Wprowadzenie do psychologii

KUHN

uwa­runkowania wewnętrzne to wszystko to, co dzieje się w obrębie społeczności uczo­nych, a więc należą tu czynniki poznawcze, ale też socjologiczne i psychologiczne charakteryzujące relacje zachodzące między członkami społeczności uczonych. Zaś uwarunkowania zewnętrzne sprowadzane są do oddziaływań, „nacisków" społecz­nych na naukę (adresowane do nauki zapotrzebowanie praktyki społecznej na nowe wyniki, a także: ideologia, religia, przesądy, uprzedzenia rasowe).

W PSYCHOLOGII
u. zewn. jak wyżej

u. wewn.

1. stan indywidualnej świadomości metodologicznej realizatorów badania na­
   ukowego,

2. standard realizacji procesu badawczego, akceptowany przez społeczność
   psychologów-badaczy w danym okresie rozwoju psychologii

3. 
   związek emocjonalny badany- badający

UWARUNKOWANIA PROCESU BADAWCZEGO W PSYCHOLOGII

ZEWNĘTRZNE [KONTEKST PRAKTYKI SPOŁECZNEJ]

WEWNĘTRZNE

LOGIKA PROCESU BADAWCZEGO

STAN ŚWIADOMOŚCI METODOLOGICZNEJ BADACZY

STANDARD REALIZACJI PROCESU BADAWCZEGO

ZMIENNE PSYCHOLOGICZNE ZWIĄZANE Z BADACZEM

ZMIENNE PSYCHOLOGICZNE ZWIĄZANE Z OSOBĄ BADANĄ

WAŻNE PYTANIE

Czy należy mówić o dwóch psychologiach — jednej, „akademickiej", odpowiadającej na py­tania podstawowe i oderwanej od zagadnień praktyki edukacyjnej, rehabilitacyjnej, produkcyjnej itp., oraz drugiej, „stosowanej", rozwiązującej problemy praktyczne, zaczerpnięte z otaczającej psychologa rzeczywistości społecznej?

powiązanie psychologii z praktyką społeczną polega na stosowaniu psychologii w różnych dziedzinach życia społecznego, a nie na powoływaniu „psychologii stosowanych" (psychologii wychowawczej, klinicznej, penitencjarnej, pastoralnej itd.) jako pomostów między psychologią teoretyczną i praktyką społeczną

Zwiększająca się przydatność wiedzy psychologicznej (naukowej!) dla prakty­ki, czyniąca ją bardziej efektywną, doprowadziła w efekcie do formułowania wobec psychologii nowych oczekiwań.

przedmiotem psychologii jest — według Tomaszewskiego— „człowiek i jego zachowanie", albo dokładniej: „psychologia jest nauką o czynnościach człowieka i o człowieku jako ich podmiocie",

Wysyp miliona psychologii (penitencjarnej, wychowawczej, pastoralnej ? o.O) gdzie każda tworzy własne teorie.

empirycy znają skutek, ale nie znają przyczyny, a teoretycy znają
i skutek, i przyczynę

Badania empiryczne prowadzone na obszarze bezpośrednich zastoso­wań psychologii nie powinny odbiegać pod względem poziomu metodologicznego od badań prowadzonych w laboratorium eksperymentalnym.

Zatem nie wiele psychologii praktycznych, ale jedna psychologia dostarczająca wyników empirycznie sprawdzonych, gwarantuje wysoką efektywność opartej na nich danej praktyce społecznej.

akceptuję takie stanowisko, w myśl którego związek teorii psy­chologicznej z praktyką społeczną sprowadza się do stosowania teoretycznej wie­dzy psychologicznej (dobrze uzasadnionej empirycznie) w poszczególnych sferach praktyki społecznej.