Prawo finansowe, ćwiczenia 4, 15-03-2017

• Zajęcia z panią doktorantką z prawa podatkowego (5 ćwiczeń)

• za tydzień mieć Ordynację podatkową

• po wszystkich zajęciach, drogą mailową, „synteza” tego co było na zajęciach

• Daniny publiczne:

  • mają one charakter pieniężny (podatki)

  • daniny rzeczowe jak na początku – np. worek ziemniaków

  • daniny osobowe – przez jakiś czas robię coś na rzecz administracji – np. pracuję przez dwa dni)

• Teraz te daniny wszystkie, co do zasady, mają charakter pieniężny. Te, które teraz są płacone, nie zawsze mają charakter podatkowy.

  • Najprostszą formą danin publicznych obecnie są podatki.

  • Inne to np. cło – za przewóz towarów za granicę. Niektórzy uważają że cło to podatek, niektórzy uważają, że podatkiem nie jest; przeciwnicy jednolitości – cło jest tylko do jednej czynności, podatek płacą wszyscy; organy podatkowe i ściągalność tych dwóch danin – zupełnie inna egzekucja należności [podatki – urzędy skarbowe, izby skarbowe, urząd kontroli skarbowej; pomiędzy: minister finansów; cło – urzędy celne, izby celne]. Pobór tych danin jest zupełnie inny - szef administracji podatkowej a szef komisji celnej – inaczej byli ubrani i w ogóle. Jest to stan do końca lutego. Obecnie, zaczęto wyrabiać koncepcję że obie daniny mają być jednolite ze względów organizacyjnych. Podział od 1 marca zniknął. Pod Ministrem Finansów jest teraz Szef Krajowej Administracji Podatkowej. Mamy teraz urzędy Skarbowe zajmujące się i podatkami i cłem, izba administracji skarbowej (organ II instancji od urzędu skarbowego) i urząd celno-skarbowy, który jest lotną brygadą wymiaru sprawiedliwości kontroli podatkowo-celnych. Na końcu jest szef krajowej informacji podatkowej – on ma ujednolicić kwestie wydawania interpretacji podatkowych (wcześniej: wydawane przez dyrektorów izb skarbowych w całej Polsce – co dyrektor to interpretacja inna).

  • Opłaty np. rejestracja pojazdów, wydawanie zaświadczeń, podanie pełnomocnictwa, odpisy aktów stanu cywilnego; związane z wydawaniem różnego rodzaju zezwoleń i koncesji – wywóz śmieci

  • Podatki są na ogólne cele dla wszystkich, a opłaty są za takie czynności, które są dedykowane konkretnej osobie, mają charakter ekwiwalentny (ktoś wycenił tę usługę w jakiś sposób – uznał że nie mieści się to w ogólnych celach społecznych)

  • ~ Składki na ZUS – mają charakter odpłatny, bo mamy za nie możliwość korzystania z publicznej służby zdrowia

  • Dopłaty – przychód skarbu państwa lub samorządu, np. jak gmina robi coś, żeby podnieść poziom naszego życia – ponosi większość kosztów, ale obywatele muszą uczestniczyć w kosztach zrobienia czegoś (przykład: kanalizacja, wybudowanie drogi, która nie jest publiczna)

  • Inne należności publiczno-prawne:

    • mają charakter zwrotnych opłat na rzecz państwa – kiedy państwo potrzebuje pieniędzy to może wyemitować obligacje, bony skarbowe (papiery o charakterze dłużnym),

    • mają charakter bezzwrotny – zysk z instytucji publicznych, jednostek skarbu państwa – świadczą wypłaty na rzecz państwa ze swojego zysku (zysku spółek skarbu państwa).

• Jakie cechy ma podatek, jaką konstrukcję?

  • Podatek to charakterystyczne świadczenie o charakterze pieniężnym.

  • Przymusowość tego świadczenia – egzekucja administracyjna (ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).

  • Podatek jest bezzwrotny – raz prawidłowo zapłacone = nigdy nie należy się zwrot.

  • Mają one charakter nieodpłatny – nie dostajemy za nie nic ekwiwalentnego, jak ktoś płaci więcej podatku to nie ma lepszej opieki zdrowotnej czy szkoły – wszystko idzie do jednego worka

  • Podatek jest zawsze na rzecz skarbu państwa albo jednostki samorządu terytorialnego (gmina na dzień dzisiejszy tylko)

  • Skąd podatek może wynikać – mogą być kreowane tylko ustawą – art. 217, art. 168 Konstytucji.

• Jakie funkcje ma spełniać podatek w państwie?

  • fiskalna – przychód dla budżetu państwa (podstawowa funkcja podatków),

  • redystrybucyjna – państwo ma w równy sposób dysponować pieniędzmi,

  • stymulacja – pokazanie co jest dla państwa ważnym celem w tym momencie.

• Kwestia podziału klasyfikacji podatków:

  • podatki, które trafiają do budżetu państwa

  • podatki, które trafiają do budżetu samorządu

  • podatki, które są pomiędzy – część do budżetu państwa, część do samorządu

• Kolejny podział:

  • podatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (podatek dochodowy od osób prawnych, podatki obrotowe, cło)

  • nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (podatek dochodowy od osób fizycznych)

• Kolejny podział ze względu na przedmiot opodatkowania:

  • przedmiotem opodatkowania jest dochód/przychód (najczęściej jest to dochód)

  • przedmiotem opodatkowania jest majątek (jakie obciążenia mamy na nieruchomości – podatek od nieruchomości, podatek dochodowy od sprzedaży, podatek od darowizny/spadku, podatek dochodowy z najmu, opłata planistyczna, opłata adiacencka) – albo podatek od posiadania, podatek od przyrostu, podatek od zmiany w majątku (np. zniesienie współwłasności z dopłatą)

  • przedmiotem opodatkowania jest wydatek (np. akcyza)

• Kolejny podział:

  • podatki obrotowe (vat)

  • podatki dochodowe (wszystkie inne)

• Elementy podatku (jak któregoś tego elementu nie ma, to nie ma obciążenia podatkowego)

  • podmiot podatku

  • przedmiot podatku

  • podstawa opodatkowania

  • stawka podatku

  • tryb, sposób płatności

  • zwolnienia i ulgi (nie zawsze muszą wystąpić)

• Podmiot podatku:

  • mamy stronę czynną – skarb państwa bądź jednostkę samorządu terytorialnego

  • strona bierna – która płaci i płacze XD – podatnik – art. 7 – podatnikiem jest osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna, która podlega obowiązkowi podatkowemu. Obowiązek podatkowy to nieskonkretyzowany co do kwoty obowiązek przymusowego płacenia generowany przez jakieś zdarzenia. Są to podmioty, które uczestniczą w obrocie gospodarczym. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikiem inne podmioty niż wymienione w § 1.

    • Problem podatkowy spółek cywilnych – jest to umowa; w praktyce przedsiębiorcy działają w tej formie. Dla potrzeb VATu umowa jest podatnikiem.

    • Druga grupa to grupy kapitałowe – dla potrzeb CITu

  • Oprócz podatnika, jest jeszcze płatnik – art. 8 Ordynacji podatkowej - Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. - pracodawca jest płatnikiem od wynagrodzeń

  • Inkasent – art. 9 Ordynacji - Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. - typowym inkasentem jest sołtys przy podatku od nieruchomości

  • Następcy prawni – art. 96, 106 – takie osoby, które same nigdy nie były podatnikami, ale odpowiadają za podatek , np. w wyniku dziedziczenia, złączenia się spółek

  • Osoby trzecie - 107 – 116 – takie podmioty, które w ogóle nic nie miały z tej działalności podatnika, ale odpowiadają, np. nabywcy nieruchomości od podatników – jeśli była związana z opodatkowaniem to nabywca musi zapłacić podatek solidarnie z byłym właścicielem; członkowie zarządu spółek kapitałowych