Nowy Sącz dn. ………….

PLAN - KONSPEKT

Do przeprowadzenia zajęć z przepisów ruchu drogowego.

TEMAT: Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu.

CELE:

a) poznawczy - zapoznanie się z przepisami i sposobami wykonania manewru zmiany pasa ruchu

b) kształcący - wykształcenie właściwych reakcji i zachowań podczas wykonywania

manewru

c) wychowawczy - uwrażliwienie na prawidłowe i bezpieczne przeprowadzenie manewru w odniesieniu do innych uczestników ruchu

METODA: wykład ilustrowany

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: plansze, tablica, wskaźnik, konspekt.

MIEJSCE: sala wykładowa

CZAS: 45'

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

Część przygotowawcza - 8 minut

• przywitanie

• sprawdzenie obecności

• w nawiązaniu do poprzednich zajęć dotyczących podstawowych określeń i zasad w ruchu drogowym:

1) proszę omówić treść definicji „droga".

2), co rozumiemy widząc określenie „szczególna ostrożność"?

3) gdzie „cofanie" jest zabronione?

Część podstawowa - 22 minuty

Tematem dzisiejszych zajęć będą zachowania podczas zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu.

Manewry te są nieodłącznym elementem ruchu drogowego. Stąd wniosek, że musimy je poznać i prawidłowo stosować. Omówimy kolejność czynności niezbędnych podczas zmiany pasa ruchu, oraz poznamy zagrożenia i niebezpieczeństwa z tym związane.

Art. 22. Kodeks ruchu drogowego

1. Kierujący pojazdem może zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności.

2. Kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się:

1. do prawej krawędzi jezdni - jeżeli zamierza skręcić w prawo,

2. do środka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej krawędzi - jeżeli zamierza skręcić w lewo

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli wymiary pojazdu uniemożliwiają skręcenie zgodnie z zasada określaną w tym przepisie lub dopuszczalna jest jazda wyłącznie w jednym kierunku.

4. Kierujący pojazdem zmieniając zajmowany pas ruchu , jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony.

5. Kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru.

6. Zabrania się zawracania:

1. w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej,

2. na autostradzie,

3. na drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego przeznaczonego,

4. w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch ten utrudnić.

„szczególna ostrożność"

To ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie;

Jednym z najczęściej wykonywanych manewrów jest zmiana pasa ruchu. Nieprawidłowe jego wykonanie prowadzić może do kolizji, a czasami także do niebezpiecznego w skutkach wypadku drogowego. Podstawowymi zasadami są w tym przypadku: zasada zachowania szczególnej ostrożności (art. 22 ust l Prawa o ruchu drogowym) oraz zasada sygnalizowania zamiaru wykonania manewru (art. 22 ust 5 Prawa o ruchu drogowym).

Zgodnie z nimi kierujący pojazdem powinien zwiększyć swoją uwagę (obserwować drogę, obserwować zachowanie innych uczestników ruchu, wziąć poprawkę na ograniczone pole widzenia w lusterkach itp.), dostosować swoje zachowanie do warunków ruchu (np. powstrzymać się od wykonania manewru na bardzo śliskiej nawierzchni grożącej wpadnięciem w poślizg) oraz włączyć odpowiedni dla kierunku ruchu sygnalizator tak, aby uprzedzić innych uczestników ruchu o tym, iż pojazd zmieni swój tor jazdy. Pamiętać należy, iż po wykonaniu manewru sygnalizator powinien być natychmiast wyłączony.

Kolejną zasadą stosowaną w przypadku zmiany pasa ruchu jest zasada ustępowania pierwszeństwa pojazdom jadącym swoim pasem ruchu i pojazdom wjeżdżającym na ten pas z prawej strony (art. 22 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym),

Zasadę tę można zilustrować przykładem.

Rys. nr 1

Na rys. l pojazd A sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu - wjazdu na lewy pas ruchu, po którym porusza się pojazd B. Zgodnie z powołaną wyżej zasadą kierujący pojazdem A powinien ustąpić pierwszeństwa pojazdowi B. W tym celu powinien powstrzymać się od wykonania

manewru i przepuścić pojazd jadący swoim pasem ruchu. Oczywiście, obowiązek ustąpienia pierwszeństwa nie jest tożsamy z koniecznością przepuszczenia innego pojazdu. Dlatego też, jeżeli pojazd B jechałby wolniej od pojazdu A, pojazd A mógłby zmienić pas ruchu. Jego wjazd na środkowy pas ruchu nie mógłby jednak powodować konieczności zmiany kierunku ruchu lub prędkości przez kierującego pojazdem B.

Na rys. 2 poruszające się równolegle do siebie pojazdy A i B sygnalizują zamiar wjazdu na ten sam pas ruchu. Zgodnie ze wskazaną wcześniej zasadą kierujący pojazdem B powinien ustąpić pierwszeństwa pojazdowi A, który wjeżdża na ten pas ruchu z prawej strony

Rys. nr 2

Szczególną sytuacją jest konieczność zmiany pasa ruchu wynikająca z geometrii drogi - z jej zwężenia. W przypadku zwężenia drogi zmienia się liczba pasów ruchu, w związku z czym niektóre z pojazdów zmuszone są do wjazdu na sąsiedni pas ruchu. W sytuacjach oczywistych, gdy jednoznacznie można określić kończący się pas ruchu, kierujący pojazdem zmuszony do jego zmiany zobowiązany jest ustąpić pierwszeństwa pojazdom poruszającym się po pasie ruchu, na który zamierza wjechać. Sytuacje takie pokazane są na rys. 3-4.

