Etapy rozwoju dziecka 3 - letniego wskazywane przez teorie psychologiczne

Ogólny rozwój motoryczny
		Duża nieporadność. Ogólna powolność i niezręczność. Rozrzutność ruchowa - przy ruchu. Nie potrafi łączyć kilku czynności razem
Podstawowe formy ruchu
	Chód	Samodzielnie wchodzi i schodzi po schodach krokiem dostawnym, trzymając się poręczy.
	Skok	Przeskakuje odbijając się z miejsca jedna nogą.
	Równowaga	Przez krótka chwile potrafi stać na jednej nodze.
	Bieg	Biega ustawiając nogi dość szeroko, łatwo pada, potrąca się.
	Chwytanie	Nie potrafi chwytać.
	Rzuty do celu	Ma trudności z ukierunkowaniem rzutu
	Wspinanie	Wspina się na niskie przeszkody, przyrządy z poręczami krokiem dostawnym.
Lateralizacja
	Na podstawie obserwacji dziecka trzymającego pędzelek, kredkę, oraz posługiwania się nimi jedna ręka lub naprzemiennie.	Brak stabilizacji przewagi czynnościowej. Możliwość ustalania się praworęczności.
Rozwój umysłowy
	Wymowa	Ma prawo popełniać błędy wymowy, może nieprawidłowo wymawiać pewne głoski. Wymawia poprawnie łatwiejsze samogłoski i spółgłoski a,e,i,o,u,p,b,d,m,n,l,w,s,z,dz,k,g,c
	Zasób słownikowy	Niewielki, nieznajomość przysłówków i przymiotników. Dorosły może jednak nawiązać kontakt słowny z dzieckiem. Używa skrótów językowych. Posługuje się nazwami przedmiotów z najbliższego otoczenia - rzeczownikami, wyrazami określającymi cechy przedmiotów - przymiotnikami, określeniami znanych czynności - czasownikami.
	Poprawność gramatyczna	Może popełniać błędy językowe i gramatyczne. Pomaga sobie gestami. Przyswaja sobie wszystkie formy deklinacyjne i koniugacyjne.
	Opowiadanie dziecka - wyrażanie myśli w zdaniu.	Samodzielnie wypowiada się w postaci monologowania. Opisuje obrazek przedstawiający pojedyncze przedmioty. Opowiada na temat własnych prac.
	Opisywanie obrazka	Ogląda obrazek chaotycznie. Opisuje obrazek wylicza pojedyncze przedmioty, posługuje się określeniami rzeczownikowymi. Nie rozumie sytuacji, nie dostrzega, że treść obrazka jest niezgodna z rzeczywistością. Rozwiązuje problem w płaszczyźnie manipulacyjno - ruchowo - spostrzeżeniowej.
	Układanie historyjki obrazkowej
Pojęcia matematyczne
	Różnicowania i nazywanie wielkości, ciężaru, kształtu itp.	Nabywa umiejętność posługiwania się słowami określającymi przeciwstawność np. duży - mały, ciężki - lekki, cienki - gruby. Nie potrafi ułożyć patyczków według wzrastającej długości, dokonać operacji szeregowania.
	Pojęcie czasu	Przyswaja określenia czasu: teraz, długo, krótko, najpierw, potem.
	Rozumienie i nazywanie stosunków przestrzennych	Kojarzy słowa określające stosunki przestrzenne z odpowiednimi czynnościami.
	Klasyfikacja jakościowa	Gromadzi przedmioty mające jedną wspólną cechę: wielkość, kształt, kolor, przeznaczenie
	Klasyfikacja ilościowa	Brak pojęcia ilości, poznawanie zmysłowo - ruchowe, posługiwanie się mową sytuacyjną powiązaną z wielostronnymi spostrzeżeniami dokonywanymi w toku działania. Porównuje liczebność zbiorów globalnych - dużo, mało, tyle samo. Posługuje się liczebnikami: jeden, dwa.
	Znajomość figur geometrycznych	Kojarzy słowa z kształtem i kształt ze słowem, używa nazw zastępczych np. kwadrat to domek, trójkąt to daszek
Gotowość do nauki czytania i pisania
	Percepcja wzrokowa	Rysuje poprawnie krzyż i szyny. Rysuje koło nie zawsze zamknięte.
