podstawy prawne wprowadzenia poszczególnych stanów
-Prezydent RP na wniosek RM wprowadza stan wyjątkowy gdy jest zagrożony konstytucyjny ustrój państwa, bezpieczeństwo obywateli lub porządku publicznego poprzez działanie terrorystyczne,
- Stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w Dzienniku Ustaw RP
- Jeżeli pomimo zbliżającego się upływu wyznaczonego czasu nie ustają przyczyny wprowadzenia stanu wyjątkowego Prezydent RP może przedłużyć czas trwania stanu nie dłużej jak o 60 dni,
tryby wprowadzania
- We wniosku RM określa przyczyny oraz niezbędny czas trwania stanu wyjątkowego oraz obszar na jaki powinien być wprowadzony
- Prezydent RP rozpatruje wniosek RM i wydaje rozporządzenie na czas nie dłuższy jak 90 dni lub odmawia jego wydania. Rozporządzenie prezydent przedstawia Sejmowi w ciągu 48h od podpisania.
- Rozporządzenie prezydenta o wprowadzeniu stanu wyjątkowego oraz inne akty jego dotyczące podaje się do publicznej wiadomości(rozwieszanie plakatów oraz darmowe nadawanie programów radiowych i telewizyjnych)
- Minister właściwy do spraw zagranicznych notyfikuje Sekretarzowi Gen. ONZ i Rady Europy wprowadzenie i przyczyny wprowadzenia stanu wyjątkowego oraz jego zniesienie,
tryby znoszenia
-Prezydent RP na wniosek RM w drodze rozporządzenia znosi stan wyjątkowy przed upływem wyznaczonego czasu jeżeli ustaną przyczyny jego wprowadzenia,
zasady działania organów władzy w poszczególnych stanach
-Działania przywracające konstytucyjny ustrój państwa, bezpieczeństwo obywateli lub porządek publiczny wykonują:
1. Prezes RM- w przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze większym niż obszar jednego województwa
2. właściwi wojewodowie- w przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze lub części jednego województwa
-Jeżeli organy gminy, powiatu lub samorządu ni są skuteczne w wykonywaniu zadań publicznych lub realizacji działań z przepisów o poradzeniu stanu wyjątkowego Prezes RM może powołać do czasu zniesienia stanu wyjątkowego zarząd komisaryczny sprawowany przez komisarza rządowego
zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela
-Na obszarze gdzie został wprowadzony stan wyjątkowy ograniczeniom podlegają wszystkie osoby fizyczne zamieszkałe lub przebywające tam tymczasowo a także jednostki organizacyjne prowadzące działalność na tym obszarze.
-W czasie stanu wyjątkowego mogą być zawieszona prawa do:
*organizowania i przeprowadzania zgromadzeń(oprócz religijnych),
* organizowania i przeprowadzania imprez masowych,
*strajków i protestów pracowników, rolników i studentów,
*zrzeszania się poprzez:
-ustanowienie zakazu rejestracji nowych stowarzyszeń, partii politycznych , związków zawodowych itp.
- nakazie okresowego zaniechania działalności zarejestrowanych stowarzyszeń, partii politycznych , związków zawodowych itp.
-W czasie stanu wyjątkowego może być wprowadzona:
* cenzura środków społecznego przekazu.
*kontrola zawartości przesyłek. listów, paczek,
*kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej,
*emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub odbiór przekazów radiowych, telefonicznych
-W czasie stanu wyjątkowego mogą być wprowadzone ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w zakresie:
*dostępu do towarów konsumpcyjnych,
*wolności działalności gospodarczej,
*działalności edukacyjnej,
*obrotu krajowymi środkami płatniczymi,
* funkcjonowania systemu łączności oraz działalności telekomunikacyjnej i pocztowej,
*prawa posiadania broni palnej,
*dostępu do inf. Publicznej,
możliwości użycia SZ w poszczególnych stanach
- W czasie stanu wyjątkowego Prezydent RP na wniosek Prezesa RM może użyć SZ RP do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa jeżeli dotychczas zastosowane środki i siły zostały wyczerpane
- Użycie oddziałów SZ nie może zagrozić ich zdolności do realizacji zadań wynikających z Konstytucji i ratyfikowanych umów
-SZ pozostają pod dowództwem przełożonych służbowych i wykonują zadania wyznaczone przez Ministra Obrony Narodowej,