roznorodnosc zwiazkow malzenskich na swiecie


Bront Jerzy, Nowacka B., (?) Różnorodność związków małżeńskich na świecie

ZRÓŻNICOWANIE MAŁŻEŃSTW ZE WZGLĘDU NA LICZBĘ MAŁŻONKÓW

MONOGAMIA 90% społeczeństw

Monogamia zamknięta:

POLIGAMIA

POLIGINIA tj. wielożeństwo

POLIANDRIA- wielomęstwo

Zazwyczaj małżeństwa poliandryczne zawierane są przez braci, występuje najczęściej w społecznościach biednych, gdzie potrzeba co najmniej dwóch mężczyzn, by utrzymać rodzinę- ma znaczenie ekonomiczne, ale również jest sposobem na przeludnienie.

Występuje głównie w Tybecie, Nepalu

MAŁŻEŃSTWO MULTILATERALNE (grupowe, wzajemna poligamia)

Co najmniej 4 osoby, każda z każdą jest w związku małżeńskim. Ma charakter partnerski, a zatem charakteryzuje (a przynajmniej powinna charakteryzować) je symetryczność ( równa lub prawie równa liczba żon i mężów)

Możliwości zawierania takich związków:

-Dwie pary łączą się w związek

- Para małżeńska dobiera sobie żonę lub męża (np. przy nadmiarze pracy w gospodarstwie), nie ma ograniczeń formalnych- występuje to w Tybecie, północno-wschodnich Indiach, kiedyś u hipisów

- Do poliandrycznego małżeństwa dochodzi druga żona- w Tybecie

- Do poliginicznego małżeństwa dochodzi drugi mąż (który np. był wcześniej kochankiem jednej z żon)

Postaci małżeństwa multilateralnego:

- wszyscy partnerzy zajmują taką samą pozycję- równe prawa i obowiązki

- małżonkowie dzielą się na małżonków głównych i pobocznych- plemię Dierów z Australii

ZRÓŻNICOWANIE MAŁŻEŃSTW ZE WZGLĘDU NA CZAS TRWANIA

  1. Związki trwałe- sztywne, bezkompromisowe

- względnie trwałe- małżonkowie chcę by małżeństwo było trwałe, ale nie upierają się przy tym, że takie muszą one być. Gdy związek nie jest satysfakcjonujący para może się rozejść

- do śmierci- nacisk struktur państwowych i religijnych na parę.

  1. Małżeństwo na próbę- wcześniejsze niż jakiekolwiek inne (np. Lud żyjący na Kalahari)- zanim wejdzie się w poważny związek, wchodzi się w niestabilne i krótkotrwałe związki, dzięki temu dziewczyna jest „doświadczona”

- W Europie i Ameryce małżeństwa na próbę są częściowo realizowane- tzw. sprawdzanie się

3) Małżeństwo czasowe

- Bliskie jest małżeństwu na próbę, tyle że zawierane jest w dowolnym okresie życia i w dowolnych sytuacjach życiowych.

- np. ludzie w górach Atłasu (zawierane na zasadzie umowy formalnej, celem pozyskania pracownika dla rodziny poprzez tworzenie relacji powinowactwa)

Małżeństwo odnawialne (bliskie czasowemu)- odnawiane co jakiś czas, kontrakt wymagający odnawiania przysięgi co jakiś czas, inaczej małżeństwo przestaje być ważne

  1. Małżeństwo seryjne - mężczyzna lub kobieta wchodzi raz za razem w związki małżeńskie, biorąc rozwód z poprzednim małżonkiem lub po jego śmierci. O seryjności można mówić, gdy jest co najmniej 3-4 razy w życiu zawarte małżeństwo.

