Siły utrzymujące (biernie)

(G-W)*tgφ – siła tarcia w płaszczyźnie przesunięcia

C*F – siła spójności

Ebd – siła odporu

Siły bierne pojawiają się wówczas gdy pojawia się przesunięcie


Siły przesuwające (czynne)

Siły czynne – siły działające niezależnie od stanu równowagi

C = 0

Ebd = 0

Ecg = Ecd (Ecg – Ecd = 0)


W miejsce tgφ wprowadza się współczynnik tarcia betonu względem podłoża gruntu Funkcja zależy od rodzaju gruntu (tablice)

wartość dopuszczalna


Sposoby zwiększenia współczynnika pewności na przesunięcie

Możliwość poprawienia stateczności na przesunięcie

1. zwiększenie ciężaru budowli (siła G) (poszerza się próg jazu)


2. Zmniejszenie siły wyporu następuje przez


Drenaż w korpusie jazu i płycie wypadowej

3. Zastosowanie nachylonej płaszczyzny fundamentu w stronę GW

Korzystny rozkład sił działających na budowle które zwiększają współczynnik prawdopodobieństwa Wszystkie siły działające na budowle rozkładamy na składowe styczne i prostopadłe do pola płaszczyzny przesunięcia


4. Zazębienie fundamentu



Stateczność na wypłynięcie

W przypadku gdy obciążenie poziome niewiele przewyższa siłę wyporu


Wskaźnik pewności na wypłynięcie – stosunek obciążeń siły pionowych w kierunku dołowi do siły wyporu Dopuszczalna wartość zależy od klasy budowli k = 1,1 dla wszystkich klas


Stateczność na wywrócenie (obrót) budowli na podłożu skalnym

Wskaźnik pewności na wywrócenie – jest to stosunek momentów utrzymujących obliczonych względem krawędzi od powierzchni fundamentu do momentów wywracających



Metoda stanów granicznych oceny stateczności budowli piętrzenia

Należy wykonać metodą zawartą w Rozporządzeniu z 1996 r.

- efekt działania stabilizującego suma rzutów wszystkich sił przeciwdziałających przesunięciu lub suma momentów przeciwdziałających obrotowi

- efekt działania destabilizującego wartość obciążeń powodujących przesunięcie lub moment sił powodujący obrót budowli

m – jest współczynnikiem m = 0,8 na przesunięcie i na obrót


Współczynnik koncentracji zniszczenia budowli (zalezy od klasy budowli) – stanowi mnożnik zwiększający obciążenie i uwzględnia skutki ewentualnej katastrofy budowli


Stosowany jest również mnożnik w postaci układu obciążeń


Współczynniki uwzględniają prawdopodobieństwo wystąpienia obciążeń o wartościach większych od tych obciążeń normalnych


Naprężenia normalne w podstawie fundamentu

  1. stan budowlany: działa ciężar własny

  2. s tan eksploatacyjny: przy danym poziomie piętrzenia (w obliczeniach pojawia się siła wyporu)









Warunki jakie powinny spełniać naprężenia

  1. największe naprężenia σ’ lub σ’’ powinno być mniejsze od σdop dla danego gruntu

σ’≤ σdop lub σ’’≤ σdop


  1. najmniejsze naprężenia pod fundamentem powinno spełniać warunek że

σ1’’≤ PA lub σ2’’≤ P2

P2 – z wykresu ciśnień na obrys podziemny budowli

Jeśli nie jest spełniony ten warunek że σ2’’≤ P2 to należy zmniejszyć siłę wyporu