Energopomiar pół wieku pracy dla polskiej energetyki


Energopomiar - pół wieku pracy dla polskiej energetyki

dr inż. Jerzy Wojciechowski, mgr inż Ludwik Pinko

 

Historia powstania, rozwoju i przekształceń Energopomiaru nierozerwalnie wiąże się z rozwojem i przekształceniami krajowej energetyki.

W pierwszych latach po drugiej wojnie światowej w Polsce nie było jednego systemu elektroenergetycznego. Po 1945r. funkcjonowało 14 oddzielnych systemów 110 kV, które rozpoczęto stopniowo łączyć i scalać w jeden ogólnokrajowy system elektroenergetyczny. W tym okresie polska energetyka nie miała ani zaplecza pomiarowo-badawczego, ani zorganizowanej kadry naukowo-technicznej. Dopiero w 1948r. powstało na Śląsku, na terenie Elektrowni Szombierki, laboratorium przyrządów pomiarowych pod nazwą Centralnego Laboratorium Energetyki, które następnie zostało przeniesione do Gliwic.

Z inicjatywy ówczesnego Centralnego Zarządu Energetyki, na bazie tego laboratorium, został utworzony Zakład Badań i Pomiarów Energopomiar; powołano go w strukturze Zakładów Budowy Elektrowni Energobudowa z dniem 1 sierpnia 1950r. Pod koniec 1950r. Energopomiar zatrudniał 47 pracowników.

Wspominając o okolicznościach i historii powstania znaczącego w dziejach rozwoju powojennej energetyki przedsiębiorstwa należy podkreślić, że największą rolę w utworzeniu Energopomiaru odegrał Profesor Lucjan Nehrebecki, dyrektor techniczny wspomnianego Centralnego Zarządu Energetyki, którego wiedza i osobowość wywarły znamienny wpływ na ukształtowanie profilu działalności Energopomiaru jako samodzielnego przedsiębiorstwa. Przez wiele lat Profesor był też naczelnym inżynierem Energopomiaru.

W nowo powołanym zakładzie wkrótce ukształtowały się cztery zespoły specjalistyczne prowadzące podstawową działalność techniczną; były to działy: cieplny, elektryczny, chemiczny i laboratorium. Rozwijały one prace w podstawowych, aktualnych do ostatnich lat, kierunkach działalności technicznej Energopomiaru. Status i uprawnienia samodzielnego przedsiębiorstwa państwowego nadało Energopomiarowi zarządzenie nr 38 Ministra Energetyki z dnia 12 maja 1952r. W zarządzeniu tym ustalono, że przedmiotem działalności Energopomiaru będą pomiary cieplne i elektryczne w elektrowniach oraz zakładach sieciowych, prowadzenie laboratoriów: cieplnego, elektrycznego i chemicznego oraz wdrażanie postępu technicznego w energetyce.

Siedziba zakładu mieściła się początkowo przy ul. Sienkiewicza 5 w Gliwicach, a po kilku miesiącach została przeniesiona do większych pomieszczeń przy ul. Chopina 6. Wkrótce rozpoczęto budowę własnego obiektu przy ul. Świętokrzyskiej 2 w Gliwicach, który został oddany do użytku w 1953r.

Data 12 maja 1952r. zamyka pierwszy okres działalności Energopomiaru. W tym okresie utworzył się i skonsolidował zespół pracowników, nastąpiło sprecyzowanie kierunków działalności technicznej i zadań oraz zostały ukształtowane podstawowe formy organizacyjne. Utworzenie Energopomiaru w okresie rekonstrukcji i odbudowy ze zniszczeń wojennych istniejących elektrowni miało istotne znaczenie dla rozwoju energetyki, przyczyniając się do sprawnego rozwiązywania wielu problemów eksploatacyjnych i modernizacyjnych.

 

Kształtowanie się kierunków i zakresu działalności

W okresie zapoczątkowanym usamodzielnieniem zakładu w 1952r., a trwającym do pierwszych lat 60., wyraźnie krystalizuje się oblicze Energopomiaru. Podejmowane prace dotyczą najczęściej problemów usprawniania oraz podnoszenia poziomu eksploatacji elektrowni i sieci. Okres ten charakteryzuje się szybkim pogłębianiem kwalifikacji oraz zdobywaniem specjalizacji technicznej przez bardzo młodą kadrę pracowników Energopomiaru. Procesom tym towarzyszyło kompletowanie aparatury i niezbędnego wyposażenia. Na tym etapie rozwoju jedną z głównych pozycji prac stanowiły pomiary eksploatacyjne i gwarancyjne urządzeń energetycznych, a w szczególności kotłów i turbin oraz ich urządzeń pomocniczych. W miarę zdobywania doświadczeń podejmowano trudniejsze prace o charakterze usprawnieniowym, takie jak: pomiary regulacyjne procesu spalania w kotłach, pomiary regulacyjne przemiału w młynach, pomiary ekonomicznej pracy układów próżniowych i regulacyjnych turbin, a także pomiary i nastawianie układów automatycznej regulacji kotłów i turbin.

Badania były prowadzone głównie w celu podwyższenia sprawności wytwarzania energii elektrycznej i zmniejszenia jednostkowego zużycia węgla. Prace podjęte przez całą energetykę w celu realizacji tego zadania zostały uwieńczone sukcesem. Od 1950 do 1955r. jednostkowe zużycie paliwa umownego na produkcję energii elektrycznej brutto obniżyło się z 794 do 580 g/kWh, czyli o 27%.

Już w latach 50. wyniki wykonywanych prac w zakresie urządzeń cieplno-mechanicznych były coraz częściej podstawą do podejmowania decyzji o modernizacji urządzeń, nie tylko w postaci pojedynczych prac modernizacyjnych dotyczących wybranych jednostek (np. palniki kotłów, skraplacze turbin), lecz także w postaci akcji modernizacyjnych dotyczących licznych jednostek danego rodzaju urządzeń.

Przykładem rozwiązywanych wówczas problemów technicznych może być akcja modernizacji układów regulacji prędkości obrotowej turbin i ich zabezpieczeń. Liczne przypadki zakłóceń ruchowych w pracy elektrowni z winy niewłaściwie działających układów regulacji turbin wymuszały podejmowanie odpowiednich przedsięwzięć. W tej sytuacji rozpoczęto w 1956r. badania i prawidłowe nastawianie elementów układów regulacji, stwierdzając przy tym potrzebę ich modernizacji dla niektórych typów turbin.

