spróbował wysadzić głowę nad powierzchnię wody.

Tym razem - na szczęście - udało mu się to. Szeroko otwartymi ustami zaczerpnął łapczywie powietrza. Rozejrzał się dokoła i pierwszą rzeczą, jaką zobaczył, był przyklejony do wody biały mokry żagiel z czarnymi literami OPP i liczbą „101”.

Nie opodal bieliły się żagle innych łodzi. Miejsce niefortunnej wywrotki mijał właśnie numer „64”, a tuż za nim płynął numer „100” doganiany przez „402”. A na nieodległym nabrzeżu, wśród tłumu kibiców, z daleka widoczna była czerwona sukienka w duże białe grochy.

Gdy już całkowicie wysuszony Marek zjawił się w swym rodzinnym domu, mama i tata od razu poznali po minie swego syna, że regaty, do których się dość długo i niezwykle starannie przygotowywał, nie zakończyły się nadzwyczajnym sukcesem.

Dzika Mrówka nic jednak nie mówił i rodzice początkowo o nic nie pytali. Dopiero przy kolacji tata zagadnął.

- No i jak tam regaty?

Dzika Mrówka tylko machnął ręką z wyraźną niechęcią.

- Szkoda gadać - mruknął.

- Co się stało? - zainteresowała się mama.

- Nic wielkiego - powiedział Marek spuszczając twarz nad talerzem. - Miałem wywrotkę.

- Co takiego??? - zawołała przerażona Micia.

- Nic wielkiego - powtórzył Marek. - Wywrotka.

- Przecież mogłeś się utopić - krzyknęła mama.

- Ilii tam, mama zawsze panikuje. Przecież miałem kapok. Tyll... tylko że woda trochę chłodna, no i regaty... A byłem już DRUGI. Tylko jeszcze jeden zwrot, jeden atak, rzut na taśmę i miałbym jak nic PIERWSZE MIEJSCE.

Tata roześmiał się i powiedział.

- Miałeś wywrotkę? A co się stało?

- Eee... szkoda gadać. Środek ciężkości załoganta okazał się być za wysoko, no i łódź majtnęła do góry nogami.

- Środek ciężkości? - zapytał tata.

- Uhmm - przytaknął Marek zajęty pilnie jedzeniem.

- Załoganta? - pytał dalej tata już nieco bardziej podejrzliwie.

- Uhmm - mruknął znowu Marek.

- A na czym startowałeś?

- Jak to na czym. Oczywiście, że na „Optymiście” - odrzekł chłopak.

- Na „Optymiście” - powtórzył tata. - A ja myślałem, że „Optymist” to jednoosobowa łódź.

- Tata dobrze myślał - przyświadczył niewyraźnie Dzika Mrówka.

- No to kto w takim razie był tym twoim załogantem? - zdziwiła się mama.

- Jak to kto? - Marek spojrzał na mamę z niemym wyrzutem w oczach. - Oczywiście że JA.

Mama, tata i Jego Brat roześmieli się jak na komendę. Po chwili roześmiał się też i Dzika Mrówka.

- Tak to rozumiem, synu - powiedział nagle całkiem poważnie i już bez śmiechu tata. - PRZEGRYWAĆ też trzeba umieć. A najlepiej na wesoło. I powiem ci, że to chyba jeszcze większa sztuka niż wygrywanie. Zapamiętajcie to sobie, chłopcy. Obaj i na całe życie.

Chwilę trwało milczenie. A potem tata powiedział już innym głosem.

- Stawiam nagrodę pocieszenia dla Mrówy, chłopaki. Idziemy jutro do kina na wojenny film, a przedtem na BARDZO DUŻĄ PORCJĘ LODÓW.

- Niech żyje tata! - wrzasnęli obaj chłopcy. O dziwo, tym razem zupełnie zgodnie. I odtańczyli - także zgodnie - dawno już nie tańczony w marynarskiej rodzinie taniec Radosnego Ptaka Dziwaka; był on zarezerwowany na bardzo radosne rodzinne okazje.

ROZDZIAŁ ÓSMY
W KTÓRYM DECYDUJĄ SIĘ LOSY BAŁTYCKIEGO REJSU DZIKIEJ MRÓWKI

Dni bardzo szybko układały się w tygodnie, tygodnie tworzyły miesiące, a przez cały ten okres Dzika Mrówka spędzał większość czasu pod żaglami i na wodzie. Opalił się - bo rzecz dziwna, ale okazało się, że nie trzeba nawet dużego słońca; wystarczy wiatr do opalania (Micia mówiła, że go „wiatr osmagał”; tym tłumaczyła zmianę koloru twarzy syna), zmężniał, a przede wszystkim nabierał coraz więcej żeglarskiego doświadczenia.

O swym niepowodzeniu w pierwszych regatach Marek już zapomniał, ale - co ważniejsze - zapomnieli też o tym i jego klubowi koledzy, i instruktorzy, i kapitanowie poszczególnych klubowych jachtów.

Przezwisko „Dziki” zaczęło już nabierać pochlebnego znaczenia. Dzika Mrówka dał się bowiem poznać wszystkim jako najbardziej obiecujący z najmłodszych żeglarzy. Wygrał dwa kolejne wyścigi na „Optymistach”, wchodził w skład załogi dwuosobowego „Cadeta”, który zajął drugie miejsce w międzyokręgowych regatach i władze klubu zaczęły się poważnie zastanawiać, czy nie wziąć pod uwagę jego kandydatury na zbliżające się regaty juniorów na „Cadetach” w międzynarodowej obsadzie.

Ostatecznie - po przeprowadzeniu jeszcze kilku eliminacji - kierownictwo klubu z czterech ewentualnych kandydatów do reprezentacji wybrało Dziką Mrówkę i jego kolegę, a jednocześnie rywala w wielu wyścigach, Staszka, bardziej znanego pod przezwiskiem „Baleron” z racji swych wcale pokaźnych jak na swój wiek rozmiarów, a szczególnie obwodu w pasie.

W eliminacjach odpadli Chudy Maniek i Ryży, ale taka już jest kolej rzeczy w sporcie, że wygrywają albo lepsi, albo - co zdarza się równie często - ci, którzy mają odrobinę więcej szczęścia.

W międzynarodowych regatach „Cadetów” ani Dzika Mrówka, ani Baleron nie osiągnęli co prawda znacznych sukcesów, uplasowali się bowiem obaj w trzeciej dziesiątce na trzydzieści dwie startujące jednostki, obaj jednak pocieszali się wzajemnie, że „nie wynik się liczy, ale sam fakt startu w kadrze”.

Widocznie kierownictwo klubu również nie miało do obu chłopców zbytnich pretensji, bowiem pewnego popołudnia, gdy obaj skrobali zgodnie burtę dużego pełnomorskiego jachtu wyciągniętego na brzeg, w pobliżu zahuczał znajomy bas.

- A chodźcie no, robaszkowie świętojańscy, do Prezesa.

- Obaj? - zapytali równocześnie Dzika Mrówka i Baleron.

- Jak mówię „robaszkowie”, to chyba obaj - zagrzmiało w odpowiedzi.

- To my może trochę... - zaczął Marek, patrząc niepewnym wzrokiem na ongiś błękitne dżinsy przyprószone rudym nalotem rdzy i popstrzone mozaiką kolorowych plam farb i lakierów - tak nie wypada do Prezesa.

- Iii tam, robaszkowie świętojańscy... - powiedział Bosman - nasz Prezes to przecież także żeglarz, a nie żaden urzędas. Wystarczy aby trochę umyć ręce i to wszystko.

Tak też obaj zrobili i po chwili stanęli przed obliczem prezesa, który rzeczywiście nie był urzędasem tylko żeglarzem i to w dodatku zawołanym i bardzo znanym. Któregoś roku dostał nawet z rąk ówczesnego Ministra Żeglugi Srebrny Sekstant za żeglarski wyczyn.

- Już są, robaszkowie świętojańscy - zahuczał od progu Bosman.

- Chłopaki - powiedział Prezes - obserwuję was już dość długo i podobacie mi się. Jak tak dalej pójdzie, będą z was dobrzy żeglarze. A wiecie przecież, że być DOBRYM żeglarzem to trochę więcej, niż być dobrym człowiekiem; choćby z tego powodu, że nie każdy dobry człowiek może być DOBRYM ŻEGLARZEM. Otóż to...

W tym momencie Prezes zawiesił głos i spojrzał na obu chłopców; zarówno Dzika Mrówka jak i Baleron wstrzymali oddech i pokraśnieli obaj na twarzy z zadowolenia i ciekawości, co też Prezes chce im jeszcze powiedzieć, bo że to nie koniec prezesowej wypowiedzi było dla wszystkich obecnych oczywiste.

- A jak tam u was z nauką w szkole, chłopaki? - zapytał po chwili Prezes.

Dzika Mrówka spojrzał na Balerona, Baleron na Dziką Mrówkę.

- Z nauką - powtórzył Dzika Mrówka - z nauką, panie Prezesie, to u nas w porządku.

Baleron tylko przytaknął ruchem głowy, wysuwając koniuszek języka z ust.

- A stopnie? - pytał dalej Prezes.

- No... różne - Dzika Mrówka powiedział to już znacznie mniej pewnym głosem. - I lepsze i gorsze, jak to w życiu - zakończył filozoficznie. A Baleron znowu tylko przytaknął koledze.

- Państwowe? - badał Prezes.

- I państwowe - odrzekł Marek - i lepsze też się trafiają.

- Zresztą sprawdzimy, chłopcy - zakończył niezbyt przyjemny temat Prezes. - Sprawa jest taka. Otóż, jak wiecie, co roku nasze większe jachty wychodzą na szkoleń owe rejsy pełnomorskie. I zdecydowaliśmy, że w najbliższym rejsie „Stella Polaris” możecie wziąć udział wy obaj. W charakterze załogi.

Dzika Mrówka spojrzał najpierw na Balerona, a potem na Prezesa i poczuł nagle przemożną chęć odtańczenia tańca Radosnego Ptaka Dziwaka, przypominającego bojowe tańce plemion indiańsko - murzyńskich. Powstrzymał się w ostatniej chwili. Po pierwsze zorientował się, że Baleron nie zna tego tańca, a taniec Radosnego Ptaka Dziwaka tańczyło się we dwóch, po drugie zaś wyobraził sobie zdziwienie na twarzy Prezesa, gdyby zaczął nagle przytupywać i wydawać bojowo radosne okrzyki. I w tym momencie żal mu się zrobiło, że obok niego nie stoi - zamiast Balerona Jego Brat, Jarek. Baleron fajny kolega - pomyślał z nutką żalu - ale co Brat, to Brat.

- Dziękujemy, panie Prezesie - zawołali obaj chłopcy równocześnie.

- O.K. chłopaki. Ale pamiętajcie, pod warunkiem, że nie będzie ani jednego gola w szkole - uśmiechnął się Prezes.

- A kto będzie kapitanem? - zapytał po chwili Dzika Mrówka.

- Tego na razie nie mogę wam z całą pewnością powiedzieć, chłopaki - Prezes uśmiechnął się ponownie - bo to zależy od kilku rzeczy.

- Ale ktoś fajny, panie Prezesie? - dopytywał się Baleron który nagle odnalazł język w buzi i przestał ograniczać się do potakiwania koledze.

- No... - roześmiał się Prezes - chyba fajny, chłopaki.

- A znamy go? - zapytali chłopcy.

- Znacie, znacie, ale nie ciągnijcie mnie za język, chłopaki.

- A dokąd „Stella” popłynie?

- To rejs szkoleniowy, nie turystyczny. W planie jest północno - wschodni Bałtyk z zajściem do Rygi i Petersburga, obejście Wysp Alandzkich i, być może, odwiedzenie któregoś z fińskich portów.

- Hurra! - Dzika Mrówka i Baleron, mimo że nie umawiali się, krzyknęli razem i równie głośno.

- No, dobrze, chłopaki - Prezes podniósł rękę w uspokajającym geście - na razie weźcie się do pracy. I pamiętajcie, że wasz wyjazd zależy od wyników w szkole.

- Będziemy pamiętać - powiedział Dzika Mrówka, a Baleron widocznie zmęczył się nadmierną gadatliwością, bo ograniczył się znowu do przytaknięcia.

Gdy obaj chłopcy wyszli od Prezesa, spojrzeli jeden na drugiego, i Dzika Mrówka z całych sił klepnął w plecy Balerona; tym samym odpłacił się Baleron Dzikiej Mrówce.

- Ale bomba! - zawołał Marek.

- Najbardziej bombowa bomba! - przytaknął jego kolega.

- „Stella Polaris”... Chłopie, to jest łajba! - stwierdził Marek.

- Najlepsza w naszym klubie - dorzucił Baleron.

- A jakie ma kształty. Prawie regatowa - zachwycał się Dzika Mrówka.

- I sławna. Przecież to za rejs na niej Prezes dostał Srebrny Sekstant.

- I zawsze miała fart. We wszystkich rejsach.

- I ostro chodzi na wiatr.

- I koje są wygodne.

- I w ogóle łódka jak należy.

Obaj koledzy stali na klubowym podwórku między baraczkiem zarządu, hangarem małych łodzi i magazynem, a każdemu kolejnemu zdaniu na temat jachtu i rejsu towarzyszyło rozgłośne klepnięcie otwartą dłonią w plecy kolegi. I nie wiadomo, jak długo trwałyby zachwyty nad walorami „Stella Polaris” i wzajemne poklepywanie, od którego już na pewno zaczerwieniły się plecy i Dzikiej Mrówki i Balerona, gdyby nie zahuczało za nimi znajomym basem:

- ROBASZKOWIE ŚWIĘTOJAŃSCY!! A KTO oskrobie do końca tamtą łajbę? Może poprosić Prezesa?

Chłopcy oprzytomnieli i błyskawicznie wrócili z dalekich portów i wód północno - wschodniego Bałtyku do skrobaczki i prozaicznej rzeczywistości.

Na razie prozaicznej - pomyśleli obaj równocześnie - ale za to co będzie POTEM!!!

Od momentu gdy Prezes oznajmił Dzikiej Mrówce i Baleronowi, że mają szansę na wzięcie udziału w bałtyckim rejsie, Marek nie myślał o niczym innym. Wszystkie pozostałe sprawy poszły w kąt, w którym już dawno znalazły się i kij hokejowy, i cały strój z ochronnym kaskiem, nakolannikami, bodiczkami i tym wszystkim, z czego jeszcze niedawno był tak dumny. Zapomniał już, jak planował fantastyczne rejsy palcem po mapie. Tamto to były rojenia i marzenia, a ten rejs JEST NAPRAWDĘ!

Prezes - jak się okazało - dotrzymał słowa. Po pierwsze sprawdził jak obaj chłopcy uczą się w szkole, a że widocznie szkolna inspekcja wypadła pomyślnie, ponownie zawezwał Dziką Mrówkę i Balerona i oznajmił im, żeby przygotowywali się do szkoleniowego rejsu.

- Pytaliście mnie o kapitana - dorzucił na koniec. - Otóż pewne sprawy już się wyjaśniły, a mianowicie dostałem urlop w odpowiednim terminie i ja popłynę jako kapitan.

- Pan, panie Prezesie? - zapytał Dzika Mrówka.

- A ja. No i co, jak myślisz, fajny będzie kapitan czy nie?

- Bardzo fajny! - krzyknął porywczo Marek, ale w tym samym momencie zorientował się, że chyba palnął gafę i zaczerwienił się aż po korzonki jak zwykle nie uczesanych, zmierzwionych włosów.

- No, no, nie przesadzaj - roześmiał się Prezes i poklepał Dziką Mrówkę po ramieniu. - Ale powiedz no, chłopcze, dlaczego ciebie nazywają Dziką Mrówką?

- A... bo to, proszę pana... - zaczął Marek - to tak jeszcze w domu... to mój tata... Ale ja chciałbym... bo ja mam na imię Marek.

- W porządku, Marku - Prezes znowu się roześmiał - jeżeli chcesz, to mogę cię tak nazywać. Ale powiem ci zupełnie szczerze, że mnie osobiście bardzo podoba się Dzika Mrówka. To jest bardzo fajne przezwisko i nie masz się czego wstydzić. A w żeglarskim, małym, ale zgranym światku tylko najlepsi, najfajniejsi, mają swoje przezwiska.

- Ja wiem, proszę pana. Bo jest i „Kuba” Jaworski i „Zyga” Perlicki - wtrącił Dzika Mrówka.

- No, sam widzisz. I może być Marek - Dzika Mrówka. Prawda?

- Prawda - przytwierdził Marek i spojrzał na kolegę. - A on, proszę pana, nazywa się Baleron.

- Też pięknie - roześmiał się Prezes, podczas gdy Baleron rzucił mordercze spojrzenie na Marka - i bardzo smakowicie - dodał Prezes. - A wiecie, jak mnie przezywają? - zapytał chłopców?

- Nie wiemy, panie Prezesie.

- No, właśnie. Teraz to „prezes”, a kiedyś „Filip” - powiedział Prezes.

- Kiedy pan ma inaczej na imię - zauważył Marek.

- Masz rację, ale tak mnie kiedyś nazwali i zostało. Choć prawdę mówiąc, wolałbym Dzika Mrówka albo chociaż Baleron bo Filip kojarzy się z tym z konopi. No, ale my tu gadu, gadu, a i ja, i wy mamy jeszcze kupę roboty przed wyjazdem. Do was należy przede wszystkim uzyskanie zezwolenia od rodziców.

- Od rodziców? - twarz Dzikiej Mrówki wydłużyła się i błyskawicznie znikł z niej wyraz radości.

- Oczywiście. Przecież obaj jesteście niepełnoletni.

- Kiedy, proszę pana, mój tata jest w rejsie.

- A to tata pływa? Jest marynarzem?

- Tak, proszę pana. Ochmistrzem na statku. Teraz płynie do Południowej Ameryki.

- No - powiedział Prezes - w takim razie wystarczy tylko oświadczenie twojej mamy.

- Ba - mruknął Dzika Mrówka.

- Coś powiedział? - nie dosłyszał Prezes.

- Powiedziałem „ba”, panie Prezesie - Marek opuścił głowę.

- Coś tak posmutniał? Są jakieś problemy? - zainteresował się Prezes.

- Na razie jeszcze nie - odparł chłopak. - Ale chyba będą...

Przeczucia nie omyliły Dzikiej Mrówki. Przez całe popołudnie Marek, chodził nieswój i nie mógł się na niczym skupić.

- Coś taki zamyślony? - zapytała wreszcie mama przy kolacji.

- Dlaczego? - oburzył się Marek.

- Nie odpowiada się pytaniem na pytanie - powiedziała mama i spojrzała jeszcze bardziej badawczo na syna.

- Może coś znowu w szkole? - zapytała po chwili.

- Dlaczego znowu? - Dzika Mrówka podniósł głowę znad talerza.

- Już raz ci mówiłam... - zaczęła mama, ale przerwała i machnęła ręką.

- A więc masz jakieś kłopoty w szkole, synku?

- Nie mam żadnych kłopotów w szkole, Miciu - wolno i wyraźnie odpowiedział Marek.

- Dlaczego mówisz takim tonem?

- Oj, Miciu, Miciu, mamie to zawsze źle. Albo że nie odpowiada się pytaniem na pytanie, albo że nie tym tonem - Marek odsunął talerz z nie dojedzoną kolacją.

- Dlaczego nie jesz? - zdziwiła się mama.

- Bo nie mam apetytu - odparł chłopak.

Teraz mama spojrzała na syna z wyraźnym niepokojem. Bo o ile mogła jeszcze przejść do porządku dziennego nad nieco dziwnym zachowaniem Dzikiej Mrówki, o tyle brak apetytu był tak niezwykły, że natychmiast w umyśle mamy zapaliły się lampki alarmowe.

- A możeś ty chory? - przestraszyła się i położyła rękę na czole Marka. Był to niezawodny sposób rozpoznawania wszelkich synowskich dolegliwości, od bólu zęba począwszy, a na niedomaganiach żołądkowych kończąc. Mamina ręka wyczuwała to wszystko bezbłędnie i pomagała stawiać nieomylną diagnozę.

Ale tym razem dłoń położona na czole syna nic mamie nie podpowiedziała, co zaniepokoiło ją jeszcze bardziej:

Sprzątnęła ze stołu talerze razem z nie dojedzoną przez Dziką Mrówkę kolacją, a gdy już pozmywała naczynia, a Marek udał, że się umył, weszła do pokoju chłopców i siadła przy łóżku syna. Byli sami w pokoju, bo Jarek akurat szorował się zawzięcie w łazience.

- No i co masz mi do powiedzenia, Marku? - zapytała łagodnym głosem.

- Bo widzi mama, ja mam do mamy sprawę... - zaczął Marek.

- Jaką sprawę?

- A bo Prezes powiedział, że mama musi podpisać zgodę.

- Jaką zgodę? - w głosie mamy można było wyłowić pierwsze oznaki lekkiego na razie przestrachu.

- Normalną zgodę. Rodzice Balerona już się zgodzili...

- Jakiego Balerona? - zdziwiła się mama. - I na co się zgodzili? O czym ty w ogóle mówisz? - mama raz jeszcze dotknęła ręką synowskiego czoła.

- Zwykłego Balerona. Z klubu żeglarskiego - wyjaśnił Marek. - No to ja już mamie wszystko powiem... - zadecydował.

- Właśnie o to mi tylko chodzi, synku - powiedziała mama i pogłaskała Marka po włosach.

- Bo widzi mama, ja mam płynąć na jachcie w rejs i Prezes powiedział, że mama musi podpisać zgodę - wypalił jednym tchem Dzika Mrówka.

- W jaki rejs? - przestraszyła się mama.

- W normalny, szkoleniowy. Niedaleko, tylko na Bałtyk...

- Bagatela. Tylko na Bałtyk. Przecież to morze.

- No jasne, że morze... - wtrącił Dzika Mrówka.

- Głębokie... - dorzuciła mama.

- A co to za różnica czy trzy metry, czy trzysta, mamo? - zdziwił się Marek.

- No... zawsze to różnica - powiedziała niepewnie mama.

- I jak? podpisze mama?

- Sama nie wiem. Jesteś jeszcze taki młody.

- Ale już pływałem. I daleko. Aż do Afryki...

- To było co innego. Tam byłeś z tatą. I nie na takiej małej łupince, a na dużym statku...

- Wcale nie taki duży - przerwał porywczo Dzika Mrówka - w Londynie staliśmy obok takiego dużego, że naszego statku w ogóle nie było widać...

- Ale tam był tata...

- A tu kapitanem będzie sam Prezes, mamo...

- Jaki znów Prezes?

- No Prezes, „Filip”... Mama go nie zna?...

- Nie znam.

- To bardzo sławny żeglarz. I on ma Srebrny Sekstant i w ogóle jest bardzo fajny. A jak mnie mama nie puści, to będzie plama.

- Co będzie?

- Plama, normalna plama. I co powiedzą koledzy w klubie? I w szkole... I Ulka też... I ja już nigdzie nie będę się mógł pokazać ze wstydu. Mama tego nie zrobi...

- No wiesz - mamie żal się zrobiło syna i przez moment walczył w niej ten żal z obawą o to, że jej syn ma wypłynąć daleko na morze. Wreszcie przyszło jej na myśl genialne, jej zdaniem, rozwiązanie. - Ale ja sama nie mogę decydować. Jak tata wróci, porozmawiamy.

- Mamo, tata dopiero płynie do Rio de Janeiro. Wrócą za dwa miesiące, a ja muszę mieć zgodę najpóźniej za tydzień.

- Za tydzień - powtórzyła mama - no to w takim razie zatelefonujemy do taty. Na statek.

I na tym stanęło tego dnia. A Dzika Mrówka śnił przez całą noc o białych żaglach na masztach.

Na telefoniczne połączenie ze statkiem, na którym aktualnie pływał tata do portów południowoamerykańskich, czekała mama z Dziką Mrówką przez prawie dwa dni. A to słyszalność była słabła, a to za dużo statków czekało w swojej kolejce na połączenie z lądem, a to znowu jakieś wyładowania atmosferyczne czy coś takiego. Mama siedziała kamieniem w domu i nie mogła nawet wyjść do sklepu po bułki czy owoce, stąd też całe zaopatrzenie spadło na obu synów, którzy dopiero teraz przekonali się, ile rzeczy trzeba przynieść do domu.

- To by się musiało dać jakoś uprościć - powiedział Dzika Mrówka do Jego Brata, gdy obaj czekali w kolejce w sklepie spożywczym. Jeden przed stoiskiem nabiałowym, drugi przed jarzynowym.

- Fakt - przyświadczył wyjątkowo zgodnie Jego Brat. - Ale jak?

- Bardzo prosto - powiedział Marek - po prostu w klatkach schodowych by były takie skrzynki jak na listy. I jednego dnia by się wrzuciło kartkę z zamówieniem a drugiego dnia rano wrzucono by, co potrzeba. I bułki, i masło, i ziemniak, i co tam jeszcze trzeba.

- A jak by się płaciło? - zaciekawił się Jego Brat.

- O tym to jeszcze nie pomyślałem. Ale jakiś sposób chyba musi być. Dalszy ciąg twórczej dyskusji został jednak przerwany brutalnie przez ekspedientkę, która spytała: „co kawaler sobie życzy?”

Wreszcie drugiego dnia wieczorem zadzwonił telefon i odezwała się Gdynia - Radio:

- Zamówiona rozmowa ze statkiem. Tylko proszę mówić wyraźnie i głośno, bo trochę słaba słyszalność.

- HALLO, HALLO! - zawołała mama, a Dzika Mrówka przycupnął tuż, tuż koło mamy i przytknął ucho do słuchawki.

W słuchawce coś zabrzęczało, coś zaszumiało, rozległy się jakieś piski i trzaski.

- HALLO, HALLO! - znowu zawołała mama - jak mnie słyszysz?

Znowu zachrobotało coś, zaskrzeczało i nagle z tych trzasków wydobyło się jedno słowo:

- Miciu!

- Tata! - zawołała mama do Marka, a potem znowu do słuchawki: Hallo, hallo jak mnie słyszysz?

Tym razem przez odległe trzaski i gwizdy dobiegło wyraźniejsze zdanie.

Słyszę cię dobrze, Miciu, słyszę cię dobrze. Co u was? Jak się czujecie? Jak chłopcy? Odbiór...

- Czuję się dobrze, wszyscy zdrowi, chłopcy dobrze się uczą, ale Marek.

- Co z Markiem, Miciu, co z Markiem? Odbiór - w głosie taty było wyraźnie słychać zdenerwowanie.

- Wszystko w porządku. Marek zdrowy. Tylko że chce wypłynąć na jachcie na morze.

- Na jakim jachcie, Miciu? - dobiegło do słuchawki.

- A czy to nie wszystko jedno na jakim jachcie? Zresztą nie wiem, na jakim.

W tym momencie Dzika Mrówka podpowiedział mamie głośnym szeptem nazwę jachtu.

- „Stella Polaris”, mamo, „Stella Polaris”.

- Ten jacht się nazywa „Stella Polaris” - popłynęło w eter. - „STELLA POLARIS”.

- To bardzo dobry jacht, Miciu - zatrzeszczało w słuchawce - bardzo dobry. Mocnej budowy. Dzielny jacht, Miciu i sławny. Odbiór..

- Ale cóż to ma do rzeczy? - zaoponowała gwałtownie mama. - Ja uważam, że Marek jest za mały na taką podróż.

- A kto ma być kapitanem, Miciu? - znowu zapytał tata.

- Wszystko jedno kto. Tu chodzi o naszego syna.

- Właśnie dlatego, Miciu, właśnie dlatego. Odbiór...

- Niech mama powie, że „Filip” - podpowiedział Marek.

- HALLO, HALLO, jak mnie słyszysz? - zawołała mama do słuchawki, w której brzmiały znowu tylko jakieś trzaski i szumy; dopiero po dobrej chwili dobiegło dalekie i słabe „Miciu”.

- Marek mówi, że Filip. Jakiś Filip. Czy coś rozumiesz z tego?

- Rozumiem, Miciu. Filip. To bardzo dobrze. Znam go. Wspaniały żeglarz.

- Ależ zrozum, że Marek jest jeszcze dzieckiem i nie może przecież sam...

- Po pierwsze, Miciu, nie będzie sam, po drugie, będzie pod opieką Filipa, po trzecie, Miciu, będzie na „Stella Polaris”, a po czwarte, Miciu, kiedy ja miałem tyle lat, co teraz Marek, to zgubiłem się mojej mamie w warszawskim powstaniu i potem cały rok musiałem żyć na własną rękę i na własny rachunek. A możesz mi wierzyć, że wtedy czasy były znacznie trudniejsze niż dzisiejsze, Miciu.

- Wiem, wiem, nie musisz mi mówić, sama dobrze pamiętam.

- Niemożliwe, Miciu - zabrzmiało ze słuchawki - zupełnie niemożliwe. W tamtych czasach nie było cię chyba jeszcze przecież na świecie.

- Jesteś bardzo miły - powiedziała mama, ale jednocześnie zaczerwieniła się aż po czubki włosów, które stały się jeszcze bardziej rude niż zazwyczaj i spojrzała ukradkiem na nadsłuchującego z drugiej strony słuchawki Marka - ale co z Markiem?

- Jak to co? - głos taty był wyraźnie zdziwiony. - Niech płynie. Daj mi go do słuchawki.

- No wiesz... - zdołała powiedzieć jeszcze mama i oddała słuchawkę synowi.

- Cześć, tata - zaczął Dzika Mrówka.

- Cześć, synku. Cieszę się, że u ciebie wszystko O.K. I cieszę się, że popłyniesz z Filipem. To mój kolega z bardzo dawnych czasów.

- Nic mi o tym nie mówiłeś, tato.

- Bo i po co. Pozdrów go ode mnie. Odbiór...

- Pozdrowię, tato. Na pewno. A jak się czujesz?

- Ja? Doskonale. Tylko tęsknię za wami. No to pomyślnych wiatrów, synku.

- Dziękuję tato, że przekonałeś mamę - powiedział Dzika Mrówka i oddał mamie słuchawkę.

- Kto kogo przekonał - powiedziała mama do słuchawki. - Przecież mówiłam od razu, że jak płynie Filip i jak „Stella Polaris”, to sprawa jest zupełnie jasna.

- Ależ Miciu! - dobiegł zdziwiony głos ze słuchawki.

- Nie żadne „ależ Miciu, ależ Miciu”. Kończymy tę rozmowę, bo i tak majątek płacę co miesiąc za telefony. Całujemy cię mocno wszyscy. Bądź zdrów. List czeka na ciebie w Rio i potem w Buenos Aires. Pa, do widzenia.

- Pa, Miciu, do widzenia. Ucałuj chłopaków. Over.

Po decydującej telefonicznej rozmowie „dalekomorskiej”, Dzika Mrówka rozpoczął przygotowania do bałtyckiego rejsu. A trzeba było przygotować bardzo dużo. Po pierwsze Filip kazał wyciągnąć jacht na brzeg i dokładnie, centymetr po centymetrze, obejrzał cały drewniany kadłub.

- Jeszcze zupełnie w porządku - stwierdził z zadowoleniem, gdy tylko w paru miejscach wykrył drobne i łatwe do usunięcia uszkodzenia.

- Jasna sprawa, robaszku... - zaczął Bosman, ale połapał się, że nie mówi do chłopaków i zamilkł wpół słowa.

Potem przyszła kolej na całe olinowanie. Zarówno stałe, jak i ruchome. Obejrzeli wspólnie, cała przyszła załoga z kapitanem na czele, wszystkie linki, szakle i kausze. Na koniec przyszła kolej na żagle, w których sprawdzono niemal każdą nitkę szwu, a wszystkie miejsca wyglądające niezbyt pewnie przeszyto ponownie, połatano, uzupełniono.

- Pamiętajcie, chłopaki, że na morzu nie ma żartów. I wszystko jest BARDZO WAŻNE. Każda śrubka i każdy nit. Nigdy nie wolno powiedzieć: „jakoś tam będzie”. Morza nie trzeba się bać, ale trzeba je szanować, traktować poważnie i liczyć się z nim. Pamiętajcie, chłopaki - powtórzył z naciskiem - bo potem może być za późno na poprawki.

Trzeba było jeszcze przygotować zapasy na drogę. Żywność w puszkach nasmarowanych tłuszczem, żeby je rdza nie chwyciła, wodę w zbiornikach, zapasowe żagle, liny, narzędzia. Także koce, pościel, sztormiaki, wreszcie pasy ratunkowe i nadmuchiwaną gumową tratwę ratunkową i mały, również nadmuchiwany pontonik z wiosłami. Na koniec mapy, dokumenty jachtu i załogi, przyrządy nawigacyjne, lornetki, sekstanty, cyrkle i ołówki, roczniki astronomiczne i locję Bałtyku, czyli opis dokładny morza, brzegów i portów, rakietnice z zapasem rakiet, koła ratunkowe z wymalowaną pięknie nazwą jachtu i portem macierzystym i doczepioną doń małą awaryjną lampką.

Wreszcie przyszła załoga z żeglarskimi workami na ramionach, które kryły zapasowe zmiany bielizny, swetry i kto tam co ze sobą zabrał.

Dzika Mrówka musiał właśnie w związku z żeglarskim workiem stoczyć całą batalię z mamą. Ta bowiem przygotowała mu tyle rozmaitych rzeczy na drogę, że gdyby chciał wszystko zabrać, nie starczyłoby nawet pięciu takich worków.

- Mamo, po co mi trzy swetry?

- Nigdy nic nie wiadomo - powiedziała mama - przecież zawsze jeden może ci zamoknąć.

- Ojej, no to będę miał drugi.

- A jeżeli i drugi zamoknie?

- Oj, mamo, mamo, przecież ja tego wszystkiego nie mogę wziąć. I trzy swetry, i szaliki, i ciepłe rękawice, i skarpety. Przecież nie płyniemy na Biegun Północny.

- Ale sam mówiłeś, że Północ - oponowała mama.

- Mamo, ale teraz lato. I jeden sweter mi wystarczy. Na pewno. Dwa swetry wróciły do szafy syna.

- Mamo, po co mi tyle koszul?

- Przecież musisz je zmieniać. A sam mówiłeś, że na jachcie nie ma pralni.

- To nie będę prał. Wystarczą mi te dwie dżinsowe koszule.

- Ależ synku. Dwie koszule na prawie cały miesiąc? Przecież zarośniesz brudem.

- Ja tam jestem odporny na mycie, mamo.

- Oj, tak, tak - przytaknęła tym razem skwapliwie mama.

Podobne dyskusje toczyły się i przy innych częściach Markowego wyposażenia, chłopiec bowiem nie godził się zabrać ani pantofli domowych, ani czterech ręczników do rąk i takiejże samej ilości do mniej szlachetnych części ciała, ani wreszcie dwóch wcale nawet apetycznie wyglądających babek, świeżo i specjalnie na konto wyjazdu upieczonych przez mamę, ani też pęta podsuszonej kiełbasy i czterech tabliczek czekolady.

- Przecież na jachcie mamy pełno prowiantu!

- I czekoladę też? - zapytała mama z troską w głosie.

- I czekoladę też - potwierdził Marek, choć, prawdę mówiąc, wcale nie był pewien, czy w jachtowych zapasach znajduje się również czekolada.

Kiedy wreszcie mama wraz z Jarkiem odprowadzali go do przystani jachtowej, worek żeglarski co prawda z trudem dał się zasznurować, ale koniec końców był tylko jeden.

Gdy Dzika Mrówka z Bratem i mamą wysiedli z samochodu i wyładowali z bagażnika pokaźny worek żeglarski, minął ich kolega Marka - Baleron. I on również dźwigał na ramieniu podróżny worek z białego żaglowego płótna, a oprócz tego niósł w drugim ręku dużą wiśniową torbę.

- Nie zmieściło ci się wszystko w worku? - zapytał Dzika Mrówka.

- Eee... nie. To nie to - odrzekł Baleron, ale powiedział to jakoś niezbyt wyraźnie i bez specjalnego entuzjazmu.

- Więc co tam niesiesz? - zainteresował się Jarek.

- Nic takiego - Baleron wyraźnie nie chciał kontynuować tego tematu i maszerował dalej dość szybkim krokiem.

Dzika Mrówka i Jego Brat dostrzegli w wiśniowej torbie jakieś tekturowe pudełko związane dość grubą linką. Pudełko było podziurawione i miało dodatkowo wycięte parę małych okrągłych otworów.

Co też takiego Baleron może nieść na jacht? - zastanawiał się Dzika Mrówka. - I dlaczego tak starannie ukrywa przed nami zawartość swojej torby?

W tej chwili od strony wychodzącego w morze jachtu nadszedł wolnym, spacerowym krokiem urzędnik celny w ciemnozielonym mundurze. Spojrzał znudzonym do ostateczności wzrokiem na spieszącego w stronę przystani Balerona, przesunął wzrokiem po żeglarskim worku i po wiśniowej wypchanej torbie.

W tym momencie Dzika Mrówka zauważył, że Baleron wyraźnie przyspieszył kroku.

- Widziałeś? - mruknął kątem ust do stojącego obok Jarka.

- Widziałem. Fakt - przytwierdził tamten.

I na raz obu przypomniał się rejs z tatą do brzegów Afryki, tajemniczy statek „Torro”, podejrzany typ i Biuro Detektywów. Spojrzeli równocześnie jeden na drugiego i uśmiechnęli się porozumiewawczo.

Czyżby? - przez moment przemknęła Dzikiej Mrówce przez głowę zupełnie fantastyczna i nieprawdopodobna myśl. - Nie, to zupełnie niemożliwe - uspokoił sam siebie. - No, ale w końcu nic nigdy nie wiadomo - gdzieś w głębi Markowej duszy odezwał się głos przekornego chochlika.

Na przystaniowym pomoście czekała Ulka. Była znowu ubrana w czerwoną sukienkę z białymi grochami.

- To na drogę - powiedziała dając Markowi plastikową torebkę pełną małych lukrowanych rożków - ciasteczek. Torebka była zapięta metalową klamerką ozdobioną stylizowaną kotwiczką. - Sama upiekłam - dorzuciła, jakby się usprawiedliwiając.

- Sama? - ucieszyła się mama, właściwie zupełnie nie wiadomo dlaczego, jak świat bowiem światem wiadomo było, że pieczenie małych lukrowanych ciasteczek jest prawie wyłączną domeną młodych panienek w wieku Ulki. - Podziękuj, synku - zwróciła się do Marka.

- Dziękuję - burknął zaczerwieniony Dzika Mrówka. Przez ten czas Baleron wszedł już na jacht, ostrożnie unosząc w górę tajemniczą torbę na wąskim trapie „Stella Polaris”.

Kiedy we czwórkę już teraz podeszli bliżej i mama naocznie stwierdziła, że „Stella Polaris” jest jednak znacznie mniejsza od „Stefana Batorego”, a nawet od tego statku, na którym obaj chłopcy popłynęli do Afryki, zatroskała się mocno i zaczęła się zastanawiać, czy jednak nie dała się zbyt pochopnie przekonać mężowi co do zezwolenia na rejs.

- Ojej, synku - powiedziała zatroskanym głosem - ten twój jacht taki maleńki. Toż to łupina od orzecha.

- Ale bardzo twardego i bardzo zdrowego orzecha - odpowiedział buńczucznie Dzika Mrówka, Choć, prawdę mówiąc, i jemu nagle jacht wydał się niezbyt wielki, szczególnie że za falochronem gdyńskiego basenu jachtowego, w którym stała „Stella Polaris”, widać było morze aż po bardzo odległy horyzont. A przecież na tym horyzoncie morze się nie kończy. Nie zdradzając się jednak, jakie myśli przychodzą mu do głowy, dokończył pouczająco: - Miciu, na niewiele większym statku Kolumb odkrył Amerykę, a Magellan opłynął świat.

- Przecież Magellan nie opłynął świata - oburzyła się na to mama, która czytała nocami wszystkie książki przynoszone przez Marka do domu.

- Magellan nie opłynął, ale jego statek opłynął - powiedział Marek może odrobinę już mniej pewnym głosem. - A Kolumb popłynął, i odkrył Amerykę, i wrócił.

- Fakt - przyświadczył małomówny Jego Brat.

- Mój ty kochany Kolumbie - powiedziała mama przez łzy i mocno przytuliła swego niesfornego bliźniaka do piersi.

- Niech się mama trzyma - Marek chciał powiedzieć te słowa absolutnie takim samym tonem, jakim mówił tata do Mici, ale w tym momencie poczuł, że coś mu zatyka gardło i że oczy stają się dziwnie wilgotne.

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY
KTÓRYM KURS PROWADZI DOKŁADNIE NA NORD, NA JACHT PRZYBYWA JESZCZE JEDEN CZŁONEK ZAŁOGI, A DZIKA MRÓWKA WALCZY ZE ZŁOŚLIWOŚCIAMI MORZA I LOSU W JACHTOWYM KAMBUZIE

- Kurs dokładnie Nord! - powiedział Kapitan Filip do Dzikiej Mrówki. - Pilnuj żagli i kursu, a ja tymczasem wypełnię dziennik.

- Aye, aye, sir, kurs dokładnie NORD - głos chłopca był wyraźnie przejęty. A powiedział „Aye, aye, sir”, bo tuż przed wyjazdem oglądał w kinie morski wojenny film angielski. Na tym filmie marynarz przy sterze zawsze powtarzał rozkazy oficera z dodatkiem tego właśnie „aye, aye, sir”, co Markowi wydało się bardzo „morskie” i dlatego spodobało.

Kapitan Filip roześmiał się, słysząc tę bardzo morską odpowiedź, rozejrzał się raz jeszcze wokół i znikł w kabinie nawigacyjnej, do której wejście umieszczone było tuż za tylnym masztem, zwanym bezanmasztem.

Dzika Mrówka został sam na pokładzie jachtu. Spojrzał w górę na napięte lekkim wiatrem żagle. Postawiono wszystkie, a więc na przednim maszcie (czyli na grotmaszcie) bielały: grotżagiel, trójkątny kliwer i podobny fokżagiel, zaś na tylnym maszcie bezan.

Cała masa płótna - pomyślał z dumą Dzika Mrówka - 144 metry kwadratowe żagli.

Spojrzał na kompas umieszczony na kolumience sterowej.

- Kurs dokładnie NORD - stwierdził.

Ruszył lekko szprychami niewielkiego koła sterowego. Jacht posłuszny jego dłoniom odpadł o parę stopni w prawo. Mały ruch ręki w odwrotną stronę i jacht natychmiast wrócił na dokładnie północny kurs.

Obie odchyłki były bardzo nieznaczne i zdaniem Dzikiej Mrówki zupełnie niezauważalne, a jednak z zejściówki do kabiny nawigacyjnej wyjrzała głowa Kapitana, który zapytał:

- Czy coś się stało, Marku? Dlaczego zmieniłeś kurs?

- Nie, nic kapitanie - Dzika Mrówka zmieszał się, a jednocześnie poczuł podziw dla kapitana - ja tylko sprawdzałem ster.

- W porządku - mruknął Kapitan i jego twarz, ozdobiona świeżo zapuszczaną brodą, zniknęła znowu w głębi kabiny nawigacyjnej.

Płyniemy dokładnie na PÓŁNOC - rozmyślał Dzika Mrówka wpatrzony w kompas - tak jak wielcy żeglarze, jak choćby nasz Bogucki, jak Nansen na „Framie”, jak tylu innych. No, może trochę inaczej - skorygował się w myślach przypomniawszy sobie, że przecież ich jacht miał pływać tylko po Bałtyku - ale na początek i to wystarczy.

W każdym bądź razie w tej chwili ON, Dzika Mrówka we własnej osobie, prowadzi SAMODZIELNIE duży pełnomorski jacht. No, niezupełnie samodzielnie, bo przecież płynie na jednej wachcie z Kapitanem Filipem i jeszcze jednym żeglarzem, który ma go za godzinę zmienić przy sterze, a tymczasem robi porządek w forpiku. Ale stoi na najbardziej odpowiedzialnym stanowisku. Przecież od NIEGO tyle teraz zależy!

Przed oczyma chłopca przesunął się barwny film ostatnich kilku godzin. Kiedy wreszcie zakończyły się przygotowania do bałtyckiego rejsu i nadeszła chwila wyjścia w morze, wszyscy, cała załoga „Stella Polaris”, byli już tak bardzo znużeni, że chcieli się jak najprędzej znaleźć na morzu.

Odejście od nabrzeża odbyło się bardzo sprawnie, ale też i bardzo prozaicznie. Młody oficer Wojsk Ochrony Pogranicza postawił odpowiednie pieczątki na odpowiednich papierach, celnik podobnie i kapitan Filip rzucił pierwsze komendy.

