Polityka zagraniczna Argentyny ela


Elżbieta Nalewajek

Kierunek: Stosunki Międzynarodowe

II rok SUM, Gr. 2

Polityka zagraniczna Argentyny

1. Uwarunkowania polityki zagranicznej.

Według najpoczytniejszego przez studentów internetowego portalu - polityka zagraniczna to instrument służący do realizacji swoich celów i interesów na arenie międzynarodowej, jest ona ściśle powiązana z polityką i możliwościami wewnętrznymi danego państwa. Jest procesem formułowania i realizacji interesów narodowo-państwowych w stosunku do innych państw. Państwo zabiega o realizację określonych interesów wytyczonych przez elity polityczne, władzę wykonawczą, grupy nacisku (biznes, przemysł), oraz opinię publiczną. Realizacja tychże założeń na arenie międzynarodowej koliduje często z interesami innych państw i wymaga podjęcia odpowiednich działań w polityce zagranicznej, a ich osiągnięcie zależy w dużej mierze od potencjału państwa i skuteczności jego dyplomacji.

Republika Argentyńska jest drugim, co do wielkości państwem w Ameryce Południowej, leżącym nad Oceanem Atlantyckim. Zajmuje obszar 2780,1 tyś. km2 od Zwrotnika Koziorożca przez Nizinę La Platy i Andy po Ziemię Ognistą. Jest jednym z najlepiej rozwiniętych gospodarczo państw Ameryki Łacińskiej, mimo kolosalnego zadłużenia międzynarodowego.

Zasadniczy wpływ na dzisiejszą zagraniczną politykę Argentyny ma geneza tego państwa. Terytorium obecnej Argentyny od początku XVI w. stopniowo opanowywali Hiszpanie aczkolwiek aż do utworzenia w 1776 roku wicekrólestwa La Platy stanowiło zaniedbywaną część wicekrólestwa Peru, zarządzaną z Limy.

W 1810 r. doszło do Rewolucji Majowej w Buenos Aires skierowanej przeciwko hiszpańskiej władzy, rada miejska usunęła hiszpańskiego wicekróla powołując niezależną od Madrytu juntę rządzącą. Ośmiodniowe zamieszki uznawane są w dzisiejszej Argentynie, Boliwii, Paragwaju i Urugwaju za początek ich niepodległości, a jej symbol - "Słońce Majowe" - trafiło na godła i flagi Argentyny i Urugwaju.

W 1816 r., wobec próby odzyskania przez Hiszpanów Buenos Aires, kongres delegatów prowincji byłego wicekrólestwa w San Miguel de Tucumán ogłosił deklarację niepodległości Zjednoczonych Prowincji La Platy, obejmujących formalnie także Boliwię, Paragwaj i Urugwaj. Prowincja Buenos Aires, rozwinięta dzięki handlowi, głównie skórami i srebrem z Boliwii, zamieszkana przez trzecią część ludności argentyńskiej, wysunęła się na czoło państwa. Pozostałe regiony tworzące wcześniej wicekrólestwo La Platy, nie akceptowały reprezentowania ich przez rząd w Buenos Aires, ponieważ miały własną wizję sprawowania władzy oraz prowadzenia polityki zagranicznej. Co prawda w pierwszej połowie XIX w. trwał spór między prowincją Buenos Aires - zmierzającą do budowy scentralizowanego państwa, a resztą kraju, która opowiadała się za federacją z szeroką autonomią dla prowincji, to scalającym elementem między prowincjami okazały się zależności ekonomiczne. Powiązania gospodarcze były fundamentem Konfederacji Argentyńskiej, świadczy o tym utworzenie strefy wolnego handlu bez ograniczeń w przepływie ludzi i towarów w obrębie Federacji, przekształconej później w unię polityczną pomiędzy prowincjami, a rządem w Buenos Aires.

W rok po upadku dyktatury J.M. de Rosasa została uchwalona konstytucja tworząca system federalny (Konfederacja La Platy). Prowincja Buenos Aires dokonała secesji, lecz została pokonana i w 1861 przyłączyła się do związku. Dzięki przewadze ekonomicznej w niedługim czasie zdominowała go. Kolejnym ważnym elementem scalającym prowincje było utworzenie armii narodowej na skutek wojny trójprzymierza. W 1865 r. Argentyna przystąpiła do sojuszu Brazylii i Urugwaju przeciw Paragwajowi, uzyskując w ten sposób część jego terytorium. Przystąpienie do wojny miało negatywne skutki na późniejsze relacje z sąsiadami.

