opracowanie tobor nowacki (3)


Wstęp do prawoznawstwa

(na podstawie „Wstęp do prawoznawstwa”

Józef Nowacki i Zygmunt Tobor)

Wstęp

ZDANIE:

Zdanie w sensie logicznym wyraża sąd, tzn. jakąś myśl odnoszącą się w sposób sprawozdawczy do jakiegoś stanu rzeczy; jednoznacznie stwierdza, na gruncie danego języka, iż tak a tak jest albo że tak a tak nie jest (Ziembiński).

Dyrektywy i oceny - wypowiedzi nie mające wartości logicznej.

  1. DYREKTYWY:

Wszystkie te dyrektywy to skonwencjonalizowane akty werbalne (słowne) wpływające na zachowanie ludzi.

  1. OCENY

Oceny wyrażają naszą aprobatę lub dezaprobatę pewnego stanu rzeczy.

Wypowiedź jest fałszywa lub prawdziwa, jeśli opisuje jakiś stan rzeczy, zgodnie (niezgodnie) z rzeczywistością. Jeżeli jakaś wypowiedź niczego nie opisuje, ale wyraża jedynie naszą aprobatę lub dezaprobatę, to kwalifikować jej w kategoriach prawdy lub fałszu nie możemy. Stąd też zarówno oceny, jak i normy należą do klasy wypowiedzi nonkognitywnych, czyli takich, które nie mają wartości poznawczej.

Rozdział pierwszy

I. PRZEPISY PRAWA

Artykuły, paragrafy, punkty, litery - jednostki redakcyjne (systematyzacyjne) aktu prawnego.

Formułowanie przepisów prawa:

POPRZEDNIK NASTĘPNIK

- wymienia, wskazuje lub - ustala skutki prawne, jakie

określa „okoliczności”, które powinny być związane

rodzą skutki prawne z okolicznościami

wymienionymi w

poprzedniku

(np. a) Jeżeli student nie zaliczył danego przedmiotu w wyznaczonym czasie (poprzednik), to zostanie usunięty z listy studentów przez dziekana (następnik).

b) W razie rezygnacji z któregoś z wcześniej wybranych przedmiotów maturalnych (poprzednik), uczeń powinien jak najszybciej złożyć w tej sprawie pisemny wniosek do dyrekcji liceum (następnik).

c) Kto spóźnia się na wykłady i z premedytacją zakłóca ciszę na sali („stan rzeczy”), podlega karze pozbawienia wolności od jednego do trzech miesięcy (ujemne następstwo prawne).)

Sposoby formułowania przepisów:

1) Początek zdania:

2) Opisy pewnych zdarzeń:

„Śledztwo prowadzi prokurator”

Funktor normotwórczy - odpowiedni zwrot językowy, wiążący w zadaniokształtną całość obydwa wyróżnione człony przepisu prawa.

Słowa formułujące przepisy:

Zwroty:

Przepisy nie są zdaniami w sensie logicznym, nie są zdaniami opisującymi (stwierdzającymi). Nie są wypowiedziami w postaci „A jest B”, lecz „A powinno być B”. Nie są ani prawdziwe, ani fałszywe.

II. FAKTY PRAWNE

Fakty prawne - to wszystkie te „okoliczności” wymieniane w przepisach prawa, które pociągają za sobą, wywołują czy rodzą skutki prawne; innymi słowy powodują powstawanie, zmiany albo wygaśnięcie bądź to uprawnień, bądź obowiązków, bądź też uprawnień i obowiązków. Nie zawsze fakty prawne powodują powstawanie, zmiany czy wygaśnięcie stosunków prawnych, ale stosunek prawny powstaje w wyniku tego, że zaistniał określony fakt prawny.

Rodzaje faktów prawnych:

Fakty prawne:

  1. Zdarzenia - wywołujące skutki prawne okoliczności niezależnie od zachowania się podmiotów prawa. (Np. śmierć, urodzenie, upływ czasu.)

  2. Zachowania - podmiotów prawa:

a)

b)