Dział II do obrony


DZIAŁ II

Pytania z grupy przedmiotów kształcenia kierunkowego

Pytanie 1 RELACJE MIEDZY TEORIĄ I PRAKTYKĄ EDUKACYJNĄ.

Współcześnie dostrzegany wymiar relacji teorii i praktyki wychowania- można nazwać wymiarem humanistycznym. Teoria i praktyka wychowania, będąc częściami tego samego świata humanistycznego, spotykają się na wspólnej płaszczyźnie wyznaczonej przez rzeczywistość wychowawczą.

I choć zmierzają ku sobie różnymi, specyficznymi drogami to w jej obrębie zaznacza się ta dwukierunkowa zależność, którą R. Schulz zawarł w twierdzeniu: ,,Nauka wpływa na kształt praktyki, ale i sama podlega jej oddziaływaniu". Tu właśnie teoria i praktyka wychowania, jako dwie ważne funkcje ludzkiej działalności społecznej, ustosunkowują się we właściwy sposób do wychowania: teoria wychowania dąży do poznania i zrozumienia rzeczywistości wychowawczej oraz zaprojektowania ogólnej jej wizji- zarysowania konstrukcji myślowej obejmującej pewne zakresy zjawisk i procesów wychowawczych; praktyka wychowania zaś dąży do zmieniania realnie istniejącej rzeczywistości wychowawczej- uruchamiania działań społecznych przekształcających strukturę zjawisk wychowawczych i funkcjonowanie procesów wychowawczych. Teoria i praktyka wychowania jako kategorie pedagogiczne różnią się zatem nie tylko celami jakie chcą osiągnąć, lecz także sposobami i formami, dzięki którym się konstytuują oraz efektami będącymi skutkami ich rozwoju.

Tak jak teoria rozwija się pod wpływem różnorodnych czynników- praktyka wychowawcza jest jednym z nich- tak praktyka wychowawcza kształtuje się (zmienia) nie tylko dzięki teorii wychowania.

Pytanie 2. Cywilizacyjno- kulturowe uwarunkowania ewolucji pedagogiki:

Etap pierwszy- ortodoksja ideologiczna

Obejmuje rozwój linearny pedagogiki od końca lat 40. poprzez lata 50. 60. XX wieku. Po 1947 roku nastąpiło załamanie w polskiej pedagogice w wyniku przyjęcia przez BIURO POLITYCZNE KC PPR ofensywy ideologicznej, wzmocnionej stosowaniem przemocy i represji, celem podporządkowania centrum systemu oświatowego. Był to czas trwania monocentrycznego ładu społecznego, który cechowało dążenie do patriarchalizmu, stabilności oraz zdogmatyzowania wartości systemu polityczno- gospodarczego. W latach 50. część polskich pedagogów skupiła się na adaptacji i upowszechnieniu pedagogiki radzieckiej. W latach 60.i 70. powstała pedagogika upaństwowiona i upartyjniona. Dominacja całościowego paradygmatu „ naukowej pedagogiki socjalistycznej” - (Heliodor Muszyński, Miron Krawczyk, Kazimierz Jaskot, Bogdan Suchodolski )w połączeniu z marginalizacją wszystkich innych orientacji pedagogicznych. Powstanie w PRL-u pedagogiki socjalistycznej zapoczątkowało marginalizowanie pedagogiki jako metapedagogiki na rzecz jedynie „naukowego” systemu teoretycznej wiedzy o wychowaniu i kształceniu, której założenia ontologiczne, aksjologiczne , teleologiczne, utraciły swą problematyczność wraz z podporządkowaniem ich monocentrycznemu ładowi społecznemu i ofensywie ideologicznej władzy totalitarnej państwa.

Etap drugi- heterodoksja

Heterodoksja była efektem wzrostu napięć politycznych i stopnia represyjności systemu, którego obrona przed korozją wywoływała zwiększone zapotrzebowanie na uzasadnienie i metodyczne rozwinięcia ortodoksyjnej socjalistycznej pedagogiki. Etap ten przypadł na lata 80. XX wieku, czyli okres powstania niezależnego ruchu związkowego „ Solidarność” i zmiany ustrojowej w 1989. Cechowało go załamanie się dotychczas dominującego paradygmatu zinstrumentalizowanej pedagogiki socjalistycznej oraz zakwestionowanie i odrzucenie ideologii sankcjonującej (nie)ład społeczny i jedynie obowiązującą teorię wychowania oraz kształcenia socjalistycznego. Pojawiły się także pierwsze warianty „ anty” i „neo”, krytyczne i opozycyjne wobec dominującego paradygmatu pedagogiki, przy szerokim otwarciu się polskich humanistów na inne prądy i nurty wychowania Zachodu. Poglądy swe zmienił Heliodor Muszyński-czołowy ideolog pedagogiki socjalistycznej i to on jest podawany? Wymieniany? Jako główny przedstawiciel nurtu heterodoksji w Polsce.

Etap trzeci- interakcja globalna ( POSTMODERNIZM)

Przypada na lata 90., które cechuje dominacja różnych gier mimetycznych( maski- uczelnia- ucieczki- nawrócenia), łączących chęć ukrycia, wyparcia, pomniejszenia lub zapomnienia przeszłości. Przełom formacyjny w Polsce w 1989r. postawił przed pedagogami problem otwarcia się na nowe, częściowo nieznane, podstawowe prądy i teorie pedagogiczne, funkcjonujące w społeczeństwach otwartych. Wejście w system liberalny, pluralistyczny, w którym tolerowana jest różnorodność ideologicznych czy normatywnych orientacji i działań.

Otwartość polskich pedagogów na Zachód, a szczególnie na filozofię i pedagogikę niemiecką czy krajów anglosaskich, rzutowało na wdrożenie odmiennych modeli kształcenia czy wychowania do praktyki edukacyjnej. Pojawiają się teorie radykalnego humanizmu ( teorie krytyczne) i interpretatywizmu ( teorie fenomenologiczne i hermeneutyczne) promujące antypozytywizm i preferujące metody idiograficzne..Jest to okres pomieszania języków ( nauki i idei) pluarizmu teorii i dyskursów wychowania, dający szansę na program odnowy różnorodności teorii pedagogicznych.

Stanowiska metodologiczne składają się na kontinuum : fundamentalizm- relatywizm- anarchia.

Pytanie 3. Podobieństwa i różnice między pedagogią a pedagogiką

Pojęcie „ pedagogia” odnosi się do !praktyki! „ sztuki wychowania” natomiast pedagogika zajmuje się! teoretyczną! I !naukową! kwestią wychowania. Pojęcie „ Pedagogia” odnosi się także do paradygmatu edukacyjnego, który może przybierać postać dyktatury pedagogicznej, ideologii edukacyjnej bądź ukrytego programu wychowawczego.

Wg S. Karpowicza- pedagogia jest „ sztuką wychowania” podczas gdy pedagogika jest tylko umiejętnością teoretyczną.

Pytanie 4. Pedagogika porównawcza i stosowane w niej procedury badawcze

.Wg W. Okonia pedagogika porównawcza to „dyscyplina pedagogiczna zajmująca się analizą i porównaniem systemów wychowania i oświaty w różnych krajach, w powiązaniu z ich rozwojem ekonomiczno politycznymi społeczno - kulturalnym”.

Pedagogika porównawcza jako dyscyplina badająca zjawiska wychowawcze w różnych układach rzeczywistości determinowanej okolicznościami dziejowymi i realnymi warunkami bytu w świecie współczesnym nie tylko rozszerza podstawę empiryczną dla pedagogiki jako nauki, lecz również umożliwia wykrywanie prawidłowości w układach rzeczywistości wychowawczej. Poznanie tych prawidłowości ma ogromne znaczenie zarówno dla pedagogiki jako szeroko pojętej teorii wychowania, jak dla całokształtu praktyki pedagogicznej. Stwarza, bowiem szansę modelowania zoptymalizowanych warunków dla procesów wychowawczych w przyszłości. W epoce współczesnej, domagającej się planowania perspektywicznego i racjonalnej organizacji we wszystkich dziedzinach życia społeczno - ekonomicznego i kulturowego, spełnienie tej szansy staje się koniecznością.

Zadania:

  1. gromadzenie materiału faktów - polega na zbieraniu wiadomości o ustrojach szkolnych i pozaszkolnych oraz danych statystycznych charakteryzujących różne systemy wychowania i nauczania.

  2. opracowywanie monografii poświeconych poszczególnym ustrojom wychowania i nauczania.

  3. porównywanie systemów między sobą,

  4. wykrywanie tego co jest wspólne we wszystkich ustrojach

Pytanie 5. Przyczyny ustawicznej modernizacji programów kształcenia i zmian organizacyjno prawnych w edukacji

  1. naukowe- wyznaczające wartości i postawy, umiejętności oraz kanony i treści programowe a także standardy wymagań egzaminacyjnych

  2. społeczno-kulturowe przy uwzględnieniu współdziałania szkół z organizacjami, instytucjami i środowiskami edukacji równoległej(nieszkolnej) a szczególnie roli środowiska lokalnego i mass mediów.

  3. demograficzne, które wskazują iż liczba ludności przedprodukcyjnej zmniejszy się w przyszłych latach

  4. materialno-ekonomiczne dotyczące obliczeń kosztów i korzyści reformy, a także dostosowanie systemu edukacji do zmiany rynku pracy i procesów prywatyzacji gospodarki

  5. historyczno-narodowe oraz stan świadomości społecznej i edukacyjnej.

  6. Ustrojowo -polityczne z których wynikają ideały, wartości i wzory wychowawcze oraz relacje państwo-rynek, gospodarka-polityka socjalna, państwo-edukacja

  7. Organizacja badań edukacyjnych ich związek z prognozowaniem programowaniem, oraz wdrażaniem reformy, a także ocenianiem efektywności

  8. Kadrowe- edukacja nauczycielska, przygotowanie nauczycieli do realizowania różnych funkcji i zadań oraz osiąganie awansu zawodowego

  9. Wspomaganie procesów edukacji szkolnej i akademickiej przez masowe środki komunikacji społecznej

Pytanie 6. System Oświatowy w Polsce w porównaniu do wybranego kraju w UE

System edukacji to normy i zasady obowiązujące w szkolnictwie, regulowany jest prawami ustalonymi przez rząd danego państwa. W Polsce za system edukacji odpowiedzialna była Komisja Edukacji Narodowej (w skrócie KEN) założona w 1773 roku, która teraz przekształcona została w MEN - Ministerstwo Edukacji Narodowej. KEN był państwowym zarządem oświaty w Polsce powołanym z inicjatywy i wspierana przez grono najwybitniejszych przedstawicieli polskiego Oświecenia skupionych wokół króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Komisja ta przejęła prowadzenie szkół przez zakon jezuicki i w 1773 roku przekształciła je w szkoły narodowe. Zreformowała ona strukturę i program nauczania szkół wszystkich szczebli. W latach 1780-83 wydała „ustawy”, czyli pierwszy w Europie kodeks szkolny regulujący całość spraw związanych z funkcjonowaniem szkolnictwa. Od tego momentu szkoła stała się instytucją społeczną i zarazem podstawową jednostką organizacyjną system oświaty.

