Zasady i cechy systemu wersalskiego

- w Europie powstało wiele państw narodowych (Finlandia,Litwa,Łotwa,EstoniaPolska,Czechosłowacja,Węgry,Austra,JugosławiaBułgaria,Rumunia)każde z tych państw miało ze sobą konflikty. Polska - Litwa , Polska - Czechosłowacja o Śląska Cieszyński , Włochy - Jugosławia

- Rola wielkich mocarstw ( Wielka Brytania , Francja )które stanowiły ostoję dla tworzenia systemu wersalskiego

- dużą rolę odgrywały USA który po wojnie wróciły do swojej polityki ,1922 r. USA zawarły konferencje międzynarodową do Waszyngtonu z udziałem dużych państw z całego świata ( Wielka Brytania , Francja , Włochy , Belgia , Chiny , Japonia).Konferencja ustalała zasady handlu na Dalekim Wschodzie i na Pacyfiku. Były to państwa które miały swoje kolonie . Japonia po I wojnie światowej przystąpiła do ofensywy na konferencji , która miała określić sposoby ekonomiczne tych państw. Miała ona światowy wymiar polityki i z powodu ekonomii z polityka. Było to kształtowanie sytuacji w świecie .Chiny uznano ze SA niepodległe .Uznano napływy kapitału zew. Do Chin. Polityka USA pozostawiała politykę Europie samej siebie.

- system ten kwestionowany był przez 2 wielkie państwa(Rosja , Niemcy). Niemcy z trudem pogodziły się z tym traktatem wersalskim i od samego początku kwestionowali go .Niemcy zostały pokrzywdzone i chcieli ta krzywdę wyrównać. Rosja uważała że jest to traktat niesprawiedliwy , zawarty przez kapitalistów ,uważała że zachowywał rozwój mas na zachodzie , stawiała ona na równi świat i zachodni traktat wersalski

- większość państw po I wojnie światowej wyszło na drogę demokracji , w połowie lat 20 następuje klęka i podważanie demokracji parlamentarnej , kryzys demokracji parlamentarnej przechodzi się od demokracji do dyktatury do rządów autorytarnych

- na straży trwałości i zasad systemu stała Liga Narodów

Liga Narodów

Powstanie L. N. zostało uchwalone w Wersalu i dołączono ją do wszystkich traktatów.10 stycznia 1920 r. traktat o L. N. wszedł w życie.16 stycznia 1920 r. odbyło się 1 zebranie w Paryżu i przewodniczył temu Francus Leon Burżua. Artykuł li 26 liczył art. Które określały cele i zadania .L. N. oraz sposoby działania określały sytuację zew L. N. Każdy kto popsze traktat będzie unikać wojny oraz przestrzegał międzynarodowe umowę oraz dążenia do użycia wszelkich środków i doprowadzić do rozwiązywania konfliktów. Instytucje L. N. -Rada L. N. ,Komisje Rozjemcze , Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej- w Hadze ,Traktat L. N. dzielił członków na członków założycieli i na członków pozostałych. Najważniejszą władzę w L. N. sprawowało Zgromadzenie Ogólne które zbierało się raz w roku we wrześniu. Do zgromadzenia każde państwo mogło wysłać po I głosie. W Radzie L. N. było 9 stałych i 5 nie stałych członków , spotykali się raz w roku . sekretarz generalny funkcjonował w L. N. stale. Władzą w L. N. był sekretarz jako pierwszym był brytyjski dyplomata Erik Drimant . W 1926 r. było 50 członków a ogólnie przed 1926 r. 30 członków. Prace L. N. wiązały się decyzjami w sprawach ważnych .Siedzibą L. N. była Genewa. Rada L. N. rozpatrywała skargi , zatargi graniczne. .„Protokół Genewski” przyjęty został 2 paż. 1924 r. przez Zgromadzenie Ogólne . Wg. Tego protokółu 1 obowiązkiem jest Komisja Rozjemcza a następnie solidarne wystąpienie przeciwko agresorowi , apel o redukcję zbrojeń. Protokół ten podpisało większość państw . Włochy i Japonia nie podpisały tego , odwoływali się państwa w sprawach kryzysowych.

„Pakl Brajnda-Kelloga” czyli poszukiwanie gwarancji bezpieczeństwa międzynarodowego .Uważali że państwo w swojej polityce brały pod uwagę rozwój gospodarczy. Brajd Kellog przedstawił projekt paktu zbiorowego w oparciu o rewolucję z udziałem mocarstw. Pakt ten deklarował potępiania , i wyrzeczenia się wojny. 27 sierpnia 1928 r. w Paryżu został on podpisany. Podpisały go Francja , Japonia , Niemcy , Polska , USA , W. Brytania. Pakt ten nie został nigdy rozwiązany , nie przestrzegano go wcale. Słabością tego paktu było nie przewidywanie występowania państw do paktu tego nawiązywał „ Protokół Litwinowa”. W 1929 r. Brajnd przedstawił propozycję przedstawienia USA- Europy. W 1922 r. powstała stała Komisja Rozbrojeniowa przy L. N. która starała się prowadzić traktat o rozbrojeniu . W 1924 r. Komisja ta przedstawiała swoje rozbrojenia ( proponowali np. 75& rozbrojenia ) W 1930 r. odbyła się konferencja o powszechnym rozbrojeniu podjęto o potrzebie produkcji uzycia broni..

Główne słabości L. N.

- umarła podczas wybuchu wojny

- nie było konsekwentnej L. N. popieranej przez mocarstwa

- brak wyraźnych środków realizacji koncepcji. - okazała się nieskuteczna w rozstrzyganiu sporów. - była ona ciałem opiniotwórczym , ale nie potrafiła zmienić do respektowania ideii

Rewolucje Rosyjskie w 1917 r.

