Biblia i Mitologia - ta sama czy inna historia?

Kiedy myślimy o Bilii nasuwa nam się skojarzenie z początkami naszej kultury. To z niej wyrosła mentalność i moralność Europejczyków. To ona stała się jednym ze źródeł naszej kultury - jako kodeks moralny i jako źródło inspiracji, skarbnica motywów i postaw ludzkich. Dla twórców literatury i sztuki jest ona skarbnicą tematów, dla chrześcijan kodeksem i zbiorem praw oraz przykazań dotyczących naszego życia.

Poeci i pisarze od wieków czerpali i nadal czerpią z niej to co najlepsze - ponadczasowe i uniwersalne prawdy o ludzkiej naturze, o naszych słabościach i o naszej sile. Ponadto wszyscy na co dzień czerpiemy z niej zasób słownictwa i związków frazeologicznych z nią związanych.

R E K L A M A

czytaj dalej ↓

Mitologia jest z kolei zbiorem opowieści i historii funkcjonujących przed powstaniem Biblii. To dzięki mitom ludzie wyjaśniali zjawiska przyrody, znajdowali odpowiedzi na dręczące ich pytania. Oprócz tego - obok Biblii - jest także podwaliną kultury europejskiej. Korzystamy jednak najczęściej tylko z dwóch mitologii - z greckiej i z rzymskiej. Ale co to w ogóle jest ten mit? Spróbuję na to odpowiedzieć. Mit jest to inaczej słowo, mowa, opowieść. To narracyjna opowieść opowiadająca o wierzeniach jakiejś społeczności. Zwykle wywodzi się z tradycji ustnej i jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Ze względu na funkcje mitów dzielimy je na:

- poznawcze - czyli takie, dzięki którym ludzie wyjaśniali pewne niezrozumiałe dla siebie zjawiska przyrody

- światopoglądowe - czyli takie, które były podstawą wierzeń religijnych

- sakralne - organizujące rytualne obrzędy i ukazujące, w jaki sposób należy czcić bogów

Ogólny podział mitów:

- teogoniczne - traktujące o narodzinach i wstaniu bogów

- kosmogoniczne - opowiadające o powstaniu świata

- antropogeniczne - wyjaśniające pochodzenie człowieka

- genealogiczne - czyli historie rodów

Skoro już wiemy czym jest i Biblia i Mitologia możemy zająć się dalszą częścią naszego wypracowania.

Jak już napisałam wcześniej zarówno Biblia jak i Mitologia miały za zadanie wyjaśniać ludziom pewne pojęcia, zjawiska. Najwięcej zainteresowania zawsze wzbudzał opis stworzenia świata, a także człowieka. Różniece pomiędzy tymi dwoma przekazami są znaczne. Wynika to przede wszystkim z faktu, że religia chrześcijańska z założenia jest monoteistyczna (to oznacza, że chrześcijanie wierzą tylko w jednego Boga), a religia Greków była politeistyczna (Grecy wierzyli w wielu bogów). Jendak w obu tych tekstach znajdują się i liczne podobieństwa. W obydwu przekazach jest mowa o ty, co było przed stworzeniem świata. W Biblii zawarto informację, że był to Bóg, a w mitologii Chaos. W biblijnym opisie stwarzania świata czytany następnie o oddzieleniu Nieba i Ziemi, wód i lądów, światła i ciemności. Następnie Bóg stworzył rośliny, zwierzęta, a na samym końcu człowieka. W wszystko to trwało sześć dni. Siódmego dnia Bóg odpoczywał. Natomiast jeśli prześledzimy mitologiczny opis stworzenia świata możemy zauważyć, że nie pokrywa się on z wersją biblijną. W mitologii, po Chaosie narodziła się para boska a nie jeden Bóg. Byli to Uranos-Niebo i Gaja- Ziemia. Na ziemi krótko panował pokój ponieważ następne pokolenia bogów wciąż toczyły ze sobą walkę o dominację w świecie. Bóstwa greckie były złe i mściwe, a nie takie jak Bóg - dobrotliwy i miłosierny. Bogowie niechętnie patrzyli także na ludzi, obawiając się, że ci odbiorą im władzę i panowanie nad światem. Jest jednak jakieś podobieństwo w tych przekazach - w obydwu kobieta została przedstawiona jako istota zła i grzeszna. To przez Ewę Bóg wygnał ludzi z Raju, a i mitologiczne kobiety są uosobieniem trosk i nieszczęść. Podobne analogie odnajdujemy w historii o rajskim ogrodzie oraz o złotym wieku ludzkości. Symbolem nieszczęść i pokusy jest w Biblii rajskie jabłko, a w mitologii puszka Pandory zawierająca nieszczęścia i choroby (jabłko także występuje w mitologii - poróżniło ono trzy boginie w konkursie piękności). Konsekwencją zjedzenia jabłka czy otworzenia puszki są nieszczęścia i śmierć. W obydwu przekazach pojawia się także osoba, której powołaniem jest cierpienie za grzechy ludzkości. W Bilii jest to oczywiście Chrystus, a w Mitologii Prometeusz.

Jak widzimy sporo podobieństw jest już w samym opisie stworzenia świata. Inne historie biblijne tez mają odpowiedniki w greckiej mitologii: historia stworzenia człowieka, którego Prometeusz (podobnie jak Bóg) ulepił z gliny, historia wielkiego potopu. Biblijną historię stworzenia możemy też porównać do mitu kosmogenicznego. Mino wszystko w sferze filozofii i istnienia między tymi dwiema księgami widać spore różnice. Są one przede wszystkim konsekwencją politeizmu i monoteizmu. Bóg stwarza rzeczy nazywając je. T co nie ma swojego imienia lub nazwy nie istnieje.

Przypatrując się obydwu historią zauważam tak wiele różnic co i podobieństw. Mam jednak świadomość, że większość z nich wynika z "wielości bogów" którzy występują w Mitologii. W obydwu historiach odnajdujemy podobne sobie postaci czy wydarzenia. Jednak mimo wszystko Biblia ma przewagę nad mitologią. Jest bowiem święta i oprócz historii zawiera także kodeks i przesłanie moralne. To nadaje jej wymiaru dydaktycznego. Mitologia natomiast jest tylko zbiorem opowieści o bogach, bez wyraźnych wskazówek ułatwiających życie.

---