Podobnie też było w Wielkiej Brytanii, która aż do rządów Henryka VIII, kiedy to Wielka Brytania uwolniła się spod rządów papieskich i stała się prawosławna i uniezależniła się od Watykanu. Z racji tego, że Wielka Brytania podzielona jest na cztery niezależne państwa: Anglię, Szkocję, Walię i Irlandię Północną; system edukacji w tych państwach różni się nieznacznie, mimo to różnice te nie są aż tak wielkie, aby nie można ich było uogólnić. Wszystkie przepisy dotyczące oświaty w Wielkiej Brytanii tworzone są przez rząd centralny Wielkiej Brytanii, a odpowiedzialność za ich stosowanie i sposób interpretacji pozostawiony jest lokalnym władzom LEA - Local Education Authorities lub w przypadku Irlandii Północnej pięciu zarządom do spraw edukacji i bibliotek ELB - Education and Library Boards. LEA oraz ELB przekazują odpowiedzialność dalej do kościołów, poszczególnych placówek i w końcu przekazują ją nauczycielom. W Anglii i Walii wiele spośród zakresów odpowiedzialności LEA zastało przekazane organom zarządzającym GB - Governing Bodies szkół utrzymywanych przez LEA. Utrzymywanie dzięki subwencjom szkoły są całkowicie niezależnie od LEA. W Irlandii Północnej wiele spośród zakresów związków zarządów do spraw edukacji i bibliotek zostało podobnie przekazanych zarządom lub radom poszczególnych szkół.

Szkoła europejska wywodzi się ze starożytnej Grecji i oznacza miejsce spokoju, wolność, tajemniczy urok. W języku polskim nazwa szkoła oznacza od łacińskiego „schola” - spokojny czas poświęcony naukom.

Powszechnie wyróżnia się trzy funkcje szkoły:
• Rekonstrukcja, polega na odtwarzaniu kultury uniwersalnej i narodowej, przekazywaniu uczniom ciągłości procesu historycznego i odtwarzaniu struktury społecznej.
• Adaptacyjna, polega na przystosowaniu uczniów do zastosowanych struktur życia społeczno - politycznego i wprowadzeniu ich w istniejące i projektowane role społeczne i zawodowe oraz na takim przedstawieniu obrazu świata, aby uznali oni istniejący ład społeczny za właściwy i słuszny.
• Emancypacyjna, polega na przygotowaniu uczniów do nieprzerwanej aktywności samokształceniowej i samowychowawczej oraz uzdolnieniami ich do krytyki, dzięki czemu mogliby pokazywać istniejące ograniczenia rozwojowe oraz uczestniczyć w przekształceniu otaczającego ich świata.

Szkoła jest skutecznym narzędziem adaptacji młodego pokolenia do istniejących struktur i stosunków panowania ekonomicznego i ideologicznego. Ze względu na wiek adresatów szkoły mogą być instytucjami przeznaczonymi dla dzieci, młodzieży oraz dla dorosłych. Szkoła powszechna w Polsce obejmuje kształceniem podstawowym, bezpłatnym i obowiązkowym całą populację dzieci i młodzieży do 18 roku życia, gwarantując równość praw i szans w dostępie do edukacji. Szkoły publiczne w Polsce są instytucjami, które zatrudniają nauczycieli o odpowiednich kwalifikacjach realizują ustalone dla jej typu podstawy programowe przedmiotów obowiązkowych, ramowy plan nauczania, respektując przy tym określone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zasady oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. Szkoła ma obowiązek przeprowadzać rekrutację uczniów zgodnie z zasadą powszechnej dostępności oraz umożliwia uzyskanie świadectw lub dyplomów państwowych.

W Wielkiej Brytanii natomiast ogólnie zasady dotyczące szkolnictwa są podobne. Obowiązek szkolny obejmuje dzieci w wieku od lat 5 do 16. Szkoły publiczne są bezpłatne, chyba, że rodzice zadecydują inaczej i zechcą posłać swoje dziecko do jednej ze szkół prywatnych. Rodzice odgrywają bardzo ważną rolę w Wielkiej Brytanii, ponieważ to oni mają obowiązek upewnić się, czy ich dziecko pobiera skuteczną, w pełnym zakresie edukację, odpowiednią dla swojego wieku, możliwości i uzdolnień, jak również ewentualnych szczególnych potrzeb edukacyjnych, w formie regularnego uczęszczania do szkoły. Wszystkie szkoły w Wielkiej Brytanii zapewniają swoim wychowankom lekcje religii oraz lekcje wychowania seksualnego, które nie są obowiązkowe, podobnie zresztą jak w Polsce i jeżeli rodzice zdecydują, że ich dziecko nie będzie uczęszczało na takie lekcje mogą je z nich zabrać. Wszystkie szkoły w Wielkiej Brytanii mają obowiązek zapewnić swoim podopiecznym edukację w kilku podstawowych przedmiotach i według ich programu nauczania. Obowiązkowe przedmioty nauczania w Zjednoczonym Królestwie to: matematyka, język angielski, nauka (fizyka i chemia), historia, geografia, technologia, muzyka, sztuka, wychowanie fizyczne oraz w szkołach średnich język obcy. W Polsce przedmioty bazowe szczebla podstawowego i średniego nauczania są następujące: matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia, historia, język obcy, wychowanie fizyczne; pozostałe przedmioty są zależne od profilu obranej szkoły oraz klasy, do jakiej uczęszcza uczeń.

System oświaty obowiązuje w Polsce po reformie dnia 1 września 1999 wygląda w uproszczony sposób następujący:

1. Przedszkole
2. 6-letnia szkołą podstawowa (dzieci lat 7-13)
3. 3- letnie gimnazjum (13-16)
4. Szkoły ponadgimnazjalne takie jak:
• 3 - letnie liceum profilowane
• 3 - letnie liceum ogólnokształcące
• 4 - letnie technikum
• 2 - letnie szkoła zawodowa
• 2 - letnie liceum uzupełniające
• 3 - letnie technikum uzupełniające
• 2 - letnie szkołą policealna
5. Szkoły wyższe:
• Licencjacie (20-23)
• Inżynierskie
• Magisterskie (20-25)
• Magisterskie uzupełniające
• Doktoranckie
• Habilitacyjne doktoranckie

System oświaty w Wielkiej Brytanii wygląda podobnie jak system oświaty w Polsce przed reformą edukacji w 1999 roku; jest on następujący:

• Placówki edukacji przedszkolnej, gdzie podobnie jak w Polsce dzieci uczęszczają tu na zasadzie dobrowolności, decyzja o wysłaniu dziecka do przedszkola zależy od rodziców.