Rewolucje doprowadziły do powstania systemu politycznego który przez 70 lat dyktowal warunki w Polsce i w swiecie

-lutowa 26 lutego 1917

-pazdziernikowa 25 pazdzi4ernika 1917 r.

Podłoże rewolucji w Rosji w sferze politycznej -klęska na frontach

Rosja sojusznikiem antanty , bolesne klęski.- szerzenia się agitacji w wojsku ( w XVIII w. do żołnierzy były odezwy dotyczące aby nie słuchali swojej władzy ) -Rosja po 3 latach znajdowała się w kryzysie władzy czyli nieudana władza cara Mikołaja I gdyż był haos w administracji , korupcja , korupcja.

W sferze materialnej -wysokie ceny żywnością -inflacja ( bezrobocie )

-nieskia płace -cieżka sytuacja materialna , brak żywności,strajki

W sferze społecznej -Rosja kraj chłopski -w 1913 r. - 103 mln. Chłopów i 15 mln. Prolektoriatu

-podloże to przyspieszyło kilka procesów wojny.

Zmagania zaczeły się od wystapień robotników a na wsi chłopi zaczeli na własność lepszych warunków w fabrykach ,podziału ziem.

Strajk powszechny 26 . II . 1917 r. wg. Naszego stylu to 13 marca . Wystapienia spowodowały że elity zaczeły na to zareagowywac i zachowywać w kraju . tymczasowy Komitet Dumy a przekształcił się on póżniej w Komitet Narodowy .Obok dumy ,Komitetu powstała Piotrogrowska Rada Delegatów Robotniczych powołały je partie socjalistyczne 27 . II . 1917 r. Rada ta stała na gruncie żeby doprowadzić do upadku cara I , objecia władzy przez robotników. Zaczęto głosić hasła za wyjsciem z wojny. . Rada Piotrogrowska Miała oparcie w chłopach , żołnierzach , a żołnierze mogli wybierce oficerów. W Rosji był okres dwuwładzy , czyli Rada Delegatów w Piotrogrodzie i Komitet dumy trwały one do rewolucji październikowej. Obie te Rady zgadzały się tylko w ym że trzeba dokonać zmian w państwie. Dwuwładza oznaczała że scierały się tutaj 2 fronty , Delegatów i Dumy.

Rząd Tymczasowy

Program ich zakładał : amnestia dla więźniów , politycznych , ogłoszono wolność , sława , sumienia , stowarzyszeń , prawo do strajku , równość bez względu na pochodzenie ,wiek , płeć itp. Rozwiązano policje carska , powołano nowa , postanowiona zwołac konstytucję . 2 marca odbyła się abdykacja Cara Mikołaja I który został uwięziony w carskich ciała i zakaz opuszczania kraju. W 1918 r. Rodina Cara zostaje rozstrzelana przez bolszewików . A car miał być sobie i zyskać symbol tego że teraz car podporządkowuje się bolszewikom..Każdy naród ma swoje prawo do samostanowienia się. Polacy , UK chcieli niepodległości

Rewolucja Pazdziernikowa

Odegrała tutaj ważna rolę postać W. Lenina. Wywołanie rewolucji proletariackiej było jednym z jego głównych zadań , darzeń. Darzył on do władzy i w toku tego pragnienia opracował mechanizm do uzyskania władzy . W 1915 r. Lenin na zjezdzie w Kimerwadzie wysunął tezę „wojna- wojnie” czyli przekształcenie wojny w rewolucję .Wojna ta miała być akuszerką rewolucji. Za kluczowe uznaje się tzw. „tezy kwietniowe z 1920 r. Lenin uznał że należy dąrzyć do wywołania rewolucji proletariatu,rzadu tymczasowego i musi to prowadzić do ustanawienia dyktatury proletariatu i hasła „ oddania władzy robotnikoa „ . Wzywał do tworzenia rad chłopskich , robotniczych , żołnierskich po to aby emilitowały działaie rzadu a rady te mialy powstać we wszystkich krajach. Lenin zapowiadał że jeśli rewolucja wygra to będzie reforma rolna i nacjonalizacja banku , zapowiadał ze należy głosić hasła „ samodzielności narodu które zamieszkują w Rosji”. Lenin bardzo starannie przygotowywal bolszewików do tego powstania . Bolszewikom bardzo łatwo udało się rząd Tymczasowy z Rosja. Bolszewicy wszedzie gdzie byli stosowali terror , a ten co się sprzeciwial teterroru zostal zastrzelony , była to dyscyplina podporządkowania i efekt 7 i 8 listopada bolszewicy wydają pierwsz dekrety i o ziemii , o pokoju i deklaracja praw narodu.

Dekret o ziemi-danie komitetom ziemskim ziemi ,gloszona że o ziemi przęsądzi parlament , ziemie dostaną chłopi , ziemie nie zabrane chłopom.
Dekret o pokoju-mówi że Rosja wychodzi z wojny , wzywa o sprawiedliwe zawarcie pokoju bez aneksji

Deklaracja praw narodu Rosji-głosiła ona że bolszewicy uznają prawo każdego narodu aż do oderwania

Rada Komisarzy Ludowych-na czele tej Rady stał W. Lenin , minister do spraw wew. Rykow , minister do spraw narodowościowych Stalin

WczK-Nadzwyczajna Komisja do Walki z Sabotażem i Kontrrewolucją-na czele tej Komisji stał Feliks Dzierżyński , Julian Marchlewski. Komisja ta mogła wykonywać wyroki bez zgody sadu.

---