Jan van Scorel

12 marzec 2009 -

Kategoria: Kultura i sztuka

Jan van Scorel (1495 - 1562) był malarzem północno-holenderskim i ważnym przedstawicielem holenderskiego renesansu. Był najważniejszym “importerem” renesansu ze słonecznej Italii do pochmurnej Holandii.

Po długiej podróży przez Norymbergię (gdzie poznał Albrecht Dürera), Tyrol, Austrię, Wenecję i Jerozolimę trafił Scorel do Rzymu gdzie zapoznał się z sztuką starożytną i włoskim renesansem.
Traf chciał, że w tym czasie na papieża wybrano Holendra Adriaena Boeyensa  jako Hadriana VI który dał rodakowi stanowisko konserwatora watykańskich skarbów; funkcję, którą przed nim zajmował sam Rafael. W Watykanie zapoznał się Scorel dobrze z pracami Michała Anioła, Rafaela i jego uczniów. Powrót malarza do Utrechtu był punktem zwrotnym (1525) w holenderskim malarstwie. Jego uczniami byli m.in. Maarten van Heemskerck  i Anthonie Mor.

Po Scorelu wielu innych holenderskich malarzy podróżowało do Włoch szukać inspiracji. Włoski renesans stał się wzorem do naśladowania dla generacji holenderskich malarzy, szczególnie tych północno-holenderskich.

Jan van Scorel zamknął średniowiecze i otworzył nową epokę malarstwa wzorowanego na włoskim renesansie. Ponadto wyniósł malarstwo ponad zwykłe rzemiosło do stanu intelektualnego artysty równego poetom i uczonym. Jego znajomości na dworze watykańskim i w najwyższych kręgach arystokratów i humanistów Holandii wystarczyły aby nie musiał zapisać się do cechu malarzy - cechu Św. Łukasza.

Pierwsze prace Jana van Scorela były wyraźnie pod wpływem Dürera a następnie włoskiego renesansu. Malował głównie sceny biblijne i portrety. Wiele jego prac w holenderskich kościołach zniszczyła holenderska rewolta ikonoklastów (beeldenstorm) a ocalałe dzieła można podziwiać w Centraal Museum w Utrechcie.

---