Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z innymi pracownikami szkoły to doskonały sposób na doskonalenie swojego warsztatu pracy i metod pracy z uczniami. Wymiana doświadczeń jest niezwykle korzystna dla obu stron, jest niezbędnym elementem pracy nauczyciela. Jest to jeden z lepszych sposobów uczenia się i samokształcenia nauczyciela, znajdowania nowych rozwiązań w nauczaniu.
1.Prowadzenie zajęć otwartych: - Dla nauczyciela kontraktowego - Dla nauczycieli kształcenia zintegrowanego
W grudniu 2007r zaprosiłam i przeprowadziłam zajęcia koleżeńskie dla nauczyciela kontraktowego na temat „Ozdoby choinkowe”. Celem głównym było: 1.Zapoznanie dzieci z tradycjami święta Bożego Narodzenia.
2.Rozwijanie wrażliwości i wyobraźni w zakresie estetyki i twórczości plastycznej. Zamierzone cele zostały osiągnięte. Prowadząc zajęcia starałam się pokazać płynność łączenia realizowanych obszarów edukacyjnych, integrację różnych treści tak, aby zajęcia były dla dzieci ciekawe i pobudzające je do działania. Wykorzystując aktywizujące metody ( pedagogika zabawy, „ Burza mózgu”, metoda praktycznego działania) zachęciłam dzieci do czynnego udziału w zajęciach, by obserwujący nauczyciel mógł się przyjrzeć, pozyskać nowe umiejętności i doświadczenie w pracy pedagogicznej. Na następne zajęcia zaprosiłam nauczyciela kontraktowego w kwietniu 2008r. z ośrodka tematycznego „ Woda w przyrodzie”. Celem głównym zajęcia było rozwijanie umiejętności pisania tekstów do różnych adresatów oraz rola wody w życiu codziennym i konieczność jej oszczędzania. Uczniowie w grupach pisali listy do różnych adresatów, wystąpiło przy tym zróżnicowanie stopnia trudności. Większość klasy układała wypowiedź pisemną w formie listu. Pozostali uczniowie mieli za zadanie uzupełnić luki w tekście albo ułożyć rozsypankę wyrazową. W tym zajęciu wystąpiło dużo metod i środków dydaktycznych, dlatego lekcja była interesująca i myślę, że obserwująca koleżanka wyniosła korzyści z mojego zajęcia. Zespół nauczycieli kształcenia zintegrowanego, z którymi pracuję umożliwia mi wymianę doświadczeń zawodowych. Pozostaję w przekonaniu, że najcenniejsza jest wymiana doświadczeń „tu i teraz”, dlatego każda rozmowa czy to przed zajęciami, lub po nich, czy podczas przerw służyła wymianie doświadczeń zawodowych, rozwiązaniu nurtujących nas problemów wychowawczych i dydaktycznych. Takie wspólne spojrzenie na sprawę często było bardziej pomocne niż definicje książkowe, służyło integracji, wzajemnej odpowiedzialności za podejmowane zadania, czyniąc je bardziej przejrzystymi. W kwietniu 2007 r. przygotowałam i przeprowadziłam lekcję otwartą dla chętnych nauczycieli nauczania zintegrowanego naszej szkoły. Temat zajęć brzmiał: „ Wypowiedzi uczniów na temat czystości środowiska i nawiązanie do Światowego Dnia Ziemi. Udzielanie odpowiedzi na pytania. Pisownia nazw planet”. Zastosowałam metody aktywizujące (wizualizacja, obcy przybysz, burza mózgów), które uaktywniły wszystkich uczniów, przełamały opory przed przedstawieniem własnych pomysłów, a także pobudziły wyobraźnię. Uczniowie wykorzystywali posiadaną wiedzę i doświadczenia na dany temat i uczyli się słuchać nawzajem. Za pomocą techniki „obcego przybysza” zebraliśmy potrzebne informacje dotyczące naszego środowiska i jego ochrony. Plakat ukazujący „mocne” i „słabe” strony tematu był wizualną pomocą wzbudzającą refleksje i zmiany w postrzeganiu problemu przez dzieci. Metoda ta zainteresowała moje koleżanki i myślę, że wykorzystają ją w swojej pracy. Następnym zajęciem, które przeprowadziłam w obecności koleżanek było zajęcie w kwietniu 2009roku na temat „Wiosenne przebudzenia zwierząt”. Inspiracją było dla mnie uczestniczenie w warsztatach „ Edukacja poprzez ruch” D. Dziamskiej i wykorzystanie techniki orgiami podczas zajęć zintegrowanych. Dzieci poprzez ćwiczenia graficzno- ruchowe nauczyły się nowej piosenki oraz doskonaliły swoje sprawności manualne. Wykazały się przy tym dużą inwencja twórczą, powstały pomysłowe, różnobarwne prace, które wzbudziły ciekawość nauczycieli a nawet rodziców. Cieszy mnie, że z zaprezentowanej techniki skorzystali wychowawcy kształcenia zintegrowanego.
