JEAN GENET (1910 - 1986) - BIOGRAFIA

• Jean Genet (ur. 19 grudnia 1910 r. w Paryżu, zm. 15 kwietnia 1986 r. tamże), francuski pisarz i dramaturg.

• Jego twórczość dotyczyła wykluczenia ze społeczeństwa, problemu wyobcowania i braku porozumienia. W warstwie narracyjnej odnajduje się opisy m.in. służby domowej, prostytutek, wyrzutków społecznych, złodziei, włóczęgów i związków homoseksualnych, których sam doświadczył. Niektórzy krytycy literaccy uważają, że nie powodowały nim zainteresowania społeczne, lecz potrzeba wyrażenia wściekłości, uczucia poniżenia i odrzucenia.

• Jean Genet był porzuconym przez matkę sierotą, wychowankiem domu dziecka, z którego uciekał i popełniał typowe dla młodocianych zbiegów wykroczenia, które w wieku 15 lat zaprowadziły go do domu poprawczego. Jako osiemnastolatek zaciągnął się do armii, z której zdezerterował w 1936 r. i opuścił Francję. Przemierzył wtedy Europę z fałszywymi papierami. Według niektórych badaczy krótko siedział także w więzieniu w Polsce. Po powrocie do kraju został skazany i osadzony w więzieniu za dezercję, posługiwanie się fałszywymi dokumentami i kradzieże.

• Pisanie rozpoczął w podparyskim więzieniu we Fresnes, a w 1942 r. wydał na koszt własny poemat: Le Condamné à mort (Skazany na śmierć), Notre-Dame-des-Fleurs (Matka Boska Kwietna), w następnym roku - Le Miracle de la rose (Cud róży). Groził mu wyrok dożywotniego więzienia, gdy nastąpiła interwencja Jeana Cocteau i Jean-Paula Sartre'a w sądzie. Jean Genet został zwolniony z odbywania kary w 1944, a ułaskawienie uzyskał w 1949.

• W latach 1945-1948 powstały trzy powieści: Pompes funèbres (Ceremonie żałobne), Querelle de Brest (Querelle z Brestu) i Journal du voleur (Dziennik złodzieja), zbiór poezji, balet oraz trzy sztuki teatralne: Haute Surveillance (Ścisły nadzór), Les Bonnes (Pokojówki) i Spendid's.

• W 1966 napisał Paravents (Parawany) i opublikował Lettres à Roger Blin (Listy do Rogera Blina), przeżył jednak kryzys i posunął się do zamachu samobójczego. W następnym roku wybrał się w długą podróż na Daleki Wschód, poznał obozy Palestyńczyków; trzy lata później wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie przebywał wśród Czarnych Panter. Oba te doświadczenia zaowocowały po piętnastu latach publikacją Un captif amoureux (Zakochany jeniec). We wrześniu 1982 przypadkowo przebywał w Bejrucie, gdy miały miejsce wielkie masakry obozów palestyńskich w Sabrze i Szatila - po powrocie napisał ważny tekst polityczny: Quatre heures à Chatila (Cztery godziny w Szatila).

• Jean Genet w 1979 zachorował na raka gardła, co w 1986 stało się przyczyną jego śmierci.

• Jean Genet jest pisarzem wzbudzającym silne emocje, uważanym za burzyciela i za moralistę zarazem.

Justyna Sobczak

- 2 -