Leki przeciwbólowe używane w znieczuleniu ogólnym

Ból - nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne towarzyszące uszkodzeniu lub potencjalnie istniejącemu uszkodzeniu tkanek.

Leki p/bólowe:

• leki o działaniu przez istniejące receptory opioidowe /leki narkotyczne/

• leki hamujące syntezę prostagalndyn (działanie p/bólowe, p/zapalne, p/gorączkowe)

Dożylne opioidowe leki analgetyczne:

• silne działanie przeciwbólowe, uspokajające

• zwężenie źrenic

• wywołują depresję oddechową /zwolnienie oddechu/

• depresja ośrodka naczynioruchowego

• bradykardia

• stosowane w znieczuleniu ogólnym, wziewnym

• u pacjentów z dużym ryzykiem operacyjnym, w kardiochirurgii z lekami zwiotczającymi

Morfina:

• naturalna pochodna z maku

• podawana doustnie, podskórnie, domięśniowo, dożylnie, zewnątrzoponowo, podpajęczynówkowo

• głównie dożylnie:

0,1 - 0,15 mg/kg (dawki podzielone 1-3-5 mg)

• skuteczna w bólach trzewnych

• ostre bóle pourazowe

• ból w przebiegu zawału

• zmniejsza uczucie duszności (stosowana w obrzęku płuc)

• wydalana przez nerki

Morfina - działania niepożądane:

• nudności, wymioty

• osłabienie perystaltyki, zaparcia

• depresja oddechowa

• hypotensja

• wzrost ciśnienia w drogach żółciowych

• zatrzymanie moczu (wzrost napięcia zwieraczy)

• zahamowanie odruchu kaszlowego

Fentanyl:

• najczęściej stosowany lek przeciwbólowy w czasie znieczulenia

• łatwo przenika barierę krew/mózg

• maksymalne działanie po 3 - 5 min

• czas działania pojedynczej dawki 20 - 45 min

Fentanyl - objawy niepożądane:

• depresja oddechowa /po podaniu 2ml - 100 mikrogram

• podawany dożylnie

• duża stabilność układu krążenia

• wymioty, nudności po zastosowaniu

• sztywność klatki piersiowej po większych dawkach

Fentanyl - dawkowanie:

• krótkotrwałe zabiegi, oddech spontaniczny pacjenta: 1- 3 μg/kg

• rozległe zabiegi operacyjne, stosowana wentylacja mechaniczna: 5 -10 μg/kg

• w kardioanestezji /sedacja, utrata świadomości/: 50 - 100 μg/kg

Rapifen - Alfentanyl ULTIVA:

• chemicznie podobny do fentanylu

• 5 x słabszy od fentanylu

• używany do krótkotrwałych znieczuleń 10 μg/kg

• we wlewie ciągłym /wentylacja mechaniczna/: 0,5 -2 μg/kg/min

Sufentanyl:

• 6 - 7 x silniejszy od fentanylu

• bardzo szybko działa

• krócej działa od fentanylu

Buprenorfina:

• efekt długotrwały

• działa długo

• stosowana głównie w leczeniu p/bólowym, pooperacyjnym ,nowotworowym

• może powodować długotrwałą depresję oddechową /zła reakcja na leki antagonistyczne/

• 0,3 -0,6 mg iv, im 0,2 mg sl

Dolargan - Petydyna:

• dawkowana 1- 2 mg/kg iv im

• głównie w bólach pooperacyjnych, pourazowych

• działa krócej niż morfina

• powoduje nudności, wymioty, obniżenie RR

• uzależnia

Tramadol - Tramal:

• kilka mechanizmów działania

• słabsza depresja oddechowa

• 10% siły działania morfiny

• podawany dożylnie iv, im 1-2 mg/kg

• może wywoływać uporczywe wymioty

Nalokson - Narcan

• antagonista leków narkotycznych przeciwbólowych

• odwraca działanie depresyjne na ośrodek oddechowy

• dawka iv 0,1 -0,4-1 mg (działanie 30 -45 min) dorośli/uzupełniać podaniem im

• noworodki 20 μg/kg

Ketamina - Calypsol

• pochodna fencyklidyny

• wywołuje stan: tzw. anestezję zdysocjowaną /różne działanie w różnych obszarach mózgu/

• działanie znieczulające

• działanie przeciwbólowe (nie znosi bólu trzewnego)

• podawana drogą dożylną, domięśniową, donosową

• po podaniu dożylnym: utrata przytomności i zniesienie bólu powierzchownego przez ok. 10 min

• po podaniu domięśniowym: po ok.5 min trwa ok. 25 min

• występuje stan pomroczny, mogą wystąpić omamy, halucynacje

Ketamina zastosowanie:

• monoanestetyk: zabiegi krótkotrwałe, bolesna zmiana opatrunków, oparzenia, wypadki masowe, operacje plastyczne, trudny dostęp dożylny

• dawki subanestetyczne: repozycje złamań,

Metamizol - Pyralgina:

• działa p/bólowo; p/gorączkowo

• działanie niekorzystne:

1.uszkadza szpik kostny

2.daje odczyny uczuleniowe

3.drażni żołądek

• podawany dożylnie /powoli, po rozcieńczeniu

• domięśniowo - bolesne iniekcje

• dawki 2,5- 3 g/24 godz.

• Amp.1g/2ml; 2,5 mg/5 ml

Ketonal - Ketoprofen:

• silne działanie p/bólowe; p/gorączkowe

• podawany dożylnie /we wlewie 5-10 min w 100ml 0,9% NaCl; 250 ml 0,9%NaCl

• domięśniowo - bolesne iniekcje

• rozkłada się pod wpływem światła

• Amp.50 mg 100 mg

• dawkowanie: do 300 mg/24 godz.

Paracetamol /Codipar, Acenol/:

• działanie p/bólowe; p/gorączkowe

• podawany doustnie, doodbytniczo

• silnie uszkadza wątrobę /w połączeniu z alkoholem/

• dawkowanie: 10 -15 mg/kg

• dla dorosłych 500-1000 mg/24 godz. w dawkach podzielonych

Kwas acetylosalicylowy /Aspiryna, Polopiryna/

• działanie p/zapalne, p/gorączkowe, słabo p/bólowe

• silnie drażni śluzówkę żołądka, dwunastnicy

• może powodować skurcz oskrzeli /uwaga! astmatycy/

• działa hamująco na płytki krwi

• dawki p/płytkowe 75 -100 mg/24 godz.

• dawki p/zapalne, p/gorączkowe 300 -1000mg/24 godz. w dawkach podzielonych

Analgezja u dzieci:

• leczenie bólu, uspokojenie

• jeśli można: droga doustna, doodbytnicza

• Paracetamol, Naproksen, Ketonal

• można morfinę 0,05 -0,1mg/kg w dawkach frakcjonowanych

EMLA:

• maść do stosowania miejscowego

• przed wkłuciami iv

• 50% lignokainy, 50% prilokainy

• ½ -3/4 godz w opatrunku okluzyjnym

---