2009-03-18
Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (wg ESC i ESH)
Kategoria Skurczowe Rozkurczowe
Optymalne <120 <80
Prawidłowe 120-129 80-84
Wysokie prawidłowe 130-139 85-89
Nadciśnienie
stopień 1 (łagodne) 140-159 90-99
stopień 2 (umiarkowane) 160-179 100-109
Nadciśnienie tętnicze
stopieÅ„ 3 (ciężkie) Å‚ð 180 Å‚ð 110
izolowane skurczowe Å‚ð 140 < 90
Przyczyny wtórnego nadciśnienia
Podział nadciśnienia tętniczego tętniczego
}ð Choroby nerek
}ð Nefropatia cukrzycowa
}ð Zwężenie tÄ™tnicy nerkowej
}ð Pierwotne (> 90% przypadków)
}ð Zaburzenia endokrynologiczne
}ð Wtórne (o znanej przyczynie) }ð Nadczynność lub niedoczynność nadnerczy
}ð Koarktacja aorty
}ð Ostry stres
}ð Hipoglikemia
}ð Po dużych zabiegach operacyjnych
}ð Zespół obturacyjnego bezdechu sennego
}ð Choroby neurologiczne
}ð ZwiÄ™kszone ciÅ›nienie Å›ródczaszkowe
}ð Zespół Guillaina i Barrego
}ð Porażenie czterokoÅ„czynowe
}ð Leki (doustne Å›rodki antykoncepcyjne)
}ð Substancje toksyczne (alkohol, nikotyna, amfetamina, kokaina)
Epidemiologia pierwotnego nadciśnienia Patogeneza pierwotnego nadciśnienia
tętniczego tętniczego
}ð RozkÅ‚ad ciÅ›nienia tÄ™tniczego w populacji dorosÅ‚ych }ð wieloczynnikowa
Polaków (2002 r)
}ð NadciÅ›nienie tÄ™tnicze  29%
}ð Uwarunkowane genetycznie lub Å›rodowiskowo
}ð CiÅ›nienie wysokie prawidÅ‚owe  30%
zaburzenie czynności jednego lub kilku układów
}ð CiÅ›nienie prawidÅ‚owe  21%
biorących udział w regulacji ciśnienia tętniczego:
}ð CiÅ›nienie optymalne  20%
}ð CzÄ™stość wystÄ™powania nadciÅ›nienia tÄ™tniczego:
}ð UkÅ‚ad renina-angiotensyna-aldosteron (RAA)
}ð zwiÄ™ksza siÄ™ z wiekiem
}ð UkÅ‚ad współczulny
}ð Częściej u mężczyzn i u kobiet po menopauzie
}ð Peptydy natriuretyczne
}ð Substancje wytwarzane przez Å›ródbÅ‚onek naczyniowy
1
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2009-03-18
Układ RAA Układ współczulny
}ð Renina }ð ­ð czÄ™stotliwość rytmu i siÅ‚Ä™ skurczu mięśnia
sercowego -> ­ð pojemność minutowÄ…
}ð Wytwarzana przez aparat przykÅ‚Ä™buszkowy nerki
}ð DziaÅ‚anie: odpowiedzialna za powstawanie angiotensyny I
}ð Skurcz mięśni gÅ‚adkich -> ­ð opór obwodowy
}ð Angiotensyna II
}ð ­ð objÄ™tość krwi krążącej
}ð Powstaje w pÅ‚ucach pod wpÅ‚ywem ACE
}ð ­ð aktywność ukÅ‚adu RAA
}ð DziaÅ‚anie:
}ð Skurcz naczyÅ„ (także wieÅ„cowych)
}ð DziaÅ‚anie aterogenne i prozakrzepowe
}ð Pobudza wydzielanie aldosteronu
}ð Aldosteron
}ð Wytwarzany w korze nadnerczy
}ð DziaÅ‚anie: ­ð wchÅ‚anianie zwrotne Na+ð w kanalikach
nerkowych
Substancje wytwarzane przez
Peptydowe hormony natriuretyczne śródbłonek naczyniowy
}ð Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (atrial
}ð Tlenek azotu (NO)
natruretic peptide, ANP) i mózgowy peptyd
}ð Rozkurcz mięśni gÅ‚adkich tÄ™tnic -> rozszerzenie naczyÅ„
natriuretyczny (brain natriuretic peptide, BNP)
}ð Hamuje agregacjÄ™ pÅ‚ytek krwi
}ð Wytwarzane w sercu, nerkach, naczyniach, mózgu }ð DziaÅ‚anie antyproliferacyjne
}ð Zapobiega utlenianiu lipidów
}ð PrzeciwdziaÅ‚ajÄ… różnym mechanizmom
}ð Endotelina
zwiększającym ciśnienie tętnicze:
}ð DziaÅ‚a antagonistycznie do NO
}ð Rozkurcz naczyÅ„
}ð Przerost mięśnia sercowego
}ð ­ð wydalania Na i wody przez nerki
}ð Hamowanie dziaÅ‚ania angiotensyny II, aldosteronu,
noradrenaliny, wazopresyny o endoteliny I
Czynniki środowiskowe Obraz kliniczny
}ð Spożycie soli }ð CzÄ™sto przebieg bezobjawowy
}ð MaÅ‚a aktywność fizyczna }ð MogÄ… wystÄ…pić bóle gÅ‚owy, zburzenia snu, Å‚atwe
męczenie się
}ð OtyÅ‚ość (zwÅ‚. brzuszna)
}ð Rozpoznanie:
}ð Stres psychiczny (­ð napiÄ™cie ukÅ‚adu współczulnego)
}ð WartoÅ›ci ciÅ›nienia skurczowego Å‚ð 140 mm Hg i/lub
rozkurczowego Å‚ð 90 mm Hg
}ð Stwierdzone podczas 2 wizyt (wartoÅ›ci Å›rednie z 2
pomiarów)
2
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2009-03-18
Powikłania nadciśnienia tętniczego Leczenie
}ð Przerost lewej komory serca }ð Zmiany stylu życia
}ð Zmniejszenie masy ciaÅ‚a do prawidÅ‚owej
}ð Niewydolność serca
}ð Dieta Å›ródziemnomorska
}ð Przyspieszony rozwój miażdżycy tÄ™tnic
}ð Zmniejszenie spożycia soli (< 6 g/dz)
}ð Udar mózgu (krwotoczny, niedokrwienny, TIA)
}ð ZwiÄ™kszenie aktywnoÅ›ci fizycznej
}ð UpoÅ›ledzenie czynnoÅ›ci nerek, niewydolność nerek
}ð Ograniczenie spożycia alkoholu
}ð Rozwarstwienie aorty
}ð farmakoterapia
}ð Zmiany w naczyniach siatkówki (wybroczyny, wysiÄ™ki,
obrzęk tarczy nerwu wzrokowego)
Sytuacje szczególne Nadciśnienie płucne
}ð PodeszÅ‚y wiek
}ð NieprawidÅ‚owy wzrost ciÅ›nienia w tÄ™tnicy pÅ‚ucnej
}ð CzÄ™sto izolowane nadciÅ›nienie skurczowe
spowodowany różnymi chorobami serca, płuc i
}ð Leczenie zmniejsza Å›miertelność i chorobowość z powodu chorób
naczyń płucnych
układu krążenia
}ð Przyczyny:
}ð CzÄ™sto hipotonia ortostatyczna
}ð Zmiany w naczyniach pÅ‚uc
}ð Cukrzyca typu 2
}ð Idiopatyczne
}ð Docelowe ciÅ›nienie tÄ™tnicze < 130/80 mm Hg (125/75 mm Hg u
}ð W chorobach tkanki Å‚Ä…cznej: twardzina, toczeÅ„, RZS
osób z białkomoczem)
}ð Wady serca z przeciekiem lewo-prawym
}ð Ciąża
}ð Choroby lewego przedsionka, komory lub zastawek
}ð Fizjologia: obniżenie RR w II trymestrze, powrót do wartoÅ›ci
sprzed ciąży lub zwiÄ™kszenie w III trymestrze }ð PrzewlekÅ‚a choroba zakrzepowa lub zatorowa
}ð NadciÅ›nienie tÄ™tnicze ciążowe  rozwija siÄ™ po 20. tyg. ciąży i
}ð Choroby pÅ‚uc
ustępuje w ciągu 6 tyg. po porodzie
}ð POChP
}ð NadciÅ›nienie + znaczny biaÅ‚komocz  stan przedrzucawkowy
}ð Zespół bezdechu sennego
Obraz kliniczny nadciśnienia płucnego Postępowanie w nadciśnieniu płucnym
}ð Objawy: }ð Ograniczenie wysiÅ‚ków fizycznych
}ð Ograniczenie tolerancji wysiÅ‚ku spowodowane dusznoÅ›ciÄ…
}ð Ograniczenie iloÅ›ci soli w diecie
lub męczliwością
}ð Farmakoterapia
}ð ZasÅ‚abniÄ™cie w czasie wykonywania wysiÅ‚ku (w zaawansowanej)
}ð Leczenie inwazyjne
}ð Objawy niewydolnoÅ›ci prawokomorowej serca
}ð Septostomia przedsionkowa
}ð Sinica centralna w wadach z przeciekiem
}ð Trombendarterektomia pÅ‚ucna
}ð Palce paÅ‚eczkowate w chorobach pÅ‚uc lub wrodzonych wadach serca
}ð Przeszczepienie pÅ‚uc i serca
}ð PrzewlekÅ‚a niewydolność żylna w zakrzepowo-zatorowym
nadciśnieniu płucnym
}ð Przebieg postÄ™pujÄ…cy
}ð Åšredni czas przeżycia w idiopatycznym nadciÅ›nieniu
płucnym 2,8 roku
3
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)