Antoni Czechow


Antoni Czechow

OPOWIADANIA

Ekspozycja: egzekutor Iwan Czerniakow ogląda sztukę w teatrze

Zawiązanie akcji: przypadkowe kichnięcie na Brizżałowa - urzędnika wysokiej rangi

Rozwiązanie akcji: ciągłe przepraszanie mimo, że Brizżałow w ogóle się tym nie przejął

Kulminacja: Brizżałow zniecierpliwiony wyrzuca Czerniakowa

Червяк - typ małego człowieka, różni się jednak od innych małych ludzi

Czechow ukazuje jego cechy negatywne: służalczość, uległość wobec władzy, zależność

Smutna prawda o rzeczywistości - strach przed każdą czynnością, słowem, wyrazem twarzy, który może być źle odczytany. Rosjanie II poł. XIXw po prostu musieli się bać, gdyż jedna nieostrożna akcja mogła zniszczyć dorobek całego życia.

Złotnik Chriukin zostaje ugryziony w palec przez psa. Rewirowy Oczumiełow traktujący wszystkich prócz gen. Żygałowa z góry, podejmuje się rozwiązać sprawę. Problem polega na tym, że nikt nie zna właściciela psa. Podwładnemu rewirowego wydaje się, że to chart generała, ale nie jest pewny. Rewirowy ciągle zmienia wyrok → zwierzę generała uważa za niewinne, zaś bezpańskie każe zabić bądź wezwać hycla. Ostatecznie zwierze okazuje się być brata generała.

Tytuł wskazuje, że główny bohater zmienia zdanie w zależność od sytuacji.

Tragizm - stosunki społ., podwładni płaszczą się przed przełożonymi, ludzie wyżsi rangą traktują gorzej podwładnych.

Przewoźnik Potapow czeka na klientów. Zima, pada śnieg. Pojawia się klient, przewoźnik próbuje opowiedzieć mu o swoim zmartwieniu → zmarł mu syn, bardzo przez to cierpi, uważa, że to on powinien umrzeć. Towarzysz nie przejawia żadnego zainteresowania.

Następni klienci - 3 młodzi mężczyźni przekomarzają się, przewoźnik zaczyna opowiadać o swej trosce. Jeden z nich kwituje, że wszyscy kiedyś umrą. Potapow wraca do domu, mało zarobił. Prowadzi konia do stajni, daje mu jeść i to on staje się jego powiernikiem.

Tematyka: znieczulica, brak reakcji społ. na zło w okrutnym, wyrachowanym życiu biurokratycznej, carskiej Rosji.

Akcja toczy się w mieście gubernialnym S. Rodzina Turkinów najbardziej wykształcona i bogata w talenty.

Iwan Pietrowicz Turkin - bogaty, przystojny, rześki, wesoły żartowniś

Żona Вера - pisała opowiadania i powieści, czytała je głośno gościom

Córka Екатерина Ивановна - grała na pianinie, była wychowywana jak prawdziwa szlachcianka, uczona przez guwernantki.

Doktor Dmitrij Janycz - młody miejscowy lekarz, zostaje zaproszony przez Turkinów, poznaje rodzinę, słucha opowiadań i gry na pianinie. Janycz miał dużo pracy, dlatego odwiedził rodzinę dopiero po roku. Pani domu miewała częste migreny (także przez córkę, która zarzekała się, że wyjedzie do Moskwy). Janycz po wysłuchaniu gry Екатерины wychodzi z nią do ogrodu, rozmawiają. Dziewczyna wręcza mu karteczkę z godziną umówionego spotkania na cmentarzu. Екатерина nie zjawia się jednak, żartuje z doktora. Ten zjawia się następnego dnia i oświadcza jej, ona go jednak odrzuca. Chce wolności, swobody i sławy wielkiej pianistki. Janycz przez trzy dni chodzi smutny, Екатерина wyjeżdża. Spotykają się po 4 latach on - przytył ale nadal był wesoły i młody, ona - zmądrzała, wydoroślała, ale Janycz uważał, że brak jej było „tego czegoś”. Ucieszył się, że jej nie poślubił, Екатерина dawała mu zaś znaki, że chce z nim być.

Minęło parę lat, lekarz się roztył, postarzał, stał się ciężki w stosunkach z ludżmi, nieprzyjemny i ordynarny. Екатерина wciąż gra, jej matka czyta książki a ojciec jest wesoły jak wcześniej.