Lata 1878-79 to walki z Indianami o pampasy, czyli prerie i stepy, które zostały włączone pod administrację konfederacji, wcześniej stanowiące terytorium Indian i gauchos, utrzymywały faktyczną niezależność pozostając poza granicami dzisiejszej Argentyny do l. 70 XIX w.. W 1881 r. zawarto z Chile układ o granicach w południowych Andach.

Następne dziesięciolecia to rozkwit gospodarczy dzięki imigrantom z Hiszpanii i Włoch, ekspansji kolei, wykorzystaniu pampasów do hodowli i rolnictwa oraz pomocy zagranicznej - zwłaszcza z Wielkiej Brytanii. Ścisłe związki z Europą powodują wykształcenie w świadomości sprzeciwu panamerykanizmu forsowanego przez Stany Zjednoczone.

Prezydent Roque Sáenz Peña w 1912 r. przeprowadził reformę, która ustanowiła tajne wybory powszechne oraz obalił rządy oligarchii wielkich właścicieli ziemskich, kupców i bankierów. Światowy kryzys gospodarczy oraz utraty kontroli przez rządzących nad wydarzeniami doprowadził do przejęcia władzy przez armię. I tak w latach kolejnych władza cywilna przeplatała się z władzą sprawowaną przez junty wojskowe, realizujące całkowicie różne założenia polityczne i społeczno-gospodarcze.

Niepowodzenia doktrynalnie prowadzonej wolnorynkowej polityki gospodarczej doprowadziły w 1982 do demonstracji, strajków i starć. Próbą odzyskania przez rząd popularności była inwazja na Malwiny, stanowiące przedmiot sporu z Wielką Brytanią. Argentyna rościła sobie pretensje do leżących 500 km od jej brzegów Wysp Falklandzkich, zwanych Malwinami. Spór rozpoczął się jeszcze w XVI w. Źródła argentyńskie odkrycie wysp przypisują Hiszpanom, natomiast angielskie - własnym żeglarzom. Wyspy przechodziły z rąk francuskich do hiszpańskich, by ostatecznie w 1833 r. stać się ważną strategicznie kolonią brytyjską. Argentyna, spadkobierczyni hiszpańskich konkwistadorów, bezskutecznie domagała się zwrotu wysp. Nie jest to spór tylko polityczny, czy dotyczący prestiżu. Wyspa jest potencjalnym źródłem znacznych ilości ropy naftowej, szacowanych na 500.000 baryłek dziennie, a do tego niebagatelny w zasoby morskie.

Wojna o Malwiny trwała dziesięć tygodni i kosztowała życie blisko tysiąca żołnierzy i cywilów. Zwycięstwo Brytyjczykom ułatwiła wszechstronna pomoc ze strony USA. Klęska Argentyny spowodowała upadek junty wojskowej, a ostatnia wojna kolonialna zamieniła się w szlachetną walkę o demokrację na świecie. Spór jest odświeżany, co jakiś czas.

Wybory prezydenckie, z 1983 r. przyniosły zwycięstwo kandydatowi radykałów. Raúl Ricardo Alfonsín przyjęty został przez społeczeństwo z wielkimi nadziejami na rozwiązanie problemów gospodarczo-społecznych w kraju. W 1985r. wprowadzono wiele reform gospodarczych zwanych Planem Astrala, zakładał on zamrożenie cen, wynagrodzeń, zarobków i opłat oraz wprowadzenie nowej waluty - austral, która miała zastąpić peso. Rząd Alfonsina odniósł kilka sukcesów oraz zaistniał w wymiarze ogólnoświatowym. Mimo renegocjacji zadłużenia zagranicznego i podjętych przez jego rząd prób reform - sytuacja gospodarcza Argentyny w chwili przyspieszonego przekazania władzy w 1989 r. była katastrofalna.

Relacje z sąsiadami mimo kompromisu z Chile odnośnie granicy w Kanale Beagle w 1985 r. oraz wewnętrzna sytuacja polityczna ulegały pogorszeniu po 1986 r. Liberalny, wolnorynkowy program stabilizacji ekonomicznej odbijał się na społeczeństwie, powodując jego niezadowolenie i protesty antyrządowe. Zmieniający się prezydenci nie uchronili Argentyny przed kryzysem gospodarczym z 2001 r.