ZRÓŻNICOWANIE ZE WZGLĘDU NA TO Z KIM I KIEDY ZOSTAJĄ ZAWARTE

  1. Wyłącznie własna decyzja - społeczeństwa zbieracko- łowieckie, współczesna Ameryka (od poł. XX w) itd.

  2. Decyzja podjęta przy udziale rodziców lub innych członków rodziny (Indianie Nawaho)

  3. Małżeństwa aranżowane - bez pytania młodych o zgodę, często widzą się po raz pierwszy na ceremonii ślubnej (np. Arabia Saudyjska, Indie, Afganistan, Meksyk)

- Aranżowane w okresie dziecięcym lub dorastania

-Aranżowane w okresie dorosłości

Decyzję o małżeństwie podejmują wyłącznie rodzice (Europa przed XXw.)

ZRÓŻNICOWANIE ZE WZGLĘDU NA OTWARTOŚĆ LUB ZAMKNIĘTOŚĆ ZWIĄZKU NA INNE OSOBY

  1. Wyłączność i pełna wierność

Narzucana głównie w kulturze patriarchalnej (za zdrady ostre kary, spotykają głównie kobiety), jak również w Pirenejach (mała liczba mieszkańców, po zdobyciu partnera pozostaje tylko wyłączność i bycie wiernym)

  1. Potajemni kochankowie

  2. Oficjalni kochankowie- współmałżonkowie mają świadomość istnienia kochanków i bardziej lub mniej ich akceptują (Sparta, Włochy i Francja w późnym renesansie)

  3. Lojalność bez ścisłej wyłączności- Osoby lojalne nie muszą być wierne (wspólne wychowanie dzieci, wspieranie siebie nawzajem, ale każde z małżonków posiada swój krąg znajomych (Francja do XX w., lud Tongów z Rodezji)

ZRÓŻNICOWANIE ZE WZGLĘDU NA WIEK WSPÓŁMAŁŻONKÓW

  1. Równolatkowie lub w wieku zbliżonym

  2. Znaczne różnice wiekowe

ZRÓŻNICOWANIE ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB I MOŻLIWOŚCI KOŃCZENIA ZWIĄZKU

  1. Łatwe rozwody- głównie wtedy, gdy występuje matrylokalność z matrylinearnością (większość Indian Ameryki Pn.), lub w krajach arabskich, gdzie rozwody są łatwe jedynie dla mężczyzn.

  2. Trudne rozwody- w krajach z silną konserwatywną ideologią polityczną i patriarchalną religią (państwa w których dominuje katolicyzm, ortodoksyjne odłamy protestantyzmu lub judaizm)

  3. Brak rozwodów

MAŁŻEŃSTWO- sformalizowany związek dwojga lub więcej osób ma funkcję przygotowującą do założenia rodziny, a gdy zostanie ona założona, to jej służy. Małżeństwo pełni nie tylko funkcję prokreacyjną, ale także funkcję lojalnego, wzajemnego wspierania się,, f. ekonomiczną, f. intymno-seksualną, metafizyczną (ekstatyczną)- wzajemne uzupełnianie się

KONKUBINAT- forma bliska związkowi małżeńskiemu; niesformalizowane bycie razem w sposób intymno-seksualny, wspólne spełnianie zadań ekonomicznych, a także rodzinnych (gdy pojawia się dziecko)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zróżnicowanie religijne na świecie
Historia turystyki na Swiecie i w Polsce cz 4
Alergeny ukryte Sytuacja prawna w Polsce i na Świecie E Gawrońska Ukleja 2012
Rozwój ratownictwa wodnego na świecie i w Polsce
163 Wybrane konflikty na swiecie
Rodzaje klimatów na świecie
Pielęgniarstwo na świecie
Polityka zdrowotna na świecie wykład 1 2007
Bill Gates można zredukować liczbę ludności na świecie dzięki… szczepionkom
Jest na swiecie milosc solo viol
boze narodzenie na swiecie[ karty pracy
10 Największych zamachów terrorystycznych na świecie, PATOLOGIE
Finanse publiczne kryzys finansów na świecie i unii
Wycena nieruchomosci na swiecie
Główne orientacje polityczne na świecie
Geografia Wypracowanie Obszary głodu i niedożywienia na świecie
Raport zdrowia na świecie 02
ORGANIZACJE EKOLOGICZNE W POLSCE I NA ŚWIECIE
PRODUKCJA ZBÓZ NA SWIECIE

więcej podobnych podstron