Rys. nr 3

Rys. nr 4

W każdej z nich kierujący pojazdem A powinien ustąpić pierwszeństwo pojazdowi B.

Niestety zdarza się sytuacja kiedy uczestnicy ruchu nie są w stanie określić który z pasów jest pasem kończącym się. Ilustruje to rys. 5. W sytuacji pokazanej na rysunku należy przyjąć, iż zarówno kierujący pojazdem A, jak i kierujący pojazdem B zmieniają swój pas ruchu. Dlatego też, zgodnie z powołaną wcześniej zasadą kierujący pojazdem B powinien ustąpić pierwszeństwa pojazdowi A jako wjeżdżającemu z prawej strony.

Rys. nr 5

Mówiąc jednak o tej sytuacji (rys. 5) trzeba zaznaczyć, iż zakładamy podobną prędkość obu pojazdów oraz jazdę dokładnie obok siebie. To jednak zdarza się bardzo rzadko w rzeczywistym ruchu drogowym! Przeważnie pojazdy poruszają się ze zróżnicowaną względem siebie prędkością i dlatego nie można rozważać przedstawionej sytuacji w oderwaniu od niektórych zasad dotyczących wyprzedzania. W tym przypadku jest to przede wszystkim zasada przejeżdżania z lewej strony pojazdu przy wykonywaniu manewru wyprzedzania (art. 24 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym).

Rys. nr 6

Przykład zastosowania tej zasady pokazany został na rys. 6, gdzie poruszający się prawym pasem pojazd A jedzie ze znacznie większą prędkością od pojazdu B. Kierujący pojazdem A, pomimo że ma pierwszeństwo wjazdu na zwężony odcinek jezdni wynikające ze wskazanej wyżej zasady ustępowania pierwszeństwa pojazdom wjeżdżającym na ten sam pas ruchu z prawej strony, nie może jednak przejechać przed pojazdem B, gdyż wyprzedzanie prawą stroną na drodze bez wyznaczonych pasów ruchu jest zabronione. Dlatego też kierujący pojazdem A powinien zwolnić i wjechać na zwężony odcinek jezdni za pojazdem B. Płynie z tego wniosek, że w przypadku nie oznakowanego obustronnego zwężenia drogi tzw. zasada "zamka błyskawicznego" polegająca na naprzemiennym kolejnym wjeździe pojazdów (rys. 7) wynika nie tylko z dobrego wychowania i uprzejmości, ale także z zasad ruchu drogowego.

Rys. nr 7

Po wykładzie następuje druga część zajęć, która przyjmie formę pogadanki podającej, instruktor będzie starał się wciągnąć do rozmowy kursantów zadając im pytania, może ich naprowadzać na odpowiedzi może też oczekiwać pytań od kursantów.

Kolejna część zajęć, to sprawdzenie wiadomości kursantów poprzez zadawanie im pytań związanych z omawianym tematem zajęć, czyli zmianą pasa ruchu. Tutaj instruktor stara się nie pomagać w odpowiedziach, ale jeśli wymaga tego sytuacja, powinien jeszcze raz przedstawić zagadnienie, które stanowi problem dla kursantów.

Sygnalizowanie zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy powinno być wykonane zawczasu i wyraźnie, a po wykonaniu manewru niezwłocznie zaprzestane.

Przed skręceniem kierowca obowiązany jest zbliżyć się do:

a) prawej krawędzi jezdni- jeżeli skręca w prawo.

b) środka jezdni-jeżeli skręca w lewo.

c) lewej krawędzi jezdni na drodze jednokierunkowej - jeżeli skręca w lewo.

Przepisy nie mówią nic o pasie, jaki zajmiemy na drodze poprzecznej, a więc może to być dowolny pas ruchu na prawej połowie jezdni, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności i nie utrudniania ruchu innym.

Jeżeli kierujący pojazdem po skręceniu w lewo ma zamiar skręcić w prawo od razu wjeżdża na pas ruchu najbliższy prawej krawędzi jezdni.

- jeżeli po skręceniu w prawo ma zamiar skręcić w lewo od razu wjeżdża na pas ruchu najbliższy środka jezdni.

Od obowiązku, według którego pojazdy skręcające zajmują przed skręceniem skrajne pasy ruchu, zwolnieni są kierowcy w dwóch przypadkach:

1), jeżeli z wylotu drogi na skrzyżowanie możliwe jest tylko skręcanie w jednym kierunku, wówczas manewr ten może być wykonany z dowolnych pasów ruchu.

2) Jeżeli wymiary pojazdu uniemożliwiają wykonanie skrętu ze skrajnych pasów ruchu wówczas z zachowaniem szczególnej ostrożności możemy zająć inne.

Część końcowa - 15 minut

Pamiętajmy!

Każda zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu wymaga od kierującego upewnienia się w lusterkach wstecznych czy wykonanie tego manewru nie spowoduje zajechania drogi innym kierującym i nie stworzy zagrożenia

Kończąc dzisiejsze zajęcia proszę powiedzieć:

1) jakie czynności wykonuje kierowca podczas zmiany pasa ruchu?

2) Omówić sposób ustawienia pojazdu na drodze przed skręcaniem w(lewo-prawo)

3) Jak rozumiemy słowa „szczególna ostrożność"

-Dziękuję-

LITERATURA:

• Podręczny kodeks drogowy,

• Marek Górny, Beata Lewandowska: "Metodyka nauczania dla kandydatów na instruktorów nauki jazdy"

OPRACOWAŁ

Waldemar Łastowski

1

---