Efekty:
Dzięki przygotowanym i przeprowadzonym zajęciom otwartym mogłam zaprezentować innym nauczycielom metody i techniki, które wykorzystuję w pracy z dziećmi oraz środki dydaktyczne którymi dysponuję. Zajęcia otwarte dla nauczycieli mobilizowały mnie do innowacji, rozwijały horyzonty i warsztat pracy, służyły wypracowaniu coraz doskonalszych i ciekawszych metod pracy w naszej szkole. W rezultacie nastąpiło budowanie pozytywnych relacji pomiędzy nauczycielami oraz podniesienie jakości pracy realizowanego w szkole procesu dydaktyczno - wychowawczego.
2. Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w ramach Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli:
Opracowałam i udostępniłam innym nauczycielom scenariusze ciekawych lekcji, imprez i uroczystości szkolnych w celu ułatwienia poszukiwania materiałów tematycznych. Są to materiały do wykorzystania w całości bądź we fragmentach, lub by stały się twórczą inspiracją do tworzenia nowych scenariuszy. Niejednokrotnie przekazywałam materiały szkoleniowe z odbytych kursów czy warsztatów np. mandale, technika orgiami, ćwiczenia ortograficzno- gramatyczne, zasady tworzenia programów edukacyjnych czy dokumentowanie teczki na nauczyciela dyplomowanego. W marcu 2009 r. stworzyłam na szkolnym korytarzu „kącik kształcenia zintegrowanego” w celu wymiany doświadczeń z koleżankami z nauczania. W kąciku tym zamieściłam opracowany przeze mnie referat ze spotkania z rodzicami na temat „Ocena opisowa w kształceniu zintegrowanym” oraz materiały dydaktyczne ze szkolenia na temat „Origami” wraz z przykładowymi pracami plastycznymi. Koleżankom bardzo spodobał się pomysł z kącikiem, w którym można zamieszczać swoje ciekawe materiały dydaktyczne. Już w następnym miesiącu pojawiły się treści na temat „ Metoda projektu w nauczaniu zintegrowanym”.
Efekty: Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w ramach Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli jest najlepszą formą kontaktu między nauczycielami. W efekcie czego, następuje usprawnienie procesu dydaktyczno - wychowawczego, a co za tym idzie wzrasta efektywność nauczania.
3.Obserwacja zajęć prowadzonych przez nauczycieli kształcenia zintegrowanego.
W styczniu 2008 roku obserwowałam zajęcia otwarte w klasie Ia, które dotyczyły kręgu tematycznego pt. „Pomagamy zwierzętom przetrwać zimę”. Temat dnia brzmiał: „Zakładamy ptasią gospodę”. Celem zajęć było osiągnięcie następujących efektów dydaktyczno-wychowawczych: - uczeń zna wybrane gatunki ptaków zimujących w Polsce, - wie, jaki pokarm lubią ptaki i jak je dokarmiać, - rozwiązuje łatwe krzyżówki i rebusy, - potrafi wykonać prosty karmnik z kartonu. Dzieci poradziły sobie z wykonaniem powierzonych im zadań, osiągnęły zamierzony cel. Zaprezentowały swoje umiejętności współpracy w grupie. Sprawnie dokonały ewaluacji zajęcia oceniając swoją pracę oraz pracę nauczyciela. Ogromną radość sprawiły dzieciom zabawy oparte na ich własnym imieniu a zaczerpnięte z „Pedagogiki zabawy”. Zabawy te mogłam wykorzystać w swojej pracy dydaktyczno - wychowawczej. W październiku 2008 roku obserwowałam zajęcia otwarte w klasie III b, których temat dzienny brzmiał: Jesień na polu. Zadania dydaktyczno - wychowawcze tych zajęć to : - dodawanie i odejmowanie w zakresie 100, - dostrzeganie roli nawiasów, - samodzielne zdobywanie wiadomości o pracy rolnika, roślinach zbożowych, okopowych, włóknistych i oleistych, - rozpoznawanie roślin uprawianych na polu, - uzupełnianie i przepisywanie zdań o pracach jesiennych. Zajęcia były bardzo ciekawe. Dzieci angażowały się w pracę. Koleżanka osiągnęła założone wcześniej cele zajęć. Podobało mi się wykorzystanie w czasie lekcji encyklopedii przyrodniczych jako sposobu samokształcenia ucznia oraz stworzenie wspólnej notatki poprzez pracę w grupie.
Efekty: Poprzez obserwację zajęć prowadzonych przez inne koleżanki doskonaliłam swój warsztat pracy w zakresie poznawania nowych metod i form pracy z uczniem. Zdobyte umiejętności wykorzystywałam w czasie zajęć edukacyjnych, które stawały się dla uczniów bardziej urozmaicone, ciekawsze.
4. Współpraca z nauczycielami w ramach przygotowywania uroczystości szkolnych.
Wspólnie z koleżankami uczącymi w kształceniu zintegrowanym każdego roku urządzamy uroczystości szkolne. W ramach tej współpracy wymieniamy się pomysłami, doświadczeniami, wspólnie robimy dekoracje. W listopadzie 2006r. przygotowałyśmy z koleżanką z kształcenia zintegrowanego i naszymi wychowankami przedstawienie dla młodszych uczniów z okazji „Andrzejek”. Inscenizacja zapoznała wszystkich z polską tradycją andrzejkową. Dzieci przebrane w stroje wróżek i czarodziejów zaprosiły wszystkich do udziału w andrzejkowych wróżbach. Pierwszą wróżbą było ,,serduszko": na jednej stronie papierowego serduszka napisane były imiona chłopców (dziewcząt). Zadaniem uczestników było przekłucie serduszka igłą po niezapisanej stronie, a następnie należało odwrócić serce i sprawdzić jak będzie brzmiało imię ukochanej osoby. Kolejne wróżby to: „ Kim będę?”, „ Wróżba z talerzykami”, „Zapałkowa Wróżba ” itd. Dużym zainteresowaniem cieszyły się wróżby zbiorowe: „ Szczęśliwe Numerki” i „Kolory”. Dzieci wspaniale bawiły się przy ulubionych utworach muzycznych, uczyły się andrzejkowych wierszy i rymowanek. W styczniu 