Wstęp z B.N. - oprac. P. Mroczkowski, fragmenty:)

Termin comedia oznaczał coś innego niż dziś. Była yo narracjacja rozpoczynająca się smutno, a zdążająca do pomyślnego dla bohaterów końca. Szczytowym przykładem miała pozostać Boska Komedia Dantego, w której poeta podróżuje od piekła do raju. Bardzo wiele z takiego rozumienia zostanie u angiel­skich pisarzy weny komicznej, także wtedy, gdy już będą tworzyli dla sceny.

Dodatkowym elementem tak rozumianej komedii były: a) świa­domość pewnej jej niższości w stosunku do innych form literackich , co obowiązywało do "niższego" stylu pisania i wprowadzenia postaci ludzi niewykształconych względnie zajmujących podrzędne stanowiska i b) właściwy współczynnik humoru ­nie podstawowy jednak dla utworu ani nie wypełniający go w sposób wyłączny. W ten sposób można krótko stwierdzić, że stulecia między antykiem a renesansem praktykowały humor na duża na ogół skalę, także częściowo na scenie, nie dochodząc do regularnej komedii jako utworu teatralnego. Termin ten zachowano dla pewnego typu opowiadań.

Ogólna sytuacja teatru w Anglii elżbietańskiej:

Po połowie stulecia wygasać zaczęły misteria min. z powodu zmniejszenia się ważności przygotowujących je corocznie amatorskich zespołów z szeregów cechów miejskich. Nastąpił okres zawiązywania się nowych trup szukających innego repertuaru, mecenasów etc. "Komedianci" podróżują, występują w prowincjonalnych oberżach, kiedy indziej zaś w hallach pań­skich rezydencjach .Nie pod każdym względem jest to egzystencja łatwa. Aktorzy decydowali się zarabiać na chleb, licząc z jednej strony na popularność swej sztuki, z drugiej rzucając wyzwanie niejednemu ludzkiemu pojęciu i przyzwyczajeniu moralnemu. Obrońcy tych przyzwyczajeń i ostrzejszych własnych poglądów, najczęściej należący do kół mieszczańskich i surowszego obozu protestanckiego, walczyli twardo z zespołami dramatycznymi -zabraniając występów itd. Wbrew niemałym przeszkodom aktorom udaje się ustabilizować. Z czasem kry­stalizują się trupy zawodowe, a od r. 1576 zdobywają one teatry stałe, i to tuż pod Londynem, którego władze nie ustę­powały wszak innym miejskim radom w tępieniu dramatu. W konflikcie, w jakim się znaleźli, ludzie teatru potrafili się oprzeć na czymś czy na kimś: wbrew purytanizującemu mieszczań­stwu oparli się na innych miejskich kręgach, tych szerokich, z których brała się ich publiczność, gotowa płacić wstępy za rozrywkę i oraz na wielmożach, gotowych na to samo udzielić im swoich liberii, nazw i opieki.

Tak więc w ostatniej ćwierci XVI w Anglii teatr

Stał się pewnym regularnym faktem społeczno kulturalnym.

Dwór Elżbiety - i innych władców, ale jej w szczególności stanowił ważki czynnik rozwoju teatru elżbietań­skiego. Szereg przedstawień odbywało się specjalnie dla publiczności dworskiej.

Obok prostoty teatru elżbietańskiego(np. brak kurtyny, dekoracji) charakterystyczna była pozycja sceny wybiegająca publiczność -apron stage.

Część tematyki brana była z niezwykłych wydarzeń dnia w kraju i zagranicą. Tak dostały się na scenę np. wypadki głośnych przestępstw (anonimowy Arden of Feversham, wyd, 1592),

Z podobnym często nastawieniem sięgano do da mniejszych materiałów tak interesujący historii jak, ja i interesujący legendzie.

Sięgano do dziejów narodowych, niedawno spisanych przez kronikarzy jak Stowe, Hall czy Holinshed.

Kręgi postaci:

- kochankowie

- duszki-elfy

- rzemieślnicy

- arystokracja -> najmniej liczny, np. Tezeusz.

Kręgi o różnych obrotach przecinają się ze sobą pod kilku kątami, a kunszt okazany w budowie znaczy się i zgraniem, i efektem tak przecięć ,jak całości: a wszystko to odbywa się w trakcie ciągłych zmian układu. („poetycko” o fabule utwory)

Dalsze komponenty komedii:

-oprawa snu - związanie nachodzenia na siebie sennego marzenia , czaru a z drugiej strony - jawy pozwoliła                         autorowi na sugestię, że w ramach zwidów, urojeń można podać wiele ważkich prawd o życiu.