Podstawą gospodarki jest przemysł przetwórczy oraz rolnictwo. Inne istotne gałęzie to: przemysł samochodowy, elektrotechniczny, stoczniowy, samolotowy, rafineryjny, chemiczny, spożywczy, włókienniczy i garbarski, wydobywczy.

W 2004 roku odnotowano 8,3% dynamikę wzrostu gospodarczego oraz PKB per capita wg parytetu siły nabywczej na poziomie 12,4 tyś. Dolarów amerykańskich, ale cele polityki zagranicznej skierowane są nie tylko na poprawę sytuacji gospodarczej państwa, ale przede wszystkim na budowanie multipolarnego ładu międzynarodowego, aktywne działanie na rzecz poszerzenia i rozwoju latynoamerykańskiej organizacji gospodarczej - Wspólnego Rynku Południa (Mercosur), staranie o stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa NZ oraz utrzymywanie jak najlepszych stosunków z sąsiadami.

2. Stosunki z sąsiadami.

Stosunki z Boliwią

Kiedy oba państwa uporały się z wyznaczeniem granicy, mogły się skupić na pogłębianie związków gospodarczych, przede wszystkim w miastach przygranicznych.

W 1966 r. doszło do spotkania obu prezydentów, na którym dokonano ustaleń dotyczących kupna przez Argentynę ropy i gazu z Boliwii, w zamian za korzystanie z dwóch argentyńskich portów oraz większa swobodę we wprowadzaniu boliwijskich produktów na rynek argentyński. Spotkanie to dało początek szeregowi podpisanych porozumień dwustronnych z północnoamerykańskim przedsiębiorstwem Gulf Oil i Gulf Gas. Argentyna stała się głównym odbiorcą boliwijskiego gazu i surowców energetycznych oraz propagatorem i sympatykiem boliwijskich projektów uzyskania dostępu do morza. Boliwia rewanżowała się swoim poparciem w kwestii Malwin.

Oczywiście dochodziło do napięć związanych z eksploatacją boliwijskich złóż gazu oraz żelaza, gigantycznym długiem za import gazu aczkolwiek obecnie stosunki argentyńsko-boliwijskie ulegają pogłębieniu we wszystkich obszarach wzajemnej współpracy.

Stosunki z Brazylią

Za czasów urzędowania Alfonsina polityka zagraniczna Argentyny wobec Brazylii polegała na utrzymaniu przychylnego brazylijskiego stanowiska w kwestii Malwin oraz poparciu inicjatywy pokojowej na rzecz Ameryki Środkowej przedstawionej przez Grupę z Contadory, czyli Kolumbię, Meksyk, Panamę i Wenezuelę oraz utworzenia Grupy Wsparcia dla procesu Contadory w składzie: Argentyna, Brazylia, Urugwaj i Peru. Umożliwiałoby to wspólne, blokowe prowadzenie negocjacji dotyczących zadłużenia Ameryki Łacińskiej, pogłębianie dwustronnych więzi handlowych i kontynuację wspólnych projektów hydroenergetycznych.

Rok 1985 był początkiem prawdziwego zbliżenia brazylijsko-argentyńskiego w dziedzinie poszerzania współpracy ekonomicznej w regionie. W protokole z Buenos Aires z 7 czerwca 1990 r. oba państwa zobowiązały się do utworzenia wspólnego rynku w ciągu czterech lat, który stał się podwalinami pod Mercosur.

Lata dziewięćdziesiąte to poszukiwanie solidarności i wsparcia finansowego, które umożliwiłoby przezwyciężenie kryzysu gospodarczego, a początek XXI wieku to częste kontakty, konsekwentna polityka dwustronna i współpraca na szeroką skalę.

Stosunki z Chile

Kwestią zasadniczą dla relacji z Chile była decyzja o przebiegu granic od Boliwii do Ziemi Ognistej, w szczególności konflikt graniczny o Patagonię.

W 1879 r. po zwycięstwie w wojnie Pacyfiku, Chile znacznie wzmocniły swoją pozycję w stosunku do Argentyny, tracącej na znaczeniu w dawnym regionie La Platy. Po podpisaniu umowy brytyjskiej w 20 listopada 1902 r. pojawiły się nowe konflikty przygraniczne o Kanał Beagle. Konflikt ten w percepcji obu rządów szukających sojuszników wśród sąsiadów oraz na starym kontynencie - tj. w Wielkiej Brytanii i Watykanie. Konflikt został zakończony w listopadzie 1984 r. podpisaniem układu o przyjaźni i pokoju pomiędzy Argentyną i Chile. Postanowienia, które znalazły się w układu to między innymi: przyznanie Chile prawa do zwierzchnictwa nad wyspami Pictón, Nueva i Fennox oraz dodatkowo nad dziewięcioma mniejszymi wraz z obszarem trzech mil od morza terytorialnego, ustanowiono wieczystą neutralności Cieśniny Magellana z możliwością swobodnego przepływu statków handlowych i pasażerskich niezależnie od kraju bandery, a wszelkie spory powinny być rozwiązywanie w sposób pokojowy zgodnie z prawami i normami ustanowionymi przez organizacje międzynarodowe o charakterze globalnym lub regionalnym.

Powyższy układ nie stał na przeszkodzie udzielaniu informacji o charakterze wojskowym Wielkiej Brytanii przez wywiad chilijski oraz o poparciu angielskich roszczeń odnośnie Malwinów, co było sprzeczne z oficjalnym stanowiskiem Organizacji Państw Amerykańskich potępiających politykę kolonializmu.

Umocnienie demokracji w Argentynie oznaczało silne poparcie dla demokratycznego rządu Salvadora Allende, na który w 1973 r. zamachu stanu dokonał gen. Augusto Pinochet.

Obecna lewicowa tożsamość obu rządów pozytywnie wpływa na zbliżenie na wszelkich szczeblach współpracy.

Chile jest wpływowym partnerem z racji podpisanej umowy o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi oraz poprawie warunków ekonomicznych, jakie notuje się od początku XXI wieku. Jest to jedna z najszybciej rozwijających się gospodarek o racjonalnym tempie wzrostu PKB. Chilijski rząd zredukował poziom nędzy, zmniejszył inflację, podwoił niemal średnią zarobków oraz ukrócił korupcję.

Stosunki z Paragwajem

Do przewidzenia było pogorszenie stosunków z Paragwajem rządzonym przez gen. Alfredo Stroessnera po dojściu do władzy w Argentynie Alfonsina, demokratycznie wybranego prezydenta. Rząd argentyński popierał opozycję paragwajską, która walczyła o demokrację i o ochronę praw człowieka. Wsparcie Argentyny było tak silne, że Paragwaj zamknął na trzy dni swoje granice, aby powstrzymać argentyńską ingerencję.

Powiązania gospodarcze i handel dwustronny zaważył jednak w 1987 r. na decyzji o podpisaniu umowę odnośnie połączenia sieci elektrycznych obu krajów i budowie wspólnego kompleksu hydroenergetycznego.

Obecnie stosunki między Argentyną a Paragwajem skoncentrowane są na działalności obu państw w ramach Mercosur i Południowoamerykańskiej Wspólnoty Narodów.

Stosunki z Urugwajem

Pomimo własnych trudności politycznych Urugwaj popierał stanowisko Argentyny w kwestii prawa zwierzchnictwa nad Malwinami. W 1985 r. oba państwa podpisały porozumienie o zbliżeniu gospodarczym i społecznym, potwierdzające realizację umowy z 1974 r. o zrównoważonym wzroście handlu dwustronnego. Dobry klimat współpracy był umacniany również za czasów prezydentury Carlosa Maname, w szczególności po argentyńsko-brazylijskiej inicjatywie włączenia Urugwaju do Mercosur. Umocnieniom ulegały stosunki handlowe, gospodarcze, polityczne i społeczne.

Oba państwa są zgodne, co do wizji zbliżenia państw Ameryki Łacińskiej jako przeciwstawieniu się jednobiegunowej polityce globalizacji prowadzonej przez USA. Lepszym modelem miałby być wielobiegunowy świat współpracujących ze sobą krajów rozwiniętych i rozwijających się.

3. Relacje z innymi krajami Ameryki Łacińskiej

Stosunki z Kolumbią

Stosunki w trakcie rządów Alfonsina, charakteryzowały się zbieżnością stanowisk w sprawach pokojowego rozwiązywanie konfliktów granicznych w regionie, ożywienia stosunków międzyamerykańskich jako forum politycznego, uzgodnienia lepszej kontroli zbrojeń w Ameryce Łacińskiej oraz problemu zadłużenia zewnętrznego krajów regionu.

Z kolei rząd Carlosa Menemy w pełni popierał działania przeciwko zorganizowanej przestępczości, handlowi narkotykami, terroryzmowi i zbrojnej partyzantce - podejmowane przez władze Kolumbii.

Rząd Nestora Kirchnera popierał przystąpienia Kolumbii do Mercosur, mimo podpisania traktatu o wolnym handlu z USA w 2006 roku. Traktat nie wszedł jeszcze w życie między innymi, dlatego, że prezydent elekt, Barack Obama, jak i inni amerykańscy politycy uważają, iż kongres może zgodzić się na ratyfikowanie traktatu dopiero, jeśli rząd kolumbijski udowodni postępy w walce z przemocą skierowaną przeciw związkowcom i pracownikom.  

Stosunki z Meksykiem

Meksyk nigdy nie był języczkiem uwagi w zagranicznej polityce Argentyny ze względu na odległość geograficzną oraz odmienne obszary zainteresowania aczkolwiek kryzys gospodarczy z roku 2001, który dotknął Argentynę - zmotywował Meksyk do zorganizowania pomocy finansowej wraz z Kolumbią, Brazylią, Wenezuelą i USA.

Mimo, że Meksyk nie był zainteresowany wypracowaniem wspólnej strategii odnośnie powołania do życia bloku państw razem negocjujących zadłużenie, to władze zdecydowały się na pomoc finansową. Upatrywały w tym zwiększenia możliwości import własnych towarów do Argentyny, która spłacając częściowo długi, nie traci możliwości korzystania z pomocy finansowej Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Obecnie Argentyna i Meksyk mimo deklaratywnej polityki zbliżenia, mają odmienne wizje odnośnie Mercosuru. Z jednej strony jest koncepcja poszerzenia i przekształcenia więzi typowo gospodarczych w gospodarczo-społeczno, z drugiej strony meksykańska wizja strefy wolnego handlu Ameryk o zasięgu kontynentalnym i wyłącznie gospodarczym.

Stosunki z Peru

W latach osiemdziesiątych doszło do wielu spotkań argentyńsko-peruwiańskich na wysokich szczeblach. Poruszano tematy jak: zadłużenie zagraniczne, alternatywne możliwości dla indywidualnego negocjowania spłaty czy redukcji zadłużenia, wspólna linia kredytowa, przeznaczona na zakup produktów z Argentyny, w obszarze zagadnień politycznych - wyrażano poparcie dla systemu demokratycznego jako drogi do rozwiązania problemów wewnętrznych, dużo lepszej niż działania terrorystyczne czy partyzanckie.

Należy tu wspomnieć Grupie z Contadory, która działała w latach 1983 - 1990, jako latynoamerykańskie ugrupowanie zrzeszające Kolumbię, Meksyk, Panamę i Wenezuela w celu pokojowego rozwiązania konfliktów w Ameryce Środkowej, takich jak wojna domowa w Urugwaju wspierana po przeciwnych stronach przez USA i ZSRR. Grupę wsparcia tworzyły Argentyna i Peru wraz z Brazylią i Urugwajem.

Carlos Menema popierał politykę antyterrorystyczną i walkę z handlem narkotykami, ale nie za cenę łamania praw człowieka i wolności słowa. Mimo różnić poglądowych w tym względzie więzi handlowe ulegały umocnieniu, następowało otwarcie gospodarcze i umacnianie współpracy w dziedzinie przemysłu naftowego, elektroenergetycznego oraz projektów połączeń gazowych.

Stosunki z Wenezuelą

Lata osiemdziesiąte upłynęły pod znakiem wypracowania wspólnej strategii renegocjacji długów zewnętrznych oraz zmianie porozumień z wierzycielami.

Na początku XXI wieku kontakty argentyńsko-wenezuelskie wkroczyły w erę intensywności dzięki osobistej sympatii między prezydentami: Nestorem Kirchnerem, a Hugo Chavezem. Obaj panowie mieli zbieżne poglądy odnośnie integracji regionalne, globalizacji, wyższości systemu wielobiegunowego oraz stanowiska, co do Strefy Wolnego Handlu Ameryk, mianowicie, że członkowie Mercosuru, jak i Wenezuela - nie powinni podpisywać traktatu o ile nie zostanie uregulowana kwestia subsydiowania północnoamerykańskich produktów rolnych.

Wenezuela ma pełne poparcie Argentyny, jeśli chodzi o przyszłe członkostwo w Mercosur, rewanżuje się, np. poprzez zakup bonów dłużniczych, co umożliwiło Argentynie częściowe spłacenie zadłużenia w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. Zawarto również porozumienie odnośnie budowy ośmiu tankowców w stoczniach argentyńskich dla wenezuelskiego PDVSA.

W 2005 roku deklarację z Orinoko, odnośnie gazociągu południa, który wiązałby sektory energetyczne od Wenezueli po Argentynę. Realizacja projektu ma rozpocząć się od Wenezueli, Brazylii i Argentyny, a następnie objąć również Urugwaj, Paragwaj, Chile, Boliwię, Peru i Kolumbię. Chwilowo mimo zainteresowania Gaspromu przedsięwzięciem, prace utknęły w martwym punkcie.

4. Stosunki z Nikaraguą

W roku 1983, zmianie wewnętrznej sytuacji politycznej w Argentynie, została wycofana pomoc wojskowa kierowana wcześniej do Ameryki Środkowej w ramach realizacji zobowiązań podjętych przez argentyńską dyktaturę. Mimo, że w praktyce okazało się, że sfera militarna nie jest do końca pod cywilną kontrolą, to rządowi Alfonsina udało się wypracować i podpisać serię porozumień handlowych dotyczących głównie dostaw kukurydzy. Był to również sygnał dla USA, że Argentyna nie popiera amerykańskiej blokady gospodarczej.

Argentyna przystępując do Grupy Wsparcia opowiadała się za rozwiązaniem konfliktu w Ameryce Środkowej na drodze nie interwencji, a samostanowienia demokratycznych rządów w państwach regionu.

Grupa z Rio, powstała z połączenia Grupy z Contadory z Grupą Wsparcia, uznała, że rozwiązaniem dla problemów regionu Ameryki Środkowej jest uregulowanie zagranicznego zadłużenia oraz wprowadzenie demokratycznych rządów. Niewątpliwym sukcesem było podpisanie w 1987 roku porozumienia Esquipulas II przez prezydentów Kostaryki, Salwadoru, Gwatemali, Hondurasu i Nikaragui, dotyczącego narodowego porozumienia kończącego walki zbrojne w regionie, demokratyzację na drodze wyborów, koniec wspierania nielegalnych sił zbrojnych i partyzantki, pomoc dla uchodźców.

Po zakończeniu kryzysu politycznego w regionie, państwa skoncentrowały się na utworzeniu bloku polityczno-gospodarczego, umożliwiającego podjęcie negocjacji z USA i Meksykiem odnośnie zbliżenia gospodarczego. Argentyna powoli wycofuje się z tego regionu.

5. Stosunki z Kubą

Jeżeli chodzi o wojnę o Falklandy, Kuba stała po stronie Argentyny i to jej przyznawała prawa do władzy nad archipelagiem, potępiając tym samym brytyjską inwazję, co nie powstrzymało argentyńskiej krytyki pod adresem kubańskiego nieprzestrzegania międzynarodowych zasad wzajemnego szacunku oraz nie ingerowania w wewnętrzne sprawy innych państw, a zwłaszcza pomocy dla ruchów partyzanckich w Ameryce Środkowej.

Argentyna mimo wszystko popierała rząd Fidela Castro poprzez utrzymywanie i rozwijanie wzajemnych stosunków politycznych, jak i handlowych oraz na forum ONZ, odmawiając poparcia wniosku potępienia kubańskiego rządu, wysuniętego przez Stanów Zjednoczone w Genewie 1987 roku.

Podczas prezydentury Carlosa Menemy stosunki między Argentyną a Kubą skupiały się wokół problemów takich jak: ochrona praw człowieka i amerykańskiej blokady wyspy. Polityka Alfonsina odbiegała od linii przyjętej przez późniejszego prezydenta, który otwarcie krytykował gen. Castro oraz opowiadał się za obaleniem go przez opozycję.

Normalizacja stosunków była możliwa dopiero w roku 2003, kiedy do władzy w Argentynie doszedł Nestor Kirchner. Ożywienie stosunków dwustronnych widoczne jest od wizyty ministra spraw zagranicznych na Kubie, kiedy to zdecydowano się na ożywienie stosunków bilateralnych w dziedzinach takich jak: edukacja, medycyna. Porozumienie umożliwiło także Kubie spłatę długu w wysokości blisko 2 mld. USD stworzenia mechanizmów współpracy politycznej, turystycznej i kulturalnej.

6. Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi

Wizja świata prezydentów Alfonsina i Regana była zbieżne w spraw takich jak: propagowanie demokracji, ochrona praw człowieka, wolności i sprawiedliwości społecznej. Jednak istniały także różnice odnośnie:

W raz z przejęciem władzy przez Carlosa Maname doszło do znaczącej poprawy i nowej jakości stosunków między Argentyną a USA, głównie ze względu na argentyńską decyzję uczestniczenia wraz z USA w wojnie w Zatoce Perskiej. Miało to pomóc Argentynie w: likwidacja hiperinflacji, stabilizacja i wzrost gospodarczy, możliwość renegocjacji zadłużenia zagranicznego, napływ inwestycji i kapitału zagranicznego.

W 1990 r. Argentyna i USA podpisały pierwsze porozumienie o pokojowym użytkowaniu energii jądrowej, gwarantujące wymianę informacji technicznych na temat bezpieczeństwa reaktorów nuklearnych-energetycznych i badawczych.

Ważnym osiągnięciem amerykańskiej dyplomacji było odstąpienie przez Argentynę od programu budowy pocisków Cindor II. Argentyna zrewanżowała się w trakcie prezydentury Nestora Kirchnera poprzez przeciwstawienie się inicjatywie Strefy Wolnego Handlu Ameryk, dopóki USA i Unia Europejska nie zmienią polityki odnośnie subwencjonowania rolnictwa.

7. Relacje argentyńsko-brytyjskie

Argentynę łączyły zażyłe stosunki z Hiszpanią, Włochami, Francją, Niemcami jednak ze względu na omawiany konflikt o Malwiny i stanowiska państw latynoamerykańskich skupmy się na stosunkach z Wielką Brytanią.

Klęska w wojnie o Malwiny spowodowała zerwanie stosunków dyplomatycznych i handlowych między państwami. Stosunki zostały ponownie nawiązane na początku lat dziewięćdziesiątych, co narzuciła Wielka Brytania dzięki swojej pozycji. Argentyna mimo wszystko utrzymuje roszczenia do spornego terytorium, ale pracuje nad klimatem zaufania i współpracy. Obszary wspólnego zainteresowania to eksploatacja kopalń, pola naftowe na Oceanie Atlantyckim, walka z nielegalnymi połowami, etc. Odkąd przywrócono połączenie lotnicze, Wielka Brytania stała się największym europejskim inwestorem w Argentynie oraz odbiorcą argentyńskiego wina. Oba państwa prowadziły też wspólne działania na Cyprze pod egidą ONZ.

Wielka Brytania wspiera działania całej Unii Europejskiej na rzecz stworzenia strefy wolnego handlu. Argentyna, jak i pozostałe państwa należące do Mercosur są przeciwne zaakceptowaniu traktatów na przedstawionych warunkach. Stanowisko Brukseli oznacza, że Unia chce większego dostępu do rynku Ameryki Południowej, niż Mercosur zaproponował - przede wszystkim w sferze zamówień publicznych, a także w dostępie do takich sektorów jak telekomunikacja czy usługi finansowe. UE nie chciałaby również liberalizować handlu towarami rolnymi w szczególności takimi jak cukier, a na to liczy Mercosur, który eksportuje przede wszystkim żywność.

Tytułem zakończenia należy wspomnieć, że Argentyna poza działaniami wspomnianymi w referacie miała istotny wkład w utworzenie Banku Południa, w grudniu 2007 siedem państw podpisało w Buenos Aires akt utworzenia. Poza Argentyną była to Boliwia, Brazylia, Ekwador, Paragwaj, Urugwaj i Wenezuela. Bank ma siedzibę w Caracas i oddział w Buenos Aires. Akt założycielski Banku ustala jako główny cel „finansowanie rozwoju gospodarczego i społecznego” narodów, ale każdy kraj ma poza tym swoją własną wizję, co do jego funkcjonowania.

Argentyna chroni swój rynek przed eksportem poprzez bariery taryfowe - średnia stawka celna na produkty z importu to 14,5% oraz poza-taryfowe jak: wysokie obciążenia finansowe, rygorystyczne przepisy fitosanitarne i weterynaryjne, zakazy importu niektórych towarów, kontyngenty i licencje importowe, zaświadczenia lub pozwolenia na import. Zainteresowana jest jednak zakupem maszyn i urządzeń górniczych dla modernizacji kopalni węgla kamiennego, sprzętu rolniczego, maszyn dla przemysłu rolno-spożywczego, materiałów oraz sprzętu  budowlanego, produktów chemicznych tj. nawozy sztuczne i środki ochrony roślin, urządzeń transportowych, obrabiarek do metalu i drewna, farmaceutyków i sprzętu medycznego, części samochodowych, artykułów gospodarstwa domowego.

Niewątpliwie jest to bardzo atrakcyjny, ale i nieobliczalny rynek zważywszy na wciąż duże zadłużenie w stosunku do zagranicznych instytucji, kontrolowanie cen surowców oraz wpływanie na ceny innych dóbr. Trzeba także liczyć się z możliwością znacjonalizowania przedsiębiorstw, nawet tych z zagranicznym kapitałem.

Szczególnie ważnym partnerem dla Argentyny może stać się Federacja Rosyjska. Prezydent Dmitrij Miedwiediew w grudniu 2008 r. spotkał się w Moskwie z panią prezydent Cristiną de Kirchner w celu podpisania pakietu porozumień o współpracy gospodarczej. Zawiera on również kwestie dotyczące energii nuklearnej i konwencjonalnej. Wyrażono obustronne zainteresowanie "kooperacją militarno- techniczną", zwłaszcza w obszarze aeronautyki i programów satelitarnych. Dokładna treść porozumienia nie jest znana, ale poddaje w wątpliwość przyszłość strefy bezatomowej w Ameryce Południowej. Wydali wspólne oświadczenie "wyrażające ich poparcie dla wielobiegunowego podejścia do polityki zagranicznej, przede wszystkim w działaniach podejmowanych przez ONZ" - podkreślając wyraźnie antyamerykański charakter zawartych porozumień.

Pani prezydent może się okazać skuteczną bronią w polityce zagranicznej Argentyny. W parlamencie zasiadała od połowy lat 90. Jedni uważają ją za arogancką, próżną i kapryśną, ale jest też inteligenta, dobrze wykształcona i pracowita. W trakcie prezydentury męża, chętnie towarzyszyła w podróżach, angażowała się w politykę zagraniczną. Przemawiała na międzynarodowych konferencjach chwaląc amerykańskich inwestorów i mało popularnego w Stanach prezydenta Chaveza.

Literatura:

Encyklopedia powszechna, Warszawa 2007.

Dobrzycki W., Stosunki międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej. Historia i współczesność, Warszawa 2000.

„Newsweek”, nr 9 2003 r.

„Newsweek”, nr 24, 2003 r.,

„Newsweek”, nr 43, 2007 r.

URL http://buenosaires.trade.gov.pl

URL http://encyklopedia.pwn.pl

URL www.gazeta.pl

URL http://latynosi.bloog.pl

URL http://www.newsweek.pl

URL http://nwai.pl/ New World Alternative Investment

URL http://pl.wikipedia.org

URL http://portalwiedzy.onet.pl

URL http://www.southernaffairs.org

URL http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/0,0.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Polityka_zagraniczna_pa%C5%84stw

R.P. Carrero, Polityka zagraniczna Argentyny, [w:] Stosunki międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej. Historia i współczesność, W. Dobrzycki, Warszawa 2000, s. 100.

http://portalwiedzy.onet.pl/61618,,,,argentyna,haslo.html

http://www.southernaffairs.org/search/label/Argentina

http://www.newsweek.pl/artykuly/odbic-kolonie,17150,1.

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4201795.

Encyklopedia Powszechna, tom 1, pod hasłem: Argentyna, Warszawa 2007, s. 182-184.

R.P. Carrero, Polityka zagraniczna…, dz. cyt., s. 101 i n.

„Newsweek”, 2003, nr 24, s. 48-49.

http://latynosi.bloog.pl/id,3477225,title,McCain-udaje-sie-do-Kolumbii,index.html

Potomkowie hiszpańskich kolonizatorów Ameryki Południowej wracają do Hiszpanii w poszukiwaniu lepszego życia. Zob. szerzej „Newsweek”, nr 9 2003, s. 46-47.

http://wyborcza.pl/1,86663,4034474.html

http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,52981,2316209.html

http://buenosaires.trade.gov.pl/pl/argentina/article/detail,196,ARGENTYNA__Informacja_o_stosunkach_gospodarczych_z_Polska.html

Tomasz Swaczyna, Argentyna, www.InwestycjeAlternatywne.pl, 23.06.2008.

http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,81048,6049465,Rosja_i_Argentyna_przeciw_dominacji_USA.html

„Newsweek”, 2007, nr 43, s. 48.

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POLITYKA ZAGRANICZNA ARGENTYNY, Nowy folder, Szkoła
192 Glowne kierunki polskiej polityki zagranicznejid 18465 ppt
Polityka zagraniczna IV RP

więcej podobnych podstron