Zrzucono cumy z pachołków, ktoś z załogi odepchnął bosakiem jacht od drewnianego pomostu, kadłub obrócił się łagodnie w kierunku wyjścia z basenu.

- Fok staw! - rozkazał kapitan.

Biały trójkątny żagiel wspiął się po sztagu w górę, załopotał po chwili złapał wiatr, wydął się i pociągnął jacht. Za burtą zaszemrała woda basenu, omywając łagodnie kadłub jachtu.

Wbrew cichym nadziejom Dzikiej Mrówki nikt nie żegnał odpływających żeglarzy. W skrytości ducha oczekiwał on jakiejś efektownej uroczystości towarzyszącej wyjściu w morze. Jego PIERWSZEMU WYJŚCIU W PEŁNOMORSKI REJS POD ŻAGLAMI!

Niestety, rzeczywistość była całkiem inna. Mama i Ulka nawet chciały czekać na odejście jachtu, ale kapitan Filip powiedział, że nie wiadomo kredy odpłyną i że w ogóle szkoda maminego czasu na czekanie.

- A zresztą syn pani ma tu jeszcze dość roboty razem z nami wszystkimi - dodał - i nie mógłby poświęcić paniom wystarczająco dużo czasu.

Na kapitańskie „paniom” mama się uśmiechnęła, a Ulka poczerwieniała jak piwonia.

Marek nie dał po sobie poznać, że wolałby, aby mama - Micia została razem z Ulką jeszcze trochę na nabrzeżu, ale pomyślał jednak, że PRAWDZIWEMU ŻEGLARZOWI nie przystoją takie zupełnie dziecinne ciągoty. Zatem zabrał się do roboty i spisywał się bardzo dzielnie, przygotowując jacht do wyjścia w morze.

Kapitan Filip podzielił całą załogę na trzy wachty i każdej z nich przydzielił odpowiednie zadania. Dziesiąty członek załogi miał pełnić obowiązki kuka, czyli pokładowego kucharza. Dyżury w kambuzie wypadały na zmianę i trwały przez cały dzień. Ponieważ od kuchennych dyżurów zwolnieni byli kapitan i dwóch oficerów wachtowych, przeto na pozostałych członków załogi wypadały one co siedem dni.

Zaraz za falochronem, na redzie portu, załoga sprawnie postawiła wszystkie żagle. Jacht przechylił się lekko na burtę pod wpływem świeżego wiatru wiejącego od pełnego morza i ruszył przed siebie, z każdą chwilą nabierając prędkości.

Rozpoczął się REJS!

„Stella Polaris” płynęła dostojnie pod wszystkimi żaglami przez wody Gdańskiej Zatoki. Przed Gdynią i nieodległym Gdańskiem stało na kotwicy kilkanaście dużych statków, czekających na wejście do portów. Mieniły się kolorami bander całego świata na rufach nazwy macierzystych portów układały się w obrazy dalekich lądów, a między nimi płynęła pod biało - czerwoną banderą „Stella Polaris”. Płynęła po swoją PRZYGODĘ z Kapitanem Filipem i dziewięcioma członkami załogi.

Dziewięcioma?

STOP! Bo oto z pomieszczeń załogowych wychynęła brodata twarz Drugiego Oficera, który powiedział do kapitana.

- Kapitanie, mamy BLINDĘ na pokładzie!

- BLINDĘ? - zdziwił się nie na żarty Kapitan Filip. Spojrzał na nieodległy jeszcze port, spojrzał na ciągnące równo żagle i najwyraźniej żal mu się zrobiło konieczności przerwania tak dobrze zaczętego rejsu, boć przecie trzeba było zawrócić, zdać ślepego pasażera odpowiednim władzom. A ile przy tym kłopotów, ile pisania protokołów, ile tłumaczenia się!

- A kogo tam diabeł podkusił? - zapytał wreszcie z wyraźną złością w głosie.

- A tego oto pasażera - Drugi Oficer podniósł do góry rękę, którą dotychczas chował za plecami. W oficerskiej dłoni wisiał wyraźnie przerażony, z szeroko otwartymi oczyma i otwartym różowym pyszczkiem... mały rudy kotek.

- KOT??? - zdziwił się Kapitan, a wraz z nim zdziwili się wszyscy, którzy byli akurat na pokładzie jachtu i robili morski porządek czyli tak zwany „zejklar”.

Prawie wszyscy, bo jeden z młodych żeglarzy spurpurowiał nagle na twarzy i opuścił nisko głowę, udając całkowicie pochłoniętego pasjonującą pracą przy układaniu niesfornej linki w zgrabne „słoneczko” na mokrym pokładzie.

- Czyj to kot? - zapytał po chwili Kapitan i spojrzał po obecnych. A że byli prawie wszyscy, nietrudno więc Kapitanowi było wyłowić z załogi czerwonego na twarzy Balerona.

- To twój - raczej stwierdził niż zapytał Kapitan.

Na nic by się zdało zaprzeczenie, bo kociak wypuszczony z potężnej łapy Drugiego Oficera podturlał się do nóg Balerona i zaczął się do niego łasić postawiwszy swój ogonek jak rudy wykrzyknik.

Baleron z wielce niewyraźną miną skinął tylko głową. No bo faktycznie, co można było powiedzieć w takiej sytuacji?

- Chodźmy do kabiny - zdecydował Kapitan.

Zeszli na dół. Kapitan, Drugi Oficer i Baleron z małym rudzielcem, sprawcą całego zamieszania. Za nimi wsunął się Dzika Mrówka, który dopiero za pół godziny miał objąć wachtę na sterze.

- No i co zrobimy z tym fantem? - Kapitan spojrzał na Balerona i na Dziką Mrówkę, który pod wpływem kapitańskiego spojrzenia poczuł się nagle współwinnym zamelinowania kota na statku. I w niczym nie zmieniał sytuacji fakt, że przecież chłopak nic o tym dotychczas nie wiedział.

To ten rudzielec był w wiśniowej torbie! - olśniło nagle Dziką Mrówkę, ale to olśnienie nie miało żadnego wpływu na napiętą sytuację w mesie.

- Co zrobimy z tym fantem? - zapytał ponownie Kapitan, tymczasem rudy fant ruszył nieśmiało w zakamarek półki, na której ktoś rozsypał trochę cukru i nie posprzątał po sobie.

- Zawrócić do portu nie zawrócimy - odezwał się znów Kapitan - utopić nie utopimy - tu mrugnął porozumiewawczo do Dzikiej Mrówki, ale tak, aby Baleron tego nie widział. - No więc co nam pozostaje, chłopaki?

Baleron podniósł głowę i oczy błysnęły mu radosną nadzieją.

- Tylko jak on się nazywa, bo muszę go wciągnąć oficjalnie na listę załogi - uśmiechnął się Kapitan Filip.

- Mruczuś - wymamrotał niezbyt wyraźnie Baleron.

- Eee - skrzywił się Kapitan - jakoś mi to brzmi za mało żeglarsko, za bardzo po domowemu. A to ma być przecież jachtowy kot. Kot morski! Pełnomorski! Moi znajomi nazwali swego kota Punt. Też był taki rudy, jak ten mały tutaj. To przynajmniej żeglarskie imię.

- Może by go nazwać Salceson - wtrącił nagle Dzika Mrówka - bo taki tłuściutki i Baleron go przyniósł na jacht.

Wszyscy się roześmieli. Nawet i Baleron, choć wcale tak bardzo mu do śmiechu nie było.

- No to niech będzie Salceson Punt - zdecydował Kapitan Filip. - Niech ma imię, i nazwisko. Może wyrośnie z niego KOT MORSKI CAŁĄ GĘBĄ, to jest - poprawił się - chciałem powiedzieć całym pyszczkiem.

W tym momencie świeżo ochrzczony Salceson Punt, jakby nie zdając sobie sprawy z ważności chwili, zamachnął się małą łapką i przydusił karalucha, który niebacznie wylazł z jakiejś szpary i skradał się do rozsypanego cukru. Salceson Punt przytrzymywał go przez chwilę, potem puścił, a gdy karaluch zaczął uciekać, błyskawicznie przydusił go drugą łapką, zagarnął do siebie i... schrupał w mgnieniu oka. A potem oblizał się smakowicie, jak po najlepszym z deserów.

- No to widzę, że dla Salcesona Punta znajdzie się dużo roboty na jachcie - roześmiał się Kapitan Filip i w ten sposób na „Stella Polaris” znalazł się dziesiąty załogant:

ŻEGLARSKI PRAKTYKANT - SALCESON PUNT jak zapisał Kapitan na liście załogi. A potem dorysował jeszcze obrazek.

- Zamiast fotografii - wyjaśnił - dla Władz Granicznych.

Gdy jacht znalazł się na trawersie morskiej latarni na Helu wachtę przejął Kapitan Filip, a wraz z nim Dzika Mrówka, na którego wypadała kolejna zmiana przy sterze.

I wtedy to właśnie kapitan powiedział do przejętego swoją rolą i odpowiedzialnością chłopca:

- Kurs dokładnie NORD!

Przed dziobem jachtu rozpościerała się szeroka przestrzeń Morza Bałtyckiego. Kapitan postanowił bowiem odejść początkowo głęboko w morze i dopiero w okolicach szwedzkiej wyspy Gotlarid skręcić na wschód, na wody Zatoki Ryskiej.

Pierwsza noc na jachcie w bałtyckim rejsie minęła spokojnie. Pogoda była dobra, morze spokojne, a łagodny lecz stały wiatr wydymał białe żagle i pędził „Stellę” z umiarkowaną prędkością taką „w sam raz”, jak stwierdził Dzika Mrówka do Balerona w czasie zmiany wacht.

W ogóle obaj chłopcy byli niezwykle podekscytowani i mocno przeżywali swój pierwszy prawdziwy żeglarski rejs pełnomorski. Bo co innego pływanie - nawet regatowe - na „Optymistach” czy „Kadetach”, a zupełnie co innego udział w takim rejsie, jaki się teraz zaczynał. Co innego być pełnoprawnym członkiem załogi razem z doświadczonymi żeglarzami, których moczyły już bryzgi z niejednego morza i którzy na niejednym jachcie czerstwy chleb jedli. A do tego jeszcze pod takim kapitanem, jakim był Kapitan Filip - Prezes!

I obu chłopcom wydawało się - gdy tak siedzieli obok siebie na pokładzie „Stella Polaris” i patrzyli na srebrzystą poświatę księżyca kładącą się na morzu - że nie może być nic piękniejszego i przyjemniejszego na świecie.

- Ale fajnie! - powiedział Baleron do Dzikiej Mrówki.

- Fajnie - potwierdził Marek. - Jeszcze nigdy tak fajnie nie było.

- Chociaż przecież ty już byłeś w rejsie - odezwał się po chwili milczenia Baleron - dla ciebie to nie nowina.

- Eee, wiesz, tamto to było zupełnie co innego. Tam byłem po prostu pasażerem jak inni. Tam płynąłem dokąd mnie wieźli, a tutaj... tutaj to zupełnie co innego. Tutaj... no co ci będę klarował. Sam widzisz, no nie? Kojarzysz?

- Jasne jak księżyc. Kojarzę.

Obaj chłopcy zamilkli i bez słowa spoglądali na srebrną drogę księżycowej poświaty, prowadzącej od lekko kołyszącego się jachtu aż hen, daleko, po skraj widnokręgu, gdzie czerń wody zlewała się z granatowym niebem ozdobionym złotymi cekinami gwiazd.

Następny dzień też zapowiadał się spokojnie. Była słoneczna, bezchmurna pogoda, a kurs jachtu prowadził bez przerwy na północ. Z każdą godziną oddalali się od kraju, od ojczystych brzegów, które już dawno znikły za rufą. Szli teraz nieuczęszczanym przez statki szlakiem i dookoła nich było widać tylko morze i morze. Jak okiem sięgnąć widnokręgu nie mąciła sylwetka żadnego innego statku, kutra czy jachtu. Wydawało się, że są zupełnie sami wśród bezmiaru wód.

Ten błogi spokój zakłócił jednak Salceson Punt. Bowiem tak gdzieś koło południa, gdy czas już było wstawać na obiad wachcie Drugiego Oficera, z kabiny dobiegły nagle głośne krzyki i przekleństwa.

Na rozsłoneczniony pokład wyskoczył jak rudy ognik Punt, a za nim czerwony ze złości Drugi Oficer.

- Utopię drania! - krzyczał rozwścieczony brodacz. - Wyrzucę za burtę świntucha!

- Co się stało? - Kapitan wyjrzał z nawigacyjnej - co się tak pieklisz na małego kotka?

- Na małego kotka - powtórzył z przekąsem Drugi - na maleńkiego koteczka... Ty byś się też wściekł, gdyby ci nasikał do buta...

Tu Drugi Oficer potrząsnął swym lewym butem, z którego istotnie wylało się na pokład parę kropel. Gromki śmiech buchnął na pokładzie.

- Masz i tak szczęście, że po pierwsze Salceson miał akurat cienką potrzebę - stwierdził ze śmiechem Kapitan Filip - a po drugie, że na jacht nie zablindowała się krowa.

Drugiego aż zatkało z oburzenia.

- Wtedy byś mógł w ogóle butów się nie dogrzebać - dorzucił jeden z żeglarzy, serdeczny zresztą kolega Drugiego Oficera.

Drugi dał w końcu spokój Salcesonowi, którego Baleron schował za pazuchę, ale wieczorem przy kolacji mruczał pod nosem niby bez żadnego związku z rudzielcem - że na reumatyczne bóle krzyża najlepsza jest kocia skórka.

- A mnie właśnie boli krzyż - dorzucił po chwili, patrząc niby to przypadkiem na siedzącego naprzeciw Balerona.

Wieczorem pogoda zaczęła się psuć. Pojawiły się skądeś chmurki, które - z początku nieliczne i niegroźne - zaczęły się łączyć w skłębione szare zwały i wkrótce zasłoniły znaczną część nieboskłonu.

Słońce - dotychczas wesołe, złote i roześmiane - zmieniło też swój kolor i wieczorem na zachodniej stronie nieba rozpaliły się niepokojące, ostre, czerwone łuny zachodu.

Idzie wiatr - stwierdził obserwujący barometr Kapitan i kazał przejrzeć ponownie cały takielunek. I stały i ruchomy. Sprawdził też żagle, a wolnym od wachty polecił zamocować w kabinie i poutykać w rozmaite kąty wszystkie luźne przedmioty.

Idzie wiatr - rozmyślał Dzika Mrówka kładąc się w wąziutkiej koi po wachcie. Jacht już ostrzej kołysał się na bałtyckiej fali, choć jeszcze nie było to męczące ani nieprzyjemne. Chłopak obrócił się na lewy bok, twarzą do burty i naciągnął koc po samą szyję, bo pod wieczór znacznie pochłodniało. Starał się zasnąć, ale sen nie przychodził. Za burtą tuż, tuż, w odległości zaledwie kilku centymetrów od twarzy leżącego w żeglarskiej koi Marka, chlupotało morze, odbijało się klaśnięciami od burty jachtu, chlapało bryzgami na pokład tuż nad głową.

To nie to, co na statku z tatą - myślał. Tam woda była gdzieś bardzo daleko od szerokiej koi w kabinie pasażerskiej, którą zajmowali wspólnie z bratem, tam nie byli tak blisko morza, tam nie było słychać klaskania fal o burtę. No i tam przede wszystkim był tata, przy którym obaj bracia - bliźniacy czuli się bezpiecznie i pewnie.

Skulonemu pod kocem Markowi, wsłuchującemu się w rosnący wciąż łomot wody o burty, przypomniały się własne słowa powiedziane nie tak dawno do mamy: „Miciu, na niewiele większym statku Kolumb odkrył Amerykę, a Magellan opłynął świat”. Tak powiedział wtedy, ale teraz, w ciemnościach, pomyślał sobie, że jednak i Kolumb i Magellan to byli naprawdę wielcy żeglarze i niezwykle odważni ludzie. Bo przecież oni nie wiedzieli w ogóle ani dokąd płyną, ani jak długo będą w podróży, ani co ich czeka. Płynęli prawie zupełnie w ciemno, bez map, bez sekstantów, bez radia, bez konserw w puszkach. I rzeczywiście płynęli na bardzo małych stateczkach. Bo przecież najmniejszy statek Kolumba, karawela „Nina”, był krótszy od naszego jachtu, tyle że trochę szerszy, a wytrzymał wszystkie trzy podróże przez Atlantyk. Załoga liczyła zaś podobno aż czterdzieści osób. Tam to dopiero musiało być ciasno...

Tak rozmyślając Dzika Mrówka usnął w końcu kołysany coraz silniejszymi przechyłami zapowiadającymi zbliżającą się sztormową pogodę.

Rankiem wachtowy zbudził Dziką Mrówkę wcześniej niż zazwyczaj.

- Wstawaj - usłyszał chłopak - dziś twój dyżur w kambuzie!

Rzeczywiście. Dziś wypadała kolejka jego kucharzowania. Pierwszego samodzielnego kucharzowania w tym rejsie, pierwszego kucharzowania na jachcie i pierwszego kucharzowania również w życiu.

Marek wyczołgał się z trudem z ciasnego pomieszczenia, w którym mieściła się jego wąziutka koja.

Czuł się rozbity i niewyspany, w nocy budził się co chwila w momentach, gdy gwałtowniejsze przechyły jachtu obracały go nagle z boku na bok.

Jachtem kiwało w dalszym ciągu silnie. Gdy Dzika Mrówka wysunął rozczochraną głowę i spojrzał zaspanymi jeszcze oczami na otaczające ich morze, zobaczył białe grzebienie fal gnanych silnym wiatrem. Szare, groźne, nieprzyjemne chmury wisiały nisko nad wzburzoną powierzchnią wody. Wiatr przejmująco zawodził na stalowych linkach takielunku. Wodny pył mknął raz po raz z wiatrem, było zimno, mokro, nieprzyjemnie.

- Brrr - wzdrygnął się Dzika Mrówka.

- Marku, nie przeciągaj się, tylko szykuj śniadanie. Niedługo budzimy następną wachtę razem z kapitanem - przypomniał mu wachtowy oficer.

Prawda. Trzeba było zabrać się do roboty. Marek ochlapał twarz bryzgiem słonej wody zza burty, co go nieco rozbudziło i wsunął się do ciasnego pomieszczenia kambuza.

Po pierwsze trzeba było uruchomić maszynkę, czyli tak zwany prymus opalany naftą. Działała ona nawet wcale nieźle pod warunkiem, że się dobrze rozgrzała, co z kolei wcale nie było takie proste, jak się na pozór wydawało...

Był na to jeden sposób: mianowicie trzeba było rozgrzać na początku maszynkę denaturatem. I od tego też zaczął Dzika Mrówka. Ba, ale łatwo powiedzieć, a trudniej to wykonać. Jachtem kiwało i rzucało na wszystkie strony i w tej sytuacji denaturat absolutnie nie chciał trafiać tam, gdzie chciał Dzika Mrówka. Po chwili w kambuzie śmierdziało denaturatem i na ten smród niewiele pomogło wytarcie szmatą stołu pokrytego blachą i podłogi. Teraz po prostu śmierdziała szmata.

W końcu udało się Dzikiej Mrówce nalać odrobinę spirytusu tam gdzie trzeba, ale wtedy okazało się, że zapałki nieco zwilgotniały i kolejne próby zapalenia kończyły się fiaskiem. Dopiero potarcie sześciu zapałek naraz, w pęczku, udało się chłopcu, ale jedna z zapałek pękła i już płonąc odskoczyła w bok.

Oczywiście, zgodnie z zasadą złośliwości przedmiotów martwych, płonąca zapałka upadła na nasyconą denaturatem szmatę, która buchnęła od razu błękitnawym płomieniem. W kambuzie zrobiło się jasno, a Dzikiej Mrówce stanęły na głowie dęba wszystkie jego rozczochrane włosy.

O RANY! - krzyknął w duchu, pamiętając mimo dramatycznej sytuacji, żeby nie obudzić za wcześnie Kapitana i reszty załogi - pali się !

Oczyma wyobraźni ujrzał na wzburzonym morzu olbrzymią płonącą pochodnię pod tytułem „Stella Polaris”, a ich samych skaczących prosto w zimne, nieprzyjazne fale. Rzucił się błyskawicznie na palącą się szmatę i zaczął po niej deptać zapominając, że na nogach ma tylko skarpetki. Kątem oka dostrzegł leżący obok swój własny pomarańczowy ręcznik z wyhaftowanym starannie przez Micie monogramem, złapał go więc i nakrył płonącą szmatę. Zdusił ogień na moment, chwycił szmatę przez ręcznik, otworzył błyskawicznie właz z kambuza na pokład i wyrzucił płonącą znów żagiew na zewnątrz. Spadła za burtę z sykiem gaszonych płomieni i dopaliła się na wodzie.

- Coś ty, zwariowałeś? - zawołał wachtowy od steru. Chcesz podpalić naszą łajbę?

- Ciii... - Marek położył oparzony palec na ustach błagalnym gestem - nie mówcie nic kapitanowi - i znikł w czeluściach kambuza.

Dobrze, że tak się skończyło - pomyślał, ale chyba w złą godzinę. Bowiem w tej samej chwili maszynka prychnęła, buchnęła i zaczęła potężnie kopcić, rozsiewając płatki tłustej lepkiej sadzy po całym kambuzie.

Dzika Mrówka rozkaszlał się gwałtownie, oczy zaczęły go piec od dymu. Rzucił się do świetlika, aby go otworzyć i wypuścić dym z kambuza. Na szczęście w ostatniej chwili silniejsza fala chlapnęła na świetlik i Marek cofnął się. Gdyby otworzył świetlik, woda wdarłaby się do wnętrza!

O rany, już tak późno - Dzika Mrówka spojrzał na zegarek. Od chwili gdy wszedł zaspany do ciasnego kambuza, minęło już przeszło dwadzieścia minut, a do śniadania nic jeszcze nie było nawet przygotowane.

Nastawił czajnik z wodą na wciąż prychający i kopcący prymus. W garnku rozrobił zimną wodą mleko w proszku, bo Kapitan Filip uznawał rano obowiązkowo mleczną zupę. Na dziś menu przewidywało na śniadanie owsiankę, kawę i jajecznicę na boczku.

„Do gorącego mleka nasypać płatków i gotować mieszając” - powtarzał sobie Marek w myślach przeczytany przed chwilą nieskomplikowany przepis.

Nasypał parę łyżek płatków do garnka z mlekiem.