• Szkoła podstawowa, dzieci w Wielkiej Brytanii zaczynają chodzić do szkoły wcześniej niż dzieci w Polsce, bo już w wieku 5 lat i kończą ja w wieku lat 11. Szkoła podstawowa w Zjednoczonym królestwie jest podzielona tak jak i w Polsce na dwie części: nauczanie początkowe - trwa trzy lata i właściwą szkołę podstawową, która trwa również trzy lata. W Irlandii Północnej dzieci zaczynają chodzić do szkoły już w wieku lat 4. Szkoła podstawowa w Wielkiej Brytanii różni się tym od Polskiej szkoły podstawowej, że nie ma tam ocen, a tylko tak jak w polskiej szkole podstawowej w klasach 1-3, jest ocena opisowa. Ocena opisowa wskazuje uczniowi jego mocne i słabe strony, jest ona równocześnie raportem przedstawianym obowiązkowo przez szkołę dla rodziców. Raport ten nie jest podobny do polskiego świadectwa, z którym uczeń kończy każdą klasę od 4 do 6 szkoły podstawowej, a jedynie prezentacją osiągnięć dziecka. Raport ten wyszczególnia w syntetycznej formie dane dotyczące postępów ucznia z poszczególnych przedmiotów i zajęć stanowiących część szkolnego programu nauczania. Szkoła podstawowa w Wielkiej Brytanii kończy się egzaminem państwowym zwanym potocznie Sas, który jest jednocześnie egzaminem wstępnym do szkoły średniej.


• Szkoły średnie w Wielkiej Brytanii może być podzielona nawet na trzy etapy:

Od 11 do 14 roku życia dzieci obowiązkowo uczęszczają do szkoły średniej, którą można przyrównać do polskiego gimnazjum. W tego typie szkoły dzieci oswajają się z ocenami, warto zaznaczyć, że obowiązuje tam system liter od A - najwyższa ocena do F - najniższa ocena. Etap ten można powiedzieć, że kończy się obowiązkowym egzaminem SATs, który jest potwierdzeniem zakończenia lub nie trzeciego szczebla nauki, tak zwanego KS1, KS2, KS3.

 Liceum, czyli właściwa szkoła średnia* jest ostatnim obowiązkowym etapem, jaki musi przebyć już prawie dorosły Brytyjczyk. Liceum trwa kolejne trzy lata, oznacza to, że kończąc je uczeń ma już skończone 16 lat. Takie 3-letnie liceum kończy się egzaminem zwanym, GCSE - General Certificate of Secondary Education, który można przyrównać do polskiego egzaminu maturalnego, jaki piszemy w Polsce na koniec szkoły średniej.

Szkoła średnia II stopnia, czyli kolegium dzieli się albo na profil zawodowy - techniczny lub profil akademicki przygotowujący do podjęcia studiów wyższych. Szkoły średnie zawodowe przygotowują ucznia do podjęcia pracy w wybranym przez siebie zawodzie. Szkoły o profilu akademickim kończą się egzaminem A LEVEL - Advanced Level, który jest jednocześnie egzaminem wstępnym na studia. Egzamin A Level różni system edukacji w Polsce i Wielkiej Brytanii, ponieważ w Polsce, aby zostać studentem uczeń przede wszystkim musi się wykazać świadectwem maturalnym i bardzo często (nie licząc uczelni prywatnych) zdać dodatkowy egzamin na studia organizowany bezpośrednio przez uczelnię, do której stara się o przyjęcie.

• Szkoły wyższe podzielone są podobnie jak w Polsce na dwa rodzaje: uniwersytety i politechniki. Minimalny czas studiów to 3 lata, maksymalny to nawet 7 lat. Warto zauważyć, że w Wielkiej Brytanii obowiązuje system punktowy. Oznacza to, że każdy student może rozłożyć swoje studia na dłuższy okres, bądź wybrać formułę studiów w niepełnym wymiarze. W Polsce studia mogą być prowadzone w systemie dziennym, wieczorowym, zaocznym i eksternistycznym. System studiów wyższych w Polsce różni się też tym, że kolegia w Wielkiej Brytanii zaliczane są do szkół średnich, w Polsce natomiast już do studiów wyższych. W Wielkiej Brytanii, student pomyślnie kończący studia otrzymuje tytuł MASTER, w Polsce natomiast tytuł otrzymany przez absolwenta zależy od rodzaju studiów, jakie ukończył. Kończąc wyższe studia zawodowe, czyli trzyletnie kolegium otrzymuje tytuł licencjata. Kończąc wyższe studia zawodowe o kierunku technicznym, rolniczym lub ekonomicznym otrzymuje tytuł inżyniera, a kończąc jednolite pięcioletnie studia magisterskie lub dwuletnie uzupełniające studia magisterskie magistra lub tytuły równoważne jak na przykład: lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynarii (studia medyczne trwają 6 lat), architekt. Aby uzyskać wymienione powyżej tytuły zawodowe student musi zaliczyć wszystkie przedmioty i praktyki objęte planem studiów, złożyć i obronić pracę dyplomową oraz zdać pomyślnie egzamin dyplomowy w obu wyżej omawianych krajach.

