POLITECHNIKA LUBELSKA w Lublinie
Wydział Elektryczny
Laboratorium techniki wysokich napięć.
Ćwiczenie nr 14.
Temat: Badanie kabla wysokiego napięcia.
Wykonali: Grupa E.D. 6.3
Kędzierawski Artur
Kuśmierczyk Andrzej
Lachowski Michał
Data wykonania: 1997-03-13.
1. Cel ćwiczenia.
Zadaniem wykonujących ćwiczenie jest zapoznanie się z budową i typami kabli wysokiego napięcia oraz sposobami jego rozpoznawania na podstawie oględzin zewnętrznych. Następnie należy zbadać kabel pod względem jego przydatności do eksploatacji. Przy okazji tych badań należy zapoznać się z aparaturą potrzebną do badania kabli energetycznych.
2. Wprowadzenie teoretyczne.
Badanie kabli energetycznych jest sprawą skomplikowaną i czasochłonną. Czynność ta dzieli się na badania własności fizycznych i chemicznych oraz elektrycznych. Cały zestaw badań nosi nazwę próby typu. Takie badania przeprowadza się jedynie dla nowych kabli wprowadzanych do produkcji. W praktyce wykonuje się próbę wyrobu która wymaga wykonania następujących badań (wg PN-63/E -90250):
sprawdzenie budowy,
sprawdzenie rezystancji żył i rezystancji izolacji,
sprawdzenie wytrzymałości elektrycznej,
pomiar współczynnika stratności dielektrycznej.
Natomiast przy przyjmowaniu do eksploatacji nowo zbudowanych lub modernizowanych linii kablowych należy wykonać następujące badania (wg PN-67/E-05125):
sprawdzenie kabli, osprzętu i mat. pomocniczych,
sprawdzenie linii po ułożeniu w ziemi przed zasypaniem,
sprawdzenie ciągłości żył, powłok metalowych oraz sprawdzenie zgodności faz.
Podczas pomiarów należy zmierzyć temperaturę otoczenia, a następnie uzyskane wyniki przeliczyć na temperaturę 20oC i uzyskane wielkości przyrównać do wartości z tablic jakim powinien odpowiadać kabel.
W trakcie ćwiczenia wykonujemy kolejno pomiary pozwalające określić przydatność kabla do eksploatacji.
3. Wykonanie ćwiczenia
3.1. Oględziny zewnętrzne i identyfikacja rodzajów kabli.
KABEL1
Kabel z żyłami roboczymi aluminiowymi, ekran pojedynczy z taśmy miedzianej, o polu promieniowym, w izolacji polwinitowej, w powłoce polwinitowej. Długość kabla 8 m. Przekrój żyły roboczej 25 mm2, przekrój żyły powrotnej 18 mm2. Napięcie robocze 3,6/6 kV. Ostatecznie możemy dokonać rozpoznania rodzaju kabla:
YAKY 3,6/6kV 3 x 25/18 mm2
KABEL 2
Kabel z żyłami roboczymi miedzianymi, ekran z taśmy ołowianej, izolacja żył z papieru nasyconego, wypełnienie ze sznurków papierowych, powłoka z papieru smołowanego, osłona z juty asfaltowej, pancerz z taśm stalowych, osłona zewnętrzna z juty asfaltowej posypanej wapnem. Długość kabla 25m. Przekrój żyły roboczej 10 mm2. Napięcie robocze 6 kV. Jest to więc kabel:
KFtA 6kV 3 x 10 mm2
KABEL3
Kabel energetyczny z żyłami roboczymi miedzianymi w ekranie indywidualnym o polu promieniowym, górniczy, w izolacji polwinitowej, w powłoce polwinitowej, opancerzony taśmami stalowymi, w osłonie polwinitowej. Długość 8 m. Przekrój żyły roboczej 50 mm2, żyły powrotnej 25 mm2. Napięcie robocze 6 kV. Kabel ten oznaczymy:
YHKGYFty 6kV 3 x 50/25 mm2
3.2. Warunki atmosferyczne.
wilgotność =35%
temperatura t=25o=298K
ciśnienie b=755 mmHg
wilgotność bezwzględna w stanie nasycenia wn=23
współczynnik kw=f(w)=1,02 dla w=*wn=0.35*23=8,05
3.3. Pomiar rezystancji pętli zwarcia żył kabla i sprawdzenie ciągłości powłoki, pancerza oraz zgodności faz.
a) układ pomiarowy
b) tabela pomiarów
Kabel |
Lp. |
Pętla zwarcia żyły |
R |
Rśr |
Rśr 20oC |
Ocena |
- |
- |
- |
m |
m |
m/km |
- |
1
|
1 2 3 4 |
R-S S-T R-T R-powłoka |
51 53 45,5 60 |
49,8 |
6102,9 |
Kabel ten nie spełnia wymagań normy bo Rśr 20oC >1.22/km |
2
|
1 2 3 4 |
R-S S-T R-T R-powłoka |
110 150 140 190 |
133,3 |
5227,5 |
W tym przypadku mamy podobną sytuację |
3
|
1 2 3 4 |
R-S S-T R-T R-powłoka |
46,5 32 40 90 |
39,5 |
4840,6 |
Kabel ten nie spełnia wymagań normy bo Rśr20oC >0.37/km |
R - rezystancja pętli zmierzona,
Rśr - rezystancja wypadkowa z trzech pomiarów dla poszczególnych faz,
Rśr 20oC - rezystancja żył kabla przeliczona na 1 km długości i temperaturę 20oC.
c) przykład obliczeń:
Rśr 20oC= 1000Rśr /{[1+(t-20oC)]*l}
Al=0.004
Cu=0.00393
Rśr 20oC=1000*49,8/{[1+0.004(25-20)]*8}=49800/{[1+0.004*5]*8}=
=49800/8.16=6102,9m/km=6,1/km
3.4. Pomiar rezystancji izolacji żył kabla.
a) układ pomiarowy
b) tabela pomiarów
Kabel |
Układ izolacyjny |
Riz |
R'iz |
Riz.dop wg PN |
Ocena |
- |
- |
M |
M/km |
M/km |
- |
1
|
R-STZ S-RTZ T-RSZ |
10000 9750 10000 |
79.05 77.08 79.05 |
110 |
nie spełnia |
2
|
R-STZ S-RTZ T-RSZ |
3000 2625 3500 |
74.11 64.85 86.46 |
50 |
spełnia |
3
|
R-STZ S-RTZ T-RSZ |
9750 8750 7250 |
77.08 69.17 57.31 |
80 |
nie spełnia |
c) przykład obliczeń:
R'iz =Riz*l /{[1+(t-20oC)]*1000}
R'iz=10000*8 /{[1+0.004(23-20oC)]*1000}=80 000/{[1+0.004*3]*1000}=
=80 000/(1.012*1000)=80 000/1012=79.05 M/km
3.5. Sprawdzenie wytrzymałości elektrycznej izolacji kabla.
Badanie wykonujemy aparatem ABK-70.
a) układ pomiarowy
b) obliczenie napięcia probierczego
Up=0.75*2.5(1.5Un+2.5) [kV]
Up=0.75*2.5(1.5*6+2.5) = 1.875(9+2.5)=1.875*11.5=21.56 kV
c) tabela pomiarów
Kabel |
Żyła |
I6 |
I10 |
I10min/km |
I10max/I10min |
Ocena |
|||||
|
|
|
|
zmierzone |
dopuszczalne |
|
|
||||
- |
- |
A |
A |
A/km |
A/km |
- |
- |
||||
1 |
R |
16 |
15 |
2000 |
|
|
|
d) przykład obliczeń
I10min/km=I10*1000/l=16*1000/8=16000/8=2000 A/km
4. Wnioski końcowe.
Obserwując wyniki uzyskane podczas poszczególnych prób zauważamy, że żadna próba nie zakończyła się rezultatem zadowalającym. Biorąc od początku mamy:
rezystancje pętli zwarcia poszczególnych żył są zbyt duże,
rezystancje izolacji żył są za małe, jedynie kabel nr 2 spełnia ten warunek,
brak jest zgodności faz między początkami i końcami kabli,
prądy upływu są dla kabla 1 większe o ok. 30% od normy, natomiast dla kabla 2 przekraczają nawet trzykrotnie wartość graniczną,
jedynie próby ciągłości żył, powłoki i pancerza zakończyły się sukcesem.
Analiza powyższych wyników daje jednoznaczny wynik; żaden z badanych kabli energetycznych nie nadaje się do eksploatacji i nie jest możliwe dopuszczenie go do eksploatacji. W warunkach rzeczywistych, a nie laboratoryjnych, załączenie napięcia roboczego na kabel byłoby świadomym narażeniem zdrowia i życia przypadkowych ludzi, którzy mogliby się zetknąć z oddziaływaniem kabla.