materiał pobrano ze strony: www.sqlmedia.pl
www.sqlmedia.pl
multimedialna platforma edukacyjna
(Wpisuje zdający przed
dysleksja
Miejsce na
rozpoczęciem pracy)
naklejkę
z kodem
KOD ZDAJĄCEGO
EGZAMIN MATURALNY
Z BIOLOGII
POZIOM ROZSZERZONY
ROZWIĄZANIA I ODPOWIEDZI
Instrukcja dla zdającego:
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera wszystkie strony
Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba
punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie.
3. Należy pisać czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym.
4. Błędne zapisy należy wyrax
nie przekreS
lić. Nie wolno używać
korektora.
5. W karcie odpowiedzi zamaluj całkowicie kratkę z literą
oznaczającą odpowiedz, np. . JeS
li się pomylisz błędne
zaznaczenie obwiedx
kółkiem i zamaluj inną odpowiedx
.
Życzymy powodzenia!
(Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy)
PESEL ZDAJĄCEGO
materiał pobrano ze strony: www.sqlmedia.pl
www.sqlmedia.pl
multimedialna platforma edukacyjna
PRZYKA
ADOWE ODPOWIEDZI DO ZADAC
MATURALNYCH
Zadanie 1
Enzymy katalizuj / pomagaj przeprowadza / reakcje w organizmie.
Enzym katalizuje reakcj , ale w jej trakcie nie zmienia si i mo e by na nowo u yty.
Zadanie 2
a) Odprowadzanie produktu D z miejsca reakcji spowoduje, e b dzie ona nadal zachodziła.
b) Nast pi przerwanie reakcji, gdy zostanie zahamowany pierwszy etap.
Zadanie 3
Chloroplast.
A  stroma, zachodzi w niej faza ciemna fotosyntezy (cykl Calvina).
B  grana, zachodzi w nich faza jasna fotosyntezy (fotoliza wody).
Zadanie 4
Grupa Sposoby przenikania Przenikanie w stosunku do gradientu stężeń
I dyfuzja / transport bierny zgodnie z gradientem st eń
II transport aktywny odwrotnie do gradientu st eń
Zadanie 5
a) Fermentacja alkoholowa. Przeprowadzaj j niektóre bakterie, jest to ich sposób oddychania
(beztlenowego).
b) Dzi ki procesowi regeneracji NAD+ mo emy odzyska przenośnik wodoru, który b dzie wi zał
wodór powstały w procesie glikolizy, a wykorzystywany pó niej do redukcji aldehydu octowego.
Zadanie 6
X  pirogronian
Y  NADH (zredukowany dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy)
Zadanie 7
Chloroplasty przetwarzaj energi świetln w chemiczn niezb dn do produkcji asymilatów. Cukry,
powstaj ce w czasie fotosyntezy, s substratem oddychania tlenowego zachodz cego w mitochondriach i
procesie spalania powstaje z nich energia (ATP) wykorzystywana do wszystkich procesów yciowych.
Zadanie 8
Krzywa B, poniewa w warunkach średniego nat enia światła intensywnoś asymilacji dwutlenku w gla
jest najwi ksza.
Zadanie 9
A
Zadanie 10
Resorpcja zwrotna polega na odzyskiwaniu z moczu pierwotnego do krwi substancji potrzebnych
organizmowi np. glukozy, aminokwasów, wody, soli mineralnych.
Sekrecja kanalikowa to aktywne wydzielanie do kanalików nerkowych z krwi np. mocznika, sulfonamidów.
Zadanie 11
III
Zadanie 12
III
Zadanie 13
a) Skrobia zostanie najszybciej strawiona w naczyniu B, poniewa temperatura zbli ona jest do
optymalnej dla amylazy ślinowej, enzymu trawi cego skrobi .
b) W naczyniu C po eksperymencie b dzie obecna skrobia (pozytywny test skrobiowy), poniewa
amylaza ślinowa, która jest białkiem enzymatycznym, uległa denaturacji w wysokiej temperaturze.
Zadanie 14
a) Wymiana gazowa.
b) Blaszki skrzelowe  pokryte naczyniami włosowatymi i cienkim nabłonkiem umo liwiaj wymian
gazow pomi dzy wod a krwi .
Pokrywy skrzelowe  ich ruchy wymuszaj ruch wody, która omywaj c skrzela pozostawia tlen.
Zadanie 15
A  płucotchawki; narz d wymiany gazowej.
B  cewki Malphigiego; narz d wydalniczy.
Zadanie 16
poczwarka
Cecha poczwarka wolna poczwarka osłonięta
baryłkowata
nieforemny
Kształt przypomina owada dorosłego obły
i baryłkowaty
ściśle przylegaj do ciała, ich obecnoś
zawiązki skrzydeł wyra ne, swobodnie wystaj zupełnie
zaznacza si jedynie w postaci
i odnóży nad powierzchni ciała niewidoczne
niewyra nych konturów
ruchliwość ruchliwa ruchliwa Nieruchliwa
Zadanie 17
1  plemnie i rodnie to wytwór gametofitu, a nie sporofitu /
sporofit nie rozmna a si za pomoc gamet / sporofit nie
rozmna a si za pomoc płciowo.
2  przedrośle (gametofit) wytwarza rodnie i plemnie, nie
zarodniki / gametofit rozmna a si płciowo.
Zadanie 18
a) Energia ta pozwala na asymilacj CO2 i produkcj asymilatów (pokarmu autotrofów).
b) Dzi ki bakteri nitryfikacyjnym w glebie powstaje HNO3, który mo e by przez nie przyswajany w
przeciwieństwie do nieprzyswajalnego HNO2 i szkodliwego amoniaku.
Zadanie 19
Zdolnoś kiełkowania nasion spada wraz ze wzrostem zawartości wody w tych nasionach.
Im ni sza temperatura przechowywania nasion tym wi ksza zdolnoś kiełkowania.
Zadanie 20
a) Zarówno gibereliny jak i niska temperatura powoduj zakwitanie marchwi ju w pierwszym roku.
b) Dzi ki opryskom z giberelin mo na uzyska kwiaty, owoce i nasiona roślin dwuletnich ju w
pierwszym roku wegetacji.
Zadanie 21
a) Czy wiek ma wpływ na zdolnoś kiełkowania nasion.
b) Z wiekiem nasion spada ich zdolnoś kiełkowania.
c) Nasiona u yte w doświadczeniu miały 5 lat.
Zadanie 22
W cyklu yciowym skr tnicy dominuje faza haploidalna, poniewa wi ksz cz ś sezony wegetacyjnego
(wiosna i lato) roślina prze ywa jako haplont.
Zadanie 23
Przyrost na gruboś wyst pi w łodydze A. Znajduj si w niej otwarte wi zki przewodz ce, zawieraj ce
miazg , która wytwarza wtórne drewno i łyko.
Zadanie 24
1  DNA 2  mRNA 3  tRNA 4  aminokwas
Zadanie 25
Miejscow terapi genow wspomagaj c działanie VEGF mo emy wykorzysta w przypadku
andiogenyzy fizjologicznej (a), gdy dzi ki temu umo liwimy gojenie si ran, oraz leczenia mia ycy
naczyń krwionośnych.
W przypadku b nale y wprowadzi odpowiednie przeciwciała, które zapobiegn angiogenezie
patologicznej, gdy dzi ki temu zapobiegniemy zwi kszeniu liczby naczyń w okolicy guza nowotworowego
i uniemo liwimy ułatwianie przerzutów nowotworów.
Zadanie 26
1. a) czarny b) br zowy
AB Ab aB ab
2. Prawdopodobieństwo otrzymania osobnika
aB AaBB AaBb aaBB aaBb
albinotycznego wynosi 3:1
ab AaBb Aabb aaBb aabb
Zadanie 27
A  prawidłowe rozró nianie barw
a  nierozró nianie kolorów
I  XaY(-) II  XAXa III - XaY(-) IV - XaY(-)
O tym, e daltonizm jest cech recesywn , świadczy obecnoś nosicieli, czyli osób posiadaj cych mutacj
lecz nie choruj cych na t chorob .
Zadanie 28
Zadanie 29
B
Zadanie 30
Dzi ki badaniom prenatalnym mo na
stwierdzi , czy dziecko ma zespół Downa.
U kobiet po 35 roku ycia zagro enie t
wad genetyczn silnie wzrasta i takie
badanie mo e uspokoi rodziców (gdy
wykluczymy chorob ), b d pozwoli im
przygotowa si na trudy wychowywania
chorego dziecka (przy stwierdzeniu zespołu
Downa).
Zadanie 31
a) W populacji pokłonników pojawiaj si osobniki upodobniaj ce do monarchów, gdy dzi ki takie
ubarwieniu s  omijane przez drapie niki, które bior je za motyle truj ce.
b) Pokłonniki ubarwione podobni do monarchy nie b d atakowane przez drapie niki, w przeciwieństwie do
motyli z tego gatunku o ubarwieniu normalnym, które b d eliminowane z populacji.
c) Pokłonniki zewn trznie podobne do monarchów s z nimi mylone przez drapie niki i mimo, i nie s
truj ce nie b d zjadane.
Zadanie 32
Przed presj drapie nika w opisanej populacji wyst pi dobór kierunkowy przedstawiony na wykresie A, a
po pojawieniu si drapie nika dobór rozrywaj cy  wykres C.
Zadanie 33
Wykres B przedstawia zmiany liczebności drapie ników, poniewa liczebnoś ich populacji z opó nieniem
reaguje na zmiany liczby roślino erców (czyli pokarmu, którym si ywi ). / gdy spada liczba roślino erców
to z opó nieniem spadnie równie liczba drapie ników, dla których zabraknie pokarmu.
Zadanie 34
Dwie dowolne odpowiedzi spośród: esowato wygi ty kr gosłup, brak chwytnej stopy, wysklepienie stopy,
dłu sze kończyny dolne ni górne, szeroka skrócona miednica.
Zadanie 35
Argumenty  za :
1. Dzi ki spalarni mo liwe jest zmniejszenie liczby odpadów komunalnych zalegaj cych, cz sto
latami, na wysypiskach.
2. W procesie spalania otrzymywana jest energia, która mo e by wykorzystywana np. do ogrzewania
domów mieszkalnych.
Argumenty  przeciw :
1. W czasie spalania śmieci do atmosfery uwalniane s niebezpieczne gazy toksyczne oraz toksyczne
zwi zki chemiczne np. dioksyny.
2. Po spaleniu pozostaj odpady (popioły i ścieki wymagaj ce oczyszczenia), które i tak trzeba
zagospodarowa .