1.Zasada dominującej roli Konstytucji

2. Zasada suwerenności narodu

3. Zasada demokratycznego państwa prawnego

4. Zasada wolności i praw człowieka i obywatela

5. Zasada pięcioprzymiotnikowego prawa wyborczego.

1.Zasada dominującej roli Konstytucji

ZASADY DOMINUJĄCEJ ROLI KONSTYTUCJI

Jedna z głównych zasad ustrojowych demokratycznego państwa prawnego.

Konstytucja - akt prawny określający zasady organizacji państwa, oraz relacje pomiędzy jego obywatelami, a władzą, uchwalona przez parlament lub specjalnie wybrane Zgromadzenie Konstytucyjne, a niekiedy uchwalona w referendum.

Szczególna moc prawna konstytucji - najwyższe źródło prawa w Polsce,

inne akty prawne w Polsce służą realizacji postanowień konstytucji;

Szczególna treść konstyt - konst reguluje podstawowe kwestie dla państwa i

społeczeństwa. Konstytucja nie zawiera szczegółowych rozwiązań prawnych,określa

główne reguły;

Funkcje Konstytucji

Funkcja prawna - podstawa systemu prawa,

Funkcja integracyjna - traktowana jako pewien symbol integrujący

społeczeństwo (tak jak np. godło),

Funkcja organizatorska - określa zasady organizacji funkcjonowania

organów

państwowych, Funkcja programowa - wytycza pewien program, czyli

wskazuje

pożądany kierunek rozwoju państwa,

Funkcja wychowawcza - akt prezentujący jakiś system wartości, które

powinny

być realizowane,

Rodzaje konstytucji:

-konstytucja pisana i niepisana (Wlk Bryt),

-konstytucja pełna i niepełna - tzw. mała, dotyczy najważn organów

państ,

- konstytucja oktrojowana - czyli nadana np. przez monarchę,

- konstytucje elastyczne ( które łatwo zmienić) i sztywne (trudna do

zmien),

- konstytucje stałe i czasowe,

2. Zasada suwerenności narodu

ZASADA SUWERENNOŚCI NARODU - oznacza ona że władza suwerenna najwyższa w naszym kraju znajduje się w rękach narodu jako wspólnoty prawnej tworzonej przez wszystkich obywateli, jak mówi art. 4 konstytucji ta prosta myśl znajduje się już w starożytności u rzymskiego prawnika Polidiusza, a najpełniej rozwinięta została w wieku XVI w pracy Bolina oraz Roseau.
Znaczenie prawne tej zasady jest następujące:
zapewnia suwerenności , czyni narodowi prawo współdecydowania z organami władzy publicznej w procesie rządzenia przez referendum.
Uprawnia przedstawicieli do powoływania się w swoim działaniu na dobro i interesy wszystkich obywateli.

3. Zasada demokratycznego państwa prawnego

ZASADA DEMOKRATYCZNEGO PANSTWA PRAWNEGO - ustanowiona w art2 jest to podstawowa zasada ustroju politycznego do którego cech zaliczmy:
podział władzy
konstytucjonalizm i legalność
pryzmat ustawy i dopuszczenie ingerencji w sferę zachowań jednostki tylko na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego oraz sądową kontrolę władzy wykonawczej i odpowiedzialność odszkodowawczą państwa.
W państwie prawnym podstawową metodą władczą są rządy prawa a nie ludzi, władza publiczna jest związana prawem co oznacza że nie tylko je stanowi , ale musi respektować również normy prawne, formalnymi gwarancjami przestrzegania prawa przez te organy są wyspecjalizowane instytucje, to jest trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Prawa Obywatelskich , NSA, i nie zawisłe sądy.
Z pojęcia demokratycznego państwa prawnego wynikają zasady zaufania obywateli do państwa i jego funkcjonariuszy, działania dla dobra ogółu, ochrony praw nabytych itd.
Demokratyczne państwo prawne:
odzwierciedla system uniwersalnych wartości oparty na prawie naturalnym i międzynarodowym
wyraża wolę większości kontrolowanej przez konstytucyjne mechanizmy, składają się na to:
system kontroli określany w porządku prawnym Rzeczpospolitej
reguły ochrony prawa mniejszości w formie np. karty prawa mniejszości , prawa dziecka itd., w formie przekazywania prawa do rozpatrywania rożnych spraw przez mniejsze kręgi społeczne np. w ramach wspólnot terytorialnych. W ramach ochrony praw mniejszości można mówić o idei neokrotopowityzmu w formie np. uzgodnień miedzy pracodawcami, a pracownikami. Tej ochronie służy również cały sektor ,,non profit'' czyli system niedochodowych organizacji pozarządowych jak fundacje organizacje społeczne itd. wypełniających istotne funkcje publiczne.

4. Zasada wolności i praw człowieka i obywatela

ZASADA WOLNOŚCI PRW CZŁOWIEKA I OBYWATELA
Fundamentem ustroju państwa polskiego składają się te zasady ukształtowania w doktrynach prawnych i politycznych w schyłku wieku XIX a przewijające się przez całą myśl ludzkości to jest:
Państwo musi uznać że człowiek ma uprawnienia o charakterze podstawowym, mający swoje uzasadnienie w normach moralnych.
Normy prawne nie mogą krępować politycznej , społecznej i gospodarczej wolności
Przyjmuje się że w państwie prawnym są prawa socjalne zobowiązujące organy władzy publicznej do opieki nad pokrzywdzonymi i nie dającymi sobie rady, prawa te są kluczem do organizacji sprawiedliwego porządku społecznego.
Państwo musi chronić wolności i prawa człowieka oraz obywatela przez kreowanie takich wartości które ograniczają ingerencję władczą jego organu.
Koncepcja przestrzegania omawianych wolności i praw niesie różnorakie konsekwencje:
podstawowe prawa muszą być rozwinięte w ustawodawstwie zwykłym w następujących formach;
sformalizowanie praw podmiotowych co umożliwia sięgnięcie przez jednostkę po środki sformalizowanego postępowania administracyjnego czyli jest wymagalne prawem roszczenia
określenie obowiązku władzy publicznej na drodze realizacji tych że praw podmiotowych po przez wyznaczanie właściwości i kompetencji danych organów
prawa podstawowe ma rozwijać cały porządek konstytucyjny państwa zgodnie z wartościami uznanymi w danym czasie i obowiązującą wiedzą

5. Zasada pięcioprzymiotnikowego prawa wyborczego

Wybory pięcioprzymiotnikowe, jak sama nazwa wskazuje posiadają pięć cech, które je opisuje. Pierwszą z nich jest zasada tajności głosowania. Oznacza to, iż wybory są przeprowadzane w odseparowaniu, a ludzie oddający głos są anonimowi. Ponadto karty, które należy wrzucić do urn obywatele muszą wrzucić osobiście. Następna zasada, zasada bezpośredniości mówi o tym, iż obywatele wybierający spośród kandydatów wybierają ich bez żadnych pośredników i już w ostateczny sposób decydują o tym, kto ma zostać wybranym. Oznacza to, iż wybory są jednostopniowe. Wybory te są także opisane zasadą równości. Chodzi o to, iż każdy obywatel posiada taki sam głos i wszystkie głosy są równe. ponadto obywatele mają prawo oddać tylko jeden głos w danych wyborach. Z kolei zasada powszechności mówi o tym, że nie może nikt mieć odebranego prawa do czynnego brania udziału w wyborach, jak i biernego, jeśli oczywiście spełnia wymogi. Ostatnia z zasad- zasada proporcjonalności - mówi o tym, iż każda z partii otrzyma odpowiednią ilość mandatów w stosunku do ilości otrzymanych głosów w wyborach. Prawybory bardzo często są przeprowadzane w różnych krajach. Mogą mieć one charakter wiążący lub niewiążący, w zależności od polityki danego państwa. Najczęściej jednak ich wyniki mają tylko zobrazować, jakie jest poparcie dla danego kandydata i są to sondaże przeprowadzane wśród danej grupy ludzi. Dzięki temu można oszacować, jak przeprowadzone będą prawdziwe wyniki i poznać popularność danego kandydata wśród obywateli. Jednak w Stanach Zjednoczonych prawybory mają charakter wiążący i są elementem wyborów. Znaczenie prawyborów w Stanach Zjednoczonych jest uzależnione od ordynacji wyborczej, co więcej jest to właśnie część procedur wyborczych. Z kolei w Polsce prawybory nie mają charakteru wiążącego i mają one za zadanie pokazać opinię publiczną, co jest bardzo korzystne. Prawybory w Polsce są przeprowadzane w miastach gminy Września, która znajduje się w województwie wielkopolskim. Nie należy jednak brać ich dosłownie ani na poważnie, ponieważ w żadnych stopniu nie pokazują one, iż kandydat ma większe szanse na wygraną w prawdziwych wyborach. Bardzo często bowiem opinia obywateli się zmienia i nigdy do końca nie wiadomo, kto ma największe poparcie wśród obywateli.

---