Na czym polega kunszt gry Jankiela
"Koncert nad koncertami" jest fragmentem jednej z ksiąg "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Na podstawie zamieszczonego w podręczniku fragmentu dowiadujemy się, że stary, siwobrody mistrz Jankiel był polskim Żydem, właścicielem karczmy . Jankiel pomimo że był Żydem kochał Polskę i był gorącym patriotą , grał na cymbałach. Prowadził prawdopodobnie działalność konspiracyjną i niepodległościową, świadczyła o tym chwilowa jego nieobecność w Soplicowie . Ponieważ obiecał zagrać na weselu Tadeusza i Zosi , wypadało mu dać koncert również na ich zaręczynach . Na prośbę Zosi rozpoczyna koncert, w którym przypomniał ważne wydarzenia historyczne. Poprzez dźwięki muzyk oddał wielkość wydarzeń, tragizm potęgę . Łatwo można było wyodrębnić z dźwięków poszczególne wydarzenia historyczne. Nikt ze słuchających gości nie miał wątpliwości że pierwszy fragment muzyki polonez opowiadał o uchwaleniu Konstytucji Trzeciego Maja . Była to muzyka skoczna , porywała młodych do tańca . Natomiast starsi wracali myślami do przeszłości. Następne dźwięki brzmiały "jak zgrzyt żelaza po szkle", powiadały one o tragicznym, hańbiącym wydarzeniu - konfederacji targowickiej - którą zawiązali magnaci. Muzyka ta opowiadała o unieważnieniu Konstytucji Trzeciego Maja i uchwały Sejmu Czteroletniego. Trzecim fragmentem muzyki, opowiedział Jankiel rzeź Pragi. Rzeź ludności polskiej przez wojska rosyjskie po upadku powstania Kościuszkowskiego i w muzyce mistrza słychać było, jęk dzieci, płacze matek . Potem muzyka Jankiela stała się rzewna , smutna , sentymentalna , jak gdyby opowiadaniem o żołnierzach polskich udających się na tułaczkę . Koncert zakończył marszem tryumfalnym - " Mazurkiem Dąbrowskiego " - " Jeszcze Polska nie zginęła ... " . Na koniec muzyk zapłakał ze wzruszenia , zgotował sobie i słuchaczom ucztę muzyczną - patriotyczną . Muzyka grana przez Jankiela przypomniała słuchaczom o ich powinnościach wobec Ojczyzny . Kunszt gry Jankiela polegał na tym żeby uświadomić że są Polakami i powinni zawsze umieć walczyć o niepodległość Polski . Również kunsztu Jankiela nie można było równać z żadnym innym muzykiem . Mówi szczególnie o tym pierwszy werset fragmentu - " Było cymbalistów wielu , Ale żaden z nich mi śmiał zagrać przy Jankielu " .