Konflikt cesarstwa z papiestwem


Konflikt cesarstwa z papiestwem (do traktatu w Wormacji)

W X wieku kościół i cały świat oczekiwał na koniec świata, szukał antychrysta coraz częściej w stolicy apostolskiej. Był to okres całkowitego rozpadu porządku kościelnego.

Coraz częściej na wybór opata nie miał wpływu król a najbliższy senior. On to najczęściej sam zostawał opatem powiększając tym samym swój majątek. Co do wyboru niższych instancji kościelnych panowała zupełna dowolność, dlatego często zdarzało się iż mnisi byli analfabetami. Biskupi byli to najczęściej książęta feudalni.Oni zupełnie zniekształcali idee wiary prowadząc wojny prywatne a także organizując orgie itd. To całkowicie psuło moralność kościoła. Dlatego trzeba było go zorganizować w jeden nurt. Główną taką inicjatywą był założony w 910 roku przez Wilhelma I księcia Akwitanii klasztor w Cluny. Jego opatowie byli wybierani bez nacisków z zewnątrz. Jego kolejni opaci a w szczególności Odylon(994-1048) który dążył do uwolnienia kleru od zależności od świeckich możnych. Stworzono w tym celu tzw. Kongregację Klunicką. Były to zakony benedyktyńskie w których starano się zachować czyste stare reguły. Na wzór tej kongregacji powstało wiele innych np. w Niderlandach przy klasztorze Brogne czy w Hirsau w Szwabii. W Italii reformę kościoła głosili pustelnicy tj. św. Nil oraz św. Romuald. Uczeń św. Romualda Piotr Damiani który był bezwzględny w reformowaniu kościoła. Chciano zaprzestać chaosu feudalnego oraz wojen prywatnych. Poparł to król Francji a także inne państwa i opat Odylon rozpoczął tzw. Pokój boży od środy wieczorem do ranka w poniedziałek. Wtedy nie można było prowadzić wojen prywatnych. Reformie kościoła naprzeciw wychodzili królowie Niemiec począwszy od Ottona I. Otton chciał wykorzystać kościół aby umocnić swa pozycję, pozbywał się niegodnych biskupów obsadzając ich swoimi ludźmi. Organizował nawet szkoły dla kleru(największa w Magdeburgu). To pozwoliło mu zbudować solidną opozycję dla feudałów. Chciał to przenieść na teren Włoch lecz sprzeciwiali u się opozycjoniści w Rzymie,

