8. Zasada zapewnienia podstaw ekonomicznych i finansowych dla działalności samorządu terytorialnego;

< z mojego zeszytu + konstytucja 1997, polskie prawo finansowe Chojna- Duch strony 210-213>

Jest to jedna z ogólnych zasad konstytucyjnych finansów publicznych. Spełnia ona postulat wysunięty w latach 80 XX w. dotyczący usamodzielnienia się gmin ( wtedy był tylko jeden szczebel jednostek samorządu terytorialnego, dlatego postulat ten dotyczył tylko gmin);

w 1990 roku - nowela do Konstytucji stalinowskiej dot. nowego statusu gmin;

-nowe gminy miały być samodzielne prawnie, finansowo i ekonomicznie;

- gminą miała zostań przyznana osobowość prawna;

-budżety gminne miały zostać wydzielone z budżetu państwa (zasada zbiorczego budżetu państwa przestawałaby mieć zastosowanie)

Obecnie władza samorządowa oddzielona jest od władzy centralnej i zajmuje się realizowaniem zadań oraz rozwiązywaniem problemów lokalnych społeczności. Jednostki samorządu terytorialnego muszą być zatem zdolne pod względem finansowym do wypełniania swych funkcji. Tak wiec art. 165 K. nadaje im osobowość prawną, ponadto przysługuje im prawo własności oraz inne prawa majątkowe.

Dodatkowo art. 163 K ustanawia domniemanie właściwości samorządu teryt. dla wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem jedynie zadań zastrzeżonych przez Konstytucje lub ustawy do kompetencji organów innych władz publ.. Wykonywanie zadań publicznych niesie za sobą obciążenia finansowe, dlatego art. 167 K zapewnia jednostkom samorządu terytorialnego udział w dochodach publicznych, na które składają się dochody własne, subwencje ogólne oraz dotacje celowe z budżetu państwa. Konstytucja stanowi, że szczegółowe źródła dochodu samorządu muszą być określone w ustawanie. Nie sposób pominąć prawa jednostek samorządu terytorialnego do nakładania podatków lokalnych i opłat, które zapewnia im art. 168 K, w zakresie określonym w ustawie.

Art. 165

1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności inne prawa majątkowe.

2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

 

Art. 167

1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.

2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.

4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

 

Art. 168

Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalenia wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie.

~Dochody gmin :

1. źródła własne;

~wpływy z podatków (m. in : podatek: rolny, od nieruchomości, leśny, od spadków i darowizn, od środków transportowych, od czynności cywilnoprawnych;

~wpływy z kart podatkowej, na którą wpłacają podatnicy prowadzący działalność gospodarczą na terenie gminy oraz wspólnicy spółki cywilnej )

2. transfery :

~ dotacje celowe;

~ subwencje ogólne;

---