Akcja toczy się w Jałcie. Dmitrij Gurow - 40letni filolog z Moskwy przyjechał wypocząć. Żony nie kocha, zdradza ją, ma trójkę dzieci. Kobiety uważa za „gorszą rasę”, jednocześnie tylko przy nich czuje się dobrze, swobodnie. W mieście pojawia się nowa postać - dama z pieskiem. Gurow chce ją poznać, ma ochotę na romans. W końcu się to udaje - łączy ich namiętny romans. Anna von Diedersz ok. 20 lat, pochodzi z Petersburga, ma męża urzędnika ale go nie kocha. Dziwczyna czuje się winna, martwi się też, że Gurow jej nie szanuje. Mąż Anny pisze list, w którym informuje, że ma chore oczy i prosi o jej powrót. Anna wyjeżdża, ma się już nie spotkać z kochankiem. Gurow jedzie do Moskwy, cieszy się pięknem miasta i życiem towarzyskim, ale po pewnym czasie uświadamia sobie, że to życie jest puste. Anna miała nic nie znaczyć, on tymczasem cały czas o niej myślał, chciał się komuś z tego zwierzyć, ale nie mógł. W końcu postanowił ją odwiedzić. Pojechał do Petersburga, spotkali się w teatrze na premierze. Anna była przerażona, kazała wracać i zapewniła, że to ona przyjedzie do niego. Tak też się stało. Przyjeżdżała do niego regularnie, prowadziła podwójne życie - jawne i ukryte. Gurow uświadomił sobie, że kobiety nigdy nie kochały jego tylko wyobrażenie o nim. On nigdy nie kochał ich. Dopiero teraz, gdy posiwiały mu włosy, pokochał naprawdę. Ich miłość była prawdziwa, jednak zdali sobie sprawę, że bycie razem będzie ciężką próbą.

W opowiadaniu pojawia się motyw miłości i samotności ludzi.

Kapral Priszybjeew jest byłym policjantem. Akcja toczy się w sądzie gdzie oskarżonym jest tytułowy bohater. Poszkodowani to mieszkańcy miasteczka, którym kapral nie daje spokojnie żyć. Wydarzeniem, które finalnie doprowadził kaprala pod sąd był incydent z urzędnikiem Żiginem, którego pobił (wcześniej uczył go jak powienien się zachować w sprawie trupa topielca). Priszybjeew był już na emeryturze, ale nie wyrósł ze służalczości, nadgorliwości i wścibstwa. Myślał, że nadal może wydawać rozkazy i kierować życiem innych, przekraczał swoje uprawnienia. Sądził , że tylko on wie jak ludzie powinni żyć. Uważał się za najmądrzejszego, najlepiej znającego przepisy, wtrącał się w życie innych, chciał stworzyć państwo policyjne pod swoim nadzorem. Zostaje skazany na miesiąc aresztu, ale nie może pojąć dlaczego i za co - przecież jego działania są pożyteczne. W dodatku po zakończeniu rozprawy krzyczy na ludzi, poucza ich → jest niereformowalny.

Podczas wieczornej przerwy w polowaniu gawędzą dwaj myśliwi: weterynarz Iwan Iwanowicz i nauczyciel gimnazjalny Burkin. Burkin opowiada historię życia i śmierci tytułowego człowieka w futerale - nauczyciela greki Bielikowa - zawsze szczelnie pozapinany, w kaloszach, z parasolką. Był człowiekiem samotnym, zahukanym, zdziwaczałym. Bał się o wszystko - by nic się źle nie skończyło. Symbolizuje lojalność, przestrzeganie wszelkich zakazów. Swą uległością niemal terroryzuje otoczenie. Kiedy mimo własnych oporów postanawia ożenić się z siostrą kolegi, miasteczko ożywa. Cel - wyswatać Bielikowa. Do oświadczyn jednak nie dochodzi, gdyż Bielikow zauważa dziewczynę na rowerze, a to wg niego jest sprzeczne z obyczajowością. Ośmieszony i wyrzucony za drzwi przez brata dziewczyny, odwraca się od wszystkich, podupada na zdrowiu i umiera.

0x08 graphic

Czechow w swoich opowiadaniach ukazywał przede wszystkim życie różnych warstw społecznych swoich czasów: kupców, panów ziemskich, chłopów. Pisarz postawił sobie ambitny cel - rozwój tradycji satyryki w rosyjskiej literaturze. Jego opowiadania związane są m.in. z twórczością Gogola i Szczedrina. W swoich opowiadaniach stworzył system artystyczny „epoki zastoju”. Pisarz nie krytykuje bezpośrednio struktur urzędów jak robił to Szczedrin, ale koncentruje się na sferze psychologicznej. Autor chciał ukazać wpływ sytuacji historycznej na przykładzie zwykłego człowieka. Pokazuje też wady pojedynczego człowieka jak i całego społeczeństwa - dwulicowość, ugodowość, strach przed władzą, ślepe wypełnianie rozkazów. Na przykładzie mało ważnych wydarzeń, ukazuje ludzi, którzy stracili cenne cechy.

Na pytania: co robić? Jak żyć? Czechow szuka odpowiedzi w innych utworach związanych z losem rosyjskiej inteligencji. Wpływ Tołstoja na te utwory → Sala nr 6 - autor sprzeciwia się sile, która niszczy wybitne jednostki, krytykował obojętność i egoizm.

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron