PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU

TEORIA I METODYKA PŁYWANIA

NA WYDZIALE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

NA STUDIACH STACJONARNYCH

I NIESTACJONARNYCH (WIECZOROWYCH)

II ROK semestr 4

Ilość zajęć: 15 x 45 min

Cel zajęć:

• Wyposażenie studentów w wiedzę związaną z obiektywną analizą techniki pływania.

• Wyposażenie studentów w umiejętności opisu, objaśnienia i demonstracji standardowych technik pływania w wodzie i na lądzie.

• Zaznajomienie studentów z wybranymi czynnikami gwarantującymi efektywne nauczanie techniki pływania.

• Opanowanie przez studentów podstawowych zasad metodyki nauczania pływania.

Warunki zaliczenia semestru:

1. Aktywny udział w zajęciach.

2. Pozytywne zaliczenie sprawdzianów praktycznych i teoretycznych (w tym wzorcowej demonstracji wybranych trzech technik pływania wraz z nawrotami na odcinku 100m oraz wzorcowego pokazu tych technik na lądzie).

Ocena studenta:

Na podstawie ocen ze sprawdzianów praktycznych, przeprowadzonych przez studenta zajęć oraz testów teoretycznych z zasad bezpieczeństwa w wodzie i nauczania techniki pływania.

Ćwiczenie nr 1 (czas trwania 45 min)

Temat: Wiedza o technice pływania żabką podstawą jej nauczania.

Cel zajęć:

Opanowanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do nauczania pływackich czynności

ruchowych (żabka na piersiach).

Zadania:

• poznanie znaczenia pojęć niezbędnych do zrozumienia istoty procesu uczenia się i nauczania pływackich czynności ruchowych,

• opanowanie wiedzy związanej ze specyfiką nauczania pływackich czynności ruchowych (żabki na piersiach) w środowisku wodnym,

• rozpoznanie złożonej czynności ruchowej (żabki na piersiach) jako algorytmu ruchów,

• próby zdefiniowania pojęć: rytm ruchu, tempo ruchów, energetyczne aspekty ruchu, ekonomizacja ruchu,

• wyjaśnij następujące pojęcia: błąd, niedostatek, uchybienie w aspekcie nauczania pływania.

Pytania:

1. Czym różnią się od siebie złożona czynność ruchowa i prosta czynność ruchowa?

2. Dlaczego we wstępnym okresie nauczania techniki pływania żabką na piersiach stosuje się całościową metodę nauczania?

3. Które elementy struktury ruchu kończyn górnych i dolnych w żabce na piersiach decydują o napędzie? Uzasadnij swoją odpowiedź.

4. W jaki sposób (opisz wszystkie swoje działania) przeprowadzisz diagnozę wyjściowych umiejętności pływackich osób, z którymi przystąpisz do procesu nauczania pływania?

5. Dlaczego nie można nauczyć się pływać bez wody? Uzasadnij swoją odpowiedź, odnosząc się do wcześniej nabytej wiedzy fizjologiczno-biomechanicznej.

Zalecana literatura podstawowa:

1. Bober T., Zawadzki J., (2003) Biomechanika układu ruchu człowieka. Wyd. 2 popr. BK - Wydawnictwo Wrocław

2. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

3. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

4. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

5. Zatoń K., (2003) Aplikacyjna wartość metod stosowanych podczas nauczania uczenia się czynności motorycznych. W: W kręgu edukacji, nauk pedagogicznych
   i krajoznawstwa / pod red. Eugeniusza Kameduły, Ignacego Kuźniaka, Eugeniusza Piotrowskiego, UAM Poznań s. 152-162

Literatura uzupełniająca:

1. Maglischo E., (1993) Swimming Even Faster, Mayfield Publishing Company California

2. Freitag W., Ungerechts B., Volck G., (2002) Lehrplan Schwimmsport 01. Technik Schwimmen. Wasserball. Wasserspringen. Synchronschwimmen, Hofmann GmbH & Co. KG. Berlin

Ćwiczenie nr 2 (czas trwania 45 min)

Temat: Metodyczne aspekty nauczania techniki pływania kraulem na piersiach.

Cel zajęć:

Opanowanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do nauczania pływackich czynności

ruchowych (kraul na piersiach).

Zadania:

• rozpoznanie złożonej czynności ruchowej (kraul na piersiach) jako algorytmu ruchów,

• wykazanie się umiejętnością demonstracji w wodzie i na lądzie techniki pływania kraulem na piersiach,

• wykorzystanie prawa Bernoulliego oraz III zasady dynamiki Newtona do wyjaśnienia powstawania siły nośnej oraz siły oporu na powierzchniach wiosłujących,

• umiejętność rozpoznawania błędów w technice pływania kraulem na piersiach,

• wykazanie się wiedzą związaną z doborem ćwiczeń do zapobiegania i eliminowania błędów pojawiających się podczas nauczania pływania kraulem na piersiach.

Pytania:

1. Wyjaśnij pojęcie: sposób pływania, technika pływania, styl pływania, konkurencja pływania.

2. Podaj algorytm ruchu kończyny górnej i kończyny dolnej w pływaniu kraulem na piersiach.

3. Wymień oraz podaj przyczyny najczęściej występujących błędów w technice pływania kraulem na piersiach.

4. Podaj 10 ćwiczeń do nauczania w kraulu ruchów kończyn górnych i oddychania zgodnie z metodyczną zasadą „stopniowania trudności”.

5. Jakie pomoce dydaktyczne niezbędne są do nauczania techniki pływania kraulem na piersiach?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1983) Technika sportowa jako wynik i cel nauczania, W: Czabański B. (red.), II Szkoła Biomechaniki i Nauczania techniki sportowej, Zeszyty Naukowe AWF we Wrocławiu nr 33, s. 3-8

2. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

3. Laughlin T., Delves J., (2006) Kraul metodą total immersion, Buk Rower Zielonka

4. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

Literatura uzupełniająca:

1. Maglischo E., (1993) Swimming Even Faster, Mayfield Publishing Company California

2. Freitag W., Ungerechts B., Volck G., (2002) Lehrplan Schwimmsport 01. Technik Schwimmen. Wasserball. Wasserspringen. Synchronschwimmen, Hofmann GmbH & Co. KG. Berlin

Ćwiczenie nr 3 (czas trwania 45 min)

Temat: Metodyczne aspekty nauczania techniki pływania kraulem na grzbiecie.

Cel zajęć:

Opanowanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do przygotowania programu nauczania

pływania kraulem na grzbiecie.

Zadania:

• poznanie pojęć, które są niezbędne do zrozumienia istoty procesu uczenia się i nauczania pływania,

• umiejętność wyodrębnienia sekwencji węzłowych ze struktury ruchów napędowych w technice pływania kraulem na grzbiecie,

• poznanie założeń metodycznych nauczania pływania kraulem na grzbiecie oraz jej zastosowanie w praktyce.

Pytania:

1. Wyjaśnij pojęcie hierarchiczności strukturalnej i funkcjonalnej techniki pływania w aspekcie dydaktycznym.

2. Wymień sekwencje węzłowe w technice pływania kraulem na grzbiecie. - Uzasadnij odpowiedź.

3. Wymień i wyjaśnij różnicę w strukturze ruchów napędowych wykonywanych podczas „elementarnego pływania kraulem na grzbiecie” i podczas pływania kraulem na grzbiecie na poziomie techniki standardowej.

4. Wymień najistotniejsze błędy w technice pływania kraulem na grzbiecie, uszereguj je pod względem wpływu na jakość procesu uczenia się i nauczania pływania tą techniką. - Uzasadnij odpowiedź.

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

2. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

3. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

Literatura uzupełniająca:

1. Maglischo E., (1993) Swimming Even Faster, Mayfield Publishing Company California

2. Freitag W., Ungerechts B., Volck G., (2002) Lehrplan Schwimmsport 01. Technik Schwimmen. Wasserball. Wasserspringen. Synchronschwimmen, Hofmann GmbH & Co. KG. Berlin

Ćwiczenie nr 4 (czas trwania 45 min)

Temat: Wybrane elementy nauczania techniki pływania delfinem.

Cel zajęć:

Opanowanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do nauczania techniki pływania delfinem.

Zadania:

• rozpoznanie złożonej czynności ruchowej (delfin) jako algorytmu ruchów,

• wykazanie się umiejętnością demonstracji w wodzie i na lądzie techniki pływania delfinem,

• próby opracowania metodyki nauczania techniki pływania delfinem metodą syntetyczną i analityczną,

• analiza błędów występujących podczas nauczania pływania delfinem
  w kontekście efektywności i ekonomizacji pływania,

• rozpoznawanie i metodyczne działania związane z korektą błędów u pływającego delfinem.

Pytania:

1. Opisz algorytm (strukturę ruchów) kończyn górnych i dolnych delfina.

2. Jakie mogą wystąpić odchylenia od standardowych ruchów w delfinie? Dlaczego należy je korygować? Uzasadnij odpowiedź.

3. Jak nauczać efektywnego pływania delfinem? Podaj kilka ćwiczeń zgodnie z metodyczną zasadą „stopniowania trudności”.

4. Wymień pomoce dydaktyczne potrzebne do nauczania techniki pływania delfinem.

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

2. Klarowicz A., (2004) Werbalne uświadamianie wrażeń kinestetycznych a skuteczność nauczania pływania delfinem. W: Czynniki determinujące efektywność treningu pływackiego oraz procesu uczenia się i nauczania pływania, Wrocław

3. Waade B. (red.), (2005) Pływanie sportowe i ratunkowe, AWFiS Gdańsk

4. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

Literatura uzupełniająca:

1. Maglischo E., (1993) Swimming Even Faster, Mayfield Publishing Company California

2. Freitag W., Ungerechts B., Volck G., (2002) Lehrplan Schwimmsport 01. Technik Schwimmen. Wasserball. Wasserspringen. Synchronschwimmen, Hofmann GmbH & Co. KG. Berlin

Ćwiczenie nr 5 (czas trwania 45 min)

Temat: Elementy metodyki nauczania skoku do wody na głowę.

Cel zajęć:

Kompetencje nauczyciela pływania związane z czynnościami „zabezpieczającymi” jako

podstawa bezpiecznej metodyki nauczania skoków do wody na głowę.

Zadania:

• opanowanie wiedzy o algorytmicznej strukturze czynności ruchowej (skoki do wody na głowę),

• poznanie podstawowych zasad bezpiecznego wykonania skoku do wody na głowę w warunkach krytej pływalni oraz innych akwenów wodnych,

• poznanie metodyki nauczania skoków do wody na głowę na krytych pływalniach i innych akwenach wodnych.

Pytania:

1. Dlaczego wiedza nauczyciela pływania o metodyce nauczania skoków do wody na głowę ma szczególne znaczenie? Uzasadnij odpowiedź.

2. Opisz organizacyjne działania nauczyciela niezbędne do bezpiecznego nauczania skoków do wody na głowę.

3. Jakie powinno być, z uwagi na bezpieczeństwo, optymalne ułożenie głowy i kończyn górnych podczas wykonywania skoków do wody na głowę? Uzasadnij odpowiedź.

4. Opisz i zademonstruj strukturę ruchów podczas skoku do wody na głowę.

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

2. Wiesner W., Kowalewski B., Skalski D., (2007) Podstawy metodyczne edukacji ratowniczej, Matrix Olsztyn

3. Wiesner W., (2002) Dydaktyczne sprzężenie zwrotne jako przykład integracji czynności nauczyciela i uczniów w procesie nauczania czynności ruchowych,
   W: Integracja w procesie kształcenia i wychowania fizycznego: red. nauk. Tadeusz Koszczyc / Piotr Oleśniewicz, AWF Wrocław

4. Wiesner W., (2004) Proces kształcenia nauczycieli pływania w aspekcie zasad bezpieczeństwa w wodzie. Medycyna Sportowa, vol.20, suppl.1, s. 205-210

5. Wiesner W., Dzięgielewska-Nawrocka J. (2004) Metodyka nauczania skoku do wody na głowę Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, R.51, nr 8-9, s. 36-42

Literatura uzupełniająca:

1. Maglischo E., (1993) Swimming Even Faster, Mayfield Publishing Company California

2. Freitag W., Ungerechts B., Volck G., (2002) Lehrplan Schwimmsport 01. Technik Schwimmen. Wasserball. Wasserspringen. Synchronschwimmen, Hofmann GmbH & Co. KG. Berlin

Ćwiczenie nr 6 (czas trwania 45 min)

Temat: Teoretyczne podstawy uczenia się i nauczania czynności ruchowych w wodzie.

Cel zajęć:

Wyjaśnienie procesu uczenia się i nauczania pływania w aspekcie wielostronnego kształcenia

osobowości człowieka.

Zadania:

• poznanie wybranych koncepcji uczenia się i nauczania pływania,

• opanowanie wiedzy pozwalającej na formułowanie zasad dydaktycznych w odniesieniu do uczenia się i nauczania pływania.

Pytania:

1. Przedstaw argumenty zaprzeczające tezie, że nauczanie pływania obejmuje tylko kształcenie umiejętności ruchowych.

2. Na przykładzie pływania wyjaśnij kolejne etapy uczenia się i nauczania złożonych czynności ruchowych.

3. Przedstaw założenia interpretacji procesu uczenia się i nauczania pływania w aspekcie teorii informacji.

4. Dlaczego „wzmocnienia” stanowią nieodzowny element podczas uczenia się-nauczania pływania?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Czabański B., (2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław

3. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

4. Żukowska A., (1985) Organizacja nauki pływania dla młodzieży szkolnej, W: L. Lachowicz (red.), Organizacja wychowania fizycznego i sportu w szkole, AWF Gdańsk

Ćwiczenie nr 7 (czas trwania 45 min)

Temat: Błędy w technice pływania i ich --> korygowanie[Author:c] .

Cel zajęć:

Poznanie przyczyn powstawania błędów w technice pływania, ich klasyfikacja i sposoby

korygowania.

Zadania:

• opanowanie wiedzy i umiejętności pozwalających na dostrzeganie i dogłębną analizę błędów w technice pływania,

• opanowanie wiedzy i umiejętności pozwalających na rzetelną ocenę i wynikającą z niej korektę techniki pływania.

Pytania:

1. Wyjaśnij następujące pojęcia: błąd, niedostatek, uchybienie, w aspekcie nauczania techniki pływania.

2. Wymień i opisz obiektywne i subiektywne metody oceny techniki pływania.

3. Na czym polegają błędy w strukturze czasowej i w strukturze przestrzennej ruchów pływackich i w jaki sposób je korygować?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Bober T., (2003) Technika sportowa - ujęcie biomechaniczne, W: Zagadnienia biomechaniki sportu - technika ruchu / pod red. nauk. Czesława Urbanika, AWF Warszawa

2. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

3. Czabański B., (2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław

4. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

5. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

Ćwiczenie nr 8 (czas trwania 45 min)

Temat: Negatywne konsekwencje metody uczenia się pływania przez próby i błędy.

Cel zajęć:

Podkreślenie znaczenia antycypacji błedów w konstruowaniu metodyki nauczania

pływania.

Zadania:

• opanowanie wiedzy i umiejętności pozwalających na antycypację błędów i ich eliminowanie na różnych etapach uczenia się i nauczania techniki pływania,

• przygotowanie teoretyczne i praktyczne do opanowania umiejętności autokreacji, autokontroli i autokorekty ruchów pływackich podczas uczenia się i doskonalenia techniki pływania.

Pytania:

1. Jak należy rozumieć pojęcie prewencyjnego nauczania pływania?

2. Jakie argumenty przemawiają na niekorzyść uczenia się techniki pływania poprzez próby i błędy?

3. Wymień założenia nauczania (uczenia się) prewencyjnego.

4. W jaki sposób skutecznie antycypować i eliminować błędy występujące podczas uczenia się i doskonalenia techniki pływania?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Czabański B., (2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław

3. Czabański B., Fiłon M., Zatoń K., (red.) (2008) Elementy teorii pływania, AWF Wrocław

4. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

5. Zatoń K. (2008) Świadomość celowości uczenia się czynności motorycznych, W: Edukacja jutra: XIV Tatrzańskie Seminarium Naukowe, T.1 / red. nauk. Kazimierz Denek, Tadeusz Koszczyc, Wojciech Wiesner, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław

Ćwiczenie nr 9 (czas trwania 45 min)

Temat: Znaczenie bieżącej informacji zwrotnej podczas uczenia się i nauczania pływania.

