O przeobrażeniach popędu agresji cz.II
4.
Agresywność i gotowość do walki była koniecznością zarówno rycerstwa jak i mieszczan.
Grabieże, złodziejstwo i zatargi miedzy rodzinami były stałym elementem życia miejskiego (dotyczy to właściwie każdej grupy społecznej).
Często z pozoru błahe sprawy stawały się pretekstem do wszczynania krwawych waśni między rodzinami (np. sprawa handlowa, obraźliwy gest lub słowo).
Popularnym miejscem rozwiązywania konfliktów stawały się miejskie place publiczne.
Głębokie kontrasty w strukturze życia emocjonalnego: pobożność, strach przed piekłem, uczucie winy i skruchy, wybuchy radości z jednej strony - nagłe przypływy nienawiści i agresji z drugiej.
Religia sama z siebie nie oddziaływuje `cywilizująco' ale jest `ucywilizowana' tak samo jak społeczeństwo.
Życie było przesiąknięte ciągłym napięciem emocjonalnym i poczuciem niepewności.
5.
Związek pomiędzy strukturą emocjonalną a strukturą społeczeństwa - w państwie nie istnieje władza centralna, panuje ciągła rywalizacja i agresja między rodzinami, wsiami, miastami, prowincjami.
Władza centralna zmusza do życia w pokoju, wówczas zmienia się struktura emocjonalna, rodzi się powściągliwość i samoopanowanie, żądza zabijania i niszczenia zostaje utajona i ograniczona do momentów krytycznych np. wojna, rewolucja (społeczeństwo cywilizowane).
6.
Charakterystyczne dla społeczeństwa cywilizowanego jest społeczne zaspokojenie instynktu walki i popędu agresji w inny sposób, np. we współzawodnictwie sportowym (transformacja napięć emocjonalnych).
Popularne społeczne rozrywki odpowiadają potrzebom emocjonalnym społeczeństwa (odpowiednikiem wydarzenia sportowego, np. walki bokserskiej było palenie żywcem gromady kotów w dniu św. Jana - Paryż XVI w.)
Obecnie manifestowanie tego rodzaju popędów jest tłumione za pomocą lęku (hamulec wewnętrzny)
Ewolucja struktury emocjonalnej - rzeczy, które kiedyś dostarczały przyjemnych doznań, dziś budzą przykrość lub odrazę. Przesuwanie się progu uczucia wstydu lub uczucia przykrości świadectwem ewolucji standardu emocjonalnego