SZKOLENIE BHP INSTRUKTAŻ OGÓLNY(1)

Ramowy Program instruktażu ogólnego

dla stanowisk robotniczych

1. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest zaznajomienie pracownika w szczególności z:

- Podstawowymi przepisami bhp zawartymi w Kodeksie Pracy lub w Regulaminie Pracy
- Przepisami oraz zasadami bhp obowiązującymi w Domu Pomocy Społecznej w Łąc
- Zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku

2. Tematy szkolenia

A)Istota bezpieczeństwa i higieny pracy

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)- jest to zespół środków urządzeń, których celem jest stworzenie warunków pracy eliminujących zagrożenie życia, lub zdrowia pracownika

Higiena pracy - ma za zadanie zapewnić pracownikowi higieniczne warunki pracy zgodnie z przepisami o NDS i NDN

B) Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych
komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie BHP

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE BHP

- Za stan BHP w zakładzie odpowiedzialność ponosi pracodawca
- Pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie życie pracownika przez zapewnienie mu higienicznych warunków pracy oraz korzystać z dobrodziejstw nauki i techniki
- Zapewnić przestrzeganie przepisów BHP w zakładzie pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrola wykonanych tych poleceń
- Zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy oraz służby BHP

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP

- Przestrzegać przepisów bhp brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz podawać się egzaminom sprawdzającym z tego zakresu
- Wykonywać prace zgodnie z przepisami i zasadami BHP oraz stosować się do wskazówek poleceń przełożonych
- Dbać o należyty stan maszyn i urządzeń,narzędzi i sprzętu oraz porządku w miejscu wykonywanej pracy
- Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego
- Podawać się badania wstępnym,okresowym i kontrolnym oraz innym zalecenia lekarskim
- Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku w zakładzie albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników,a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie

UPRAWNIENIA PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP
- W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo, gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
- Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa - pracownik ma prawo oddalić z miejsca zagrożenia i zawiadomić o tym przełożonego
- W czasie oddalenia się z miejsca pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
- Pracownik ma prawo po uprzednim zawiadomieniu przełożonego
Powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności
Psychofizycznej, w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia
Bezpiecznego wykonania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI SŁUŻBY BHP W DANYM ZAKŁADZIE PRACY

- Prowadzenie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bhp

- Wykonywanie okresowych analiz

- Uczestniczyć w dochodzeniach powypadkowych oraz badać przyczyny zachorowań na choroby zawodowe i opracowywać dokumentacje z tego zakresu

- Współpracować z innymi komórkami w zakresie szkoleń BHP oraz okresowych badań lekarskich

- Opiniowanie poszczególnych instrukcji na stanowiskach pracy

UPRAWNIENIA SŁUŻBY BHP -
W DANYM ZAKŁADZIE PRACY

- Przeprowadzenia kontroli przepisów i zasad BHP na poszczególnych stanowiskach pracy
- Występowanie do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia
stwierdzonych zagrożeń, które mogą prowadzić do wypadku bądź choroby
zawodowej
- Występowania do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
- Niezwłoczne wstrzymanie maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika
- Niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej
- Niezwłocznego odsunięcia od pracy pracowników,którzy swoim zachowaniem,lub sposobem wykonywania pracy stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia własnego,lub innych pracowników
- Wnioskowanie do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy,w jego części lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI SPOŁECZNEJ INSPEKCJI PRACY W DANYM ZAKŁADZIE PRACY

- Kontrolowanie przestrzeganie przepisów prawa pracy i przepisów BHP
- Kontrola przepisów o ochronie pracy kobiet, młodocianych oraz osób niepełnosprawnych
- Brać udział w dochodzeniu powypadkowym jako członek tego zespołu
- Przestrzegać zbiorowego układu pracy, regulaminu pracy, urlopów pracowniczych

UPRAWNIENIA SPOŁECZEJ INSPEKCJI PRACY W DANYM
ZAKŁADZIE

- Prawo do przeprowadzenia pełnej kontroli i przestrzegania przepisów prawa pracy oraz przepisów BHP
- Prawo do wystąpienia o niezwłoczne usunięcie bezpośrednich zagrożeń zdrowia i życia, a także zaleceń wstrzymania pracy maszyny i urządzenia lub robót
- Prawo do uczestniczenia w kontroli Państwowej Inspekcji pracy,która jest przeprowadzona przez odpowiednich inspektorów

C) Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy

Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji pracy i porządku w
procesie pracy, przepisów bhp,przepisów pożarowych, a także przyjętego
sposobu potwierdzenia przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwienia
nieobecności w pracy pracodawca może stosować:
- Karę upomnienia
- Karę naganny

D) Zasady poruszania się po terenie zakładu pracy

Na terenie zakładu pracy, jeżeli chodzi o zasady poruszania po terenie zakładu
pracy obowiązują zasady ruchu drogowego.

E) Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia występujące w danym zakładzie -
Podstawowe środki zapobiegawcze

Zagrożenia wypadkowe - każdy czynnik fizyczny, chemiczny, elektryczny bądź ludzki, może
prowadzić do wypadku.

Zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi, ostrymi i wystającymi

Zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym

Zagrożenia oparzeniowe

Zagrożenia wybuchowe

Zagrożenia przeciwpożarowe

ŚRODKI OCHRONY PRZED TYMI ZAGROŻENIAMI:

PRZY PRACY Z SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI NALEŻY:

- Zachować ostrożność i wzmożoną uwagę
- Pracować w środkach ochrony indywidualnej lub innych ochronach
- Pracodawca jest zobowiązany przeszkolić pracownika w zakresie postępowania z substancjami chemicznymi

OCHRONA PRZED SUBSTANCJAMI TOKSYCZNYMI

- Zmiany w procesie technologicznym pod kątem emisji substancji toksycznych na stanowiskach pracy
- Automatyzacja i hermetyzacja procesów produkcyjnych
- Zastosowanie odpowiednich systemów wentylacyjnych
- Rotacja pracowników na stanowiskach szkodliwych
- Skrócenie czasu pracy
- Przestrzeganie przepisów bhp
- Pracownik,który pracuje przy kont akcje z substancjami chemicznymi powinien podawać badania lekarskim ( wstępnym, okresowym)

ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI BIOLOGICZNYMI

Czynniki biologiczne wywierają niekorzystny wpływ na organizm ludzki i mogą być przyczyną chorób zawodowych. Czynniki biologiczne mogą wywołać następujące choroby zawodowe:
- Schorzenia układu oddechowego ( wywołane przez drobnoustroje pochodzenia roślinnego jak np. bakterie, promieniowce, grzyby, które np. w trakcje procesów magazynowania, przetwarzania i użytkowania różnych surowców roślinnych uwalniają się wraz z pyłem i stanowią zagrożenie dla rolników,młynarzy, pracowników zatrudnionych w słodowniach oraz w wytwórniach pasz i tatarakach itp.)
- Bruceloza ( na tą chorobę narażeni są pracownicy zajmujący się hodowlą zwierząt, lecznictwem medycznym i weterynaryjnym)
- Wirusowe zapalenie wątroby ( zróżnicowane zależności od typy A czy B zachorowań . Choruje na to schorzenie grupy zawodowe tzw..specjalnego ryzyka wirus typy B, pracownicy oddziałów zakaźnych,pracownicy stacji krwiodawstwa,oddziałów zabiegowych,laboratoriów.)

ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI PSYCHOFIZYCZNYMI

Obciążenia fizyczne organizmu wynikają, głównie z czynności maszyn i stanowisk pracy.
W związku z tym będziemy mówić o:
- Obciążeniu rąk ( związane przede wszystkim z czynnościami sterownia i manipulowania przedmiotami w czasie pracy.)
- Obciążenia nóg ( wynikające z pokokonywania elementów sterowniczych,chodzenia przenoszenia ciężarów lub pracy w pozycji stojącej.)

Obciążenia fizyczne na podstawie wydatku energetycznego

Obciążenia pracą fizyczną można podzielić na:
- Prace statyczną
- Pracę dynamiczną

PRZYKŁADY PRAC FIZYCZNYCH:
- Praca lekka
- Praca umiarkowana
- Praca ciężka
- Praca bardzo ciężka

WYTYCZNE W SPRAWIE PRACY FIZYCZNEJ

- Wzbronione jest zatrudnienie młodocianych przy pracach, które wymagają przenoszenia i przewożenia ciężarów i prac wymagających powtarzania dużej liczby ruchów. Czynności te mogą być wykonywane przez młodocianych w zakresie praktycznej nauki zawodu,jeżeli czas ich wykonywania nie przekracza 1/3 czasu pracy młodocianego.

ZAGROŻENIA ELEMENTAMI OSTRYMI I RUCHOMYMI I WYSTAJĄCYMI

Bezpośredni kontakt człowieka z ruchomymi elementami maszyn,oprzyrządowania i wyposażenia technologicznego może doprowadzić do urazów na skutek uderzenia wciągnięcia między ruchome elementy lub zagrożenia.
Zagrożenia mogą wystąpić w procesach technologicznych, w których odpryskuje elementy obrabianego materiału i stosowanych czynników, np. cieczy chłodzącej, a także opadające lub obluzowane części maszyn, narzędzi,oprzyrządowanie oraz obrabiane przedmioty.
Spadające z wysokości elementy np. na wskutek wibracji,naruszenia równowagi ułożonych elementów,wykonywanych operacji ( budownictwo), są również przyczyną urazu.

ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z PRZEMIESZCZENIEM SIĘ LUDZI
Poziome i pionowe przemieszczanie się ludzi stwarza zagrożenie upadkiem lub poślizgiem ,co może spowodować urazy jak:
- Stłuczenia
- Złamania
- Zwichnięcia
Przemieszczanie ludzi podczas pracy związane jest z dojściem do stanowiska pracy i opuszczaniem go podczas oraz z wykonywaniem czynności roboczych,konserwacyjnych i naprawczych.Do tych celów służą wewnątrz zakładowe drogi komunikacyjne i transportowe,przejścia techniczne, wejścia i dojścia do maszyny lub stanowiska pracy.
Miejsca w zakładzie pracy, w którym występują zagrożenia dla pracownika,powinny być:
- Oznakowane widocznymi barwami lub znakami bezpieczeństwa zgodnie z PN. Znaki bezpieczeństwa powinny być umieszczone zgodnie z linią wzroku - w miejscu lub najbliższym otoczeniu określonego zagrożenia, a w przypadku ogólnego zagrożenia - przy wejściu na teren,gdzie występuje takie zagrożenie
- Wyłączone z użytkowania odpowiednim wygrodzeniem lub w inny sposób,jeśli oznakowanie barwami lub znakami bezpieczeństwa nie jest wystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika
- Pomalowane barwami bezpieczeństwa ( zgodnie z PN),jeśli nie występuje na przejściach zagrażających potknięciem się upadkiem lub uderzeniem np. stopienie
- Zagrodzone lub zabezpieczone w inny sposób,jeśli występuje możliwość niespodziewanego wtargnięcia na drogę.

Drogi w zakładzie pracy:
Pracodawca na terenie zakładu pracy powinien zapewnić:
- Drogi komunikacyjne,transportowe,drogi dla pieszych i dojazdy pożarowe,które będą wykonane i oznakowane zgodnie z PN
- Użytkowanie dróg w stanie nie stwarzającym zagrożeń dla użytkowników drogi i przejścia oraz dojazdy przeciwpożarowe nie mogą prowadzić przez miejsca,w których występują zagrożenia dla ich użytkowania
- Wymiary dróg i przejść odpowiednie do liczby potęcialnych użytkowników oraz rodzajów i wielkości stosowanych urządzeń transportowych i przemieszczanych ładunków
- Urządzenie lub inne rozwiązania techniczne zapewniające odpowiednie wód opadowych z, dróg przejść oraz placów manewrowych,postojowych i składowych.

Na drogach transportowych i magazynach nie powinny występować progi ani stopnie. W przypadku zróżnicowani poziomów podłogi,różnice te powinny być wyrównane pochylniami o nachyleniu dostosowanym do rodzaju używanego środka transportu,ale nie większym niż 8%.

ZAGROZENIA PORAŻENIA PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

Działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka może być:
- Bezpośrednie,gdy następuje włączenie ciała lub jego części w obwód elektryczny
- Pośrednie, które polega uszkodzeń bez przepływu prądu przez ciało człowieka np. reakcja człowieka na porażenie łukiem elektrycznym mogą być obrażenia na wskutek upadku z wysokości

Na człowieka może działać prąd:
- Stały, powoduje skutki elektrolityczne ( przemieszczanie jonów, co zmienia ich stężenie po obu stronach błony komórkowej,prowadząc czynności komórkowej)
- Przemienny, powoduje ujemne skutki przez:
Działanie na krążenie krwi i oddychanie
Działanie na układ nerwowy
Działanie cieplne
Uszkodzenie mięśni i kości

Przyczyny porażenia prądem elektrycznym:
- Stosowanie bezpieczników zamiast wyłączników różnicowo prądowych
- Użyłkowanie oporników o zerowej klasie ochronności
- Niestosowanie połączeń wyrównawczych
- Używanie instalacji elektrycznej bez przewodzenia

OCHRONA PRZED PORAŻENIEM PRĄDEM ELEKTRYCZNYM
Ochrona przeciwporażeniowa - zespół czynników,który ma za zadanie ochronne danego pracownika przed porażeniem prądem elektrycznym.

Ochrona przeciwporażeniowa powinna spełniać takie wymagania jak:
- Uniemożliwienie dotknięcia części czynnych pozostających pod napięciem w warunkach
normalnej pracy instalacji elektrycznej
- Zastosowanie bardzo niskich napięć, które nie wywołują przepływu prądów wrażeniowych
zagrażających zdrowiu i życiu nawet przy bezpośrednim dotknięciu części czynnych przez
człowieka
- Stosowanie szybkiego samoczynnego wyłączenia
- Ograniczenie napięcia dotykowego na dostępnych częściach przewodzonych

Zgodnie z zaleceniami ta ochrona powinna być zapewniona przez stosowanie takich środków jak:
- Równoczesna ochrona przed dotykiem pośrednim i bezpośrednim ( ochrona podstawowa i dodatkowa) w obwodach niskiego napięcia
- Ochrona przed dotykiem bezpośrednim
- Ochrona przed dotykiem pośrednim

ZAGROŻENIA POPARZENIEM

Poparzenia - to trwałe uszkodzenia części miękkich organizmu człowieka na wskutek bezpośredniego działania ( najczęściej w krótkim czasie) skrajnych ( wysokich lub niskich) temperatur, skoncentrowania różnego rodzaju energii oraz substancji chemicznych,głównie żrących i parzących

CZYNNIKI RODZAJ
Skoncentrowana energia fizyczna - Wysoka temperatura ( powyżej 45 stopni Celsjusza)- Niska temperatura- Promieniowanie jonizujące (RTG)- Promieniowanie elektromagnetyczne i pola elektroakustyczne
Substancje chemiczne - Substancje parzące, żrące ( np. stężone kwasy nieorganiczne,stężone zasady i ługi nieorganiczne) - Substancje gwałtownie reagujące z powietrzem,wodą z tkankami miękkimi ciała- Związki pirofosfryczne np. fosfor biały

ZAGROŻENIA

Źródłami ciepła, które mogą stworzyć niebezpieczeństwo poparzenia w środowisku pracy są między innymi:
- Gorące powierzchnie o temperaturze ponad 45 stopni Celsjusza
- Gorące przedmioty znajdujące się w otoczeniu człowieka
- Zimne powierzchnie, a także powietrze o temperaturze około 0 stopni
Celsjusza i poniżej
- Źródła promieniowania jonizującego
- Niezabezpieczone źródła promieniowania elektromagnetycznego
- Nieprawidłowa niezgodna z instrukcją obsługa źródeł promieniowania
- Niewłaściwy transport substancji żrących i parzących

SPOSOBY OCHRONY PRZED POPARZENIAMI

Ochronę przed poparzeniami może stanowić:
- Odpowiednia konstrukcja maszyn i urządzeń
- Dobór odpowiedniego procesu technologicznego
- Odizolowanie człowieka ( stałe lub czasowe) przez zastosowanie odpowiednich środków ochrony, np. osłony hermetyzacji itp.
- Stosowanie środków ochrony osobistej

ZAGROŻENIA POŻAROWE I WYBUCHOWE
Zagrożeniem pożarowym - nazywamy zespół czynników wpływających na powstawanie i rozprzestrzenianie się pożaru, a przez co zagrażający bezpieczeństwu życia ludzi.

Zagrożenie wybuchowe - nazywamy możliwość tworzenia przez palne gazy,pary palnych cieczy,pyły lub włókna palnych ciał stałych w różnych warunkach mieszanin z powietrzem,które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia

Pożar lub wybuch może powstać,gdy zaistnieje czasowa i przestrzenna zbieżność następujących elementów:
- Materiału palnego
- Czynnika utleniającego
- Źródła zapłonu

Nas będą interesowały przede wszystkim pożary i wybuchy, które mogą powstać w zakładzie pracy z uwagi na stosowanie tam często dużych ilościach materiałów niebezpiecznych z punktu widzenia zagrożenia pożarowego. Powstanie mechanizmów powstania zapłonu pozwoli na podjęcie działań profilaktycznych prowadzących do eliminowania nieprawidłowości w prowadzeniu procesów technologicznych,magazynowych itp.

Materiały palne, które można traktować jako niebezpieczne pożarowo to:

- Gazy palne,takie jak acetylen,metan,etan, wodór, amoniak
- Ciecze, których pary z powietrzem tworzą mieszaniny palne i wybuchowe, jak węglowodory ciekłe,alkohole,rozpuszczalniki (aceton, benzyna) o temperaturze poniżej 55 stopni Celsjusza

Rodzaje źródeł zapłonu
1) Punktowe
- Iskry elektryczne
- Iskry elektrostatyczne
- Iskry mechaniczne

2) Liniowe
- Wyładowania atmosferyczne
- łuk elektryczny

3) Powierzchniowe
- Gorące powierzchnie
- Materiały pirotechniczne
- Fale uderzeniowe
- Promieniowanie świetlne i cieplne
- Iskry spawalnicze

4) Pojemnościowe
- Gorące gazy
- Reakcje chemiczne
- Otwarty ogień
- Sprężanie adiabatyczne

OGÓLNE METODY ZAPOBIEGANIA POŻAROM I WYBUCHOM

- Usuwanie materiałów palnych ze strefy zagrożenia to ważny element prewencji szczególnie wówczas, gdy mała ilość substancji palnej może być źródłem przemieszczania się ognia. Oto kilka przypadków,gdy usunięcie substancji palnej jest konieczne:
- Odpylanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem pyłów
- Usunięcie odpadków ( szczególnie mających zdolność do sam ogrzewania się np. zaolejone czyściwo)
- Spalanie w pochodni gazów odlotowych np. rafinerie
- Wentylowanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem

ZAPOBIEGANIE POŻAROM

Mamy dwa sposoby walki z pożarami:
- Ochronna czynna,(gdy walczymy już z powstałym ogniem)
- Ochronna bierna, ( gdy czynimy wszystko, aby nie dopuścić do powstania pożaru)

TYPOWY SPRZĘT GAŚNICZY I JEGO KONSERWACJA:
W praktyce wykorzystujemy następujący sprzęt gaśniczy:
- Woda i piasek ( służy do tłumienia pożaru w zarodku)
- Hydranty
- Hydronetki
- Gaśnice

F) Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń
technicznych oraz transportem wewnątrz zakładowym

TRANSPORT WEWNĄTRZ ZAKŁADOWY

Podstawowe zasady bezpieczeństwa przy obsłudze urządzeń transportowych:
- Pracodawca powinien zapewnić zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych zwłaszcza w zakresie wyposażenia technicznego, w celu wyeliminowania potrzeby ręcznego przenoszenia ciężarów
- Jeżeli nie ma możliwości ręcznego przenoszenia ciężarów,należy podjąć odpowiednie przedsięwzięcia, w tym wyposażyć pracownika w niezbędne środki w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności

Ręczne przenoszenie ciężarów o masie przekraczające ustalone normy jest niedopuszczalne
Masa ładunków przemieszczanych przy użyciu środków transportowych nie powinna przekraczać dopuszczalnej nośności lub udźwigu danego środka transportowego
Ładunek powinien być zabezpieczony w szczególności przed upadkiem,przemieszczeniem i zsypaniem się ze środka transportowego

- Przy obsłudze urządzeń transportu zmechanizowanego mogą być zatrudnione osoby o wymaganych kfalfikacjach do obsługi danego urządzenia
- Pracodawca jest zobowiązany zapewnić opracowanie zasad ruchu na drogach wewnątrz zakładowych,zgodnie z przepisami zasad ruchu drogowego
- Drogi powinny być oznakowane znakami drogowymi zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym

PODSTAWOWE WYMOGI BHP PRZY TRANSPORCIE RĘCZNYM
1) Organizacja prac transportowych, w tym stosowane metody pracy powinny zapewnić w
szczególności:
- Ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego,w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek
- Wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo szkieletowego
2) Pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanych z rytmem pracy wymuszonym
procesem pracy
- Ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczenia przedmiotów
- Uwzględnienie wymagań ergonomii
Przy ręcznym przenoszeniu przedmiotów - tam gdzie jest to możliwe - należy zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do ich wielkości,masy i rodzaju,zapewniający bezpieczne i dogodne wykonywanie tych prac
3) Organizacja ręcznych prac transportowych powinna uwzględniać wymagania ergonomii, a w szczególności:
- Przemieszczane przedmioty należy przenosić jak najbliżej ciała
- Sposoby ręcznego przenoszenia przedmiotów powinny eliminować ryzyko urazów, a wszcególności urazów kręgosłupa. Sposoby te powinny wykluczać przemieszczenie przedmiotów, jeżeli:
Czynności te mogą być wykonywane za pomocą skrętu tułowia
Istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego
przedmiotu
Ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji
Pochylenie tułowia pracownika przekracza 45 stopni

4) Przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika
5) Przy pracach związanych z ręcznym przemieszczeniem przedmiotów należy zapewnić wystarczającą przestrzeń,zwłaszcza w płaszczyźnie poziomej umożliwiającą zahamowanie prawidłowej pozycji ciała podczas pracy

Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów przez pomieszczenia,schody korytarze albo drzwi zbyt wąskie w stosunku do rozmiarów tych przedmiotów,jeżeli stwarza to zagrożenie wypadkowe.

6) Powierzchnia, po której są przemieszczane ręczne przedmioty,powinna być równa i stabilna i nieś liska

7) Przejścia drogi transportowe oraz tory i torowiska,po których są przemieszczane przedmioty,powinny spełniać wymagania bhp określone w odrębnych przepisach

8) Opakowania przedmiotów przemieszczanych ręcznie powinny być wykonane z odpowiednio wytworzonych materiałów oraz nie powinny stwarzać zagrożeń.

