PROJEKT PHARE 2000
KRAJOWY SYSTEM SZKOLENIA ZAWODOWEGO

KOMPONENT 2
OPRACOWANIE ZBIORU KRAJOWYCH
STANDARDÓW KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

STANDARD Kwalifikacji ZAWODOWYCH

dla zawodu

INSPEKTOR OCHRONY ŚRODOWISKA

(315204)

(PROJEKT - DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO)

Warszawa 2003

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE 6

SŁOWNIK POJĘĆ 7

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU 9

2. syntetyczny opis zawodu 10

3. STANOWISKA PRACY 11

4. ZADANIA ZAWODOWE 11

5. składowe KWALIFIKACJi ZAWODOWych 12

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI zawodowymi
A składowymi KWALIFIKACJI ZAWODOWYch 13

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE 13

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH,
PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU 16

Standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu

INSPEKTOR OCHRONY ŚRODOWISKA (315204)

(PROJEKT)

AUTORZY

• mgr Jadwiga Krajewska
  Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Delegatura w Radomiu

• inż. Izabela Kucharska
  Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Delegatura w Radomiu

KONSULTANT DS. METODOLOGII

• mgr inż. Teresa Sagan
  Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu

RECENZENCI

• inż. Andrzej Barski
  Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, Oddział w Radomiu

• dr Marek Krzemiński
  Prywatna Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska w Radomiu

EWALUATORZY ZEWNĘTRZNI

• inż. Aleksandra Dziwulska
  Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie,
  Delegatura w Mińsku Mazowieckim

• mgr Tadeusz Sadownik
  Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie
  Delegatura - Placówka Zamiejscowa w Radomiu

• mgr Stanisława Donicz
  Starostwo Powiatowe w Radomiu

WPROWADZENIE

Na europejskim rynku pracy, gdzie istnieje swoboda przepływu kapitału, towarów, usług i siły roboczej, polityka zatrudnieniowa i edukacyjna wiąże się z pojęciami: współpraca, uznawalność, porównywalność i przejrzystość. Wynika stąd naturalna tendencja do opracowywania w różnych dziedzinach życia społecznego standardów krajowych i ogólnoeuropejskich, w tym standardów kwalifikacji zawodowych w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia zawodowego.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, uznając modernizację oferty szkoleniowej za niezbędną dla efektywnej aktywizacji zawodowej i społecznej obywateli, wspiera system edukacji ustawicznej, w szczególności osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem. Departament
Polityki Rynku Pracy zrealizował w latach 1993 - 1997 projekt pt. „Szkolenie Dorosłych” finansowany z pożyczki Banku Światowego, w wyniku którego została rozwinięta i zaktualizowana koncepcja Międzynarodowej Organizacji Pracy konstruowania modułów umiejętności zawodowych (ang.
Modules of Employable Skills). W ramach projektu opracowane zostały modułowe programy szkolenia dla zawodów i specjalności z 21 obszarów zawodowych.

W Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach
2000 - 2006 zwraca się uwagę na konieczność podwyższania jakości oferowanych usług szkoleniowych, co można osiągnąć m.in. przez zastosowanie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych. Strategia zakłada m.in., że na krajowych standardach kwalifikacji, wspólnych dla systemu szkolnego i pozaszkolnego, oparte będą programy nauki zawodu oraz system egzaminów zawodowych.

W latach 1998 - 2000 Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował projekt finansowany z grantu Europejskiej Fundacji Szkolenia w Turynie oraz rządu Szwecji pt. „Analiza Potrzeb Szkoleniowych”. Rezultatem projektu była metodologia budowania standardów kwalifikacji zawodowych oraz projekty standardów kwalifikacji dla ośmiu zawodów: technik mechanik, pracownik komórek finansowo-księgowych, doradca zawodowy, pośrednik pracy, pracownik socjalny, pracownik administracji samorządowej, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, pracownik ochrony.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, przyjmując rozwój zasobów ludzkich za jeden z priorytetów postępu społeczno-gospodarczego, jak również odpowiadając na wyzwania wynikające z realizacji Strategii oraz budowania gospodarki opartej na wiedzy, kontynuowało powyżej wspomniane działania w ramach Projektu PHARE 2000 „Krajowy system szkolenia zawodowego”. W komponencie drugim tego projektu pt. „Opracowanie zbioru krajowych standardów kwalifikacji zawodowych opartych o analizę wymagań stanowisk pracy” zaprojektowano i udostępniono w bazie danych zbiór 40 krajowych standardów kwalifikacji zawodowych.

Standardy kwalifikacji zawodowych pozwolą na lepsze powiązanie treści kształcenia i szkolenia zawodowego z pracą zawodową i zachowanie określonej jakości oferowanych kursów, niezależnie od miejsca szkolenia. Stworzone zostaną także warunki sprzyjające powszechnemu uczestnictwu w edukacji osób, które opuściły system szkolny. Dla tych osób szczególnie cenne będzie uzyskanie możliwości uznawania umiejętności i kwalifikacji nabytych drogą nieformalną poprzez zdobywanie doświadczeń zawodowych w różnych miejscach wykonywania pracy. Umożliwią im to standardy kwalifikacji zawodowych, które są podstawą uznawania kształcenia nieformalnego.

Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego Polski będzie sprzyjać podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Również inne podsystemy społeczne (np. ubezpieczeń społecznych, wartościowania pracy itp.) mogą elastycznie i w zależności od potrzeb wykorzystywać standardy kwalifikacji zawodowych.

