06.03.2017

Osiągnięcie wys. poziomu produkcji:

• wdrażanie metod genetyki populacji

• powszechna inseminacja

• nowoczesne metody żywienia

• zmiana systemów utrzymania, doju.

Efekty zwiększenia wydajności jednostkowej krowy:

• wzrost efektywności biologicznej i ekonomicznej

• nasilenie występowania schorzeń

• nadprodukcji.

Celem hodowlanym jest wydajna ale jednocześnie zdrowa i długowieczna krowa przynosząca hodowcy maksymalny zysk.

Konsumenci mleka chcą mieś pewność, że pochodzi ono od krów zdrowych utrzymywanych w godziwych warunkach.

Cechy funkcjonalne (nieprodukcyjne, dotyczą różnych właściwości (funkcji) organizmu i wiążą się głównie z płodnością i zdrowiem krów):

• zdrowie (wymię, nogi, racice)

• płodność

• łatwość wycieleń

• śmiertelność cieląt

• temp. i szybkość oddawania mleka

• długowieczność

Mastitis powoduje największe straty w użytkowaniu krów mlecznych.

W doskonaleniu zdrowotności gruczołu mlekowego wykorzytsuje się najczęściej

• liczbę komórek somatycznych

• cechy budowy wymienia

Choroby kończyn:

• choroby racic od 10\% - ok. w wielu oborach jest 20-40%

• zmniejszenie produkcji mleka (niechętnie się porusza, spada jej miejsce w hierarchii stada)

• pogorszenie płodności

• brakowanie

• w stadach wysokowydajnościowych straty finansowe: niepłodność, mastitis, kulawizny

• 20% klinicznych mastitis wiąże się kulawiznami (podobne bakterie)

Dlaczego krowy kuleją?

• błędy żywieniowe (ochwat)

• urazy mechaniczne

• brak pielęgnacji

• czynniki zwierzęce

• sprzyja wysoka wydajność (obniżona odporność).

W chowie uwięziowym, twarde i zawsze wilgotnej podłodze w oborze, malej ilości ruchu przy stałym (statycznym) nacisku na racicę, zmniejsza się przepływ krwi. Powodując niedokrwistość, niedotlenienie, wystąpienie przecieków tętniczo-żylnych, uszkadza włośniczki, doprowadza do krwotoków i martwicy.

Choroby racic i skóry palców:

• uwarunkowania genetyczne

  • wielkość i kształt racic, jakość rogu, wady postawy, obciążenie kończyn

• czynniki higieniczne

  • wilgotność stanowisk i podłoża, rodzaj ściółki

  • częstotliwość usuwania obornika

  • rodzaj wybiegów

• pielęgnacja racic

  • korekcja racic

  • inne zabiegi (kąpiele w płynach dezynfekcyjnych)

• system utrzymania

• czynniki żywieniowe

• czynniki infekcyjne – urazy

Ocena ruchu i postawy:

Długość kroku, chwiejność, harmonia ruchu, linia grzbietu, noszenie głowy

1. zw. zdrowe

2. nieznaczna kulawizna

3. umiarkowana kulawizna

4. silna kulawizna

5. bardzo silnie zaznaczona kulawizna

Doskonalenie zdrowotności kończyn

• przekątna racicy

• ustawienie kończyn tylnych

Płodność:

• równomierność i rozmiar produkcji mleka

• potencjał reprodukcyjny stada

• możliwość opasu nadwyżki cieląt

Ocenie poddano 4 cechy płodności.

Jakoś doju i temperament:

• szybkość oddawania mleka

• temperament

  • w oborach bezuwięziowych krowy zbyt ruchliwe agresywne wprowadzają niepokój, mogą stwarzać problemy przy obsłudze m.in. przy doju

  • ujemny zw. temperamentu krów z ich żernością

Łatwość wycieleń

Łatwość porodu

Długowieczność:

• wypadkowa pozostałych cech funkcjonalnych

• znaczący wpływ na efektywność produkcji

Długowieczność krów wpływa na koszt i rentowność produkcji mleka

• Krowy mają nie tylko przeżyć do kolejnych laktacji ale także powinny być ‘produktywne’ przez wiele lat (do wybrakowania

• tak zdefiniowaną długowieczność możemy odnieść do poszczególnych krów przez pomiar dł. życia prod., a do grup krów (np. córek buhaja) – przez określenie frakcji krów przeżywających do kolejnych laktacji

Rodzaje przyczyn ubywania krów ze stada (ćw. hodowla bydła, poprzedni sem.)