Eee... chyba będzie za mało - skonstatował i dodał jeszcze dwie łyżki.

Teraz pokrajał cebulę i rzucił ją na patelnię z rozgrzanym uprzednio tłuszczem. Zajęty szykowaniem jajecznicy zapomniał o zupie, która nagle wykipiała, a jednocześnie w kabinie rozszedł się charakterystyczny zapach spalenizny.

Dzika Mrówka zostawił więc smażącą się cebulkę i zaczął gwałtownie mieszać płatki owsiane. Zupa jednak nie chciała w żaden sposób pozbyć się przykrego zapachu, a przy tym gęstniała coraz bardziej tak, że zawartość garnka zaczęła przypominać kaszę na gęsto. Nie była ani trochę podobna do zupy, którą mama czasami robiła w domu na śniadanie dla taty.

To wcale nie jest takie proste - pomyślał Dzika Mrówka w popłochu, wspominając doskonałe wytwory maminej kuchni. Nie mógł sobie natomiast przypomnieć, aby u nich w kuchni, kiedy mama gospodarzyła, mleko kiedykolwiek się przypaliło; chyba że do gotowania zabierał się uroczyście tata...

Widocznie MĘŻCZYZNOM zawsze się mleko przypala - skonstatował w końcu z nikłą odrobiną pewnej satysfakcji.

W tym momencie do rzeczywistości przywołał go widok spalonych na czarne węgielki kawałków cebuli.

Chciał je wyrzucić i pokrajać nowe, aby przyrumienić na śliczny złocisty kolor, tak jak to bez żadnego trudu robiła zazwyczaj Micia, gdy do kambuza wsunął głowę sam Kapitan Filip.

- No, Dziki, jak tam ze śniadaniem? - zapytał i pociągnął nosem z wyraźną dezaprobatą.

- Aye, aye, sir - krzyknął ochoczo Marek, ale ten jego prawdziwie żeglarski okrzyk wcale nie zabrzmiał radośnie. Już zresztą sam fakt, że Kapitan powiedział do niego „Dziki” - tak samo jak mówił Bosman w klubie - świadczył o jego nienadzwyczajnym humorze, po drugie pociągnięcie nosem też nie oznaczało nic dobrego dla młodego kucharza. Na domiar złego zupa zgęstniała jeszcze bardziej, tak że łyżka stawała sztorcem w gęstej masie.

Dzika Mrówka z rozpaczą chlusnął nieco wody do zupy, co doraźnie zmniejszyło jej gęstość, na patelnię z przypaloną cebulką rzucił kilka płatków boczku i rozbił sześć jajek, z czego jedno wylądowało na i tak już śliskiej i brudnej podłodze kambuza.

Teraz szybko nalać owsiankę do trzech głębokich talerzy i podać na stół do mesy, gdzie już czekała cała kolejna wachta. Szybko z powrotem do kambuza, zalać wrzątkiem trzy kubki kawy i jeszcze szybciej zdjąć z ognia jajecznicę z pięciu już tylko jajek, bo szóste rozlało się przecież po całej podłodze kambuza i Dzika Mrówka tylko z największym trudem utrzymywał jako tako równowagę w ciasnym, śliskim, śmierdzącym spaloną cebulą i przypalonym mlekiem kambuzie.

- Kuk, kawy! - dobiegło go z mesy.

- Kuk, a gdzie chleb?

- Kuk, co z cukrem?

- Kuk, masło, sól pieprz!

- Dziki, co u licha stało się z tą owsianką?

Te ostatnie słowa powiedział sam Kapitan Filip; ton wypowiedzi nie wróżył nic dobrego.

- Przypaliła mi się... - wyjąkał Dzika Mrówka cały czerwony na twarzy.

- Przypaliła? - wycedził kapitan patrząc z dezaprobatą na stojący przed nim talerz. - A co się przypaliło, kiedy w tej zupie prawie wcale nie czuję mleka. Sama woda.

- A bo... - zaczął znowu Dzika Mrówka - a bo... a bo...

- No, skończże wreszcie - zniecierpliwił się Kapitan.

- A bo zupa była za gęsta, dolałem wody.

- A ta jajecznica?

- Co jajecznica?

- Dlaczego usmażyłeś ją na węgielkach? - tu Kapitan Filip wyciągnął na widelcu istotnie coś małego i całkiem czarnego.

- To... to jest cebulka - odparł Dzika Mrówka i chciał coś jeszcze dodać, ale przerwał mu wybuch chóralnego śmiechu.

Sytuację ratowała kawa (choć kapitan stwierdził z przekąsem: „dobrze, ze udało ci się wody nie przypalić”) oraz chleb - na szczęście jeszcze świeży - masło, żółty ser i dżem truskawkowy. Bo kapitan Filip lubił na żółty ser nałożyć trochę dżemu. Podobnie jak tata w domu, czemu zawsze dziwiła się Micia, nie mogąc zrozumieć, jak można jeść taką właśnie kompozycję.

- Miciu, na wszystkich statkach tak się właśnie jada - tłumaczył cierpliwie tata i z tej wypowiedzi wynikało, że PRAWDZIWEGO MARYNARZA poznać najłatwiej i bezbłędnie właśnie po tym, że je chleb z masłem, żółtym serem i dżemem.

Ledwo Kapitan Filip ze swoją wachtą wyszli na pokład, do mesy wtargnęli zmarznięci i przemoczeni wachtowi, a wśród nich Baleron, który już od progu wołał o śniadanie.

A Dzikiej Mrówce akurat w tym momencie żołądek podszedł do samego gardła i na samą myśl o jedzeniu zrobiło mu się mdło. Panujący wszechwładnie w kambuzie smród wciąż kopcącego prymusa, zapach denaturatu, przypalonego mleka i zwęglonej na amen cebulki stworzyły swoisty koktajl zapachowy trudny do zniesienia nawet w znacznie lepszych warunkach pogodowych, a tu tymczasem na zewnątrz sztorm wcale nie żartował.

Na szczęście w kambuzie stał kubełek na odpadki i Dzika Mrówka nie musiał wyskakiwać na pokład przy każdym ataku morskiej choroby; ale sytuacja nie należała do najprzyjemniejszych...

Żeby można było choć przez chwilę pooddychać świeżym powietrzem - marzył nadaremno Marek w zaduchu kambuza. Czekająca robota nie pozwalała jednak na odpoczynek. Ledwo bowiem udało się mu pozmywać po śniadaniu i wyszorować solidnie zasmolone i okopcone garnki, gdy już trzeba było myśleć o obiedzie.

Na obiad miała być zupa grzybowa oraz makaron z gulaszem wołowym z puszki. Zupa z paczki prawie by się udała, gdyby nie to, że Marek zupełnie niepotrzebnie ją posolił. Nie przeczytał bowiem dokładnie przepisu zamieszczonego na opakowaniu. Nic też dziwnego, że później, w czasie obiadu, Kapitan Filip zapytał z przekąsem, czemu Dziki zaczerpnął wody na zupę prosto z morza?

Makaron za to udał się nie najgorzej, choć właśnie z makaronem Dzika Mrówka miał najwięcej kłopotu.

No bo jak tu się zorientować, ile tego makaronu będzie potrzeba? Na dziewięciu ludzi (Marek siebie nie liczył, bo w dalszym ciągu targały nim od czasu do czasu ataki morskiej choroby i o jedzeniu nie mogło być ani mowy, ani nawet myśli) trzeba makaronu chyba dużo, szczególnie, że po kilkugodzinnej wachcie na świeżym morskim powietrzu apetyt wszystkim dopisywał znakomicie.

Rozmyślając z niejakim obrzydzeniem o apetycie kolegów Marek sypał suchy makaron do sporego kilkulitrowego garnka z wodą. Sypał i sypał i wciąż mu się wydawało, że będzie za mało. Dopiero wtedy, gdy nad makaronem pozostała ledwo cieniutka warstewka wody, uznał że już dosyć.

Jak się jednak wkrótce okazało, kucharski instynkt, w który chłopak wierzył mimo dotychczasowych niepowodzeń kulinarnych, zawiódł go tym razem zdecydowanie i całkowicie. Otóż bowiem makaron, w miarę gotowania, ożył nagle i ani rusz nie chciał się w tym garnku zmieścić. Rósł i rósł, było go w garnku coraz więcej i więcej. Gorzej; wraz z przechyłami jachtu z garnka zaczęły wypełzać wciąż nowe i nowe masy białych, poplątanych kłębów. Ożywione jakąś tajemniczą Siłą gasiły i tak prychający i kaszlący płomień prymusa i rozpełzały się po calutkim kambuzie.

Marek zbaraniał całkowicie. Miotając się i obijając po rozkołysanym kambuzie, starał się bezskutecznie opanować szalejący biały żywioł.

Wbrew jego wysiłkom po chwili wszędzie było pełno białych śliskich nitek. A przeklęty makaron rósł i rósł i nie było temu końca.

Jak to jest, u licha? - przelatywało przez skołataną głowę Dzikiej Mrówki, zmęczonego trwającą wciąż chorobą morską i bezskutecznym zmaganiem się z niesamowitym makaronem - przecież na początku było w garnku ileś tam wody i ileś tam tego całego makaronu i nic się wtedy nie wylewało. A teraz nagle tego białego świństwa jest tyle, że można by nim chyba z pięć takich garnków zapełnić. Cudowne rozmnożenie czy co?

Na domiar złego podczas otwierania puszki z gulaszem wołowym chłopak skaleczył się w palec. Owinął go brudną szmatką, która po chwili zmieniła dotychczasowy brudnoszary kolor na znacznie żywszy i zdecydowany jasnoczerwony.

Obiad jednakże został podany na czas. A że Dzika Mrówka zdawał sobie sprawę ze swych kulinarnych niedoskonałości i niepowodzeń, postarał się choćby deserem wynagrodzić załodze dotychczasowe swoje nietęgie kucharzowanie. Na deser zdecydował się więc podać wspaniały - jak zwykle - keks maminego wypieku, który Micia, mimo stanowczego oporu syna, wpakowała najpierw do tekturowego pudełka, żeby keks się nie pokruszył, a następnie do żeglarskiego worka Dzikiej Mrówki.

I teraz ten maminy keks miał uratować jego pozycję jako jachtowego kuka. Dzika Mrówka wyciągnął zatem ze swego worka tekturowe pudełko. Przeżył moment strachu, czy keks jednak nie pokruszył się na drobne kawałeczki, ale okazało się, że mama przewidziała wszystko i tak usztywniła swój wypiek, że można było chyba żeglarski worek zrzucić z samolotu bez spadochronu na ziemię i też nic by się keksowi nie stało.

Ciasto było - jak zwykle - wspaniałe i Dzika Mrówka już z góry cieszył się efektem, jaki nastąpi po uroczystej degustacji przez załogę takich delicji. Wziął tedy szybko pierwszy z brzegu nóż, który znalazł się na kambuzowym stole i pokroił keks na kawałki, które następnie ułożył elegancko na tacce i tackę postawił na stół w mesie.

Chóralne „aaaaa” z wyraźną aprobatą przywitało Markowy deser.

- Komu kawę, komu herbatę? - zapytał Dzika Mrówka z całą elegancją, na jaką było go stać. A że miał na tę okazję przerzuconą przez lewą rękę prawie czystą białą ściereczkę, można było - przy dużej co prawda dozie fantazji - wyobrazić sobie, że jest się w eleganckiej kawiarni, na domiar z grzeczną obsługą.

Więc gdy postawił na stole kawę i herbatę, stanął w ciasnych drzwiczkach wiodących do kambuza w wyczekującej pozie i czekał już tylko na oklaski.

Jakież zatem było jego zdziwienie i zaskoczenie - niemiłe zaskoczenie! - gdy zobaczył, jak Kapitan Filip, popróbowawszy maminego keksu, skrzywił się z niesmakiem. Po chwili podniósł kawałek ciasta do nosa, starannie go obwąchał i ponownie skrzywił się.

- Kto to piekł? - zapytał Marka.

- Moja mama - odparł Dzika Mrówka, zupełnie nie rozumiejąc o co może chodzić Kapitanowi.

- Twoooja maaaamaaa? - Kapitan dziwnie przeciągał sylaby. W tym samym momencie Marek zobaczył, że wszyscy odkładają keks na stół. Jeden tylko Drugi Oficer zajadał dalej ze smakiem.

- Co się stało? - zapytał wreszcie chłopak.

- Co się stało? - powtórzył Kapitan. - Ano, właściwie niby nic. Tylko, że twoja mama ma zapewne jakiś bardzo dziwny przepis na ten keks.

- Bardzo dziwny przepis? - nie rozumiał w dalszym ciągu Marek.

- Ano - potwierdził Kapitan. - Już trochę żyję na tym świecie i niejedno ciasto zdarzało mi się jeść, ale po raz pierwszy trafiłem na keks z... czosnkiem.

- Z CZOSNKIEM??? - wyjąkał Dzika Mrówka. Spojrzał przerażony po obecnych i dłużej zatrzymał wzrok na Drugim Oficerze, w dalszym ciągu konsumującym keks z błogim wyrazem zadowolenia na twarzy.

- Panie Drugi!!! - wrzasnął Dzika Mrówka. Wpadł do kambuza, porwał nóż, którym przed chwilą pokrajał keks i przysunął go do nosa. Od noża zaleciał intensywny, drażniący powonienie zapach czosnku.

Teraz WSZYSTKO STAŁO SIĘ JASNE! Otóż Drugi Oficer wierzył święcie w uzdrawiające wszelkie choroby działanie czosnku i - co gorsza - wiarę tę konsekwentnie potwierdzał, pojadając raz po raz smakowicie woniejące ząbki czosnku, które z lubością i błogim wyrazem twarzy rozsmarowywał nożem na kawałku chleba z masłem.

I to był właśnie AKURAT TEN SAM NÓŻ!

Wyjaśnienie na nic się jednak nie zdało, bo ostatecznie cały obiad i tak zakończył się klapą. Okazało się bowiem jeszcze na domiar, że walcząc z rosnącym makaronem Dzika Mrówka całkowicie ZAPOMNIAŁ GO POSOLIĆ.

Mocno nadszarpniętej reputacji nie uratowała względnie udana kolacja, złożona z kubka herbaty, chleba i puszki sardynek na głowę. Puszkę na wszelki wypadek Dzika Mrówka dał każdemu nie otwartą, choć z załączonym kluczykiem.

I gdy późnym wieczorem - po przygotowaniu dla nocnej wachty tak zwanej „nocnej porcji” czyli „podkurka”, na który składało się jajko na twardo i herbata z termosu - Dzika Mrówka uporał się wreszcie z kambuzowym brudnym i zasmolonym królestwem i siadł, żeby odetchnąć, w kokpicie koło sternika poczuł się:

zmęczony jak PIES,

poobijany jak dorodna ULĘGAŁKA,

głodny jak WILK, bo przez cały ten dzień nie tknął nawet najmniejszej okruszyny jedzenia,

wreszcie śpiący jak BORSUK wczesną zimą.

I doszedł do wniosku, że gotowanie wcale nie jest takie proste, jakby to mogło się wydawać obserwując krzątającą się całymi dniami po kuchni Micię, która mimo to miała jeszcze czas na to i na owo. A nawet wydawała się być zupełnie zadowolona ze swego losu!

ROZDZIAŁ DZIESIĄTY
W KTÓRYM „STELLA POLARIS” ODWIEDZA WRAZ Z ZAŁOGĄ PORT NAD DAUGAWĄ I MIASTO ZBUDOWANE CAŁKOWICIE NA PALACH

Na drugi dzień pod wieczór, po zmianie kursu i uporczywym halsowaniu pod malejący na szczęście wiatr, „Stella Polaris” weszła poprzez cieśninę między stałym lądem i wyspą o obco brzmiącej nazwie Saaremaa - na całkiem już prawie spokojne wody Zatoki Ryskiej. Nocą przepłynęli przez zatokę i wachtowi musieli bacznie rozglądać się wokół, ponieważ jacht płynął teraz bardzo uczęszczanym szlakiem i raz po raz mijały ich idące w różnych kierunkach statki.

Wczesnym rankiem przed dziobem ukazały się płaskie brzegi łotewskie i wkrótce trzeba było uruchomić silnik i zrzucić żagle, bo wpłynęli na szeroki co prawda, ale o silnym prądzie nurt rzeki Daugawy czyli Dźwiny. Jeszcze kilka kilometrów w górę rzeki, nad którą rozłożył się ruchliwy i pełen życia port handlowy i oczom naszych żeglarzy ukazała się panorama starego miasta. Nad kryte czerwoną dachówką dachy domów wystrzelały wysoko w niebo iglice wież starych kościołów, nad którymi górowały pokryte zielonkawą blachą wieże katedry i najwyższa w mieście wielokondygnacyjna dzwonnica kościoła św. Piotra.

Bliżej rzucał się w oczy masywny czworobok zamku z narożnymi basztami i wieżycami, a dalej, za domami starego miasta, rosły w górę kształty nowoczesnych wieżowców.

Postój w tym starym porcie, założonym w 1201 roku (data widnieje na herbie miejskim, na którym widoczny jest fragment warownych murów nad błękitnym polem obrazującym Dźwinę oraz dwa skrzyżowane złote klucze i takaż gwiazda) trwał niestety bardzo krótko. Tyle tylko, że Dzika Mrówka, Baleron i inni członkowie załogi, którzy po raz pierwszy znaleźli się w łotewskiej stolicy, zdążyli parę razy przejść przez ciasne, urokliwe uliczki starego miasta o nazwach świadczących o ich przeszłości, takich na przykład jak Kaleju czyli Kowalska, Mucenijeku czyli Bednarska, Andeju czyli Tkacka czy Mijesnijeku czyli Rzeźnicza.

Wędrując tak uliczkami starej Rygi, chłopcy natknęli się na ulicy Vesturas na niewielki dom. Umieszczona na nim tablica głosiła, że właśnie w tym budyneczku szwedzki król Karol XI założył w 1675 roku szkołę urzędniczą, a car rosyjski, Piotr I, w kilkanaście lat po zdobyciu miasta ufundował pierwszą szkołę morską i że działo się to w roku MDCCXXXIII czyli w roku 1733.

- Wcześnie - stwierdził Baleron.

- Faktycznie. Dość dawno - przytaknął Dzika Mrówka. - A my w Polsce parę lat temu obchodziliśmy pięćdziesiątą rocznicę Szkoły Morskiej.

- To też dawno - powiedział Baleron. - Mojego taty jeszcze wtedy nie było na świecie.

- Niby racja. Ale to prawie dwieście pięćdziesiąt lat, a nie pięćdziesiąt czy sześćdziesiąt.

- Dobre i to - stwierdził pojednawczo Baleron. - Ktoś tam kiedyś w dawnej Polsce powiedział, że może Polak nie wiedzieć co morze, gdy pilnie orze.

- Ano, pani od polskiego nam mówiła. Ale chyba ten ktoś nie miał racji.

- Chyba nie miał, bo morze to morze.

I tym niezbyt oryginalnym stwierdzeniem obaj chłopcy zakończyli dyskusję na temat morskiej przeszłości i dalej zwiedzali piękne i pełne zieleni miasto.

Trochę czasu spędzili obaj w dużym sklepie z rozmaitymi pamiątkami o nazwie „Sakta”. Kupili tam małe laleczki w malowniczych, biało - czerwonych, łotewskich strojach ludowych.

- Po co ci taka laleczka? - zapytał Dzika Mrówka kolegę, gdy zmęczeni i pełni wrażeń wracali na jacht.

- Laleczka? Dla siostry - odpowiedział Baleron, który rzeczywiście miał o parę lat młodszą od siebie siostrzyczkę. Bardzo ją kochał i zawsze się nią opiekował. - A tobie lalka po co?

- Też dla siostry - burknął Dzika Mrówka i zaczerwienił się nagle bez żadnego powodu.

- Dla siostry? - zdziwił się Baleron. - Przecież ty masz brata. I do tego bliźniaka.

- No to co? - obruszył się ni stąd, ni zowąd Dzika Mrówka. - Jak się ma brata - bliźniaka, to już nie można mieć siostry?

- Mieć to można, ale ty nie masz - nastawał Baleron. - A może to nie dla siostry? - spojrzał podejrzliwie na jeszcze bardziej czerwonego kolegi; żeglarza.

- Może nie dla siostry - burknął Dzika Mrówka. - A w ogóle guzik cię to obchodzi...

- O, wa, coś taki obraźliwy? - skrzywił się Baleron. - Uderz w stół, a nożyce same się odezwą. Pewno kupiłeś to dla jakiejś dziewczyny?

Dzika Mrówka nic nie odpowiedział. Zresztą być może w ogóle nie słyszał pytania Balerona, bo właśnie w tej chwili przypomniała mu się drobna dziewczynka o dwóch grubych, jasnych warkoczach, które zawsze nosiła przerzucone do przodu. I przypomniała mu się czerwona sukienka w duże, białe grochy i maskotka, i kwiatek, który zasuszył na jachcie, jednym słowem: Ulka...

Przez chwilę szli w milczeniu, gdy nagle Baleron palnął się w czoło.

- O rany - zawołał - byłbym zapomniał! - Wyciągnął z wiśniowej torby, tej samej, w której przyniósł na jacht Salcesona Punta, duży worek z czarnej folii. - Gdzie tu może być piasek?

- Piasek? - zdziwił się Dzika Mrówka. - A po co ci piasek?

- Mnie to niepotrzebny, ale Puntowi. Bo Drugi naprawdę może obedrzeć go ze skóry. I trzeba kota nauczyć siusiać do piasku, bo inaczej będzie draka.

Istotnie. Mimo że Drugi wieszał teraz buty pod pokładem, Punt z uporem godnym lepszej sprawy wdrapał się raz do góry, wlazł do wiszącego buta i w tej niezwykle niewygodnej pozycji dopełnił znowu fizjologicznej potrzeby. Na całe szczęście Baleron zajrzał do kabiny akurat w tym momencie, kiedy Punt wyłaził ze swej wiszącej ubikacji i wylał zawartość buta Drugiego Oficera, który słodko spał po wachcie. Inaczej ruda skórka Punta nie wiadomo gdzie by się znalazła...

Chłopcy nabrali piasku do worka nad brzegiem Dźwiny. Później, gdy dźwigali wspólnie ciężką wiśniową torbę, zainteresował się nimi drzemiący na słońcu celnik i kazał otworzyć torbę. Jakież było jego zdziwienie, gdy zobaczył, że w torbie jest... piasek. Kazał im nawet wysypać go, wiedząc z wieloletniego doświadczenia, że przemytnicy mają czasem oryginalne pomysły. Kiedy okazało się, że w czarnym worku z folii jest rzeczywiście tylko piasek, celnik przepuścił ich, ale jeszcze przez długi czas patrzył za młodymi żeglarzami i kiwał głową w zadziwieniu.