Kierunek modernizacji układów regulacji turbin wytyczała dokładna analiza ich pracy zarówno w warunkach statycznych, jak i dynamicznych. Opracowana i sprawdzona modernizacja tych układów dla turbin firm STAL, Škoda, I Brneńska i innych była następnie rozpowszechniona na kilkudziesięciu obiektach przy wykorzystaniu miejscowego zaplecza warsztatowego do wykonawstwa potrzebnych elementów konstrukcyjnych. W ten sposób zwiększono zdecydowanie bezpieczeństwo pracy i zmniejszono awaryjność turbin.

Innym przykładem rozwiązywanych zagadnień technicznych może być akcja przygotowywania kotłów i turbin do częstych i szybkich uruchomień. Narzucony przebiegiem dobowego obciążenia systemu elektroenergetycznego ruch przerywany urządzeń wymagał odpowiedniego przystosowania ich stanu technicznego oraz zapewnienia im optymalnych warunków uruchamiania. W tym celu rozpoczęto w 1959r. i kontynuowano następnie w latach 60. pomiary kontrolne uruchomień kotłów i turbin, a także prace badawcze w zakresie metod ich uruchamiania, środków zwiększających elastyczność ruchową i zapobiegających uszkodzeniom. W wyniku tych prac wprowadzono zmiany w sposobie uruchamiania kotłów i turbin oraz w ich wyposażeniu do celów rozruchowych, w tym zmiany w instalacjach: rozpałkowych, odwodnień, nagrzewania połączeń kołnierzowych oraz zasilania dławnic turbin. Wprowadzono również zmiany w układach regulacji turbin, zapewniające uruchamianie i wstępne obciążanie przy jakościowej regulacji dopływu pary do turbiny. Prace te dotyczyły ok. 30 kotłów o wydajności do 230 t/h i ok. 30 turbin o mocy do 55 MW, różnych typów i wytwórców. Umożliwiły one stosowanie racjonalnych bezpiecznych i ekonomicznych uruchomień wielu innych jednostek analogicznej budowy.

Wspomnieć także należy, że na podstawie prac badawczych wykonanych w latach 50. w 1961r. opracowano analizę przyczyn wadliwej pracy automatyki kotłowej i sprecyzowano program rekonstrukcji nieczynnych bądź źle działających, obwodów automatyki. W ramach akcji modernizacyjnej przekonstruowano i uruchomiono wiele układów regulacji temperatury pary i regulacji spalania oraz opracowano dziesiątki zaleceń i wytycznych modernizacyjnych.

Wielce znacząca dla ograniczenia zużycia energii elektrycznej na potrzeby własne w elektrowniach była akcja modernizacji wentylatorów kotłowych. Wstępne rozpoznanie pomiarowe wykazało, że większość wentylatorów pracuje z małą sprawnością, ok. 40-50%. W związku z tym, na podstawie badań modelowych rozpoczęto opracowywanie projektów modernizacji wentylatorów o przestarzałej konstrukcji i nieodpowiednio dobranych do oporów sieci kotła. Zakres modernizacji obejmował najczęściej wymianę wirnika i układu wlotowego, w wyniku czego uzyskano podniesienie sprawności eksploatacyjnej wentylatorów do wartości ok. 65%. W ramach tej akcji opracowano dokumentacje modernizacyjne dla ok. 45 typów wentylatorów, które niemal wszystkie zostały zrealizowane. Ponadto opracowano również dokumentację typoszeregu wysokosprawnych wentylatorów kopalnianych głównego przewietrzania, których produkcję podjęła Fabryka Wentylatorów w Chełmie Śląskim.

W latach 50., w związku z rozbudową energetyki, szybko narastały prace zaliczane do odbiorów pomontażowych urządzeń elektroenergetycznych elektrowni i rozdzielni. Badania pomontażowe urządzeń elektrycznych w większym zakresie wykonano już w Elektrowni Jaworzno II, Elektrociepłowni Huty im. Lenina (obecnie Sendzimira) i Elektrociepłowni Żerań. Młoda wówczas załoga Energopomiaru szybko zdobywała na tych obiektach doświadczenie. Wszystkie urządzenia w pierwszych stacjach 220 kV Janów, Rożki i Mory sprawdzane były przez elektryków Energopomiaru. Oprócz badań pomontażowych w tych latach były rozwijane badania specjalistyczne. Prowadzone były m.in. badania regulatorów napięcia, pomiary przepięć łączeniowych, zawartości wyższych harmonicznych w napięciu sieci. Podjęto też badania, w wyniku których opracowano automatykę układów samoczynnego załączania rezerwy (SZR) w elektrowniach cieplnych. Za prace w dziedzinie SZR zespół pracowników Energopomiaru i Politechniki Śląskiej otrzymał w 1955r. nagrodę państwową III stopnia. Na stacjach wysokich napięć rozpoczęto stosowanie automatyki samoczynnego ponownego załączania (SPZ) linii, co znacznie ograniczyło okresy przerw w zasilaniu odbiorców.

W późniejszych latach Energopomiar zyskał wiele uznania za pomoc w uruchamianiu i opanowywaniu eksploatacji nowych obiektów, badania nad ustalaniem przyczyn usterek i wad urządzeń, opracowywanie nowych metod pomiarowych i specjalistycznej aparatury, podejmowanie i rozwijanie pionierskich prac w wielu dziedzinach oraz wdrażanie postępu technicznego. Energopomiar odgrywał też w całym okresie swojej działalności rolę kuźni wysokokwalifikowanych kadr dla energetyki.

Od pierwszych lat podstawowa działalność w zakresie chemii energetycznej dotyczyła usprawniania gospodarki wodnej w elektrowniach, w tym technologii przygotowania wody i metod analitycznej kontroli wody oraz pary. Wykonano liczne ekspertyzy doraźne i analizy laboratoryjne wód, węgli, odpadów paleniskowych itp. W 1953r. rozpoczęto prace nad pomiarami czystości pary; były one podstawą do określenia parametrów pracy kotła, przy których nie występowało niebezpieczeństwo zasolenia układów przepływowych turbin parowych.

 

 

Należy szczególnie podkreślić fakt, że już w latach 1952-1953 Energopomiar podjął prace z zakresu ochrony środowiska. Przeprowadzono pierwsze w kraju pomiary opadu pyłu w okolicach elektrowni i sporządzono na tej podstawie mapy zapylenia terenu górnośląskiego okręgu przemysłowego. Były to prace pionierskie, wymagające przed wykonaniem pomiarów wyprzedzającego opracowania metodyki pomiarów dostosowanej do określonych warunków terenowych oraz opracowania i wykonania potrzebnej aparatury. Wynikiem tych prac było przygotowanie materiałów bardzo ważnych dla lokalizacji i projektowania nowych elektrowni.