Zdołał jedynie swoim klerem obsadzić Lombardię. Otton później korzysta z tego że jego wasal Berengar objął tron w Italii, on na prośbę wdowy po Lotarze Adelajdy przybywa i żeni się z nią , pozostawiając Berengarowi tytuł króla. Po uporaniu się z opozycja w państwie Otton I zaczął stosować inwestyturę wobec urzędów kościelnych obsadzając tam ludzi z swej „kaplicy królewskiej”. Został namaszczony na opiekuna kościoła. Istniał już wtedy cezaropapizm ale aby ten system był w pełni praktyczny Otton musiał opanować Rzym. Lecz już wkrótce Jan XII wzywa Ottona ponieważ jest zagrożony przez Berngara. Otton wykorzystuje słabość papieża i zostaje koronowany na cesarza 2 lutego 962 roku. W zamian potwierdza papieżowi darowizny wcześniejsze , lecz także odnawia dawne prawo frankijskie w stosunku do papiestwa( privilegium Ottonianum). Po śmierci Ottona I jego syn Otto II obejmuje władzę i wezwany przez Benedykta VII opanowuje Rzym w 981 roku, zajmuje miasta Longobardzkie, zgłasza pretensje do pd. Italli ale w 982 roku zostaje pobity przez Arabów pod Cap Colonne. W 983 roku koronował syna w Weronie, lecz w tym samym roku umiera. Otton III obejmuję władzę, w pełni w wieku 14 lat w roku 996. Papieżem mianował swego kuzyna Brunona Korynckiego jako Sylwestra II (Gerbert z Aurelic) był to jego dawny nauczyciel i wraz z nim próbował stworzyć cesarstwo zachodnie. Dlatego przeniósł swój dwór bliżej papieża na Awentyn. Otto III czuł się zwierzchnikiem kościoła i wprowadzał idee uniwersalizmu( Gniezno 1000 itd.). Lecz umiera w 1002 roku a Sylwester II w 1003 roku. Nowy król Henryk II prowadził swą politykę w oparciu o książąt duchownych.. A po wydarciu Bolesławowi Chrobremu Czech zostaje królem Italii W 1014 roku zostaje cesarzem. Zdołał zhołdować Normanów(1021-1022) którzy zagrażali Rzymowi ,Henryka na pomoc wezwał papież Benedykt VIII on chciał także aby cesarz poparł reformy lecz Henryk II umiera w 1024 roku. Następnie władzę obejmuje Konrad II który został koronowany na króla w 1026 roku w tym samym czasie desygnował na następcę swego syna. Zdołał uzyskać od księcia Burgundii Rudolfa III dziedziczenie jego ziem. W 1027 roku zostaje cesarzem. W 1032 roku dziedziczy Burgundię a w rok później pozbawia korony Mieszka II. Potem Henryk III obejmuje władzę zdołał sobie on podporządkować Czechów i Węgrów. Lecz o ile Konrad II wykorzystywał załamanie w kościele do swych celów, czerpiąc zyski z symonii o tyle Henryk III chciał wdrażać reformę Clunicką. Po skandalicznych rządach papieża Benedykta IX który w końcu został usunięty(1044) i powołano Sylwestra III. Lecz Benedykt powraca i w zamian za to żeby odszedł wypłacono mu 1000 funtów srebra. Nowym papieżem został Grzegorz VI . W tym czasie do Rzymu podążał na koronację Henryk III który dowiedziawszy się o tej symonii zwołał tych trzech papieży do Sutrii w 1046 roku i odwołał ich wszystkich. Powołał jednocześnie pierwszego papieża okresu reformy Klemensa II. Henryk III stał się w tym czasie Patronicus Romanus (wybierał papieży). Po nim władzę papieską obejmuje Leon IX który to zaraz po wyborze na znak protestu każe się jeszcze raz wybrać przez kler i ludność Rzymu(1049)Zaprzestał datowania wydarzeń według panowania cesarzy. Na doradcę powołał Hildebranda. Przebywał on w tym czasie w Cluny po śmierci Grzegorza VI. Po śmierci Henryka III władzę przejmuje jego syn ale że był on nie letni to toczą się w Niemczech walki o regencję( Agnieszka do 1062 roku), lecz cezaropapizm umacniał pozycję cesarzy. Złe były stosunki w Rzymie gdzie partia cesarska musiał powołać anty-papieża Honoriusza II naprzeciw wybranemu przez reformistów Aleksandra II. Reformiści głównie sprzeciwiali się symonii oraz nikolatizmowi( małżeństwa duchownych). Największe te ruchy miały znaczenie w miastach longobardzkich gdzie nawet doszło do krwawych walk (1057, 1061, 1066) wypędzono tam przeciwników reformy. Lecz papiestwu brakowało siły militarnej. Papież Leon IX przyjął hołd od Benewentu lecz został rozbity i uwięziony przez Roberta Guiscarda władcę Normanów. Tak więc Hildebrand musiał się dogadać z w 1059 właśnie z Guiscardem i oddał mu pod władanie południe Italii nawet wraz z Sycylią na której byli jeszcze Arabowie. To zabezpieczyło papiestwo od południa. W tym czasie znaczenie Honoriusza II zaczęło spadać nawet w samych Niemczech. To powoduje że rośnie w siłę Hildebrand który po śmierci Aleksandra II obejmuje nie poprzez wybór kardynałów a niejako poprzez aklamację papiestwo w 1073 roku jako Grzegorz VII. Na synodzie w 1075 roku zakazał symonii , małżeństw kleru , wprowadził celibat. Ogłosił także wyższość władzy kościelnej od świeckiej , zakazał świeckiej inwestytury. Henryk IV po uporaniu się z opozycją w Saksonii(1073-1075---pod rzeką Unstrutą wygrał) pewny siebie Henryk IV dalej nadawał biskupstwa , nawet zrobił to w Mediolanie i papież wysłał mu list ostrzegający i grożący klątwą za takie postępowanie. Henryk z kolei na synodzie w Wormacji w 1076 roku detronizował papieża. To spowodowało że papież rzucił na niego klątwę. Ona detronizowała władcę i zwalniał poddanych z przysięgi. Wykorzystuje to opozycja w Niemczech także Sasi. Opozycja ta zagroziła Henrykowi utratą tronu jeżeli ten nie pogodzi się z papieżem. Henryk więc przeciął drogę papieżowi zmierzającemu do Niemiec w celu bycia rozjemca w owym sporze. I w pn. Italli w Cannosie Henryk na boso i w worku pokutował 3 dni na mrozie aż w końcu Grzegorz się zgodził odwołać klątwę 28 I 1077 roku. To jednak powoduje że papież nie może już popierać opozycji. Lecz opozycja detronizuje Henryka IV i obsadza na tronie swego kandydata Rudolfa z Rheinfeld. To powoduje schizmę w Niemczech. Papież wobec tego jest neutralny. Biskupi natomiast popierają Henryka nawet kiedy dostał ekskomunikę w 1080 roku za dalsze stosowanie inwestytury. Synod w Brixen detronizuje nawet Grzegorza VII powołując anty-papieża Klemesa III. W tym samym roku umiera Rudolf. Henryk IV udaje się do Włoch w 1081 roku i dopiero po 3 latach udaje się mu obsadzić na tronie papieskim Klemensa III. W tym samym roku zostaje cesarzem. Jego następca Konrad obraca się przeciw ojcu i tym samym pozbawia się korony na rzecz Henryka(V) lecz on też zostaje odsunięty ale widząc niebezpieczeństwo dla kraju w polityce ojca więzi . Henryk IV uwalnia się i chce odzyskać władzę lecz umiera 7 XII 1106 roku. Jego godny pogrzeb nastąpił po ściągnięciu klątwy w 1111 roku. W tym roku dochodzi także do I wyprawy Henryka V w 1111 roku gdzie w Sutrii król zrzeka się inwestytury kościelnej lecz za to papież rezygnuje w imieniu całego kościoła z dóbr biskupów. Zostały one jako lenna królewskie. Doszło do oburzenia w obozie gregoriańskim który nie chciał rezygnować ze swych dóbr. Henryk V przybywa na koronację ale tumult w Rzymie powoduje że Henryk porywa Paschalisa i wymusza na nim oddania mu inwestytury i przyrzeczenia że nigdy nie rzuci na niego klątwy. Później Paschalis wszystkiemu zaprzecza. Dopiero w 1118 roku Henryk V otrzymał ekskomunikę. Dopiero za papieża Kaliksta II doszło do rozejmu z Henrykiem. W 1122 roku podpisano traktat w Wormacji. Henryk V zrzeka się inwestytury duchownych , ale on w Niemczech będzie nadzorował ich wybory lecz gdy będzie jakiś spór będzie on go spół rozstrzygał z metropolitą oraz z biskupami danego terenu. Traktat został zatwierdzony przez powszechny sobór loterański w 1123 roku.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron