Witam w pierwszej części poradnika poświęconemu remontowi silnika typu Jawa 223, montowanego w popularnych Ogarach 200 i Jawach 50. Poradnik nie jest przeznaczony do sprzedaży i zabrania się kopiowania treści jak i zdjęć, bez zgody autora. Silnik przedstawiony na zdjęciach może się nie pokrywać ze standardowym silnikiem typu Jawa 223, ze względu na wprowadzone przez autora modyfikacje.
No, więc zaczynamy: na początek wycieramy wstępnie silnik z brudu, spuszczamy olej z silnika, odłączamy linkę sprzęgła, kable z iskrownika, wykręcamy przepustnicę z gaźnika, ściągamy przewód paliwowy oraz gumę tłumika szmerów ssania, odkręcamy nakrętkę osi dźwigni zmiany biegów i wybijamy ośkę z dźwignią i wyciągamy pręt ze zmieniacza, odkręcamy śruby M8 mocujące prawy dekiel, ściągamy dekiel i wyciągamy dłuższy popychacz sprzęgła.
Blokujemy tylne koło, odginamy podkładkę zabezpieczającą nakrętkę zębatki zdawczej i odkręcamy nakrętkę (1) kluczem płaskim 27mm. Nie ściągamy jeszcze zębatki, najpierw ścigamy zapinkę łańcucha i cały łańcuch z zębatek, zawieszamy gdzieś na haku, ściągamy zębatkę zdawczą. Odkręcamy nakrętki śrub mocujących silnik, najpierw wyciągamy dolną śrubę, potem tą umieszczoną wyżej i dopiero, gdy trzymamy silnik wyjmujemy ostatnią śrubę, uwalniając silnik z ramy. Gdy silnik mamy na stole, przechylamy go na prawo, z wałka zdawczego powinna wypaść kulka i krótki popychacz. Następnie odkręcamy śruby mocujące podstawę iskrownika (2), u niektórych mogą to być śruby z łbem sześciokątnym, które odkręcamy kluczem nasadowym 8mm, lub śruby z nacięciem na śrubokręt. Po ściągnięciu zapłonu odkręcamy śrubę mocującą koło magnesowe z krzywką (3) kluczem 8mm.
Krzywkę możemy wyciągnąć z magneta szczypcami lub w sposób przedstawiony na zdjęciu, śrubokręt wbijamy lekko młotkiem i wypychamy. Koło magnesowe, jeżeli samo nie zeszło z czopu wału korbowego, należy ściągnąć przez wkręcenie śruby M8 w środek magneta, później wyciągamy klin koła magnesowego. Następnym krokiem jest ściągnięcie dźwigni wału kopniaka. Odkręcamy nakrętkę kluczem 11mm i wybijamy klin, kopkę ściągamy.
Następnie odkręcamy nakrętki mocujące głowicę cylindra i ściągamy głowicę. Wysuwamy cylinder wraz tłokiem (nie wyciągamy jeszcze tłoka), tłok wysuwamy tak, aby był widoczny otwór sworznia tłoka, następnie wyciągamy zabezpieczenia sworznia z otworów i wypychamy sworzeń, jeżeli jest osadzony zbyt mocno wybijamy go tulejką o średnicy nie większej jak 14mm. Następnie ściągamy cylinder ze szpilek, a tłok wyciągamy z cylindra. Do cylindra zostawiamy przymocowany króciec z gaźnikiem, nie ma potrzeby ściągania tych elementów, chyba, że ktoś ma zamiar zmieniać uszczelki, wtedy wszystkie nakrętki odkręcamy kluczem 8mm.
Odwracamy silnik, i odkręcamy sześć śrub M5 i jedną M8 mocujące lewy dekiel.
Na tym etapie należy skontrolować luz łańcuszka sprzęgłowego, wałem obracamy w lewo (patrząc od strony sprzęgła), ale uwaga, należy kręcić wałem, nie koszem. Jeżeli w miejscu zaznaczonym na zdjęciu łańcuch zbytnio ociera karter, nadaję się on do wymiany, jeżeli lekko muska lub w ogóle może nam jeszcze posłużyć.
Kolejnym krokiem jest zablokowanie wału korbowego w celu odkręcenia nakrętki zębatki wału. Ja do tego celu użyłem dwóch listewek i klucza imbusowego, takiego jak na zdjęciu, ale może to być każdy szerszy kawałek drewna i każdy grubszy pręt.
Po zablokowaniu wału odkręcamy nakrętkę kluczem nasadowym lub wygiętym kluczem oczkowym 19mm.
Następnie ściągamy zabezpieczenia kosza sprzęgła w sposób przedstawiony na zdjęciu, należy uważać na zabezpieczenia i podkładki, gdyż pod spodem znajdują się sprężyny dociskowe (najlepiej przykryć ręką w rękawicy dane zabezpieczenie przy ściganiu). Po ściągnięciu wszystkich 5 zabezpieczeń zdejmujemy docisk i wyciągamy miseczki sprężyn z docisku, później ściągamy obie tarcze z kosza wraz z łańcuszkiem. Łańcuszek ściągamy z zębatki wału, na który nakładamy ściągacz do łożysk i wkręcamy śrubę ściągacza.
Dobrze nabita zębatka schodzi z głośnym trzaskiem. Kosz sprzęgła zdejmujemy po wcześniejszym odgięciu podkładki zabezpieczającej i odkręceniu nakrętki kluczem nasadowym 14mm.
Następnie odkręcamy wszystkie śruby zaznaczone na zdjęciu…
...oraz śrubę zmieniacza biegów.
Tak przygotowany silnik możemy zacząć rozpoławiać: na początek wbijamy duży, mocny śrubokręt, w miejsce pokazane na zdjęciu, gdy połówki zaczną się rozchodzić wbijamy śrubokręt w miejsca zaznaczone na zdjęciach (nie wolno wbijać go w innych miejscach, gdyż możemy być pewni, że tam będzie ciekł olej). Gdy samo wbijanie śrubokręta już nic nie będzie dawało, musimy użyć drugiego dużego śrubokręta, który wkładamy po drugiej stronie silnika i podważamy drugi karter (również w miejscach, które były zaznaczone na zdjęciach).
Kartery powinny rozejść się na tyle, by łożyska z jednego karteru wyszły z gniazda lub zeszły z czopu wału. Śrubokręt możemy zastąpić dłutem.
Jeżeli wał został w jednym z karterów wybijamy go młotkiem przez drewno lub aluminiowy płaskownik. W przypadku, gdy na czopie wału pozostało łożysko maksymalnie nabite, wbijamy pomiędzy nie a czop zaostrzony w trójkąt płaskownik do momentu, gdy będziemy mogli założyć ściągacz do łożysk.
Z karterów wybijamy łożyska, wyciągamy simmeringi i rozmontowujemy skrzynię.
Cały silnik został rozebrany przy użyciu najczęściej spotykanych narzędziach w domowych warsztatach i garażach.
Jeżeli gdzieś się pomyliłem, o czymś zapomniałem lub macie uwagi piszcie tutaj lub na PW.
W części drugiej opiszę przygotowanie silnika do złożenia, oraz ocenę zużycia części.