Postój w Rydze był, jako się rzekło, krótki. Zbyt krótki - jak ocenili obaj chłopcy i większość załogi; czas jednak naglił.

- W Petersburgu mamy przewidziany nieco dłuższy postój - powiedział Kapitan Filip, gdy opuszczali zieloną od parków i ogrodów i czerwoną od dachów starego miasta, pełną kwiatów Rygę.

Przeszli wąskimi cieśninami nad Zatokę Fińską i przy pomyślnym wietrze skręcili na wschód, prosto w głąb zatoki, gdzie czekał na nich następny port. Petersburg.

- Miasto Petersburg zbudowane zostało na terytorium odebranym Szwedom w 1703 roku, na początku tak zwanej wojny północnej. Car Piotr I postanowił tu, na grzęzawiskach u ujścia Newy, zbudować twierdzę, port i miasto. Już w kilka lat później, w 1712 roku, został Petersburg, stolicą Rosji - głos doskonale władającej językiem polskim przewodniczki dochodził z głośników zradiofonizowanego autokaru turystycznego, którym Dzika Mrówka i jego koledzy z załogi „Stella Polaris” wybrali się na zwiedzanie miasta nad Newą. Ponieważ było ich tylko dziewięciu (jeden wachtowy został do pilnowania jachtu i Salcesona Punta), grupkę polskich żeglarzy dołączono do wycieczki polskich inżynierów architektów.

Autokar ruszył spod głównej siedziby „Inturistu”, z placu, nad którym górował potężny masyw soboru św. Izaaka, zwieńczony kopułą widoczną ze wszystkich niemal miejsc w Petersburgu. Minęli gmach Admiralicji ze szpiczastą, złotą, błyszczącą w słońcu iglicą wieży, objechali wokoło wysoką kolumnę cara Aleksandra, ustawioną na pamiątkę zwycięstwa nad Napoleonem na placu przed wspaniałym pałacem Ermitaż, a następnie przez Most Pałacowy dostali się na drugą stronę szerokiej szarej rzeki Newy. Tu zatrzymali się na moment u stóp granitowych kolumn ozdobionych dziobami starożytnych okrętów i dalej, wokół twierdzy pietropawłowskiej, dotarli do słynnego krążownika „Aurora”, który zwiedzili wraz z całą wycieczką. Potem zajechali jeszcze do Instytutu Smolnego, przejechali długi, wielokilometrowy Newski Prospekt - główną i reprezentacyjną ulicę miasta, składali kwiaty we wspaniałym mauzoleum - pomniku, poświęconym bohaterskim obrońcom Petersburga w czasie słynnej blokady.

Tyle wrażeń naraz wtłoczyło się do głowy Dzikiej Mrówki, że czuł w niej zamęt i chaos. A kiedy jeszcze pani przewodniczka powiedziała, że Petersburg liczy przeszło 4 miliony mieszkańców i zbudowany jest na 101 wyspach u ujścia Newy, że ma tyle to a tyle mostów, Dzika Mrówka poddał się zupełnie.

- Toż tu gdyby na każdą wyspę poświęcić dwie godziny, trzeba by cały miesiąc siedzieć i nic nie robić, tylko zwiedzać.

Na koniec objazdu miasta grupa inżynierów - architektów, a wraz z nimi i nasi żeglarze, weszli do olbrzymiego, przestronnego wnętrza soboru św. Izaaka.

- O rany! - powiedział Dzika Mrówka z podziwem do Balerona.

- O RANY! - powtórzył jak echo Baleron.

Bo było się też czemu dziwować. Olbrzymia kopuła wypiętrzała się nad przestronnym wnętrzem, cała pokryta wspaniałymi mozaikami. Ze szczytu kopuły zwieszała się w dół kopia wahadła Foucaulta, przy pomocy której można było w dość prosty i przekonywający sposób dowieść, że ziemia JEDNAK się kręci.

Inżynierów - architektów z wycieczki zainteresowały techniczne szczegóły budowy olbrzymiego soboru.

- Fundamentem tej wspaniałej budowli - objaśniała przewodniczka - jest dwadzieścia cztery tysiące drewnianych pali o długości 6,5 metra, wbitych w niezbyt mocny w tym miejscu grunt. Na to nawieziono dziesiątki, a może i setki tysięcy granitowych płyt i ułożono je na wysokość aż 7,5 metra. I dopiero na tej granitowo - drewnianej podstawie zbudowano sobór. Zresztą - dodała - na podobnych palach stoją tu prawie wszystkie pałace i większe budowle.

- Na palach? CAŁE MIASTO NA PALACH? - zdziwił się Dzika Mrówka, ale nic nie powiedział.

- Każda z tych granitowych kolumn, które państwo widzieli na zewnątrz soboru, waży aż 114 ton. Wszystkie były wyciosane i obrobione ręcznie przez tysiące kamieniarzy i dowiezione do ówczesnego Petersburga morzem i Newą z Finlandii. Ustawiano je ręcznie za pomocą prostych maszyn, zwanych kabestanami.

- To taka maszyna jak u nas na jachcie do podnoszenia kotwicy - wyrwał się nagle Dzika Mrówka, któremu zaimponowały te liczby i te techniczne osiągnięcia dokonane, bądź co bądź, już dosyć dawno.

Pani przewodniczka przerwała na chwilę swoje wyjaśnienia i spojrzała na Dziką Mrówkę, a gdy ten nic więcej nie powiedział, tylko zaczerwienił się, kontynuowała.

- Te rzeźbione drzwi dębowe, które państwo widzą, ważą po 10 ton każde...

I tak dalej... i tak dalej...

O solidności budowy przekonali się chłopcy naocznie, gdy wyszli i zobaczyli na jednej z granitowych kolumn drobne, w porównaniu z ogromem budowli, odpryski. Był to ślad ciężkiego pocisku niemieckiej artylerii z czasów wojny, a wyglądał jak niewielkie zadraśnięcie na gładkiej powierzchni kolumny wypolerowanej ręcznie przed wielu laty.

Pani przewodniczka, widząc zainteresowanie chłopców, dodała:

- Kolumny nie są niczym mocowane do fundamentu. Po prostu są tak dokładnie obrobione w swojej podstawie, że stoją własnym ciężarem.

- Wtedy to budowali! - westchnął nagle Baleron. - A u nas na osiedlu to całą rękę można włożyć między płyty naszego domu.

Wszyscy się zaśmiali, ale inżynierowie - architekci śmiali się może trochę mniej szczerze niż żeglarze ze „Stella Polaris” i pani przewodniczka.

Następnego dnia było zwiedzanie muzeum w Ermitażu ze słynną Złotą Komnatą, w której zebrano całe kilogramy złotych ozdób i wyrobów. A kiedy poszli do galerii obrazów malarstwa rosyjskiego, a kiedy jeszcze pojechali do dawnych carskich posiadłości, jak Puszkino, Pietrodworec i Pawłowsk Dzika Mrówka i Baleron postanowili, że muszą wrócić do tego miasta nad Newą, żeby je lepiej poznać i żeby obejrzeć jeszcze tyle rzeczy, na których zobaczenie nie starczyło ani czasu, ani sił.

- Nie martwcie się, chłopaki - powiedział im ze śmiechem łamanym rosyjsko - polskim językiem bosman w jachtowej przystani, gdy dowiedział Mię o ich problemach. - Ja mieszkam w Petersburgu od urodzenia i jeszcze nie udało mi się w całości go poznać. A za rok stuknie mi sześćdziesiątka.

- Faktycznie, dużo tu do oglądania - stwierdził filozoficznie Dzika Mrówka.

ROZDZIAŁ JEDENASTY
CAŁY WYPEŁNIONY BAŁTYCKIM SZTORMEM, PODCZAS KTÓREGO OKAZUJE SIĘ, ŻE CUDZY STRACH PODNOSI WŁASNĄ ODWAGĘ

Gdzieś tak w połowie drogi między trawersem Tallinu a Sztokholmem złapał ich gwałtowny, tężejący z godziny na godzinę sztorm. Początkowo nic na pozór nie zapowiadało nagłego załamania pogody. Słońce świeciło zupełnie normalnie, jak przystało na tę porę roku, lekki wiatr napinał białe płótniska żagli, a „Stella Polaris” przechylona z gracją na prawą burtę rozcinała swym dziobem niewielką falę. Jedynie barometr i Salceson Punt zachowywali się niecodziennie. Temu pierwszemu zaczęła wskazówka przesuwać się coraz bardziej w strefę niżu, ten drugi począł się niespokojnie wiercić po pokładzie, stracił zupełnie zainteresowanie karaluchami, na które dotąd wytrwale polował ku zadowoleniu całej załogi, a nawet przestały go pociągać buty Drugiego Oficera, do których zazwyczaj czuł nieprzeparty pociąg mimo ustronnego pudełka wypełnionego piaskiem. Na koniec zaczął szukać jakiejś kryjówki, próbował się wcisnąć to pod zwinięte żagle, to pod koc Baleronowej koi, to wreszcie między zwój zapasowych linek.

- Idzie sztorm - zawyrokował Kapitan Filip i kazał wszystko mocować Wyciągnięto zapasowe sztormowe żagle o znacznie mniejszej powierzchni, z grubszego płótna i mocniej szyte.

- Najeść się chłopaki dobrze przed wieczorem - polecił Kapitan załodze - i wyspać się na zapas, bo w nocy chyba nie będzie na to czasu.

Rozglądał się wokół uważnie, jakby chciał z koloru pustej wody i równie pustego nieba wyczytać prognozę na najbliższą przyszłość.

Otrzymał równocześnie trzy wodne prysznice: uderzyła go podbita kadłubem fala, zmoczył słony prysznic niesionych wichrem bryzgów i uderzyły boleśnie strugi zanikającego deszczu.

Krótka stroma fala rosła z minuty na minutę.

Taka właśnie fala jest typowa dla bałtyckich sztormów - Marek przypomniał sobie nagle jakiś wykład z żeglarskiego kursu. Wtedy wyglądało to jednak znacznie mniej groźnie, a kolorowe slajdy i film specjalnie nakręcony dla celów szkoleniowych nie oddały całej grozy sytuacji. Tam, na sali wykładowej, było sucho i zacisznie, usypiająco terkotał aparat projekcyjny i monotonnie brzmiał głos wykładowcy, a tu jest mokro, zimno, jachtem rzuca i szarpie, a wokoło jest szaro, groźnie i nieprzyjemnie.

Na domiar złego zbliżał się wieczór. I mimo że płynęli na wysokości Petersburga czy Helsinek, gdzie o tej porze roku jasno jest przez większą część dnia, a noc trwa bardzo króciutko, robiło się coraz ciemniej, coraz hardziej szaro i ponuro.

- W dzień w czasie sztormu na morzu jest niewesoło, ale w nocy chyba jeszcze gorzej - zwierzył się Dzika Mrówka Baleronowi w pewnym momencie, gdy obaj siedzieli skuleni i zmoknięci obok siebie.

- Uhumm - mruknął Baleron, równie jak Dzika Mrówka blady i osowiały.

Obu gnębiły niezbyt wesołe myśli. Pływanie pod białymi żaglami jakby zszarzało i straciło w sztormowym wietrze część swego uroku. A Dzika Mrówka znowu przekonał się - tym razem bardzo namacalnie i dosłownie na własnej raz po raz moczonej dokumentnie skórze - że pływanie pływaniu nierówne.

Co innego - myślał, bo w tej chwili nic nie mieli na całym jachcie do roboty prócz myślenia - pływać na dużym statku handlowym, z pokładu którego patrzy się na morze W DÓŁ, a zupełnie co innego na jachcie, z którego na morze patrzy się DO GÓRY. Tak, właśnie do góry - w tym momencie Dzika Mrówka dojrzał przez szkło maleńkiego iluminatora wysoką ścianę wodną, ozdobioną na szczycie białą grzywą piany jak siwą brodą. Siwa broda wisiała gdzieś ponad pokładem jachtu, jakże teraz maleńkiego nagle, słabego i kruchego wobec ogromu i potęgi morza.

Nieco później cała załoga - poza sternikiem i wachtowym oficerem - siedziała skulona w mesie i popijała wieczorną herbatę, którą jakimś cudem udało się zagotować aktualnemu kucharzowi. Niemrawo gryźli suchary „wzmocnione” kawałkami podwędzonej kiełbasy, kiedy wszystkich poderwał głośny okrzyk sternika: „Fok poszedł, kapitanie!”

Kapitan Filip poderwał się od stołu, przełknął ostatni łyk herbaty parząc sobie przy okazji gardło, dopiął mokrą sztormankę i wysunął się na zmywany raz po raz falą pokład jachtu.

Wysadziwszy głowę na szalejący wiatr i osłaniając twarz przed słoną i słodką wodą, spojrzał w kierunku dziobu.

- Podwachta na pokład! - rozkazał.

Dzika Mrówka i kolega z tej samej wachty imieniem Staszek poderwali się natychmiast. Wciągnęli sztormanki i zapięli szerokie pasy. Wyleźli obaj na pokład.

- Ty, Marku, zamocuj się do linki asekuracyjnej, wciągnij na siebie kapok i chodź ze mną na dziób, a ty, Staszku, wyciągnij z magazynku zapasowy fok sztormowy i przynieś go na dziób. Będziemy zmieniać żagiel.

Dzika Mrówka spojrzał w stronę dziobu, który raz po raz znikał w masach wody i białej piany, by po dobrej chwili wynurzyć się wysoko w górze. Tam właśnie, w tej wodnej kipieli, szamotał się bezładnie trójkątny żagiel z wydartym jednym rogiem, do którego mocowane były linki, tak zwane halsy. Małe drzewce, czyli bom, zwolniony teraz z mocujących go zazwyczaj lin, latał jak oszalały z jednej burty na drugą, płótno szamoczącego się na wichurze żagla strzelało raz po raz z głośnym hukiem. Właśnie tam trzeba było za chwilę pójść...

- Idziemy - powiedział Kapitan, sprawdziwszy zamocowanie do pasa sztormowej linki ratowniczej. Gdyby bowiem wypaść tak za burtę przy tej pogodzie i tak słabej widoczności... to nawet z pasem ratunkowym na sobie szanse na ratunek byłyby bliskie zeru. Brr... aż strach pomyśleć.

Dzika Mrówka posuwał się ostrożnie za Kapitanem, przez cały czas kurczowo trzymając się obiema rękoma to masztu, to lin stałego takielunku.

Co to będzie, kiedy trzeba będzie się puścić choćby jedną ręką, kiedy trzeba będzie ujarzmić szamoczący się żagiel?

Wreszcie dotarli obaj do dziobu, gdzie miotał się uszkodzony fok. Dzika Mrówka jedną ręką uchwycił się kurczowo liny biegnącej wzdłuż masztu, a drugą usiłował złapać uszkodzony żagiel. Niestety, mokre, sztywne, szamotane wichrem płótno wyrywało się ze zmarzniętych, zgrabiałych palców. Jednocześnie trzeba było uważać na przewalający się z burty na burtę bom, który jakby tylko czekał na to, aby strącić Kapitana Filipa lub Dziką Mrówkę, a najpewniej ich obu, za burtę, prosto w rozszalałe morze.

Wiatr wył tak przeraźliwie, że Marek nie słyszał żadnego słowa, choć widział, że Kapitan Filip coś woła do niego. Kapitan przekazał więc rozkaz zdecydowanym gestem; Dzika Mrówka zrozumiał wtedy, że ma uklęknąć na pokładzie, zaprzeć się jakoś między barierkami i włazem do pomieszczenia na dziobie, teraz zresztą zamkniętego na głucho, i starać się przydusić swoim ciałem, rękoma, zresztą czym tam chce, mokre, ciężkie, trzepocące płótno żagla.

- UDAŁO SIĘ!!! - ryknął w pewnym momencie Dzika Mrówka; przez huk sztormu ledwo dosłyszał własny głos. W tym samym momencie dziób jachtu zarył w nadbiegającą falę.

Kapitan Filip, Dzika Mrówka i z takim trudem dopiero częściowo ujarzmiony żagiel znaleźli się nagle pod wodą. Nie żeby ich oblało czy spryskali i, po prostu fala przykryła ich całkowicie.

Dzika Mrówka zakrztusił się gorzkosłoną wodą i odruchowo, leżąc na podartym żaglu, złapał się kurczowo wystającego tuż obok kabestanu kotwicznego. Poczuł jak zimna woda spływa mu za kołnierz, jak mokry sweter i koszula oblepiają mu całe ciało. Poczuł też na sobie przytłaczający go ciężar. To zwalił się na niego wcale nielekki Kapitan Filip.

Gdy dziób „Stelli” wynurzył się spod fali i gdy woda gwałtownymi kaskadami spłynęła za burtę, Dzika Mrówka posłyszał głos Kapitana Filipa, który krzyczał mu wprost do ucha:

- NIC CI SIĘ NIE STAŁO?!

- NIC! - odwrzasnął co sił w na wpół utopionych płucach Dzika Mrówka - tylko chyba cały Bałtyk wlał mi się pod sztormankę.

Podnieśli się obaj i pociągnęli rozdarty fok w stronę rufy, zwalili go do kokpitu, a stamtąd reszta załogi wciągnęła go do kabiny.

Mokre płótnisko zdewastowało natychmiast jako tako dotychczas przytulne wnętrze. Na pokładzie utworzyła się kałuża z wody cieknącej z żagla i poczęła rozgłośnie chlupotać przewalając się od burty do burty.

Kapitan Filip z drugim członkiem ich wachty wyruszył raz jeszcze na dziób i tam, nurzając się raz po raz w wodzie, postawili nowy żagiel, który od razu naprężył się, zesztywniał na wietrze jak blacha i wyprowadził „Stella Polaris” na korzystniejszy kurs.

Dzika Mrówka ściągnął z siebie mokrą sztormankę, mokry sweter, koszulę i inne części garderoby. Wytarł do sucha zziębnięte, zsiniałe ciało i wciągnął suchą bieliznę i względnie suchy sweter. W worku żeglarskim bowiem przewidująca mama schowała - mimo protestów Marka - dwa swetry „na wszelki wypadek”. Ten „wszelki wypadek” akurat nastał i w duchu chłopak błogosławił przesadną - jak poprzednio sądził - przezorność Mici.

- No, Marku, przeżyłeś pierwszą poważniejszą żeglarską przygodę, I jak się czujesz? - zapytał dokumentnie przemoczony Kapitan Filip, gdy wreszcie i on zszedł do kabiny.

- Tak mnie... mniej... mniej więcej - odparł Marek szczękając zębami z zimna.

- Mniej więcej? - zdziwił się Kapitan Filip.

- Mnie... mniej jak czło... człowiek, a wie... więcej jak ryba - wyszczekał Marek, którego rozgrzał dopiero drugi kubek wrzącej herbaty.

Ugotowanie jaj w tych warunkach świadczyło bardzo dobrze o kucharskim kunszcie dzisiejszego kuka, ba, o jego cyrkowej nieomal zręczności.

Tymczasem nadeszła noc. Mimo letniej pory i geograficznej szerokości, na jakiej się obecnie znajdowali, ciężkie chmury spowodowały, że nad sztormowym morzem wcześnie zapadła ciemność.

Gdy nadeszła pora Markowej wachty, wstał z wilgotnej, przemoczonej do cna koi, na której udawał, że odpoczywa i udawał, że śpi, a w istocie nie mógł nawet oka zmrużyć. Leżał skulony, zmarznięty i... ciężko przestraszony. Tak, nie ma co ukrywać, Dzika Mrówka po prostu się bał! I na nic mu się zdało powtarzanie samemu sobie w kółko, że przecież jest ŻEGLARZEM, PEŁNOMORSKIM ŻEGLARZEM, a żeglarze wcale nie powinni się bać, bo gdyby się bali, to przecież nie mogliby w ogóle pływać. I gdy tak kulił się na swej wąziutkiej koi, ogarniał go coraz większy strach. Przypominały mu się natrętnie wszystkie zasłyszane opowieści o rozmaitych morskich katastrofach jachtów i statków. Przypominało mu się, co słyszał od starszych kolegów - żeglarzy o jachtach w sztormach na morzach i oceanach. O wywrotkach Baranowskiego w czasie jego samotnego rejsu wokół świata, o wywrotkach Boguckiego na „Gedanu”, o złamanych masztach i o zaginionych jachtach, o wyrzucanych na skaliste brzegi kołach ratunkowych czy pustych pasach. Bujna wyobraźnia Dzikiej Mrówki podpowiadała mu coraz groźniejsze obrazy, a wraz z nimi ogarniał go coraz większy STRACH.

I nagle poczuł, że bardzo, ale to BARDZO chciałby się znaleźć w swoim łóżku, w niewielkim mieszkaniu przy spokojnej ulicy w Oliwie. I żeby na drugim łóżku w tym samym pokoju spał Jego Brat, a w drugim pokoju lub w kuchni żeby była Micia.

Tymczasem jednak bardzo daleko było do Mici i do przytulnego mieszkanka w Oliwie. Wokoło grzmiało nieprzyjazne, groźne, wrogie morze i właśnie trzeba było opuścić koję i wyjść na zewnątrz, na wiatr, na deszcz i na smagające twarz bryzgi słonej wody. Trzeba było tak sterować, aby odpierać zdradliwe uderzenia fal, aby utrzymać jacht na właściwym kursie.

Na pokładzie było znacznie gorzej niż w wilgotnym, ale bądź co bądź odizolowanym od morza wnętrzu kabiny. W groźnej ciemności huczało morze, wdzierając się raz po raz na niewielki pokład „Stella Polaris”.

- Jak tam, Marku - powitał chłopca Kapitan Filip, który od chwili zerwania się sztormu prawie bez przerwy tkwił na pokładzie.

- Nie za bardzo - przyznał się Dzika Mrówka.

- A co? - Kapitan spojrzał badawczo na ledwie bielejącą w mroku twarz Marka - masz stracha?

Dzika Mrówka zawahał się przez moment, ale ostatecznie wymruczał, że istotnie, trudno zaprzeczyć...