Cel zajęć:

Podkreślenie znaczenia komunikacji dydaktycznej (pomiędzy uczniem i nauczycielem) dla

prawidłowego przebiegu procesu uczenia się i nauczania pływania.

Zadania:

• teoretyczna interpretacja uczenia się i nauczania pływania jako procesu wzajemnej wymiany informacji pomiędzy uczniem i nauczycielem,

• opanowanie wiedzy i umiejętności pozwalających na dokładny odbiór informacji zwrotnej od ucznia dotyczącej realizacji czynności ruchowych w wodzie.

Pytania:

1. Dlaczego uczenie się i nauczanie pływania należy rozumieć jako proces wymiany informacji?

2. W jaki sposób uczeń może przekazywać nauczycielowi informacje na temat nauczanej czynności pływackiej?

3. Dlaczego prawidłowy odbiór informacji od ucznia i natychmiastowa informacja zwrotna od nauczyciela ma tak ważne znaczenie w procesie uczenia się i nauczania pływania?

4. Jaki wpływ na modyfikację działań nauczyciela ma informacja zwrotna odebrana na podstawie zachowań ruchowych ucznia w wodzie?

5. Jakie znamy rodzaje informacji zwrotnej?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Włodarski Z., (1985) Odbiór treści w procesie uczenia się, PWN Warszawa

3. Zatoń K., (1986) Wpływ jakości i ilości informacji werbalnych na tworzenie się planów i programów czynności ruchowej, Zeszyty Naukowe, AWF Wrocław nr 42

4. Zatoń K., (2008) Znaczenie komunikacji dydaktycznej w procesie kształcenia motorycznego, W: Media - komunikacja - zdrowie: wyzwania, szanse, zagrożenia /pod red. Bassama Aouil'a i Wojciecha J. Maliszewskiego. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 119-128

5. Żukowska A., (1985) Organizacja nauki pływania dla młodzieży szkolnej, W: L. Lachowicz (red.), Organizacja wychowania fizycznego i sportu w szkole, AWF Gdańsk

Ćwiczenie nr 10 (czas trwania 45 min)

Temat: Uczenie się pływania przez przeżywanie - zabawa.

Cel zajęć:

Podkreślenie konieczności konstruowania metodyki nauczania pływania w oparciu

o uaktywnienie u uczniów pozytywnych emocji.

Zadania:

• opanowanie wiedzy i umiejętności pozwalających na umiejętne sterowanie emocjami uczniów na różnych etapach procesu uczenia się i nauczania pływania,

• umiejętność konstruowania „zabaw dydaktycznych” w podstawowym etapie uczenia się i nauczania pływania.

Pytania:

1. Jak należy rozumieć pojęcia: nastawienie i motywacja w kontekście wpływu na emocje towarzyszące uczeniu się pływania na różnych etapach tego procesu?

2. Dlaczego gry i zabawy w wodzie wyzwalają pozytywne emocje wśród uczących się pływać?

3. Jakie zagrożenia mogą występować w wyniku niekontrolowanego przypływu emocji podczas zajęć w wodzie?

4. Jakimi przesłankami należy kierować się podczas konstruowania „zabaw dydaktycznych”?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Dybińska E., (2000) Nauczanie pływania dzieci w wieku 1-4 lat, Wydawnictwo” Kasper”, Kraków

3. Matynia J., Rostkowska E., (1989) Zabawy i gry ruchowe w nauczaniu pływania, AWF Poznań

4. Wiesner W., (1993) Naucz pływać swoje dziecko, WOPR Wrocław

5. Zaczyński W. P., (1990)  Uczenie się przez przeżywanie, Wydawnictwa Szkolne
   i Pedagogiczne

Ćwiczenie nr 11 (czas trwania 45 min)

Temat: Metody wytwarzania wyobrażeń o technice pływania.

Cel zajęć:

Podkreślenie znaczenia przygotowania planu i programu działania (antycypacji celu i drogi

jego realizacji) jako czynności poprzedzającej wykonanie zadania ruchowego w wodzie.