Obecnie w Polsce istnieje 340 różnego rodzaju Szkół Wyższych, na które składa się:
• 17 uniwersytetów
• 18 politechnik
• 5 akademii ekonomicznych
• 7 wyższych szkół pedagogicznych
• 7 akademii rolniczych
• 6 akademii wychowania fizycznego
• 25 państwowych wyższych szkół zawodowych
• 6 uczelni teologicznych
• 136 uczelni niepaństwowych
• 91 niepaństwowych wyższych szkół zawodowych
• 11 akademii medycznych
• 9 uczelni wojskowych
• 1 Wyższa Szkoła Policji
• 1 Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Polska może się poszczycić posiadaniem najstarszego uniwersytetu w tej części Europy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W roku 1364 król Kazimierz Wielki uzyskał po latach starań zgodę papieża na założenie uniwersytetu w Krakowie, stolicy królestwa. Był to drugi, po powstałym w 1348 r. w Pradze, uniwersytet w środkowej Europie. Wkrótce powstaną uniwersytety w Wiedniu (1365), Peczu (1367) oraz w Heidelbergu (1386). Studium Generale - taka była oficjalna nazwa uniwersytetu w Krakowie - rozpoczęła ona swoją działalność faktycznie nie wcześniej niż w 1367 r. i składała się z trzech tylko wydziałów: sztuk wyzwolonych, medycyny i prawa. Na utworzenie czwartego, najbardziej prestiżowego - teologii, papież Urban VI nie wyraził zgody. Uniwersytet Jagielloński posiada unikatową strukturę w Polsce. Wśród 13 wydziałów znajdują się trzy tworzące Collegium Medicum, a to wydział lekarski ze stomatologią, farmacji i ochrony zdrowia. Jest to, więc jedyny uniwersytet polski posiadający wydziały medyczne. Polska posiada jedną z najbardziej prestiżowych i najbardziej rozwiniętych sieci uniwersytetów. Wiele osób z najróżniejszych części świata przybywa do Polski w celu pobierania nauk na różnego rodzaju wyższych uczelniach, do najsłynniejszych z nich należą, poza Uniwersytetem Jagiellońskim: Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Wrocławska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie, Akademia Morska w Gdyni, Akademia Medyczna w Poznaniu, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Akademia Świętokrzyska w Kielcach, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi itd.
Polski rynek wyższej edukacji jest fenomenem na światową skalę, ponieważ w żadnym innym kraju w ciągu dwunastu lat nie powstało prawie 300 prywatnych uczelni. Uczelnie te są nowoczesne, mobilne i przygotowujące studenta pod kątem przyszłej pracy. Jest to najszybciej rozwijający się sektor szkolnictwa w Polsce. Uczelnie te powołują nowe kierunki, uatrakcyjniają programy nauczania, szczycą się lepszym doborem kadr i coraz częściej wygrywają walkę o studenta z uczelniami publicznymi.

Brytyjskie szkolnictwo wyższe słynie z bogatych tradycji, a wiele spośród tamtejszych uczelni zyskało na przestrzeni wieków światową renomę. W Wielkiej Brytanii istnieje ponad 180 szkół wyższych, które można podzielić na trzy kategorie: uniwersytety, kolegia uniwersyteckie oraz kolegia edukacji dalszej i wyższej. Wśród uniwersytetów istnieje gradacja na stare i nowe. Pierwsze z nich szczycą się ogromnymi tradycjami i nie kształcą na poziomie zawodowym. Do najstarszych i najbardziej prestiżowych uniwersytetów brytyjskich bez wątpienia należą Oxford i Cambridge, które sięgają swymi korzeniami do XII i XIII wieku. Natomiast, mianem \"nowych\" określa się uniwersytety powstałe po 1992r. na mocy uchwalonej wówczas ustawy o edukacji dalszej i wyższej.

Swoistym kuriozum brytyjskiego systemu szkolnictwa wyższego jest możliwość kształcenia na poziomie poniżej pierwszego stopnia akademickiego. Nauka wówczas trwa tylko rok, a po jej ukończeniu nie otrzymuje się żadnego tytułu tylko odpowiednie zaświadczenie.

Studia prowadzące do uzyskania pierwszego stopnia akademickiego BACHELOR trwają zwykle 3 lata, ale w niektórych dziedzinach np. w naukach medycznych czy weterynaryjnych może to trwać dłużej. W przypadku kierunku językowego, aby otrzymać najniższy stopień akademicki dodatkowo wymagany jest jeszcze roczny pobyt w kraju, gdzie dany język uchodzi za oficjalny. Posiadaczom stopnia bachelor oferowane są specjalistyczne lub zawodowe studia podyplomowe, trwające zwykle rok. Na poziomie postgraduate przyznawane są w Wielkiej Brytanii dwa rodzaje stopni: master i doktor.

Stopień MASTER - odpowiadający polskiemu magistrowi - wymaga minimum roku studiów stacjonarnych. Najczęściej jednak studia tego typu są to dwuletnie. Stopnie doktorskie nadawane są za obszerne opracowanie naukowe z danego obszaru badań. Studenci mogą się ubiegać o trzyletnie stypendium umożliwiające im pracę nad doktoratem.

Studia w Wielkiej Brytanii nie są bezpłatne. Mimo, że uczelnie w znacznej mierze otrzymują środki z budżetu państwa, to studenci muszą dodatkowo płacić za swoją naukę czesne, którego wysokość ustala dana uczelnia.

Pytanie 7 Prawa i obowiązki nauczyciela w Polsce i w innych krajach UE

Prawa i obowiązki nauczyciela. (§ 32 )

1. Status prawny nauczyciela regulują przepisy MENiS, Kodeksu Pracy i postanowienia zawarte w Statucie Szkoły.

2. Nauczycieli zatrudnia i zwalnia dyrektor szkoły z zachowaniem obowiązujących przepisów.

3. Wynagrodzenie i czas pracy nauczyciela ustala się na podstawie obowiązujących przepisów.

Zadania :

  1. Nauczyciel w swoich działaniach dydaktyczno - wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, a także poszanowanie godności osobistej ucznia.