- No, no, nie masz co się tak załamywać. To żaden wstyd, że się boisz. Każdemu wolno się bać. Tak, tak - powiedział Kapitan - i nikomu to nie ubliża. Bo być odważnym, to znaczy bać się i ten swój strach pokonywać. A jeżeli ktoś ci powie, że się nie boi i nigdy nie bał, to, chłopie, są tylko trzy możliwości: albo ten ktoś nigdy niczego jeszcze w życiu nie przeżył, albo zupełnie brak mu wyobraźni, albo po prostu najzwyczajniej kłamie.

Kapitan umilkł i zapadła cisza. Słychać było tylko wycie wiatru i szum fal.

- No i jak teraz? - Kapitan ponownie zapytał Marka po chwili.

- Może troszeczkę lepiej - Dzika Mrówka uśmiechnął się bardzo blado - choć boję się dalej.

- To ci wolno - roześmiał się Kapitan Filip. - Więc stawaj teraz na sterze i pilnie uważaj, żebyśmy jak najmniej wody brali na pokład. W tej chwili już lepiej i łatwiej sterować, bo wiatr się ustalił, a i fala jakby równiejsza. Nie tłucze już nami tak, jak przed wieczorem.

Dzika Mrówka machinalnie przytaknął Kapitanowi, ale w głębi ducha wcale nie był tak bardzo przekonany o słuszności jego ostatnich słów. Według jego osobistej oceny wiatr był teraz jeszcze silniejszy, fale większe, a w ogóle było znacznie gorzej niż przed wieczorem. Nic jednak nie powiedział i w milczeniu przejął koło sterowe od poprzednika.

Całą swą uwagę zwrócił teraz na sterowanie. Po kilku uderzeniach fali udało mu się złapać rytm, wczuć się w reakcję kadłuba na uderzenia i udało mu się parę razy tak ustawić jacht, że te uderzenia istotnie stały się słabsze.

- W porządku, Marku. Wcale nieźle - posłyszał kapitański głos za sobą. - Będę na razie stał przy tobie. Będziemy we dwóch. O. K?

- Aye, aye, sir - Dzika Mrówka chciał nadać swemu głosowi niefrasobliwy ton, ale nie bardzo mu się to udało, bo jego bujna wyobraźnia znowu spłatała mu figla; wydało mu się nagle, że przy sterze nie stoją teraz we dwóch, a w trzech: Kapitan, on - czyli Dzika Mrówka - i jako trzeci jego własny STRACH.

Gdy oczy chłopaka przyzwyczaiły się już do otaczających wokół ciemności, odważył się zajrzeć w głąb czerni, czającej się za burtą. Nic tam jednak nie zauważył, jeżeli nie liczyć szarzejących nieco jaśniejszych od czerni wody i powietrza, grzyw niesionych na wierzchołkach fal i piany rozbijanej o kadłub „Stelli” wody.

Powoli mijały dłużące się minuty nocnej wachty na sterze. Po godzinie Marka zmienił kolega, a Dzika Mrówka na ten czas schował się w kabinie, żeby się chociaż trochę rozgrzać i odpocząć. Kapitan natomiast tkwił na pokładzie bez przerwy.

Gdy znowu przyszła Markowa godzina na sterze, wiatr jakby istotnie nieco zmalał. Albo jeżeli nie zmalał, to przynajmniej już się nie wzmagał. Być może było to złudzenie, być może również, że chłopak po prostu przyzwyczaił się do sztormu.

- Zejdę na moment do kabiny - powiedział w pewnej chwili Kapitan Filip. - Tu na pokładzie nie mogę w żaden sposób zapalić fajki - dorzucił w formie wyjaśnienia.

- Aye, aye, sir - powiedział Dzika Mrówka.

Został teraz sam na pokładzie. Podniósł głowę do góry i spojrzał dookoła. Noc była jeszcze ciemna i - jak na razie - nic nie zapowiadało poranka, który powinien przecież już niebawem nadejść.

Nagle - gdy Marek miał twarz zwróconą dokładnie w kierunku, skąd wiał wiatr - czerń nory rozdarł czerwony, ostry blask. Wysoko nad wodą zabłysnął na krótką chwilę, mignął parę razy, by po momencie zostać pochłonięty przez jeszcze bardziej dokładną czerń.

Dzika Mrówka dopiero teraz ocknął się z zaskoczenia.

- Panie kapitanie - wrzasnął - kapitanie!!!

- Co się stało? - głowa Kapitana Filipa wychynęła z zejściówki. Zapachniało dobrym, aromatycznym dymem z palącej się fajki.

- Rakieta! - wołał przejęty chłopak - czerwona RAKIETA!!!

- Gdzie? - Kapitan jednym susem wyskoczył na chwiejny pokład.

- Tam! Tam! - Dzika Mrówka niezwykle podniecony wskazywał ręką kierunek, gdzie przed chwilą błysnęło czerwienią.

- Po pierwsze żeglarz nie powinien mówić „tam, tam”, tylko podać kierunek, a po drugie, czyś widział rakietę na pewno? - powiedział bardzo spokojnie Kapitan, patrząc nieco podejrzliwie na Dziką Mrówkę.

- Na pewno widziałem! - zaperzył się Marek.

- Jeżeli to rakieta wołająca o ratunek, to chyba strzelą jeszcze raz. Zresztą byłoby dziwne, żeby wystrzelili tylko jedną. I to akurat w tym momencie, gdy ja chciałem zapalić fajkę - zżymał się Kapitan, któremu na domiar złego zgasła zapalona z takim trudem fajka i, zniecierpliwiony, ssał ją tylko.

Wywołał jednak z kabiny drugiego wachtowego i teraz we trójkę wpatrywali się w ciemność otaczającej nocy, która po wschodniej stronie zaczęła powolutku ustępować szarości nowego dnia.

- Mówisz, że w tamtym kierunku? - zapytał po chwili zamyślony Kapitan Filip.

- W tamtym - przytaknął z mocą Dzika Mrówka.

- Akurat najmniej dla nas odpowiedni kierunek - zasępił się Kapitan - prosto na wiatr. Trzeba halsować... - mruczał pod nosem, wciąż patrząc podejrzliwie na skulonego przy sterze chłopca.

Pod wpływem kapitańskiego wzroku Dzikiej Mrowie zaczęły rodzić się w głowie rozmaite myśli. „A jeżeli naprawdę mi się tylko przywidziało i nie było żadnej czerwonej rakiety? Jeżeli na moment, na króciutki moment zasnąłem i miałem kolorowy sen, taki sam jak wtedy w szpitalu, kiedy mnie uśpili?”

Tu przypomniał sobie wyraźny obraz piaszczystej plaży i zielonych palm kołysanych wiatrem. Wtedy obraz TEŻ był bardzo wyraźny i zupełnie PRAWDZIWY.

JAK TERAZ !!!

Kapitan Filip wszedł na moment do nawigacyjnej i spojrzał na rozłożoną mapę, na której oznaczono ostatnią pozycję, jeszcze sprzed nadejścia sztormu. Podrapał się w głowę, possał fajkę.

- A jeżeli chłopak NAPRAWDĘ widział czerwoną rakietę? - powiedział sam do siebie. - Jeżeli NAPRAWDĘ ktoś wzywa pomocy?

Zdecydował się. Zbudził pozostałych członków załogi.

- Alarm dla wszystkich! Ubrać sztormanki i być w pogotowiu. Zmieniamy kurs! - oznajmił załodze.

- Co się stało, Filipie? - zapytał Pierwszy Oficer, który - o dziwo! - potrafił zasnąć na tej chwiejbie.

- Marek widział czerwoną rakietę. Może ktoś potrzebuje pomocy. Idziemy na ratunek!

IDZIEMY NA RATUNEK!!! - zahuczało w głowie Dzikiej Mrówki, wciąż stojącego na sterze.

O rany! - pomyślał o czerwonej rakiecie - żeby to była prawda. NAJPRAWDZIWSZA PRAWDA. Bo inaczej... - Dzika Mrówka zdawał sobie sprawę, że zmiana kursu w czasie takiej pogody nie jest dla ich jachtu bezpieczna, że Kapitan zanim podjął taką decyzję, musiał się dobrze zastanowić; w końcu narażał jacht, całą załogę i siebie na niebezpieczeństwo. I to wszystko przez niego, przez Dziką Mrówkę, najmłodszego członka załogi „Stella Polaris”.

- Przygotować się do zwrotu - rozkazał Kapitan i sam stanął na sterze.

- Zwrot!

Załopotały gwałtownie żagle. Drzewce bomu przeleciało na przeciwną burtę. Żeglarze szybko wybierali szoty, ściągali niesforne żagle. Jacht pochylił się głęboko na przeciwną niż dotychczas burtę i zaczął mocniej tłuc kadłubem o nadbiegające teraz z innego kierunku fale.

- Przygotować tratwę pneumatyczną, linki, koła ratunkowe - rozkazywał Kapitan chłopcom wolnym na razie od wachty. - Marek i Staszek! Wypatrujcie oczy, czy czegoś nie zobaczycie. I to nie tylko tam, gdzie rzekomo widać było rakietę - Słowo „rzekomo” Kapitan powiedział ze specjalnym naciskiem, przynajmniej tak wydawało się Dzikiej Mrówce. - Musicie teraz mieć oczy naokoło głowy.

- Aye, aye, sir - zawołał Marek i natychmiast wytrzeszczył oczy w ciemność, która coraz wyraźniej ustępowała szarości.

Płynęli czas jakiś w milczeniu, przerywanymi tylko głośnymi uderzeniami kadłuba o fale, które w dalszym ciągu wściekle atakowały sztormujący jacht.

- Przygotować się do zwrotu!

- Zwrot!

Znowu tupot nóg na zalewanym wodą pokładzie, znowu łomot żagli przerzucanych na przeciwny ciąg, znowu uderzenie nadbiegającej akurat fali, znowu pochylenie kadłuba na drugą burtę.

- Przygotować się do zwrotu!

- Zwrot!

- Przygotować się do zwrotu!

- Zwrot!

Nad morzem wstał już szary, brudnomroczny, sztormowy poranek. Od momentu, gdy Dzika Mrówka zobaczył czerwony blask w ciemności, minęło prawie trzy godziny. Obaj chłopcy nadaremno wytrzeszczali wzrok, nadaremno lustrowali widoczne już teraz dobrze morze przez szkła lornetek. Wokoło widać było jedynie szare fale ozdobione białymi grzywami piań.

Fale i grzywy! A nisko nad nimi ołowiane, ponure chmury. Nic więcej.

- Halsujemy jeszcze jedną godzinę w tym samym kierunku! - powiedział w pewnym momencie Kapitan do Pierwszego Oficera. - Jeżeli niczego nie znajdziemy, kładziemy się na poprzedni kurs - zdecydował.

Dzika Mrówka słyszał oczywiście kapitańską decyzję i poczuł, że robi mu się gorąco, mimo że znowu wszystko na sobie miał przemoczone.

Teraz dopiero zaczną się ze mnie śmiać! - pomyślał. - Już nie będę miał życia w klubie.

Zdesperowany przyłożył lornetkę do oczu. Machinalnie przesunął ją, śledząc wzdłuż linii szarego horyzontu.

- Nic - pomyślał - znowu nic! Prawie zrezygnowany przejechał znowu lornetką po horyzoncie. W szkle okularu widniała tylko monotonnie ołowiana szarość fal i biel pienistych grzyw.

Lecz co to? Gdy Dzika Mrówka odejmował od oczu ciężką lornetkę, nagle wydało mu się, że wśród monotonnej szarości błysnęło nagle jakimś innym, żywszym kolorem. Jakaś żółtopomarańczowa plamka!

Nerwowym ruchem przyłożył na powrót lornetkę do oczu. Uważnie, z bijącym sercem, zlustrował wycinek horyzontu, gdzie wydawało mu się, że coś zauważył. Teraz jednak nic, absolutnie nic nie zakłócało jednostajnie szarego tła.

Znowu mam przywidzenia - pomyślał zrozpaczony. - Pewno tak samo było z rakietą. - Pomny rozkazu Kapitana, nie przestał jednak omiatać lornetką morskiego koliska wzdłuż prawej burty.

I po paru minutach znowu mignął mu w tym samym miejscu żółtopomarańczowy, jaskrawy na tle szarzyzny fal, punkcik.

- Kapitanie! - zdecydował się w jednej chwili.

- O co chodzi! - Kapitan od steru starał się przekrzyczeć ryk wiatru.

- Chyba coś widzę!

- Gdzie? - poderwał się Kapitan, oddając koło sterowe w ręce Pierwszego Oficera.

- Dokładnie na trawersie, Kapitanie.

Kapitan, mimo podekscytowania, spojrzał na Dziką Mrówkę i wyraźnie powiedział:

- NA TRAWERSIE, mówisz. A nie: „tam, tam”. Będą jeszcze z ciebie LUDZIE - uśmiechnął się, wziął z rąk Dzikiej Mrówki lornetkę i przyłożył ją do oczu. Po chwili wszedł na dach nadbudówki, a następnie wdrapał się na bom głównego żagla, trzymając się jedną ręką olinowania.

- Zwrot! - krzyknął po chwili i zeskoczył zgrabnie na pokład.

- Chłopcy. Tam coś jest!!! Jeszcze nie wiem dokładnie co, jeszcze za wcześnie, ale jest tam NAPRAWDĘ!

Wyraźne podniecenie Kapitana udzieliło się całej załodze. Dzika Mrówki i Staszek w dalszym ciągu obserwowali horyzont, reszta szykowała ponton, koła ratunkowe, linki, zwijała rzutkę.

- Jest, jest! - krzyknął w pewnej chwili Staszek. - Chyba przewrócony jacht z pomarańczowym żaglem!

- Zwrot! - rozkazał znowu Kapitan. - Alarm „człowiek za burtą” dla całej załogi. Baleron niech stara się zagotować wodę na awaryjnym palniku. Może być potrzebna gorąca woda. Drugi oficer przygotuje apteczkę.

Na jachcie zaczął się ruch. Po kilku jeszcze zwrotach już zupełnie wyraźnie, gołym okiem, można było dostrzec leżący na wodzie, przewalający się bezwładnie między falami jacht. Pomarańczowożółty żagiel, przyklejony do wody, to znikał w dolinie, to znów ukazywał się na grzbiecie kolejnej fali.

- Czy widać ludzi? - zapytał Kapitan, który znów wrócił do steru.

- Na razie nie, Kapitanie! - odkrzyknął Dzika Mrówka. Przyłożył znów lornetkę do oczu i nagle - w momencie gdy „Stella Polaris” znalazła się na grzbiecie kolejnej fali - wydało mu się, że nad burtą wywróconego jachtu mignęła mu niewyraźnie czyjaś blada twarz. W tym samym momencie bryzgi słonej wody zasłoniły mu całkowicie widoczność.

- Do licha! - mruknął Dzika Mrówka, przetarł szkła lornetki i oczekiwał z biciem serca na taką chwilę, kiedy znowu oba jachty, i „Stella Polaris”, i tamten wywrócony, znajdą się równocześnie na grzbietach fal. Tymczasem odległość między obu jednostkami wciąż malała.

- Jest - w szkłach lornetki znowu mignęła mu twarz. Tym razem dojrzał wyraźnie ognistorudy kolor długich włosów, kredowobiałą twarz i ręce kurczowo zaciśnięte na relingu.

- Kapitanie? - zawołał. - Kapitanie! Widzę jednego rozbitka przyczepionego do jachtu. A właściwie jedną rozbitkę - poprawił się po chwili, bo wydało mu się, że blada twarz i długie rude włosy należą jednak do dziewczyny.

- Podchodzimy do wywróconego jachtu! - rozkazał Kapitan Filip. - Cała załoga na pokład! Przygotować odbijacze i bosaki! Koła ratunkowe i rzutki!

- Uwaga! ZWROT!

- Kapitanie! - krzyknął tym razem Staszek. - Widzę jeszcze dwóch innych rozbitków. Wszyscy trzymają się jachtu.

- I bardzo dobrze! - odkrzyknął Kapitan. - Od razu widać, że dobrzy żeglarze. Bo dopóki jacht nie tonie, trzeba się go trzymać!

Kapitan nawet w takiej sytuacji nie tracił równowagi ducha i nie ominął okazji do przekazania szkolnej załodze pedagogicznej uwagi. Bo trzeba wiedzieć, że Kapitan Filip, czyli Prezes, był „w cywilu” profesorem jednego z wybrzeżowych liceów. A uczył - kto by to pomyślał - fizyki!

Podchodzili teraz ostrożnie do wywróconego jachtu. Kapitan stał przy sterze i wydawał komendy, a wszyscy na pokładzie zwijali się jak w ukropie. „Stella Polaris” jakby też zrozumiała powagę sytuacji i posłusznie wykonywała wszystkie zwroty, by zająć najdogodniejszą pozycję.

Wywrócony jacht był już teraz zupełnie blisko. Wyraźnie widać było malowany na biało kadłub oraz dwa kolorowe żagle: mniejszy żółty fok i większy jaskrawopomarańczowy grotżagiel. Widać też było maszt złamany tuż nad pokładem, pływający teraz w plątaninie linek i tłukący raz po raz o kadłub jachtu. I - nawet gołym okiem - widać było rozbitków, kurczowo trzymających się relingu i zalewanych raz po raz przez fale. Było ich troje, dwóch chłopców i jedna dziewczyna. Wszyscy mieli na sobie pasy ratunkowe, a dziewczyna była nawet cienką linką przymocowana do leżącego jachtu. Wszyscy wyglądali na bardzo zmarzniętych, bardzo wyczerpanych i bardzo przestraszonych.

Gdy tylko dostrzegli zbliżający się jacht, obaj chłopcy zaczęli coś wołać i machać rękoma, a jeden - jak można było wnioskować z jego gestów - miał zamiar rzucić się nawet do wody, by wpław dopłynąć do „Stelli”.

- Zostań na miejscu! - krzyknął po angielsku przez tubę Kapitan Filip - trzymaj się łodzi!

Powtórzył raz jeszcze swój rozkaz, a chłopak kiwnął głową na znak, że zrozumiał i uczepił się mocniej relingu.

- Rzuć im koła ratunkowe na mocnej lince - rozkazał teraz Kapitan.

Ponieważ „Stella” znajdowała się po nawietrznej wywróconego jachtu, koło ratunkowe, rzucone silną ręką Drugiego Oficera, spadło niedaleko rozbitków i szybko do nich zdryfowało.

Obaj chłopcy uczepili się koła i chcieli zaczepić jeszcze dziewczynę.

- Wystarczy was dwóch! - krzyknął im Kapitan, obawiając się o wytrzymałość linki.

Jednocześnie rzucono drugie koło, które dryfowało wprost na dziewczynę.

- WYBIERAĆ! ! ! - rozkazał gromkim głosem Kapitan. Zaparli się nogami o pokład, ciągnęli za linkę z kołem ratunkowym i uczepionymi na nim obu rozbitkami.

Tymczasem drugie koło dopłynęło do dziewczyny, ale ta nie chwytała się go i w dalszym ciągu kurczowo zaciskała sine z zimna ręce na relingu jachtu.

- ZŁAP KOŁO! ! ! - krzyknął znowu przez tubę Kapitan Filip, lecz dziewczyna zupełnie nie reagowała.

- Albo nie rozumie, albo nie słyszy, albo nie ma sił - powiedział Kapitan do Drugiego Oficera. „Stella” tymczasem odsunęła się nieco od wywróconego jachtu, a Pierwszy Oficer wraz z trzema żeglarzami wciągnął już na pokład obu przemarzniętych, wyczerpanych do cna rozbitków.

- Zwrot! - rozkazał Kapitan, aby zbliżyć się ponownie do jachtu i do dziewczyny.

- Ona jest bardzo słaba - powiedział w tym momencie jeden z wyciągniętych na pokład chłopców - to jest moja siostra - dodał i... zemdlał.

Drugi Oficer ściągnął go na dół do kabiny i zabrał się do ratowania, a tymczasem „Stella” zaczęła po raz drugi podchodzić do wywróconego jachtu.

- Nic z tego nie będzie - odezwał się Staszek, trzymający w pogotowiu koło ratunkowe na lince - ona jest za słaba albo za bardzo się boi. Nie puści się jachtu. A ty co? Zwariowałeś?

Te ostatnie słowa skierowane były do Dzikiej Mrówki, który nagle jednym ruchem, zrzucił z siebie sztormankę, ściągnął przez głowę sweter, a z nóg gumiaki. I tak jak stał, na pół ubrany, chwycił koło ratunkowe z rąk Staszka i skoczył za burtę.

- Marek! - krzyknął Kapitan Filip - Wracaj natychmiast! - Ani się waż!

Kapitan zrzucił też sztormankę i już zaczął ściągać sweter, gdy tymczasem Dzika Mrówka, jakby nie słyszał kapitańskiego wołania, silnymi wyrzutami ramion płynął do wywróconego jachtu, holując za sobą koło ratunkowe z napisem „Stella Polaris”.

Kapitan Filip zorientował się, że chłopak doskonale daje sobie radę w wodzie, przestał więc rozbierać się i wrócił do steru, który przed chwilą przekazał Pierwszemu Oficerowi. Ustawił jacht w dryfie.

Tymczasem Dzika Mrówka dopłynął do przewróconego jachtu i złapał się relingu tuż obok kurczowo uczepionej doń dziewczyny.

- Nie bój się! - krzyknął po polsku, ale w tym samym momencie zorientował się, że przecież dziewczyna na pewno nie rozumie ani słowa w tym języku.

- Don't be afraid. All is O.K.! - zawołał. - I will help you - dorzucił po chwili, bo tyle zdołał sobie przypomnieć ze swojej niezbyt mocnej angielszczyzny.

Podciągnął się na relingu, jedną ręką podniósł do góry koło ratunkowe i przełożył przez oblepioną ognistorudymi włosami głowę dziewczyny. Na migi pokazał, żeby dziewczyna przełożyła ręce przez koło, ale ta nie zareagowała. Nie słyszała? A może nie rozumiała? Patrzyła na Dziką Mrówkę dużymi, zielonymi, ale nic nie widzącymi oczyma, z których wyzierał strach. Potworny, zwierzęcy niemal strach. Obie ręce w dalszym ciągu kurczowo zaciskała na relingu.

Dzika Mrówka puścił się na moment zbawczego relingu i złapał obiema swymi rękami prawą rękę dziewczyny. Siłą odgiął jej zaciśnięte palce i przełożył rękę przez koło ratunkowe.