Zadania:

• poznanie prawidłowości decydujących o tworzeniu poprawnych wyobrażeń ruchowych w procesie uczenia się i nauczania pływania,

• opanowanie wiedzy i umiejętności pozwalających na realizację postulatu polisensorycznego nauczania pływania.

Pytania:

1. Co to jest wyobrażenie ruchowe?

2. Dlaczego wywołanie poprawnego wyobrażenia ruchowego jest niezbędnym elementem w procesie uczenia się i nauczania pływania?

3. Wyjaśnij pojęcie: polisensoryczność w kontekście przekazu informacji w procesie uczenia się i nauczania pływania.

4. Jakimi metodami należy przekazywać informację, aby wywołać pełne wyobrażenie ruchowe o nauczanej czynności pływackiej, na różnych etapach procesu uczenia się i nauczania pływania?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Wiesner W., (1986) Zwiększenie skuteczności pokazu filmowego na wyobrażenie celu, W: T. Bober (red), Potencjał ruchowy człowieka, Warszawa, s. 238- 251

3. Zatoń K., (1986) Wpływ jakości i ilości informacji werbalnych na tworzenie się planów i programów czynności ruchowej, Zeszyty Naukowe, AWF Wrocław nr 42

4. Zatoń K., (2002) Przekaz słowny na lekcjach wychowania fizycznego, Studia
   i Monografie AWF we Wrocławiu

Ćwiczenie nr 12 (czas trwania 45 min)

Temat: Przekaz informacji kinestetycznej podczas uczenia się i nauczania pływania.

Cel zajęć:

Podkreślenie znaczenia informacji kinestetycznej otrzymywanej ze środowiska wodnego dla

sprawnego przebiegu procesu uczenia się i nauczania pływania.

Zadania:

• zrozumienie mechanizmu przepływu informacji czuciowej ze środowiska wodnego do układu ruchu człowieka i znaczenia precyzyjnego odbierania bodźców czuciowych dla ekonomizacji pływackich ruchów napędowych,

• opanowanie wiedzy i umiejętności niezbędnych programowania zajęć nauki i doskonalenia pływania w oparciu o metody działania praktycznego uczniów.

Pytania:

1. Dlaczego uwrażliwienie ucznia na świadomy odbiór informacji kinestetycznej ze środowiska wodnego jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia sukcesu pedagogicznego podczas wszystkich etapów uczenia się i doskonalenia pływania?

2. Jakie warunki muszą być spełnione, aby umożliwić uczniowi przełożenie informacji kinestetycznej odebranej ze środowiska wodnego na realną czynność wykonywaną w wodzie?

3. Jakie są różnice pomiędzy ćwiczeniem a zadaniem ruchowym podczas nauki i doskonalenia pływania?

4. Na czym polega „powtarzanie bez powtórzeń” i „metoda kontrastów”?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Bajdziński M., Starosta W., (2002) Kinestetyczne różnicowanie ruchu i jego uwarunkowania, Warszawa-Gorzów Wlkp.

2. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

3. Starosta W., (1997) Odświeżanie i budzenie wrażeń kinestetycznych - Nowa metoda doskonalenia techniki sportowej, Trening nr II, s. 41-46

4. Wołk. R., Zatoń M., (1998) Zależność pomiędzy zdolnością różnicowania kinestetycznego a motorycznym uczeniem się, III Interdyscyplinarna Krajowa Konferencja, Warszawa - Spała, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa, s. 192-196

5. Zatoń K., Klarowicz A., (2003) Mowa jako czynnik uświadamiający wrażliwość kinestetyczną w procesie nauczania uczenia się czynności ruchowych w pływaniu, Human Movement nr 2(8), s. 45-51

Ćwiczenie nr 13 (czas trwania 45 min)

Temat: Uczenie się techniki pływania poprzez transfer.

Cel zajęć:

Poznanie zjawiska transferu w procesie nauczania i uczenia się pływania.

Zadania:

• teoretyczna interpretacja pojęcia transfer, jako zjawiska podnoszącego jakość procesu uczenia się i nauczania pływania,

• zrozumienie istoty zjawiska transferu poprzez praktyczną realizację celu związanego z nauczaniem lub doskonaleniem czynności pływackich.

