OSNOWY GEODEZYJNE I UKŁADY ODNIESIENIA STOSOWANE W GEODEZJI.
Podstawą identyfikacji przestrzennej są osnowy geodezyjne, czyli usystematyzowany zbiór punktów (znaków) geodezyjnych, których wzajemne położenie i dokładność usytuowania w terenie określono metodami matematycznymi.
Zgodnie z Instrukcją Techniczną ( Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii ) osnowy geodezyjne stanowią usystematyzowany zbiór punktów ciągów i sieci geodezyjnych, dla których określono matematyczne ich wzajemne położenie. Ze względu na sposób przedstawienia wzajemnego położenia punktów, osnowy geodezyjne dzieli się na:
osnowę poziomą, w której wzajemne położenie punktów na powierzchni odniesienia zostało określone w przyjętym układzie współrzędnych geodezyjnych,
osnowę wysokościową, w której wysokości punktów zostały określone względem przyjętego poziomu odniesienia,
Ze względu na rolę i znacznie dla prac geodezyjnych, osnowy geodezyjne dzielą się na:
osnowy podstawowe – są zbiorami punktów geodezyjnych wyznaczanych w poszczególnych sieciach w celu: badania kształtu i wymiarów Ziemi oraz nawiązania i wyrównania osnów szczegółowych w państwowym układzie wysokości,
osnowy szczegółowe – są zbiorami punktów geodezyjnych wyznaczanych w poszczególnych sieciach w celu: nawiązania i wyrównania osnów pomiarowych w państwowym układzie współrzędnych i państwowym układzie wysokości oraz nawiązania do państwowego układu wysokości zdjęć fotogrametrycznych i numerycznych modeli terenu,
osnowy pomiarowe – są zbiorami punktów geodezyjnych wyznaczanych w poszczególnych sieciach w celu: oparcia pomiarów sytuacyjnych i rzeźby terenu; wyznaczenia projektów na gruncie; wykonywania pomiarów realizacyjnych przy obsłudze inwestycji (osnowa realizacyjna) oraz badania i określania przemieszczeń obiektów budowlanych i podłoża gruntowego.
W geodezji mają zastosowanie różne układy współrzędnych. W geodezji wyższej, jako powierzchnie odniesienia, w zależności od pożądanej dokładności określenia pozycji punktu, stosuje się: kulę, elipsoidę bądź, w szczególnych przypadkach, geoidę.
Pozycję punktu leżącego na kuli najczęściej określa się w układzie współrzędnych geograficznych.
Szerokość geograficzna φ punkty P. jest to kąt, jaki tworzy kierunek pionu w danym punkcie P. z płaszczyzną równika.
Długość geograficzna λ punktu P. jest to kąt dwuścienny, zawarty pomiędzy płaszczyzną przyjętego południka początkowego (zerowego) a płaszczyzną południka danego punktu P. Międzynarodowym południkiem początkowym jest południk Greenwich.
ISTOTA GEODEZJI I KARTOGRAFII.
Geodezja i kartografia jako dyscyplina naukowa, a także jako dziedzina działalności inżynierskiej, dzieli się na geodezję wyższą i geodezję gospodarczą (techniczną), nazywaną także geodezją ogólną ( dawniej nazywana geodezją niższą lub miernictwem).
Geodezja wyższa jest nauką, która zajmuje się pomiarami kuli ziemskiej oraz wyznaczaniem położenia punktów na jej powierzchni.
Geodezja gospodarcza jest nauką, która zajmuje się pomiarami części powierzchni ziemi i opracowaniem tych pomiarów dla potrzeb techniczno – gospodarczych.