SŁOWNIK POJĘĆ

ZAWÓD	Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
ZADANIE ZAWODOWE	Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych, powiązany jednym celem działania, kończącym się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją.
ZADANIA TECHNOLOGICZNE	Dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług, czy też sposobem wykonywania określonych procedur i operacji na stanowisku pracy.
ZADANIA ORGANIZACYJNE	Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności i samokontroli.
ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY	Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa.
ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI	Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w przedsiębiorstwie.
KWALIFIKACJE ZAWODOWE	Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych.
UMIEJĘTNOŚĆ	Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania zawodowego.
CZYNNOŚCI ZAWODOWE	Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny.
WIADOMOŚCI	Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do ukształtowania określonych umiejętności.
CECHY PSYCHOFIZYCZNE	Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru i sprawności posługiwania się ciałem (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.
STANOWISKO PRACY	Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy - zadań zawodowych.
STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Akceptowana przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z podziałem na kwalifikacje związane z typowymi stanowiskami pracy lub zadaniami zawodowymi, kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne dla zawodu opisujące zbiory niezbędnych umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie i gwarantujących jakość wykonywania zawodu.
KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE	Podstawowe umiejętności, wiadomości i cechy psychofizyczne potrzebne do sprawnego wykonywania pracy i podejmowania działań w życiu zawodowym i pozazawodowym. Kwalifikacje ponadzawodowe wyrażają się w pozytywnych postawach i pozytywnym stanie fizycznym, przy jednoczesnym opanowaniu ogólnych umiejętności działania praktycznego i umysłowego. Kwalifikacje ponadzawodowe nie uprawniają do wykonywania zawodu, ale są niezbędne do osiągnięcia wymaganej współcześnie jakości pracy. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ponadzawodowe są wspólne dla branży/sektora gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji.
KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które ukierunkowują do wykonywania prac w określonym obszarze zawodowym, obejmującym zwykle grupę pokrewnych zawodów i specjalności. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w standardzie dla danego zawodu.
KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które umożliwiają efektywne wykonywanie typowych zadań zawodowych charakterystycznych dla określonego zawodu.
KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE	Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.
POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Są hierarchicznym układem kwalifikacji, odzwierciedlającym stopień złożoności i trudności zadań zawodowych oraz związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp.
Poziom 1	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań.
Poziom 2	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych, charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagać mogą również umiejętności pracy w zespole.
Poziom 3	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych, jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności i wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób.
Poziom 4	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników.
Poziom 5	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej.

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU

• Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Tekst jednolity: Dz. U.
  z 2002 r. Nr 112, poz. 982, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627,
  z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085,
  z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi
  warstwę ozonową (Dz. U. Nr 52, poz. 537, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Tekst jednolity: Dz. U.
  z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, z późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. Nr 76, poz. 811, z późniejszymi zmianami).

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 września 2002 r. w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Ochrony Środowiska uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. Nr 151, poz. 1253).

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 179, poz. 1490).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 maja 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia technicznego oraz minimalnych kwalifikacji, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy prowadzący działalność, w której wykorzystywane są substancje kontrolowane (Dz. U. Nr 71, poz. 658).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy sporządzony na wypadek wystąpienia nadzwyczajnego zagrożenia poza teren, do którego jednostka organizacyjna eksploatująca instalację mogącą spowodować nadzwyczajne zagrożenie środowiska posiada tytuł prawny (Dz. U. Nr 97, poz. 1056).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy podejmowanych na własnym terenie działań na wypadek nadzwyczajnych zagrożeń, oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji (Dz. U. Nr 97, poz. 1057).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport bezpieczeństwa, oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji (Dz. U. Nr 97, poz. 1058).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać plan postępowania na wypadek zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego, mienia oraz środowiska naturalnego (Dz. U. Nr 194, poz. 1632).

2. syntetyczny opis zawodu

Inspektor ochrony środowiska może wykonywać zadania zawodowe związane z:

• kontrolą podmiotów gospodarczych i osób fizycznych w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska,

• oceną stanu środowiska,

• wydawaniem pozwoleń i zezwoleń ekologicznych oraz opinii niezbędnych w procesie inwestycyjnym,

• kontrolą i nadzorem pracy urządzeń chroniących środowisko,

• nadzorem dotrzymywania wymagań ochrony środowiska,

• opracowaniem dokumentacji niezbędnej do wydania decyzji reglamentujących korzystanie ze środowiska oraz wykonywaniem ekspertyz ekologicznych,

• przygotowaniem przedsiębiorstwa do uzyskania audytu ekologicznego.

Inspektor ochrony środowiska może być zatrudniony w inspekcji ochrony środowiska, urzędzie wojewódzkim, urzędzie marszałkowskim, starostwie powiatowym, urzędzie gminy, przedsiębiorstwie oraz w biurze ochrony środowiska. Praca w tym zawodzie wykonywana jest w pomieszczeniach (urzędy, biura ochrony środowiska) oraz na wolnym powietrzu, bardzo często w trudnych warunkach atmosferycznych (inspektor przeprowadzający kontrolę oraz nadzorujący pracę urządzeń ochrony środowiska).

Inspektor ochrony środowiska powinien posiadać szeroką wiedzę techniczną, jak też znajomość przepisów prawnych oraz umiejętność ich interpretacji. Dla inspektora ochrony środowiska zatrudnionego w administracji ważna jest zdolność łatwego wypowiadania się
w mowie i piśmie. Praca urzędnika czy inspektora przeprowadzającego kontrolę wymaga odporności na stres, samodzielności, samodyscypliny. Duże znaczenie ma gotowość do pracy w trudnych warunkach.

Inspektorzy ochrony środowiska mogą być zatrudniani w urzędach administracji rządowej, samorządowej oraz w przedsiębiorstwach i wykonują funkcje kontrolne oraz zadania zawodowe wynikające z właściwych przepisów prawnych.

Stanowiska w tabeli 1 oznaczone „¹⁾” i „²⁾” dotyczą pracowników administracji rządowej i samorządowej zatrudnionych na stanowiskach: inspektor ochrony środowiska, starszy inspektor ochrony środowiska, inspektor wojewódzki, starszy inspektor wojewódzki i inspektor.

W przedsiębiorstwach najczęściej występują stanowiska: inspektor ochrony środowiska i starszy inspektor ochrony środowiska, do których podane w tabeli 1 regulacje prawne nie mają zastosowania.

3. STANOWISKA PRACY

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom kwalifikacji zawodowych	Typowe stanowiska pracy	UWAGI
1	*)
2	*)
3	*)
4	Inspektor ochrony środowiska^1) Inspektor ochrony środowiska w przedsiębiorstwie Starszy inspektor ochrony środowiska^1) Starszy inspektor ochrony środowiska w przedsiębiorstwie Inspektor wojewódzki^1) Starszy inspektor wojewódzki^1) Inspektor^2^)	^1) Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych, urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej z dnia 29 października 1999 r. (Dz. U. Nr 89 poz. 996, (Dz. U. Nr 89, poz. 996, z 2000 r. Nr 48, poz. 562 i Nr 117, poz. 1236 oraz z 2001 r. Nr 89, poz. 978, Dz. U. Nr 8, poz. 62 z 2002 r.) ^2)Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Tj. Dz. U. Nr 142, poz. 1593 z 2002 r. z późniejszymi zmianami) ^2)Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (Dz. U. Nr 33, poz. 264)
5	*)

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. ZADANIA ZAWODOWE

1. Kontrolowanie przestrzegania przez przedsiębiorców, jednostki organizacyjne i osoby fizyczne przepisów ochrony środowiska, w celu stwierdzenia zgodności lub niezgodności z prawnie określonymi wymaganiami w zakresie ochrony środowiska.

2. Kontrolowanie eksploatacji urządzeń chroniących środowisko.

3. Charakteryzowanie i ocenianie stanu środowiska oraz zachodzących w nim zmian.

4. Rozpoznawanie oraz zapobieganie lub ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko instalacji i urządzeń technicznych.

5. Ustalanie zgodności oddawanych do użytku obiektów i urządzeń technicznych z dokumentacją projektową i wymaganiami ochrony środowiska.

6. Prowadzenie obserwacji i ocenianie osiągania standardów emisyjnych i jakości środowiska w wyniku eksploatacji instalacji i urządzeń technicznych.

7. Opracowywanie instrukcji eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko.

8. Wykonywanie czynności związanych z wnioskami o wydanie pozwoleń i zezwoleń ekologicznych reglamentujących korzystanie ze środowiska.

9. Sporządzanie dokumentacji kontrolnej i pokontrolnej.

10. Kontrolowanie dotrzymywania standardów jakości środowiska.

11. Gromadzenie wyników pomiarów i badań stanu środowiska, analizowanie tych danych oraz sporządzanie okresowych charakterystyk i ocen stanu środowiska.

12. Planowanie i organizowanie pracy własnej bądź komórki organizacyjnej.

13. Kompletowanie i aktualizowanie aktów prawnych oraz informowanie współpracowników o zmianach w obowiązującym stanie prawnym.

14. Podejmowanie czynności organizacyjnych mających na celu ratowanie zdrowia i życia ludzi oraz ochronę środowiska w razie wystąpienia poważnej awarii.

15. Współdziałanie w zakresie opracowywania planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy w celu zapewnienia minimalizacji oddziaływania na środowisko.

16. Współdziałanie z innymi komórkami organizacyjnymi w zakresie opracowywania sprawozdań oraz danych i informacji niezbędnych do uiszczenia opłat ekologicznych i wymierzania kar.

17. Współdziałanie z organami administracji rządowej i samorządowej, prokuraturą,
    policją, organizacjami społecznymi, związkami zawodowymi w zakresie ochrony środowiska.

18. Współdziałanie w akcji zwalczania zagrożeń środowiska oraz usuwania skutków poważnych awarii przemysłowych.

19. Wdrażanie systemów zarządzania jakością.

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

1. Kontrolowanie wymagań ochrony środowiska.

2. Monitorowanie środowiska.

3. Nadzorowanie pracy urządzeń chroniących środowisko.

4. Przygotowywanie przeglądów ekologicznych, raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz dokumentacji niezbędnej do uzyskania pozwoleń i zezwoleń ekologicznych.

5. Dokumentowanie czynności kontrolnych i prowadzenie działań pokontrolnych.

6. Przeciwdziałanie awariom przemysłowym.

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI
ZAWODOWYMI A SKŁADOWYMI
KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Zadania zawodowe	Składowe kwalifikacji zawodowych
		K-1	K-2	K-3	K-4	K-5	K-6
Z-1	x	x	x		x	x
Z-2	x	x	x		x
Z-3	x	x	x
Z-4	x	x	x			x
Z-5	x				x
Z-6	x	x			x
Z-7	x		x			x
Z-8	x			x
Z-9	x				x
Z-10	x	x			x
Z-11	x	x			x
Z-12	x	x	x	x	x	x
Z-13	x	x	x	x	x	x
Z-14	x	x	x	x	x	x
Z-15	x	x	x			x
Z-16	x		x		x
Z-17	x	x	x	x	x	x
Z-18	x	x	x			x
Z-19	x	x	x	x	x	x

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE

Tabela 2. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom kwalifikacji zawodowych	Kwalifikacje ponadzawodowe
UMIEJĘTNOŚCI
1	*)
2	*)
3	Czyta dokumentację techniczno-projektową. Czyta projekty techniczne. Czyta schematy technologiczne. Korzysta z nowoczesnych zasobów informacji (internet i interaktywne bazy danych). Sporządza sprawozdania statystyczne i przedkłada informacje właściwym organom, zachowując odpowiednie terminy. Uiszcza opłaty ekologiczne w terminie. Opracowuje i prezentuje materiał statystyczny. Planuje i realizuje własną ścieżkę rozwoju zawodowego. Przestrzega przepisów bhp. Zakłada bazy danych do swoich potrzeb i wykorzystuje je do opracowania informacji, sprawozdań statystycznych i innych. Korzysta z wewnętrznej sieci komputerowej. Stosuje nowoczesne urządzenia biurowe. Stosuje sposoby komunikowania się z wykorzystaniem sieci komputerowej i poczty elektronicznej. Korzysta z programów komputerowych informacji prawnych. Korzysta z fachowej literatury. Udziela pomocy przedlekarskiej.
4	Zabezpiecza informacje niejawne. Organizuje pracę własną bądź podległego zespołu. Planuje i wyznacza terminy prowadzenia pomiarów i badań środowiskowych. Wdraża zmiany legislacyjne związane z problematyką ochrony środowiska. Planuje i wdraża organizację pracy własnej bądź komórki organizacyjnej zapewniającej skuteczne wykonanie założonych jej celów. Organizuje spotkania mające na celu rozszerzenie zainteresowania problematyką ochrony środowiska. Wskazuje wpływ właściwej organizacji pracy na efekty jednostki organizacyjnej. Przewiduje postawy i zachowania osób kontrolowanych w sytuacjach stresu i zagrożenia sankcjami karnymi. Określa obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii. Wyszukuje i przekazuje współpracownikom odpowiednie akty prawne. Popularyzuje problematykę ochrony środowiska w zakładzie pracy. Współdziała z pionem technologicznym, energetycznym i gospodarki materiałowej w zakresie racjonalnego wykorzystania surowców. Dokumentuje system organizacji i zarządzania środowiskowego. Wdraża system zarządzania środowiskowego. Prowadzi przegląd systemu zarządzania środowiskowego. Dokonuje działań korygujących systemu zarządzania środowiskowego.
5	*)
WIADOMOŚCI
1	*)
2	*)
3	Skutki zdrowotne zanieczyszczenia środowiska. Zagrożenia i przyczyny nieszczęśliwych wypadków pracowników obsługi urządzeń chroniących środowisko. Obszary współpracy w zakresie ochrony środowiska pomiędzy organami administracji i jednostkami organizacyjnymi. Zasady przygotowania sprawozdań statystycznych. Przepisy bhp związane ze stanowiskiem pracy. Systemy zarządzania oraz nowoczesne urządzenia biurowe. Elektroniczne i papierowe systemy przechowywania i oznaczania akt. Sposoby komunikowania się z wykorzystaniem poczty elektronicznej, faksu, terminala. Przepisy prawne związane z ochroną środowiska. Sposoby komunikowania się z innymi pracownikami odpowiedzialnymi za przestrzeganie przepisów ochrony środowiska. Metody pozyskiwania aktów prawnych oraz informacji dotyczących interpretacji przepisów ochrony środowiska. Orzecznictwo NSA w sprawach ochrony środowiska. Pomoc przedlekarska.
4	Przepisy prawa budowlanego. Obowiązki prowadzącego instalację. Postępowanie administracyjne. Postępowanie mandatowe. Ochrona tajemnicy (handlowej) przedsiębiorstwa. Ochrona informacji niejawnych. Analiza kosztów ekonomicznych ponoszonych w związku z ochroną środowiska. Sposób wyliczania opłat ekologicznych. Instrumenty prawno-ekonomiczne. Ekonomiczne skutki właściwej organizacji pracy. Regulaminy i zakresy obowiązków pracowniczych. Obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii. Zasady egzekucji administracyjnej. Procedury postępowania w niebezpiecznych sytuacjach będących następstwem awarii. Wymogi normy ISO-14000. Europejskie przepisy ECO-AUDIT (EMAS lub SMEA). Procedury zapewnienia odpowiedniej jakości badań.
5	*)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1	*)
2	*)
3	Spostrzegawczość. Ostrość wzroku. Dobra pamięć. Uzdolnienia techniczne. Dokładność. Rzetelność. Uczciwość. Odpowiedzialność. Lojalność. Obiektywizm. Systematyczność. Samodzielność. Zdolność do samodyscypliny. Systematyczność w działaniu. Zdolność do samokontroli. Cierpliwość. Ciekawość. Chęć pogłębiania umiejętności zawodowych. Łatwość współdziałania w zespole. Dobra organizacja pracy.
4	Koncentracja uwagi. Rozumowanie logiczne. Łatwość wypowiadania w mowie i piśmie. Wnikliwość.
5	*)

*)Nie zidentyfikowano w badaniach.

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI
OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH
I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych

POZIOM 1

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Ocenia pracę oczyszczalni ścieków.

• Ocenia pracę urządzeń redukujących emisję zanieczyszczeń do powietrza.

• Wykonuje pomiary emisji zanieczyszczeń do powietrza, hałasu, promieniowania elektromagnetycznego oraz analizy stanu i składu ścieków.

• Porównuje wyniki pomiarów ze standardami jakości środowiska.

• Ocenia stopień zanieczyszczenia powietrza, wód powierzchniowych, gleby i ziemi, stan klimatu akustycznego, poziom promieniowania elektromagnetycznego.

• Klasyfikuje instalacje ze względu na stopień uciążliwości dla środowiska.

• Kwalifikuje przedsięwzięcia inwestycyjne uwzględniając stopień ich uciążliwości.

• Sporządza sprawozdania statystyczne.

WIADOMOŚCI

• Procesy i operacje stosowane do oczyszczania ścieków.

• Zasady pracy urządzeń odpylających odsiarczających i odazotowujących.

• Źródła emisji zanieczyszczeń do środowiska.

• Standardy jakości środowiska w prawodawstwie polskim.

• Technologie uzdatniania wody.

• Rodzaje ekranów akustycznych.

• Rodzaje i charakterystyka techniczna urządzeń oczyszczających ścieki.

• Charakterystyka miejsc powstawania i odprowadzania zanieczyszczeń do powietrza.

• Rodzaje inwestycji dla których wymagane jest sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

• Zasady gromadzenia danych dotyczących środowiska.

• Wymagania normatywne dotyczące dopuszczalnych emisji.

• Zasady działania urządzeń redukujących emisję zanieczyszczeń do powietrza.

• Zasady działania oczyszczalni ścieków.

• Skutki zanieczyszczenia środowiska.

• Kategorie lub rodzaje odpadów wg ich charakteru lub działalności wskutek której powstały.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Koordynacja wzrokowo-słuchowa.

• Dobry węch.

• Rozróżnienie barw.

• Zmysł równowagi.

• Sprawność fizyczna.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Ocenia wystarczalność zabezpieczeń czaszy wysypisk odpadów przed przenikaniem zanieczyszczeń do ziemi i wód podziemnych (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Ocenia zabezpieczenia akustyczne (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Charakteryzuje źródła hałasu i drgań w środowisku (K-2, K-4).

• Ustala lokalizację punktów pomiarowych monitoringu środowiska(K- 2).

• Opracowuje regionalne i lokalne programy monitoringu środowiska (K-2).

• Wykonuje bilans wodno-ściekowy (K-1, K-4, K-5).

• Przedstawia działania poszczególnych urządzeń oczyszczalni ścieków oraz urządzeń redukujących emisję zanieczyszczeń do powietrza (K-3).

• Prowadzi dokumentację dotyczącą eksploatacji urządzeń technologicznych (K-1, K-3,
  K-5).

• Obsługuje urządzenia chroniące środowisko (K-3).

• Sporządza informacje o wytwarzanych odpadach innych niż niebezpieczne oraz o sposobach gospodarowania nimi (K-1, K-5).

• Prowadzi ewidencję: ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza, ilości i jakości pobranej wody powierzchniowej i podziemnej, ilości, stanu i składu ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi, wielkości, rodzaju i sposobów zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są ścieki opadowe (K-1, K-5).

• Sporządza i przedkłada informacje do właściwych organów (K-1, K-5).

• Sporządza wniosek do Sądu w sprawach o wykroczenia (K-1, K-2, K-3, K-5).

• Prowadzi rejestr zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia awarii (K-1, K-5).

WIADOMOŚCI

• Typy składowisk odpadów (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Warunki składowania odpadów (K-1, K-3, K-4, K-5).

• Sposoby eksploatacji składowiska (K-1, K-3, K-4, K-5).

• Sposoby gromadzenia, oczyszczania i odprowadzania odcieków (K-1, K-3, K-4, K-5).

• System organizacji monitoringu środowiska (K-2).

• Zasady projektowania sieci monitoringu (K-2, K-4).

• Zadania gminy oraz obowiązki właściciela nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku (K-1, K-5).

• Procesy technologiczne w oczyszczalniach ścieków (K-3).

• Wymagania określone dla sporządzenia wniosków w zakresie gospodarki odpadami
  (K-4).

• Sposoby unieszkodliwiania odpadów (K-4).

• Standardy jakości środowiska (K-1, K-2).

• Zasady funkcjonowania Państwowego Monitoringu Środowiska (K-2).

• Zakres i forma udostępniania informacji o środowisku (K-2).

• Zasady gromadzenia danych (K-2, K-5).

• Zasady prowadzenia ewidencji (K-2, K-5).

• Rodzaje zagrożeń (K-6).

• Sposoby zapobiegania i zwalczania skutków awarii przemysłowej (K-6).

• Metody i środki służące ochronie ludzi i środowiska przed skutkami awarii (K-6).

• Zasady zbierania i udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie (K-1, K-2).

• Wykroczenia przeciwko środowisku (K-1, K-2, K-3, K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Analizuje i interpretuje przepisy prawa ochrony środowiska.

• Interpretuje wyniki badań i pomiarów stanu środowiska.

• Rozpoznaje źródła zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska

• Interpretuje wyniki badań wody, ścieków, gleby, pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza, emisji hałasu.

• Przeciwdziała degradacji środowiska.

• Wyznacza punkty do pomiarów emisji zanieczyszczeń powietrza i emisji hałasu, oraz do poboru prób wody i ścieków.

• Ocenia dotrzymywanie standardów emisyjnych.

• Kontroluje wielkości emisji zanieczyszczeń do środowiska.

• Wykorzystuje osiągnięcia naukowe i techniczne, stosuje środki ekonomiczne oraz przestrzega przepisów prawnych i organizacyjnych w celu ochrony środowiska.

• Przygotowuje wnioski o dofinansowanie z funduszy pomocowych.

• Inicjuje działania tworzące warunki zapobiegania poważnym awariom.

WIADOMOŚCI

• Akty prawne z zakresu ochrony środowiska obowiązujące w kraju i UE.

• Metodologia ocen jakości środowiska (powietrze, wody powierzchniowe, gleba, klimat akustyczny).

• Czynniki zagrożeń powierzchni ziemi, wód podziemnych.

• Skala oddziaływania instalacji na poszczególne elementy przyrodnicze bądź na środowisko jako całość.

• Charakterystyka urządzeń redukujących emisję zanieczyszczeń do powietrza.

• Charakterystyka chemiczna różnych rodzajów ścieków.

• Emisje promieniowania elektromagnetycznego.

• Technologie różnych rodzajów produkcji.

• Emisja odorów.

• Przyczyny i skutki zanieczyszczenia środowiska w wyniku eksploatacji instalacji.

• Wymagania określone w przepisach prawnych dotyczące ochrony środowiska.

• Niekonwencjonalne źródła energii elektrycznej i cieplnej.

• Czynniki powodujące zniszczenie, zanieczyszczenie, zmiany cech fizycznych lub charakteru elementów przyrodniczych.

• Praktyki i procedury kontrolne mające na celu zapobieganie awariom.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Podzielność uwagi.

• Ostrość słuchu.

• Wyobraźnia przestrzenna.

• Szybki refleks.

• Dobry organizator.

• Odporność emocjonalna.

• Gotowość do pracy w trudnych warunkach środowiskowych.

• Zdolność słuchania i wydawania poleceń.

• Łatwość nawiązywania kontaktów z ludźmi.

• Odporność na stres.

• Niezależność.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Ocenia stosowane technologie oczyszczania ścieków (K-1, K-3, K-5).

• Ocenia technologie oczyszczania gazów odlotowych (K-1, K-3, K-5).

• Ocenia sposoby ograniczenia emisji pyłów do powietrza (K-1, K-3, K-5).

• Ocenia sposoby eksploatacji składowisk odpadów (K-1, K-3, K-5).

• Stosuje właściwe sposoby unieszkodliwiania odpadów (K-1, K-3, K-5).

• Ocenia stopień zanieczyszczenia gruntów i wód podziemnych w procesie rekultywacji
  (K-1, K-2, K-5).

• Ocenia sposób postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (K-1, K-5).

• Ocenia przestrzeganie przepisów dotyczących wykorzystywania i wprowadzania do obrotu substancji i preparatów chemicznych (K-1, K-5).

• Klasyfikuje odpady w powiązaniu z procesami technologicznymi, w których powstają
  (K-1, K-2), K-4, K-5).

• Ocenia sposób wykorzystywania, przemieszczania i eliminowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (PCB, azbest) (K-1, K-5).

• Ocenia sposoby wykorzystywania i usuwania osadów ściekowych (K-1, K-4, K-5).

• Oblicza zasięg rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. (K-2, K-4).

• Prognozuje zmiany środowiskowe (K-2, K-4).

• Dobiera odpowiednie zabezpieczenia akustyczne w zależności od źródła hałasu (K-4).

• Ocenia efektywność wykorzystania surowców i energii (K-4).

• Określa aktualny stan jakości powietrza na danym obszarze (tło zanieczyszczeń) (K-2).

• Przeprowadza kontrolę przestrzegania wymagań ochrony środowiska w procesie inwestycyjnym (K-1, K-5).

• Ocenia zgodność lokalizacji inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (K-1, K-4, K-5).

• Prowadzi postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (K-1).

• Prowadzi postępowanie w sprawie ochrony środowiska z udziałem społeczeństwa
  (K-4).

• Ocenia wpływ warunków atmosferycznych w procesie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń (K-2, K-4).

• Analizuje podstawowe czynniki decydujące o zagrożeniu środowiska w związku z eksploatacją instalacji (K-3, K-4).

• Ocenia zdolności samooczyszczania się wód (K-2, K-4).

• Wybiera odpowiedni sposób zagospodarowania odpadów (K-1, K-4).

• Rozmieszcza w odpowiednich miejscach aparaturę kontrolno-pomiarową (K-2).

• Prowadzi niezbędne pomiary (K-2).

• Zabezpiecza środowisko na wypadek awarii urządzeń (K-6).

• Stosuje sposoby ograniczenia zagrożeń dla środowiska (K-6).

• Przygotowuje wniosek o zatwierdzenie instrukcji eksploatacji składowiska odpadów
  (K-4).

• Sporządza wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów, o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi (K-4).

• Sporządza wniosek o zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie: odzysku, unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, zbierania lub transportu odpadów (K-4).

• Podaje do publicznej wiadomości informacje o prowadzeniu postępowania w sprawie wydania zezwoleń (decyzji) wymagających udziału społeczeństwa (K-4).

• Przygotowuje program kontroli (K-1).

• Prowadzi czynności kontrolne z udziałem lub bez udziału operatora (K-1).

• Sporządza protokół kontroli (K-5).

• Dokumentuje pobór prób i wykonanie pomiarów (K-5).

• Dokumentuje przesłuchiwanie osób, przyjmowanie wyjaśnień (K-5).

• Sporządza protokół oględzin (K-5).

• Dokumentuje czynności na potrzeby postępowania karnego albo postępowania w sprawach o wykroczenia (K-5).

• Prowadzi naradę pokontrolną (K-5).

• Interpretuje wyniki badań, pomiarów i analiz jakości środowiska (K-2, K-5).

• Sporządza mapy akustyczne (K-4).

• Ocenia jakość powietrza (K-1, K-2, K-5).

• Ocenia jakość gleby i ziemi (K-1, K-2, K-5).

• Ocenia stan akustyczny środowiska (K-1, K-2, K-5).

• Ocenia poziomy pól elektromagnetycznych (K-1, K-2, K-5).

• Ocenia jakość wody i ścieków (K-1, K-2, K-5).

• Ocenia stan środowiska (K-2, K-4).

• Przygotowuje program zapobiegania awariom (K-6).

• Informuje pracowników o zagrożeniach związanych z instalacjami niebezpiecznymi i ich skutkami, instrukcjach, zarządzeniach, zaleceniach wydanych przez właściwy organ
  (K-6).

• Przeprowadza analizę programu zapobiegania awariom w celu oceny jego aktualności i skuteczności (K-6).

• Wylicza należne opłaty i kary za korzystanie ze środowiska (K-1, K-5).

• Sporządza wnioski o odroczenie, zmniejszenie i umorzenie opłat i kar (K-1, K-5).

• Udostępnia informację o środowisku (K-1, K-2).

• Opracowuje program monitoringu środowiska (K-2).

• Sporządza wniosek do prokuratury o wszczęcie postępowania przygotowawczego (K-1, K-2, K-3, K-5).

• Promuje zagadnienia ochrony środowiska (K-1, K-2, K-3).

• Określa obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii (K-1, K-6).

• Opracowuje instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji, w której znajduje się substancja niebezpieczna dla normalnej eksploatacji instalacji i w trakcie czasowych przerw (K-1, K-3, K-6).

• Opracowuje wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy (K-6).

• Sporządza program zapobiegania poważnym awariom przemysłowym (K-6).

• Współdziała z Państwową Strażą Pożarną, organami administracji, Policją w akcji zwalczania skutków poważnych awarii (K-1, K-5, K-6).

WIADOMOŚCI

• Technologie oczyszczania ścieków (K-1, K-3).

• Technologie oczyszczania gazów odlotowych (K-1, K-3).

• Sposoby ograniczania emisji pyłów (K-1, K-3).

• Procesy unieszkodliwiania odpadów (K-1, K-3).

• Obowiązki przedsiębiorców w zakresie gospodarowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (K-1, K-5).

• Wymagania w zakresie stosowania, przemieszczania i eliminacji substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (PCB i azbest) (K-1, K-5).

• Sposoby usuwania i wykorzystywania osadów ściekowych (K-1, K-4, K-5).

• Technologie małoodpadowe i bezodpadowe oraz możliwość odzysku odpadów (K-1, K-4, K-5).

• Niekonwencjonalne źródła energii (K-4).

• Technologiczne wymogi prowadzenia inwestycji w warunkach normalnych i w okresie rozruchu, awarii i likwidacji instalacji bądź urządzenia (K-1, K-3, K-4, K-5, K-6).

• Skutki dla środowiska w przypadkach powstania zakłóceń w procesach technologicznych i operacjach technicznych (K-1, K-2, K-4, K-6).

• Wymagania ochrony środowiska dla nowo oddawanych obiektów
  (K-1).

• Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych inwestycji
  (K-1, K-4).

• Formalno-prawne aspekty związane z prowadzeniem procesu inwestycyjnego z uwzględnieniem jego poszczególnych etapów (K-1, K-5).

• Ogólne zasady udziału organów administracji publicznej w procesie inwestycyjnym (K-1, K-5).

• Zasady oceny spełniania wymagań ochrony środowiska (K-1, K-5).

• Ograniczenia w lokalizacji inwestycji uciążliwych oraz stwarzających zagrożenia występowania poważnych awarii (K-1, K-4, K-5, K-6).

• Wymagane uzgodnienia w zakresie ochrony środowiska z organami administracji na wszystkich etapach procesu inwestycyjnego (K-1, K-4, K-5).

• Sposoby zapobiegania i ograniczenia negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko (K-3, K-4, K-6).

• Wymagania jakie powinien spełniać raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (K-4).

• Monitorowanie procesów technologicznych (K-2).

• Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń (K-4).

• Procedury zapewnienia odpowiedniej jakości wyników badań środowiska (K-2).

• Zasady postępowania w razie zakłóceń w procesach technologicznych i operacjach technicznych dotyczących eksploatacji instalacji lub urządzenia (K-3, K-6).

• Zasady zapobiegania zagrożeniom i szkodliwościom związanym z eksploatacją urządzeń chroniących środowisko (K-6).

• Urządzenia techniczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składowiska
  (K-2, K-6)

• Wymagania dotyczące operatów wodno-prawnych na szczególne korzystanie z wód, wykonanie urządzeń wodnych, rolnicze wykorzystanie ścieków itp (K-4).

• Wymagania dotyczące sporządzenia wniosków o wydanie pozwoleń na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, eksploatację instalacji na emisję hałasu, na emitowanie pól elektromagnetycznych (K-4).

• Regulacje prawne dotyczące ochrony środowiska (K-1).

• Zasady dokumentowania czynności kontrolnych (K5).

• Wymagania techniczne w zakresie wykonywania pomiarów oraz poboru prób (K-1, K-2).

• Zasady nadzoru inspekcyjnego w świetle aktualnych przepisów prawnych (K-1).

• Zasady prowadzenia monitoringu środowiska (K-2).

• Zasady obliczania poziomu substancji w środowisku (K-2, K-4).

• Zasady wykonywania pomiarów i badań (K-2).

• Sposoby przywracania środowiska do stanu właściwego (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Zasady ponoszenia opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, składowanie odpadów, szczególne korzystanie z wód, usuwanie drzew i krzewów, opłaty podwyższone, opłaty produktowe i depozytowe (K-1, K-5).

• Wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych (K-1, K-5).

• Zasady odraczania, zmniejszania i umarzania opłat i administracyjnych kar pieniężnych (K-1, K-5).

• Zasady prowadzenia postępowania w sprawie lokalizacji inwestycji (K-1, K-2, K-5).

• Przestępstwa przeciwko środowisku (K-1, K-2, K-3, K-5).

• Wymagania, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy (K-1, K-6).

• Zakłady o dużym ryzyku wystąpienia awarii (ZDR) i zakłady o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii (ZZR) - podstawy zaliczania (K-1, K-6).

• Metody i środki służące ochronie ludzi i środowiska (K-1, K-6).

• Systemy alarmowania i interwencji na wypadek awarii (K-1, K-6).

• Obowiązki organów administracji związane z awarią przemysłową (K-1, K-5, K-6).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dobiera odpowiednie przyrządy i aparaturę pomiarową do pomiarów wielkości emisji oraz stężeń i poziomu substancji lub energii w środowisku (K-1, K-2, K-4, K-5).

WIADOMOŚCI

• Właściwości gleby i formy jej degradacji (K-1, K-4, K-5).

• Zasady przyjmowania odpadów kierowanych do termicznego przekształcenia (K-1, K-4, K-5).

• Metody i zakres dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (K-2, K-4).

• Metodyki referencyjne modelowania jakości powietrza (K-2, K-4).

• Metodyki referencyjne badań jakości gleby lub ziemi i rozprzestrzeniania substancji w glebie (K-2, K-4).

• Ocena stanu akustycznego, w tym map akustycznych (K-2, K-4).

• Sposoby sprawdzania dotrzymywania poziomów pól elektromagnetycznych (K-2, K-4).

• Metodyki wykonywania pomiarów stężeń zanieczyszczeń powietrza, opadu pyłu (K-2
  K-4).

• Metodyki pomiaru hałasu przemysłowego drogowego, kolejowego, lotniczego (K-2, K-4).

• Metodyki poboru prób wody i ścieków oraz wykonywania analiz podstawowych wskaźników zanieczyszczeń (K-2 K-4).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Rozpoznaje zagrożenia dla środowiska wynikające z niewłaściwej eksploatacji instalacji i urządzeń technicznych.

• Inicjuje wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę jakości środowiska.

• Dobiera i wskazuje odpowiednie metody eliminowania zagrożeń dla środowiska.

• Prognozuje wpływ wprowadzonych zmian na stan środowiska.

WIADOMOŚCI

• Wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszej dostępnej techniki (BAT).

• Lokalizacja, rodzaje zabezpieczenia inwestycji przed negatywnym jej oddziaływaniem na środowisko.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Sporządza prognozę oddziaływania na środowisko instalacji i urządzeń technicznych
  (K-4).

• Rozmieszcza środki produkcji w sposób najmniej szkodliwy dla środowiska (K-6).

• Sporządza przeglądy ekologiczne w celu zapobiegania lub ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko (K-4).

• Opracowuje programy dostosowawcze dla instalacji nie spełniających wymogów najlepszej dostępnej techniki (BAT) (K-4).

• Wdraża skuteczne metody zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska (K-1, K-2, K-3,
  K-6).

• Sporządza raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (K-4).

• Ocenia zagrożenia wynikające z niewłaściwej eksploatacji urządzeń (K-3, K-6).

• Przeprowadza analizę lokalizacji inwestycji z punktu widzenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w różnych komponentach środowiska (K-4).

• Sporządza raport oddziaływania przedsięwzięcia inwestycyjnego na środowisko (K-4).

• Prognozuje oddziaływanie instalacji na środowisko (K-4).

• Sporządza wniosek o wydanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, emitowanie hałasu, emitowanie pól elektromagnetycznych (K-4).

• Sporządza wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego (K-4).

• Szkoli pracowników w zakresie zasad i procedur odnoszących się do bezpieczeństwa w funkcjonowaniu instalacji (K-6).

• Organizuje akcję ratowniczą do czasu przybycia służb specjalistycznych (K-6).

WIADOMOŚCI

• Zasady rekultywacji składowisk (K-1, K-4).

• Ograniczenie negatywnego oddziaływania niektórych substancji chemicznych na stratosferyczną warstwę ozonową (K-1, K-5, K-4).

• Warunki, zakazy lub ograniczenia produkcji, wprowadzania do obrotu lub stosowania substancji preparatów chemicznych (K-1, K-5).

• Zasady ochrony wód podziemnych przy projektowaniu składowisk odpadów (K-4).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Stosuje zakazy i ograniczenia dotyczące produkcji, obrotu i użytkowania substancji zubożających warstwę ozonową (K-1, K-5).

• Wyznacza kierunki rekultywacji składowiska odpadów (K-4).

• Dobiera właściwe metody ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza (K-4).

• Dobiera właściwe typy oczyszczalni ścieków (K-4).

WIADOMOŚCI

• Techniki rekultywacji i zagospodarowania terenów zdegradowanych (K-1, K-4).

• Wymagania dotyczące procesu termicznego przekształcania odpadów (K-1, K-4, K5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

Stan prawny na dzień 1 czerwca 2003 r.

22

---