Kaźmierczak w Encyklopdeii socjologii
Znaczenia pomocy społecznej
katalog dóbr i usług ( zasiłki, pomoc w naturze, usługi) świadczonych przez właściwe organizacje m.in. publiczne osobom, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej i potrzebują pomocy
zgeneralizowana funkcja polityki społecznej prowadzonej przez państwo, której celem jest osiąganie dobrobytu, dobrostanu obywateli
dyscyplina akademicka dot. praktyki polityki społecznej ( taaa)
podstawowa instytucja społeczna pełniąca funkcje właściwe w celu utrzymania ładu i integracji systemu społecznego
Instytucja pomocy społecznej - odpowiada na potrzeby będące następstwem takich zjawisk jak ubóstwo, bieda, deprywacja społeczna, marginalizacja, trudności adaptacyjne…
Cele działań pomocy społecznej:
- łagodzenia skutków deprywacji społecznej i przynoszenie ulgi w cierpieniu
- rozwiązywanie problemów i pokonywanie trudności
- zapobieganie cierpieniom i problemom
Wg. R. Titmussa pomoc społeczną należy analizować wg.:
natury uprawnień do korzystania z pomocy ( prawna, uznaniowa…)
kryterium uprawnień ( cechy jednostki, cechy miejsca zamieszkania, cechy grupy…)
faktycznych zasad przyznawania uprawnień ( kontraktulane, uznaniowe)
administracyjnych i finansowych metod określania dostępu do świadczeń, korzystania ze świadczeń i alokacji zasobów
założonych funkcji świadczeń ( kompensacja szkód spowodowanych przez społeczeństwo, szkód spowodowanych brakiem, wspomaganie integracji)
Cechy instytucji pomocy społecznej ( Wilensky, Lebeaux)
organizacja formalna
społeczne auspicje - społeczeństwo finansuje PS ze środków publicznych lub prywatnych donacji, określa i sankcjonuje cele i metody
niekomercyjny charakter działania
funkcjonalna generalizacja - każdy typ niezaspokojonej potrzeby może być polem działania pomocy społecznej
nastawienie na bezpośrednie zaspokajanie potrzeb osobniczych
Wilensky i Lebeaux wyróżniaja dwa modele pomocy społecznej: rezydualny i instytucjonalny.
Wg. Nich cele pomocy społecznej mogą odnosić się do poziomu mikro i makrostrukturalnego.
Na poziomie makro jest to redukcja nierówności.
Na poziomie mikro w modelu rezydualnym : ratowanie jednostki, a w instytucjonalnym - stwarzanie warunków umożliwiających osiąganie dobrostanu.
Funkcje pomocy społecznej
- jawna ( czynnik zmiany społecznej; wg. Radlińskiej ratownictwo, opieka, pomoc)
Titmuss wymienia tu:
funkcję kompensacyjną ( niwelowanie braków i ograniczeń jednostek i grup w dostępie do zasobów)
funkcję protekcyjną ( ochrona praw i interesów społeczno-polityczno-ekonomicznych jednostek, grup, najsłabszych)
funkcje promocyjną ( umożliwianie poprawy sytuacji i pozycji społecznej, stopnia sprawności)
- ukryta ( narzędzie kontroli społecznej)
rozszerzanie/redukacja programów by uciszyć niepokoje społeczne
transmitowanie do grup upośledzonych norm i wzorów grup dominujących
absorbowanie roszczeń i niezadowolenia
stygmatyzowanie grup korzystających z pomocy
Instrumenty pomocy społecznej
- zasada powszechności ( kryterium:potrzeba)
- zasada selektywności ( kryterium: środki, zasoby jednostki)
* zasiłki, pomoc w naturze
*usługi i praca socjalna
usługi: adresowane do jednostek, stacjonarnie lub nie, profesjonalnie lub wolontariacko
praca socjalna: „ działalność zawodowa skierowana na pomoc osobom i rodzinom , na wzmocnienie lun odzyskanie zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz na tworzenie warunków sprzyjających temu celowi”