W zakresie przyrządów i techniki pomiarowej początkowo Energopomiar zajmował się głównie remontami przyrządów pomiarowo-kontrolnych i przekaźników. Równolegle rozwijała się małoseryjna produkcja przyrządów, których zakup był w tych latach ogromnie trudny.

 

Wprowadzanie do ruchu bloków dużej mocy

Z początkiem lat 60. w działalności Energopomiaru zaczęły następować wyraźne zmiany. Dynamika jej rozwoju znacznie się zwiększyła, rozszerzeniu i znacznemu wzbogaceniu uległ zakres prac. Do czynników, które na to wpłynęły można zaliczyć: wprowadzenie bloków energetycznych o wysokich parametrach i dużej mocy jednostkowej, zastosowanie węgla brunatnego jako paliwa energetycznego, wprowadzenie napięcia 400 kV do przesyłu energii elektrycznej oraz rozwój krajowego przemysłu produkcji maszyn i urządzeń energetycznych. Pod wpływem tych przemian wykrystalizował się nowy profil działalności przedsiębiorstwa. Zaniechane zostały, gdzie tylko to było możliwe, prostsze prace pomiarowe i remonty aparatury mniej skomplikowanej. Rozwinęły się natomiast prace doświadczalne, modernizacyjne, studialne i naukowo-badawcze, których wykonywanie było warunkowane odpowiednim poziomem techniki pomiarowej i wysokimi kwalifikacjami kadry technicznej.

Rozwój tych prac i towarzyszący im wzrost zatrudnienia sprawił, że w 1963r. zmieniono strukturę organizacyjną Energopomiaru i wprowadzono jego nową nazwę: Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki Energopomiar.

W 1964r. Minister Górnictwa i Energetyki określił nowy zakres działalności Energopomiaru. Zostały w nim ujęte kompleksowe zadania prowadzenia prac techniczno-usługowych i badawczo-doświadczalnych w zakresie postępu technicznego w energetyce oraz modernizacji i eksploatacji urządzeń energetycznych. Określone zostały zadania Energopomiaru w cyklu inwestycyjnym: przeprowadzanie odbiorów i badań fabrycznych oraz pomontażowych nowych urządzeń i rozruchu urządzeń oraz obiektów energetycznych. Podkreślone zostały zadania konstruowania i małoseryjnej produkcji nietypowej oraz specjalnej aparatury pomiarowo-regulacyjnej i zabezpieczającej.

Dynamikę rozwoju działalności Energopomiaru po 1960r. charakteryzuje ponad 3,5-krotny wzrost liczby pracowników, z 355 do 1225 w 1973r.

Terenem działania stały się przede wszystkim budowy nowych elektrowni, jak: Turów, Pątnów, Łagisza, Siersza, Łaziska, Ostrołęka B, Kozienice, Rybnik i Dolna Odra.

Pierwsze bloki w kolejno budowanych elektrowniach zostały objęte kompleksowymi badaniami eksploatacyjno-wdrożeniowymi w celu wykrycia i usunięcia wszelkich mankamentów projektowo-konstrukcyjnych i szybkiego osiągnięcia pełnej zdolności produkcyjnej. Wyniki kompleksowych badań były podstawą opracowania szczegółowych ocen technicznych, przeznaczonych dla projektantów i konstruktorów jako wytyczne do poszukiwania coraz lepszych rozwiązań. Początkowo nowe bloki na węgiel brunatny i kamienny, o mocy zarówno 200 jak i 120 MW, nie miały odpowiedniej elastyczności ruchowej i stwarzały wiele trudności eksploatacyjnych. W wyniku badań pierwszego bloku 200 MW w Elektrowni Turów, na którym w pierwszej kolejności zostały zrealizowane niezbędne zmiany w urządzeniach i instalacjach, zostały skutecznie opanowane problemy występujące w eksploatacji. Opracowano również i sprawdzono szczegółowe kryteria i wytyczne racjonalnego prowadzenia ruchu w nieustalonych warunkach pracy bloku, z uwzględnieniem zasady uruchamiania przy parametrach poślizgowych. Na tej podstawie znowelizowano instrukcje eksploatacji bloków.

Współpracując z wytwórcami urządzeń bloków, przekazywano im wyniki, wnioski i zalecenia z przeprowadzanych prac badawczych i modernizacyjnych, poprawiających elastyczność ruchową, w celu wprowadzenia odpowiedniego zakresu modernizacji w fazie produkcji. Badania i doświadczenia z eksploatacji następnych nowych obiektów w elektrowniach Kozienice, Rybnik i Dolna Odra potwierdziły celowość wprowadzonych rozwiązań modernizacyjnych.

W tym okresie dla elektrowni blokowych opracowano i w szerokim zakresie wdrożono metodę techniczno-ekonomicznej kontroli eksploatacji elektrowni (TKE), która pozwalała kompleksowo kontrolować pracę urządzeń.

Od 1962r. przeprowadzano prace nad zastosowaniem izotopów w technice pomiarowej, a pod koniec lat 60. zastosowano i rozwinięto modelowanie fizyczne przy badaniach urządzeń cieplno-mechanicznych, zwłaszcza zagadnień aerodynamicznych w komorach paleniskowych, palnikach, układach młynowych, wentylatorach, elektrofiltrach i układach odpopielania. Rozpoczęcie badań modelowych przy użyciu maszyny analogowej ALMA-2 (własnej produkcji) pozwoliło na rozwiązywanie zagadnień automatyzacji procesów rozruchowych turbin, badanie i analizę własności dynamicznych nowych urządzeń i pomiary charakterystyk dynamicznych układów regulacji turbin.

W latach 60. podjęto pierwsze w Polsce obszerne badania zjawisk starzeniowych izolacji papierowo-olejowej, niezbędne do diagnostyki maszyn i urządzeń elektrycznych. Efektem tych badań było opracowanie instrukcji eksploatacji transformatorów, na podstawie której zostało później wydane zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25 października 1969r. w sprawie eksploatacji transformatorów. W 1972r. Energopomiar wprowadził do stosowania nową metodę badań diagnostycznych (DGA) opartą na własnych kryteriach oceny izolacji.

W 1965r. podjęto prace nad automatyzacją procesów rozruchowych urządzeń. Opracowano, wykonano i wdrożono do eksploatacji prototypowy automat rozruchowy dla turbozespołu 50 MW w Elektrowni im. Drzymały w Bytomiu, a następnie w innych elektrowniach kolektorowych i blokowych.

Wnioski techniczne zebrane przy pomiarach usprawnieniowych, pogłębione wynikami prac badawczych, prowadziły w wielu przypadkach do modernizacji urządzeń. Kontynuowano podjętą w latach 50. akcję modernizacyjną w zakresie regulacji turbin, wentylatorów kotłowych, niektórych elementów kotłów, młynów i automatyki cieplnej. W 1963r. szeroką akcją modernizacyjną objęto elektrofiltry.

Energopomiar podjął i kompleksowo rozwinął prace w celu poprawienia jakości urządzeń dostarczanych energetyce przez przemysł, poczynając od badań opiniujących i atestowych, przez badania i odbiory fabryczne, badania pomontażowe, aż do ekspertyz eksploatacyjnych i poawaryjnych. W wyniku tej działalności, w latach 70. wyraźnie poprawiła się jakość dostarczanych energetyce urządzeń i wzrósł wskaźnik dyspozycyjności bloków.

Do bieżącego zakresu prac Energopomiaru weszły badania obciążalności generatorów, badania uziemień oraz badania układów zasilania i napędów potrzeb własnych. W ramach badań obciążalności generatorów opracowano właściwy sposób prowadzenia gospodarki wodorowej. Badania uziemień, zwłaszcza rozległych siatek uziomowych i pomiary napięć rażeniowych zostały wykorzystane przy opracowaniu przepisów ochrony przeciwporażeniowej w sieciach o napięciu powyżej 1 kV. Badania i opracowania na temat układów zasilania i napędów potrzeb własnych były podstawą do podjęcia przez przemysł produkcji silników serii "E", dostosowanych do pracy w układach potrzeb własnych elektrowni.

Pod koniec lat 60. w Energopomiarze - na podstawie własnych oryginalnych metod - zapoczątkowano opracowywanie koncepcji optymalnej kompensacji mocy biernej za pomocą baterii kondensatorów w sieciach elektroenergetycznych. Prace te, będące jednym z ważnych kierunków działalności technicznej Energopomiaru, są kontynuowane do chwili obecnej.

Na początku lat 70. podjęto badania przyczyn pożarów w elektrowniach, przy czym szczególnie zajęto się problemem palności kabli.

W latach 70. dobrze przysłużyła się energetyce inicjatywa Energopomiaru wdrożenia cieplnych badań diagnostycznych kotłów i turbozespołów parowych (skróconych cieplnych pomiarów bilansowych) w celu oceny zmian charakterystyk sprawnościowych w okresach międzyremontowych. Wobec ograniczonych wówczas możliwości akwizycji przetwarzania danych o ruchu urządzeń elektrownianych badania takie, wykonywane okresowo przy stosunkowo niskich nakładach finansowych, skutecznie wspomagały służby remontowe elektrowni w racjonalizacji działań remontowych i stosowaniu właściwej profilaktyki odnośnie do kotłów i turbozespołów parowych.

W tym okresie Energopomiar rozwinął także diagnostykę stanu turbozespołów i innych maszyn wirujących opartą na pomiarach wibracyjnych. Utworzone w tym celu laboratorium wibrodiagnostyczne wyposażono w wielokanałowy rejestrator magnetyczny umożliwiający jednoczesny zapis różnych sygnałów wibracyjnych (np. łożysk). Działania w zakresie diagnostyki stanu turbozespołów zaowocowało opracowaniem i wdrożeniem do eksploatacji (m.in. przy blokach 200 MW) zestawu aparatury nadzoru turbiny (ZANT). System ZANT w zakresie wibrodiagnostyki był prekursorem w Polsce innych systemów, np. Bently-Nevada.

W 1973r. rozpoczęto badania termowizyjne do oceny stanu urządzeń metodą wizualizacji pól temperaturowych. Zastosowanie tej techniki pomiarowej i prowadzenie badań profilaktycznych pozwoliło na wykrywanie ukrytych wad urządzeń i eliminowanie ich z eksploatacji. Początkowo badano głównie, na podstawie obrazu termicznego, stan połączeń torów prądowych urządzeń elektrycznych i linii wysokiego napięcia. Dokonywano analiz porównawczych obrazów termowizyjnych pracujących i wyłączonych urządzeń. Wkrótce, wykorzystując zdobywane doświadczenie i współpracując z ośrodkami badawczymi sąsiednich krajów, opracowano własne kryteria dla oceny stanu urządzeń i połączeń elektrycznych na podstawie badań termowizyjnych. Termowizję zastosowano również przy badaniach diagnostycznych kotłów energetycznych (do oceny stanu izolacji kotłów i drożności rur), badaniach stanu trzonu oraz wymurówki izolacyjnej kominów, izolacji cieplnej rurociągów, przenikania ciepła przez przegrody budowlane budynków itp. Osiągnięcia z tego zakresu znalazły szerokie uznanie i zostały wyróżnione przez Ministerstwo Energetyki i Energii Atomowej nagrodami dla autorów prac naukowo-badawczych i wdrożeniowych.

Poza tym należy wspomnieć o opracowywaniu i produkcji elektroenergetycznych urządzeń zabezpieczeniowych i przekaźników, w tym małoseryjnej produkcji statycznych zabezpieczeń dla elektroenergetycznych linii przesyłowych wysokiego napięcia. Do unikatowych osiągnięć z tego okresu należy zaliczyć podjęcie już w 1965r. produkcji zabezpieczeń odległościowych (wykonano ich ponad 500 sztuk) oraz zabezpieczeń łączowych (powyżej 600 kompletów). Za opracowanie zabezpieczeń łączowych zespół pracowników otrzymał w 1972r. nagrodę Ministra Górnictwa i Energetyki, a zespół opracowujący urządzenia telesterowania - nagrodę Ministra Energetyki i Energii Atomowej w 1977r.

Ten rodzaj działalności technicznej (produkcja aparatury pomiarowo-regulacyjnej i przekaźników) w ogólnym profilu działalności Energopomiaru zaznaczył się szczególnie w okresie od września 1964r. do stycznia 1973r. W tym okresie w strukturze organizacyjnej Energopomiaru działał Zakład Aparatury Pomiarowo-Regulacyjnej (ZAPR) we Wrocławiu, rozwijając i wnosząc cenny wkład do konstruowania i produkcji przekaźników oraz aparatury pomiarowo-regulacyjnej. Zakład ten w 1972r. został przekazany do Centrum Naukowo-Produkcyjnego Automatyki IASE we Wrocławiu. W chemii energetycznej na szczególne podkreślenie zasługuje opracowanie oryginalnych metod chemicznego oczyszczania i pomontażowego trawienia bloków energetycznych; ich zastosowanie dało poważne efekty techniczne i ekonomiczne. W ciągu pierwszych 10 lat tej działalności do 1973r. przeprowadzono trawienie m.in. 33 bloków 200 MW, 21 bloków 125 MW i 43 kotłów energetycznych. Łącznie do 1999r. przeprowadzono ponad 270 trawień urządzeń energetycznych w kraju oraz 70 na obiektach zagranicznych (między innymi w Niemczech, Rosji, Czechosłowacji, Turcji, Iranie, Jugosławii, Chinach, Bułgarii i na Węgrzech). We wszystkich nowych elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych przeprowadzano rozruch urządzeń do przygotowania wody dla obiegów wodno-parowych i chłodzących. Do zakresu prowadzonych prac włączono również problemy korozji i opracowania odpowiednich metod zapobiegawczych.

Stworzono również dział metaloznawstwa i podjęto metaloznawcze badania profilaktyczne i poawaryjne.

W latach 60. szczególnie istotne zmiany nastąpiły w dziedzinie techniki i aparatury pomiarowej. Rola pomiarów i narzędzi pomiarowych niepomiernie wzrastała, dlatego też w działalności Energopomiaru położono duży nacisk na doskonalenie i rozwój metodyki oraz techniki pomiarowej dla potrzeb własnych i całej branży. Do wykonywanych prac m.in. włączono działalność legalizacyjną w ramach uprawnień nadanych przez Polski Komitet Normalizacji i Miar oraz badania mające na celu opiniowanie i dopuszczanie aparatury do stosowania w energetyce. Przykłady wykonanych w tym okresie urządzeń to laboratoryjne zasilacze stabilizowane najwyższej dokładności, ciągle unowocześniane wieloparametrowe przenośne analizatory obwodów prądu przemiennego, seria rejestratorów cyfrowych przystosowanych do współpracy z maszynami cyfrowymi i wiele innych.

Pod koniec lat 70. i w latach 80. najważniejszym zadaniem Energopomiaru było podjęcie specjalistycznej pomocy technicznej w procesie produkcji i budowy oraz uruchomienie, wprowadzenie do ruchu i optymalizacja eksploatacji bloków o największej mocy jednostkowej: bloków 500 MW w Elektrowni Kozienice i bloków 360 MW w Elektrowni Bełchatów. Prototypowe rozwiązania nowych układów technologicznych i nowych konstrukcji urządzeń stwarzały szereg trudnych zagadnień technicznych, wymagających właściwego rozpoznania i opanowania. Kompleksowe wykonanie badań już w fazie pierwszych pomontażowych uruchomień oraz wdrożenie niezbędnych usprawnień i wytycznych eksploatacyjnych przyczyniły się do szybszego osiągnięcia przez te bloki projektowych zdolności produkcyjnych, sprawności i ciągłości wytwarzania energii elektrycznej. Te cele były objęte koordynowanym przez Energopomiar resortowym problemem badawczo-rozwojowym.

 

Nowe kierunki rozwoju Energopomiaru

Koniec lat 60. i początek 70. to okres, w którym szczególną uwagę poświęcono rozwojowi prac dla ochrony środowiska i człowieka przed ujemnymi oddziaływaniami energetyki. Podejmowane prace miały na celu nie tylko identyfikację rodzaju i stopnia zagrożeń, ale również określanie metod i sposobów przeciwdziałania lub ograniczania negatywnych oddziaływań energetyki na przyrodę i żywe organizmy.

Kontynuując zapoczątkowane w latach 50. pomiary opadu pyłu w okolicach elektrowni, podjęto szereg prac badawczych z zakresu techniki odpylania elektrostatycznego. Umożliwiło to następnie przystąpienie do szerszej akcji modernizacji elektrofiltrów. W 1965r. za opracowanie nowego sposobu regulacji napięcia elektrofiltrów, zespół pracowników Energopomiaru otrzymał II nagrodę w Ogólnokrajowym Konkursie Zmniejszenia Zapylenia Atmosfery. W ciągu kilku lat zmodernizowano ponad 60 elektrofiltrów, w wyniku czego zmniejszono emisję pyłów do atmosfery o ok. 400 tys. ton rocznie.

Oprócz prac ograniczających emisję pyłów rozpoczęto i prowadzono prace nad ograniczeniem zanieczyszczania powietrza związkami gazowymi, szczególnie dwutlenkiem siarki i tlenkami azotu. Już na początku lat 70. podjęto badania i opracowano własną mokrą metodę wapienną odsiarczania spalin (MOWAP), co pozwoliło zdobyć niezbędne doświadczenie wykorzystane później przy doborze, odpowiedniej dla warunków krajowych, technologii odsiarczania spalin. Poświęcono również dużo uwagi zastosowaniu w energetyce metod niekatalitycznych obniżania emisji tlenków azotu. Prace te znalazły praktyczne zastosowanie na wielu kotłach dużej wydajności. Dużą uwagę zwrócono też na opracowanie i konstrukcję oraz wdrożenie do produkcji automatycznych analizatorów SO2 w spalinach. Analizatory te pracowały na wielu obiektach, takich jak elektrownie Turów, Kozienice, Bełchatów, Jaworzno. Wyniki przeprowadzonych pomiarów "tła zanieczyszczeń" atmosfery w rozważanych potencjalnych miejscach budowy przyszłych elektrowni były później wykorzystane przy ich lokalizacji i projektowaniu.

Innym podjętym w tym okresie kierunkiem działalności technicznej były badania poziomu natężenia hałasu. Ten szybko rozwinięty kierunek wkrótce objął pomiary właściwości akustycznych urządzeń, wyznaczanie zasięgu uciążliwego oddziaływania hałasu emitowanego przez zakłady przemysłowe, opracowywanie zabezpieczeń ograniczających poziom natężenia hałasu i wibracji na stanowiskach pracy oraz w otoczeniu obiektów energetycznych. Prace z tego zakresu związane z modernizacjami oraz budową nowych obiektów były wykonane m.in. w elektrowniach Turów i Opole oraz stacji elektroenergetycznej Dobrzeń. Uznanie wiedzy i doświadczenia w tej dziedzinie znalazły wyraz w 1992r. przez wpisanie przedstawiciela Energopomiaru na listę rzeczoznawców Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w zakresie ochrony przed hałasem i wibracjami. W tym też roku Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa powołał na swoich rzeczoznawców szereg innych specjalistów z Energopomiaru w zakresie zagadnień ochrony atmosfery, wody i gospodarki odpadami.

Niemniej ważnym rozwiniętym ówcześnie kierunkiem działalności były badania wpływu pól elektrycznych 50Hz linii i urządzeń najwyższych napięć na człowieka i środowisko. Działalność tę rozpoczynano od podstaw, tj. od opracowania i wykonania unikatowej aparatury do badań modelowych pola elektrycznego oraz przeprowadzenia obszernych badań natężeń pola elektrycznego na modelach stacji 400 i 220 kV. Następnie opracowano i wykonano przyrządy do pomiaru natężeń pola w warunkach rzeczywistych i podjęto terenowe pomiary natężeń pola elektrycznego dla stacji i linii wszystkich napięć, łącznie ze stacją 750/400 kV w Widełce i linią 750 kV.

Rozwijając badania oddziaływania pola elektrycznego na środowisko, opracowano równolegle metodę pomiarów i podjęto wykonywanie pomiarów natężeń pola magnetycznego. Zakres prowadzonych prac, zdobyte doświadczenie i osiągnięte wyniki spowodowały, że rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1980r. Energopomiar został upoważniony do wykonywania pomiarów kontrolnych i ocen oddziaływania pól elektrycznych i magnetycznych 50 Hz na ludzi i środowisko.

W 1994r. Energopomiar jako przedsiębiorstwo został wpisany na listę rzeczoznawców Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

Do prac nad ochroną środowiska prowadzonych w tym okresie należy jeszcze zaliczyć badania nad wpływem zrzutu ciepłej wody na procesy chemiczne i biologiczne zbiorników w otwartym układzie chłodzenia oraz prace nad utylizacją odpadów elektrownianych. Stały i systematyczny rozwój prac nad ochroną środowiska doprowadził do powołania w 1974r. w Energopomiarze Zakładu Doświadczalnego Ochrony Środowiska w Energetyce (ZDOŚ), który początkowo funkcjonował jako zakład doświadczalny, a następnie w 1980r. został włączony w jednolitą strukturę zakładów Energopomiaru.

Od 1 stycznia 1984r. do struktury organizacyjnej Energopomiaru został włączony Zakład Utylizacji Odpadów Elektrownianych, mający swoją siedzibę w Katowicach i działający wtedy jako wyodrębniony zakład podległy Zakładom Energetycznym Okręgu Południowego. Zakład ten zajmował się wszystkimi zagadnieniami związanymi z gospodarką odpadami w energetyce, a w szczególności składowaniem odpadów i rekultywacją oraz gospodarczym wykorzystaniem popiołów lotnych. W 1990r. Zakład Utylizacji Odpadów Elektrownianych utracił status odrębnego zakładu i został włączony do Zakładu Ochrony Powietrza i Ziemi Energopomiaru w Gliwicach.

 

Specyficzne problemy i kierunki działalności

Lata 60. i 70. to okres szczególnie dynamicznego poszerzania zakresu działania i rozwoju technicznego Energopomiaru.

W tym okresie w działalności przedsiębiorstwa poważny udział stanowiły prace naukowo-badawcze. Prace badawcze były wprawdzie wykonywane już w latach 50., jednakże zwiększający się udział prac wymagających szerszego opracowania teoretycznego oraz podejmowanie tematyki kompleksowego rozwiązywania problemów technicznych stojących w tych latach przed energetyką spowodowały, że udział prac naukowo-badawczych wzrósł, angażując 20-25% personelu technicznego Energopomiaru.

Tematyka wykonywanych prac naukowo-badawczych wynikała jak najściślej z potrzeb krajowej energetyki w danym okresie jej rozwoju. W tym okresie systematycznie rozwijała się współpraca Energopomiaru z wieloma uczelniami i placówkami naukowo-badawczymi w kraju i za granicą. Zawarto porozumienie i umowę o współpracy przy zawieraniu i realizacji kontraktów eksportowych z Elektrimem, a Energopomiar na podstawie obowiązujących wówczas przepisów uzyskał uprawnienia do świadczenia kompleksowych usług eksportowych w zakresie elektroenergetyki i ciepłownictwa.

Warto wymienić tutaj niektóre ważniejsze prace wykonywane w eksporcie. Były to:

Ogółem, w ramach realizacji kontraktów na świadczenie usług eksportowych, wykonywano prace w 14 krajach.

Ważnym wydarzeniem tego okresu było podjęcie i prowadzenie prac rozruchowych obiektów energetycznych. Ta działalność w 1974r. została skupiona w nowo utworzonym Zakładzie Doświadczalnym Rozruchu Urządzeń Elektrowni i Elektrociepłowni Energorozruch (ZDER). W tym okresie wykonano rozruchy i przekazano do eksploatacji wiele dużych elektrowni, takich jak: Kozienice, Ostrołęka, Rybnik, Dolna Odra i Jaworzno III. Energorozruch działał w strukturze Energopomiaru do 1980r., a następnie został przekazany do resortu budownictwa.

W latach 1985-1986 Energopomiar przeprowadził kompleksowe prace i badania uruchomieniowo-rozruchowe stacji elektroenergetycznej 750/400 kV w Widełce k. Rzeszowa i krajowego odcinka linii 750 kV Rzeszów - Chmielnicka EJ (Ukraina) oraz przekazał te obiekty do eksploatacji.

Odpowiednio do realizowanych zadań oraz zakresu działalności i rozwoju kształtowała się struktura organizacyjna przedsiębiorstwa. W końcu lat 70. w skład Energopomiaru wchodziły następujące jednostki:

Przedsiębiorstwo prowadziło też stałe placówki (oddziały) terenowe w: Bydgoszczy (profil - elektroenergetyka), Gdańsku (profil - hydroenergetyka), Katowicach (profil - biuro projektowo-konstrukcyjne urządzeń cieplno-mechanicznych), Krakowie (profil - elektroenergetyka), Łodzi (profil - transformatory), Poznaniu (profil - urządzenia cieplno-mechaniczne), Warszawie (profil - odbiory urządzeń dla energetyki).

Wymieniony wyżej Zakład Poligraficzny, którego główną częścią była drukarnia, istniał w Energopomiarze prawie od początku działalności i spełniał ważną funkcję nie tylko w przedsiębiorstwie, ale głównie wykonywał szereg zadań dla całej energetyki. Drukarnia obsługiwała energetykę drukując biuletyny i obowiązujące w energetyce instrukcje eksploatacyjne, ruchowe oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, a także liczne druki akcydensowe.

W tym czasie stan zatrudnienia w przedsiębiorstwie przekraczał 2000 osób, osiągając okresowo około 2400 pracowników. Okresowe, zwiększone stany zatrudnienia odpowiadały okresom uruchamiania nowych mocy w energetyce. Konsekwencją stałego wzrostu zadań i dynamicznego rozwoju były trudności kadrowe i lokalowe Energopomiaru. W trudnej pracy terenowej pracownicy szybko zdobywali doświadczenie i podwyższali swe kwalifikacje. Było to przyczyną zwiększonej fluktuacji kadr, gdyż pracownicy Energopomiaru łatwo znajdowali zatrudnienie w różnych zakładach na stanowiskach wymagających wysokich kwalifikacji przy pracy wykonywanej w łatwiejszych warunkach.