2008r. wraz z koleżanką przygotowałyśmy apel na temat „Bezpieczne ferie zimowe”. Nasi wychowankowie z klas III dali uczniom klas 0- III wiele cennych rad, przestróg na ferie, żeby wszyscy spędzili je bezpiecznie i przyjemnie. Dzieci pokazywały w formie piosenek, wierszy i inscenizacji jak bezpiecznie bawić się na śniegu i lodzie, jak dokarmiać ptaki zimą oraz jak właściwie zachować się w niektórych trudnych sytuacjach. Takie sytuacje mogą przydarzyć się podczas zimowego wypoczynku. W październiku 2008r. wspólnie z wychowawczynią klasy I b przygotowałyśmy uroczystość „ Ślubowanie Klas Pierwszych”. W ślubowaniu uczestniczyła dyrekcja szkoły, nauczyciele, rodzice i zaproszeni goście. Starannie przygotowanym występem pierwszoklasiści udowodnili, że zasłużyli na miano prawdziwych uczniów. Po złożeniu uroczystego ślubowania, pani dyrektor dokonała pasowania. Uczniowie otrzymali okolicznościowe dyplomy, legitymacje szkolne i znaczki z logo szkoły oraz prezenty od zaproszonych gości. Ten dzień na pewno zapisze się w pamięci wszystkich. W związku z przystąpieniem naszej szkoły do ogólnopolskiej akcji pod hasłem "Cała Polska czyta dzieciom" współpracuję też z nauczycielem biblioteki szkolnej. Podejmujemy działania, które propagują wśród dzieci, młodzieży i rodziców głośne czytanie. Chcemy by dziecko miało codzienny kontakt z książką, a głośne czytanie w domu i szkole stało się przyjemnością dla czytających i słuchających. Codzienne czytanie uczy myślenia, jest drogą do wiedzy i wykształcenia.
Efekty:
Uroczystości zintegrowały dzieci, ukształtowały zasady świadomej dyscypliny i harmonijnego współżycia w zespole, uczyły życzliwości, uprzejmości i innych wartościowych cech charakteru. Współpraca z innymi nauczycielami służyła wzajemnej wymianie doświadczeń i pomysłów na ciekawe przeprowadzenie uroczystości szkolnych. Dbałam o promowanie szkoły w środowisku.
5. Publikowanie scenariuszy zajęć i uroczystości szkolnych związanych z wykonywaną pracą.
Następnym sposobem dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi jest publikowanie swoich materiałów dydaktycznych w Internecie. W roku szkolnym 2008/ 2009 opublikowałam swoje materiały dydaktyczne na portalu edukacyjnym www.45minut.pl/ . Publikuję na nim ciekawsze konspekty lekcji, refleksje po ich przeprowadzeniu, scenariusze różnych uroczystości szkolnych, które tworzę sama i które sprawdziły się na szkolnej scenie oraz w mojej pracy dydaktyczno - wychowawczej. Tytuł publikacji: 1. „Pasowanie na ucznia” - scenariusz uroczystości ślubowania pierwszoklasisty. 2. „Kanapkowy statek” - scenariusz zajęć zintegrowanych dla klasy I. 3. „ Ocena opisowa w kształceniu zintegrowanym” - referat Niektóre scenariusze uroczystości klasowych i szkolnych umieszczam również na szkolnej stronie internetowej www.sp3suchedniow.szkolnastrona.pl/ oraz na stronie internetowej mojej klasy www.asyzpierwszejklasy.lua.pl/.
Efekty:
Publikowanie materiałów przyczynia się do promocji osoby publikującej oraz szkoły, w której pracuje. Jest jednym ze sposobów wymiany doświadczeń między nauczycielami.