	Spostrzeganie	Ogólnikowość spostrzegania. Zwraca uwagę na to, co wyraźnie wyróżnia się z otoczenia (duże przedmioty, barwne, uderzające niezwykłością). Spostrzeganie fragmentaryczne i bezplanowe- uwaga koncentruje na krótko kierując się własnymi emocjami i chwilowym pobudzeniem. Spostrzeganie związane jest ściśle z działaniem, nie stanowi samodzielnej czynności poznawczej.
	Wyobrażenia	Następuje rozgraniczenie świata realnego i fikcyjnego. Wyobraźnia rozbudzona - przejawia się np. w bazgrotach, którym nadaje określone znaczenie.
	Uwaga	Zabawy dość krótkie i proste. Nie potrafi skoncentrować uwagi przez dłuższy czas. Uwaga krótkotrwała, labilna. Zmienia często przedmiot zainteresowań, łatwo się męczy. Koncentruje się głównie na nowych, silnych i atrakcyjnych bodźcach. Łączy się w zabawie w grupki 2-3 osobowe, ale są one nietrwałe.
	Pamięć	Jest zdolne powtórzyć za dorosłym zdanie złożone z sześciu - siedmiu sylab. Potrafi wykonać czynności według jednego do dwóch poleceń. Po upływie kilku miesięcy rozpoznaje bliskie osoby oraz przedmioty, których stale używało.
Rozwój emocjonalno - społeczny
	Usamodzielnienie	Czynności z zakresu samoobsługi wykonuje przy pomocy dorosłych. Potrafi samodzielnie np. założyć buty. Może wystąpić zwolnienie tempa ruchów, znaczne napięcie mięśniowe, intensywna kontrola wzrokowa każdego ruchu, brak koordynacji ruchów w czynnościach złożonych.
	Stosunek dziecka do otoczenia, rówieśników i dorosłych	System nerwowy jeszcze odporny, toteż dziecko szybko się męczy. Występuje: - zmienność i nietrwałość uczuć, emocje silne i gwałtowne choć krótkotrwałe, chwiejność uczuciowa - możliwość wystąpienia trudności w przystosowaniu do nowego środowiska społecznego, duża wrażliwość na zmiany w otoczeniu społecznym oraz żądanie wyłączności uczuć - umiejętność podporządkowania się poleceniom indywidualnie kierowanym do niego - lękliwość wobec dorosłych - zabawa samotna i równoległa (obok siebie) z próbami nawiązania kontaktów z rówieśnikami
Ekspresja plastyczna i muzyczna
	Ekspresja plastyczna	Manipulowanie . Nadawanie wytworom plastycznym określonego znaczenia. Odkrywanie związku między formą a treścią. Formy zgeometryzowane: kształty koliste, prostokątne, walcowate.
	Rysunek	Studium bazgrot: supełki, zamazywani, zygzaki, kropki, linie proste, ząbkowate. Następnie pojawiają się rysunki figuralne. Nie są one odzwierciedleniem przedmiotów czy ludzi ale dziecko nadaje im nazwy rzeczy i istot.
	Inne formy twórczości	Pomysłowość i żywa wyobraźnia w tematyce prac, ale prymitywna forma. Przewaga formy jednoczęściowej nad wieloczęściową np. człowiek to pionowo stojący wałek z gliny. Pomijają drobne elementy przedmiotów.
	Budowanie z klocków	Potrafi w poziomie układać z bryły zamknięte kształty, które nazywa np. dom. Nie doprowadza swojego zamysłu budowy do końca lecz zmienia go w ciągu zabawy.
	Ekspresja muzyczna	Słucha muzyki z wyraźnym zainteresowaniem i reaguje ruchowo na nią. Próbuje śpiewać (powtarza kawałki piosenek, intonacyjnie niepoprawnie). Rozróżnia pojedyncze dźwięki określonej wysokości, potrafi powtarzać je głosem. Rozpoznaje wiele melodii.

---