W celu pokonania trudności z pozyskiwaniem nowych pracowników o odpowiednich kwalifikacjach w 1963r. Energopomiar powołał do życia przyzakładowe, dwuletnie, pomaturalne Studium Zawodowe pod nazwą Państwowa Szkoła Energetyczna. Przygotowywało ono absolwentów szkół ogólnokształcących do pracy w specjalnościach energetyka cieplna i elektroenergetyka. Studium to w ciągu 27 lat ukończyło ponad 800 absolwentów, którzy zasilili częściowo kadrę Energopomiaru, a w znacznej części znaleźli zatrudnienie w różnych zakładach w energetyce i w przemyśle. W 1992r. Studium zostało przekazane do resortu oświaty i weszło w skład Technikum Energetycznego w Gliwicach.

Poszerzaniu wiedzy i podwyższaniu kwalifikacji oraz ugruntowaniu pozycji Energopomiaru w krajowej energetyce służyły też wydawnictwa, uczestniczenie i organizowanie seminariów i konferencji naukowo-technicznych oraz wygłaszanie na nich referatów. Już w połowie lat 50. Energopomiar wydawał własny kwartalnik "AEP - Z archiwum Energopomiaru", który publikował artykuły przedstawiające doświadczenia i problemy techniczne związane z wykonywanymi pracami. Od lipca 1961r. zamiast wspomnianego kwartalnika publikowano co 2 miesiące "Biuletyn Naukowo-Techniczny Zakładu Badań i Pomiarów Energopomiar" jako dodatek do miesięcznika Energetyka. Obecnie Biuletyn Zakładów Pomiarowo-Badawczych Energetyki Energopomiar publikowany jest 4 razy w roku jako integralna część tego miesięcznika.

Rozwojowi Energopomiaru od początku towarzyszyły trudności lokalowe. Już po kilku latach od oddania do użytku budynek przy ul. Świętokrzyskiej 2, służący za główną siedzibę większości jednostek organizacyjnych Energopomiaru, okazał się za mały.

W celu bieżącego przezwyciężania trudności lokalowych wynajmowano pomieszczenia na terenie miasta oraz tworzono oddziały terenowe. W 1967r. przystąpiono do budowy nowej siedziby, kompleksu budynków w dzielnicy instytutów przy ul. Sowińskiego 3 w Gliwicach. W latach 1974-1978 zakończono etapami budowę obiektów i pomieszczeń dla zakładów: Cieplnego, Chemicznego, Ochrony Środowiska w Energetyce i Rozruchu Urządzeń Elektrowni i Elektrociepłowni, laboratoriów zwarciowego i izotopowego, hali warsztatowo-modelowej, zespołu obiektów transportu przyzakładowego oraz jednostek zarządu i obsługi przedsiębiorstwa. Oddanie do użytkowania nowych obiektów poprawiło również znacznie warunki lokalowe Zakładów Elektrycznego i Miernictwa, których siedzibą pozostał budynek przy ul. Świętokrzyskiej 2.

Poprawiając warunki pracy oddziałów terenowych, w 1975r. zakończono budowę własnego obiektu w Bydgoszczy przy ul. Sułkowskiego 5, a w latach 1982-1985 zakończono etapami budowę obiektu w Gdańsku przy ul. Polanki 12.

W tym miejscu warto wspomnieć, że w omówionych wyżej okresach działalności Energopomiaru wiele uwagi poświęcano problemom socjalnym. Dla swoich pracowników Energopomiar prowadził hotel pracowniczy oraz wybudował 6 budynków mieszkalnych o łącznej liczbie kilkuset mieszkań. Ponadto w latach 70. wybudował 2 ośrodki wczasowo-wypoczynkowe: ośrodek stacjonarny w Pogorzelicy nad morzem oraz ośrodek campingowy nad jeziorem Chłop. Łączna liczba miejsc wczasowych wynosiła ponad 400.

 

Zmiany i przekształcenia własnościowe oraz działalność Energopomiaru po restrukturyzacji

Początek lat 90. to okres przygotowywania zmiany struktury własnościowej i statusu przedsiębiorstwa w nawiązaniu do zmienianych struktur i form własnościowych w energetyce krajowej. W tym okresie zmniejszyła się liczba inwestycji w energetyce i uległo likwidacji finansowanie prac badawczych z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, co wymagało odpowiedniego dostosowania profilu prac, na które będzie zapotrzebowanie w energetyce i które dadzą się sprzedać na konkurencyjnym rynku usług.

W procesie przemian, w 1991r. Energopomiar został przekształcony z przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. W 1992r. działalność objętą zakresem pracy Zakładu Elektryki i Gospodarki Elektroenergetycznej (powstałego z Zakładu Elektrycznego i części Zakładu Miernictwa) podjęły utworzone dwie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:

Przedsiębiorstwo Usług Elektroenergetycznych Energotest-Energopomiar i Zakład Pomiarowo-Badawczy Energetyki Energopomiar-Elektryka, w których ZPBE Energopomiar ma znaczące udziały, stąd potocznie nazywane "spółkami córkami".

 

0x01 graphic

Kształtowanie się zatrudnienia w Energopomiarze w latach 1950-2000 na tle danych ilustrujących rozwój krajowej energetyki w tym okresie

 

Działalność ZPBE Energopomiar

Przedstawione wyżej zmiany w strukturze organizacyjnej firmy, choć tak istotne i zmieniające znacznie poziom zatrudnienia, dzięki dużej samodzielności poszczególnych zakładów nie wpłynęły zasadniczo na działalność ZPBE Energopomiar. Pozostałe zakłady, które przyjęły nazwy:

podejmowały prace zarówno w swojej działalności jak również prace kompleksowe obejmujące wszystkie usługi oferowane wcześniej przez ZPBE Energopomiar.

W tych kompleksowych pracach uczestniczyły także "spółki córki" jako podwykonawcy. Dzięki temu nadal znacząco widoczny był Energopomiar na budowie Elektrowni Opole, przy modernizacjach w elektrowniach i elektrociepłowniach, a zwłaszcza przy rekonstrukcji dwóch pierwszych bloków w Elektrowni Turów. Szczególnie odpowiedzialnymi były podjęte badania wszystkich bloków energetycznych pod kątem poprawności ich współpracy z systemem elektroenergetycznym i spełniania przez nie wymagań KDM (na bazie wymagań UCPTE).

