TEATR I ZABAWA
Zawsze interesowały mnie sposoby pracy nad utworem literackim. Zastanawiałam się jak przekazać dzieciom baśnie, opowiadania, by dzieci przeżyły je i zapamiętały. Doszłam do wniosku, że różne formy sceniczne i takie, jak teatrzyk cieni, dziesięciu palców, kartonikowy, pacynki, lalki, kukiełki podnoszą atrakcyjność wypowiadanych treści, budzą zrozumiałe zaciekawienie, kształcą wyobraźnię dziecka, kształtują i oddziałują na postawy społeczno - moralne.
Teatrzyk lalkowy to rodzaj sztuki, który poprzez słowo, ruch, muzykę, elementy plastyczne oddziałuje na widza w sposób szczególny. Jest źródłem wrażeń i przeżyć, kształtuje wyobraźnię, wzbogaca doświadczenia.
Sztuka teatralna jest zawsze z radością przyjmowana przez dzieci przedszkolne, gdyż bardziej niż inne rodzaje twórczości artystycznej ukazuje i sytuacje i zdarzenia, których w codziennym życiu samo nie potrafi dojrzeć. Zwłaszcza widowiska lalkowe pozwalają wprowadzić dziecko w najbardziej nawet fantastyczny świat bajek, w których grają obok siebie nie tylko osoby, lecz także przedmioty. Wszystko to przyczynia się do rozwijania wyobrażeń i fantazji dziecka, rozwijania zdolności myślenia i mowy, a także do budzenia w nim szlachetnych i wzniosłych uczuć.
Bardzo ciekawy i nowatorski jest teatrzyk pudełkowy. Na zwyczajnych pudełkach można nakleić ilustracje przedstawiające treść utworu. Pudełkami takimi można manipulować w dowolny sposób, pokazując kolejne zdarzenia. Mniejsze można nałożyć na ręce i manipulować, tak jak pacynką, większe ustawić na scenie (ławce, stoliku) i przekręcać je w zależności od treści utworu.
Przygotowując dzieci przedszkolne do odgrywania ról teatralnych warto na początku przeprowadzić z nimi zabawy teatralizujące.
Oto kilka przykładów:
MASZYNA DYNAMICZNA - w zabawie biorą udział wszyscy uczestnicy, każdy z nich pracuje w dowolny sposób wykorzystując wybraną część ciała , dzieci włączają się kolejno do zabawy, każde dziecko stanowi oddzielny trybik.
- PRZED DWORCEM - uczestnicy biegają w różnych kierunkach na zapowiedź prowadzącej ,,stop klatka'' zatrzymują się w takiej pozycji w jakiej się znajdują.
Zabawa uczy przyjmowania przerysowanych ról.
- DWORZEC - uczestnicy zabawy są pasażerami czekającymi na odjazd pociągu.
Każdy uczestnik podchodzi do dworca pojedynczo i ,, zastyga'' w określonej pozycji np. czytając gazetę, jedząc kanapkę lub czytając rozkład jazdy pociągów.
MÓJ WIERSZ JEST WE MNIE - każdy uczestnik zabawy chodzi w małym kółeczku
i po cichutku zaczyna recytować swój wiersz. Następnie recytuje głośniej, coraz głośniej i powoli przechodzi w ton cichszy ,szept aż do całkowitego wyciszenia.
POKAŻ SWOJE OCZY - uczestnicy spacerują swobodnie po sali zaglądając sobie
nawzajem w oczy.
Warto także przeprowadzić zabawy przygotowujące do plastyki ruchu scenicznego.
- JESTEM ZIARENKIEM ZASADZONEGO DRZEWA - każdy uczestnik wyobraża sobie że jest ziarenkiem zasadzonego drzewa'' zamyka oczy i przyjmuje pozycję
w klęku podpartym, po czym powoli rozwija się następnie rozkłada gałęzie, nadchodzi
wiatr i porusza gałęziami coraz mocniej i powoli ustaje i tak na przemian.
NARODZINY PTAKA - przyjmujemy pozycję ,, w jajku'' następnie włączamy cichą
muzykę ,potem coraz głośniejszą i powoli rozkładamy skrzydła i próbujemy unosić się w powietrze. Muzyka cichnie powoli opadamy na dół.
PODSKOKI NA DRĄŻKU - uczestnicy unoszą ręce na wysokości klatki piersiowej
i wykonują podskoki na niby.
- WYDASTAWANIE SIĘ ZE SZKLANEJ GABLOTY -uczestnicy obiema rękami dotykają szklanej gabloty próbując się z niej wydostać. Ruchy rąk powinny być plastyczne, równe i delikatne.
- Następne zabawy to ,,przeciąganie liny'', ,,nalewanie kawy'', ,,nawlekanie igły'',
,,otwieranie drzwi'', ,,podnoszenie ciężkiego kamienia'' itp.
Przygotowując dzieci do zabaw i zajęć teatralnych należy pamiętać : Do grania ról należy wykorzystać wszystkie dzieci. Każde dziecko powinno wiedzieć co ma grać. Wszystkie przedmioty znajdujące się na scenie powinny jakoś grać.
Niepotrzebne przedmioty to ,, brud sceniczny' 'i należy je wyeliminować.
Bardzo ważne jest aby grać przodem do widza. Grający powinien wychodzić nogą umożliwiającą otwieranie się na widza.
,,Scena ma czas'' tzn. że wszystkie ruchy i dialogi powinny być wykonywane powoli
i plastycznie.
Etiuda teatralna powinna rozpoczynać się klamrą (muzyka lub słowa), etiudę buduje się na
zasadzie zmiennych emocji.
OPRACOWAŁA:
mgr: Renata Gąsior
nauczycielka wychowania przedszkolnego
Szkoły Podstawowej nr 2 w Brzezinach-Berdechowie