8/74 Procureur du Roi v. Benoît i Gustave Dassonville
Hasła: swoboda przepływu towarów w handlu wewnątrzwspólnotowym, świadectwo pochodzenia towaru, środki równoważne do ograniczeń ilościowych, formuła Dassonville
Stan faktyczny:
Gustaw Dassonville, właściciel przedsiębiorstwa zajmującego się hurtową sprzedażą alkoholu w Belgii, nabył we Francji Scotch Whisky sprowadzoną przez inne przedsiębiorstwa z Wielkiej Brytanii, która wówczas jeszcze nie należała do Wspólnot, a następnie sprowadził ją do Belgii. Dassonville uiścił akcyzę za sprowadzony alkohol, a whisky posiadała brytyjską nalepkę potwierdzającą pochodzenie towaru. Jednakże artykuł 1 Belgijskiego Dekretu Królewskiego nr 57 z dnia 2 grudnia 1934 roku uzależniał obrót i magazynowanie alkoholi zaopatrzonych w oznaczenie miejsca ich pochodzenia od posiadania oficjalnego dokumentu potwierdzającego prawo do używania tego oznaczenia. Pan Dassonville nie dysponował takim dowodem autentyczności (świadectwem pochodzenia), w czym władze Belgijskie dopatrzyły się naruszenia wyżej wymienionego Dekretu. Brak świadectwa autentyczności wydanego przez brytyjskie władze celne staje w sprzeczności z belgijskim prawem krajowym. Wszczęte więc zostało dochodzenie przez prokuratora. W trakcie postępowania oskarżeni wnieśli zarzut sprzeczności Dekretu Królewskiego z prawem wspólnotowym jako ustanawiającym ukryte bariery w handlu wewnątrzwspólnotowym. Barierę taką stanowi miał wymóg dotyczący świadectw autentyczności alkoholu. Według braci Dassonville podmiot sprowadzający towar wyprodukowany za granicą z innego państwa członkowskiego znajduje się w gorszej sytuacji niż podmiot sprowadzający towar bezpośrednio z kraju trzeciego, co stanowi utrudnienie w handlu pomiędzy państwami członkowskimi. Po przeanalizowaniu argumentacji strony pozwanej belgijski sąd pierwszej instancji na podstawie artykułu 177 Traktatu EWG (art. 208 TfUE) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z zapytaniem, czy artykuły 30,31,32,33 i 36 Traktatu EWG (art. 36,37,38,39,42 TfUE),należy interpretować w sposób, w który przepis prawa krajowego zakazujący importu towarów takich jak alkohol o pochodzeniu oznaczonym zastrzeżoną przez dane państwo nazwą, gdy towarom takim nie towarzyszy oficjalny dokument państwa eksportera potwierdzający prawo do używania tej nazwy, stanowi środek o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych. Drugie pytanie sądu belgijskiego miało na celu zbadanie czy umowa, która, wraz z prawem krajowym, w sprawie świadectw pochodzenia powoduje ograniczenia konkurencji lub utrudnienia w wymianie handlowej między państwami członkowskimi, podlega zakazowi ustanowionemu w artykule 85 Traktatu EWG (art. 105 TfUE).
Trybunał Sprawiedliwości:
Trybunał podtrzymał opinię braci Dassonville, iż utrudnienia w imporcie (w tym przypadku: wymóg przedstawienia świadectwa autentyczności) towarów znajdujących się w obrocie w innym państwie członkowskim w stosunku do sytuacji importerów tego produktu bezpośrednio z kraju trzeciego, stanowią niezgodność z traktatem określaną jako środek o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych. Ponadto Trybunał uznał, że choć środki regulujące obrót zarówno towarami krajowymi jak i importowanymi z reguły nie są środkami zakazanymi, państwo nie ma pełnej swobody ich określania, powinno stosować je w jak najmniej uciążliwej dla przedsiębiorcy, importera postaci.
Definicje:
Środki równoważne do ograniczeń ilościowych - środki ustanowione w formie ustaw, aktów administracyjnych i praktyk administracyjnych oraz wszelkich działań podejmowanych przez organy publiczne lub dających się im przypisać, które bezpośrednio lub pośrednio, w sposób rzeczywisty lub potencjalny, mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi.
Formuła Dassonville - definicja zakazanych środków podobnych do ograniczeń ilościowych: - są to wszystkie środki, które mogą wpłynąć na handel wewnątrzwspólnotowy, choćby wpływ ten miał charakter pośredni lub potencjalny.