Bezpieczeństwo i higiena pracy w gabinecie kosmetycznym

1.3.Bezpieczeństwo i higiena pracy w gabinecie kosmetycznym.

Problemy bezpieczeństwa i higieny pracy to m.in. zagadnienia techniczne, higieniczno-sanitarne i prawne. Podstawowy celem stosowania przepisów bhp jest zapobieganie chorobom zawodowym i wypadkom przy pracy oraz zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracownikom i klientom.

W tym względzie obowiązuje Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008r. z późniejszymi zmianami.

Gabinet powinien być zlokalizowany w odrębnym budynku lub lokalu albo stanowić jego wyodrębnioną część. Wejście do zakładu w wyodrębnionej części budynku lub lokalu może być wspólne dla wszystkich jego użytkowników i prowadzić z dróg komunikacji miejskiej, natomiast nie może przebiegać przez pomieszczenia, a których nie są świadczone usługi. Wejście i przejścia do poszczególnych pomieszczeń powinny być dostosowane również do potrzeb klientów niepełnosprawnych.

W gabinecie powinny być wydzielone pomieszczenia na:

Świadczone usługi
Szatnię i poczekalnię dla osób korzystających z usług
Środki sanitarno-higieniczne dla osób korzystających z usług i zatrudnionych w zakładzie oraz miejsce lub pomieszczenie na:

Sprzęt do utrzymania czystości
Preparaty kosmetyczne
Czystą i brudną bieliznę
Pojemnik, w którym gromadzone są odpady

Pomieszczenia w zakładzie świadczącym usługi powinny mieć powierzchnię umożliwiającą takie rozmieszczenie, zainstalowanie i użytkowanie urządzeń i sprzętu stanowiących jego wyposażenie, które zapewni właściwe wykonywanie pracy.

Ściany przy umywalkach i zlewach w pomieszczeniach, w których są świadczone usługi, powinny być pokryte nienasiąkliwym materiałem, łatwo zmywalnym i odpornym na działanie wilgoci oraz środków dezynfekcyjnych dopuszczonych do obrotu. Przy umywalkach i zlewach glazura powinna mieć mniej niż 1,6m wysokości.

Każde pomieszczenie, w którym są świadczone usługi, powinno być wyposażone w umywalki z doprowadzoną ciepłą i zimną wodą oraz w środki utrzymania higieny:

Zasobnik z ręcznikami jednorazowego użytku
Dozownik z mydłem płynnym
Środki dezynfekcyjne
Szafkę lub wieszak na odzież osób korzystających z usług

Gabinet powinien:

Być przyłączony do instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej
Mieć doprowadzoną ciepłą i zimną wodę lub posiadać urządzenia do podgrzewania wody
Mieć odprowadzenie do instalacji kanalizacyjnej ścieków ze wszystkich urządzeń sanitarnych, do których doprowadzona jest woda
Mieć podłogę wykonaną z materiału antypoślizgowego, łatwo zmywalnego i odpornego na działanie chemikaliów

Środek dezynfekujący dodawany do prania w pralce

Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów

Środek dezynfekujący do rąk z dozownikiem

Higiena

Rękawiczki jednorazowe

Urządzenia odkażające parą wodną

Środek dezynfekujący z dozownikiem do narzędzi pracy i urządzeń

Środek dezynfekujący do urządzeń sanitarnych

Apteczka pierwszej pomocy

Ryc.1.9.Środki pomocnicze konieczne w utrzymaniu odpowiedniej higieny.

W zakładzie można prowadzić sprzedaż artykułów fryzjerskich i kosmetycznych.

Na terenie placówki usługowej zabronione jest przebywanie zwierząt i palenie tytoniu.

Szatnia dla personelu powinna być wyposażona w szafki, w których przechowuje się oddzielnie odzież własną, roboczą lub ochronną.
Czysta bielizna, odzież robocza lub ochronna powinny być przechowywane w specjalnie wydzielonych szafkach, przeznaczonych tylko do tego celu i odpowiednio oznakowanych.
Brudna bielizna, odzież robocza lub ochronna powinny być przechowywane w wydzielonym pomieszczeniu lub miejscu w przeznaczonych do tego celu pojemnikach, zamkniętych i odpowiednio oznakowanych.
Pojemniki z brudną bielizną i odzieżą roboczą lub ochronną po napełnieniu niezwłocznie należy usunąć poza zakład pracy.

Pranie brudnej bielizny, odzieży roboczej lub ochronnej może odbywać się w zakładzie, jeśli jest w ni odrębne pomieszczenie na pralnię, spełniające wymagania określone w przepisach o warunkach technicznych budynków, w przeciwnym razie powinno odbywać się poza zakładem. W czasie zabiegu może być używana wyłącznie czysta lub jednorazowa bielizna zabiegowa. Wszyscy pracownicy noszą czystą odzież roboczą lub ochronną wykonaną z materiałów umożliwiających dezynfekcję.

Pracownik jest zobowiązany do odbycia szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Przy każdym stanowisku powinien być wywieszony regulamin BHP.

ZASADY BHP OBOWIĄZUJĄCE W GABINECIE FRYZJERSKO-KOSMETYCZNYM.

Utrzymywanie w czystości stanowiska pracy, narzędzi i materiałów.
Wymiana bielizny zabiegowej na czystą dla każdego klienta.
Sterylizowanie narzędzi i aparatury po każdym kliencie.
Używanie wyłącznie technicznie sprawnych narzędzi i urządzeń oraz preparatów o aktualnym terminie ważności i zaleconym stężeniu.
Przechowywanie narzędzi w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem lub uszkodzeniem.
Jednokrotne używanie narzędzi przeznaczonych do jednorazowego użytku.
Odkładanie narzędzi jednorazowego użytku, których zastosowanie mogło spowodować naruszenie ciągłości tkanek, do zamykanych, szczelnych pojemników o nienasiąkalnych ścianach, bezpośrednio po ich użyciu.
Stosowanie wyłącznie środków dezynfekcyjnych do rąk i do odkażania narzędzi pracy mających atest Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPLWMiPB) DzU z 18 grudnia 2001r.
Dbanie o estetyczny wygląd osobisty.
Dbanie o klienta.
Zakładanie rękawiczek jednorazowego użytku do niektórych zabiegów.
Zakładanie okularów ochronnych przy wykonywaniu niektórych czynności (oczy stanowią bardzo łatwą drogę zakażenia).
Zakładanie masek chirurgicznych przy wykonywaniu zabiegów naruszających ciągłość tkanek.
Osłanianie opatrunkiem wszelkich skaleczeń, zadrapań i sączących się zmian na skórze, jeśli nie są one przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu.
Poddawanie sterylizacji sprzętu wielokrotnego użytku.
Przechowywanie używanych podczas zabiegów materiałów, które mogą powodować naruszenie ciągłości tkanek, w opakowaniach opatrzonych etykietką zawierającą datę ich sterylizacji.
Sprawdzenie stanu aparatury przed użyciem.
Stosowanie odzieży ochronnej w czasie pracy.
Mycie rąk przed każdym zabiegiem i po nim za pomocą preparatów myjących o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym
Stosowanie wyłącznie sterylnych gazików, wacików i ligniny w trakcie wykonywania zabiegów kosmetycznych.
Spryskiwanie skóry przed zabiegami inwazyjnymi preparatem antyseptycznym dopuszczonym do obrotu przez PZH.
Opróżnianie, mycie i dezynfekowanie po każdym użyciu urządzeń napełnianych wodą destylowaną, aby nie dopuścić do namnażania bakterii.
Przykrywanie jednorazową serwetą powierzchni stołów, z którymi stykają się dłonie lub inne części ciała klienta, a po skończonym zabiegu dezynfekowanie ich.
Wydzielenie osobnej umywalki do mycia rąk i osobnej do mycia narzędzi i przyborów pracy.
Przechowywanie preparatów kosmetycznych wykorzystywanych przy świadczeniu usług w oryginalnych opakowaniach, w sposób chroniący je przed utratą właściwości.
Umieszczenie etykietki zawierającej nazwę preparatu, jego wytwórcę oraz termin ważności na opakowaniu innym niż oryginalne, w którym jest przechowywany preparat kosmetyczny.
Umieszczanie na pojemnikach z roztworami preparatów kosmetycznych i środków dezynfekcyjnych etykietki zawierającej:

Nazwę preparatu lub środka
Datę przygotowania roztworu
Termin przydatności
Imię i nazwisko osoby przygotowującej roztwór

Niestosowanie preparatów kosmetycznych niespełniających wymagań określonych w przepisach o kosmetykach oraz substancjach i preparatach chemicznych.

Bielizna zabiegowa sucha i czysta dla każdego klienta

Zabezpieczanie, czyszczenia i dezynfekowanie narzędzi po użyciu

Mycie rąk przed przystąpieniem do obsługi każdego klienta

ZASADY HIGIENY PRACY W SALONIE

Odmawianie wykonywania zabiegu klientom z widocznymi przeciwwskazaniami

Przechowywanie rzeczy przeznaczonych do ich selektywnej zbiórki

yc.1.10.Podstawowe zasady higieny w salonie.

Gabinety kosmetyczne, fryzjerskie, manikiuru, pedikiuru, studia tatuażu i odnowy biologicznej, ze względu na specyfikę pracy wykonywanych zabiegów prowadzących do naruszenia ciągłości tkanek, stwarzają niebezpieczeństwo zakażenia drobnoustrojami-wirusami, grzybami i bakteriami. W ty zakresie obowiązuje Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (DzU nr 23 poz. 1570), która mówi: „Właściciel, posiadacz lub zarządzający nieruchomością są obowiązani utrzymywać ją w należytym stanie higieniczno-sanitarnym w celu zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym.”

Pracownicy salonu powinni być świadomi specyfiki wykonywanego zawodu i wykonywanych zabiegów, które mogą doprowadzić do naruszenia ciągłości tkanek, stwarzając niebezpieczeństwo zakażenia drobnoustrojami-wirusami, grzybami i bakteriami, a w związku z tym szczególnych zagrożeń, z jakimi stykają się na co dzień w pracy (ryc.1.11.).

Szczególnym rodzajem ryzyka jest możliwość przeniesienia zakażenia:

Z klienta na klienta
Z klienta na pracownika
Z pracownika na klienta

Każdy klient musi być traktowany jako źródło zakażenia, choć niekoniecznie musi być zakaźnie chory. Należy pamiętać o zjawisku nosicielstwa chorób zakaźnych, kiedy u osoby przenoszącej zakażenie nie występują żadne objawy chorobowe.

Ryc.1.11.Najgroźniejsze zakażenia spotykane w gabinetach fryzjersko-kosmetycznych.

PRZENOSZENIE DROBNOUSTROJÓW CHOROBOTWÓRCZYCH

Kontakt bezpośredni

Kontakt pośredni

Ryc.1.12.Przenoszenie drobnoustrojów chorobotwórczych przez kontakt bezpośredni i pośredni.

Technika higienicznej dezynfekcji rąk

1.		Pobranie odpowiedniej ilości środka antyseptycznego.
2.		Pocieranie powierzchnią dłoni o powierzchnię dłoni (każdy etap to pięć ruchów tam i z powrotem).
3.		Pocieranie powierzchnią dłoni o grzbiet dłoni (zmiana rąk).
4.		Pocieranie powierzchni dłoni z rozłożonymi palcami.
5.		Pocieranie grzbietową powierzchnią zgiętych palców jednej dłoni pod zgiętymi palcami drugiej dłoni (zmiana rąk).
6.		Wykonywanie ruchów obrotowych wokół kciuka prawej dłoni ujętego w lewą dłoń (zmiana rąk).
7.		Okrężne pocieranie opuszków palców w zagłębieniu dłoniowym lewej dłoni (zmiana rąk).

Ryc.1.13.Technika odkażania rąk.

Przenoszenie drobnoustrojów chorobotwórczych odbywa się na drodze kontaktu bezpośredniego i pośredniego (ryc.1.12.).

Ochrona klienta i personelu w gabinecie kosmetycznym i salonie fryzjerski polega na:

Dezynfekcji lub sterylizacji narzędzi i sprzętu
Myciu i odkażaniu rąk
Praniu ręczników, peleryn i prześcieradeł w środkach dezynfekcyjnych

Dlaczego odkażanie skóry jest tak ważne?

Przerwanie ciągłości warstwy ochronnej może spowodować przedostanie się mikroorganizmów chorobotwórczych do wnętrza organizmu, a nieodkażona lub źle odkażona skóra stwarza ryzyko przeniesienia infekcji.

1.3.1.Dezynfekcja i sterylizacja.

WYTYCZNE PZH POTYCZĄCE DEZYNFEKCJI NARZĘDZI

Wszystkie użyte narzędzia należy traktować jako skażone i bezpośrednio po użyciu zanurzyć w roztworze środka dezynfekcyjnego o pełny spektrum działania (oddzielić narzędzia drobne od większych, rozmontować, sprawdzić drożność).

Narzędzia powinny być całkowicie zanurzone w środku dezynfekcyjnym (dobór środka zależy od tworzywa, z którego wykonane są narzędzia).

Dezynfekcja musi odbywać się w specjalnie do tego celu przeznaczonych zakrytych naczyniach.

Roztwory środków dezynfekcyjnych powinny być bezwzględnie wymieniane codziennie.

Nie należy dopełniać naczyń zawierających częściowo zużyty roztwór narzędzia należy wyjmować w rękawiczkach, następnie je umyć, osuszyć, poddać konserwacji.

ezynfekcja to niszczenie wegetatywnych (żyjących) for drobnoustrojów chorobotwórczych. Do tego celu wykorzystuje się metody fizyczne (gotowanie, napromieniowanie UV-C) i środki chemiczne (chlor, 70% spirytus). W wyniku dezynfekcji obniża się liczbę mikroorganizmów do ilości, która nie stwarza zagrożenia dla zdrowia człowieka.

Dezynfekcja nie może zastąpić sterylizacji.

Jak przeprowadzać zabieg dezynfekcji?

Narzędzia, które były użyte do pracy wkładamy do zamkniętego pojemnika-wanny dezynfekcyjnej-zawierającego środek do dezynfekcji. Czas i sposób wykonania dezynfekcji jest zawsze podany na opakowaniu środka dezynfekcyjnego. Po upływie określonego czasu narzędzia myjemy, rozkładamy na poszczególne elementy (jeśli to możliwe) i ponownie dezynfekujemy (czas dezynfekcji podany na opakowaniu). Po drugiej dezynfekcji płuczemy i suszymy.

Dezynfekcja->mycie->dezynfekcja->płukanie->suszenie

Sterylizacja-wyjałowienie

Proces sterylizacji polega na usunięciu wszelkich drobnoustrojów i ich zarodników oraz przetrwalników. Narzędzia, które mają być poddane sterylizacji, muszą być najpierw zdezynfekowane.

Dezynfekcja->mycie->dezynfekcja->płukanie->suszenie->sterylizacja

Metody sterylizacji:

Wysokotemperaturowe (autoklawowanie-sterylizacja parą wodną pod ciśnieniem)
Niskotemperaturowe

Tlenkiem etylenu
Plazmowa
W kwasie nadoctowym
W formaldehydzie

Antyseptyka-to niszczenie żywych drobnoustrojów na skórze i w ranie, w celu zapobiegania rozwojowi zakażenia.

Aseptyka-to stan braku żywych drobnoustrojów w pomieszczeniach i na przedmiotach, a w tym na narzędziach, a więc postępowanie zabezpieczające przed zakażeniem. Jednym z najbardziej znanych i skutecznych antyseptyków jest jodyna.

Najlepszym antyseptykiem jest jodyna.

Cechy charakterystyczne wanien dezynfekcyjnych (ryc.1.15.):

Bezpieczne w użyciu
Łatwe do umycia
Funkcjonalne
Stabilne
Atestowane

JEST EKONOMICZNY

ULEGA BIODEGRADACJI

DOBRY ŚRODEK DEZYNFEKCYJNY

NIE JEST TOKSYCZNY DLA LUDZI

MA OCZEKIWANĄ SKUTECZNOŚĆ MIKROBÓJCZĄ

JEST DOBRZE TOLEROWANY PRZEZ RÓŻNE MATERIAŁY

Ryc.1.14.Dobry środek dezynfekcyjny.

Ryc.1.15.Charakterystyka wanny dezynfekcyjnej.

Środek do dezynfekcji w sprayu służy do szybkiego odkażania małych powierzchni, takich jak:

Sprzęt pomocniczy
Stoliki podręczne, konsole
Stoliki na narzędzia i sprzęt
Podgłówki i poręcze fotela
Stanowiska do mycia
Sprzęt mający kontakt z nieuszkodzoną skórą (maszynki do golenia, pistolety do przekłuwania uszu, pasy do masażu)

Specjalne preparaty służą do dezynfekcji powierzchni basenu, sauny, szatni, przebieralni, a inne do powierzchni podłóg i ścian.

Ochrona klienta i personelu w salonie kosmetyczno-fryzjerskim, w salonie odnowy biologicznej, w salonach tatuażu i innych polega na:

Dezynfekcji lub sterylizacji narzędzi i sprzętu
Myciu i odkażaniu rąk
Praniu bielizny zabiegowej w środkach dezynfekcyjnych

W każdym zakładzie powinny znajdować się apteczka pierwszej pomocy oraz plansze z instrukcją udzielania pierwszej pomocy.

Zasady higieny powinny być przestrzegane nie tylko podczas pracy, lecz także w czasie przerw. W każdym zakładzie jest wymagane pomieszczenie socjalne, jasne, przytulne i dobrze wietrzone, w którym pracownik może chwilę odpocząć i zjeść posiłek. Dla pracowników powinny być również przewidziane szafki na ubrania robocze i drobiazgi osobiste.

W zakładach jednostanowiskowych miejsca do spożywania posiłków oraz do przechowywania odzieży osobistej przeznaczone dla personelu mogą znajdować się w wydzielonych częściach pomieszczenia, w którym są świadczone usługi.

Podczas wykonywania niektórych czynności (masaż, strzyżenie i modelowanie włosów) pracownik może się spocić, dlatego w zakładzie powinna być kabina z prysznicem dla personelu.

Pracownicy muszą być bezwzględnie zdrowi, co potwierdzają badania profilaktycznymi wpisanymi do książeczki zdrowia¹. Książeczki są kontrolowane przez sanepid. Zaniedbanie badań jest karane.

Bardzo ważne jest wybranie odpowiedniej linii kosmetycznej. Najlepiej współpracuje się z firmami z tradycją, znanymi, mającymi zaplecze naukowe i dobry marketing. Firmy takie spełniają najwyższe normy, stale prowadzą szkolenia w zakresie nowych technik pracy, sprzedaży i aktywnej promocji. Klienci interesują się efektami, nie obietnicami. Kosmetyki powinny być atrakcyjne pod każdym względem i przyjemne w użyciu, przyciągać klientów stylistyką, opakowań, zapachem i efektywnością.

¹Książeczkę zdrowia dla celów sanitarno-epidemiologicznych ma obowiązek posiadać pracownik, pracodawca w aktach pracowniczych przechowuje tylko orzeczenie lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych. Musi je udostępnić na żądanie organów kontroli sanitarnej.