  2. Realizuje program dydaktyczny, wychowawczy, sportowy i opiekuńczy w powierzonych przedmiotach, klasach i zespołach, osiągając w stopniu optymalnym cele szkoły ustalone w programach i planie pracy szkoły.

  3. Wzbogaca własny warsztat pracy przedmiotowej. Wnioskuje o jego wzbogacenie lub modernizację do dyrektora szkoły. Zobowiązany jest stale podnosić swoje kwalifikacje biorąc udział w różnych szkoleniach doskonalenia zawodowego organizowanych przez szkołę i inne instytucje.

  4. Wspiera swoją postawą i działaniem rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania naukowe oraz sportowe.

  5. Udziela pomocy w przezwyciężeniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznanie potrzeb uczniów.

  6. Bezstronnie i obiektywnie oraz sprawiedliwie ocenia i traktuje wszystkich uczniów. Przestrzega obowiązujących przepisów dotyczących zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.

  7. Informuje rodziców uczniów oraz wychowawcę klasy i dyrekcję, a także Radę Pedagogiczną o wynikach dydaktyczno - wychowawczych i sportowych swoich uczniów.

  8. Prowadzi prawidłowo dokumentację pedagogiczną przedmiotu, zespołu wyrównawczego lub koła zainteresowań.

  9. Bierze udział w pracach zespołu przedmiotowego.

  10. Ma prawo do zmiany statusu zawodowego zgodnie z aktualnym rozporządzeniem MENiS w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego

Prawa :

1. Decyduje w sprawie wyboru programu nauczania, doboru metod, form organizacyjnych, podręczników zatwierdzonych przez MEN do użytku i środków dydaktycznych w nauczaniu swego przedmiotu. W prowadzonym kole zainteresowań lub zespole decyduje o treściach programowych.

2. Decyduje o ocenie bieżącej, semestralnej i rocznej postępów swoich uczniów zgodnie z obowiązującymi przepisami.

3. Ma prawo opiniować ocenę z zachowania u uczniów.

4. Ma prawo wnioskować w sprawie nagród i wyróżnień oraz kar regulaminowych dla uczniów.

Obowiązki :

1. Odpowiada przed dyrektorem szkoły i organem prowadzącym szkołę za :

a/ poziom wyników dydaktyczno - wychowawczych i sportowych w swoim przedmiocie, klasach i zespołach stosownie do realizowanego programu i warunków w jakich działał.

b/ stan warsztatu pracy, sprzętów i urządzeń mu przydzielonych .

2. Odpowiada przed władzami szkoły, ewentualnie cywilnie lub karnie za :

a/ tragiczne skutki wypadków wynikłe z braku swego nadzoru nad bezpieczeństwem uczniów na zajęciach szkolnych, pozaszkolnych, w czasie dyżurów mu przydzielonych

b/ nieprzestrzeganie procedury postępowania po zaistnieniu wypadku uczniowskiego lub na wypadek pożaru

c/ zniszczenie lub stratę elementów majątku i wyposażenia przydzielonych mu przez kierownictwo szkoły, a wynikające z nieporządku, braku nadzoru i zabezpieczenia.

Pytanie 8. Prawa i obowiązki ucznia.

PRAWA UCZNIÓW

Uczniowie mają prawo do:
        - znajomości swoich praw,
        - poszanowania i ochrony swoich praw,
        - równego traktowania wobec praw obowiązujących w szkole,
        - odwoływania się od decyzji, które zapadły w ich sprawie,
        - właściwie zorganizowanego procesu edukacji zgodnie z indywidualnymi potrzebami, predyspozycjami, możliwościami psychofizycznymi oraz z zasadami BHP i higieny pracy umysłowej,
        - nauki i swobodnego dostępu na zajęcia; zakazane jest wypraszanie ucznia z klasy lub nie wpuszczanie go do sali z jakiegokolwiek powodu,
        - rozwijania swoich zdolności, zainteresowań poprzez udział we właściwie zorganizowanych zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań; niedopuszczalne jest zawieszenie udziału ucznia w lekcjach lub zajęciach pozalekcyjnych,
        - opieki wychowawczej oraz takich warunków pobytu w szkole, które zapewniają bezpieczeństwo, ochronę przed przemocą fizyczną, psychiczną, uzależnieniami, demoralizacją i innymi przejawami patologii społecznej,
        - ochrony, poszanowania swego dobrego imienia i godności osobistej,
        - ochrony swojej prywatności i intymności,
        - ochrony swojej własności,
        - życzliwego, podmiotowego traktowania w procesie edukacyjnym,
        - wolności myśli, sumienia i wyznania,
        - swobody wypowiedzi, wyrażania myśli, przekonań dotyczących życia szkolnego oraz treści przekazywanych przez nauczycieli, zawartych w podręcznikach,
        - swobody wypowiedzi, wyrażania myśli, przekonań światopoglądowych i religijnych,
        - swobody poszukiwania, gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji,
        - korzystania z pomocy socjalnej (materialnej lub finansowej) stałej i doraźnej,
        - zapoznania się z obowiązującymi programami nauczania, programem wychowawczym, profilaktyki, z ich treścią, celami oraz stawianymi wymaganiami,
        - informacji o obowiązujących zasadach oceniania, klasyfikowania i promowania,
        - sprawiedliwych, obiektywnych i jawnych ocen,
        - otrzymania recenzji własnych prac oraz poznania uzasadnienia każdej oceny,
        - bieżących informacji o uzyskiwanych ocenach cząstkowych oraz przewidywanych ocenach semestralnych i końcoworocznych,
        - informacji o obowiązujących zasadach kontroli wyników nauczania i postępów w nauce,
        - informacji o planowanych formach kontroli wyników nauczania, z wyprzedzeniem określonym w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania,
        - uzyskania pomocy psychologiczno - pedagogicznej i organizacyjnej w przezwyciężaniu napotkanych niepowodzeń szkolnych lub trudności w nauce,
        - korzystania z pomieszczeń, sprzętu szkolnego, środków edukacyjnych, pomocy naukowych i księgozbioru biblioteki podczas obowiązkowych lub dodatkowych zajęć,
        - wpływania na życie szkolne poprzez działalność samorządową,
        - wyboru - w porozumieniu z dyrektorem - nauczyciela pełniącego funkcję opiekuna samorządu uczniowskiego,
        - demokratycznego, suwerennego wyboru swoich przedstawicieli do organów samorządu uczniowskiego,
        - redagowania, wydawania gazety klasowej i szkolnej,
        - zrzeszania się w organizacjach, których celem jest działalność wychowawcza, rozwijanie oraz wzbogacanie form działalności dydaktycznej i opiekuńczej szkoły,
        - uznania, poszanowania ich tożsamości narodowej, etnicznej, religijnej i językowej,
        - wykorzystania na wypoczynek przerw międzylekcyjnych oraz dni wolnych od nauki (ferie i przerwy świąteczne),
        - reprezentowania gimnazjum w olimpiadach, konkursach, zawodach sportowych i imprezach kulturalnych na wszystkich szczeblach,
        - udziału w zagospodarowaniu sali lekcyjnej według własnego projektu, uzgodnionego z wychowawcą i dyrekcją szkoły,
        - korzystania z dodatkowej (poza obowiązkowym wymiarem lekcji) pomocy nauczycieli (np. konsultacje indywidualne przed lub po lekcjach),
        - korzystania z opieki medycznej dostępnej w gimnazjum,
        - demokratycznego, suwerennego wyboru - w porozumieniu z dyrektorem - nauczyciela pełniącego funkcję rzecznika praw ucznia.

