OPIS TECHNICZNY
WIADOMOŚCI OGÓLNE
Projekt został wykonany na zlecenie Instytutu Inżynierii i Ochrony Środowiska Akademii Rolniczej we Wrocławiu przez studenta Adriana Kubiaka. Projekt opracowywano od listopada 2006 roku do stycznia 2007 roku i jest on samodzielnym wycinkiem terenu.
POŁOŻENIE OBIEKTU
Teren, na którym zostały zaprojektowane melioracje odwadniające znajduje się w województwie dolnośląskim, w powiecie górowskim, w gminie Góra, w miejscowości Góra. Obszar ten leży w odległości 20 km od miasta Leszno. Teren, który zostanie zdrenowany graniczy z innymi użytkami ornymi, należącymi do właścicieli prywatnych.
WARUNKI TOPOGRAFICZNE I GLEBOWE OBIEKTU
Spadki powierzchniowe na tym terenie wynoszą około 9,7‰.. Wykonano odkrywkę i przeprowadzono badania gleby. Stwierdzono uwarstwienie profilu glebowego na badanym terenie.
Pierwsza warstwa gleby zalega do głębokości 30 cm, druga do głębokości 90cm, trzecia do głębokości 150 cm poniżej powierzchni terenu. Gleby te to: glina lekka pylasta do głębokości 90 cm, natomiast do głębokości 150 zalega piasek gliniasty mocny. W takich glebach nie następuje zamulenie cząstkami gleby. Są to gleby dobre w uprawie, można spodziewać się na nich dobrych plonów rolnych.
HYDROGRAFIA, KLIMAT I HYDROLOGIA
Średni normalny z wielolecia opad roczny wynosi 640 mm. Na danym terenie nie występuje napływ obcych wód powierzchniowych i gruntowych. Na powyższym terenie istnieje jeden rów, który będzie przydatny w projektowanej sieci drenarskiej. W stanie obecnym jest on w małym stopniu zamulony, jednak zaleca się oczyszczenie, w celu lepszego funkcjonowania.
Jest to rów okresowo prowadzący wodę o szerokość w dnie równą 0,5 m.
POTRZEBA MELIORACJI
Teren odwadniany jest terenem użytkowanym rolniczo, naturalne czynniki dla produkcji roślinnej nie zapewniają dostatecznych warunków produkcyjnych. Celem odwodnienia jest zapewnienie prawidłowych, korzystnych dla uprawianych roślin stosunków wodno-powietrznych i pokarmowych w glebie. Na tej podstawie zdecydowano się podjąć działanie techniczne polegające na zaprojektowaniu odwodnienia nadmiernie uwilgotnionych partii terenu za pomocą drenowania systematycznego.
W glebach przeznaczonych do melioracji znajduję się żelazo w ilości 6,1 %. Związki żelaza pogarszają przepuszczalność gleb, powoduje to zatykanie się drenów. Zdrenowanie terenu sprawi, że odpływająca do drenów woda będzie wymywać z profilu glebowego związki żelaza, co będzie przyczyniać się do wzrostu przepuszczalności gleby i tym samych poprawy jej struktury.
Projektowany system drenarski powinien całkowicie usunąć powyższe niedomaganie.
OPIS PROJEKTU
Projektuje się drenowanie systematyczne, które polega na regularnym rozmieszczeniu sączków. Wynika to z tego, że taki sposób drenowania stosuje się na terenach płaskich i równinnych o spadku mniejszym od 20‰. Planuje się zastosowanie drenowania rowkowego.
Dla gleb lekkich i średnich zawierających 25 % części o średnicy mniejszej
niż 0,02mm i średniego opadu rocznego 640mm odczytano normę odpływu
równą q=0,45 [l/s*ha] .
ODPŁYWY DRENARSKIE
Koncepcja sieci melioracyjnej powstała w oparciu o istniejący rów odwadniający. Jest to rów okresowo odprowadzający wodę. Wymiary wynoszą: szerokość dna rowu 0,5 m, nachylenie skarp rowu 1:2. skarpy będą umocnione do wysokości 1 metra (darnina), powyżej będą obsiane mieszanką róznych traw. Wszystkie wyloty zbieraczy (dna zbieraczy) znajdują się co najmniej 20 cm powyżej dna rowu.
Zadaniem tych rowów jest odprowadzenie wody zebranej w sieci drenarskiej.
SIEĆ DRENARSKA
Na opracowywanym obszarze zaprojektowano 4 działów drenarskich..