Dziewczyna jakby nagle przebudzona z letargu, złapała się prawą dłonią linki otaczającej koło ratunkowe. Z drugą ręką poszło już łatwo. W tym momencie Dzika Mrówka zauważył, że dziewczyna jest przywiązana linką do słupka relingu. Węzeł, który miał być możliwy do rozwiązania za jednym pociągnięciem, zaciągnął się niestety tak silnie, że nie pomagały żadne wysiłki chłopca.

- Do licha - mruknął przez zaciśnięte zęby chłopak - przecież gdyby jacht zatonął, pociągnąłby dziewczynę za sobą. Ale co tu zrobić? - zastanowił się. - Żeby jakiś nóż, choćby kawałek czegoś ostrego!

Ale niczego takiego nie było. Rozglądał się wokół zrozpaczony, gdy nagle przyszła mu do głowy pewna myśl. Dzika Mrówka zdecydował się błyskawicznie. Złapał linkę w zęby i zaczął ją przegryzać. Linka była mocna, nylonowa, ale Dzika Mrówka miał zdrowe i silne zęby i linka w końcu ustąpiła.

- Ciągnąć! - krzyknął ile miał sił w płucach, jednak jego głos nie przebił szumu fal i wycia wichru. Machnął więc ręką w kierunku „Stelli”.

Tamci zaczęli ciągnąć. Dziewczyna znów patrzyła wokoło niewidzącym wzrokiem, lecz teraz dłonie miała już zaciśnięte na kole ratunkowym. Dzika Mrówka, zmęczony walką z żywiołem i dziewczyną, też złapał się koła. I tak ciągnięto ich razem przez kilkanaście metrów wzburzonej wody rozdzielającej oba jachty.

Już byli pod burtą „Stelli”. Już złapały ich mocne ramiona załogi. Teraz błyskawicznie znaleźli się oboje na pokładzie. Dziewczyna leżała bez ruchu z szeroko otwartymi, niewidzącymi oczyma, Dzika Mrówka trząsł się z zimna w samej tylko, zupełnie mokrej bieliźnie. Wiatr przenikał go na wylot.

- Dziewczynę na dół, do kabiny! - krzyknął Kapitan do Drugiego. - A ty zwrócił się do Marka - też marsz na dół. Przebierz się w coś suchego, a potem pogadamy.

Marek zsunął się do wilgotnego, lecz jakże przytulnego w porównaniu do otwartego pokładu, wnętrza. Na obu bocznych kojach leżeli już poprzykrywani wieloma kocami dwaj chłopcy. Dziewczynę nacierano teraz spirytusem i pojono gorącą herbatą. Ale ona w dalszym ciągu nic i nikogo nie widziała.

Tymczasem gdzieś z jakiegoś zakamarka wylazł zupełnie niespodziewanie Salceson Punt. Z nastroszoną rudą sierścią wyglądał jak ognista kuleczka. Szedł ostrożnie, na sztywnych nieco łapkach. Wskoczył na koję na której leżała teraz dziewczyna i zbliżył się do jej bladej twarzy. Kolor jej włosów był akurat taki sam, jak sierść Salcesona Punta. Nagle Salceson Punt miauknął głośno, wysunął różowy języczek z rudej mordki i przejechał tym języczkiem po bladej twarzy dziewczyny.

I stała się rzecz dziwna. Dziewczyna uśmiechnęła się do małego rudzielca, wyciągnęła rękę, przygarnęła miękką futrzaną kulkę do policzka i w ciągu dosłownie sekundy zamknęła oczy i... zasnęła.

- Śpi - szepnął Drugi Oficer cicho, choć wokół szalał Bałtyk, fale z przerażającym rykiem waliły o burty jachtu.

- Śpi - powtórzył Dzika Mrówka, który zapomniał, że stał w zupełnie mokrej bieliźnie i że u jego nóg utworzyła się, już spora kałuża.

I gdy tak stał i patrzył na dziewczynę, przypomniały mu się jej jeszcze przed chwilą pełne strachu oczy. I zorientował się nagle, że sam zupełnie PRZESTAŁ SIĘ BAĆ. Że w ogóle nie myślał o własnym strachu, gdy skakał do zimnej, wzburzonej wody, gdy płynął do przewróconego jachtu, gdy ratował dziewczynę. Że zapomniał o swoim strachu, widząc ten dziewczęcy CUDZY strach, który wyzwolił jego WŁASNĄ odwagę.

Dziewczyna spała kamiennym snem z przytulonym do policzka rudym, ciepłym kłębuszkiem. A Salceson Punt mruczał wielce zadowolony, tak jakby był zupełnie zwyczajnym małym kociakiem, a nie prawdziwym żeglarskim kotem, który posiadał imię i nazwisko. I to nie byle jakie, bo też i na niebylejakim jachcie przyszło mu pływać.

ROZDZIAŁ DWUNASTY I OSTATNI
POŚWIĘCONY ZWIEDZANIU WENECJI PÓŁNOCY, W KTÓRYM HISTORIA WYŁANIA SIĘ Z MORSKICH GŁĘBIN, A W DZIKIEJ MRÓWCE KIEŁKUJĄ NOWE ZAINTERESOWANIA

Gdy rozbitkowie doszli trochę do siebie, okazało się, że ich troje stanowiło całą załogę wywróconego jachtu. Byli to młodzi Szwedzi, rodzeństwo, i kolega chłopaka. Wszyscy byli ze Sztokholmu i poprzedniego dnia rankiem wybrali się na małą przejażdżkę po szkierach, ale po południu zachciało im się wyjść nieco dalej w morze, ponieważ pogoda była bardzo dobra. Tymczasem - gdy byli już dość daleko od brzegu i mieli zamiar wracać - zupełnie niespodziewanie nadleciał gwałtowny szkwał, pod którego uderzeniem złamał się maszt, przewrócił jacht i wszyscy znaleźli się w wodzie. Na szczęście nic się nikomu w czasie wywrotki nie stało i na szczęście wszyscy mieli na sobie kapoki, no i dodatkowo wszyscy nieźle pływali, zatem wody też za bardzo się nie bali. Trzymali się więc wciąż pływającego, choć przewróconego jachtu i czekali na pomoc. Po pewnym czasie jednemu z chłopców udało się znaleźć w na pół zalanym wnętrzu kadłuba parę rakiet. Wystrzelali je co pół godziny, ale niestety żadnej nikt nie zauważył. W końcu została im już tylko jedna. OSTATNIA. Przeczekali całą godzinę, zanim zdecydowali się wystrzelić tę ostatnią - tę właśnie, którą zobaczył Dzika Mrówka.

Rodzeństwo nazywało się Sven i Ulla, kolega chłopca miał na imię Karol.

- Jak daleko wypłynęliście z portu? - zapytał Svena Kapitan Filip.

- Niedaleko - odparł młody Szwed - najwyżej dwadzieścia, może trzydzieści mil.

- No to ładnie was zdryfowało przez noc, bo teraz do Sztokholmu mamy przeszło pięćdziesiąt.

- Niemożliwe - zdziwił się chłopak.

- Wiatr był bardzo silny, ale na szczęście już sztorm się kończy - powiedział Kapitan i rozkazał załodze stawiać normalne żagle. - Idziemy do Sztokholmu! - zdecydował. - Trzeba jak najszybciej odstawić rozbitków na ląd, a dziewczynę chyba do szpitala.

Rzeczywiście. O ile chłopcy czuli się już względnie dobrze i nawet chcieli pomagać przy manewrach, o tyle stan zdrowia Ulli budził poważne obawy Drugiego Oficera, który pełnił na jachcie obowiązki lekarza. Co prawda jego medyczne umiejętności można było porównać do kucharskich talentów Dzikiej Mrówki, jako że Drugi Oficer był z zawodu... plastykiem. Niemniej jednak Ulla rzeczywiście była bardzo słabiutka. Spała nieprzerwanie mimo gwałtownych przechyłów jachtu na zamierających już co prawda, ale wcale jeszcze dużych falach, przytulona do rudego, ciepłego kłębuszka. A Salceson Punt wydawał się być bardzo zadowolony z zaistniałej sytuacji, mruczał bowiem bez przerwy. Tylko od czasu do czasu otwierał swoje małe ślepka, jakby chciał sprawdzić, czy Ulla jest tuż obok i czy śpi. Przekonawszy się, że tak - zamykał oczka i oboje spali dalej.

Na jachcie zapanowała RADOŚĆ i PODNIECENIE. RADOŚĆ z powodu uratowania rozbitków, boć przecie niesienie pomocy na morzu jest pierwszym i najważniejszym przykazaniem wszystkich marynarzy, rybaków i żeglarzy, wszystkich, którzy po morzu pływają, którzy na morzu pracują, którzy czują się naprawdę LUDŹMI MORZA. A PODNIECENIE, bo przecież całą załogę czekał nowy port, nie zaplanowany w tej podróży, a na pewno bardzo ciekawy i atrakcyjny.

Kapitan Filip, po podjęciu decyzji i wyznaczeniu kursu prosto na Sztokholm, zawołał do siebie Dziką Mrówkę.

- Marku - powiedział surowym tonem - my chyba mamy coś ze sobą do pogadania.

- O czym, panie Kapitanie - Dzika Mrówka spojrzał tak niewinnym wzrokiem na Kapitana, że ten uśmiechnął się mimo woli.

- Nie udawaj, że nie wiesz, o co mi chodzi. Muszę ci udzielić surowej nagany.

- Nagany? - zdziwił się szczerze Dzika Mrówa.

- A tak. Nagany. Skoczyłeś do wody bez rozkazu, bez pozwolenia, bez MOJEJ wiedzy. Zapomniałeś, że jesteś członkiem załogi i że za całą załogę, za jacht, ZA WSZYSTKO jestem JA odpowiedzialny?

- Panie Kapitanie, ależ... - zaczął chłopak, Kapitan jednak nie dał mu dokończyć.

- Nie masz nic do gadania. Znam przecież doskonale wszystkie okoliczności i motywy twego czynu. I muszę ci powiedzieć, ale to już prywatnie, nie jako kapitan ci to mówię, że ja sam na twoim miejscu postąpiłbym identycznie. I właśnie dlatego - Kapitan na chwilę zawiesił głos - udzielam ci pochwały i gratuluję uratowania człowieka.

Nie człowieka, tylko dziewczyny - pomyślał w tym momencie przekornie Dzika Mrówka, ale nic na szczęście nie powiedział, zdał sobie bowiem sprawę, że chwila jest wysoce uroczysta i poważna.

- I oznajmiam ci jeszcze - kończył Kapitan - że po powrocie do kraju wystąpię z wnioskiem o nadanie ci medalu za uratowanie życia ludzkiego.

- Medal? Dla mnie? - wyjąkał szczerze zdziwiony i całkowicie zaskoczony Marek.

- Dla ciebie - odpowiedział Kapitan, śmiejąc się ze zdziwionej miny chłopaka - w końcu KTO skakał do wody, żeby ratować Ullę? TY czy ja? KTO jej założył koło ratunkowe? TY czy ja? KTO ją podtrzymywał w czasie holowania na nasz jacht? TY czy ja? No, ale teraz czas na naszą wachtę. Idziemy na pokład - powiedział Kapitan i na tym zakończyła się dla Dzikiej Mrówki sprawa równoczesnej nagany i pochwały. Choć właściwie nie całkiem, bo w końcu okazało się, że Kapitan Filip wpisał to wszystko do dziennika pokładowego. I naganę, i pochwałę, i wniosek na medal. Wszystko RÓWNOCZEŚNIE.

A dobrowolna kąpiel w sztormowym morzu skończyła się dla Marka na szczęście tylko katarem, który zresztą szybko minął.

Sztorm tymczasem jak szybko i gwałtownie się zaczął, tak też szybko się skończył. Jednakże, chociaż wiatr nieco słabł, na morzu martwa posztormowa fala pozostała dość spora. Kołysała jachtem całkiem mocno.

„Stella Polaris” zbliżała się do Sztokholmu, Marek siedział przy sterze. Kapitan Filip wyciągnął nową mapę, na której przedstawione było podejście do tego poru i przeglądał locję. Podane w niej były opisy wszelkich znaków nawigacyjnych i uwagi dla żeglarzy płynących przez te wody.

„Stella Polaris” weszła wreszcie na spokojne wody przybrzeżne między skalistymi wysepkami - szkierami. Stąd już zupełnie blisko było do stolicy Szwecji - Sztokholmu, na co wskazywał także duży ruch na tych wodach. Raz po raz niewielki polski jacht mijały duże, oceaniczne statki, żaglowe jachty, rybackie czyściutkie kutry i stateczki wycieczkowe. Z tych ostatnich machali przyjaźnie do polskich żeglarzy, pokrzykiwano coś wesoło na widok biało - czerwonej bandery, którą kazał wywiesić Kapitan Filip. Zrzucili też żagle i przez kanały wiodące do portu szli wyłącznie pod silnikiem.

Początkowo Kapitan Filip chciał zatrzymać się przy pierwszej przystani, aby oddać chłopców na ląd, a Ulli zapewnić jak najszybciej fachową pomoc lekarską. Jednakże dziewczyna spała tak spokojnie i tak słodko, że, po pierwsze, obawy co do złego stanu jej zdrowia prawie zupełnie znikły, a po drugie obaj wyratowani chłopcy gorąco zapraszali załogę „Stella Polaris” do zawinięcia do przystani swego klubu.

Gdy wreszcie przybili do pomostu i zacumowali zmęczony solidnie sztormem jacht, zjawił się młody Szwed, który okazał się być pracownikiem urzędu imigracyjnego.

- Serdecznie witam na szwedzkiej ziemi - powiedział i przywitał się z Kapitanem Filipem. - Poproszę paszporty załogi i dokumenty jachtu - dodał po chwili.

- Nie mamy paszportów, bo widzi pan.... - zaczął Kapitan.

- Nie macie paszportów? - twarz młodego urzędnika, tak dotychczas przyjemna i serdeczna, przybrała znacznie bardziej urzędowy wygląd. - Wobec tego proszę o zezwolenie na wejście jachtu do portu szwedzkiego - dorzucił już znacznie bardziej oficjalnym tonem.

- Tegoż też nie mamy - powiedział Kapitan. - Ale...

- Tegoż też nie macie - głos szwedzkiego urzędnika stał się zupełnie lodowaty. - Czy pan sobie zdaje sprawę kapitanie...

- Zdaję - tym razem przerwał Kapitan Filip - ale sytuacja jest dosyć wyjątkowa....

W tym momencie do urzędnika podszedł jeden z młodych Szwedów i powiedział szybko kilka zdań, oczywiście po szwedzku.

W trakcie rozmowy widać było wyraźnie, jak zmienia się wyraz twarzy szwedzkiego urzędnika. Wyglądało to tak, jakby nagle na lodowy posąg zaczęło dmuchać ciepłe powietrze. Po kilku minutach twarz urzędnika odtajała całkowicie i znów wrócił na nią przyjazny i gościnny uśmiech.

- Dlaczego pan nie mówił od razu, jak wygląda sytuacja - powiedział do Kapitana.

- Sorry, ale pan nie dopuścił mnie do głosu - odparował Kapitan i obaj w tym momencie roześmiali się.

- Moment. Proszę chwilę zaczekać, a ja skoczę do telefonu. Zadzwonię po pogotowie dla dziewczyny i do moich władz o zezwolenie na wasz pobyt w Sztokholmie. Serdecznie zapraszamy! - dorzucił.

Razem z nim pobiegli też Karol i Sven. Ulla w dalszym ciągu spała tak mocno, że w ogóle nie wiedziała, co się dookoła niej dzieje.

Zanim jeszcze zjawiło się pogotowie ratunkowe, na teren klubu wpadły dwa samochody. W jednym z nich przybyli rodzice Ulli i Svena, drugi przywiózł matkę Karola, którego ojciec - jak się później okazało - był marynarzem i w tej chwili znajdował się gdzieś koło Singapuru.

Z pierwszego samochodu wyskoczyli państwo w średnim wieku i Sven rzucił im się na szyję.

- Ulla! Co z Ullą? - to były pierwsze słowa matki dziewczyny.

Sven rozłożył ręce w uspokajającym geście.

- Wszystko w porządku, mamo - przyłożył palec do ust - Ulla śpi jak małe dziecko. Może lepiej jej teraz nie budzić. Była bardzo słaba, kiedy wyciągnął ją z wody ten oto młody Polak - wskazał ręką na stojącego obok Marka. - On nazywa się bardzo dziwnie: „dzyka mrówka” - powiedział to po polsku z bardzo obcym akcentem i po chwili przetłumaczył te słowa na szwedzki.

Mama Ulli nie słuchała chyba jednak synowskich wyjaśnień co do dziwnego imienia Marka, tylko złapała Dziką Mrówkę w objęcia i ucałowała go serdecznie, mocząc mu policzki łzami, które lały jej się obficie z oczu.

W tym momencie nadjechała na sygnale karetka pogotowia i z samochodu wybiegli dwaj pielęgniarze z noszami i lekarka.

Wszyscy razem, a wraz z nimi rodzice Ulli, pobiegli na jacht. Ulla spała dalej kamiennym snem, ale jej skóra nie była już tak pergaminowa, jak przed kilkoma jeszcze godzinami. Oddychała równo i nadal przytulał się do jej policzka Salceson Punt.

- Nie budzić dziewczyny - powiedziała lekarka. - Zabieramy ją do szpitala - zwróciła się do matki Ulli. - A czyj to jest kot? - spytała Kapitana.

- To nasz - odparł Kapitan - statkowy.

- Proszę go zabrać - uśmiechnęła się lekarka, ale w tym samym momencie Ulla przez sen objęła ręką Salcesona Punta, który nawet nie otworzył oczu, tylko przeciągnął się rozkosznie przez sen i zaczął jeszcze głośniej mruczeć.

- A zresztą - zawahała się lekarka - jeżeli wam to nie przeszkadza, to zabierzemy i kota. Na razie - dodała - potem będziecie go mogli odebrać.

- Ale kiedy - spytał Kapitan - my zaraz wychodzimy z powrotem w morze.

- Nie ma nawet o tym mowy - zaoponowała żywo mama Ulli i Svena. - Jesteście tu naszymi gośćmi. Cała załoga jachtu. Chociaż przez kilka dni. Zapraszamy was wszystkich do siebie, pokażemy Sztokholm, odpoczniecie...

- Kiedy my nawet nie mamy zezwolenia na wejście jachtu do Sztokholmu. Ani odpowiednich paszportów - zaczął Kapitan, ale mama Ulli nie pozwoliła mu dokończyć.

- To drobiazg. Mój mąż załatwi wam to wszystko. Znamy tu wystarczająco dużo osób, a poza tym stanowisko mego męża...

Nie skończyła, widocznie jednak nie potrzebowała kończyć, gdyż obecny przy rozmowie urzędnik z urzędu imigracyjnego skwapliwie jej przytaknął.

- Sądzę, że nie będzie najmniejszych problemów - powiedział. - A jeśli jeszcze załoga będzie gośćmi pana dyrektora...

Dzika Mrówka spojrzał na ojca Ulli i Svena. Ten szczupły pan w wytartych dżinsach i wyblakłej bawełnianej koszuli wcale mu się nie kojarzył z jakimkolwiek dyrektorskim urzędem.

Mama Ulli i Svena zauważyła widocznie zdziwiony wzrok Dzikiej Mrówki, gdyż powiedziała po angielsku:

- Mój mąż jest dyrektorem dużego banku w Sztokholmie. A oprócz tego jest honorowym prezesem tego klubu żeglarskiego, a także posłem do Riksdagu, naszego parlamentu.

Dzika Mrówka raz jeszcze spojrzał na szczupłego wysportowanego pana w wytartych dżinsach i wyblakłej koszuli. Dyrektor banku, prezes klubu i poseł do parlamentu! - pomyślał. - Ale heca!

Tymczasem karetka pogotowia zabrała wciąż śpiącą Ullę razem z Salcesonem Puntem. Za karetką pojechali rodzice Ulli i Svena. Odjechała też matka Karola zabierając swego syna.

- Spotkamy się jutro rano - powiedzieli rodzice rodzeństwa i matka Karola na pożegnanie. - Czekajcie na nas na jachcie.

Ojciec Ulli i Svena rzeczywiście musiał mieć duże znajomości i możliwości, w kilka godzin bowiem zaledwie po obietnicy mamy rodzeństwa, że mąż wszystko załatwi, przyszedł na „Stellę” życzliwie uśmiechnięty urzędnik, ten sam, który zażądał od żeglarzy paszportów i zezwoleń. Okazało się, że wszystko jest w jak najlepszym porządku i że załoga polskiego jachtu może pozostać w porcie jak długo sobie tego życzy.

Wobec takiego obrotu spraw Kapitan udał się do polskiej ambasady, aby złożyć tam odpowiednie oświadczenie, a załoga „Stelli” - po doprowadzeniu jachtu do porządku po sztormowych perypetiach - miała czas absolutnie wolny. Kilku żeglarzy wybrało się do miasta, a obaj chłopcy - Dzika Mrówka i Baleron - postanowili najpierw „troszeczkę się zdrzemnąć”, jako że żaden z nich od trzydziestu kilku godzin nie zmrużył oka. Gdy tylko przyłożyli się do jeszcze trochę wilgotnych koi i przykryli niezbyt wysuszonymi kocami, obaj natychmiast zasnęli kamiennym snem i żaden z nich nie słyszał ani kiedy wrócił kapitan, ani kiedy pozostali członkowie załogi kładli się spać.

Nazajutrz rano - zgodnie z obietnicą - na jachcie pojawili się rodzice Ulli ze Svenem. Przyjechała też mama Karola z synem.

Tata uratowanego rodzeństwa wystąpił z dłuższą przemową w języku angielskim, z której wynikało, że wszyscy są im bardzo wdzięczni i to nie tylko rodzice uratowanych młodych żeglarzy, ale również wszyscy członkowie klubu, któremu właśnie on prezesuje, a także, jak sądzi, większość czytelników tej właśnie gazety.

Tu tata Ulli i Svena rozłożył trzymaną w ręku gazetę i pokazał artykuł na temat uratowania załogi szwedzkiego jachtu przez „dzielnych polskich żeglarzy”. W gazecie widniały zdjęcia „Stelli Polaris”, uratowanych Szwedów z rodzicami, a także Kapitana Filipa i... Dzikiej Mrówki oraz Balerona, śpiących w swych kojach.

- A skąd te zdjęcia? - zdziwili się obaj chłopcy i zdziwił się też Kapitan Filip, którego co prawda reporterzy dopadli, gdy wracał na jacht, ale którzy nic mu nie powiedzieli, że byli przedtem na pokładzie i zrobili zdjęcia obu śpiącym kamiennym snem chłopcom.