Skargi dotyczące naruszenia praw uczni

Jeśli zostanie złamane któreś z praw, uczeń lub jego rodzice mogą:
        - złożyć pisemne zażalenie do rzecznika praw ucznia lub dyrektora na każdego członka społeczności szkolnej, który był sprawcą naruszenia, w terminie 7 dni od powzięcia informacji o naruszeniu,
        - odwołać się do rzecznika praw ucznia, wychowawcy, pedagoga, psychologa, opiekuna Samorządu Uczniowskiego, dyrektora lub organu pełniącego nadzór pedagogiczny nad szkołą.W przypadku pisemnego zgłoszenia naruszeń praw uczeń lub jego rodzice powinni uzyskać pisemną odpowiedź uzasadniającą przyjęte w danej sprawie stanowisko szkoły w terminie 14 dni (w uzasadnionych przypadkach 30 dni) od złożenia zażalenia.

        Od decyzji, która zapadła w związku ze zgłoszonym naruszeniem praw ucznia, wnioskodawca może się odwołać na piśmie do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą.

Uczniowie mają obowiązek:
        - przestrzegać obowiązujące w gimnazjum przepisy,
        - podporządkowywać się zaleceniom dyrektora, nauczycieli bez względu na to, czy prowadzą zajęcia w ich klasie,
        - dbać o honor, dobre imię szkoły,
        - systematycznie, aktywnie uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych oraz życiu kulturalnym i społecznym gimnazjum,
        - punktualnie przychodzić na zajęcia,
        - zachowywać się właściwie w każdej sytuacji w szkole, w drodze do i ze szkoły oraz poza nią (wycieczki, wyjścia do kina itp.),
        - przestrzegać zasad kultury współżycia w kontaktach ze wszystkimi członkami społeczności szkolnej,
        - dbać o kulturę zachowania, języka,
        - przestrzegać i respektować prawa innych osób, szanować ich godność osobistą,
        - dbać o własne zdrowie, życie (zakaz palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków w szkole i poza nią),
        - przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
        - dbać o wspólne dobro, mienie oraz sprzęt szkolny,
        - dbać o sprzęt i pomoce naukowe,
        - dbać o ład, porządek i estetyczny wygląd szkoły,
        - niezwłocznie zgłaszać nauczycielom wszystkie uszkodzenia sprzętu lub pomocy dydaktycznych,
        - przestrzegać zasad higieny osobistej i otoczenia,
        - sumiennie, systematycznie przygotowywać się do zajęć (także prowadzonych przez nauczyciela zastępującego nieobecnego kolegę, który stale prowadzi dane zajęcia),
        - uzupełniać braki wynikające z nieprzygotowania się do lekcji lub absencji,
        - traktować wybory do samorządu uczniowskiego z powagą, by funkcje w nich objęły osoby odpowiedzialne i godne zaufania,
        - respektować uchwały, postanowienia samorządu uczniowskiego,

Pytanie 9. KONWENCJA PRAW DZIECKA

Konwencja o Prawach Dziecka- międzynarodowa konwencja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. Jest to dokument obowiązujący w niemal wszystkich państwach świata. W konwencji o prawach dziecka zostały spisane wszystkie prawa dziecka.

Uchwalenie Konwencji jest jednym z ważniejszych osiągnięć Polski w dziedzinie ochrony praw dziecka. W roku 1978 Polska zaproponowała Komisji Praw Człowieka ONZ jej uchwalenie i przedstawiła projekt, który był później dwukrotnie modyfikowany. Na podstawie Konwencji powołano do życia organ nadzorujący jej realizację przez państwa, które ją ratyfikowały - Komitet Praw Dziecka.

Konwencja ta składa się z preambuły i 54 artykułów. Katalog sformułowano kierując się następującymi zasadami:

Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach:

Katalog praw i wolności obejmuje prawa cywilne, socjalne, kulturalne, polityczne i z założenia w niewielkim zakresie uwzględnia prawa ekonomiczne (dziecko winno się uczyć, a nie pracować). W skład tego wchodzą:

Prawa i wolności osobiste

Prawa socjalne

Prawa kulturalne

Prawa polityczne

Pytanie 12. Specyfika kształcenia dorosłych w uczelniach wszechnicowych.