Zaprojektowano głębokość drenowania równą 0,80 m. Rozstawę drenowania określono dla każdej warstwy oddzielnie z uwzględnieniem poprawek na zawartość związków żelaza i wapnia. Mimo zastosowania poprawek związanych obecności związków żelaza i wapnia ustalono głębokość drenowania na głębokość 0,8m. Rozstawę drenowania dla każdej z warstw określono na podstawie wykresu do określania rozstawy drenowania na podstawie składu granulometrycznego gleby. Określono rozstawę drenowania, dla obszaru z zawartością węglanu wapnia 16,0 m, dla obszaru zażelazionego 13,0 m.Obliczono następnie rozstawę średnia dla tych gleb, które wyliczono wg wzoru
L=L1* h1* z1+ L2* h2* z2+...........+ Ln* hn* zn/ h1* z1+ h2* z2+.........+ hn* zn
Gdzie:
L- rozstawa średnia [m]
L1, L2- miąższości poszczególnych warstw [m]
h1, h2- głębokości zalegania poszczególnych warstw, mierzone od ich środka do powierzchni terenu [m]
do rozstawy średniej wprowadzono poprawki zw. na opad roczny.
Zastosowano połączenia górne, z zbieracze ze zbieraczami na połączenie górno-boczne.
Sączki wykonane będą z rurek ceramicznych o średnicy 5 cm, a zbieracze z rurek ceramicznych o średnicy 7,5 , 10 i 12,5 cm
Głębokość założenia zbieraczy wynosi przeważnie 0,85 m (5cm poniżej głębokości drenowania)
BUDOWLE
Wyloty drenarskie - budowle stanowiące zakończenie głównych zbieraczy, które odprowadzają wodę z poszczególnych działów do odbiornika (rów). Zaleca się osadzenie ich na trwałym, dobrze ubitym gruncie, aby nie nastąpiło jego osiadanie. Projektuje się osłonięcie wylotów kratą, aby zapobiec dostawaniu się do nich zwierząt. W projekcie planuje się zastosowanie wylotów lekkich (typu W1 ), które stanowią jeden całościowy prefabrykat.
Zaprojektowano 2 studzienki kontrolne wyprowadzone nad teren typu S-1.
Średnica tych studzienek wynosi 100 cm zaś ich wysokość wynosi 150cm. Studzienki te będą wyprowadzone nad teren 20 cm.
KONSERWACJA URZĄDZEŃ MELIORACYJNYCH
Na wykonywanym obiekcie zaleca się:
przeprowadzanie corocznej kontroli wylotów drenarskich oraz bieżącą konserwacje i odmulanie
prowadzenia prac agrotechnicznych i agromelioracyjnych
intensywne wapnowanie w okresie 3-4 lat po zakończeniu drenowania
utrzymywanie w dobrym stanie rowów odpływowych, wylotów, studzienek drenarskich itp.
POZWOLENIA WODNO-PRAWNE I POTRZEBNE UZGODNIENIA Z ZAINTERESOWANYMI
Pozwolenia te zostały ustalone w:
Urzędzie Wojewódzkim Wydziału Ochrony Środowiska we Wrcławiu
Urzędzie Gminy w Bolkowie
Urzędzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Jaw
Zamulanie rurociągów drenarskich spowodowane:
Zamulanie cząstkami gruntowymi
Warstwa w której założono dren zbudowana jest gliny lekkiej pylastej zawierającego 24% frakcji o średnicy ziaren 0,5-2 mm i na tej podstawie określona IV stopień zamulania cząstkami gruntowymi.
W warunkach IV stopnia zagrożenia stosowanie zabezpieczeń drenów przed zamulaniem cząstkami gruntu nie jest konieczne.
Jednak zaleca się stosowanie obsypek o miąższości 15-20 cm, wykonanych z rozdrobnionej warstwy orno-próchniczej (po wyeliminowaniu z niej kamieni), posiadającej wilgotność mniejszą od granicy plastyczności.
Zamulanie związkami żelaza
Gleby na terenie objętym projektem odwodnienia są glebami średnimi i ciężkimi w których zawartość związków Fe2O3 wynosi 6,1 % stwierdzono II - średni stopień zagrożenia zamulaniem związkami żelaza.
W warunkach występowania II stopnia zagrożenia należy projektować małe działy drenarskie o prostym układzie zbieraczy, krótkich sączków (do 150 m), spadków 6 promila, wykonywanie rurociągów w okresie występowania najniższych stanów wody gruntowej, zasypywanie rowków drenarskich bezpośrednio po ułożeniu rurociągów wraz z zastosowaniem okładziny ze słomy), utrzymanie w bardzo dobrym stanie rowów odpływowych, wylotów, studzienek drenarskich w celu zapewnienia łatwego odpływu wytrąconych związków żelaza z rurociągów drenarskich.
Dodatkowo zaleca się wykonanie drenarskich rowów odpływowych z wyprzedzeniem jednego roku w stosunku do terminu wykonywania rurociągów drenarskich oraz stosowanie przez użytkowników intensywnego wapnowania gleby, szczególnie z pierwszych 3-4 latach po wykonaniu drenowania.
Zarastanie korzeniami drzew i krzewów
Obszar objęty projektem sieci drenarskiej znajduje się w obrębie żadnych drzew i krzewów wzdłuż rowu odwadniającego dlatego jest zagrożenie zarastaniem rurociągu drenarskiego korzeniami drzew i krzewów. Zaleca się stosowanie sączków ochronnych w odległości jednej rozstawy od rowu, oraz owinięcie styków sączków papą.