6. Prowadzenie zajęć otwartych z udziałem nauczycieli przedszkola i ich wychowanków.
Nasza szkoła od lat współpracuje z miejscowym przedszkolem. Niektóre dzieci z oddziału zerowego są w przyszłości uczniami naszej szkoły, dlatego też w każdym roku szkolnym przedszkolaki goszczą w naszej szkole. Prowadzimy zajęcia otwarte dla nauczycieli i dzieci z oddziałów przedszkolnych, oprowadzamy dzieci po naszej placówce, pokazujemy jak wygląda nauka w szkole. W czasie stażu prowadziłam zajęcia w klasie II dla przedszkolaków, których tematem były „Wakacyjne rady”. W zajęciach brały czynny udział przedszkolaki. Omówiliśmy bezpieczeństwo podczas wakacyjnych zabaw, zapisaliśmy rady na bezpieczne wakacje, wspólnie zaprojektowaliśmy znaki zakazu niebezpiecznych zabaw. Uczniowie poznali śmieszny wierszyk pt. „Głupawki”, odegrali kilka scenek na temat bezpieczeństwa w czasie letniego wypoczynku. Wykorzystując metodę „Burzy mózgów” ustaliliśmy, jak miło i bezpiecznie spędzić wakacje. Zajęcia zakończyła wspólna zabawa w kręgu - przekazywanie z rąk do rąk muszli, a osoba, która ją trzyma wypowiada radę lub ostrzeżenie dotyczące bezpieczeństwa podczas wakacyjnych zabaw. Myślę, że zajęcia te przyniosły wiele korzyści zarówno moim uczniom jak i przedszkolakom. Kolejne zajęcie integracyjne odbyło się w grudniu 2007 roku na temat „Czy chcesz się ze mną zaprzyjaźnić?” a dotyczyło koleżeństwa i przyjaźni wśród dzieci. Poprzez zastosowanie różnorodnych metod i form pracy, uczniowie chętnie koncentrowali się na postawionych zadaniach i z dużym zaangażowaniem je rozwiązywali. Wykazali się też dobrą znajomością poznanych części mowy oraz prawidłowym wyszukiwaniem fragmentów w omawianym wierszu. Samodzielnie próbowali oceniać i przewidywać własne zachowanie w sytuacjach trudnych (drama). Ciekawym momentem zajęć okazało się układanie przepisu na długotrwałą przyjaźń. Zgromadzone słownictwo, ćwiczenia słownikowe, drama, zabawy muzyczno - ruchowe oraz własne doświadczenie były inspiracją do stworzenia niebanalnych przepisów. Niektóre ćwiczenia były przeprowadzone w grupie, by umożliwić bliskie kontakty i zintegrowanie zespołu klasowego. Dzieci przedszkolne wspaniale potrafiły włączyć się w tok lekcji i aktywnie brały w niej udział oraz narysowały na kartkach swojego najlepszego przyjaciela. Miłym akcentem było na zakończenie zajęć podarowanie młodszym kolegom serc przyjaźni „Jestem twoim przyjacielem”. Przedszkolaki wraz ze swoją panią zaprosiły naszą klasę do siebie i kolejne wspólne zajęcie odbyło się w przedszkolu w marcu 2008 roku. Tematem zajęcia były „ Zwyczaje i tradycje Świąt Wielkanocnych” . Moi wychowankowie wprowadzili przedszkolaki w atmosferę tych wiosennych świąt przedstawiając historię Wielkanocy, znaczenie poszczególnych obyczajów oraz radość świąteczną wyrażoną w wierszach. Natomiast przedszkolaki świetnie odgadywały świąteczne zagadki i prezentowały swoje ulubione piosenki. Miła atmosfera sprzyjała zabawom integracyjnym. Na zakończenie wszystkie dzieci pomalowały obrazki z symbolami Świąt Wielkiej Nocy.
Efekty: Podjęte działania wpłynęły pozytywnie na sferę emocjonalną dzieci, dostarczyły im wiele radości i były okazją do zawarcia bliższych znajomości. Dzieci przedszkolne mogły bliżej poznać szkołę i przekonać się, iż jest im przyjazna, a współpracujące nauczycielki miały szansę na wymianę pedagogicznych doświadczeń, doskonalenie swojego warsztatu pracy. Podczas spotkań mogłyśmy poznać swoich podopiecznych w nowych, nieznanych sytuacjach.
`
Umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć. § 8 ust. 2 pkt. 3
1