Instalacja oprogramowania


Instalacja oprogramowania

Instalacja oprogramowania w systemie linuksowym wygląda nieco inaczej niż np. w Microsoft Windows, głównie ze względu na samą filozofię Linuksa. GNU/Linux jest systemem wolnym, wolna (oraz darmowa) jest również również zdecydowana większość oprogramowania dostępnego dla systemu.

Instalacja pakietów z repozytorium

Aby uprościć sposób instalacji dodatkowych programów, dystrybutorzy Linuksa tworzą tzw. repozytoria oprogramowania - czyli specjalne serwery, na których składowane są wszystkie pakiety (czyli programy, biblioteki, sterowniki, dokumentacja, etc) dostępne w dystrybucji.
Dzięki temu, wszystkie pakiety instalować możemy w ustandaryzowany sposób. Koniec ze żmudnym wyszukiwaniem w Internecie programów. Teraz wystarczy wydać jedną komendę, a system sam pobierze dany program, zainstaluje go i skonfiguruje.
Ale po kolei :).
Istnieją różne formaty pakietów. Różnice między nimi to nie temat tego artykułu, dla formalności jednak należy wymienić najpopularniejsze z nich:

Większość dystrybucji posiada własny program do zarządzania pakietami. Funkcjonalność takiego programu to najczęściej wyszukiwanie pakieków, instalacja, deinstalacja oraz czasem wstępna konfiguracja pakietów.
Przykładowo, w systemie Debian, aby zainstalować Mozillę Firefox wpisujemy w linii komend:

apt-get install mozilla-firefox

a aby wyszukać wszystkie pakiety z kodekami wystarczy wpisać

apt-cache search codecs

a następnie zainstalować pakiety, których nazwy (wraz z opisami) pojawią się w wynikach wyszukiwania.
W Mandrake użwamy w tym celu polecenia urpmi, w Fedorze yum, etc. Dostępnych jest też kilka graficznych programów do zarządzania pakietami, z których najpopularniejszy jest debianowy Synaptic, sportowany m.in. do Fedory i Yopera, a także Yast (dostępny w Suse).

Programy w postaci binarnej

Ten sposób instalacji programów znamy dobrze z systemu MS Windows. Niektóre programy nie są dostępne w pakietach dystrybucji, np. ze względu na licencję oferowaną przez producenta (należą do nich np. sterowniki NVIDIA). Producent nie chce udostępnić (z różnych powodów) kodu źródłowego swojego programu, udostępnia jednak binarny instalator, dzięki któremu możemy zainstalować software - czarną skrzynkę na naszym komputerze.

Instalacja programów w wersji binarnej sprowadza się zazwyczaj do uruchomienia instalatora. Aby uruchomić program, należy najpierw nadać plikowi prawo do uruchamiania, uzywając komendy:

chmod u+x plik

Następnie należy uruchomić instalator, komendy:

./plik

Niektóre dystrybucje/środowiska desktopowe mogą nieco ułatwiać instalację, umożliwiając
uruchomienie programu wykonywalnego dwuklikiem myszy. Uprawniena do pliku możemy również zmieniać za pomocą graficznych menedżerów plków takich jak nautilus lub konqueror

Własnoręczna kompilacja

Własnoręczna kompilacja programów to tradycyjny sposób instalacji oprogramowania w Linuksie. Programy na licencji GPL i innych wolnych licencjach dostępne są wraz z kodem źródłowym. Dzięki temu, możemy sami skompilować program ze źródeł i następnie zainstalować go w swoim systemie.
Takie rozwiązanie (jeśli umiejętnie dobierzemy flagi - parametry kompilacji) może działać wydajniej, ze względu na lepsze dostosowanie do naszego sprzętu. Na pewno jednak nie jest to wygodny sposób instalacji oprogramowania, szczególnie dla początkującego użytkownika Linuksa.

Standardowy sposób instalacji ze źródeł wygląda następująco (komendy wykonywane po kolei, będąc w rozpakowanym katalogu ze źródłami aplikacji):

./configure

make

make install

W tym momencie program powinien być już zainstalowany w systemie (o ile nie wystąpiły błędy kompilacji, np. z powodu nie zainstalowanych wymaganych bibliotek, patrz: dependency hell) i dostępne poprzez wpisanie w konsoli nazwy pakietu/programu.

Istnieją dystrybucje, takie jak np. Gentoo, w których instalacja ze źródeł jest domyślnym sposobem instalacji oprogramowania. Tzw. system portage pozwala na prostszą instalację ze źródeł, która przypomina nieco instalację pakietów. Jedno polecenie:

emerge mozilla-firefox

spowoduje ściągnięcie z repozytoriów na nasz dysk źródeł Firefoxa i wszystkich pakietów od niego zależnych, a następnie automatyczną kompilację i instalację oprogramowania.

Co to są zależności?

W skrócie, zależności (z ang. dependencies) występujące między pakietami oznaczają, że dany pakiet wymaga innego pakietu do prawidłowego działania. Dlaczego tak się dzieje? To również wynika z filozofii Linuksa, który jest systemem składanym z “klocków” (albo ładniej: modułów). Ze względu na to, że dystrybucje składają się głównie z programów na licencji GPL, twórcy programów nie muszą pisać samodzielnie funkcjonalności, która została już napisana przez kogoś innego. Zamiast tego, programy wykorzystują biblioteki, które są już w systemie. Dzięki temu, wiele programów może wykorzystywać tę samą funkcjonalność, ale w systemie reprezentowana jest ona tylko przez jeden konkretny pakiet.

Takie rozwiązanie to na pewno większy porządek oraz spora oszczędność miejsca na dysku (programy nie zawierają swoich zależności, tylko zakładają że odpowiednie pakiety są już zainstalowane w systemie). Minusem jest występująca czasami niekompatybilnośc wersji pakietu który chcemy zainstalować, z pakietami, które są zainstalowane w naszym systemie, czyli problem znany jako dependency hell
Dbanie o to, aby takich sytuacji było jak najmniej (lub wcale) jest zadaniem menedżera pakietów. Przy instalacji konkretnego programu, automatycznie sprawdzane są zależności i w wypadku, gdy odpowiednie pakiety nie istnieją w systemie, są automatycznie dociągane z repozytorium i instalowane.

Poczytaj więcej o powstawaniu programów open source i różnicach między budową programów wolnych od zamkniętych.

Zainstalowałem program i co teraz?

Teraz możesz zacząć go używać! Programy po instalacji w Linuksie nie tworzą skrótów na pulpicie (sam musisz to zrobić, jeśli chcesz). Jeśli program zainstalowałeś z pakietu, to instalator dodał prawdopodobnie skrót do programu w odpowiednim miejscu głównego menu. Jeśli tak się nie stało, zawsze możesz znaleźć swój program w systemie plików.

Standardowo programy instalowane z pakietów trafiają: do katalogu /usr/bin. Aplikacje kompilowane samodzielnie i instalowane przez make install, lądują w: /usr/local/bin

Aby uruchomić program wystarczy wpisać jego nazwę w konsoli. Można również samodzielnie utworzyć skrót/aktywator na pulpicie lub w menu.

Więcej o instalacji oprogramowania w GNU/Linux


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron