Wymowa ideowa Pana Tadeusza A.Mickiewicza ze szczególnym uwzględnieniem patriotyzmu.

Nadrzędną rolą tego dzieła było podniesienie narodu na duchu po klęsce powstania listopadowego. Poza tym utwór pokazuje jaką siłę tworzą ludzie zjednoczeni przeciw jednemu wrogowi. W księdze XII "Kochajmy się" poeta opisał ludzi, którzy podczas wiosennych obrządków myśleli o przyszłej wojnie i czekali na wojska napoleońskie. Wierzono, że po tych zwycięskich bitwach Napoleona pokona on także carską Rosję. Bohaterowie w tej księdze, ucztują i słuchają koncertu Jankiela, który jest muzyczną opowieścią o minionych latach Rzeczpospolitej. Drugą ideą przenikającą utwór jest patriotyzm. Cechą tą byli obdarzeni wszyscy bohaterowie, także Jankiel, który podczas koncertu zagrał poloneza 3 maja (w 20 lat po jej uchwaleniu), potem zagrał coś co przypominało targowicę, a dalej odegrał część o rzezi na Pradze z powstania kościuszkowskiego. W końcu zagrał utwór o tworzących się legionach polskich we Włoszech. Koncert kończy Mazurkiem Dąbrowskiego. Po tym utworze Jankiel poszedł do Dąbrowskiego i okazał swoją miłość do ojczyzny i do osoby, która miała pomoc w jej wyzwoleniu.

Trzecia idea to walka o niepodległość:
w tle historycznym (czasy napoleońskie, w tym rola Legionów Dąbrowskiego)
w losach J. Soplicy
w motywie powstania przygotowywanego przez Jacka

Czwarta idea to uwolnienie i uwłaszczenie chłopów(realizuje Tadeusz)

"...Sami wolni uczyńmy i włościan..."

Stosunek Mickiewicza do Rosji jest odmienny niż do caratu. Przedstawił w "Panu Tadeuszu" dwóch oficerów carskich. Kapitan Rykow jest prawdziwym Rosjaninem. Mickiewicz ukazał go jako człowieka sympatycznego i przyjaciela szlachty z Soplicowa. Major Płut to zdrajca, nikczemnik, tchórz. Postać Rykowa dowodzi przyjaźni pomiędzy naszym poetą a narodem rosyjskim, którego nigdy nie utożsamiał z caratem.

---