- Nasza prasa jest bardzo... operatywna powiedzmy - uśmiechnął się tata Ulli i Svena.

Z dalszej wypowiedzi prezesa szwedzkiego klubu wynikało, że Klub postanowił - w dowód uznania i wdzięczności - ofiarować jachtowi polskiemu nowiutki komplet żagli, a dla każdego z członków załogi żółte sztormanki z kapuzami i takiego koloru wysokie buty gumowe ściągane pod kolanami tasiemką, co zabezpieczało przed wdarciem się wody do ich wnętrza.

- Poproszę tylko całą załogę o podanie swoich rozmiarów lub o udanie się do najbliższego magazynu w celu przymierzenia i dopasowania kurtek i butów.

A mama Ulli i Svena dodała od siebie, że ona co prawda dokładnie wie, że życie ludzkie nie ma żadnej ceny i że nie chce w żaden sposób nikogo urazić, ale chciała bardzo prosić Dziką Mrówkę, żeby zechciał przyjąć na pamiątkę ten oto drobiazg. W tym momencie podała zaczerwienionemu po same uszy Markowi małe pudełeczko i ucałowała serdecznie chłopaka.

- Thank you, madam, thank you very much! - zdołał wyjąkać Dzika Mrówka.

A kiedy odwinął pakuneczek z papieru, ukazało się podłużne czerwone pudełeczko, wewnątrz którego leżał piękny zegarek marki „Omega Seamaster” - prawdziwy MORSKI MARYNARSKI zegarek. Na kopercie było wygrawerowane... po polsku:

„SWOJEMU RATOWNIKOWI

WDZIĘCZNA ULLA”

A pod spodem było „Sztokholm” i wczorajsza data.

- Thank you - powtórzył Marek - thank you very much!

Po tej miłej uroczystości rodzice Ulli i Svena, matka Karola i kilku jeszcze innych przyjaciół klubowych zabrali całą załogę „Stella Polaris” na zwiedzanie miasta. Dzika Mrówka i Baleron pojechali jednak najpierw z rodzicami Ulli do szpitala, żeby zabrać dziewczynkę do domu.

Szpital był duży, nowoczesny, cały przeszklony i sterylnie czysty, a gdy na tle białych błyszczących drzwi ukazała się płomiennoruda drobna dziewczyna z rudym kłębuszkiem na ręku, wcale, ale to wcale nie była podobna do zmokniętego stworzonka sprzed dwóch dni. Dzika Mrówka by jej chyba nie poznał, gdyby nie Salceson Punt, który wyglądał na wielce zadowolonego z tego, że jest na rękach Ulli.

Dziewczynkę rzuciła się w ramiona mamy, taty i brata, a potem podbiegła do Dzikiej Mrówki i mocno go ucałowała. I powiedziała po angielsku, że jest bardzo wdzięczna, że bardzo, bardzo dziękuje i że dopiero teraz zdaje sobie sprawę, na jakie niebezpieczeństwo narażał się bohaterski polski żeglarz, który skoczył do wody, żeby ją uratować.

A bohaterski polski żeglarz, cały czerwony jak piwonia, zapomniał języka w gębie i nie mógł sobie w tej chwili przypomnieć żadnego sensownego angielskiego słowa, bąkał coś tylko niewyraźnie pod nosem.

Ulla zwróciła się teraz do stojącego obok Balerona i podała mu kotka.

- Dziękuję ci bardzo za takie miłe stworzonko - powiedziała. - On mnie też trochę uratował - roześmiała się.

Okazało się jednak, że kot wcale nie ma wielkiej ochoty wracać do swojego poprzedniego właściciela, wczepił się bowiem pazurkami w sukienkę Ulli i miauknął głośno, co można było przetłumaczyć z kociego na ludzki język: „Czego wy ode mnie chcecie? Zostawcie mnie tam, gdzie jest mi dobrze. Czy nie widzicie, że pasujemy do siebie, i że mamy taki sam kolor włosów?”

Baleron, który najwidoczniej rozumiał kocią mowę, ulokował wciąż trzymającego się pazurkami sukienki Salcesona Punta w ramionach Ulli i powiedział prawie po angielsku:

- Jak chcesz, to możesz go sobie zostawić na pamiątkę.

- Naprawdę? - roześmiała się Ulla i pocałowała teraz Balerona, który z kolei zaczerwienił się jak burak.

- A jak on się nazywa? - zapytała Ulla.

- Salceson Punt - odrzekł Baleron.

- Jak, jak? - zdziwiła się Ulla - Szal - se so - punt? Co to znaczy? Przecież na takim imieniu można sobie całkiem język połamać!

- Co to znaczy? - powtórzył Baleron i spojrzał błagalnie na Dziką Mrówkę, tak daleko bowiem nie sięgała jego znajomość języka angielskiego.

Niestety, nawet wspólnymi siłami nie zdołali przetłumaczyć imienia i nazwiska jachtowego kota na angielski i ostatecznie stanęło na tym, że po powrocie do kraju napiszą do Ulli i przekażą jej dokładne tłumaczenie na język szwedzki.

Ponieważ Ulla czuła się już zupełnie dobrze, wszyscy razem wybrali się na zwiedzanie Sztokholmu.

Samochód raz po raz przelatywał mostami nad licznymi kanałami i śluzami, Sztokholm bowiem, jak powiedziała chłopcom Ulla, położony jest na trzynastu wyspach i w związku z tym bardzo często nazywany „Wenecją Północy”.

Ulla powiedziała też chłopcom, że Sztokholm założony został w 1255 roku przez możnowładcę Jarla Birgera i że najstarsza część miasta powstała na wyspie Stadsholmen.

- Tam teraz właśnie jedziemy - dodała Ulla i jej tata podjechał na obszerny parking tuż nad kanałem, naprzeciw wysokiego budynku zbudowanego w kwadrat.

- To zamek królewski - wyjaśniła Ulla.

Obeszli boczne skrzydło zamku i przez wysokie wrota weszli najpierw na obszerny kwadratowy plac, a następnie - przez drugą bramę - na mniejszy placyk zamknięty łukiem arkad. Pod ścianami gromadzili się ludzie.

- Co tu będzie? - zapytał Dzika Mrówka Ullę, ale ta tylko uśmiechnęła się tajemniczo i powiedziała, że za chwilę sam zobaczy.

W momencie, gdy na zegarze wybiła godzina dwunasta, na placyku rozległ się przeraźliwy krzyk, przypominający bojowe zawołanie najdzikszego z indiańskich plemion. Dzika Mrówka wzdrygnął się, a Salceson Punt, którego bez przerwy nosiła na rękach Ulla, miauknął przeraźliwie i wtulił swój różowy pyszczek w fałdy jej sukienki.

Spod arkad wypadli żołnierze królewskiej gwardii, krzycząc przeraźliwie i potrząsając groźnie karabinami. Ustawili się błyskawicznie w dwuszeregu i stanęli na baczność.

Tymczasem od strony nieodległego mostu Norrbro dobiegły dźwięki wojskowego marsza i po chwili na dziedziniec zamkowy weszła orkiestra cała w złocie i blaskach mosiężnych trąb. Za nią defilował w karnych szeregach malowniczo umundurowany oddział gwardzistów na koniach.

Przed oczyma Dzikiej Mrówki, Balerona, całej rodziny Ulli i licznie zgromadzonych turystów rozpoczęła się malownicza parada i zmiana gwardii na przedzamkowym placu. Muzykanci z orkiestry zmieniali szyki, dyrygujący tambur major wywijał olbrzymią buławą ze zręcznością cyrkowca, konie stały jak posągi wykute z bazaltu, gwardziści wykrzykiwali chrapliwymi głosami jakieś skomplikowane komendy, szeregi prezentowały broń, tupano podkutymi butami, machano rozmaitymi sztandarami i proporczykami, jednym słowem, było na co patrzeć.

Z tłumu turystów dobiegały oklaski i okrzyki, terkotały aparaty fotograficzne, błyskały flesze, a wśród tego tłumu klaskał też Dzika Mrówka, pokrzykiwał Baleron i miauczał Salceson Punt.

- Wiesz co - powiedział Marek do Ulli, gdy wreszcie skończyła się kolorowa parada - wasza zmiana gwardii jest chyba nawet ciekawsza niż zmiana gwardii królewskiej w Londynie.

- A ty byłeś w Londynie? - spytała Ulla.

Mowa - chciał powiedzieć Dzika Mrówka, ale nie wiedział, jak to będzie po angielsku, wiec tylko przytaknął „Yes of course” z taką miną, jakby Londyn był mu doskonale znany i zgoła spowszedniały.

Po obejrzeniu zmiany gwardii Ulla zaprowadziła chłopców do Armemuseum, czyli muzeum wojska, i do muzeum morskiego czyli Statens Sjohistoriska Museum.

W muzeum wojskowym Dzikiej Mrówce przypomniał się... sienkiewiczowski „Potop”. Oto bowiem wśród licznych eksponatów dojrzał polską - chorągiew królewską z 1636 roku z napisem „Wladislaus IV Rex Polonice ul Sveciae” z herbami Polski, Litwy, Szwecji i królewskimi dynastii Wazów. Obok wisiał wyblakły już mocno sztandar z napisem „Vivat Casimirus Rex Polonice.

Dzika Mrówka spojrzał na idących obok niego przez sale Armemuseum Ullę i Svena, spojrzał na innych Szwedów stojących przed obrazami dawnych bitew, oglądających starą broń i wyblakłe sztandary. I nagle wyobraził sobie młodziutkiego Svena z krótką blond bródką, w stalowym, błyszczącym hełmie na głowie i w rajtarskim mundurze, takim, jakie widział na filmie, w którym Olbrychski grał Andrzeja Kmicica. A drobną Ullę wyobraził sobie jako córkę drapieżnego generała szwedzkiego, który kazał zagarnięte w polskich zamkach i pałacach łupy przewozić galerami Wisłą do Gdańska, a stamtąd statkami przez Bałtyk do Sztokholmu i innych szwedzkich portów.

Jak bardzo może się naród zmienić przez kilkaset lat - pomyślał, ale nic nie powiedział tylko mrugnął porozumiewawczo do Balerona, któremu pewno podobne myśli przyszły akurat w tym samym momencie do głowy.

- A teraz pojedziemy do Wasa Museum - powiedziała niezmordowana Ulla.

Po drodze rodzice Ulli powiedzieli obu chłopcom, że będzie im bardzo miło, gdyby zechcieli na przykład przyjechać do nich, do Sztokholmu, na drugi rok, na wakacje. Że chętnie zabraliby ich na dłuższą wycieczkę po Skandynawii, zarówno bowiem tata jak mama Ulli są zapalonymi turystami i wszelkie urlopy starają się spędzać na wolnym powietrzu, na łonie natury.

- A świeżego powietrza, jak na razie, w Skandynawii można jeszcze trochę znaleźć - roześmiał się tata Ulli.

- To by było bardzo fajnie - ucieszyła się Ulla. - Pojedziemy na Nordkap, tato! - zawołała.

- Dlaczego by nie - odparł tata.

Tak rozmawiając dojechali na wyspę Djurgarden, na której wybudowano Wasa Museum. Było to chyba jedno z nielicznych na świecie muzeum stworzone i zbudowane właściwie dla jednego tylko eksponatu.

JEDNEGO, ale za to JAKIEGO!

Spoza pawilonów, kryjących sale z mniejszymi fragmentami tego niezwykłego eksponatu muzealnego, wystawała wysoka konstrukcja w kształcie mocno przeszklonej hali. Gdy Dzika Mrówka z Ullą i Baleronem weszli do środka, uderzyła ich specyficzna atmosfera. Powietrze w budynku było wilgotne i pachniało mokrym drewnem i jakimiś specjalnymi środkami chemicznymi.

Wewnątrz budynku prawie całą jego objętość zajmował kadłub starego, siedemnastowiecznego statku. Drewniane burty były bez przerwy spryskiwane jakimiś mocno pachnącymi płynami. Wkoło, pod ścianami, ciągnęły się piętrami galeryjki pełne zwiedzających.

- To królewski okręt „Wąsa” - powiedziała z wyraźnym nabożeństwem w głosie Ulla - największy okręt wojenny w owym czasie w Szwecji. - I jak dotychczas - dodała jeszcze - jest to JEDYNY na całym świecie statek sprzed przeszło trzystu lat zachowany w całej okazałości i takim stanie.

- A po co go tak prysznicują? - zdziwił się Dzika Mrówka.

- To jeden ze sposobów konserwacji - wyjaśniła Ulla. - Bo przecież po tylu latach leżenia w morskiej wodzie i w różnych mułach drewno nieco się postarzało i gdyby teraz tak sobie nagle wyschło, to mogłoby się zupełnie zniszczyć, rozlecieć na kawałki, czy ja wiem zresztą w końcu, co by się z tym stało. I dlatego cały statek jest w specjalnym pomieszczeniu, gdzie musi być specjalna wilgotność, a drewno kadłuba musi być dodatkowo spryskiwane rozmaitymi środkami chemicznymi.

- Aha - powiedział Dzika Mrówka po polsku, ale Ulla doskonale go zrozumiała.

Marek wziął teraz do ręki mały przenośny magnetofonik z nagranymi informacjami na temat okrętu „Wasa”, który Ulla wypożyczyła przy wejściu do muzeum. Było tam kilka rodzajów nagrań w różnych językach, niestety jednak nagrania po polsku nie było, więc Ulla wzięła to z angielskim tekstem.

Dzika Mrówka włożył do ucha maleńką słuchawkę i włączył magnetofon.

- Dzień dobry - usłyszał w słuchawce miły kobiecy głos - jesteś w muzeum poświęconym w całości królewskiemu okrętowi „Wasa”. „Wasa” był jednym z największych okrętów wojennych swojej epoki. Jego wyporność wynosiła około 1300 ton, długość - 57 metrów, wysokość od szczytu nadbudowy rufowej do stępki 17 metrów. Grotmaszt wznosił się na około 52 metry nad stępką, powierzchnia łączna żagli wynosiła około 1150 metrów kwadratowych.

Kadłub i pokłady działowe okrętu wykonane zostały z dębu, pozostałe pokłady i maszty - z sosny, rzeźby ozdobne - z dębu, sosny i lipy. Na uzbrojenie statku - według zachowanych dokumentów - składało się 48 dział dwudziestoczterofuntowych, osiem trzyfuntowych, dwa jednofuntowe i 6 moździerzy. Łączna waga uzbrojenia wynosiła około osiemdziesięciu ton.

Okręt królewski „Wasa” został zbudowany na polecenie króla Gustawa II Adolfa, który uwikłany w wojnę trzydziestoletnią w Niemczech oraz walczący z Polską na terenach Prus Książęcych i Inflant musiał rozporządzać silną flotą. O znaczeniu floty wojennej dla ówczesnej Szwecji świadczą najlepiej własne słowa króla Gustawa II Adolfa, który powiedział: „Losy Szwecji zależą od Boga, a po Nim - od jej floty.”

Budowę „Wasy” rozpoczęto w 1625 roku. W niespełna trzy lata później, w dniu 10 sierpnia 1628 roku, w niedzielę, gdy nowo zbudowany okręt wyruszył w swą dziewiczą podróż i opuścił nabrzeże przy pałacu królewskim, okazało się, że posiada on bardzo złą stateczność.

Pod uderzeniem dość silnego szkwału, na oczach tysięcy ludzi obserwujących wyjście w morze największego okrętu szwedzkiej floty wojennej, „Wasa” idący pod czterema żaglami, z powiewającymi na masztach niebieskimi banderami z żółtym krzyżem, przechylił się gwałtownie na lewą burtę i mimo dramatycznych wysiłków załogi przewrócił się i zatonął.

Dzika Mrówka wyłączył magnetofon. Teraz innymi już zupełnie oczyma spojrzał na widoczny przed nim, ukryty w oszklonej hali, kadłub statku. Usłyszane przed chwilą wiadomości pobudziły i tak już bujną wyobraźnię chłopca.

Przymknął oczy.

Na nabrzeżach starego portu w Sztokholmie zbiera się coraz większy tłum. Wszyscy są odświętnie ubrani, przecież to niedziela, a i nie lada atrakcja, kiedy nowy, największy okręt królewski wypływa w swoją pierwszą morską podróż. Na wodach kanałów portowych kręcą się łodzie spacerowe, stoją na kotwicach statki handlowe i liczne okręty wojenne.

„Wasa” powoli sunie wzdłuż wyspy Skepsbron, na której rozłożyło się stare miasto w Sztokholmie. Wszystkie okna mieszczańskich kamieniczek stojących nad brzegiem portowego kanału są zapełnione głowami ludzi ciekawych widoku królewskiego okrętu.

A „Wasa” majestatycznie, powoli, jak na paradzie, przesuwa się wzdłuż nabrzeża. Na pokładzie uwijają się marynarze. Jedni na łodziach wywożą kotwicę daleko przed dziób okrętu ozdobiony wspaniałym lwem czającym się do skoku, inni na pokładzie kręcą się wokół kabestanu, nawijając linę kotwiczną i w ten sposób podciągając okręt do miejsca, gdzie będzie już można postawić żagle.

Wreszcie są u skraju Sodermalm. Przy pomocy kotwicy i liny podanej na ląd duży okręt obraca się dziobem ku wyjściu. Marynarze wspinają się po sznurowych drabinkach na maszty, włażą na reje, odwiązują zwinięte dotychczas żagle. Spadają w dół duże płótna, które powoli wypełnia wiatr.

Okręt z wolna rusza. Po raz pierwszy o własnych siłach, pod własnymi żaglami. Stopniowo nabiera coraz większej szybkości. Jest już na wysokości małej wysepki Kastelholmen, na której też - jak i na innych - stoją tłumy wiwatujących ludzi.

Tymczasem zza wzgórz Sodermalmu nadchodzi uderzenie wiatru. Wielki okręt gwałtownie przechyla się na lewą burtę. Marynarze biegiem wykonują komendy mające na celu wyprostowanie okrętu. Nadlatuje jednak drugie, znacznie silniejsze, uderzenie wiatru i „Wasa” przechyla się jeszcze bardziej. Marynarze rzucają się do przeciągania dział okrętowych na wietrzną burtę. Pokład jest już jednak tak stromo nachylony, że wykonanie tego rozkazu okazuje się niemożliwe. Działa stojące na burcie nawietrznej, wysoko teraz wzniesionej w górę, zrywają się ze swych umocnień i spadają na lewą burtę. Przez wybite otwory wlewa się do wnętrza okrętu woda.

Nic już teraz nie może uratować nowo zbudowanego, największego w szwedzkiej flocie, królewskiego okrętu o symbolicznej nazwie „Wasa”. Przechyla się coraz bardziej, kładzie się na wodzie. Z pokładu skaczą do wody marynarze, oficerowie, rozpaczliwie starają się odpłynąć od tonącego kadłuba.

I tak na oczach tysięcy ludzi, w pogodną sierpniową niedzielę, zatonął okręt wojenny „Wasa”`.

Dzika Mrówka ocknął się z zamyślenia. Przed oczyma miał znowu mokry kadłub wydobytego z dna morskiego po przeszło trzystu latach okrętu. Obok w salach wystawowych znajdują się części wyposażenia okrętu, leżą wspaniałe działa, które nie oddały ani jednego strzału, działa z pięknie rzeźbionymi lufami i królewskimi inicjałami G (ustavus) A (dolphus) R (ex) S (ueciae). Są tam także odnalezione we wraku statku lub tuż koło niego doskonale zachowane części wyposażenia statku, naczynia, zapasy żywności i napitków, a nawet fragmenty osobistej odzieży: buty, rękawice, kapelusze skórzane i lniane szyte pończochy. Są też liczne monety. Marek znowu włączył magnetofon. Głos elektronicznej przewodniczki informował teraz o kolejnych próbach podnoszenia statku, o wydobyciu uzbrojenia i wartościowszych części wyposażenia.

Próby takie podejmowano wielokrotnie. Pierwszą już w roku 1628, kiedy to niejaki John Bulmer usiłował wydobyć leżący na trzydziestometrowej głębokości okręt. Zadanie to co prawda mu się nie udało, jednakże jego ekipa nurków dokonała niezwykle ważnej rzeczy: udało im się mianowicie postawić zatopiony okręt na dnie, podparty stępką. Po kilkudziesięciu latach, w 1664 i 1665 roku, następny ratownik podwodny, niejaki Hans Albrecht von Treileben, zdołał wydobyć na powierzchnię 53 działa, a w dwadzieścia lat później podniesiono jeszcze jedno dwudziestoczterofuntowe działo.

Na tym zakończyły się na bardzo długie lata próby ratowania królewskiego okrętu „Wasa”.

Ostatnią, tym razem udaną, choć niezwykle kosztowną i trudną technicznie próbę podniesienia wraku siedemnastowiecznego okrętu z morskiego dna podjęto wskutek inicjatywy inżyniera Andersa Franzena ze szwedzkiej marynarki wojennej, który odnalazł wrak zatopionego statku i spowodował utworzenie specjalnego Komitetu do spraw „Wasy”.

Prace nad wydobyciem wraka trwały kilka lat i ostatecznie w dniu 24 kwietnia 1961 roku okręt królewski „Wasa” wynurzył się na powierzchnię wody po 333 latach od chwili zatopienia.

Marek - Dzika Mrówka od kilku już minut nie słuchał tego, o czym informował go miły głos z magnetofonu. Znowu jego bujna wyobraźnia podpowiadała mu nowe, fascynujące obrazy. Tym razem widział siebie, Dziką Mrówkę, ubranego w kompletny strój płetwonurka. Wyraźnie czuje na plecach ciężar butli. Płynie pod wodą, a obok niego migają zwinne ciała ryb. Z góry dochodzi słabe, zielonkawe światło. I nagle Marek widzi przed sobą, na dnie morskim, obrośnięty wodorostami, na pół zagrzebany w mule. KADŁUB BARDZO STAREGO STATKU!!!

- To jest NAPRAWDĘ HISTORIA, która pojawiła się z morskiego dna - powiedział w pewnym momencie Dzika Mrówka do Ulli.

- Aha - odparła młoda Szwedka po polsku.

A po chwili Dzika Mrówka powiedział głośno ni to do siebie ni to do stojącego obok Balerona:

- Pływanie pod żaglami to na pewno bardzo fajna sprawa, ale

PODWODNE POSZUKIWANIA ARCHEOLOGICZNE

TO JEST WŁAŚNIE

TO!

---