Pytania:

1. Wytłumacz zjawisko transferu na przykładzie wybranej czynności ruchowej związanej z uczeniem się i nauczaniem pływania.

2. Wymień czynniki wpływające na jakość transferu w odniesieniu do organizacji procesu uczenia się i nauczania pływania.

3. Wymień reguły uczenia się i nauczania nastawionego na transfer umiejętności pływania.

4. Dlaczego wykorzystanie przyborów podczas lekcji pływania sprzyja wywoływaniu pozytywnego transferu umiejętności?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Czabański B., (2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław

3. Koszczyc T., (red) (2000) Transfer w wychowaniu fizycznym, AWF Wrocław

4. Wiesner W., (2002) Dydaktyczne sprzężenie zwrotne jako przykład integracji czynności nauczyciela i uczniów w procesie nauczania czynności ruchowych, W: Integracja w procesie kształcenia i wychowania fizycznego: red. nauk. Tadeusz Koszczyc / Piotr Oleśniewicz, AWF Wrocław

5. Włodarski Z., (1985) Odbiór treści w procesie uczenia się, PWN Warszawa

Ćwiczenie nr 14 (czas trwania 45 min)

Temat: Uczenie się techniki pływania jako rozwiązywanie problemu ruchowego.

Cel zajęć:

Opanowanie posługiwania się metoda problemową w nauczaniu i doskonaleniu pływania.

Zadania:

• umiejętność organizowania sytuacji problemowych i stawiania problemów podczas nauczania i doskonalenia pływania,

• zrozumienie zasadności stosowania metody problemowej w nauczaniu i doskonaleniu pływania, ze względu na specyfikę środowiska wodnego.

Pytania:

1. Sformułuj definicję metody problemowej w kontekście jej wykorzystania w nauczaniu i doskonaleniu pływania.

2. W jaki sposób nauczyciel musi się przygotować by sprawnie poprowadzić zajęcia w wodzie w oparciu o metodę problemową?

3. Na czym polega odmienność metody problemowej w porównaniu z innymi metodami stosowanymi w nauczaniu i doskonaleniu pływania?

4. Jakie są złe i dobre strony wykorzystania metody problemowej w nauczaniu i doskonaleniu pływania?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław

2. Strzyżewski S., (1986) Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSiP Warszawa

3. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

4. Włodarski Z., (1985) Odbiór treści w procesie uczenia się, PWN Warszawa

5. Żukowska A., (1985) Organizacja nauki pływania dla młodzieży szkolnej, W: Lachowicz L. (red.), Organizacja wychowania fizycznego i sportu w szkole, AWF Gdańsk

Ćwiczenie nr 15 (czas trwania 45 min)

Temat: Repetytorium z zagadnień dotyczących procesu nauczania i uczenia się techniki pływania.

Cel zajęć:

Usystematyzowanie wiedzy z zakresu problematyki efektywności procesu uczenia się

i nauczania techniki pływania.

Zadania:

• wykazanie się szczegółową wiedzą z zakresu problematyki rozpatrywanej podczas zajęć w bieżącym semestrze - kolokwium zaliczeniowe,

• ocena wpływu praktycznej realizacji treści programowych, realizowanych w semestrze, na podniesienie indywidualnej sprawności pływackiej studentów.

Pytania:

1. Jakie są kryteria skutecznego przekazu informacji o strukturze ruchów pływackich?

2. Jakie działania należy podjąć w celu zapewnienia najwyższej efektywności procesu uczenia się i nauczania pływania?

3. Jakie czynniki decydują o wyborze metod, form środków podczas nauczania pływania?

4. Jakie czynniki decydują o gotowości ucznia i nauczyciela do rozpoczęcia procesu uczenia się i nauczania pływania?

Zalecana literatura podstawowa:

1. Czabański B., (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej, AWF Wrocław

2. Czabański B., (2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław

3. Wiesner W., (1999) Nauczanie - uczenie się pływania (Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego), AWF Wrocław

4. Zatoń K., (2002) Przekaz słowny na lekcjach wychowania fizycznego, Studia
   i Monografie AWF we Wrocławiu

33

Decyzję dotyczącą postulowanej przez recenzenta zmiany kolejności tematów pozostawiam Pani Profesor.

---