-język - wiersz biały przechodzący chwilami w rymowany parami

-gnomika- wplecenie w mowy postaci pewnych utartych prawd

-motyw teatru

Tematem sztuki w głębszym spojrzeniu:

Ludzie podejmują się w życiu pewnych ról i odgrywając je zapalają się, podnosi się ich wyobraźnia, wpadają ze sobą w konflikt lub zachwycają się sobą wzajem

Między zmiennością afektów a zwyrodnienieniem:

Przy rozmaitych interpretacjach można śmiało uważać za zgodną wśród ogromnej większości, że autor Snu nocy letniej przedstawił w tej komedii panoramę uczuć człowieka podległego zmiennym impulsom i przez to zabawnego. Wśród środków, którymi dramaturg się posłużył by te obserwacje o człowieku czytelnikowi podsunąć, na czołowe miejsce wysuwa się świat czarów: jego przedstawiciele Oberon i jego sługa Puk, decydująco wpływają na zachowanie się ludzi.

Świat ten jawi się w ramach wizji przepełnionej urokiem, fantazją, humorem

Otóż fakt, że Sen nocy letniej porwał tylu czytelników i widzów, nie zmienia paru faktów odmiennej natury. Chrono­logia wydarzeń nie została bynajmniej przez Szekspira niena­gannie wypracowana. Nie da się bronić tezy, że między za­powiedzią Tezeusza o czterech dniach oczekiwania a samą uroczy­stością zaślubin upływają rzeczywiście cztery doby. Postaci czwor­ga kochanków nie reprezentują (i chyba nawet nie mają reprezen­tować) takiego bogactwa indywidualnych cech, w jakie wielki dramaturg potrafił kiedy indziej wyposażyć powołane przez siebie do życia na scenie charaktery. Kapitalność szeregu sytuacji i efektów komicznych w ciągu sztuki, a zwłaszcza w akcie piątym nie rozciąga się na niektóre momenty pa­rodystycznego występu rzemieślników, w których trafiają się dowcipy przyciężkie i naciągane. To samo dotyczy, choć w mniejszej mierze, interwencji kochanków w trakcie tego popisu.

Z kolei po takim wyliczeniu bez ogródek braków czy słabszych, stron sztuki powtórzmy tym swobodniej krótki, choćby niepełny katalog jej wspaniałych osiągnięć. Równie uderza bardzo (na ogół) czujne i zdyscyplinowane planowanie ("apollińskie") jak ("dionizyjski") rozpęd poetyckich popisów i komicznej weny podkreślmy przy tym jeszcze raz, że są to sprawy widoczne w samym tekście i w jego układzie. A więc łatwo widać umiejętny dobór (ilościowy i jakościowy) postaci potrzebnych w poszczególnie rozróżnionych kręgach.

Wszystko składa się zaś na pewien wycinek ludzkiego losu, widziany z mądrym rozbawieniem.

Przeplatanie formy prozy elementów wiersza.

Różnorodność elementów z których ta komedia jest zbudowana.

Podstawą wydań komedii druki oznaczane jako „Quarto” 1600 i „Folio” 1623.

Opracowanie J.Kotta -> Szekspir w swojej sztuce przekazał wizję erot

Z Wikipedii:

Geneza utworu: nie wiadomo dokładnie, kiedy powstała ta sztuka. Uważa się jednak, że był to rok 1595 lub 1596. Istnieją dwie hipotezy, co do celu jej powstania. Pierwsza mówi, że był to utwór napisany specjalnie na wesele bliżej nieznanej, bogatej pary - w 1596 roku miało miejsce wiele takich ślubów. Druga zaś stwierdza, że Sen nocy letniej został napisany dla królowej. Nie mniej jednak nie ma na to żadnych dowodów. Została opublikowana w Pierwszym Folio w 1623 roku, można ją było także znaleźć w Fałszywym Folio.

Komedia ta przedstawia świat wyobraźni i mitologii, nawiązuje do "Operona i Tytana". Niektóre wątki mogą jednak być zaczerpnięte z Metamorfoz Owidiusza, którymi Szekspir zajmował się jeszcze w czasach szkolnych. Sen nocy letniej powstawał w tym samym okresie, co Romeo i Julia. Możliwe, że utwór ten jest komicznym odzwierciedleniem tamtej tragicznej sztuki.

Tradycyjnie Komedia kończyła się pogodnie ,tragedia smutno.

---