Współpraca Energopomiaru ze "spółką-córką" Energopomiar-Elektryka pozwoliła też podjąć pionierskie badania możliwości odbudowy systemu elektroenergetycznego przy wykorzystaniu Elektrowni Wodnej Niedzica i Elektrowni Skawina, zakończone pełnym sukcesem. Dążąc do rozszerzenia oferty i dostosowania jej do potrzeb rynku powołano nowe jednostki:

Po okresie "rozruchu" jednostki te notują coraz większe sukcesy: 17 firm, w których prowadzono szkolenie i konsultacje uzyskało certyfikaty, realizowane są umowy na pełnienie funkcji "inżyniera kontraktu" w dwóch bardzo poważnych zadaniach inwestycyjnych - budowie instalacji odsiarczania spalin w Elektrowni Łaziska i budowie bloku gazowo-parowego w Elektrociepłowni Lublin-Wrotków.

W 1995r. zostało dokonane zasadnicze przekształcenie własnościowe, polegające na sprzedaży udziałów Skarbu Państwa, w wyniku czego współwłaścicielami (udziałowcami) ZPBE Energopomiaru Sp. z o.o. zostały:

Z 13 elektrowniami zawodowymi - udziałowcami podpisano porozumienia regulujące zasady współpracy w obszarach działalności pomiarowo-badawczej i oceniającej, opiniowania jakości urządzeń, działalności badawczo-rozwojowej, działalności doradczej w procesach inwestycyjnych oraz wymiany informacji.

 

Działalność PUE Energotest-Energopomiar

Jak już wspomniano, spółkę Energotest-Energopomiar utworzyli pracownicy Działu Elektroenergetycznej Automatyki Zabezpieczeniowej, Zakładu Elektryki i Gospodarki Elektroenergetycznej oraz ZPBE Energopomiar w lipcu 1992r.

Od początku swojej działalności EnergotestEnergopomiar kontynuował "tradycyjne" usługi Energopomiaru, a więc badania pomontażowe i rozruchy układów elektrycznych nowo budowanych i modernizowanych obiektów elektroenergetycznych oraz badania okresowe aparatury i układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej (EAZ).

W ciągu ostatnich ośmiu lat Energotest-Energopomiar zrealizował badania pomontażowe i rozruchy m.in. układów wyprowadzenia mocy czterech bloków 360 MW w El. Opole, trzech bloków 225 MW w El. Turów, siedmiu bloków 225 MW w El. Dolna Odra, dwóch bloków 240 MW w El. Jaworzno III, przeprowadził rozruch części elektrycznej IOS w elektrowniach Opole, Połaniec, Dolna Odra, przepompowni gazu Kondratki, całości części elektrycznej bloku gazowo-parowego 68 MW w EC Gorzów, bloków z kotłami fluidalnymi w ZEC Bielsko-Biała i EC Katowice, brał udział w uruchamianiu elektrowni z blokami gazowo-parowymi i stacji 110 kV w Nowej Sarzynie oraz bloku z kotłem fluidalnym w EC Tychy.

Równolegle z tradycyjną działalnością Energotest-Energopomiar podjął się modernizacji układów EAZ, w tym dostawy zespołów zabezpieczeń bloków oraz układów wzbudzenia i regulacji napięcia. Tę nową usługę realizuje się zazwyczaj w układzie kompleksowym, a EnergotestEnergopomiar występuje często w roli generalnego realizatora przedsięwzięcia. W taki sposób zrealizowano m.in. modernizację układów zabezpieczeń bloków w El. Łaziska, El. Jaworzno III, EC Siekierki, ZEC Bydgoszcz, El. Pomorzany, El. Kozienice, El Konin oraz układów wzbudzenia i regulacji napięcia m.in. w El. Łaziska, El. Dolna Odra, El. Konin. Modernizacje te były prowadzone przy wykorzystaniu urządzeń własnej produkcji oraz renomowanych firm krajowych i zagranicznych.

Zupełnie nową, w przypadku Energotestu-Energopomiaru działalnością było konstruowanie i wdrażanie do produkcji aparatury i unikatowych mikroprocesorowych urządzeń i systemów.

Dynamiczny rozwój firmy uzewnętrznił się również w jego rozwoju kadrowym. Na początku firma zatrudniała 22, a w 2000r. 88 pracowników, z których ok. 70% posiada wyższe wykształcenie, a średnia wieku wynosi ok. 37 lat. Kapitał własny firmy na koniec 1999r. wyniósł 4,4 mln zł.

W 1999r. Energotest-Energopomiar utworzył z zespołem pracowników restrukturyzowanego

ZRE Gdańsk swoją "spółkę córkę" Energotest Gdańsk zatrudniającą 13 pracowników. Firma ta prowadzi usługi inżynierskie w zakresie układów wzbudzenia i regulacji napięcia generatorów, układów wzbudzenia i rozruchu silników synchronicznych i synchronizowanych oraz urządzeń i układów energoelektronicznych.

 

 

Działalność ZPBE Energopomiar-Elektryka

Spółkę Energopomiar-Elektryka utworzyli pracownicy Zakładu Elektryki i Gospodarki Elektroenergetycznej oraz ZPBE Energopomiar w sierpniu 1992r.

Energopomiar-Elektryka prowadzi działalność usługową dla potrzeb energetyki i innych gałęzi przemysłu, wykorzystując majątek dzierżawiony od ZPBE Energopomiar, majątek własny oraz kapitał zakładowy.

Zakres działalności spółki obejmuje:

Energopomiar-Elektryka zatrudnia obecnie ok. 130 osób, których prawie połowa ma wyższe wykształcenie techniczne.

Kapitał zakładowy spółki w 1992r. wynosił 93 000 PLN (310 udziałów). W końcu 1999r. kapitał własny spółki wyniósł ok. 2,9 mln PLN, co oznacza, że potencjalna wartość jednego udziału w ciągu 7 lat wzrosła ponad 30 razy. Sporą część wypracowanych zysków spółka przeznacza na zakup nowej aparatury i sprzętu pomiarowo-badawczego.

0x01 graphic

Podziękowania

Część materiałów archiwalnych nagromadzonych w ciągu 50 lat istnienia Energopomiaru była dla autorów nieosiągalna, toteż artykuł nie mógłby być napisany bez pomocy wielu osób, którzy udzielając cennych informacji o działalności Energopomiaru w różnych dziedzinach, przyczynili się do wzbogacenia treści artykułu. Wszystkim tym osobom autorzy składają serdeczne podziękowania.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron