Czym są kreatywne mapy myśli i jakie są ich cele?

Kreatywne mapy myśli to nic innego jak mapy myśli, które mają być twórcze, za pomocą których rozwiązujesz jakiś problem. Wykonujesz je w ten sam sposób jak mapy myśli, które pomagają Ci w zapamiętaniu materiału z podręcznika, lektury czy wykładu.

Celem kreatywnych map myśli jest zbadanie i rozpatrzenie wszystkich twórczych możliwości, jakie daje rozważane zagadnienie. Pozwalają oczyścić umysł z przyjętych schematów i uprzedzeń i otworzyć go na nowe aspekty danego zagadnienia. Dzięki mapom myślenie twórcze jest bardziej spójne i łatwiej jest nam dostrzec ogólny kontekst problemu, często nowy, widziany z innej perspektywy.

Stworzenie kreatywnej mapy myśli ma na celu wygenerowanie pomysłów, które będzie można wprowadzić w życie, podjąć konkretne działania. Planowanie twórcze za pomocą map myśli będzie o wiele łatwiejsze. Bez trudu pozwoli wychwytywać i rozwijać nagłe twórcze olśnienia.

Kreatywne mapy myśli wykorzystują wyobraźnię, skojarzenia i elastyczność umysłu. Ogromną rolę odgrywają też:

- umiejętność wiązania nowych informacji z już posiadanymi

- stosowanie różnych kształtów i kolorów

- użycie elementów niezwykłych i absurdalnych

- wykorzystanie przestrzenności i powiększenia

- umiejętność reorganizacji, przekształcania i odwracania założeń posiadanych przed przystąpieniem "do działania"

- wrażliwość estetyczna i emocjonalna

- wrażliwość na bodźce zmysłowe

- umiejętność stosowania wymiennych kodów

Etapy twórczego myślenia wykorzystującego mindmapping

1.Błyskawiczna sesja twórcza.

Narysuj obraz (może być bardzo schematyczny) przedstawiający problem, np. jeśli chcesz utworzyć koło naukowe na swojej uczelni lub w szkole możesz narysować książkę i otoczyć ja okręgiem, albo okrąg z książek albo... (wymyśl!) Rysunek ma być duży i umieszczony na środku pustej kartki.

Daj sobie 20 minut na zapisanie wszystkich myśli i obrazów, jakie podpowie Ci umysł. Pracuj szybko, gdyż to uwalnia mózg od zwyczajowych schematów myślenia. Zapisuj pomysły absurdalne, to że są niezwyczajne nie oznacza, że są głupie. Może okazać się, że wręcz przeciwnie.

Korzystanie z dużej pustej kartki wynika z prawa "Buzana": mapa myśli rośnie tak długo, aż wypełni całą dostępną przestrzeń. Im więcej przestrzeni będziesz musiał zapewnić, tym więcej twórczych pomysłów podpowie Ci umysł.

2.Pierwszy przegląd i reorganizacja.

Po sporządzeniu mapy zrób sobie krótką przerwę, żeby Twój umysł odpoczął i mógł zacząć integrować pomysły powstałe do tej pory.

Pierwszy przegląd to sporządzenie nowej mapy, w której określisz główne gałęzie, zbudujesz hierarchie, znajdziesz nowe skojarzenia i ponownie rozważysz niektóre pomysły.

Może zdarzyć się tak, że na odległych ramionach wystąpią podobne lub nawet identyczne hasła. Nie traktuj ich jak zbędnych powtórzeń. To, że wystąpiły w różnych miejscach oznacza, że powiązane są z różnymi elementami koncepcji. Zaznacz je kolorem, połącz ze sobą, a nawet utwórz nową mapę myśli.

3.Inkubacja.

Odprężenie i wyciszenie jest równie ważnym etapem pracy jak samo myślenie. Kiedy umysł znajduje się w stanie relaksu i rozmarzenia, możemy doznać genialnego olśnienia. Sprzyja to myśleniu wielokierunkowemu. Umysł niby odpoczywa, ale jednocześnie przegląda najodleglejsze zakamarki w poszukiwaniu możliwych rozwiązań i koncepcji.

4.Drugi przegląd i reorganizacja.

Po przerwie przeznaczonej na odpoczynek i relaks Twój umysł spojrzy na pierwszą i drugą mapę z nowej perspektywy. Możesz naszkicować szybko trzecią mapę, na której zintegrujesz swoje spostrzeżenia.

Następnie zbierz spostrzeżenia z trzech map myśli i zintegruj je w jednym obrazie.

5.Etap końcowy.

Ten etap ma na celu znalezienia rozwiązania dla postawionego problemu twórczego. Często wymaga to połączenia odseparowanych elementów ostatecznej mapy, co prowadzi do nowych spostrzeżeń i odkryć.

Jak możesz zastosować twórcze mapy myśli w szkole lub na studiach?

Po pierwsze możesz je sporządzić zanim napiszesz wypracowanie czy referat lub zanim przygotujesz prezentację. Przydadzą Ci się też, jeśli chcesz zaangażować się w działalność pozalekcyjną (np. koło młodych dziennikarzy).

Przy powtarzaniu materiału na klasówkę czy egzamin w podobny sposób (pierwsza mapa, reorganizacja, inkubacja itd.) możesz sporządzić odtwórcze mapy myśli.

Artykuł został napisany na podstawie książki T. Buzan

"Mapy Twoich Myśli"