GRUPY LITERACKIE 20-LECIA MIĘDZYWOJENNEGO
Grupa Literacka - to grupa poetów mających wspólny program, wspólne czasopiśmiennictwo i wspólne wydawnictwo.
SKAMANDER
Julian Tuwim, Jan Lechoń, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Jarosław Iwaszkiewicz
FUTURYŚCI
Warszawa: Aleksander Wat, Anatol Stern
Kraków: Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec
Futuryzm - Awangardowy kierunek literacki i artystyczny rozwijający się w pierwszym ćwierćwieczu XX wieku. Teoretykiem tego kierunku oraz autorem futurystycznego manifestu był włoski poeta Tomasso Marinetti, który głosił idee anarchistycznego buntu przeciwko istniejącym formom życia społecznego, tradycji kulturowej. Futuryści zafascynowani byli nowoczesną cywilizacją urbanistyczno-techniczną, a więc gloryfikowali wszelką nowość, przyszłość, dynamiczne tempo wielkomiejskiego życia oraz wszelkie wytwory nowoczesnej techniki. Wiąże się z tym pochwała brutalności, przemocy, a nawet wojny oraz kult nietzscheańskiego "mocnego człowieka". Futurystów cechował agresywny bunt przeciwko wszelkiej tradycji oraz fascynacja światem współczesnej techniki i cywilizacji. Świadomą prowokacją wobec tradycji było głoszenie "dowolności form gramatycznych, ortografii i przestankowania". W literaturze kierunek ten objawiał się dążeniem do stworzenia nowego języka poetyckiego, zdolnego wyrazić ruch, wieloplanowość i równoczesność zjawisk, w odrzuceniu reguł logiki, składni i ortografii. W ten sposób powstawały często utwory bezznaczeniowe, oparte jedynie na zasadzie podobieństwa brzmieniowego słów i dźwięków; Kierunek ten na zachodzie Europy rozwinął się przed pierwszą wojną światową, natomiast w Polsce okres głównych wystąpień futurystów
przypada na lata 1919-1921.
AWANGARDA KRAKOWSKA
Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Adam Ważyk, Jalu Kurek, Jan Brzękowski
awangarda - to zespół tendencji w sztuce międzywojennej wyrażających się: antytradycjonalizmem, odejściem od konwencji dziewiętnastowiecznego realizmu i naturalizmu, poszukiwaniem nowych środków artystycznego wyrazu związanych ze współczesnością, nastawienie eksperymentatorskie
DRUGA AWANGARDA
AWANGARDA LUBELSKA + ŻAGARY
ŻAGARY
Czesław Miłosz, Jerzy Zagórski, Aleksander Rymkiewicz, Teodor Bujnicki, Antoni Gołubiew, Jerzy Putrament
POKOLENIA LITERACKIE WE WSPÓŁCZESNOŚCI
Pokolenie - ugrupowanie pisarzy złożone z rówieśników. Nie ma charakteru formalnego. Są połączeni wspólnotą ideałów artystycznych lub wspólnotą tematów i problemów wynikających z tych samych doświadczeń i przeżyć generacyjnych. To decyduje o tematyce ich twórczości.
KOLUMBOWIE („POKOLENIE STRACONYCH”, „POKOLENIE APOKALIPSY SPEŁNIONEJ”)
Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz, Tadeusz Borowski, Tadeusz Gajcy, Roman Bratny
pokolenie urodzone ok. 1920. Nazwa pochodzi od tytułu powieści Romana Bratnego „Kolumbowie. Rocznik dwudziesty”.
„POKOLENIE PRYSZCZATYCH” (SOCREALIZM)
Adam Ważyk, Tadeusz Konwicki, Roman Bratny, W. Woroszylski, A. Braun
POKOLENIE 56 („WSPÓŁCZESNOŚCI”)
Zbigniew Herbert, Miron Białoszewski, Stanisław Grochowiak, Jerzy Harasymowicz, Sławomir Mrożek, Edward Stachura
POKOLENIE MARCOWE („NOWA FALA”)
S. Barańczak, Ewa Lipska, A. Zagajewski, Julian Kornhauser, R. Krynicki
POKOLENIE 76
Bronisław Maj, J. Polkowski, T. Jastrun, P. Huelle
POKOLENIE STANU WOJENNEGO