9) Sposób rozmieszczania przedmiotów w opakowaniach powinien zapewnić ich stabilność
podczas przemieszczania

10) Niedopuszczalne jest przenoszenie i przetaczanie przedmiotów po pochylniach,
nie związanych w sposób stały z konstrukcją budynku o kącie nachylenia ponad 15
stopni, oraz przenoszenie po schodach o kącie nachylenia 60 stopni

11) Niedopuszczalne jest przebywanie pracownika między legarami podczas przetaczania
przedmiotów po pochyło ustawionych legarach

G) Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochronny
indywidualnej, w tym odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego

Odzież robocza -jest to ubiór,który ułatwia pracownikowi wykonywanie czynności zawodowych w warunkach nie zagrażających życiu lub zdrowiu,chroni odzież własną pracownika przed nadmiernym jej zniszczeniem.
Odzież robocza ze względu na sposób korzystania dzieli się na:
- indywidualną
- dyżurną

Odzież robocza indywidualna - stanowi indywidualne wyposażenie danego stanowiska pracy,jest wydawana pracownikowi wyłącznie do jego osobistego użytku w czasie i miejscu pracy.

Odzież robocza dyżurna - nie stanowi wyposażenia dla danego stanowiska pracy,natomiast jest przydzielona poszczególnym jednostkom organizacyjnym jako wyposażenie dodatkowe w celu dokonywania krótkotrwałych czynności roboczych lub nadzorczo - kontrolnych

Odzież ochronna - zabezpiecza pracownika przed niekorzystnymi wpływami środowiska zewnętrznego,tj. mechanicznymi, chemicznymi i termicznymi. Odzież ochronną wykonuje się z tkanin lekkich i nie drażniących skóry,a jednocześnie mocnych,trwałych i miękkich.
Odzież ochronną, stosowaną przy pracach w wysokich temperaturach,wykonuje się z kilku warstw: zewnętrznej - lnianej,środkowej - z lekkiej wełny lub bawełnianej siatki,wewnętrznej - z miękkiej tkaniny bawełnianej

Sprzęt ochrony osobistej - w danym zakładzie pracownik przed wykonywaniem pracy powinien być wyposażony,przez swojego przełożonego w taki sprzęt jak:
- Okulary ochronne
- Osłony
- Tarcze
- Maski

W przypadku utraty lub zniszczenia z winny pracownika odzieży roboczej,ochronnej lub sprzętu ochrony osobistej pracownik musi zwrócić kwotę pieniężną w wysokości ustalonej przez kierownika jednostki organizacyjnej na wniosek komisji powołanej do zbadania przyczyn utraty bądź zniszczenia tego przedmiotu.
Czas zużycia odzieży roboczej, ochronnej lub sprzętu ochrony osobistej liczy się od dnia wydania i jest okresem minimalnym,w ciągu, którego dany przedmiot powinien być zdatny do użytku.
Po upływie przewidzianego czasu nie zużyte w tym okresie przedmioty odzież ochronnej oraz sprzętu ochrony osobistej przydzielone poszczególnym pracownikom powinny być nadal przez nich używane, aż do chwili komisyjnego uznania przydzielonych przedmiotów za zużyte.
Przed podjęciem pracy pracownik jest wyposażony w książeczkę odzieżową,w której będą zapisane wszelkie pobory odzieży roboczej,ochronnej bądź sprzętu ochronnego.

H) Porządek i czystość w miejscu pracy- ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika

Według kodeksu pracy za porządek w miejscu pracy odpowiada sam pracownik oraz za należyty stan maszyn i urządzeń,którymi się opiekuje w czasie wykonywanej dniówki.
Jeżeli na danym stanowisku pracy znajduje się duże zapylenie,lub nadmierny hałas,należy stosować odpowiednie środki ochronny, jak np. w przypadku hałasu zatyczki do uszu lub nauszniki chroniące słuch, lub w przypadku pyłów maski przeciwpyłowe.
W przypadku innych czynników,które prowadzą do choroby zawodowej bądź innego urazu,należy stosować odpowiednie środki ochronny osobistej

I) Profilaktyczna opieka lekarska - zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska
instruowanego

Według kodeksu pracy pracodawca zobowiązany jest dbać o zdrowie pracownika
Pracodawca jest zobowiązany stosować środki zapobiegające chorobą zawodowym i innym chorobą związanym z wykonywaną pracą,w szczególnoąśći
- Utrzymać w stanie stałej sprawności urządzenia odgraniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy
- Przeprowadzać na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów

Pracownicy pracujący w danym zakładzie podawani są następującym badaniom
- Wstępnym
- Okresowym
- Kontrolne

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby:
- Osoby przyjmowane do pracy
- Pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy,na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia

Badania wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy.
Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez ważnych badań lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Pracodawca zatrudniający pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji czynników rakotwórczych lub pyłów zwółkniających jest obowiązany zapewnić tym pracownika okresowe badania lekarskie także:
- Po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami,czynnikami lub pyłami
- Po rozwiązaniu stosunku pracy,jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o obicie takimi badaniami

Pracodawca ponosi wszelkie koszty profilaktyki zdrowotnej nad pracownikami niezbędnej z uwagi na warunki pracy

W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstanie choroby zawodowej pracodawca jest zobowiązany,na podstawie orzeczenia lekarskiego w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika,który wywołał te objawy

J) Podstawowe zasady ochronny i przeciwpożarowej oraz postępowanie w razie pożaru

Zapewnienie ochronny przeciwpożarowej w zakładach pracy należy do obowiązków pracodawcy, a w szczególności:
- Zapewnienie warunków ochrony przeciwpożarowej w zakresie bezpieczeństwa osób i mienia
- Zapewnienie przestrzeganie przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych oraz zapobieganie wszelkim zagrożenia w tym zakresie
- Zaznajomienie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi oraz zapewnienie nadzoru nad ich przestrzeganiem

Przyczyny powstawania pożarów w przemyśle;
- Wady uszkodzenia i niewłaściwe użytkowanie instalacji elektrycznych
- Wadliwe działanie mechanizmów
- Samozapalenie

Zagrożenie pożarem ze strony instalacji i urządzeń elektrycznych istnieje w następujących przypadkach:
- Przeciążenia lii
- Zwarcia przewodów
- Uszkodzenia izolacji
- Niewłaściwe naprawianie bezpieczników
- Iskrzenia przeciążonych silników
- Prowizorycznego instalowania lamp
- Uszkodzenia transformatora

Zagrożenie pożarem ze strony wadliwego działania mechanizmów oraz niedbała konserwacja urządzeń:
- Kurz
- Brud i resztki smarów nagromadzone na wałach pędnych lub łożyskach mogących się zapaść przy długotrwałym nagrzewaniu się wałów lub łożysk

Zagrożenia pożarem ze strony pyłów przemysłowych:
- Nieodpowiednie urządzenia do odprowadzania różnych pyłów
- Gazów łatwopalnych i wybuchowych

Zagrożenie pożarem ze strony samozapalenia:

Samozapalenie - powstałe w wyniku reakcji chemicznych lub procesów biologicznych powodujących stopniowe nagrzewanie się danej substancji i w końcu jej zapalenie.
Samozapaleniu ulegają:
- Węgiel
- Drewno
- Trociny
- Farby
- Lakiery
- Tłuszcze
- Karbid
- Czyściło

Łatwość samozapalenia zależy min od zdolności łączenia się trwałej substancji z tlenem,temperatury otoczenia,stopnia wilgotności,stopnia rozdrobnienia

Przyczyną powstawania pożaru może być tzw. „ zaprószenie ognia ` niedopałkiem papierosa, nie zgaszoną zapałką itp.

TELEFON - STRAŻ POŻARNA
998

ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU

- Równocześnie z alarmowaniem należy przystąpić do gaszenia pożaru dostępnym sprzętem gaśniczym, udzielenia pomocy osobom poszkodowanym lub zagrożonym
- Przystąpić do ewakuacji osób znajdujących się w obiekcie ze szczególnym uwzględnieniem osób niepełnosprawnych, starszych, dzieci oraz nieznających obiektu
- Powiadomić straż pożarna dzwoniąc pod telefon alarmowy
- W miarę możliwości należy zabezpieczyć mienie przed pożarem i osobami postronnymi
- Do momentu przybycia Straży Pożarnej kierowanie akcją obejmuje właściciel, zarządca, użytkownik obiektu lub osoba najbardziej energiczna i opanowana
- Wzdłuż drogi prowadzącej do miejsca pożaru powinny stać osoby, które będą pokazywać właściwy kierunek jazdy, aby ułatwić dojazd służbom ratowniczym
- Po przybyciu Straży Pożarnej kierowanie akcją przejmuje Kierownik Akcji Ratowniczej, Który ma prawo żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organizacji społecznych, jednostek gospodarczych i obywateli
- Osoby postronne powinny zachować spokój i podporządkować się osobom kierującym akcją ratowniczo - gaśniczą

K) Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy

W razie wypadku przy pracy pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie ustalić okoliczności i
przyczyny oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegawcze.
Poza tym pracodawca zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić inspektora pracy i
prokuratora oraz jednostki nadrzędne o każdym śmiertelnym,śmiertelnym lub zbiorowym
wypadku przy pracy.
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pierwszą pomoc pracownikowi,który uległ
wypadkowi, zabezpieczyć miejsce wypadku, zbadać okoliczności i przyczyny wypadku oraz
prawidłowo sporządzić właściwą dokumentacje.
Badaniem okoliczności przyczyn wypadków bada zespół w skład, którego wchodzą:
- Pracownik służby bhp
- Społeczny inspektor pracy

Do zadań tego zespołu należy:
- Przesłuchać poszkodowanego,jeżeli stan zdrowia na to pozwala
- Dokonać oględzin miejsca wypadku,stanu technicznego maszyny i urządzeń oraz zbadać warunki wykonania pracy i inne okoliczności,które mogły mieć wpływ na wypadek
- Przesłuchać świadków oraz zasięgać opinii lekarza i innych specjalistów
- Zespół jest zobowiązany również wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące
śledztwo lub dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY

OGÓLNE ZASADY UDZIELANIA PIRWSZEJ POMOCY:
- Ocena zaradzenia i podjęcie działania
- Jak najszybsze usunięcie czynnika niebezpiecznego?
- Ocena zaistniałego zagrożenia dla zdrowia poszkodowanego, czyli sprawdzenie tętna, oddechu oraz drożności dróg oddechowych, ustalenie rodzaju urazu, złamania zabezpieczenie chorego przed możliwościami dodatkowego urazu lub innego zagrożenia
- Wyniesienie poszkodowanego z miejsca działania czynników toksycznych
- Wezwanie pomocy fachowej

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY ZRANIENIU:
- Natychmiast zatrzymanie krwotoku
- Usunięcie z rany ciał obcych
- Zabezpieczenie rany przed zakażeniem po przez oczyszczenie rany spirytusem w promieniu 5 cm od brzegu rany
- W przypadku rany zanieczyszczonej obficie wodą utlenioną
- Opatrunek umocować bandażem przylepcem lub chustą trójkątną
- Wszystkich chorych z poważnymi ranami skierować do szpitala
- Ranny z raną zanieczyszczoną ziemią lub kurzem wymaga podania surowicy przeciwtężcowej

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY OPARZENIACH:
- Przerywanie kontaktu z czynnikami parzącymi
- Polewanie czystą zimną wodą przez kilkanaście minut miejsca zranienia i podanie środków przeciwbólowych
- Zabezpieczyć oparzoną powierzchnie po przez opatrunki z gazy jałowej, czystymi prześcieradłami, serwetkami przy dużych powierzchniach
- Zapewnić poszkodowanemu szybką opiekę lekarską

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY ODMROŻENIACH:
- Odmrożenie miejsca stopniowo ogrzać
- Nałożyć jałowy opatrunek
- Podać środki przeciwbólowe
- Podawać ciepłe płyny do picia

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY KRWOTOKACH:
- Ucisk palcami krwawiącego naczynia ( tectnicę przyciska się do kości powyżej miejsca zranienia a przy krwotokach tętnicy szyjnej i skroniowej poniżej miejsca zranienia, przy krwotoku z rany na koniczynę unieść kciukiem lub pięścią)
- Założenie opatrunku uciskowego
- Mocno zabandażować

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY ZŁAMANIACH:
- Założyć jałowy opatrunek na ranę przy złamaniu otwartym
- Unieruchomić złamaną kończynę stosując zasadę unieruchomienia dwóch sąsiadujących ze złamaniem stawów ( stosuje się specjalne szyny kamera,a przy braku inne środki)
- Przy złamaniu kończyn górnych,podudzia i żeber,chorego można przenosić go w pozycji siedzącej
- Przy złamaniu uda,miednicy i kręgosłupa tylko w pozycji leżącej
- Przy złamaniu kręgosłupa chory musi być ułożony na twardym podłożu
- Podać środki przeciwbólowe
- Zapewnić transport do lekarza

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY ZWICHNIĘCIU:
- Przyłożyć zimny okład na zwichnięty staw
- Unieruchomić go za pomocą szyny i opaski
- Podać środki przeciwbólowe
- Przewieść chorego do lekarza w przypadku zwichnięcia stawu kolanowego

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY ZATRUCIACH DROGĄ POKARMOWĄ:
- Usunąć truciznę z żołądka przez spowodowanie wymiotów
- Podać oddtrutke np. zwykła wodę
- Ponownie spowodować wymioty

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY ZATRUCIACH PRZEZ SKÓRĘ:
- Rozebrać zatrutego
- Zmyć skórę strumieniem wody dbając o to, aby strumień wody ze skarżoną wodą nie skaził zdrowych części ciała
- Wezwać lekarza
- Zapewnić transport chorego

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZY PORAŻENIU PRĄDEM ELEKTRYCZNYM:
- Uwolnić porażonego spod działania prądu elektrycznego poprzez wyłączenie napięcia,bądź odciągnięcie porażonego od urządzenia pod napięciem pamiętając o zabezpieczeniu siebie
- Zastosować odpowiednie czynności ratownicze
- Przy zatrzymaniu oddechu sztuczne oddychanie
- Przy zatrzymaniu czynności serca masaż serca
- Przy oparzeniach krwionośnych i zranieniach postępować jak w takich przypadkach jest konieczne

Opracował Grzegorz Gużdzik