Uczelnie wszechnicowe jako instytucje kształcenia dorosłych: cechy, rodzaje (uniwersytet powszechny, uniwersytet III wieku), specyfika nauczania. Istota popularyzacji nauki, techniki i sztuki - formy (odczyt, wystawa), poziomy i cechy, organizacja i metodyka. Edukacja na odległość - rodzaje (z pomocą radia, filmu, CD, Internetu), specyfika organizacyjna i metodyczna, zagadnienia edukacji niestacjonarnej i uniwersytetu otwartego. Edukacja poprzez sztukę i rozrywkę - amatorska twórczość artystyczna oraz aktywność hobbistyczna w obszarze sztuki.

Kształcenie dorosłych - struktura, zasady, metody i organizacja, stosowane środki dydaktyczne. Potrzeby, możliwości i organizacja wychowania człowieka dorosłego w różnych środowiskach (terytorialnym, zakładzie pracy, stowarzyszeniu społecznym, miejscu wczasowania). Pracownicy oświaty dorosłych - ilość, rodzaje, kształcenie, osobowość, zakres pracy, społeczne funkcje.

Edukacja dorosłych w innych krajach - rozwój, współczesne osiągnięcia. Międzynarodowa współpraca w zakresie edukacji dorosłych - działalność stowarzyszeń społecznych i korporacji międzynarodowych.

13. Możliwości i utrudnienia w realizacji idei LLL (uczenie się przez całe życie) w krajach Unii Europejskiej

Jednym z celów, jakie wyznaczono w Lizbonie w 2000 roku było, oprócz krzewienia idei uczenia się przez całe życie, poprawienie przejrzystości w zakresie kwalifikacji, dzięki czemu uda się osiągnąć wyznaczone przez Radę cele dotyczące konkurencyjności, wzrostu, zatrudnienia i spójności społecznej w Europie. Także w Barcelonie w 2002 roku Rada Europejska wezwała państwa członkowskie do współpracy nad większą integracją kształcenia formalnego, nieformalnego i incydentalnego. Wytyczne Strategii Lizbońskiej w sprawie zatrudnienia na lata 2005 - 2008 wskazują na konieczność zagwarantowania dostępu do elastycznego nauczania, a także zwiększenia możliwości w zakresie mobilności studentów i osób odbywających szkolenia poprzez poprawę przejrzystości kwalifikacji i uznanie nieformalnego kształcenia w całej Europie. Do 2010 roku europejski system edukacji i szkoleń ma stać się wyznacznikiem jakości na skalę światową.

W październiku 2007 roku Parlament Europejski przyjął opracowany przez Komisję Europejską traktat Europejskie ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (European Qualifications Framework - EQF). Jest to nowe narzędzie, które ma umożliwić obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, a szczególnie pracodawcom, łatwiejsze porównanie kwalifikacji osób pochodzących z różnych krajów oraz lepszą przejrzystość kwalifikacji.

EQF posiada dwa nadrzędne cele:

Obydwa cele są obecnie niezbędne do osiągania bardziej satysfakcjonującej pracy przez obywateli oraz wzrostu ekonomicznego w Europie.

Podstawę EQF tworzy 8 poziomów odniesienia kwalifikacji, które reprezentują kwalifikacje od najbardziej podstawowych po najbardziej zaawansowane. Opisują one, co uczący się wiedzą, co rozumieją i jakie posiadają umiejętności praktyczne niezależnie od tego, w jakim systemie owe kwalifikacje zostały zdobyte. EQF przenosi punkt ciężkości z obiektywnego wkładu edukacyjnego osoby uczącej się (jak np. długości czasu pozostawania w formalnym systemie edukacji) na realne rezultaty uczenia się. Podkreślenie istoty wyników uczenia się przynosi znaczące korzyści, takie jak: zapewnienie lepszego dostosowania działań edukacyjnych do realnych potrzeb rynku pracy, niejako uprawomocnienie i podkreślenie znaczenia edukacji nieformalnej oraz samokształcenia, a także ułatwienie transferu kwalifikacji wśród różnych krajów i różnych systemów edukacji. Jako instrument promujący kształcenie ustawiczne, EQF obejmuje swoim zasięgiem kształcenie ogólne oraz edukację dorosłych, kształcenie praktyczne i szkolenia, jak również system kształcenia wyższego. Osiem poziomów EQF obejmuje całe spektrum kwalifikacji - od tych osiągniętych w trakcie obowiązkowej edukacji, aż do kwalifikacji zdobytych w procesie kształcenia akademickiego oraz podczas profesjonalnego i zawodowego kształcenia i rozmaitych szkoleń. Dokument przewiduje, iż poszczególne państwa członkowskie wdrożą EQF do 2010 roku, natomiast do 2012 r. wszystkie certyfikaty oraz dyplomy powinny odnosić się do EQF.

Porozumienie polityczne osiągnięte w Parlamencie Europejskim przewiduje trzy lata intensywnych przygotowań w ścisłej współpracy między państwami członkowskimi. EQF ma obecnie wpływ na rozwój Narodowych Ram Kwalifikacyjnych (NFQ) w wielu państwach członkowskich, gdzie NFQ są często częścią szerszego procesu reform. Komisja Europejska także wspiera ten proces poprzez udzielanie funduszy na projekty, których zadaniem jest testowanie i wdrażanie EQF w poszczególnych państwach. Działania te dają (przede wszystkim pracodawcom) lepszą możliwość korzystania z narzędzia, jakim jest EQF, umożliwiając porównywanie poziomu kwalifikacji zdobytych w różnych krajach w odmiennych systemach edukacyjnych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron